Kiến thức lớp 11
Tự tình – Hồ Xuân Hương-phần 1
Tự tình 2
Tự tình 2”_một trong chùm thơ 3 bài cùng tên của Hồ Xuân
Hương, dù chưa rõ thời điểm sáng tác, nhưng người đọc có thể
dễ dàng đoán đc. chúng đã được viết nên khi nhà thơ đang ở
trong tâm trạng chua xót nhất, cay đắng nhất trước những éo le
trên con đường tình duyên. Ba bài thơ là 1 sự chuyển biến tâm lí
rất lôgich mà cũng mang nặng 1 bi kịch của người phụ nữ gặp
trắc trở trong hạnh phúc lứa đôi. “Tự tình 1” là 1 khao khát mãnh
liệt đến không chịu nổi của tác giả, giọng thơ mang đầy vẻ thax
thức, nhất quyết hok cam chịu 1 số phận hẩm hiu : “Tài tử văn
nhân ai đó tá?/ Thân này đâu đã chịu già tom”. Đến “Tự tình 2”,
những đợi chờ, hi vọng dần bị thời gian tàn nhẫn làm cho chai
sạn lạnh lùng, làm nguội đi trái tim đang bừng bừng khao khát
của tác giả “Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại/ Mảnh tình san sẻ tí kon
kon...” Càng hi vọng bao nhiu thì càng thất vọng bấy nhiu, H2X
dần trở nên ngao ngán, và mất niềm tin vào cuộc đời. Và khi “Tự
tình 3” được đặt bút, là khi tác giả đã chìm xuống tận cùng của hố
sâu thất vọng , bà hok còn mong mỏi điều j` nữa, mà buông xuôi,
để mặc cho số phận đưa đẩy “Chiếc bánh buồn vì phận nổi nênh/
Giữa dòng ngao ngán nỗi lênh đênh”. Ôi, còn đâu là con ng`
mạnh mẽ, cá tính, bướng bỉnh, không chịu khuất phục điều
j`?(Câu này hem bít có đúng hok các bạn xem lại choa tớk :”>)
Thế mới biết số phận tàn nhẫn có thể làm lạnh lùng cả 1 tâm hồn
cứng rắn nhất, mạnh mẽ nhất, biến nó thành thờ ơ, vô kảm. Và
đó quả thật là 1 bi kịch, bi kịch của những ng` fụ nữ gặp éo le
trong số phận cuộc đời (kả câu nài nữa vì tớk vốn hok tin có 1
thứ gọi là “số phận” và tớk tin là bà H2X cũng vậy ^^).
(Phân tik):
“Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
Trơ kái hồng nhan vs nước non.”
Mở đầu bài thơ là một âm thanh khá âm vang và đầy hối hả:
Trống canh dồn. Nhưng, dù mãnh liệt đến mấy, tiếng trống cũng
vẫn chỉ là âm thanh duy nhất trong đêm vắng, nếu hok có nó thì
đêm khuya sẽ trở nên vô cùng vắng lặng. Cái động đã đc. sử
dụng để tôn lên kái tĩnh, cái cô độc, trống trải của đêm khuya.
Nửa đêm là thời gian sum họp vợ chồng, là thời điểm của hạnh
phúc lứa đôi. Vậy mà lại có 1 ng` phục nữ tỉnh dậy vào đúng thời
khắc thiêng liêng ấy, hay vì cả đêm ng` phụ nữ ấy đã không ngủ
đc. vì thiếu vắng 1 điều j` đó, vì tâm trạng đang mang nặng một
nỗi niềm? Tiếng trống canh âm vang từ xa vọng lại như đang thúc
giục thời gian qua mau, gọi đến 1 điều vô cùng đáng sợ đối với 1
ng` đàn bà vẫn còn thân đơn gối chiếc: Tuổi già. Tuổi già càng
đến gần nghĩa là hi vọng càng tuột xa, mọi mong mỏi, khát khao
càng trở nên vô vọng. Tiếng trống dồn dập cứ xoáy vào tâm can
tác giả, nó âm vang, trong tâm tưởng, âm vang trong suy nghĩ,
hok tài nào dứt ra được. Dồn dập, hối hả, tiếng trống không chỉ
bao trùm lên không gian mà còn lên cả thời gian nữa, và ta tự
hỏi, đêy có thật là tiếng trống hiện hữu trong đời sống thực tại
hay phải chăng đó là tiếng trống cất lên từ tấm lòng thổn thức của
tác giả, tiếng trống ám ảnh về 1 bi kịch đang ngày đến gần hơn
với bà....“Trơ cái hồng nhan với nước non”_Khi thời gian cứ lướt
qua càng lúc càng dồn dập, thì cũng là lúc “cái hồng nhan" ngày
một “trơ” ra với đời. “Hồng nhan” là một từ dùng để chỉ nhan sắc,
chỉ gương mặt xinh đẹp của ng` phụ nữ. Đó là điều mà bất cứ
người phụ nữ nào có đc. cũng phải hết sức tự hào, hết sức coi
trọng và nâng niu. Nhưng từ “cái” gắn liền với “hồng nhan” như
một hòn đá kéo nặng cả câu thơ xuống, khi đập tan bâo nhiêu
niềm tự hào, bao nhiêu trân trọng mà biến “hồng nhan” trở thành
một thứ đồ vật tầm thường hok hơn hok kém. Hồng nhan để làm
j` khi nửa đêm phải tỉnh giấc, trong cái trống trải lạnh lẽo đến
đắng cay? Hồng nhan để làm gì khi nó đâu phải là vĩnh cửu mà
sẽ nhanh chóng vỡ tan theo từng nhịp trống dồn? Tác giả ý thức
được nhan sắc của mình nhưng cũng ý thức được những bất
hạnh và chua xót mà mình đã, đang và sẽ phải nếm trải. Và khi
nỗi đau lên đến đỉnh điểm, người phụ nữ sẽ trở nên “trơ” ra với
“nước non”, với cuộc đời. Từ “trơ” được đảo lên đầu câu nhằm
nhấn mạnh sự vô kảm, lạnh lùng, thờ ơ trước những đớn đau đã
trở nên quá quen thuộc. Còn j` đau xót hơn khi những bất hạnh
lại trở thành một điều j` đó rất thường tình, cứ đeo đẳng, bám lấy
con người ta và thậm chí khiến người ta trở nên nhàm chán, mất
hết cảm xúc và trở nên trơ ra như gỗ đá? Chưa hết, từ “trơ” trong
câu thơ còn mang một nghĩa khác, một hàm ý cay đắng và chua
xót không kém: Trơ trọi. Tác giả nhận thấy mình hok có j` kả, hok
có tình yêu, hok có hạnh phúc, chỉ đơn độc, lẻ loi một mình trong
cuộc đời này. Từ “trơ” đặt ở đầu câu cộng với cách ngắt nhịp
1/3/3 đẩy từ “trơ” tách biệt một mình đã xoáy sâu, nhấn mạnh vào
tâm trạng cay đắng, tủi hổ và bẽ bàng của bà. Câu thơ như một
lời đay nghiến, m** mai chính mình, có hồng nhan mà phải trơ ra
như thế Thật đáng thương cho số phận của nhà thơ, đáng
thương cho một kiếp người tài hoa mà bất hạnh. Và cũng thật
đáng thương cho những người phụ nữ đương thời bị đè nén, áp
bức với những hủ tục phong kiến đến mức xơ xác, héo mòn cả
một phận hồng nhan......
Nhưng, dù đáng thương, chua xót đến mức nào, chúng ta vẫn
phải công nhận một “bản lĩnh Xuân Hương” rất đáng nể phục