ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG
ĐINH TRỌNG KHANG
NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG
CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI
VỚI ĐƢỜNG QUỐC LỘ KHU VỰC MIỀN TRUNG
Chuyên ngành: Môi trƣờng trong phát triển bền vững
(Chƣơng trình đào tạo thí điểm)
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƢỜNG
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
GS.TSKH Trƣơng Quang Học
Hà Nội - 2013
i
LỜI CẢM ƠN
Trƣớc tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất, sâu sắc nhất tới GS.TSKH
Trƣơng Quang Học, ngƣời thầy đã tận tình hƣớng dẫn, truyên đa
t cho tôi nhƣng
kiên thƣ
c cơ ban cung nhƣ đong gop nhƣng y kiên quy bau giup tôi hoan thanh ban
Luâ
n văn nay.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô và các Cán bộ của Trung tâm nghiên
cứu Tài nguyên và Môi trƣờng (Đại học Quốc gia Hà Nội) rất nhiệt tình, tạo mọi điều
kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thanh cam ơn Giám đốc Trung tâm KHCN và bảo vệ Môi
trƣờng GTVT đã tạo điều kiện cho tôi đƣợc tham gia học tập, đƣợc sử dụng các số
liệu của đề tài “Đánh giá tác động và xây dựng giải pháp ứng phó với biến đổi khí
hậu, nƣớc biển dâng cho giao thông đƣờng bộ Việt Nam”.
Tôi cũng xin cam ơn Vụ Kết cấu hạ tầng - Bộ GTVT; Vụ Kết cấu hạ tầng -
Tổng cục Đƣờng bộ Việt Nam; Khu Quản lý đƣờng bộ 4; Khu quản lý đƣờng bộ 5;
Sở GTVT các tỉnh Miền Trung đã cung cấp số liệu để tôi có thể hoàn thành luận
văn này.
Cuôi cung tôi xin gƣ
i lơi cam ơn sâu săc tơi gia đinh, bạn b, nhƣng ngƣơi đa
luôn quan tâm, đô
ng viên, chia se va khuyên khich tôi trong suôt thơi gian qua.
H Ni, ngy thng năm 2013
Học viên
Đinh Trọng Khang
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết
quả nghiên cứu nêu trong luận án là trung thực, đƣợc các đồng tác giả cho phép sử
dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nào khác.
H Ni, ngy thng năm 2013
Tác giả
Đinh Trọng Khang
iii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ...........................................................................................................i
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .....................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................... viii
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................ 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 2
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................... 2
3.2. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 3
3.2.1. Phạm vi thời gian ........................................................................................ 3
3.2.2. Phạm vi không gian .................................................................................... 3
4. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................ 3
4.1.Ý nghĩa khoa học ............................................................................................ 3
4.2.Ý nghĩa thực tiễn ............................................................................................ 4
5. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................... 4
5.1. Cách tiếp cận ................................................................................................. 4
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 5
5.2.1. Phƣơng pháp thu thập, phân tích, tổng hợp tài liệu (số liệu thứ cấp) ........ 5
5.2.2. Phƣơng pháp điều tra khảo sát thực địa (thu thập số liệu sơ cấp) .............. 5
5.2.3. Phƣơng pháp đánh giá xu thế biến đổi các yếu tố khí hậu ......................... 6
5.2.4. Phƣơng pháp đánh giá mức độ biến đổi các yếu tố khí hậu ....................... 6
5.2.5. Phƣơng pháp đánh giá tính chất biến đổi các yếu tố khí hậu ..................... 7
6. Cấu trúc của luận văn .......................................................................................... 7
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN ............................................. 8
1.1. Cơ sở lý luận ..................................................................................................... 8
iv
1.1.1 Những khái niệm về BĐKH ........................................................................... 8
1.1.2 Tính hệ thống và liên ngành của nghiên cứu và triển khai về BĐKH ............ 9
1.2. Tổng quan tài liệu ........................................................................................... 11
1.2.1. Nghiên cứu trên thế giới ........................................................................... 11
1.2.2. Nghiên cứu trong nƣớc về BĐKH ............................................................ 14
CHƢƠNG 2. KHÁI QUÁT VỀ ĐẶC TRƢNG ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU ........ 16
2.1 Hệ thống quốc lộ Việt Nam ............................................................................. 16
2.1.1. Khái quát về hệ thống quốc lộ ở Việt Nam .............................................. 16
2.1.2. Công tác quản lý đƣờng bộ ...................................................................... 17
2.1.3. Kế hoạch phát triển và thích ứng với BĐKH của hệ thống quốc lộ VN .. 19
2.2. Quốc lộ 49B .................................................................................................... 21
2.2.1. Vị trí và điều kiện tự nhiên ....................................................................... 21
2.2.2. Hiện trạng tuyến đƣờng ............................................................................ 25
2.2.3. Kế hoạch phát triển và thích ứng với BĐKH ........................................... 26
2.3. Đƣờng Hồ Chí Minh ....................................................................................... 27
2.3.1. Điều kiện tự nhiên .................................................................................... 27
2.3.2. Hiện trạng tuyến đƣờng Hồ Chí Minh ..................................................... 31
2.3.3. Kế hoạch phát triển và thích ứng với BĐKH ........................................... 31
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ................................. 33
3.1. Quốc lộ 49B .................................................................................................... 33
3.2. Đƣờng Hồ Chí Minh khu vực Miền Trung ..................................................... 43
3.3. Kịch bản BĐKH khu vực miền Trung ............................................................ 63
3.4. Tác động của BĐKH, NBD đối với hai tuyến nghiên cứu ............................. 66
3.4.1. Tác động của BĐKH, NBD đối với QL49B ............................................ 66
3.4.2. Tác động tiềm tàng của BĐKH, NBD đối với QL49B ............................ 70
3.4.3. Tác động của biến đổi khí hậu với đƣờng Hồ Chí Minh.......................... 72
3.4.4. Tác động tiềm tàng của BĐKH với đƣờng Hồ Chí Minh ........................ 76
3.5. Đánh giá năng lực thích ứng với BĐKH đối với hệ thống quốc lộ ................ 78
3.6. Định hƣớng ứng phó với BĐKH đối với hệ thống quốc lộ ............................ 81