intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Lịch sử lớp 10 Bài 11

Chia sẻ: Đinh Thị Kiều Trang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

725
lượt xem
52
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những cuộc phát kiến địa lý. - Nguyên nhân phát kiến địa lý: + Sản xuất phát triển dẫn đến nhu cầu về hương liệu, vàng và thị trường cao. + Con đường giao lưu, buôn bán qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người Ả Rập độc chiếm. + Khoa học – kỹ thuật có nhiều bước tiến quan trọng như kỹ thuật mới trong đóng tàu, la bàn, hải đồ…

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Lịch sử lớp 10 Bài 11

  1. Bài 11 TÂY ÂU THỜI HẬU KÌ TRUNG ĐẠI I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được: 1. Kiến thức - Nắm được nguyên nhân và các cuộc phát kiến địa lý. - Hiểu biết được khái niệm thế nào là tích luỹ vốn bán đầu, giải thích được tại sao chủ nghĩa tư bản lại nảy sinh ở châu Au, nắm được những biểu hiện sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản ở châu Au. - Nắm được nguyên nhân, thành tựu của văn hoá phục hưng, cải cách tôn giáo và chiến tranh nông dân. 2. Tư tưởng - Giúp các em thấy được công lao của các nhà phát kiến địa lý, trân trọng những giá trị văn hoá của nhân loại thời kỳ Phục hưng để lại; và tinh thần đấu tranh của nhân dân lao động trong trận tuyến chống lại chế độ phong kiến. 3. Kỹ năng
  2. - Kỹ năng phân tích, đánh giá sự kiện về sự ra đời của chủ nghĩa tư bản, lập bản thống kê cuộc đấu tranh cải cách tôn giáo, chiến tranh nông dân Đức. - Kỹ năng khai thác lược đồ “Những cuộc phát kiến địa lý”, khai thác tranh ảnh về những thành tựu hội hoạ của văn hoá phục hưng. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Lược đồ “Những cuộc phát kiến địa lý”, Bản đồ chính trị Châu Au. - Tranh ảnh về phong trào văn hoá Phục Hưng. - Sưu tầm tranh ảnh một số nhà thám hiểm. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi  : Thế nào là lãnh địa? Đời sống kinh tế và chính trị trong các lãnh địa như thế nào? Câu hỏi  : Nguyên nhân và vai trò của các thành thị trung đại? 2. Dẫn dắt bài mới Một trong số thành tựu quan trọng của loài người ở thế kỷ XV là tiến hành các cuộc phát kiến địa lý phát hiện ra châu Mỹ và đi vòng quanh thế giới, đã đem lại nguồn của cải lớn về châu Au, trên cơ sở đó đã dẫn đến quá trình tích luỹ tư bản ban đầu và quan
  3. hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa qua đó được hình thành cùng với hai giai cấp mới: tư sản và vô sản ra đời. Để hiểu tìm hiểu nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc phát kiến địa lý? Các cuộc phát kiến địa lý đó diễn ra như thế nào? Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý ra sao? Nguyên nhân, nội dung phong trào văn hoá Phục hưng? Nguyên nhân, diễn biến cải cách tôn giáo và chiến tranh nông dân? Chúng ta vào tìm hiểu bài hôm nay để trả lời các câu hỏi nêu trên. 3. Tổ chức các hoạt động trên lớp Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững Hoạt động 1: Làm việc cá  Những cuộc phát nhân kiến địa lý. - GV nêu câu hỏi: Tại sao sang thế kỷ XV con người có thể tiến hành các cuộc phát kiến địa lý? - HS đọc SGK trả lời câu hỏi, HS khác có thể bổ sung - Nguyên nhân phát kiến cho bạn. địa lý: - GV nhận xét và chốt ý. + Sản xuất phát triển Đồng thời nhấn mạnh trong dẫn đến nhu cầu về các nguyên nhân trên thì sự hương liệu, vàng và thị tiến bộ khoa học kỹ thuật là trường cao.
  4. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững quan trong nhất, vì chính ,nhờ + Con đường giao lưu, đó mà con người có những buôn bán qua Tây Á và con tàu lớn chở được nhiều Địa Trung Hải bị người người và lương thực, thực Ả Rập độc chiếm. phẩm, nước uống cho những + Khoa học – kỹ thuật chuyến đi dài ngày. có nhiều bước tiến quan - GV trình bày rõ thêm: các trọng như kỹ thuật mới nhà hàng hải có hiểu biết trong đóng tàu, la bàn, nhiều về đại dương, có quan hải đồ… niệm đúng về hình dạng Trái đất, đã vẽ được hải đồ ghi rõ các vùng đất, các hòn đảo có dân cư. Máy móc thiên văn, la bàn được sử dụng trong việc định hướng đại dương bao la. Kỹ thuật đóng tàu có nhiều tiến bộ người ta đã đóng được những con tàu có bánh lái và hệ thống buồm lớn như tàu Caraven. Hoạt động 2: Làm việc cả lớp và cá nhân - GV trình bày: Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha là những
  5. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững nước tiên phong trong các cuộc thám hiểm địa lý, khám phá ra những miền đất mới. - Tiếp đó, GV treo lược đồ trên bảng yêu cầu HS dựa vào nội dung SGK trình bày nội dung các cuộc phát kiến địa lý - Các cuộc phát kiến địa HS khác có thể bổ sung. lý lớn: - GV nhận xét, bổ sung và + Năm 1498, B. Điaxơ chốt ý. đã đi vòng cực Nam của + Năm 1498, B. Điaxơ là lục địa Phi, đặt tên là hiệp sĩ “Hoàng gia” đã đi mũi Hải Vọng. vòng cực Nam của lục địa + Vaxcô đơ gamađã đến Phi, đặt tên là mũi Bão Tố, được Calicut Ấn Độ sau gọi là mũi Hải Vọng. (05/1498). + Ngày 08/07/1497, Vaxcô đơ gama rời cảng Lixbon đi + Tháng 8/1492. sang phương Đông; tháng C.Côlômbô đến được 5/1498, đã đến được calicut CuBa và một số đảo Ấn Độ, khi về ông được vùng Angti. Ông là phong phó vương Ấn Độ. người đầu tiên phát + Tháng 08/1492, hiện ra Châu Mỹ. C.Côlômbô đã dẫn đầu đoàn + Magienlan là người đã thuỷ thủ về hướng Tây, sau 3 thực hiện chuyến đi
  6. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững tháng ông đến được Cu Ba và đầu tiên vòng quanh thế một số đảo vùng Angti nhưng giới bằng đường biển ông tưởng lầm là Ấn Độ. Tuy (1519- 1521). nhiên khẳng định C.Côlômbô là người đầu tiên phát hiện ra Châu Mỹ. + Magienlan (1480 – 1521) là người đã thực hiện chuyến đi đầu tiên vòng quanh thế giới bằng đường biển từ năm 1519- 1521. Đoàn của Magienlan đi vòng qua điểm cực Nam của Nam Mỹ, tiến vào đại dương mênh mông (ông đặt tên là Thái Bình Dương). Tại Philippin, ông bị thiệt mạng do giao tranh với thổ dân. Cuối cùng, đoàn thám hiểm chỉ còn 1 thuyền và 18 thuỷ thủ khi về đến Tây Ban Nha. Hoạt động 3: Làm việc theo - Hệ quả của phát kiến nhóm địa lý. - GV nêu câu hỏi: Hệ quả + Đem lại hiểu biết mới
  7. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững của các cuộc phát kiến địa về Trái đất, về những lý? con đường mới, dân tộc - HS đọc SGK thảo luận, mới. Thị trường thế cử đại diện nhóm, trình bày, giới được mở rộng. HS khác bổ sung. + Thúc đẩy nhanh sự tan - GV nhận xét và chốt ý. rã của quan hệ phong kiến và sự ra đời của chủ nghĩa tư bản. + Nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ. Hoạt động 4: Làm việc cá  Sự nảy sinh chủ nhân nghĩa tư bản ở Tây Âu - GV nêu câu hỏi: Số vốn ban đầu mà quý tộc và thương nhân tích luỹ do đâu mà có? - HS dựa vào kiến thức đã học ở bài trước, SGK trả lời - Nguyên nhân: câu hỏi. HS khác có thể bổ + Kinh tế châu âu phát sung cho bạn. triển nhanh. Tầng lớp - GV nhận xét, bổ sung và quý tộc, thương nhân chốt ý: Tây Âu ra sức cướp bóc - Sau các cuộc phát kiến địa của cải, tài nguyên vàng
  8. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững lý, kinh tế châu Au phát triển bạc của các nước châu nhanh. Tầng lớp quý tộc, Mỹ, châu Phi và châu Á. thương nhân Tây Âu ra sức + Giai cấp tư sản còn bóc lột của cải, tài nguyên tước đoạt ruộng đất vàng bạc của các nước châu của nông dân biến thành Mỹ, châu Phi và châu Á. Giai các đồn điền. cấp tư sản tích luỹ được số vốn ban đầu bằng sự cướp bóc thực dân. - GV nhấn mạnh thêm, Giai cấp tư sản thậm chí còn dung bạo lực để tước đoạt ruộng đất của nông dân. Chẳng hạn ở Anh có phong trào “Rào đất cướp ruộng”, hàng vạn gia đình nông dân mất đất, đi lang thang buộc phải làm thuê trong các xí nghiệp của giai cấp tư sản. Ngay ở trong thành thị, thợ thủ công cũng bị tước đoạt tư liệu sản xuất, trở thành người đi làm thuê. Hoạt động 5: Làm việc theo
  9. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững nhóm - GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho các nhòm cụ thể như sau: + Nhóm 1: Biểu hiện của sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản trong thủ công nghiệp? + Nhóm 2: Biểu hiện của sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản trong thủ công nghiệp? + Nhóm 3: Biểu hiện của sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản trong thương nghiệp. + Nhóm 4: Nêu những biến - Biểu hiện nảy sinh đổi giai cấp trong xã hội Tây CNTB: Âu? + Trong thủ công - HS đọc SGK thảo luận nghiệp, các công trường theo nhóm và cử đại diện thủ công lên thay thế trình bày kết quả; HS khác có phường hội, hình thành thể bổ sung. người lao động biến - Cuối cùng GV nhận xét thành công nhân nông bổ sung và chốt ý: nghiệp. + Trong thủ công nghiệp, các công trường thủ công
  10. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững mọc lên thay thế phường hội. Quy mô của các xưởng thủ công lên tới hơn 100 người. Nhờ áp dụng kỹ thuật mới vào quy trình sản xuất mà năng suất lao động tăng, khối lượng sản phẩm tăng, giá hạ. Chủ xưởng bóc lột người lao động làm thuê quan hệ của + Trong thương nghiệp, họ là quan hệ của chủ với các công ty thương mại thợ. Quan hệ sản xuất tư bản lớn thay thế cho các chủ nghĩa được hình thành. thương hội. + Ở nông thôn, các đồn - Xã hội Tây Âu có sự điền trang trại được hình biến đổi, các giai cấp thành, người lao động biến mới được hình thành – thành công nhân nông nghiệp giai cấp tư sản và giai theo chế độ làm công ăn cấp công nhân. lương. Chủ ruộng đất trở thành tư sản nông thôn hay là quý tộc mới. + Trong thương nghiệp, quan hệ tư bản cung xâm nhập vào với việc ra đời các công ty thương mại lớn thay
  11. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững thế cho các thương hội. + Xã hội Tây Âu có sự biến đổi, các giai cấp mới được hình thành – giai cấp tư sản và giai cấp công nhân. Hoạt động 6: Cá nhân 3. Văn hoá phục hưng - GV nêu câu hỏi: Nguyên nhân dẫn đến phong trào văn hoá phục hưng? - HS đọc sách giáo khoa trả lời câu hỏi, HS khác có thể - Nguyên nhân: bổ sung. + Giai cấp tư sản có thế - Cuối cùng, GV nhận xét lực về kinh tế, song và chốt ý: Giai cấp tư sản có chưa có địa vị về xã hội thể lực về kinh tế, song chưa tương ứng. có địa vị về xã hội tương + Những quan điểm lỗi ứng. Mặt khác giai cấp tư thời của xã hội phong sản đã đứng lên đấu tranh kiến kìm hãm sự phát chống lại KI – tô với những triển của giai cấp tư quan điểm lỗi thời của xã hội sản. phong kiến. - Phong trào văn hoá - Tiếp đó GV trình bày: giai phục hưng khôi phục cấp tư sản, một mặt muốn tinh hoa văn hoá xán lạn khôi phục tinh hoa văn hoá Cổ đại Hi Lạp, Rô-ma,
  12. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững xán lạn của quốc gia cổ đại xây dựng một nền văn Hy Lạp – Rôma, mặt khác hoá mới, đề cao giá trị cũng góp phần xây dựng một chân chính của con nền văn hoá mới, đề cao giá người, đòi quyền tự do trị chân chính của con người, cá nhân, coi trọng khoa đòi quyền tự do cá nhân, coi học kỹ thuật. trong khoa học kỹ thuật – nền - Có những tiến bộ về văn hoá đó là văn hoá phục khoa học – kỹ thuật, sự hưng. phát triển về văn học, hội hoạ. Hoạt động 7: cá nhân GV nêu câu hỏi: Nêu những thành tựu của Văn hoá phục hưng? - HS đọc SGK tự trả lời câu - Ý nghĩa: hỏi. + Lên án giáo hội Ki-tô, - GV bổ sung và chốt ý: Thời tấn công vào trật tự đại Văn hoá Phục hưng có phong kiến, đề cao tự những tiến bộ vượt bậc của do, xây dựng thế giới khoa học kỹ thuật, văn học quan tiến bộ. nghệ thuật và hội hoạ với các + Đây là cuộc đấu tranh nhà khoa học, nhà văn, thơ, của giai cấp tư sản hoạ sĩ và những tác phẩm tiêu chống lại chế độ phong
  13. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững biểu: Ra-bơ-le vừa là nhà văn kiến trên mặt trận văn vừa là nhà y học; Đê-các-tơ hoá tư tưởng. vừa là nhà toán học xuất sắc vừa là nhà triết học; Lê-ô-na- đơ Vanh xi vừa là hoạ sĩ thiên tài vừa là kỹ sư nối tiếng, Sếch-Xpia là nhà soạn kịch vĩ đại… Tiếp đó, GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết ý nghĩa của phong trào văn hoá phục hưng? HS đọc SGK trả lời câu hỏi. - GV nhận xét và chốt ý. Đồng thời nhấn mạnh thực chất của phong trào văn hoá phục hưng là cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến trên mặt trận văn hoá tư tưởng. - GV giới thiệu cho học sinh bức tranh hình 26 trong SGK “Bức hoạ La Giô-công của Lê-ô-na-đơ Vanh-xi”
  14. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững Hoạt động 8: Làm việc cá 4. Cải cách tôn giáo và nhân chiến tranh nông dân - GV nêu câu hỏi: Nguyên a) Cải cách tôn giáo nhân dẫn đến cải cách tôn - Nguyên nhân: Sự phản giáo? động, ngăn cản hoạt - HS dựa vào SGK trả lời câu động của Giáo hội đối hỏi. với giai cấp tư sản đã - GV nhận xét bổ sung và đến sự bùng nổ của chốt ý: Chính sự phản động, phong trào cải cách tôn ngăn cản hoạt động của Giáo giáo. Hội đới với giai cấp tư sản - Nét chính về phong đã dẫn đến sự bùng nổ của trào: diễn ra khắp các phong trào cải cách tôn giáo. nước Tây Âu, đi đầu là - GV trình bày và phân tích Đức, Thuỵ Sĩ, sau đó Là kết hợp với việc chỉ trên bản Bỉ, Hà Lan, Anh. Nổi đồ Châu Âu về địa điểm các tiếng nhất là cuộc cải nước diễn ra phong trào cải cách của Lu-thơ ở Đức cách tôn giáo: Phong trào cải và của Can-vanh tại cách tôn giáo diễn ra khắp các thuỵ sĩ. nước Tây Âu. Đi đầu là Đức, - Đặc điểm: Thuỵ Sĩ sau đó là Bỉ, Hà Lan, + Không thủ tiêu tôn Anh. Nổi tiếng nhất là cuộc giáo, dùng những biện cải cách của Lu-Thơ (1483 – pháp ôn hoà để quay về 1546) ở Đức và Can-Vanh giáo lý Ki-tô nguyên
  15. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững (1509-1564) người Pháp tại thuỷ. Thuỵ Sĩ. + Đòi thủ tiêu vai trò - GV kết hợp với việc giới của Giáo Hội, Giáo thiệu tranh ảnh về hai nhà cải Hoàng, đòi bãi bỏ các cách tôn giáo Lu-thơ và Can- thủ tục và nghi lễ phiền vanh. toái. - GV nêu câu hỏi: Đặc điểm - Ý nghĩa: của cải cách tôn giáo? + Là cuộc đấu tranh - HS đọc SGK trả lời câu hỏi. công khai đầu tiên trên HS khác bổ sung cho bạn. lĩnh vực văn hoá tư - GV nhận xét và chốt ý: tưởng của giai cấp tư + Không muốn thủ tiêu tôn sản chống lại chế độ giáo, dùng những biện pháp phong kiến. ôn hoà để quay về giáo lý Ki- + Cổ vũ và mở đường tô nguyên thuỷ. cho nền văn hoá Châu + Đòi thủ tiêu vai trò của Giáo Âu phát triển cao hơn. Hội, Giáo hoàng, đòi bãi bỏ b) Chiến tranh nông dân các thủ tục và nghi lễ phiền Đức toái. Nguyên nhân: GV nhấn mạnh, cải cách + Chế độ phong kiến được nhân dân ủng hộ, nhưng bảo thủ cản trở sự giáo hội lại phản ứng mạnh vươn lên của giai cấp mẽ, dẫn đến sự phân hoá tư sản. trong xã hội Tây Âu thành hai + Nông dân bị áp bức
  16. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững phe: Tân giáo và Cựu Giáo bóc lột nặng nề, do tiếp (Ki-tô giáo). thu tư tưởng cải cách tôn giáo. - Diễn biến: + Từ mùa xuân 1524 cuộc đấu tranh đã có tính chất quyết liệt, mở đầu cho cuộc chiến tranh nông dân thực sự. Lãnh tụ kiệt xuất của phong trào là Tô-mát Muy-xe. Hoạt động 9: Làm việc cá nhân + Phong trào nông dân - GV Nêu câu hỏi: Ý nghĩa đã giành thắng lợi bước của cải cách Tôn Giáo và Văn đầu, đã đi đến đòi thủ Hoá Phục Hưng? tiêu chế độ phong kiến. -HS dựa vào vốn hiểu biết của mình qua nội dung đã học và SGK trả lời. GV nhận xét, bổ sung và chốt ý: + Là cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hoá
  17. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến. + Cổ vũ và mở đường cho nền văn hoá Châu Âu phát triển cao hơn. Hoạt động 10: Làm việc cá nhân - GV nêu câu hỏi: Tại sao diễn ra cuộc chiến tranh nông dân Đức? - Ý nghĩa: - HS dựa vào SGK trả lời câu + Là một sự kiện Lịch hỏi. sử lớn lao, nó biểu hiện - GV trình bày và phân tích: tinh thần đấu tranh sau cải cách tôn giáo nền kinh quyết liệt và khí phách tế Đức, thấp kém, chậm phát anh hùng của nông dân triển trong cả nông nghiệp, Đức đấu tranh chống công nghiệp và thương lại giáo hội phong kiến. nghiệp, chế độ phong kiến + Báo hiệu sự khủng bảo thủ cản trở sự vươn lên hoảng suy vong chế độ của giai cấp tư sản. phong kiến. Nông dân bị áp bức bóc lột nặng nề, do tiếp thu tư tưởng cải cách tôn giáo. - Tiếp theo giáo viên trình bày
  18. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững và phân tích: + Từ mùa xuân 1524 cuộc đấu tranh đã có tính chất quyết liệt, mở đầu cho cuộc chiến tranh nông dân thật sự. Lãnh tụ kiệt xuất của phong trào là Tô-mát Muy-xe. - GV khai thác ảnh Tômat Muyxa kết hợp với việc giới thiệu về tiểu sử và những đóng góp của ông. Phong trào nông dân đã giành thắng lợi bước đầu, đã đi đến đòi thủ tiêu chế độ phong kiến. Trước sự phát triển của phong trào, giới quý tộc phong kiến và tăng lữ đã dùng mọi thủ đoạn, dốc mọi lực lượng đàn áp. Phong trào nông dân bị thất bại. Hoạt động 11: Cá nhân - GV nêu câu hỏi: Nêu ý nghĩa của chiến tranh nông dân Đức?
  19. Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững - HS dọc SGK tự trả lời câu hỏi. - GV nhận xét, bổ sung và chốt ý: Là một sự kiện Lịch sử lớn lao, nó biểu hiện tinh thần đấu tranh quyết liệt và khí phách anh hùng của nông dân Đức đấu tranh chống lại giáo hội phong kiến. Nó cũng báo hiệu sự khủng hoảng suy vong của chế độ phong kiến. 4. Sơ kết bài học - Kiểm tra nhận thức của HS đối với bài học thông qua các câu hỏi ở đầu giờ học: Nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc phát kiến địa lý? Các cuộc phát kiến địa lý đó diễn ra như thế nào? Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý ra sao? Nguyên nhân, nội dung phong trào Văn hoá Phục Hưng? Nguyên nhân, diễn biến cải cách tôn giáo và chiến tranh nông dân? 5. Bài tập - Dặn dò về nhà  Dặn dò: Học bài cũ., Trả lời câu hỏi trong SGK.
  20.  Bài tập: Lập bảng thống kê về phong trào Văn hoá Phục Hưng, cải cách tôn giáo và chiến tranh nông dân Đức theo nội dung: Diễn Người Kết Tên phong Nguyên biến lãnh quả, ý trào nhân chính đạo nghĩa Văn hoá Phục hưng Cải cách tôn giáo Chiến tranh nông dân Đ ức
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2