Kinh nghiệm làm bài thi trắc nghiệm
Thời gian cho mỗi môn thi trắc nghiệm không thể gọi là dài mà cũng
không thể gọi là ngắn, nhiều thí sinh tham dự cuộc thi đã chia sẻ.
Tưởng tượng có một đề thi trắc nghiệm trước mặt ngay bây giờ và có
lệnh "mở đề - làm bài", làm sao để có cảm giác thoải mái làm bài,
không muốn bị thời gian rượt theo khi thi dẫn đến nhiều sai sót?
Dễ trước, khó sau
Mặc dù thi trắc nghiệm là hình thức thi cử đã được áp dụng nhưng nhìn chung vẫn còn
khá mới mẻ với học sinh, bạn Nguyễn Quốc Hòa, người đoạt giải nhất, cho biết. Hòa
cho biết mình thường có thói quen giải quyết đề thi bằng cách đánh dấu ngay vào đề thi
toàn bộ những câu có thể trả lời ngay, các câu có mức độ khó hơn thì "nghiền ngẫm
sau". Sau đó vừa tô câu trả lời lên bài thi vừa kiểm tra lại, chỗ nào vẫn còn "bí” thì ngồi
hít thở một chút có thể sẽ có giải pháp tốt hơn sau đó.
Bạn Trương Vĩnh Duy, người đoạt giải nhì, cho rằng nên chọn những câu lý thuyết
trong đề thi để giải quyết ngay vì không phải mất thời gian tính toán nhiều. Muốn vậy
người thi cũng phải thủ cho mình một vốn lý thuyết kha khá. Nói cách khác, càng nắm
được nhiều kiến thức, khái niệm cơ bản trong sách giáo khoa càng tốt.
Những yếu tố kỹ thuật còn được bạn Lâm Ngọc Trần, giải ba của cuộc thi, cụ thể hơn:
nhận được đề thi, đọc sơ qua và dùng bút chì gạch ngay vào những vấn đề cần lưu ý
trong câu hỏi, trong đó có cả những câu "đọc mãi cũng chưa hiểu muốn hỏi gì”. Thế nên
cũng đừng mất thời gian vì những câu đọc mãi không hiểu mà tìm câu dễ hiểu hơn để
ghi điểm vì trong đề thi hiện tại, tất cả các câu đều có mức điểm như nhau (2 điểm).
Bạn Nguyễn Thị Hồng Phú, đoạt giải khuyến khích cuộc thi, còn cho biết thường trong
bốn đáp án của mỗi câu hỏi, cầm chắc đã có hai câu loại bỏ ngay và chỉ để ý, cân đo hai
câu còn lại sẽ dễ dàng hơn trong việc chọn được câu trả lời chính xác nhất và việc lựa
chọn này cũng nên quyết đoán.
Bình tĩnh: quan trọng số 1
Hầu hết tất cả các bạn thí sinh của cuộc thi khi được hỏi đều đồng ý rằng tâm lý đi thi
có quyết định rất lớn, nếu không muốn nói là quyết định quan trọng nhất. Bạn Lê
Hoàng Xuân An lý giải: hầu hết thí sinh khi chọn ngành, chọn trường đã lượng sức
mình nên những người ngồi quanh mình trong phòng thi chưa hẳn đã "dữ" đến độ khiến
mình mất tự tin. Bạn Nguyễn Thị Hồng Phú còn khẳng định: học giỏi chưa chắc đã
thành công với thi trắc nghiệm nếu không bình tĩnh, hết sức bình tĩnh. Đề thi tự luận
còn có lúc để... thở chứ bài thi trắc nghiệm mà đã gặp rắc rối thì khó lấy lại bình tĩnh.
Nhưng để giữ bình tĩnh phải có điều kiện gì? Câu trả lời là: sức khỏe.
-------------------------------------------------------------------
Những sai sót thí sinh thường mắc phải
* Môn hóa: đọc đề chưa kỹ, hiểu sai nghĩa
Các sai sót ở môn hóa thường do đọc đề chưa kỹ, hiểu sai nghĩa hoặc bỏ qua những từ
gợi ý quan trọng. Đặc biệt sai kiến thức cơ bản và sử dụng nhầm công thức giải là phổ
biến. Đọc đề chưa kỹ nên bỏ quên dữ kiện quan trọng hoặc tự cho thêm dữ kiện khi
giải, dẫn đến các tình huống như thiếu dữ kiện để giải hoặc đưa ra hướng giải quyết sai.
Đọc và hiểu nhầm từ dẫn đến sai về ý nghĩa hóa học. Chẳng hạn xà phòng hóa este bằng
NaOH có dư, cô cạn thu được rắn, do không đọc kỹ đề nên khi giải thí sinh (TS) nhầm
"rắn" thành "muối" trong khi rắn gồm muối và NaOH còn dư!
Những sai sót về kiến thức cơ bản của hóa học là nhiều nhất, đây cũng là lỗi nặng nhất
của TS. Ví dụ: Khi cho cùng một lượng Fe là 0,2 mol phản ứng hết với HCl và phản
ứng hết với HNO3 dư, thu được muối clorua và muối nitrat có khối lượng chênh lệch m
gam. Giá trị m là bao nhiêu? Trong câu này TS không nắm chắc luật hóa trị sẽ đưa ra
kết quả sai là m=10,6 gam, trong khi kết quả đúng là m=23. Nguyên nhân sai là TS
không nhớ đối với thí nghiệm 2 sắt có hóa trị (III).
Nguyễn Tấn Trung (Trung tâm bồi dưỡng văn hóa và luyện thi Vĩnh Viễn)
* Môn sinh: nên giải theo nhóm vấn đề
Đề thi có 50 câu thời gian 90 phút: TS không sử dụng hết thời gian này (có những TS
dư đến 30 phút). Tại sao? Vì TS không hiểu kết cấu của đề trắc nghiệm nên thường làm
theo thứ tự từ câu 1 đến câu 50.
Nhóm 1 là nhóm ký ức. Cách làm nhóm này TS phải đọc câu hỏi, đọc sự lựa chọn sẽ
thấy câu đúng. Ví dụ: Đột biến gen là gì? Nhóm 2 là nhóm phải suy luận. Cách làm là
phải đọc câu hỏi, giải trong nháp có đáp số so sánh với bốn sự lựa chọn ta chọn câu
đúng. Ví dụ: Đột biến ảnh hưởng đến aa 198, 199; hỏi gen cấu trúc liên quan đến cặp
Nu nào? Còn nhóm 3 là nhóm tìm học sinh giỏi cần làm sau cùng. Ví dụ: Giải thích tính
quen thuốc của vi khuẩn gây bệnh, sâu bọ.
Khi làm nhóm 1 giải trước, nhóm 2 giải sau, nhóm 3 giải sau cùng. Một đề thi trắc
nghiệm không phân bố tuần tự nhóm 1, 2, 3 (đảo câu hỏi). TS thường giải theo thứ tự
câu 1, 2... đến câu 50 là chưa biết phân bố thời gian hợp lý, nên dư thời gian.
Điền Chi (Trường THPT Phan Đăng Lưu, TP.HCM)
* Môn toán: có nhiều sai sót dễ mắc phải
Những sai sót mà TS thường gặp khi làm bài thi môn toán là chưa học kỹ những điều đã
học. Thiếu bình tĩnh khi làm bài. Tình trạng sức khỏe lúc thi không ổn định. Thiếu bình
tĩnh và sức khỏe không tốt sẽ dẫn đến thiếu sáng suốt, suy nghĩ không ra những điều mà
bình thường có thể suy nghĩ ra. Đọc chưa kỹ đề, thế sai dữ liệu. Hiểu lạc đề nên đặt vấn
đề sai. Tính toán vội vàng nên sai ở những khâu trung gian. Khi giải bất phương trình
(hoặc phương trình) quên đặt điều kiện để phép biến đổi là tương đương.
Có cách ngắn hơn mà TS không biết, lại chọn cách dài dẫn đến tính toán dài dòng, phức
tạp, dễ sai. Trong những phương trình (hoặc bất phương trình) lượng giác, vì sử dụng
công thức không đúng chỗ nên dẫn đến phương trình mới phức tạp hơn. Trong những
bài tích phân, vì đổi biến không phù hợp nên làm không ra và mất thời gian tính toán
dài dòng. TS thường quên những trường hợp đặc biệt. Ví dụ như trường hợp tham số m
làm cho hàm số suy biến, trường hợp hệ số a của bất phương trình bậc 2 bằng 0. Khi
khảo sát và vẽ đồ thị hàm số, một số TS vì thiếu cẩn thận đã lập bảng biến thiên sai
hoặc vẽ đồ thị sai.
Nguyeãn Xuaân Haûi _ Nguyeãn Thò Aùnh Söông