BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG
PHẠM QUỐC THÀNH
NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ NỘI DUNG CHÍNH VỀ
QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CÁC CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG
CẦU ĐƯỜNG Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Xây dựng đường ô tô và đường thành phố
Mã số: 60580205
LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT
Hà Nội, năm 2012
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG
PHẠM QUỐC THÀNH
NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ NỘI DUNG CHÍNH VỀ
QUẢN LÝ RỦI RO TRONG CÁC CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG
CẦU ĐƯỜNG Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Xây dựng đường ô tô và đường thành phố
Mã số: 60580205
LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: GS - TS VŨ ĐÌNH PHỤNG
Hà Nội, năm 2012
LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian nghiên cứu tìm hiểu, tác giả đã hoàn thành Luận văn
Thạc sỹ kỹ thuật với đề tài: “ Nghiên cứu đề xuất một số nội dung chính về
quản lý rủi ro trong các công trình xây dựng cầu đường ở Việt Nam.”
Lời đầu tiên tác giả bảy tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS. TS Vũ Đình Phụng
đã tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy cô Khoa sau đại học, Bộ môn
đường ôtô và đường đô thị Trường Đại học xây dựng đã tận tình giảng dạy và
giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.
Tác giả cũng muốn bày tỏ sự biết ơn của mình tới tập thể cán bộ các
phòng ban thuộc Sở GTVT Thanh Hóa và cơ quan tác giả đang công tác đã
tạo điều kiện giúp đỡ cho tác giả hoàn thành khóa học và Luận văn này.
Và hơn hết, tác giả muốn bày tỏ lòng biết ơn, sự kính trọng sâu sắc tới
những người thân yêu trong gia đình và bạn bè, những người đã luôn động viên,
hỗ trợ tác giả trong suốt những tháng ngày học tập và thực hiện Luận văn.
Qua việc nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã có thêm nhiều
kiến thức bổ ích trong chuyên môn cũng như trong phương pháp luận nghiên
cứu khoa học. Điều này sẽ giúp ích rất nhiều cho tác giả về mặt chuyên môn
để có thể góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp của ngành GTVT nói
chung và cơ quan tác giả đang công tác nói riêng.
Trong khuôn khổ nội dung của Luận văn, chắc chắn chưa đáp ứng được
đầy đủ những vấn đề đặt ra. Một số nhận xét được tác giả rút ra qua quá trình
phân tích rủi ro và nghiên cứu đưa ra giải pháp quản lý rủi ro hiệu quả còn có
nhiều hạn chế do điều kiện khả năng hiểu biết có hạn cũng như điều kiện tiếp
cận với các tài liệu tham khảo còn chưa tốt nên không tránh khỏi những thiếu
sót. Tác giả rất mong sự đóng góp ý kiến, phê bình quý báu của các thầy cô, các
nhà khoa học và bạn bè đồng nghiệp để kiến thức bản thân được hoàn thiện hơn.
Một lần nữa tác giả xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2012
Phạm Quốc Thành
i
MỤC LỤC
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT .................................................................... iv
DANH SÁCH CÁC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU ...................................... vi
MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RR VÀ QLRR TRONG CÁC
CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG NÓI CHUNG VÀ CÔNG TRÌNH GIAO
THÔNG ĐƯỜNG BỘ NÓI RIÊNG ................................................................. 4
1.1. Sơ lược về lịch sử phát triển lý thuyết rủi ro (LTRR) và QLRR . 4
1.1.1. Lịch sử phát triển LTRR và QLRR ở các nước ngoài ........... 4
1.1.2. Lịch sử phát triển về RR và QLRR ở Việt Nam .................... 5
1.2. Khái niệm và phân loại rủi ro ....................................................... 6
1.2.1. Định nghĩa rủi ro .................................................................... 6
1.2.2. Phân loại rủi ro ....................................................................... 9
1.3. Khái niệm về Quản lý rủi ro ( Risk Management ) .................... 14
1.4. Các giai đoạn của quá trình QLRR ............................................. 16
1.4.1. Nhận dạng rủi ro (NDRR) .................................................... 16
1.4.2. Phân loại rủi ro. .................................................................... 20
1.4.3. Đo lường và đánh giá rủi ro (ĐL & ĐGRR) ........................ 20
1.4.4. Xử lý rủi ro: .......................................................................... 29
1.5. Các biện pháp QLRR .................................................................. 29
1.5.1. Thông qua các hoạt động lập kế hoạch trước ...................... 31
1.5.2. Thông qua các hoạt động bao hàm rủi ro ............................. 32
ii
1.6. Một số kết luận Chương 1 .......................................................... 33
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG RR VÀ QLRR TRONG CÁC CÔNG
TRÌNH GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ ............................................................ 35
2.1. Nguyên nhân gây ra rủi ro trong công trình giao thông đường bộ . 35
2.2. Rủi ro trong các công trình xây dựng cầu đường ....................... 40
2.3. Một số ví dụ cụ thể do rủi ro gây ra tại các công trình xây dựng
cầu đường trong thời gian qua ở Việt Nam ................................................. 47
2.3.1. Hiện tượng sụt trượt trên đường Hồ Chí Minh [38] ............. 47
2.3.2. Hiện tượng sụt trượt đường dẫn đầu cầu vượt Hàm Rồng [34]
................................................................................................................... 49
2.3.3. Sự cố sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ [34] ................................. 50
2.4. Một số kết luận chương 2 ........................................................... 52
CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP QLRR ..................... 56
3.1. Thực trạng về cơ sở pháp lý trong công tác QLRR trong xây
dựng ở Việt Nam .......................................................................................... 56
3.2. Thực trạng về công tác nghiên cứu rủi ro ở Việt Nam ............... 63
3.3. Giải pháp QLRR ......................................................................... 65
3.3.2. Giải pháp thuộc về Chủ đầu tư ............................................. 68
3.3.3. Giải pháp thuộc về tổ chức tư vấn (TVTK, TVGS XDCT) . 69
3.3.4. Giải pháp thuộc về nhà thầu xây dựng công trình ................ 69
3.4. Ví dụ về mô hình QLRR dự án Giao thông nông thôn 3 - Vốn bổ
sung tại Ban QLDA GT III Thanh Hóa ....................................................... 70
3.4.1. Tóm tắt dự án Giao thông nông thôn 3 - Vốn bổ sung......... 70