Khảo sát yếu tố nguy cơ dãn mạch vành trong bệnh kawasaki ở trẻ em tại bệnh viện Nhi đồng I

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> KHAÛO SAÙT YEÁU TOÁ NGUY CÔ DAÕN MAÏCH VAØNH TRONG BEÄNH<br /> KAWASAKI ÔÛ TREÛ EM TAÏI BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG I<br /> Ñoã Nguyeân Tín1, Vuõ Minh Phuùc2, Hoaøng Troïng Kim3<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Muïc tieâu nghieân cöùu: khaûo saùt caùc yeáu toá nguy cô daõn maïch vaønh trong beänh Kawasaki.<br /> Phöông phaùp vaø beänh nhaân: tieàn cöùu, moâ taû. Nghieân cöùu tieán haønh töø thaùng 6/2001 ñeán thaùng<br /> 12/2002. Toång soá coù 80 beänh nhaân ñöôïc chaån ñoaùn Kawasaki, trong ñoù 22 beänh nhaân (27,5%) bò daõn maïch<br /> vaønh vaø 56 beänh nhi (70%) ñöôïc truyeàn gamma globulin vôùi lieàu 2g/kg.<br /> Keát quaû: Nhöõng beänh nhi khoâng ñöôïc truyeàn gamma globulin coù tyû leä daõn maïch vaønh cao (50% so vôùi<br /> 17.8%; p=0.003). Neáu khoâng duøng gamma globulin, caùc yeáu toá nguy cô daõn maïch vaønh goàm: trong giai<br /> ñoaïn caáp Hct < 35% (35.4% so vôùi 15.6%; p=0.044), CRP > 100mg/l (44.7% so vôùi 3%; p 100mg/l trong giai ñoaïn caáp (33.3% so vôùi 0%;<br /> p=0.001). Nhöõng treû coù ñieåm Asai > 9 (77.8% so vôùi 12.9%; p 100mg/l (44.7% vs 3%;<br /> p1 month (45.8% vs 19.6%; p=0.016). In group<br /> with gamma glogulin therapy, risk factors of coronary aneurysm include non-responsiveness to intravenous<br /> gamma globulin (57.1% vs 12.2%; p=0.004), atypic Kawasaki (60% vs 13.7%; p=0.01), prolonged febrile<br /> course > 14 days or recurrence of fever after intravenous gamma globulin (100% vs 16.3%; p=0.03), CRP<br /> 1. BS Boä moân Nhi - Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP Hoà Chí Minh.<br /> 2. TS, BS Boä moân Nhi - Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP Hoà Chí Minh.<br /> 3. PGS, TS, BS CK2 Chuû nhieäm Boä moân Nhi - Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP Hoà Chí Minh.<br /> <br /> 106<br /> <br /> Chuyeân ñeà Nhi û<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> > 100mg/l in acute phase (33.3% vs 0%; p=0.001). Patients who have Asai score > 9 (77.8% vs 12.9%;<br /> p1<br /> 14-15<br /> <br /> 26-30<br /> coù<br /> 60-100<br /> <br /> 2<br /> <br /> > 100<br /> >1<br /> <br /> coù<br /> coù<br /> coù<br /> <br /> Thoáng keâ moâ taû, tieàn cöùu.<br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu<br /> <br /> >15<br /> coù<br /> coù<br /> >30<br /> <br /> coù<br /> Traøn<br /> dòch<br /> <br /> Neáu > 9 ñieåm: nguy cô cao bò toån thöông maïch vaønh<br /> <br /> Chuyeân ñeà Nhi<br /> <br /> 1)<br /> 2)<br /> 3)<br /> 4)<br /> 5)<br /> 6)<br /> 7)<br /> <br /> Taát caû caùc treû Kawasaki nhaäp BV Nhi Ñoàng I töø<br /> 6/2001- 12/2002.<br /> Caùch tieán haønh<br /> - Taát caû caùc treû ñöïôc chaån ñoaùn beänh Kawasaki<br /> theo tieâu chuaån chaån ñoaùn cuûa AHA vaø CDC.<br /> - Taát caû treû ñeàu ñöôïc khaùm laâm saøng caån thaän<br /> vaø caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng caàn thieát trong giai<br /> ñoaïn caáp vaø caùc giai ñoaïn sau ñoù.<br /> - Taát caû treû ñeàu ñöôïc duøng aspirin vaø coù hoaëc<br /> khoâng duøng gamma globulin.<br /> <br /> 107<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> - Thu thaäp soá lieäu vaø xöû lyù thoáng keâ theo phaàn<br /> meàm SPSS.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU<br /> Nghieân cöùu tieán haønh trong 18 thaùng (töø thaùng<br /> 6/2001 ñeán 12/2002) coù toång soá 80 beänh nhi ñöôïc<br /> chaån ñoaùn Kawasaki, trong ñoù 22 beänh nhi bò daõn<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> maïch vaønh, 58 beänh nhi khoâng bò daõn maïch vaønh.<br /> Coù 56 beänh nhi ñöôïc truyeàn gamma globulin vaø 24<br /> beänh nhi khoâng ñöôïc truyeàn gamma globulin do<br /> nhieàu nguyeân nhaân. Vai troø cuûa töøng yeáu toá nguy cô<br /> (Baûng 3) vaø theo Asai vaø Harada (Baûng 4).<br /> <br /> Baûng 3: Vai troø cuûa caùc yeáu toá nguy cô daõn maïch vaønh trong beänh Kawasaki<br /> Toång soá (n = 80)<br /> <br /> Coù duøng γ globulin<br /> Khoâng duøng γ globulin<br /> Ñaùp öùng γ globulin<br /> Khoâng ñaùp öùng γ glob<br /> Tuoâi < 12 thaùng<br /> Tuoåi 12 thaùng<br /> <br /> Khoâng daõn Daõn ÑMV<br /> ÑMV<br /> 46<br /> 10<br /> 12<br /> 12<br /> <br /> P<br /> <br /> Nhoùm khoâng duøng γ globulin<br /> Nhoùm coù duøng γ globulin<br /> (n= 24)<br /> (n = 56)<br /> Khoâng daõn Daõn<br /> P<br /> Khoâng daõn Daõn<br /> P<br /> ÑMV<br /> ÑMV<br /> ÑMV<br /> ÑMV<br /> <br /> χ2 = 8.7<br /> p = 0.003<br /> 6<br /> 4<br /> 3<br /> 7<br /> <br /> χ2 = 8.4<br /> p = 0.004<br /> χ2 = 0.44<br /> p = 0.5<br /> <br /> 21<br /> 37<br /> <br /> 8<br /> 14<br /> <br /> χ2 = 0.001<br /> p = 0.98<br /> <br /> 2<br /> 10<br /> <br /> 5<br /> 7<br /> <br /> χ2 = 1.8<br /> p = 0.178<br /> <br /> 43<br /> 3<br /> 19<br /> 27<br /> <br /> Gioùi nam<br /> Giôùi nöõ<br /> <br /> 40<br /> 18<br /> <br /> 18<br /> 4<br /> <br /> χ2 = 1.3<br /> p = 0.25<br /> <br /> 7<br /> 5<br /> <br /> 9<br /> 3<br /> <br /> χ2 = 0.75<br /> p = 0.386<br /> <br /> 33<br /> 13<br /> <br /> 9<br /> 1<br /> <br /> χ2 = 1.46<br /> p = 0.227<br /> <br /> Theå ñieån hình<br /> Theå khoâng ñieån hình<br /> <br /> 50<br /> 8<br /> <br /> 13<br /> 9<br /> <br /> χ2 = 7<br /> p = 0.008<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> <br /> P=1<br /> <br /> 44<br /> 2<br /> <br /> 7<br /> 3<br /> <br /> χ2 = 6.647<br /> p = 0.01<br /> <br /> Soát > 14 ngaøy/ taùi phaùt<br /> Soát < 14 ngaøy<br /> <br /> 5<br /> 53<br /> <br /> 9<br /> 13<br /> <br /> χ2 = 11.5<br /> p = 0.001<br /> <br /> 5<br /> 7<br /> <br /> 8<br /> 4<br /> <br /> χ2 = 1.5<br /> p = 0.219<br /> <br /> 0<br /> 46<br /> <br /> 1<br /> 9<br /> <br /> χ2 = 4.68<br /> p = 0.03<br /> <br /> Hb < 10g%<br /> Hb 10g%<br /> <br /> 7<br /> 51<br /> <br /> 5<br /> 17<br /> <br /> χ2 = 1.42<br /> p = 0.233<br /> <br /> 3<br /> 9<br /> <br /> 2<br /> 10<br /> <br /> χ2 = 0.253<br /> p = 0.165<br /> <br /> 4<br /> 42<br /> <br /> 3<br /> 7<br /> <br /> χ2 = 3.4<br /> p = 0.065<br /> <br /> Hct 12000/mm3<br /> BC 12000/mm3<br /> <br /> 44<br /> 14<br /> <br /> 17<br /> 5<br /> <br /> χ2 = 0.018<br /> p = 0.895<br /> <br /> 8<br /> 4<br /> <br /> 9<br /> 3<br /> <br /> χ2 = 0.2<br /> p = 0.653<br /> <br /> 36<br /> 10<br /> <br /> 8<br /> 2<br /> <br /> χ2 = 0.015<br /> p = 0.903<br /> <br /> TC < 350000/mm3<br /> TC 350000/mm3<br /> <br /> 44<br /> 14<br /> <br /> 15<br /> 7<br /> <br /> χ2 = 0.486<br /> p = 0.486<br /> <br /> 10<br /> 2<br /> <br /> 9<br /> 3<br /> <br /> χ2 = 0.253<br /> p = 0.615<br /> <br /> 34<br /> 12<br /> <br /> 6<br /> 4<br /> <br /> χ2 = 0.779<br /> p = 0.377<br /> <br /> Albumin < 35g%<br /> Albumin 35g%<br /> <br /> 30<br /> 28<br /> <br /> 8<br /> 14<br /> <br /> χ2 = 1.509<br /> p = 0.219<br /> <br /> 7<br /> 5<br /> <br /> 4<br /> 8<br /> <br /> χ2 = 1.51<br /> p = 0.219<br /> <br /> 23<br /> 23<br /> <br /> 4<br /> 6<br /> <br /> χ2 = 0.329<br /> p = 0.566<br /> <br /> VS gñ caáp > 100mm<br /> VS gñ caáp 100mm<br /> <br /> 28<br /> 30<br /> <br /> 15<br /> 7<br /> <br /> χ2 = 2.542<br /> p = 0.111<br /> <br /> 5<br /> 7<br /> <br /> 7<br /> 5<br /> <br /> χ2 = 0.667<br /> p = 0.141<br /> <br /> 23<br /> 23<br /> <br /> 8<br /> 2<br /> <br /> χ2 = 2.99<br /> p = 0.084<br /> <br /> CRP gñ caáp > 100mg/l<br /> CRP gñ caáp 100mg/l<br /> <br /> 26<br /> 32<br /> <br /> 21<br /> 1<br /> <br /> χ2 = 16.86<br /> p < 0.001<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> <br /> 11<br /> 1<br /> <br /> χ2 = 5<br /> p = 0.025<br /> <br /> 20<br /> 26<br /> <br /> 10<br /> 0<br /> <br /> χ2 = 10.55<br /> p = 0.001<br /> <br /> VS taêng > 30 ngaøy<br /> VS taêng 30 ngaøy<br /> <br /> 27<br /> 31<br /> <br /> 16<br /> 6<br /> <br /> χ2 = 4.396<br /> p = 0.056<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> <br /> 9<br /> 3<br /> <br /> χ2 = 1.6<br /> p = 0.2<br /> <br /> 21<br /> 25<br /> <br /> 7<br /> 3<br /> <br /> χ2 = 1.948<br /> p = 0.163<br /> <br /> CRP taêng > 30 ngaøy<br /> CRP taêng < 30 ngaøy<br /> <br /> 13<br /> 45<br /> <br /> 11<br /> 11<br /> <br /> χ2 = 5.78<br /> p = 0.016<br /> <br /> 3<br /> 9<br /> <br /> 7<br /> 5<br /> <br /> χ2 = 2.753<br /> p = 0.045<br /> <br /> 10<br /> 36<br /> <br /> 4<br /> 6<br /> <br /> χ2 = 1.46<br /> p = 0.227<br /> <br /> 108<br /> <br /> Chuyeân ñeà Nhi û<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Baûng 4: Ñaùnh giaù nguy cô daõn maïch vaønh theo chæ soá Harada vaø Asai<br /> Toång soá<br /> (n = 80)<br /> <br /> Nhoùm khoâng duøng γ globulin<br /> (n= 24)<br /> <br /> Daõn ñmv<br /> <br /> P<br /> <br /> Chæ soá Harada 4<br /> Chæ soá Harada < 4<br /> <br /> Khoâng daõn<br /> ñmv<br /> 37<br /> 21<br /> <br /> 21<br /> 1<br /> <br /> χ2 = 8.02<br /> p = 0.005<br /> <br /> Ñieåm Asai 9<br /> Ñieåm Asai < 9<br /> <br /> 4<br /> 54<br /> <br /> 14<br /> 8<br /> <br /> χ2 = 29.44<br /> p 12000/mm3, tieåu caàu < 350000/mm3,<br /> albumin huyeát thanh < 35g% laø caùc yeáu toá nguy cô<br /> <br /> 109<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> daõn maïch vaønh. Tuy nhieân trong nghieân cöùu cuûa<br /> chuùng toâi khoâng ghi nhaän moái lieân quan giöõa caùc<br /> yeáu toá naøy vôùi nguy cô daõn maïch vaønh cho caû 2<br /> nhoùm.<br /> Thieáu maùu trong giai ñoaïn caáp cuûa beänh phaûn<br /> aùnh tình traïng vieâm trong cô theå ñöôïc nhieàu taùc giaû<br /> xem laø moät yeáu toá coù lieân quan ñeán nguy cô daõn<br /> maïch vaønh(5). Tuy nhieân trong nghieân cöùu cuûa<br /> chuùng toâi, nhöõng beänh nhaân coù Hb< 10g% khoâng<br /> lieân quan ñeán tyû leä daõn maïch vaønh (p =0.233), ñieàu<br /> naøy khaùc vôùi nhaän ñònh cuûa taùc giaû Asai(2). Nhöng<br /> neáu choïn nhöõng beänh nhaân coù Hct < 35% cho thaây<br /> tyû leä daõn maïch vaønh cao hôn ñaùng keå (35.4% so vôùi<br /> 15.6%; p=0.044), ñieàu naøy phuø hôïp vôùi nhaän ñònh<br /> cuûa taùc giaû Harada(5). Do ñoù, vôùi giaù trò Hct 100mm vaø taêng<br /> keùo daøi > 30 ngaøy hoaëc taêng trôû laïi laø caùc daáu hieäu<br /> gôïi yù nguy cô toån thöông maïch vaønh. Trong nghieân<br /> cöùu cuûa chuùng toâi, khoâng ghi nhaän moái lieân quan<br /> giöõa VS giôø ñaàu > 100mm vaø tình traïng taêng VS<br /> keùo daøi > 30 ngaøy vôùi toån thöông maïch vaønh cho caû<br /> 2 nhoùm coù vaø khoâng duøng gamma globulin.<br /> CRP cuõng laø moät yeáu toá phaûn aùnh tình traïng<br /> vieâm vaø coù lieân quan ñeá nguy cô daõn maïch vaønh<br /> trong beänh Kawasaki(7,9). CRP taêng > 100mg/l (theo<br /> Harada) trong giai ñoaïn caáp, taêng CRP keùo daøi > 30<br /> ngaøy (theo Asai) laø caùc yeáu toá nguy cô daõn maïch<br /> vaønh(2,5). Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi keát quaû nghieân cöùu<br /> cuûa chuùng toâi, nhöõng beänh nhi coù CRP taêng cao ><br /> 100mg/l coù tyû leä daõn maïch vaønh cao hôn (44.7% so<br /> vôùi 18.9%; p < 0.001). Ñieàu naøy ñuùng cho caû 2<br /> nhoùm coù vaø khoâng duøng thuoác. Tình traïng CRP<br /> taêng keùo daøi > 30 ngaøy coù tyû leä daõn maïch vaønh cao<br /> hôn (45.8% so vôùi 19.6%; p = 0.016) vaø ñuùng ôû<br /> nhoùm khoâng duøng gamma globulin (70% so vôùi<br /> 35.7%; p= 0.045). Tuy nhieân, trong nghieân cöùu cuûa<br /> chuùng toâi, nhöõng beänh nhi coù duøng gamma<br /> globulin, tình traïng CRP taêng keùo daøi khoâng lieân<br /> quan ñeán nguy cô toån thöông maïch vaønh (p =<br /> <br /> 110<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> 0.227). Ñieàu naøy coù theå do aûnh höôûng cuûa gamma<br /> globulin trong vieäc öùc cheá phaûn öùng vieâm vaø laøm<br /> giaûm toån thöông maïch vaønh.<br /> Theo Carol A.W (3) khoaûng 10% treû khoâng ñaùp<br /> öùng vôùi truyeàn gamma globulin, nhöõng treû naøy coù<br /> nguy cô bò toån thöông maïch vaønh cao hôn so vôùi<br /> nhöõng treû ñaùp öùng vôùi gamma globulin. Fukunishi<br /> M vaø Mori M(7,11) ghi nhaän raèng tæ leä daõn maïch vaønh<br /> trong giai ñoaïn caáp trong nhoùm ñaùp öùng vôùi gamma<br /> globulin (1.4%) thaáp hôn nhieàu so vôùi nhoùm khoâng<br /> ñaùp öùng vôùi gamma globulin (38.5%). Chuùng toâi<br /> cuõng ghi nhaän keát quaû töông töï, nhöõng beänh nhi<br /> khoâng ñaùp öùng vôùi gamma globulin coù tyû leä daõn<br /> vaønh cao hôn ñaùng keå so vôùi nhoùm coù ñaùp öùng (57%<br /> so vôùi 12%; p = 0.004). Do ñoù, nhöõng beänh nhi<br /> ñöôïc truyeàn gamma globulin maø khoâng heát soát sau<br /> 48 giôø coù nguy cô daõn maïch vaønh raát cao.<br /> Töø caùc keát quaû treân chuùng toâi nhaän thaáy neáu xeùt<br /> rieâng leû töøng caùc yeáu toá nguy cô daõn maïch vaønh<br /> trong beänh Kawasaki, keát quaû nghieân cöùu cuûa chuùng<br /> toâi coù nhöõng ñieåm khaùc bieät vaø nhöõng ñieåm töông<br /> ñoàng vôùi caùc taùc giaû khaùc. Ñieàu naøy coù theå do nghieân<br /> cuùu cuûa chuùng toâi soá löôïng beänh nhi coøn ít do ñoù<br /> chöa phaûn aùnh chính xaùc vai troø cuûa caùc yeáu toá naøy,<br /> hoaëc cuõng coù theå do neáu chæ döïa vaøo töøng yeáu toá<br /> rieâng bieät ñeå ñaùnh giaù nguy cô toån thöông maïch<br /> vaønh seõ khoù ñaït ñöôïc möùc ñoä chính xaùc cao. Do ñoù<br /> ñeå coù theå ñaùnh giaù chính xaùc hôn nguy cô toån<br /> thöông maïch vaønh, chuùng toâi thöû ñaùnh gía döïa theo<br /> nhieàu yeáu toá nguy cô cuøng luùc theo thang ñieåm cuûa<br /> Harada vaø Asai (baûng 1 vaø 2).<br /> Vôùi thang ñieåm Asai, chuùng toâi nhaän thaáy<br /> nhöõng beänh nhi coù chæ soá Asai > 9 ñieåm coù tyû leä<br /> daõn maïch vaønh cao hôn coù yù nghóa thoáng keâ (77,8%<br /> so vôùi 12,9%; p < 0.001). Keát quaû naøy cuõng phuø hôïp<br /> cho caû 2 nhoùm coù duøng (77% so vôùi 6,3%; p <<br /> 0.001) vaø khoâng duøng gamma globulin (77.8% so vôùi<br /> 33%; p = 0.035). Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi ghi nhaän<br /> cuûa Junichiro Fukushige vaø coäng söï(7) nhöõng treû<br /> trong nhoùm nguy cô thaáp haàu nhö khoâng bò daõn<br /> maïch vaønh trong khi ñoù nhöõng treû trong nhoùm<br /> nguy cô cao coù tyû leä daõn maïch vaønh laø 13% ôû treû<br /> nam vaø 5.5% ôû treû nöõ duø ñaõ ñöôïc ñieàu trò. tích cöïc.<br /> <br /> Chuyeân ñeà Nhi û<br /> <br />