Tài liệu "Kỹ thuật lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn" nhằm giúp học viên trình bày được mục đích, chỉ định của kỹ thuật lấy nước tiểu làm xét nghiệm. Thực hiện được cách lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn. Trình bày được triệu chứng, nguyên nhân, cách xử trí và phòng ngừa tai biến khi lấy nước tiểu không vô khuẩn. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Kỹ thuật lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn
- KỸ THUẬT LẤY MẪU NƯỚC TIỂU
KHÔNG VÔ KHUẨN
1. MỤC TIÊU
- Nêu được mục đích, chỉ định của kỹ thuật lấy nước tiểu làm
xét nghiệm.
- Thực hiện được cách lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn.
- Trình bày được triệu chứng, nguyên nhân, cách xử trí và phòng
ngừa tai biến khi lấy nước tiểu không vô khuẩn.
2. MỤC ĐÍCH
Lấy nước tiểu làm xét nghiệm sinh hóa để phục vụ cho chẩn đoán,
điều trị và theo dõi bệnh thận, tiết niệu và những bệnh khác.
3. CHỈ ĐỊNH
Lấy nước tiểu không vô khuẩn để làm các xét nghiệm sinh hóa
như: nước tiểu 10 thông số, calcium ion niệu, calcium toàn phần niệu,
creatinin niệu, glucose niệu, magne niệu, phosphor niệu, urea niệu,
uric acid niệu, lipase/amylase niệu, máu trong nước tiểu, cortisone
nước tiểu, đạm niệu 24 giờ, cặn Addis, catecholamine.
4. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
4.1. Dụng cụ
4.1.1. Dụng cụ sạch
- Lọ xét nghiệm:
+ Nước tiểu 10 thông số, đạm niệu,
calcium ion niệu, calcium toàn phần
niệu, creatinin niệu, glucose niệu,
magne niệu, phosphor niệu, urea
niệu, uric acid niệu lipase/amylase
niệu, máu trong nước tiểu, sắc túi
mật-muối mật, cặn lắng nước tiểu:
lọ nước tiểu màu trắng.
+ Nước tiểu 24 giờ: lọ nước tiểu màu
trắng và bình chứa với thể tích
1,5 – 2 lít có chất bảo quản (acid Lọ nước tiểu không
Boric, toluene...) vô khuẩn
524
- Kỹ thuật lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn
+ Cặn lắng nước tiểu: lọ nước tiểu màu trắng.
+ Cặn Addis: lọ nước tiểu màu trắng và bình chứa với thể
tích 0,5 – 1 lít.
+ Catecholamine: lọ nước tiểu màu trắng và bình chứa với
thể tích 1,5 – 2 lít có chất bảo quản acid chlorhydric.
- Găng sạch.
- Bao dán nước tiểu (bệnh nhân hôn mê, bệnh nặng, bệnh nhân
phải nằm bất động...).
4.1.2. Dụng cụ khác
- Bô hứng nước tiểu sạch.
- Phiếu chỉ định xét nghiệm.
- Thùng đựng chất thải thông thường.
- Thùng đựng chất thải lây nhiễm.
4.1.3. Dung dịch sát khuẩn
Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.
4.2. Tiến hành kỹ thuật
BƯỚC CÁC BƯỚC KỸ THUẬT Ý NGHĨA
A. Lấy nước tiểu 10 thông số, đạm niệu, calcium ion niệu, calcium toàn
phần niệu, creatinin niệu, glucose niệu, magne niệu, phosphor niệu, urea
niệu, uric acid niệu, lipase/amylase niệu, máu trong nước tiểu
- Văn hóa giao tiếp.
Chào bệnh nhân, thân nhân.
1 - Tôn trọng.
Giới thiệu tên điều dưỡng.
- Tạo sự thân thiện.
Kiểm tra họ tên bệnh nhân, ngày
sinh, giới tính, địa chỉ, kiểm tra Đảm bảo xác định đúng bệnh
2
thông tin bệnh nhân với vòng đeo nhân.
tay và hồ sơ bệnh án.
- Dùng từ ngữ phù hợp theo
Báo và giải thích cho bệnh độ tuổi của trẻ để giải thích
nhân, thân nhân: (nếu có thể).
3 - Lý do lấy nước tiểu. - Để bệnh nhân và thân nhân
- Lượng nước tiểu cần lấy. biết việc điều dưỡng sắp
- Thời điểm lấy nước tiểu. làm, giúp bệnh nhân, thân
nhân bớt lo lắng.
- Phòng ngừa chuẩn.
Điều dưỡng mang khẩu trang,
4 - Làm giảm sự lây lan của vi
rửa tay thường quy.
sinh vật gây bệnh.
Chuẩn bị dụng cụ, để trong Tổ chức sắp xếp hợp lý, khoa
5
tầm tay. học, quản lý thời gian hiệu quả.
525
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
Dán code (họ tên bệnh nhân,
mã vạch, số hồ sơ, ngày tháng
năm sinh, giới tính) lên lọ
nước tiểu không vô khuẩn.
Đảm bảo mẫu nước tiểu đúng
6 Lưu ý: dán code bọc theo
với bệnh nhi.
chu vi lọ nước tiểu. Khi dán
phải chừa khoảng trống để
quan sát bệnh phẩm bên
trong lọ.
- Đối chiếu lại bệnh nhân. - Tránh nhầm lẫn bệnh nhân.
7 - Báo và giải thích lại lần - Giúp bệnh nhân và thân
nữa. nhân an tâm, hợp tác tốt.
Hướng dẫn thân nhân cho
bệnh nhân uống 60-90ml
8 Để lấy được mẫu nước tiểu.
nước, thông thường sẽ đi tiểu
30 phút sau khi uống.
Rửa sạch cơ quan sinh dục Loại bỏ chất bài tiết, vi khuẩn
9
bằng nước sạch. trước khi lấy nước tiểu.
- Bệnh nhân biết tự tiểu:
hướng dẫn thân nhân cho
trẻ đi tiểu, bỏ phần nước
tiểu đầu, lấy nước tiểu giữa
Đảm bảo nước tiểu được lấy
dòng.
không bị nhiễm tạp chất và gây
10 - Bệnh nhân hôn mê, bệnh
ảnh hưởng đến kết quả xét
nặng, bệnh nhân phải nằm
nghiệm.
bất động... dán bao dán
nước tiểu.
Lưu ý: không để nước tiểu
dính ra ngoài lọ.
Rửa tay với dung dịch sát
- Làm giảm sự lây lan của vi
khuẩn tay nhanh, mang găng
sinh vật gây bệnh.
sạch lấy 5 → 20ml mẫu nước
11 - Lấy đủ lượng nước tiểu để
tiểu (riêng sắc tố mật - muối
thuận lợi cho việc phân tích
mật, cặn lắng nước tiểu >
mẫu và cho ra kết quả.
20ml) vào lọ nước tiểu.
Mẫu nước tiểu được đặt thẳng
đứng vào hộp đựng mẫu xét
Mẫu nước tiểu không để quá
nghiệm. Gửi mẫu nước tiểu
12 lâu sẽ làm ảnh hưởng đến kết
và phiếu chỉ định về khoa xét
quả xét nghiệm.
nghiệm sinh hóa càng sớm
càng tốt.
Dọn dẹp dụng cụ, tháo bỏ
13 Phòng ngừa chuẩn.
găng, rửa tay.
Ghi hồ sơ: - Yếu tố an toàn cho bệnh
- Ngày giờ lấy nước tiểu nhân.
- Loại xét nghiệm - Yếu tố pháp lý.
14
- Màu sắc, tính chất nước tiểu. - Phương tiện để theo dõi,
- Thời điểm gửi mẫu nước tiểu đánh giá và bàn giao giữa
- Tên điều dưỡng thực hiện các nhân viên y tế.
526
- Kỹ thuật lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn
B. Lấy nước tiểu xét nghiệm nước tiểu 24 giờ, catecholamine
Thực hiện từ bước 1 - 7
Hướng dẫn thân nhân: 7 giờ
sáng cho bệnh nhân đi hết
phần nước tiểu trong đêm, sau
- Làm chậm quá trình phân
đó giữ lại toàn bộ nước tiểu 24
hủy nước tiểu.
8 giờ cho đến 7 giờ sáng hôm
- Để lấy nước tiểu 24 giờ
sau. Cho bệnh nhân đi tiểu lần
được chính xác.
cuối cùng vào bình chứa, lắc
đều mỗi lần cho nước tiểu vào
bình chứa.
Đo thể tích nước tiểu 24 giờ, ghi Để kết quả xét nghiệm được
9
vào phiếu chỉ định xét nghiệm. chính xác.
Rửa tay với dung dịch sát
khuẩn tay nhanh, mang găng
- Làm giảm sự lây lan của vi
sạch lắc đều bình chứa, lấy
sinh vật gây bệnh.
khoảng 10ml nước tiểu vào lọ
10 - Lấy đủ lượng nước tiểu để
nước tiểu.
thuận lợi cho việc phân tích
Lưu ý: tránh để nước tiểu
mẫu và cho ra kết quả.
tiếp xúc với các hóa chất gia
dụng.
Mẫu nước tiểu được đặt thẳng
đứng vào hộp đựng mẫu xét
Không để mẫu nước tiểu để
nghiệm. Gửi mẫu nước tiểu
11 quá lâu sẽ làm ảnh hưởng đến
và phiếu chỉ định về khoa xét
kết quả xét nghiệm.
nghiệm huyết học càng sớm
càng tốt.
Dọn dẹp dụng cụ, tháo bỏ
12 Phòng ngừa chuẩn.
găng, rửa tay.
Ghi hồ sơ: - Yếu tố an toàn cho bệnh
- Ngày giờ lấy nước tiểu. nhân
- Loại xét nghiệm. - Yếu tố pháp lý
13
- Màu sắc, tính chất nước tiểu. - Phương tiện để theo dõi,
- Thời điểm gửi mẫu nước tiểu. đánh giá và bàn giao giữa
- Tên điều dưỡng thực hiện. các nhân viên y tế.
C. Lấy nước tiểu xét nghiệm cặn Addis
Thực hiện từ bước 1 - 7
Hướng dẫn thân nhân: 7 giờ
sáng cho bệnh nhân đi hết
phần nước tiểu trong đêm, sau
Làm chậm quá trình phân hủy
8 đó cho bệnh nhân uống 300ml
nước tiểu.
nước và giữ lại toàn bộ nước
tiểu trong 3 giờ (đến 10 giờ) vào
bình chứa.
Đo thể tích nước tiểu trong 3
Để kết quả xét nghiệm được
9 giờ, ghi vào phiếu yêu cầu xét
chính xác.
nghiệm.
527
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
- Làm giảm sự lây lan của vi
Rửa tay bằng dung dịch rửa
sinh vật gây bệnh.
tay nhanh, mang găng sạch
10 - Lấy đủ lượng nước tiểu để
lắc đều bình chứa, lấy khoảng
thuận lợi cho việc phân tích
10ml nước tiểu vào lọ.
mẫu và cho ra kết quả.
Mẫu nước tiểu được đặt thẳng
đứng vào hộp đựng mẫu xét
Không để mẫu nước tiểu để
nghiệm. Gửi mẫu nước tiểu
11 quá lâu sẽ làm ảnh hưởng đến
và phiếu chỉ định về khoa xét
kết quả xét nghiệm.
nghiệm huyết học càng sớm
càng tốt.
Dọn dẹp dụng cụ, tháo bỏ
12 Phòng ngừa chuẩn.
găng, rửa tay.
Ghi hồ sơ: - Yếu tố an toàn cho bệnh
- Ngày giờ lấy nước tiểu. nhân.
- Loại xét nghiệm. - Yếu tố pháp lý.
13
- Màu sắc, tính chất nước tiểu. - Phương tiện để theo dõi,
- Thời điểm gửi mẫu nước tiểu. đánh giá và bàn giao giữa
- Tên điều dưỡng thực hiện. các nhân viên y tế.
5. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
NGUYÊN
DẤU TAI
STT NHÂN CÓ XỬ TRÍ PHÒNG NGỪA
HIỆU BIẾN
THỂ
- Thực hiện - Lấy nước tiểu
không giữa dòng.
Kết quả
đúng kỹ - Thực hiện đúng
không Sai
thuật lấy cách lấy mẫu và
phù lệch Báo bác
1 mẫu. chất bảo quản.
hợp kết sĩ.
- Không gửi - Gửi mẫu ngay
với lâm quả.
mẫu ngay đến khoa xét
sàng.
đến khoa nghiệm không
xét nghiệm. quá 3 giờ.
BẢNG KIỂM THỰC HÀNH
STT NỘI DUNG ĐẠT CHƯA ĐẠT
A. Lấy nước tiểu 10 thông số, đạm niệu, calcium ion niệu, calcium toàn
phần niệu, creatinin niệu, glucose niệu, magne niệu, phosphor niệu,
urea niệu, uric acid niệu, lipase/amylase niệu, máu trong nước tiểu
Chào bệnh nhân, thân nhân. Giới thiệu tên
1
điều dưỡng.
Kiểm tra họ tên bệnh nhân, ngày sinh, giới
2 tính, địa chỉ, kiểm tra thông tin bệnh nhân với
vòng đeo tay và hồ sơ bệnh án.
528
- Kỹ thuật lấy mẫu nước tiểu không vô khuẩn
3 Báo và giải thích cho bệnh nhân, thân nhân.
Điều dưỡng mang khẩu trang, rửa tay thường
4
quy.
5 Chuẩn bị dụng cụ, để trong tầm tay.
6 Dán code lên lọ nước tiểu không vô khuẩn.
- Đối chiếu lại bệnh nhân.
7
- Báo và giải thích lại lần nữa.
Cho bệnh nhân uống 60-90ml nước, thông
8
thường sẽ đi tiểu 30 phút sau khi uống.
9 Rửa sạch cơ quan sinh dục bằng nước sạch.
- Bệnh nhân biết tự tiểu: hướng dẫn thân
nhân cho trẻ đi tiểu, bỏ phần nước tiểu đầu,
10 lấy nước tiểu giữa dòng.
- Bệnh nhân hôn mê, bệnh nặng, bệnh nhân
phải nằm bất động... dán bao dán nước tiểu.
Rửa tay với dung dịch sát khuẩn tay nhanh,
mang găng sạch lấy 5 → 20ml mẫu nước tiểu
11
(riêng sắc tố mật - muối mật, cặn lắng nước
tiểu >20ml) vào lọ nước tiểu.
Mẫu nước tiểu được đặt thẳng đứng vào hộp
đựng mẫu xét nghiệm. Gửi mẫu nước tiểu và
12
phiếu chỉ định về khoa xét nghiệm sinh hóa
càng sớm càng tốt.
13 Dọn dẹp dụng cụ, tháo bỏ găng, rửa tay.
Ghi hồ sơ:
- Ngày giờ lấy nước tiểu.
- Loại xét nghiệm.
14
- Màu sắc, tính chất nước tiểu.
- Thời điểm gửi mẫu nước tiểu.
- Tên điều dưỡng thực hiện.
B. Lấy nước tiểu xét nghiệm nước tiểu 24 giờ, catecholamine
Thực hiện từ bước 1 - 7
7 giờ sáng cho bệnh nhân đi hết phần nước
tiểu trong đêm, sau đó giữ lại toàn bộ nước
tiểu 24 giờ cho đến 7 giờ sáng hôm sau. Cho
8
bệnh nhân đi tiểu lần cuối cùng vào bình chứa
có đựng hóa chất, lắc đều mỗi lần cho nước
tiểu vào bình chứa.
Đo thể tích nước tiểu 24 giờ, ghi vào phiếu chỉ
9
định xét nghiệm.
Rửa tay với dung dịch sát khuẩn tay nhanh,
10 mang găng sạch lắc đều bình chứa, lấy
khoảng 10ml nước tiểu vào lọ nước tiểu.
529
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
Mẫu nước tiểu được đặt thẳng đứng vào hộp
đựng mẫu xét nghiệm. Gửi mẫu nước tiểu và
11
phiếu chỉ định về khoa xét nghiệm sinh hóa
càng sớm càng tốt.
12 Dọn dẹp dụng cụ, tháo bỏ găng, rửa tay.
Ghi hồ sơ:
- Ngày giờ lấy nước tiểu
- Loại xét nghiệm
13
- Màu sắc, tính chất nước tiểu.
- Thời điểm gửi mẫu nước tiểu
- Tên điều dưỡng thực hiện
C. Lấy nước tiểu xét nghiệm cặn Addis
Thực hiện từ bước 1 - 7
7 giờ sáng cho bệnh nhân đi hết phần nước tiểu
trong đêm, sau đó cho bệnh nhân uống 300ml
8
nước và giữ lại toàn bộ nước tiểu trong 3 giờ
(đến 10 giờ) vào bình chứa.
Đo thể tích nước tiểu trong 3 giờ, ghi vào
9
phiếu yêu cầu xét nghiệm.
Rửa tay bằng dung dịch rửa tay nhanh, mang
10 găng sạch lắc đều bình chứa, lấy khoảng 10ml
nước tiểu vào lọ.
Mẫu nước tiểu được đặt thẳng đứng vào hộp
đựng mẫu xét nghiệm. Gửi mẫu nước tiểu và
11
phiếu chỉ định về khoa xét nghiệm huyết học
càng sớm càng tốt.
12 Dọn dẹp dụng cụ, tháo bỏ găng, rửa tay.
Ghi hồ sơ:
- Ngày giờ lấy nước tiểu
- Loại xét nghiệm
13
- Màu sắc, tính chất nước tiểu.
- Thời điểm gửi mẫu nước tiểu
- Tên điều dưỡng thực hiện
530
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
