ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------
HOÀNG VĂN NAM
(Thích Trí Như)
ẢNH HƯỞNG CỦA GIỚI LUẬT PHẬT GIÁO
TRONG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THANH NIÊN
VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
Hà Nội - 2010
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------
HOÀNG VĂN NAM
(Thích Trí Như)
ẢNH HƯỞNG CỦA GIỚI LUẬT PHẬT GIÁO
TRONG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THANH NIÊN
VIỆT NAM HIỆN NAY
Chuyên ngành: Tôn giáo học
Mã số: 60 22 80
LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
Giáo viên hướng dẫn:
TS. Dương Văn Duyên
Hà Nội - 2010
108
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu ..................................................................... 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu luận văn ................................. 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................. 5
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ................................... 6
6. Đóng góp của luận văn ................................................................... 6
7. Ý nghĩa của luận văn ...................................................................... 6
8. Kết cấu của luận văn ...................................................................... 6
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẠO ĐỨC, TƯ
TƯỞNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG GIỚI LUẬT PHẬT GIÁO ....... 7
1.1. Một số vấn đề lý luận chung về đạo đức .................................... 7
1.2. Tư tưởng giáo dục đạo đức trong Giới luật Phật giáo. ............ 19
1.2.1. Khái quát một số nét chung về Giới luật Phật giáo ................ 19
1.2.2. Nội dung tư tưởng giáo dục đạo đức trong Giới luật Phật giáo . 24
1.2.3. Ý nghĩa của Giới luật trong giáo dục đạo đức con người ....... 38
Chương 2: THỰC TRẠNG ĐẠO ĐỨC VÀ PHÁT HUY ẢNH
HƯỞNG CỦA GIỚI LUẬT PHẬT GIÁO TRONG GIÁO DỤC ĐẠO
ĐỨC THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY ..................................... 48
2.1. Thực trạng và những yêu cầu về đạo đức đối với thanh niên
Việt Nam hiện nay ............................................................................ 48
2.2.1. Thực trạng đạo đức thanh niên Việt Nam hiện nay ................ 48
2.1.2. Yêu cầu đạo đức đối với thanh niên Việt Nam giai đoạn
hiện nay .......................................................................................... 62
2.2. Một số ảnh hưởng của Giới luật Phật giáo trong giáo dục đạo
đức thanh niên Việt Nam hiện nay .................................................. 67
109
2.2.1. Ảnh hưởng của Giới luật Phật giáo tới giáo dục tư tưởng đạo
đức thanh niên ................................................................................ 67
2.2.2. Ảnh hưởng của Giới luật Phật giáo trong giáo dục niềm tin và
lý tưởng đạo đức cho thanh niên ..................................................... 73
2.2.3. Ảnh hưởng của Giới luật Phật giáo trong giáo dục nghĩa vụ và
hành vi đạo đức thanh niên ............................................................ 82
2.3. Một số khuyến nghị nhằm phát huy những ảnh hưởng tích cực
của Giới luật Phật giáo trong giáo dục đạo đức cho thanh niên Việt
Nam hiện nay .................................................................................... 90
KẾT LUẬN ............................................................................................. 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 99
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Phật giáo ra đời ở Ấn Độ vào khoảng thế kỷ thứ VI trước Công
nguyên. Người sáng lập là thái tử Tất Đạt Đa (Sidahrtha), họ Gôtama
(Gautama), con vua Tịnh Phạn (một vương quốc Bắc ấn Độ) Phật giáo với
tư cách là một tôn giáo đặc biệt không đề cập đến thần sáng tạo ra thế giới
và con người. Khác với các tôn giáo khác (Kitô giáo: thượng đế, Đạo
Islam: Thánh Allah, Đạo giáo: Trời đại la sinh ra ba Thánh, Đạo Do Thái:
yaroeh (tồn tại mãi), Đạo Bàlamôn: Brahman…). Sự xuất hiện Phật giáo là
nhằm phủ nhận thế giới quan của đạo Bàlamôn, chống lại sự bất bình đẳng
của tôn giáo này, nó đã thể hiện tính tiến bộ, nhân văn nhất định. Phật giáo
đã chứa đựng sự kết hợp hai tư cách: tôn giáo và triết học. Với sự hoà quện
cả hai tư cách tôn giáo và triết học, Phật giáo đã sớm được truyền bá rộng
rãi và có ảnh hưởng sâu sắc tới văn hoá các nước châu Á: Trung quốc, Nhật
Bản, Triều Tiên… và Việt Nam. Hiện nay, Phật giáo còn được truyền bá và
phát triển trên phạm vi toàn thế giới.
Phật giáo được truyền bá vào nước ta từ những năm đầu Công nguyên
theo hai con đường là từ Ấn Độ và từ Trung Hoa. Phật giáo đã tồn tại ở
nước ta hơn 18 thế kỷ, một chiều dài lịch sử khá đủ để dân tộc ta khẳng
định và gạn lọc, khẳng định những gì tích cực và hay đẹp, gạn lọc những gì
không hợp. Sự thật hiển nhiên, những tư tưởng nhân văn cao đẹp của Phật
giáo trong kinh sách, nhất là trong giới luật đã ảnh hưởng không nhỏ tới lối
sống, đạo đức của nhân dân Việt Nam trong mấy nghìn năm từ rất nhiều
thế hệ và thuộc mọi tầng lớp.
Giới luật là một trong những nội dung quan trọng nhất trong giáo lý
của Phật giáo. Giới luật hàm chứa những nội dung tư tưởng giáo dục đạo
đức, nhân cách cao đẹp không chỉ đối với người tu hành mà còn ảnh hưởng
