Luận văn:Xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC

Chia sẻ: Nguyen Bao Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay, ở nước ta các ứng dụng Từ điển cho PDA cũng có nhưng chưa nhiều, đặc biệt các Từ điển trên Pocket PC (một loại thiết bị PDA được sử dụng phổ biến nhất ở nước ta hiện nay, sẽ được trình bày ở Chương 3) lại càng ít. Từ những thực tế và lý do trên, chúng em quyết định tiến hành xây dựng một ứng dụng Từ điển trên Pocket PC để phục vụ các nhu cầu giao tiếp, học tập, nghiên cứu, đặc biệt cho những người có tính di động cao trong công việc. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM TN NGUYỄN THIỆN CHƯƠNG - 0012013 PHẠM TUẤN SƠN - 0012085 H K XÂY DỰNG ỨNG DỤNG TỪ ĐIỂN H TRÊN POCKET PC Đ – TT LUẬN VĂN CỬ NHÂN TIN HỌC N C GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN A Th.S NGUYỄN TẤN TRẦN MINH KHANG O GV TRẦN MINH TRIẾT H K NIÊN KHÓA 2000 - 2004
LỜI CÁM ƠN Chuùng em xin chaân thaønh caùm ôn Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin, tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Töï Nhieân TpHCM ñaõ taïo ñieàu kieän toát cho chuùng em thöïc hieän ñeà taøi luaän vaên toát nghieäp naøy. TN Chuùng em xin chaân thaønh caùm ôn Thaày Nguyeãn Taán Traàn Minh Khang vaø Thaày Traàn Minh Trieát ñaõ taän tình höôùng daãn, chæ baûo chuùng em trong suoát H thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi. K Chuùng em xin chaân thaønh caùm ôn quyù Thaày Coâ trong Khoa ñaõ taän tình H giaûng daïy, trang bò cho chuùng em nhöõng kieán thöùc quyù baùu trong nhöõng naêm Đ hoïc vöøa qua. Chuùng con xin noùi leân loøng bieát ôn saâu saéc ñoái vôùi OÂng Baø, Cha Meï ñaõ – chaêm soùc, nuoâi daïy chuùng con thaønh ngöôøi. TT Xin chaân thaønh caùm ôn caùc anh chò vaø baïn beø ñaõ uûng hoä, giuùp ñôõ vaø ñoäng N vieân chuùng em trong thôøi gian hoïc taäp vaø nghieân cöùu. C Maëc duø chuùng em ñaõ coá gaéng hoaøn thaønh luaän vaên trong phaïm vi vaø khaû naêng cho pheùp nhöng chaéc chaén seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Chuùng A em kính mong nhaän ñöôïc söï caûm thoâng vaø taän tình chæ baûo cuûa quyù Thaày Coâ O vaø caùc baïn. H Nhoùm thöïc hieän K Nguyeãn Thieän Chöông vaø Phaïm Tuaán Sôn 07/2004 i
MỞ ĐẦU Ngày nay, trên tất cả các lãnh vực của đời sống kinh tế, xã hội, Công nghệ thông tin được xem là một trong những ngành công nghệ mũi nhọn, đóng vai trò hết sức quan trọng, có thể tạo ra những bước đột phá mạnh mẽ. Công nghệ thông tin đang phát triển từng ngày, cả trong kĩ thuật phần cứng lẫn TN lĩnh vực phần mềm. Kích thước cũng như khả năng của các thiết bị ngày càng được cải thiện rất nhiều. Từ các máy tính có kích thước rất lớn như Mainframe, hiện nay, H trên thế giới đã xuất hiện các loại thiết bị hỗ trợ cá nhân di động, gọi là PDA (Personal Digital Assistant), hết sức nhỏ gọn và tiện lợi, đặc biệt đối với những K người có nhu cầu di chuyển nhiều. Các thiết bị thông minh, không dây và thuận tiện này đang ngày càng khẳng định vị trí của mình với những đặc tính của nó. H Pocket PC là một dạng thiết bị PDA rất phổ biến và đang được sử dụng rộng Đ rãi trên thế giới với nhiều tiện lợi và các phần mềm hữu ích. Trên môi trường này, – đã có rất nhiều ứng dụng được phát triển với mục đích hỗ trợ tối đa người sử dụng thường xuyên phải di chuyển nhiều, như sổ tay điện tử, xem phim, nghe nhạc, bản TT đồ du lịch điện tử... Tại thị trường Việt Nam, các thiết bị PDA cũng đang ngày càng trở nên phổ N biến hơn. Trong đó, Pocket PC chiếm thị phần sử dụng cao hơn cả. Vì vậy, có thể C nói việc tạo ra các sản phẩm phần mềm, các ứng dụng mang thương hiệu Việt Nam trên Pocket PC nói riêng và trên PDA nói chung là một hướng phát triển đầy hứa A hẹn trong tương lai. O Bên cạnh đó, trong giai đoạn hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay, thì các H nhu cầu về ngoại ngữ là hết sức quan trọng .Từ đó, chúng em nhận thấy rằng việc K cho ra đời một ứng dụng Từ điển trên Pocket PC là rất cần thiết. Với những nhận thức và suy nghĩ trên, chúng em đã quyết định tập trung thực hiện đề tài “Xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC” ii
Nội dung của Luận văn gồm 10 chương : Chương 1. Tổng quan: giới thiệu vai trò của Từ điển và các thiết bị di động trong đời sống hằng ngày, nêu lên nhu cầu thực tế và lý do thực hiện đề tài, đồng thời giới thiệu sơ lược về đề tài và mục tiêu phải đạt được. Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE: trình bày TN tổng quan về các thiết bị PDA, các hệ điều hành trên PDA và hệ điều hành nhúng Windows CE. H Chương 3. Tổng quan về Pocket PC và môi trường lập trình .Net Compact Framework: trình bày tổng quan về Pocket PC, các môi trường lập trình K trên Pocket PC và môi trường .Net Compact Framework. H Chương 4. Một số vấn đề khi xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC: trình bày các vấn đề liên quan trực tiếp đến việc xây dựng ứng dụng. Đ Chương 5. Một số giải pháp chính cho việc xây dựng ứng dụng Từ diển – trên Pocket PC: nêu các vấn đề và giải pháp trong tổ chức lưu trữ dữ liệu Từ điển TT trên Pocket PC. Chương 6. Giới thiệu ứng dụng “CSPocketDict”: trình bày các yêu cầu của N người sử dụng và giới thiệu các chức năng của ứng dụng “CSPocketDict”. C Chương 7. Phân tích - Thiết kế: trình bày các hồ sơ phân tích và thiết kế của ứng dụng “CSPocketDict”. A Chương 8. Ứng dụng hỗ trợ Quản lý dữ liệu Từ điển “CSDictManager”: O trình bày các hồ sơ phân tích và thiết kế của ứng dụng CSDictManager. H Chương 9. Cài đặt và thử nghiệm: mô tả cách cài đặt cụ thể và đánh giá hiệu K quả của ứng dụng và hướng dẫn cách sử dụng chương trình. Chương 10. Tổng kết: tóm lại các vấn đề đã giải quyết và nêu ra một số hướng phát triển trong tương lai. iii
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... ix Chương 1 Tổng quan ............................................................................................1 1.1 Vai trò của Từ điển ...................................................................................1 TN 1.2 Vai trò các thiết bị di động .......................................................................1 1.3 Nhu cầu thực tế và lý do thực hiện đề tài .................................................2 1.4 Một số vấn đề và mục tiêu của đề tài .......................................................3 H Chương 2 Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE .........................4 K 2.1 Tổng quan về PDA ...................................................................................4 2.2 Một số hệ điều hành nhúng cho thiết bị PDA ........................................10 2.3 Tổng quan về hệ điều hành Windows CE ..............................................10 H Chương 3 Tổng quan về Pocket PC và môi trường lập trình .Net Compact Framework .............................................................................................................16 Đ 3.1 Tổng quan về Pocket PC ........................................................................16 3.2 Một số công cụ phát triển trên Pocket PC 2002 .....................................19 – 3.3 Công cụ lập trình Microsoft eMbedded Visual C++ 3.0........................19 3.4 Môi trường lập trình .Net Compact Framework.....................................22 TT Chương 4 Các vấn đề khi xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC ......29 4.1 Đặc trưng của một ứng dụng Từ điển.....................................................29 N 4.2 Giới hạn về bộ xử lý ...............................................................................30 4.3 Giới hạn về bộ nhớ và khả năng lưu trữ .................................................32 C 4.4 Hạn chế về khả năng tương tác giữa người dùng và thiết bị ..................34 4.5 Kết luận...................................................................................................35 A Chương 5 Một số giải pháp chính cho việc xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC .............................................................................................................36 O 5.1 Tổ chức cấu trúc dữ liệu lưu trữ .............................................................36 5.2 Tổ chức cấu trúc dữ liệu hỗ trợ tìm kiếm nhanh ....................................41 H Chương 6 Giới thiệu ứng dụng Từ điển “CSPocketDict”...............................46 K 6.1 Yêu cầu của người sử dụng ....................................................................46 6.2 Các chức năng của ứng dụng..................................................................46 Chương 7 Phân tích – Thiết kế ..........................................................................51 7.1 Mô hình Use-Case ..................................................................................51 7.2 Thiết kế dữ liệu.......................................................................................60 iv
7.3 Thiết kế xử lý..........................................................................................62 7.4 Thiết kế giao diện ...................................................................................71 Chương 8 Xây dựng ứng dụng hỗ trợ quản lý dữ liệu Từ điển “CSDictManager” ...................................................................................................83 8.1 Giới thiệu ................................................................................................83 8.2 Mô hình Use-Case ..................................................................................83 8.3 Thiết kế dữ liệu.......................................................................................87 8.4 Thiết kế xử lý..........................................................................................88 TN 8.5 Một số màn hình giao diện .....................................................................90 Chương 9 Cài đặt và thử nghiệm ......................................................................93 9.1 Cài đặt.....................................................................................................93 H 9.2 Thử nghiệm.............................................................................................95 9.3 Hướng đẫn sử dụng.................................................................................96 K Chương 10 Tổng kết........................................................................................103 10.1 Kết luận.................................................................................................103 H 10.2 Hướng phát triển...................................................................................104 Đ Phụ lục A Danh sách các hỗ trợ và không hỗ trợ trên .NET Compact Framework ...........................................................................................................105 – Phụ lục B Các hình thức lưu trữ trên Windows CE .....................................107 Phụ lục C Chuẩn nén Gzip...............................................................................110 TT Tài liệu tham khảo ................................................................................................118 N C A O H K v
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1: Thiết bị PDA ..............................................................................................5 Hình 2.2: Bàn phím ảo của Pocket PC.......................................................................8 Hình 2.3: Biểu tượng của Windows CE....................................................................10 Hình 2.4: Kiến trúc của hệ điều hành Windows CE .Net ........................................11 Hình 3.1: Giao diện Pocket PC 2003 .......................................................................17 TN Hình 3.2: Một số thiết bị Pocket PC ........................................................................18 Hình 3.3: Sự phụ thuộc thiết bị khi lập trình với eVC++ 3.0 ..................................21 H Hình 3.4: Kiến trúc của .Net Compact Framework .................................................22 K Hình 3.5: Không gian tên và các lớp của .Net Compact Framework ......................24 Hình 3.6: Ghi chú hỗ trợ .Net Compact Framework trong MSDN .........................25 H Hình 4.1: Tình trạng bộ nhớ trên Pocket PC............................................................32 Đ Hình 4.2: Một số thẻ nhớ cho PDA..........................................................................33 Hình 5.1: Biểu đồ nén dữ liệu Từ điển Anh – Việt..................................................39 – Hình 5.2: Biểu đồ nén dữ liệu Từ điển Việt – Anh..................................................39 TT Hình 5.3: Biểu đồ thời gian đọc dữ liệu của tập tin không nén và tập tin nén chuẩn Dictzip................................................................................................................40 Hình 5.4: Tổ chức tập tin chỉ mục hỗ trợ truy xuất tập tin dữ liệu Từ điển.............42 N Hình 5.5: Cách tìm kiếm chỉ mục của 1 từ với bảng băm 2 kí tự .............................44 C Hình 5.6: Biểu đồ minh họa thời gian tìm kiếm 100 từ ngẫu nhiên trong tập tin chỉ mục của 2 bộ dữ liệu Từ điển Anh – Việt, Việt – Anh......................................45 A Hình 5.7: Thời gian tìm kiếm 100 từ trong tập tin chỉ mục của 2 bộ dữ liệu Từ điển O Anh – Việt, Việt – Anh......................................................................................45 H Hình 6.1: Chức năng tra từ .......................................................................................47 Hình 6.2: Chức năng quản lý Từ điển......................................................................48 K Hình 6.3: Chức năng phát âm ..................................................................................48 Hình 6.4: Chức năng lọc từ theo từ loại...................................................................49 Hình 6.5: Chức năng Click&See..............................................................................49 Hình 7.1: Lược đồ chính của mô hình Use case ......................................................51 vi
Hình 7.2: Sơ đồ lớp các đối tượng ...........................................................................60 Hình 7.3: Sơ đồ tuần tự “Tìm kiếm từ chính xác” ...................................................63 Hình 7.4: Sơ đồ tuần tự “Tìm kiếm từ có các kí tự đại diện” ..................................64 Hình 7.5: Sơ đồ tuần tự “Tìm kiếm từ trong cụm từ”..............................................65 Hình 7.6: Sơ đồ tuần tự “Xem nghĩa của từ” ...........................................................66 Hình 7.7: Sơ đồ tuần tự “Nghe phát âm từ”.............................................................67 TN Hình 7.8: Sơ đồ tuần tự “Lọc danh sách từ” ............................................................68 Hình 7.9: Sơ đồ tuần tự “Thêm Từ điển”.................................................................69 H Hình 7.10: Sơ đồ tuần tự “Xóa Từ điển” .................................................................70 Hình 7.11: Màn hình chính ......................................................................................72 K Hình 7.12: Các thành phần của thanh trình đơn ......................................................74 Hình 7.13: Các thành phần của Thanh công cụ .......................................................75 H Hình 7.14: Màn hình quản lý dữ liệu Từ điển..........................................................76 Đ Hình 7.15: Các thành phần của Thanh công cụ .......................................................77 Hình 7.16: Màn hình chọn tập tin dữ liệu Từ điển ..................................................78 – Hình 7.17: Màn hình thay đổi các thông số .............................................................80 TT Hình 7.18: Màn hình thay đổi các thông số hiển thị ................................................81 Hình 7.19: Màn hình thay đổi đường dẫn tới các tập tin dữ liệu .............................82 N Hình 8.1: Lược đồ chính của mô hình Use case của ứng dụng CSDictManager ....83 C Hình 8.2: Sơ đồ lớp của ứng dụng CSDictManager ................................................87 Hình 8.3: Sơ đồ tuần tự “Nạp dữ liệu Từ điển” của ứng dụng CSDictManager .....89 A Hình 8.4: Sơ đồ tuần tự “Cập nhật từ” của ứng dụng CSDictManager ...................90 O Hình 8.5: Màn hình chính của ứng dụng CSDictManager .......................................91 Hình 8.6: Màn hình biên soạn từ của ứng dụng CSDictManager.............................92 H Hình 9.1: Mô hình cài đặt ứng dụng Từ điển...........................................................94 K Hình 9.2: Giao diện chính ........................................................................................96 Hình 9.3: Hướng dẫn các chức năng màn hình chính.............................................97 Hình 9.4: Hướng dẫn các chức năng màn hình quản lý Từ điển .............................99 Hình 9.5: Hướng dẫn chức năng màn hình chọn tập tin Từ điển...........................100 vii
Hình 9.6: Hướng dẫn chức năng màn hình thay đổi định dạng của phần hiển thị nội dung nghĩa của từ .............................................................................................101 Hình 9.7: Hướng dẫn chức năng màn hình điều chỉnh đường dẫn ........................102 TN H K H Đ – TT N C A O H K viii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Hỗ trợ các tập ký tự khác nhau trên các hệ điều hành họ Microsoft.......28 Bảng 5.1: Thời gian truy xuất dữ liệu 100 từ ngẫu nhiên của Từ điển Anh – Việt .40 Bảng 7.1: Danh sách các Actor................................................................................51 Bảng 7.2: Danh sách các Use case chính .................................................................52 Bảng 7.3: Danh sách các lớp....................................................................................61 TN Bảng 7.4: Danh sách các xử lý chính.......................................................................62 Bảng 7.5: Danh sách các màn hình giao diện chính ................................................71 H Bảng 7.6: Các thành phần của của màn hình chính .................................................73 K Bảng 7.7: Các thành phần của thanh trình đơn ........................................................75 Bảng 7.8: Các thành phần của thanh công cụ ..........................................................75 H Bảng 7.9: Các thành phần của màn hình quản lý dữ liệu Từ điển ...........................77 Đ Bảng 7.10: Các thành phần của thanh công cụ ........................................................77 Bảng 7.11: Các thành phần của màn hình chọn tập tin dữ liệu Từ điển ..................79 – Bảng 7.12: Các thành phần của màn hình thay đổi thông số ...................................80 TT Bảng 7.13: Các thành phần của màn hình thay đổi các thông số hiển thị ...............81 Bảng 7.14: Các thành phần của màn hình thay đổi đường dẫn tới các tập tin dữ liệu ...........................................................................................................................82 N Bảng 8.1: Danh sách các Actor của ứng dụng CSDictManager ..............................84 C Bảng 8.2: Danh sách các Use case chính của ứng dụng CSDictManager ...............84 Bảng 8.3: Danh sách các lớp chính của ứng dụng CSDictManager ........................87 A Bảng 8.4: Danh sách các xử lý chính của ứng dụng CSDictManager .....................88 O Bảng 8.5: Danh sách các màn hình giao diện chính của ứng dụng CSDictManager H ...........................................................................................................................90 Bảng 9.1: Các thành phần trong mô hình cài đặt .....................................................94 K Bảng 9.2: Một số thử nghiệm trên máy ảo................................................................95 Bảng 9.3: Một số thử nghiệm trên máy thật .............................................................96 ix
Chương 1. Tổng quan Chương 1 Tổng quan 1.1 Vai trò của Từ điển Ngày nay, khái niệm Từ điển đã trở nên quá quen thuộc với chúng ta. Nó là một công cụ tra cứu rất hữu ích phục cho nhu cầu học tập, nghiên cứu, cũng như TN giao tiếp hằng ngày. Từ khi có sự xuất hiện của chiếc máy tính cá nhân (PC – Personal Computer), H thì Từ điển lại được nâng lên một tầm cao mới. Hàng loạt các ứng dụng Từ điển K được ra đời cung cấp cho người sử dụng không chỉ những chức năng tra cứu mà còn những âm thanh, hình ảnh minh họa kèm theo. Có thể nói các ứng dụng Từ điển đã H giải phóng con người khỏi phải lật từng trang giấy để tra từ. Người ta chỉ đơn giản Đ nhập vào từ muốn biết nghĩa. Công việc tìm kiếm còn lại thuộc về máy tính. Trong thời đại mở cửa, hội nhập quốc tế hiện nay, có thể nói Từ điển đã trở – thành một cẩm nang không thể thiếu. TT 1.2 Vai trò các thiết bị di động N Hiện nay, trên thế giới, các loại thiết bị hỗ trợ cá nhân di động (PDA-Personal C Digital Assistant) xuất hiện ngày càng nhiều. Do những đặc tính của nó, hết sức nhỏ gọn và tiện lợi, đặc biệt đối với những người có nhu cầu di chuyển nhiều, các thiết A bị thông minh, không dây và nhỏ gọn này đang ngày càng khẳng định vị trí của nó O trên thị trường. H Pocket PC là một dạng thiết bị PDA rất phổ biến và đang được sử dụng rộng K rãi trên thế giới với nhiều tiện lợi và các phần mềm hữu ích. Trên môi trường này, đã có rất nhiều ứng dụng được phát triển với mục đích hỗ trợ tối đa người sử dụng thường xuyên phải di chuyển nhiều, như sổ tay điện tử, xem phim, nghe nhạc, bản đồ du lịch điện tử... 1
Chương 1. Tổng quan Trong khi đó, ở Việt Nam hiện nay, mặc dù số lượng người sử dụng PDA (cũng như Pocket PC) cũng đang tăng dần nhưng do các yêu tố khách quan như: sử dụng phức tạp, không có nhiều dịch vụ hỗ trợ, giá cao... đã gây ra những trở ngại khiến cho chúng chưa được chuộng dùng. Mặc dù vậy, thiết bị này vẫn được đánh giá là đối thủ của điện thoại di động trong tương lai với tính hiện đại, tiện dụng và thời trang. TN 1.3 Nhu cầu thực tế và lý do thực hiện đề tài H Ngày nay, thế giới ngày càng biến động một cách nhanh chóng kéo theo công K việc ngày càng có tính di động cao. Con người không chỉ ngồi làm việc một chỗ mà luôn có nhu cầu đi lại rất nhiều nơi. Trước thực tế đó, các thiết bị PDA (sẽ được H trình bày rõ trong Chương 2) ra đời và phục vụ hết sức hiệu quả cho con người. Đ Trong bối cảnh như vậy thì vai trò của một cuốn cẩm nang như Từ điển là rất cần thiết. Nhưng chẳng lẽ lúc nào người ta cũng phải mang theo một cuốn Từ điển dày – cộm hay cả chiếc máy tính cồng kềnh để phục vụ cho các vấn đề về ngôn ngữ? Từ TT đó, những ý nghĩ về việc xây dựng một ứng dụng Từ điển cho các thiết bị PDA được hình thành. Trên thế giới đã xuất hiện rất nhiều ứng dụng như thế như: Oxford N American Dictionary, eDictionary, BDicty, … C Ở Việt Nam cũng vậy, mặc dù các thiết bị PDA vào nước ta muộn hơn nhưng chúng đang ngày càng phổ biến. Hơn nữa, nước ta lại đang ở giai đoạn đầu của quá A trình hội nhập, nên những vấn đề về ngôn ngữ lại càng rõ rệt. Hiện nay, ở nước ta O các ứng dụng Từ điển cho PDA cũng có nhưng chưa nhiều, đặc biệt các Từ điển trên Pocket PC (một loại thiết bị PDA được sử dụng phổ biến nhất ở nước ta hiện H nay, sẽ được trình bày ở Chương 3) lại càng ít. K Từ những thực tế và lý do trên, chúng em quyết định tiến hành xây dựng một ứng dụng Từ điển trên Pocket PC để phục vụ các nhu cầu giao tiếp, học tập, nghiên cứu, đặc biệt cho những người có tính di động cao trong công việc. 2
Chương 1. Tổng quan 1.4 Một số vấn đề và mục tiêu của đề tài Do được thiết kế nhỏ gọn nhằm phù hợp với mục đích giúp người sử dụng lưu trữ các thông tin cá nhân, công việc cần thiết cũng như các phần mềm tối thiểu nên việc xây dựng ứng dụng Từ điển trên Pocket PC gặp phải các vấn đề về tối ưu hoá bộ nhớ cũng như tốc độ xử lý và thường có tốc độ chậm hơn nhiều so với các ứng dụng trên PC thông thường. Ngoài ra, do khả năng lưu trữ có giới hạn, việc tổ chức TN dữ liệu cho ứng dụng Từ điển trên môi trường này cũng gặp không ít khó khăn. Do đó, đề tài phải giải quyết một số công việc chính như sau: H • Tìm hiểu về PDA, hệ điều hành nhúng Windows CE, Pocket PC và khả K năng lập trình trên môi trường này để thấy được sự khác biệt về trong mô hình với Windows trên Desktop, đồng thời cũng nắm được những khó H khăn và hạn chế. Đ • Dựa vào những hiểu biết này, nghiên cứu, đề ra giải pháp tổ chức lưu trữ dữ liệu một cách hiệu quả. – • Sau đó, xây dựng và thử nghiệm ứng dụng Từ điển trên Pocket PC, đồng TT thời cũng xây dựng một ứng dụng hỗ trợ việc quản lý dữ liệu từ điển trên Desktop. N C A O H K 3
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE Chương 2 Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE 2.1 Tổng quan về PDA TN 2.1.1 Giới thiệu về các thiết bị PDA Ngày nay Công nghệ thông tin đang ngày càng phát triển, có tác động ngày H càng mạnh mẽ đến công việc cũng như cuộc sống của con người. Bắt đầu từ chiếc máy tính đồ sộ vào đầu thế kỷ 20 rồi đến chiếc máy vi tính và sau này là chiếc máy K tính cá nhân (PC) đã tạo nên một cuộc cách mạng trên tất cả các lĩnh vực của cuộc sống và khoa học giúp cho con người tăng được đáng kể tốc độ và năng suất làm H việc của mình trong công sở. Hơn thế nữa, sự ra đời của các thiết bị cầm tay Đ (handheld devices) trong những năm đầu thập kỉ 80 còn tạo ra những điều kỳ diệu mới cho cuộc sống và công việc của con người. Việc phải mang 1 cái máy Fax cồng – kềnh hay 1 quyển sách nhỏ để ghi sổ điện thoại và những công việc sẽ phải làm khi TT đi công tác đã khiến cho các nhà kinh doanh phải rất khó khăn trong việc liên lạc với thế giới xung quanh bằng những chiếc máy điện thoại cố định hay việc phải xử N lý các công việc cần sự linh động hoặc với những công việc cần phải chia nhỏ để có C thể làm việc với nó mọi lúc mọi nơi. Và công nghệ di động ra đời giúp giải quyết các vấn đề này. Các thiết bị tính toán di động có kiến trúc giống như máy để bàn A hoàn toàn tương thích các phần mềm có sẵn và có thể làm việc không cần đến O nguồn điện trực tiếp trong nhiều giờ liền. Và trong số những thiết bị đó thì PDA nổi lên như những đại diện mang đầy đủ các đặc tính thích hợp nhất để đáp ứng các nhu H cầu của người sử dụng. K 2.1.1.1 Khái niệm PDA là gì? PDA - Personal Digital Assistant – là thiết bị trợ giúp kỹ thuật số cá nhân, được xây dựng trên nền tảng là một máy tính cá nhân bỏ túi đầy đủ phần 4
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE cứng và phần mềm dễ dàng sử dụng, khởi động ngay lập tức khi bật máy, làm việc mọi lúc mọi nơi. Ðiều đã làm PDA trở nên gần gũi là sự kết hợp gắn bó giữa sức mạnh của máy tính để bàn và khả năng di chuyển cao của PDA. Giữa chúng có một mối liên hệ chặt chẽ qua hàng loạt các thiết bị phụ trợ trao đổi thông tin dễ dàng sử dụng. TN H K H Đ – TT Hình 2.1: Thiết bị PDA N 2.1.1.2 Các thế hệ máy C Lần đầu tiên xuất hiện PDA chỉ đơn giản là một chiếc máy tính cầm tay với A các ứng dụng cơ bản như đồng hồ, máy tính, danh bạ điện thoại, lịch làm việc, sổ O địa chỉ…Chiếc máy PDA thật sự đầu tiên ra đời năm 1984 là Psion 1 từ hãng UK Technologies có kích thước 142mm x 78mm x 29.3mm, và chỉ nặng 225 grams, H được làm từ công nghệ 8 bit, với 10K bộ nhớ, màn hình 16-ký tự LCD, có một đồng K hồ và lịch kèm theo một bộ các hàm tính toán toán học. Các hỗ trợ kèm theo chiếc máy này là các thư viện toán học và lập trình với OPL. Ðến cuối thập niên 80 Psion 2 ra đời có 64K ROM, 32K RAM màn hình 4x20 kí tự. Thế hệ Psion Seria 3a ra đời vào năm 1993 được xây dựng trên nền tảng công nghệ 16 bit có màn hình 40 kí tự 5
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE và 8 dòng LCD với bàn phím 58 phím. Ðây là sự đột phá lớn của PDA khi nó có khả năng chuyển giao và đồng bộ hoá dữ liệu với máy tính để bàn. Cùng với sự phát triển của thị trường máy tính, năm 1997 Seria 5 ra đời với khả năng tính toán 32 bit đánh dấu bước ngoặc của PDA. Phát triển từ thị trường của Psion, năm 1993, Apple ra đời sản phẩm Newton MessagePad. Việc nhập liệu bằng các bàn phím tí hon đã hạn chế rất nhiều sự phát TN triển của PDA. Do đó Apple đã cải tiến, áp dụng nhiều công nghệ mới như đưa ra công nghệ màn hình điều khiển trực tiếp bằng tay, và công nghệ nhận dạng chữ viết H tay phát triển một cách nhanh chóng. K Tháng 3 năm 1995, Palm Pilot, một PDA được thiết kế để làm việc một cách hợp lý khi di chuyển, được Palm Computing Corp giới thiệu. Thay vì theo bước H Apple trong việc tạo nhiều tính năng cho Newton, Palm quyết định gây sự chú ý Đ của thị trường bằng một chiếc máy có tốc độ cao và hiệu quả dựa trên những tính năng cơ bản như việc ghi chú, quản lý các mối quan hệ, thời gian và công việc một – cách tốt nhất. Palm Pilot với công nghệ nhận dạng chữ viết tay Graffiti đã trở nên TT thật sự phổ biến như là một chiếc máy tính bỏ túi với màn hình nhạy cảm có thể ghi lại những hoạt động hàng ngày của bạn và kết nối với PC. Palm Pilot đã trở thành chuẩn mực của thế hệ PDA thứ 2, có khả năng kết nối với PC, màn hình nhạy cảm, N nhận dạng chữ viết tay. Các modul của Pilot được thiết kế cho phép dễ dàng gắn C thêm hay gỡ bỏ các thiết bị phụ trợ để tạo dáng vẻ hấp dẫn như 1 thứ đồ trang trí. Nó nổi bật ở tính thiết thực, dễ sử dụng, và thoải mái khi di chuyển. Palm Pilot đã A bán được hơn 1 triệu cái trong năm đầu tiên. O Năm 1997, Microsoft cho ra đời PDA đầu tiên chạy hệ điều hành Microsoft H Windows CE. Những chiếc PDA đầu tiên này có hình dáng to lớn, giống như 1 K chiếc mini-laptop nhưng dần dần kích thước được thu nhỏ lại và được gọi là Handheld PC. Chiếc PDA đầu tiên dùng Windows CE không được sử dụng rộng rãi như Palm vì thiếu tính di động và quá phức tạp. Đến năm 2000, Microsoft đưa ra phiên bản PDA mới là Pocket PC. Pocket PC với giao diện thân thiện, dễ sử dụng, 6
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE đòi hỏi ít thao tác hơn đã nhanh chóng được nhiều người sử dụng. Các thế hệ Pocket PC tiếp theo đã được trang bị phần cứng mạnh hơn và nhiều công nghệ mới đã thực sự trở thành thiết bị hỗ trợ cá nhân tiện lợi và trung tâm giải trí. PDA sẽ sử dụng SD (Secure Digital) để phát triển tiềm năng trong tương lai. Thị trường PDA thật sự rất hứa hẹn. Kích thước nhỏ gọn và tiết kiệm điện năng, những lợi thế của PDA, tỏ ra rất phù hợp với việc truyền dẫn không dây và việc sử TN dụng máy dựa trên máy chủ. PDA sẽ ngày càng nhỏ và nhẹ hơn, thực hiện được nhiều chức năng hơn. Rất có thể trong tương lai PDA sẽ sử dụng năng lượng mặt H trời, cho phép làm việc ngay cả khi đang di chuyển với việc truy nhập Internet K không dây. Dữ liệu sẽ được đảm bảo hơn với việc lưu trữ từ xa. Trên thực tế, chúng ta đã thấy các thiết bị dùng công nghệ BlueTooth và WAP cho phép trao đổi thông H tin, truy cập Internet không dây với các thiết bị BlueTooth khác mà không phải lo nghĩ gì về sự tương thích đang là một trở ngại ở các tia hồng ngoại đang dùng trong Đ các máy PDA. Sự phát triển của Personal Area Network (PAN) của cơ quan nghiên – cứu mối quan hệ giữa máy tính với con người của IBM (IBM Research’s Human Computer Interaction) chia thành các bước khác nhau trong việc tái phát minh ra TT PDA. PDA có thế trở thành một phần của cơ thể con người, cho phép trao đổi, truy cập dữ liệu với những thao tác đơn giản hay truy cập Internet thông qua ý nghĩ có N thể trở thành hiện thực trong tương lai gần khi mà con người có thể cấy ghép các C thiết bị điện tử vào cơ thể. Sự tích hợp nhiều tính năng khác nhau trong PDA sẽ mang đến cho người sử dụng nhiều tiện như sử dụng PDA như là một thiết bị điều A khiển từ xa tất cả các thiết bị trong nhà...Việc nhận dạng giọng nói và chữ viết cũng O sẽ được cải tiến đáng kể. H 2.1.1.3 Các thành phần K 2.1.1.3.1 Màn hình Kế thừa các tính năng ưu việt của công nghệ điện tử di động, PDA được trang bị màn hình tinh thể lỏng (TFT) tốt nhất, chịu đựng được môi trường rung và va đập, màu sắc và ánh trung thực, tiêu tốn ít năng lượng nhất. Hiện có hai công nghệ 7
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE khác nhau để sản xuất màn hình. Thông thường là công nghệ chiếu sáng nền, các máy sử dụng công nghệ này cho phép người dùng dễ dàng quan sát các ứng dụng trên màn hình, nhưng tốn pin. Trong khi đó với công nghệ màn hình phản chiếu, dù vẫn có chiếu sáng nền nhưng máy chỉ hoạt động tốt khi ở ngoài trời hoặc những nơi có ánh sáng tốt. Pocket PC có kích thước màn hình chuẩn là 320x240. Trong khi đó các máy Palm có độ phân giải đa dạng hơn: từ độ phân giải căn bản là 160x160 TN pixel và tối đa là 320x480 pixel. 2.1.1.3.2 Pin H Hầu hết các máy sử dụng pin có thể nạp lại, tiêu biểu trong số này có pin K lithium-ion, là loại pin có hiệu suất cao nhất hiện nay, nhưng đa số cá loại máy đơn sắc và các model rẻ tiền đều dùng pin AAA. Với các máy có màn hình đơn sắc, có H thể dùng hơn một tháng mới hết pin, trong khi chỉ dùng được khoảng hơn 10 giờ đối với các loại máy có màn hình màu. Đ 2.1.1.3.3 Nhận dạng chữ viết tay và nhập dữ liệu – Đây là một trong những yếu tố quyết định của PDA, công nghệ này xây dựng TT dựa trên việc người dùng sử dụng cây bút gọi là stylus viết trực tiếp lên màn hình và PDA nhận dữ liệu chuyển chúng thành các văn bản hoặc lưu trữ chúng giống như N các cuốn sổ tay điện tử, công nghệ Graffiti được ứng dụng rộng rãi. Người dùng cũng có thể nhập liệu bằng một bàn phím vật lý nhỏ được thiết kế rời hay bằng bàn C phím ảo (Onscreen Keyboard) trên màn hình cảm ứng. A O H K Hình 2.2: Bàn phím ảo của Pocket PC 8
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE 2.1.1.3.4 Liên lạc, kết nối Phụ thuộc vào các hãng sản xuất và model. Các PDA hiện nay đều có thể kết nối với nhau hoặc với PC qua cổng serial, hồng ngoại, modem trong kết nối qua đường điện thoại và cả điện thoại di động. IrDA và Bluetooth sẽ là giao tiếp chuẩn cho PDA. 2.1.1.3.5 Thiết bị mở rộng TN Hầu hết các PDA đều có khe cắm mở rộng dùng cho việc nâng cấp bộ nhớ hay mở rộng chức năng như modem, wire Ethernet và Wifi, máy ảnh số. Các PDA H thông thường dùng SD card (Security Digital) và một số ít khác dùng CF (Compact Flash) hoặc có cả hai loại. K 2.1.1.3.6 Hệ điều hành H Các PDA sử dụng hệ điều hành Palm chiếm tỉ lệ lớn, được số lượng ngày càng Đ tăng với các sàn phẩm của Sony, IBM, Handspring...Từ các phiên bản hệ điều hành nhúng Windows CE ban đầu, Microsoft đã cải tiến và cho ra đời hệ điều hành – Pocket PC với nhiều cải tiến và đang dần được sử dụng rộng rãi trong các PDA. TT EPOC là hệ điều hành truyền thống trên PDA của Psion chiếm 70% thị trường (1999). EPOC với những ưu điểm đã được sự ủng hộ mạnh mẽ của Nokia, Motorolla, Erisson và Symbian đang hoà nhập PDA và điện thoại di động qua hàng N loạt các công nghệ không dây tiên tiến. Một số ít PDA vừa xuất hiện như Sharp C Zaurus SL-5500 hay SL-5600 được cài đặt hệ điều hành Linux. A 2.1.1.3.7 Các phần mềm ứng dụng O Bộ phần mềm quản lý thông tin cá nhân, còn gọi là PIM (Personal Information Management), là linh hồn của PDA, bao gồm các chương trình nhỏ về các công H việc chủ yếu như: lập lịch làm việc, danh bạ điện thoại, ghi chú, thư điện tử. Ngoài K ra còn có nhiều ứng dụng tiện ích khác như: quản lý tập tin, đồng hồ, máy tính, soạn thảo văn bản, bảng tính, phần mềm tài chính, Từ điển… Ngoài ra còn có hàng loạt sản phẩm phần mềm về các công việc chuyên môn được viết riêng cho PDA như 9
Chương 2. Tổng quan về PDA và Hệ điều hành Windows CE tìm đường bằng GIS kết hợp GPS, thu thập các số liệu điều tra hiện trường, điều khiển các dây chuyền sản xuất... 2.1.2 Các hạn chế của PDA Các PDA được thiết kế nhỏ gọn, tiết kiệm pin nên có nhiều hạn chế như dung lượng bộ nhớ nhỏ, tốc độ xử lý chậm, tương tác người dùng không tiện lợi. Các hạn TN chế này gây nhiều khó khăn cho việc phát triển ứng dụng phần mềm cho nó. Tuy vậy, với nhiều tiện lợi, tính nhỏ gọn, các PDA vẫn đang ngày càng được H sử dụng rộng rãi. Đối với nhiều người, PDA là thiết bị không thể thiếu để quản lý K thông tin cá nhân, lập lịch làm việc, hỗ trợ công việc, giải trí… H 2.2 Một số hệ điều hành nhúng cho thiết bị PDA Đ Khi nói đến thiết bị máy tính thì ta không thể không nhắc đến các hệ điều hành được sử dụng trên thiết bị đó. Hệ điều hành của máy tính được ví như dòng máu – chảy trong cơ thể của một con người. Nếu không có hệ điều hành thì máy tính TT không thể vận hành được. Các thiết bị PDA cũng vậy. Hầu hết các PDA sử dụng một trong 3 hệ điều hành : Windows CE (Microsoft), EPOC (Symbian) và PalmOS. N Đã bắt đầu có một số sản phẩm PDA được giới thiệu cùng với Linux. Trong đó, Windows CE và EPOC là hai hệ điều hành được sử dụng nhiều nhất trong các thiết C bị PDA. A 2.3 Tổng quan về hệ điều hành Windows CE O H K Hình 2.3: Biểu tượng của Windows CE 10