Khóa luận tốt nghiệp Văn học: "Sự thực ở đời" trong tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

Chia sẻ: Tiêu Sở Hà | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp Văn học: "Sự thực ở đời" trong tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng được thực hiện với mục tiêu nhằm làm rõ được “sự thực ở đời” trong tiểu thuyết “Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng để thấy được bức tranh sinh động về hiện thực của con người và xã hội lúc bấy giờ. Nhận định đúng đắn về vai trò, vị trí của Vũ Trọng Phụng thông qua tiểu thuyết Số đỏ. Đồng thời có cách nhìn đúng đắn hơn về Vũ Trọng Phụng trên văn đàn Văn học hiện thực giai đoạn 1930- 1945. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Văn học: "Sự thực ở đời" trong tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

TRUtfNG Dfll HOC VO TRUING TOfiN KHOA KHOA HOC CO BAN KHOA LUAN TOT NGHIEP CHUYEN NGANH VAN HOC SLf THUC 6 DOT1 TRONG TIEL THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG Giang vien hiring dan: Sinh vien thuc hien: HO THI XUAN QUYNH VO THI CAM HUYEN Dfil HOC VO TRtTdNQ TOfiN THtfVIEN Hau Giang, thdng 06 nam 2012
LCH CAM ON Toi xin bay to long kinh trong va biet an sau sac tai Co giao- Thac si Ho Thi Xuan Quynh, Truang Dai hoc Can Tha, da huang dan tan tinh va dong vien toi rat nhieu trong suot qua trinh lam luan van. Toi xin gui lai cam an chan thanh tai Thay, Co trong Truang Dai hoc Vo Truang Toan, Truang Dai hoc Can Tha, nhung nguai da day do va chi bao cho toi trong suot qua trinh hoc tap. Cudi cung con xin gui lai biet an tai gia dinh, nai da sinh thanh, nuoi duang va dong vien con rat nhieu trong thai gian qua. Sinh vien thyc hien V6 Thi Cam Huyen
LOT CAM DOAN Toi xin cam doan rang luan van nay la do chinh toi thuc hien, cac so lieu thu thap va ket qua phan tich trong de luan van la trung thuc, de tai khong trung vai bat cu de tai nghien cuu khoa hoc nao. Sinh vien thyc hien V6 Thi Cam Huyen
PHIEU DANH GIA KHOA LUAN TOT NGHIEP (Giang vien hw&ng dan) 1. GlANG VIEN HU6NG DAN: HO THI XUAN QUYNH 2. SINH VIEN THUC HIEN: VO THI CAM HUYEN MSSV: 0856010019 KHOA: 1 3. TENDETAl: "SIT THUC a DOT" TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG NHAN XET CUA GIANG VIEN HlTdNG DAN 1. Danh gia chung qua trinh lam luan van tot nghiep: 1.1. Chuyen can: 1.2. Thai do: 1.3. Khac: 2. Danh gia luan van: 2.1. Dat van de (theo 5 buac): 2.2. Noi dung chinh: in
2.3. Chu thich, thu muc: 2.4. Hinh thuc trinh bay: .... 2.4.1. Dung lugng (trang): 2.4.2. Khuon kh6: 2.4.3. In an: 2.4.4. Trinh bay: 2.4.5. Chinh ta, ngu phap: 3. Danh gia, xep loai: Danh gia: Xep loai: ., ngay thdng nam 2012 Giang vien hiring dan HO THI XUAN QUYNH IV
DE CLTONG TONG QUAt modAu 1. Ly do chon de tai. 2. Lich su van de. 3. Muc tieu nghien cuu. 4. Pham vi nghien cuu. 5. Phuang phap nghien cuu. CHlTONG 1 MOT SO VAN DE CHUNG 1.1. VAl NET VE TAC GlA VU TRONG PHUNG. 1.1.1. Cuoc dai. 1.1.2. Sir nghiep sang tac. 1.1.3. Quan diem sang tac cua Vu Trong Phung. 1.2. VI TRI CUA TIEU THUYET SO DO TRONG SlT NGHIEP SANG TAC CUA VU TRONG PHUNG. 1.2.1. Tom tat tac pham So do. 1.2.2. So do trong van nghiep cua Vu Trong Phung. CHlTONG 2 TIEU THUYET SO DO- BLfC TRANH SINH D0NG VE "SUTHlTCO DOT" 2.1. XA HOI VIET NAM TRONG TAC PHAM SO DO. 2.1.1. Xa hoi Viet Nam vao thai diem 1936- 1939. 2.1.2. Nhung khia canh hien thuc noi bat cua xa hoi Viet Nam trong tac pham So do. 2.2. CON NGLTdl TRONG SO DO. 2.2.1. Con nguai binh dan. 2.2.2. Con nguai tu san.
CHlTONG 3 HINH THiTC NGHE THUAT THE HIEN "SlT THUt O DOT" TRONG TAC PHAM "SO DO" CUA VU TRONG PHUNG • • 3.1. CETCH NHAI. 3.2. SO SANH. 3.3. CHOI CHCT. 3.4. CAC TO HOP NGHICH NGLT. 3.5. PHONG DAI KHOA TRl/ONG. KET LUAN. TAl LIEU tham khAo. vi
MUC LUC Tran^ lcjicAmcn i Ldl CAM DOAN ii PHIEU DANH GlA LUAN VAN hi BE CUCNG TONG QUAT v MUC LUC vii mcjdAu 1 1. Li do chon de tai 1 2. Lich su van de 2 3. Muc dich yeu cau 4 4. Pham vi nghien cuu 5 5. Phuang phap nghien cuu 5 CHUONG 1: MOT SO VAN DE CHUNG 7 1.1. Tac gia Vii Trong Phung 7 1.1.1. Cuocdai 7 1.1.2. Sir nghiep sang tac 8 1.1.2.1. Giai doan 1930- 1935 9 1.1.2.2. Giai doan cuoi 1935 va daunam 1936 11 1.1.2.3. Giai doan 1937- 1939 12 1.1.3. Quandiem sang tac cua Vu Trong Phung 14 2.1. Vi tri cua tieu thuyet So do trong su* nghiep sang tac cua Vii Trong Phung 17 2.1.1. Tom tat tac pham So do 17 2.1.2. So do trong van nghiep cua Vu Trong Phung 19 CHlTONG 2: TIEU THUYET SO DO- BlTC TRANH SINH DONG VE "SIT THlTC d DCtt" 22 2.1. Xa hoi Viet Nam trong tac pham So do 22 2.1.1. Xa hoi Viet Nam vao thai diem 1936- 1939 22 2.1.2. Nhung khia canh hien thuc noi bat cua xa hoi Viet Nam trong tac pham£
2.2.1. Con nguai binh dan 36 2.2.2. Con nguai tu san 41 CHlTONG 3: HINH THlTC NGHE THUAT THE HIEN "SlT THlTC 6> DO>I" TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG 48 3.1. Ciroinhai 48 3.1.1. Gieu nhai phong trao Au hoa 48 3.1.2. Gieu nhai phong trao the due the thao 50 3.1.3. Gieu nhai phong trao van chuang lang man 50 3.2. So sanh 53 3.2.1. So sanh tat ngang 54 3.2.2. So sanh da moc 56 3.3. Choi chir 58 3.4. To hop nghich ngir 60 3.5. Phong dai khoa truang 63 KET LUAN 68 TAl LIEU THAM KHAO 71 vm
"Su thuc d doi" trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung MOf DAU 1. Ly do chon de tai. Doi ngu sang tac tren van dan Van hoc Viet Nam giai doan 1930- 1945 da dugc hinh thanh kha hung hau. O giai doan nay da xuat hien cac the he nha van, nha tha tre co nhung dong gop dang ke cho nen van hoc. Cac the he nha van, nha tha tre nay luon khat khao, hao hue di tim cai mai. O giai doan nay, da xuat hien nhieu tac gia co ten tuoi da cho ra nhieu tac pham lam rang ra cho van dan van hoc Viet Nam. Do la cac nha van, nha tha each mang nhu Ho Chi Minh, To Huu,... cac nha van, nha tha lang man nhu Nhat Linh, Khai Hung, Hoang Bao, Thach Lam, The Lu, Luu Trong Lu,... cac nha van hien thuc phe phan nhu Nguyen Cong Hoan, Ngo Tat To, Nam Cao, Nguyen Hong, Vu Trong Phung. O khuynh huang van hoc hien thuc phe phan, Vu Trong Phung la mot trong nhung cay but tieu bieu va xuat sac. Ong la mot nha van Ian cua thai dai va dugc xem la cay but trao phung bac thay cua nen van xuoi Viet Nam. Tren cai nen hien thuc den toi, u am cua xa hoi, Vu Trong Phung da cho ra dai nhung tac pham ma nhung tac pham ay nhu luai dao phanh phui, mo xe nhung ung nhot cua xa hoi. Do la mot xa hoi de hen, thoi nat va muc ruong cua che do thuc dan nua phong kien. Vu Trong Phung da lay cai hien thuc den toi do de lam nguon cam hung chu dao trong tac pham cua minh. Vai tinh than sang tao miet mai, can man, Vii Trong Phung da co nhung dong gop xung dang cho van hoc hien thuc phe phan bang nhung tac pham dac sac nhu Chong nang len duang (1930), Giong to , Va de, Lam di, So do (1936),... Khi de cap den nhung sang tac cua Vu Trong Phung, hau het cac nha nghien cuu da chi ra dugc nhung dong gop cung nhu han che trong nhung sang tac cua ong. Khi nhac den Vu Trong Phung, ta khong the khong nhac den So do. So do la dinh cao nghe thuat trong su nghiep sang tac cua ong va la mot tac pham da de lai nhieu tieng vang nhat trong nen van hoc hien thuc phe phan. So do la mot tieu thuyet gop phan khang dinh ten tuoi Vu Trong Phung tren van dan luc bay gia, dong thai cung la tieu thuyet dai dien tieu bieu cho nghe thuat trao phung cua van xuoi Viet Nam. Hau het cac nha nghien cuu khi di vao So do deu chi ra dugc tieng cuai ma nha van the hien trong tac pham. Tuy nhien, phai thay rang tieng cuai trong So do nhu mot phuang tien de nha van the hien hien thuc mot each sinh dong chu tieng cuai khong phai la doi tugng de nha van mieu ta tac pham. Trong So do, doi tugng dugc nha van mieu ta trong tac pham do chinh la cuoc song xo bo, phuc tap cua nhung con nguai a Ha Thanh dang bi cuon vao can 16c xoay Au hoa, "Vui ve tre trung". Vu Trong Phung nhu mot nha quay phim chinh hang, ong da de lai cho dai nhung cuon GVHD: H6 Thi Xuan Quynh 1 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc o doi" trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung phim tu lieu vo cung gia tri ve cugc song nho nhang, kech cam cua xa hoi Ha Thanh vao nam 1936. Khi dgc So do, ta dugc thuang thuc lien tiep tinh huong gay cuai, ma thong qua nhung chuoi cuai Vu Trgng Phung da len an gay gat cai xa hoi doi bai, de tien duang thai. Tieng cuai ay dong thai cung la tieng chui thang vao bon nguai hoc doi lam quy toe, lam tu san nhung ngu don, chi biet song vi dong tien ma quen di nhan pham. Trong tac pham cua minh, Vu Trgng Phung da the hien cai xa hoi den toi do mot each chan thuc. Chinh vi vay, nhung nha van theo khuynh huang van lang man nhu nhom Tu luc van doan da phan doi kich liet vai nhung tac pham mang mau sac hien thuc u am trong nhung sang tac cua Vu Trgng Phung. Chinh vi le do, Vu Trgng Phung da tung dong dac khang dinh vai nhom Tu luc van doan: "Toi va cac nha van cung chi huang nhu toi muon tieu thuyet la su thuc a dai" [5, tr.441]. Mac du, So do dugc rat nhieu nha ly luan, phe binh van hgc quan tarn nghien cuu danh gia ve tac pham, nhung tim hieu ve "Su thuc a dai" trong tac pham So do thi chua co nhieu bai viet the hien noi dung nay mot each sau sac va toan dien. Do chinh la ly do khien toi chon de tai "Su thuc a dai" trong tac pham So do cua Vu Trong Phung". Viec thuc hien de tai nay la ca hoi de toi co dieu kien tiep xuc, danh gia tac pham cua nha van tren phuang dien noi dung Ian hinh thuc nghe thuat. Tu do giup toi co cai nhin dung dan han ve van hgc hien thuc phe phan noi rieng va van hgc Viet Nam giai doan 1930- 1945 noi chung. 2. Lich sir van de. So do la mot trong nhung tieu thuyet thanh cong nhat cua nha van Vu Trgng Phung, dang a Ha Noi bao ra so 40 ngay 7- 10- 1936 va dugc in thanh sach dau tien vao nam 1938. So do la mot cuon tieu thuyet trao phung vo tien khoang hau. Moi chuang la mot man kich dac sac, nghe thuat hai huac, cham biem phong phu, da dang. Tac pham nem ra hang loat chan dung biem hga tai tinh, but phap phong dai tuang nhu het sue phong tung tuy tien ma van phan anh dugc chan thuc xa hgi duang thai, tao nen nhung dien hinh hien thuc chu nghla co the song mai vai thai gian. Danh gia cao cong lao cua Vu Trgng Phung, co rat nhieu nha nghien cuu danh gia ve nhung sang tac cua ong cung nhu ve tieu thuyet So do. Tai Hoi nghi tranh luan van nghe tai Viet Bac (9/1949) To Huu da danh cho Vu Trgng Phung nhung lai ca nggi tran trgng: "Loi hien thuc Vii Trong Phung chua phai la hien thuc xa hoi, Vu Trong Phung khong phai lam each mang nhung each mang cam an Vu Trong Phung da vach ro cai hien thuc xdu xa cua xa hoi ay" [5, tr.416]. Do la lai nhan dinh cua mot nha tha, nha each mang da thay dugc nhung dong gop to Ian cua Vu Trgng Phung vao cugc each mang chung cua dan toe. GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 2 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc d doi" trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung Cung vai su nhan dinh cua To Huu, Nguyen Dinh Thi noi: "Vu TrongPhung cung nhuBandzac, chep dung thuc tai nen cd gia tri each mang" [6, tr. 197]. Phan Khoi da tim toi, chi ra nhung dong gop cua Vu Trong Phung a mat noi dung to cao hien thuc: "Chi cd Vu Trong Phung bde Id duac cai hien tuang dau khd va xdu xa cua mot khodng dai dual thai Phap thudc... anh chi thong cam va to khd cho hang nguai VietNam bi coi la can bd xa hoi" [18, tr. 13]. Luu Trgng Lu trong Dieu van doc ben md Vii Trong Phung thi khang dinh: "Tat cd cai su nghiep cua Vii Trong Phung la phai bay, la che nhao tat cd nhung cai ram, cai xdu, cai ban tien, cai doi bai cua mot hang nguai, mot xa hoi, mot thai dai cua Vii Trong Phung, cung nhu Bandzac ddi vai thai dai cua Bandzac " [17, tr.150]. Khi viet ve Vu Trgng Phung, nhom Le Quy Don neu len nhung nhan xet kha sau sac va xac dang sau: "Trong cac nha van hien thuc cua nude ta trudc each mang, phai cong nhan rang Vu Trong Phung la mot nguai cd dia vi khong ai tranh gidnh duac. Ong cd mot ngdi but sac sdo rdtphu hap vai loi hien thuc phe blnh. Do do, ong da neu len duac nhieu dien hinh cua xa hoi cu, ma dudi ngdi but cua nhung nha van hien thuc khdc ta mai chi thay mot ddi net ma nhat" [18, tr.25]. Danh gia rieng ve So do, theo Hoang Thieu San thi: "So do la cuon truyen bam ki tai" [9, tr.271]. Theo Do Due Hieu: "So do, theo tdi hieu la mot hien tuang ngdn tu hit sue doe dao, danh dau thai dai" [13, tr.182]. Con Hoang Nggc Hien trong bai Traophung cua Vu Trong Phung trong "So do " da viet: "Trong van xuoi Viet Nam ke tu khi cd chu qudc ngu den 1945, Gidng to, So do, Va de, Cam thay cam cd la nhung tac pham "vao loai xuat sac nhat", trong do, So do duac xem la hoan hdo han cd"[9, tr.292]. GS. Nguyen Dang Manh noi: "Doc So do thay mdi chi tiet duang nhu chua dung mot mdu thudn traophung nao do va dang sau nhung chi tiet ay an hien thap thodng mot nu cuai thong minh sac sdo, vua day khinh bi va cam phan cua nha van ddi vai mot lap xa hoi nho nhang, Id bich, du dan, rung ma vua Idu cd, bip bam, da khong biet xdu ho ma con venh vao, hi hung, phd phang thai do cua nhung ke hanh tien, tieu nhan dac chi"[9, tr.291]. Phan Cu De trong Danh gia lai So do da viet: "Mac dau con cd nhung han che trong the giai quan, trong lap truang phe phan xa hdi, nhung vai So do, Vu Trong Phung da cam mot cai mdc quan trong trong nghe thuat dien hinh hda hien thuc xa hdi chit nghia trong nghe thuat trao phung cua van xuoi Viet Nam. So do la mot tac pham xuat sac cua Vii Trong Phung, ciia dong van hoc hien thuc phe phan Viet Nam trudc Cdch mang thdng Tarn " [13, tr.214]. GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 3 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet Sd do cua Vii Trong Phung Hoang Cam noi: "Toi cam an Vu Trong Phung da giup toi biet cdi xdu trudc de danh gia cdi tot ngdy nay... Khdng doc Sd do, Gidng to, Va de va mot loat tac phdm khdc ciia Vii Trong Phung, khdng sdng vai cdi xa hdi cu, thi viec danh gia cdi che do vinh quang cua chung ta ngdy nay nhat dinh la thieu mot phan sau sac " [16, tr.23]. Con day la y kien cua nha van Nguyen Hong: "Nghe thuat la phai sdng tao. Trong giai doan da phd, ta dung cung chua todt len duac cdi hien thuc. Cdi xa hdi ciia Xuan Tdc Dd, ciia ba Phd Doan la cdi xa hdi thdi ndt, nhdy nhua lam cho nguai ta ngdy len. Sdng tao Sd do, Vu Trong Phung da cd mot thdi do, thdi do cong nhan cdi xa hdi ay. Neu khdng, Vu Trong Phung du cd ta nguyen si cdi xa hdi ay chimg ta cung khdng luam " [17, tr. 149]. Sd do dong thai la mot cai cuai Ian, cai cuai nhai. Phong each nay da tao cho Sd do co mot gia tri lau dai, nhat la ve phuang dien lich su, xa hoi va triet hgc. Julia Kristeva va nhom Tel Quel cung da tung nhan dinh rang: "So do la mot van ban chua dung nhieu van ban. No la tieng vang la giao diem ciia nhieu van ban mang nhung mdi quan he ben trong vai cac van ban khdc, dong thai la mot sdng tao mai ciia tai ndng nghe si. Vi vdy, So do la he thong ngdn tit dac sac mang tinh xa hdi va tinh lich su cu the " [13, tr. 193]. Trong Dai hoi nha van toan quoc Ian thu 3 (9- 1983) Nguyen Khai da cong khai danh gia Sd do la: "Mot cuon sdeh ghe gam cd the lam vinh du cho moi nen van hoc" [18, tr.31]. Xung quanh tac pham cua Vu Trong Phung, cu the la tieu thuyet Sd do co rat nhieu y kien danh gia khac nhau. Tren ca sa tiep thu, ke thua thanh tuu cua nhung nguai di truac cung vai no lire cua ban than, toi hy vgng vai viec trien khai de tai ve khia canh "Su thuc a dai" trong tieu thuyetSd do cua Vu Trong Phung" se giup toi co dip nhin nhan lai tac pham nay mot each sau sac va toan dien han. Qua do, ta thay dugc tai nang cung nhu nhung dong gop cua Vu Trgng Phung a tac pham Sd do cho van hgc hien thuc phe phan noi rieng va van chuang Viet Nam giai doan 1930- 1945 noi chung. 3. Muc dich nghien cihi. Cong viec nghien cuu cua chung toi trong luan van nay vai de tai "su thuc a dai" trong tieu thuyet "Sd do" cua Vu Trgng Phung dat dugc nhung muc tieu cu the sau: - Lam ro dugc "su thuc a dai" trong tieu thuyet "So do" cua Vu Trong Phung de thay dugc buc tranh sinh dong ve hien thuc cua con nguai va xa hoi luc bay gia. GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 4 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet Sd do cua Vu Trong Phung - Nhan dinh dung dan ve vai tro, vi tri cua Vu Trgng Phung thong qua tieu thuyet Sd do. Dong thai co each nhin dung dan han ve Vu Trong Phung tren van dan Van hgc hien thuc giai doan 1930- 1945. 4. Pham vi nghien cuu. Pham vi nghien cuu tai lieu: de thuc hien de tai nay toi da thong qua mot so cong trinh nghien cuu cua cac tac gia khac. Chang han nhu quyen Tieu thuyet Viet Nam hien dai cua Phan Cu De do Nha xuat ban Giao due phat hanh nam 1974, Lich su van hoc Viet Nam cua nhieu tac gia nam 1978, Nha van- tu tuang- phong each cua Nguyen Dang Manh nam 1979, Dac sac van chuang Vu Trong Phung cua Tran Dang Thao nam 2008, Tac phdm van hoc 1930- 1975 cua Phan Cu De nam 1991, va tac pham chinh Sd do cua Vu Trgng Phung,... Pham vi nghien cuu tac pham: de tai nay nghien cuu ve phuang dien "su thuc a ddi" trong tieu thuyet Sd do 5. Phinmg phap nghien cuu. De thuc hien yeu cau ciia de tai, em da su dung mot so phuang phap nghien cuu nhu: - Dgc va phan tich tong hop tai lieu de rut ra nhung y ca ban nhat lien quan din de tai, mot so phuang phap bo ich trong qua trinh nghien cuu van hoc nhu: phuang phap thong ke, phan tich, tong hgp, khao sat va phan tich ky tac pham So do de rut ra nhung y ca ban phuc vu tot cho qua trinh nghien cuu de tai. - Ngoai ra em con su dung mot so phuang phap nhu: phuang phap nghien cuu tac gia van hoc, phuang phap nghien cuu tac pham van hgc, chung minh, so sanh. 5.1. Phinmg phap thong ke, phan loai. Chung toi su dung phuang phap thong ke, phan loai. Phuang phap nay giup nhan dien nhung lap tu, kieu cau, nhung bien phap tu tu ...de lam noi bat len thu phap nghe thuat cua tac gia va ca mot hien thuc xa hoi duang thai trong tac pham cua ong. 5.2. Phinmg phap so sanh. De thay ro dugc but phap trao phung dac sac cua Vu Trgng Phung trong qua trinh sang tac va ca tinh sang tao cua nha van, chung toi su dung phuang phap so sanh: so sanh ngon ngu cua chinh nha van qua cac giai doan sang tac va so sanh ngon ngu cua ong vai cac nha van khac cung thai, trong cung khuynh huang nhu Hoang Nggc Phach, Thach Lam, Khai Hung hoac khac khuynh huang nhu Ngo T§t To, Nguyen Cong Hoan, Nam Cao de lam bat len ngdi but cham bi§m s&c sao cua nha van ve xa hoi duang thai. GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 5 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet Sd do ciia Vu Trong Phung 5.3. Phuo*ng phap phan tich, tong hap. Chung toi phan tich nhung dac diem ca ban trong sang tac cua nha van noi chung va tieu thuyet Sd do noi rieng tu do tong hop di den nhung nhan xet khai quat. 5.4. PhiroTig phap ljch sir. Hien thuc bao gia cung mang dau an van hoa cua thai dai, khi nghien cuu ve de tai "Su thuc a dai" trong tieu thuyet Sd do chung toi luon dat trong hoan canh xa hoi van hoa cu the. Viec van dung phuang phap nay giup chung toi thay dugc buac chuyen trong phong each sang tac cua Vu Trgng Phung cac tac pham cua ong va nhung dong gop cua ong trong viec hien dai hoa ngon ngu van hgc dan tgc. 5.5. Phirong phap nghien cihi tac gia, tac pham. Muon tim hieu dugc hien thuc cua xa hgi phai dat doi tugng nghien cuu trong moi quan he vai cugc dai va su nghiep sang tac cung vai cac tac pham tieu bieu cua nha van. Chung toi dac biet coi trgng va van dung triet de phuang phap nghien cuu tac gia va tac pham trong qua trinh nghien cuu ve "su thuc a dai" trong tac pham cua Vu Trgng Phung. 5.6. Phinmg phap he thong. De lam ro ve khia canh "Su thuc a dai" trong tieu thuyet Sd do, toi da dung phuang phap he thong. Vai phuang phap nay, toi da di tu noi dung cua tac pham den hinh thuc nghe thuat theo mot he thong nhat dinh. Vi vay, cac van de cu the dugc trien khai trong luan van deu dugc dat trong moi quan he he thong. Tu do, giup toi co each nhin nhan, danh gia dung ve tac pham mot each toan dien han. GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 6 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet Sd do cua Vu Trong Phung CHlTONG 1 MOT SO VAN DE CHUNG 1.1. TAC GIA VU TRONG PHUNG. 1.1.1. Cuoc doi. Vu Trgng Phung que goc a Ban Yen Nhan (lang Hao), huyen My Hao, tinh Hung Yen (nay thuoc tinh Hai Duang). Vu Trgng Phung sinh ngay 20- 10- 1912 tai Ha Noi, ong than sinh la Vu Van Lan lam thg dien a xuang sua chua 6 to Ch.Boillot. Ong mat khi cau Ty (Vu Trgng Phung tuoi Ty) mai dugc 7 thang. Ba than sinh Vu Trgng Phung la Pham Thi Khach, mot ba me rat muc hien tu. Ba que a lang Ve, phu Hoai Due, nay thuoc thanh phd Ha Noi. Goa chong tu nam 24 tuoi, ba a vay phung duang me chong va nuoi con an hgc bang nghe khau va thue. Gia dinh co luc a pho Hang Gai, nhung chu yeu a pho Hang Bac. Vu Trgng Phung tu nho da to ra co nang khieu nghe thuat: gioi ve, biet danh dan nguyet, soan bai hat cai luang, cung thich lam tha. Hgc het cap I a truang Hang Voi (nay la truang Nguyen Du), ong thi vao truang su pham (Sa cap) nhung khong trung tuyen, danh phai di kiem viec lam a cac sa tu- luc do ong mai 15, 16 tuoi. Thoat dau ong lam thu ky cho nha hang Gooda, ve sau xin dugc chan danh may chu cho nha in Vien Dong (IDEO), tat ca dugc han 2 nam. Nguai ta noi hai lan ong bi mat viec deu vi "toi" ham viet truyen, danh may ban thao truyen trong gia lam viec. Nhung li do chinh co le la vi cugc khung hoang kinh te lan 1929-1933 da din din viec sa thai cong nhan vien chuc (dac biet la cac sa tu) cua bgn thuc dan tu ban. Tu do Vu Trgng Phung chi chuyen tarn viet van, lam bao cho den luc mat. Vu Trgng Phung viet cho nhieu ta bao xuat ban tu khoang 1930 din 1939: Ha Thanh Ngg bao, Nhat Tan, Hai Phong tuan bao, Tan thieu nien, Cong dan, Tieu thuyet thu bay, Ha Noi bao, Tuang Lai, Tieu thuyet thu nam, Song Huang, Dong Duang tap chi, Thai vu, Tao dan tap chi...Va viet du the loai: tieu thuyet, truyen ngan, phong su, kich noi, xa luan chinh tri, thai dam, but chien, phong van, phe binh van hgc.. .Ngoai ra ong con dich mot vai tac pham cua Vichto Huygo. Ong thuang dung hai but danh la Vu Trgng Phung va Thien Hu. Trong dai song vat chat, Vu Trgng Phung gap nhieu chuyen khong may, luon ludn trong tinh trang tung quan. Da the ong lai bj benh lao nang. Nhung trong nghe van, ong noi danh rat nhanh chong. Khi Cam bay nguai (1933), Ky nghe lay Tdy (1934) ra dai, nguai ta ggi ong la "ong vua phong su dat Bac". Khi Gidng to, Sd do (1936) xuat hien, du luan cang xon xao han. Ngdi but cua ong sac sao mot GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 7 SVTH: Vo Thi Cam Huyen
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet Sd do ciia Vii Trong Phung each gai gdc va phuc tap nen khi dng con sdng cung nhu sau khi dng qua ddi, ngudi ta ludn ban tan, tranh luan ve dng. Ong thudc loai nha van dugc nhieu ngudi chu y, nhung it dugc hieu ro, hieu dung. Dau nam 1938, Vii Trgng Phung lay vg la Vu My Huang thudc mot gia dinh budn ban ngheo, ngudi xa Nhan Muc (ggi ndm la Mgc), thdn Giap Nh&t, nay thudc xa Nhan Chinh, huyen Tu Liem, Ha Ndi. Do ddi sdng ngheo khd, do benh lao ngay cang phat trien, lai phai lao ddng qua sue, dng mat ngay 13- 10- 1939 tai can nha sd 73 pho Cau Mdi, Nga Tu Sd, nai dng ve d trong vai thang cudi ddi (bdn thang trudc do, d nha ben canh, so 71, thi si Tan Da da qua ddi). Nam ay Vu Trgng Phung mdi 27 tuoi. Ong de lai ba, me, vg- ba ngudi dan ba gda- va mot con gai vua day nam. Trgn 27 tudi ddi vdi 9 nam tudi nghe ngan ngui, vay ma tinh tu truyen ng4n Chong nang len duang, Con nguai dieu tra,... (1930- 1931), dng da dS lai mot di san dd sd mang gia tri hien thuc va nhan ban sau sac, chung to mot kha nang sang tao ddi dao, mot su lao ddng can man: 9 truyen dai va vua, 24 truyen ngan, 6 vd kich va 2 tac pham dich, nhieu bai phe binh but chien, 7 phong su, ky sir va hang tram bai bao. 1.1.2. Su* nghiep sang tac. Ddi van cua Vu Trgng Phung kha ngan ngui- chua day mudi nam. Trong khoang thai gian do, xa hdi Viet Nam cd nhieu sdng gid, nhidu biln ddng sau sac, tac ddng manh me den nhip do phat trien van hgc va qua trinh sang tac cua Vu Trgng Phung cung chia ra nhung thai ky nhd: - Thai ky thu nhat: 1930- 1935. Thdi ky nay Vu Trgng Phung cd nhung tac pham tieu bieu nhu: Chong nang len duang (1930), Khdng mot tieng vang (1931), Cudc vui it cd (1933), Cam bdy nguai (1933), Hai hop xi ga (1933), Dut tinh (1934), Ky nghe lay Tdy (1934), Dan bieu va dan hieu (1935), Su cu triet ly (1935),... - Thdi ky thu hai: cudi 1935 va dau 1936 Cac tac pham tieu bieu: Cam thay cam cd (1936), Gidng to (1936), So do (1936), Vdde (1936), Lam
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet So do cua Vii Trong PhtiiMl HOC VO TRQ^NG TQfiN 1.1.2.1. Giai doan 1930- 1935. Chong nang len duang la tac pham dau tay cub nha van dirge dang tren Ngg bao vao khoang nam 1930. Truyen ngan nay da the hien phong each nghe thuat rieng cua tac gia. Sau nay nhd lai, Vu Bang cd viet: "Luc ay, tdi cung bat dau viet tren An nam tap chi ciia Tan Da, Nguyen Khac Hieu rdi. Tdi cung cd tuphu ciia tdi, nhung mudn lam thanh thuc triet de, tdi phai ndi rang doc truyen Chong nan len duang ciia Phung tdi thay van anh la trdi, la van tdi la vuc, va cd luc tdi da tu nhu "sao lai cd ngudi viet truyen y nhi va me ly den the. Tdi bi Vii Trong Phung chinh phuc ngay tu dau truyen ciia anh ". Nhung phai den khi vd kich ba hdi Khdng mot tieng vang (1831) ra ddi thi nha van Vu Trgng Phung mdi thuc sir budc chan vao lanh dia van hoc theo khuynh hudng ta chan. Trong vd kich nay chi vdn ven cd sau nhan vat: anh ca Thuan, chi ca Thuan, bd anh ca Thuan, ten Thong Xa va hai canh binh nhung da phan nao tai hien hien thuc cung khd cua nhung con ngudi sdng dudi day xa hdi "chd deu". Vd kich da phe phan manh me va true dien tinh chat tan bao cua xa hdi duang thai. Xoay quanh cau chuyen thuang tarn cua gia dinh Ca Thuan bi cai xa hdi "chd deu" day vao tinh canh het sue bi tham: bi pha san, ban cung hda va cudi cung la luu manh hda, Vu Trong Phung da nem vao xa hdi ddng tien van ac ay ldi nguyen rua day cam phan: "...Bdy gia a? Chi cd ddng tien la Giai, la Phat, chi cd ddng tien la ddng kinh tha vi no sai khien duac moi nguai (...) Luang tarn a? Con thua ddng tien. Ludtphap a? Chua bang ddng tien..., Giai Phat a? Con kem ddng tien. Chi cd ddng tien la ai ai cung phai kinh tha, chi nhung each xoay tien la ddng cho nguai ta tung niem". Tuy la tac pham md dau cho van nghiep theo khuynh hudng ta chan cua tac gia song mat nghe thuat cua tac pham khdng thanh cong lam. Cau chuyen cd phan go ep, ngon ngu nhan vat dai ddng. Nhidu khi, cai chu quan cua tac gia lan at ca nhan vat, bien nhan vat thanh "cai loa phat ngon" true tiep chuyen tai can thinh no cua minh. Chi den khi hai phong su: Cam bdy nguai (1933) va Ay nghe lay Tay (1934) dugc trinh lang thi van cua dng dugc bde Id ro ret han. Hai tac pham nay da thi hien ro kha nang quan sat sac sao, tai ky hoa mau le, linh hoat va loi hanh van bien hda hap dan. Khdng chi dung lai d viec phan anh nhung hien tugng dan le be ngoai ma qua hai phong sir tren, Vu Trgng Phung da phai bay nhung mat trai thdi tha, ghe tdm cua xa hdi thanh thi Viet Nam vao nhung nam 30. Cam bdy nguai da dua ngudi doc tham nhap vao the gidi cd bac cua nhung tay cao thu Ha Thanh thai bay gid nhu Am B, Thugng Ky, Ca Un, Tham Van, Tham Nggc, Ky Vii, Ba My Ky, Khuang Sinh Tu, My Bdi,...vdi nhung thu doan tao tgn, manh ldi tinh vi, bip bgm trang trgn cua lang cd bac nhu: cac ngon bip, ldi danh nhi cap nhat, ldi hut ngc... Chinh kha nang dot nhap, quan sat tinh t£ cac to GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 9 SVTH: Vd Thi Cam Huyen
"Su thuc d, ddi" trong tieu thuyet Sd do ciia Vu Trong Phung chuc trong lang bac bip da khien cac tac pham trd nen sinh ddng cu the va cd gia tri to cao sau sac. Dudi ngdi but cua Vu Trgng Phung, the gidi cd bac cua Ha Thanh that dang sg. No hoanh hanh ngay trudc mat cua phat luat. No tan pha den tan gdc luang tarn, dao due: con "thit" cha, chau "thit" chu, day biet bao con ngudi vdn luang thien xudng hd sau tdi ldi, xudng vuc tham cua cudc ddi. Neu Cam bdy nguai de cap den nhung manh ldi tinh xao trong lang cd bac thi Ky nghe lay Tay lai dan dat ngudi dgc den vdi cudc sdng cua dam "me Tay" xung quanh trai linh le duang vung Thi Cau, Bac Giang de chung kien cudc sdng vg chong theo kieu "tien trao chao muc", "an xdi d thi" cua ho. Tap phong sir 10 chuang da lam sdng lai lich su hinh thanh va phat trien cua nghe lay Tay. Ngudi dau tien dat nen mdng cho nghe nay la vi "to su" ba ddi Chop- ngudi "cd can dam danh trdng cho chi em hau sinh, ddng vien khich le ho khdng phai "nam nap " lo sa nhung dng khdng Id tdc do, mat xanh ". Sau ba ddi Chop la ba Kiem Lam, ba cai Budich, cd Duyen, cd Tich, cd Ai. Vi vay, the gidi lang me rat phong phu, gia cd tre cd. Lap "thg gia" di trudc nhu ba Kiem Lam, ba cai Budich,... cd nhiem vu cham lo truyen nghe, dao tao nghe cho lap ke can nhu cd Duyen, cd Tich, cd Ai,... Tuy nghe nay khdng "vat va" nhu nghe cd bac gian lan nhung cung cd luc cudi ra nude mat. De sinh ton giua cac me ddng nghiep cung cd su tranh gianh quyet liet vdi nhau, pha gia nhau, nang tay tren cua nhau...Vdi thien phong su nay, nha van Vu Trgng Phung khdng chi dung lai d viec tai hien cudc sdng cua dam me Tay vdi nhung thang tram cua no, khdng chi dung lai d viec phe phan no ma it nhi£u con bay to ndi xdt xa, thong cam cd pha chut hai hudc cho cudc ddi eo le, ngang trai cua nhung ngudi phu nu lay Tay vi tien: "Chung tdi lay ho vi tien chu khdng bao gia vi tinh cd " Vdi hai phong sir nay, Vu Trgng Phung dugc cac ban van tang cho danh hieu "dng vua phong sir dat Bac".Ca ba tac pham Khdng mot tieng vang, Cam bdy ngudi, Ky nghe lay Tay deu toat len thai do cam ghet, khinh bi cua nha van Vu Trgng Phung ddi vdi the lire ddng tien trong xa hdi thudc dia nua phong kien thai ay. Tuy nhien, d thai ky nay tinh than phan uat cua nha van con mang tinh tu phat. Nhan vat cua dng thudng cd mot khat vgng tra thu manh liet, nhung la mot thai dd tra thu lieu linh, tuyet vgng theo kieu "con giun xeo lam ciing odn ". Ching han, khi Ca Thuan xach dao di tim nhung ke "khdng mudn cho minh lam an luang thien" {Khdng mot tieng vang), khi Am B de dga "trd thu cdi bon da lam tdi hu hong" (Cam bdy nguai) thi hg chi nghT tdi nhung ke cd tien. Do vay, viec tra thu cua cac nhan vat nay rat ma hd. Cho nen nhan vat gay tdi ac ddi vdi nhung ngudi ngheo khd trong tac pham Vu Trgng Phung thdi ky nay ngoai cai bong ten Thong Xa thap GVHD: Hd Thi Xuan Quynh 10 SVTH: Vo Thj Cam Huyen
"Su thuc d ddi" trong tieu thuyet Sd do ciia Vii Trong Phung thoang trong Khdng mot tieng vang thi hau nhu la mot thu ddng tien truu tugng dang lam dao dien cudc sdng cua nhirng ngudi luang thien. Cd the ndi thai ky nay ndi dung hien thuc trong tac pham cua Vu Trgng Phung con bi han che d chieu rdng va chieu sau. Thuc trang xa hdi vdi nhung bong den cua no chi thu hep d khia canh cung quan cua nhung tang lap tieu tu san va dan ngheo thanh thi do cudc khung hoang kinh te 1929- 1933 gay ra. Tu tac pham Khdng mot tieng vang den Ky nghe lay Tay tu tudng dinh menh da xuat hien thap thoang, le te trong mot sd nhan vat phu: thai dd sdng nhan nhuc, budng xuoi mac cho tao hda xoay van. Tuy nhien, no chua trd thanh mot quan niem triet ly cue doan cd he thdng nhu trong Diet tinh qua luan de triet ly "bdi khdng duyen kiep". Tu do trd di, yeu to tu tudng nay gan nhu xuat hien thudng xuyen va cd vai trd quan trgng trong nhung sang tac tiep theo cua nha van. 1.1.2.2 Giai doan cudi 1935 vd dau 1936. Day la giai doan sung man nhat trong ddi van cua Vu Trgng Phung. Chi trong khoang thai gian mot nam vay ma hang loat tieu thuyet cd gia tri nhu: Gidng to, Sd do, Va de, Lam dira ddi. Gidng to lan dau dugc dang tren Ha Ndi bao tu* sd 1 (02-1-1936) vdi ten Gidng to, den het chuang X thi bong dung lai mot tuan le vi dung cham d§n mot vi quan ldn luc bay gid. Khi tac pham dang tiep thi doi thanh "Thi Mich ". Vay la ngay tu dau tac gia da dat cho "dua con tinh than" cua minh cai ten Gidng to dung vdi tinh than cua tac pham. Gidng to dung nhu cai ten cua no, da phai bay tat ca nhung xau xa, deu gia, thdi nat, tan bao, bat cdng cua xa hdi thudc dia nua phong kidn Viet Nam dang quay cudng dao dien trong can xoay ldc cua lich su. Gidng to gdm 30 chuang vdi mot doan ket da bao quat hien thuc kha rdng ldn tu ndng thdn den thanh thi vdi mot the gidi nhan vat ddng due (84 nhan vat) va phuc tap, vdi nhieu thanh phan xa hdi va nghe nghiep khac nhau. Tu nhirng ndng dan chan chat den bgn trieu phu gian xao, tu nhung cd gai tan thdi an chai den nhung cd thdn nu binh di, chat phac sau luy tre lang, tu xa hdi quan Tay va ta d cap huyen cap tinh den bgn cudng hao d lang xa, tu gidi tri thuc, gidi bao chi den nhung nha hoat ddng chinh tri gdm day du cac xu hudng chinh tri khac nhau: qudc gia, qudc te, de tarn, de tu,... deu budc vao con "gidng to " cua xa hdi Viet Nam daTi thd ky XX va quay cudng, dien dao trong can gidng to do nhu mot dinh menh khdng tranh dugc. Cd the ndi, vdi viec ket hgp giua chat lieu cua phong su dieu tra vdi yeTi td hu cau cua tieu thuyet, giua chat hien thuc vdi chat lang man, phan ph§t mau sac trinh tham; Vu Trgng Phung da tao nen mot ldi viet mdi cho nghe thuat tieu thuyeT hien dai trong Gidng td. GVHD: Ho Thi Xuan Quynh 11 SVTH: Vd Thi Cam Huyen