I
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................. 1
2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI ..................................................................................... 1
3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ................................................................. 1
4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ............................................................... 2
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2
CHƯƠNG 1................................................................................................................ 3
TỔNG QUAN VỀ THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CÁC ĐÔ THỊ
Ở VIỆT NAM ............................................................................................................ 3
1.1. HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI ĐÔ THỊ ............................. 3
1.1.1. Các dạng hệ thống thoát nước đô thị .................................................... 3
1.1.1.1. Hệ thống thoát nước riêng hoàn toàn ................................................. 3
1.1.1.2. Hệ thống thoát nước chung ................................................................. 4
1.1.1.3. Hệ thống thoát nước nửa riêng ........................................................... 4
1.1.1.4. Hệ thống thoát nước hỗn hợp .............................................................. 5
1.1.2. Tổ chức thoát nước đô thị ..................................................................... 5
1.1.2.1. Thoát nước và xử lý nước thải tập trung ............................................. 5
1.1.2.2. Thoát nước và xử lý nước thải phân tán ............................................. 6
1.1.2.3. Thoát nước và xử lý nước thải tại chỗ ................................................. 7
1.1.2.4. Thoát nước và xử lý nước thải kết hợp ................................................ 7
1.1.3. Xử lý nước thải ...................................................................................... 8
1.2. MÔ HÌNH THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CÁC ĐÔ THỊ TRÊN THẾ GIỚI
9
1.2.1. Thoát nước và xử lý nước thải ở Liên Bang Nga .................................... 9
1.2.2. Thoát nước và xử lý nước thải ở Đức. .................................................. 10
1.2.3. Thoát nước và xử lý nước thải tại Nhật Bản ......................................... 11
1.3. HIỆN TRẠNG THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CÁC ĐÔ THỊ MIỀN ĐÔNG
NAM BỘ Ở NƯỚC TA .............................................................................................. 12
1.3.1. Hiện trạng chung thoát nước và xử lý nước thải tại các đô thị ở Việt
Nam .................................................................................................................... 12
1.3.2. Hiện trạng thoát nước và xử lý nước thải tại các đô thị miền Đông
Nam Bộ ở nước ta .............................................................................................. 18
1.3.2.1. Hiện trạng thoát nước và xử lý nước thải tại thị xã Thủ Dầu Một,
tỉnh Bình Dương .............................................................................................. 18
II
1.3.2.2. Hiện trạng thoát nước và xử lý nước thải tại thành phố Biên Hòa,
tỉnh Đồng Nai .................................................................................................. 20
1.3.2.3. Hiện trạng thoát nước tại thành phố Hồ Chí Minh ........................... 23
CHƯƠNG 2.............................................................................................................. 26
LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN TỔ CHỨC THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC
THẢI CHO CÁC ĐÔ THỊ MIỀN ĐÔNG NAM BỘ ........................................... 26
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ - XÃ HỘI CÁC ĐÔ THỊ MIỀN
ĐÔNG NAM BỘ, VIỆT NAM ................................................................................... 26
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................... 26
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ........................................................................ 27
2.2. TỔ CHỨC THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CÁC ĐÔ THỊ MIỀN ĐÔNG
NAM BỘ ................................................................................................................. 28
2.2.1. Nguyên tắc tổ chức .............................................................................. 28
2.2.2. Hệ thống thoát nước ............................................................................ 29
2.2.3. Công nghệ xử lý nước thải .................................................................. 30
2.2.3.1. Xử lý nước thải chi phí thấp ............................................................... 30
2.2.3.2. Xử lý nước thải trong điều kiện nhân tạo .......................................... 33
2.3. ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO CÁC ĐÔ THỊ
MIỀN ĐÔNG NAM BỘ ............................................................................................ 34
2.3.1. Cơ sở lựa chọn công nghệ ................................................................... 34
2.3.2. Các tiêu chí lựa chọn công nghệ xử lý nước thải .............................. 37
2.3.3. Các mô hình xử lý nước thải có thể áp dụng ..................................... 41
CHƯƠNG 3.............................................................................................................. 53
ĐỀ XUẤT PHƯƠNG ÁN TỔ CHỨC THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC
THẢI CHO THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT TỈNH BÌNH DƯƠNG ........................... 53
3.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI, ĐỊNH HƯỚNG QUY HOẠCH .......... 53
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................... 53
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................... 55
3.1.3. Định hướng quy hoạch ........................................................................ 56
3.2. TỔ CHỨC THOÁT NƯỚC THẢI CHO THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH
DƯƠNG ................................................................................................................... 60
3.2.1. Cơ sở lựa chọn ......................................................................................... 60
3.2.2. Lựa chọn phương án tổ chức thoát nước .............................................. 60
3.2.3. Lưu vực thoát nước ................................................................................. 61
3.2.4. Lưu lượng nước thải ............................................................................... 63
3.2.5. Hệ số không điều hòa .............................................................................. 63
III
3.2.6. Vận tốc đường ống .................................................................................. 63
3.2.5. Độ dốc tối thiểu ........................................................................................ 63
3.2.6. Đường kính ống tối thiểu ........................................................................ 64
3.2.6. Tính toán thủy lực đường ống ................................................................ 64
3.3. MÔ HÌNH XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH
DƯƠNG ................................................................................................................... 67
3.3.1. Cơ sở lựa chọn ..................................................................................... 67
3.3.2. Lưu lượng nước thải, công suất NMXLNT ........................................ 67
3.3.3. Tính chất nước thải, tải trọng chất bẩn .............................................. 67
3.3.4. Mức độ cần thiết làm sạch nước thải ................................................. 68
3.3.4.1. Mức độ pha loãng .............................................................................. 69
3.3.4.2. Xác định mức độ cần thiết làm sạch nước thải theo hàm lượng chất lơ
lửng ................................................................................................................. 70
3.3.4.3. Xác định mức độ cần thiết làm sạch nước thải theo BOD5 ............... 71
3.3.4.4. Lựa chọn mức độ cần thiết làm sạch nước thải cho tính toán thiết kế
NMXLNT ......................................................................................................... 72
3.3.5. Lựa chọn công nghệ xử lý nước thải .................................................. 72
3.3.5.1. Các phương án công nghệ xử lý nước thải đề xuất ........................... 73
3.3.5.2. So sánh, đánh giá các phương án công nghệ xử lý nước thải ........... 76
3.3.5.3. Đề xuất phương án công nghệ xử lý nước thải phù hợp .................... 79
3.3.6. Tính toán kích thước NMXLNT ......................................................... 82
3.4. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ - XÃ HỘI – MÔI TRƯỜNG CỦA PHƯƠNG ÁN
THOÁT NƯỚC VÀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI ..................................................................... 83
3.4.1. Hiệu quả kinh tế - xã hội ..................................................................... 83
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 89
1. KẾT LUẬN ....................................................................................................... 89
2. KIẾN NGHỊ ...................................................................................................... 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 90
IV
CÁC HÌNH VẼ
Hình 1-1: Sơ đồ tổ chức thoát nước và xử lý nước thải đô thị .............................. 8
Hình 1-2: Sơ đồ thoát nước liên hệ vùng ở ngoại ô Moscow ............................... 10
Hình 1-3: Sơ đồ cải tạo và phát triển hệ thống thoát nước Gramburg .............. 11
Hình 1-4: Hiện trạng các tuyến ống thoát nước cấp 1 và cấp 2 tại Tp. Hồ Chí
Minh.......................................................................................................................... 25
Hình 2-1: Bản đồ vị trí khu vực miền Đông Nam Bộ, Việt Nam ........................ 26
Hình 2-2: Ví dụ về bố trí các hồ sinh học thành chuỗi ........................................ 31
Hình 2-3: Sơ đồ kiểm soát ô nhiễm nguồn nước .................................................. 35
Hình 3-1: Vị trí địa lý Thị xã Thủ Dầu Một ......................................................... 53
Hình 3-2: Phân chia lưu vực thoát nước và các khu vực ưu tiên ....................... 62
Hình 3-3: Mặt bằng mạng lưới đường ống thoát nước thải riêng ...................... 66
Hình 3-4: Bố trí mặt bằng NMXLNT phương án công nghệ OD ....................... 85
Hình 3-5: Bố trí mặt bằng NMXLNT phương án công nghệ CTF ..................... 86
Hình 3-6: Bố trí mặt bằng NMXLNT phương án công nghệ CAS ..................... 87
Hình 3-7: Bố trí mặt bằng NMXLNT phương án công nghệ ASBR .................. 88
V
CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1-1: Một số công nghệ xử lý nước thải đang được sử dụng tại các nhà
máy xử lý nước thải của Việt Nam ........................................................................ 15
Bảng 1-2: Bảng tổng hợp các loại cống thoát nước hiện trạng thị xã Thủ Dầu
Một ............................................................................................................................ 19
Bảng 1-3: Thống kê cống hiện trạng trong TP. Biên Hòa ................................... 23
Bảng 1-4: Thống kê cống thoát nước hiện trạng cấp 2,3 tại Tp. Hồ Chí Minh . 24
Bảng 2-1: Các phương pháp và công trình xử lý sinh học nước thải trong điều
kiện nhân tạo ........................................................................................................... 33
Bảng 2-2: Trọng số các tiêu chí lựa chọn và đánh giá các dây chuyền công nghệ
xử lý nước thải đô thị .............................................................................................. 40
Bảng 2-3: Các ưu điểm và nhược điểm của công nghệ CAS .............................. 41
Bảng 2-4: Các ưu điểm và nhược điểm của công nghệ OD ............................... 43
Bảng 2-5: Các ưu điểm và nhược điểm của công nghệ CIF ............................... 46
Bảng 2-6: Các ưu điểm và nhược điểm của công nghệ ASBR ........................... 50
Bảng 3-1: Cơ cấu kinh tế theo định hướng quy hoạch ........................................ 57
Bảng 3-2: Cơ cấu lao động theo định hướng quy hoạch...................................... 57
Bảng 3-3: Tốc độ tăng trưởng bình quân của các ngành, lĩnh vực (%/năm) .... 58
Bảng 3-4: Kim ngạch xuất - nhập khẩu (triệu USD) ........................................... 58
Bảng 3-5: Hệ số không điều hòa của mạng lưới thoát nước thải ........................ 63
Bảng 3-6: Khối lượng cống thoát nước thải riêng thị xã Thủ Dầu Một ............ 65
Bảng 3-7: Tải trọng ô nhiễm tính theo đầu người ................................................ 67
Bảng 3-8: Tải trọng đầu vào của nước thải .......................................................... 68
Bảng 3-9: Tổng Điện năng tiêu thụ của Từng Phương án xử lý (đơn vị KW) .. 77
Bảng 3-10: Đánh giá tóm lược bốn phương án xử lý bậc hai ............................. 78
Bảng 3-11 : Đánh giá theo điểm đối với các Phương án xử lý ........................... 79
Bảng 3-12 : Đánh giá định lượng cho 4 tiêu chí quan trọng đối với các phương
án xử lý nước thải .................................................................................................... 81
Bảng 3-13: Kích thước sơ bộ NMXLNT ............................................................. 82
Bảng 3-14: Giá thành xây dựng và chi phí quản lý, vận hành các công trình
thoát nước và xử lý nước thải đô thị theo nghiên cứu của EPC ......................... 83