308
NG GIÁ TÂM TRÍ TI THIU MMSE
I. ĐẠI CƢƠNG
Test đánh giá tình trạng tâm ti thiểu thang điểm để đánh gtình trạng suy
gim nhn thc người cao tuổi, Test dùng đ sàng lọc để chẩn đoán sa sút trí tuệ
test này được s dng các quc gia nói tiếng Anh cũng như tiếng Pháp.
II. CH ĐỊNH
Đánh giá chức năng nhận thức cho người cao tui.
Sàng lọc để chẩn đoán sa sút trí tuệ người cao tui.
test để theo dõi mức độ suy gim nhn thc người đ suy giảm nhn
thc, dùng trong nghiên cứu đánh giá hiệu qu của phương pháp điều tr ảnh hưởng
ti hoạt động nhn thc người cao tui.
III. CHNG CH ĐỊNH
Người bnh tht ngôn, không hp tác sa sút trí tu giai đoạn nng, người bnh
đang có bệnh lý ni, ngoi khoa cấp tính chưa kiểm soát được.
IV. CHUN B
1. Ngƣời thc hin
Bác sĩ phc hi chc ng, k thut viên phc hi chc ng đ đưc đào to k thut.
2. Ngƣời bnh
Gii thích mục đích đánh giá MMSE cho người bnh và người nhà.
2. Phƣơng tiện
Phòng đánh giá: yên tĩnh, riêng biệt để người bnh được tp chung. Thang điểm
đánh giá MMSE, chìa khóa, đồng h, t giy trng kh A4, ty, bút viết.
V. CÁC BƢỚC TIN HÀNH
Thi gian: 30 - 45 phút.
Đánh giá người bnh trong phòng yên tĩnh, cần cho người bnh thời gian để tr
li. M đầu nói vi người bnh: Tôi hi ông/bà mt s câu hỏi để đánh giá đánh giá trí
nh ca ông/ca bà, mt s câu hỏi thì tương đối d nhưng một s câu khác thì khó
hơn, ông/bà cố gng tr li các câu hi mt cách tt nht.
A. Định hƣớng
1. Thi gian
Ch dn.
309
Hôm nay là ngày bao nhiêu?
Nếu câu tr lời không đúng, không đầy đủ thì đặt tiếp các câu hi còn li không
tr li theo th t sau:
Năm nay là năm nào?
Bây gi là mùa gì?
Tháng này là tháng my ?
Hôm nay là ngày bao nhiêu ?
Hôm nay là th my ?
Đối vi mc này, ch nhng câu tr lời đúng mới được tính điểm. Tuy nhiên,
khi người bnh thay đổi tháng hay mùa để cho người bnh có th chnh li câu tr li sai
thì cn hi li người bnh "ông/bà chc chắn là như vậy không?". Nếu người bnh
đưa ra 2 câu tr li (th hay th ba) thì cn hi li người bnh đ h khẳng định li câu
tr li duy nht.
Cho điểm:
Thi gian tr li cho 1 câu hi là 10 giây.
Tính 1 điểm cho mi câu tr li chính xác.
2. Định hƣớng không gian
"Bây gi tôi s đặt nhng câu hỏi liên quan đến địa đim tôi ông /bà
đang ở đây".
Ch dn:
Tên bnh viện mà ông/bà đang nằm điều tr ?
Nếu ni bnh đến t tnh/ thành ph khác thì có th gii hn u tr li bnh vin
thay bng tnh ph nhiu khi tên bnh viện không đưc người bnh biết đến t trưc.
Bnh vin này nm thành ph nào ?
Thành ph này nm qun/ huyn nào?
Qun/huyn này thuc tnh nào ?
Ông /bà đang ở tng th my ?
Cho điểm:
10 giây cho mi câu tr li.
Cho 1 điểm đối vi câu tr lời đúng.
B. Hc và ghi nh
Nhc li và nh 3 t sau.
Ch dn:
310
"Tôi nói cho bác 3 t, bác hãy nhc li 3 t đó cố gng nh để lát na tôi s
hi li bác.
Chanh (hoc thuc lá).
Chìa khóa (hoc hoa).
Bóng (hoc ca).
Bác hãy nhc li 3 t tôi va nói".
Đưa ra 3 từ trong nhóm, mi giây cho 1 t, nói to ràng vi người bnh, cho 20
giây để tr li.
Nếu người bnh không nhc li 3 t trong ln th đầu tiên thì nói li 3 t trên
cho người bnh để cho h th nhc lại đúng trong giới hn 6 ln nói li. Thc tế, test
nhc li ch có th được phân tích nếu như 3 từ đó được ghi nh.
Nếu người bnh được đánh giá nhiều ln thì cần thay đổi các t như chanh, lúa,
bóng hoặc áo sơ mi, mầu xanh, tt bng.
Tính điểm:
Cho 1 điểm cho mi t nhc lại đúng trong lần th đầu tiên. Ghi li s ln th.
C. Chú ý và tính toán
Yêu cu người bnh làm phép tính tr liên tiếp, bắt đầu vi 100 - 7
Ch dn: bác y ly 100 - 7 ri ly kết qu tr tiếp cho 7 cho đến khi tôi yêu
cu bác dng li.
Cho phép tr giúp người bnh bng cách nhc li "100 - 7 bng bao nhiêu ?"
sau đó nói "bác tiếp tục tính đi".
S dng li sau 5 ln thc hin phép tính tr đi 7 liên tiếp, cho 1 điểm đi vi 1
phép tính có kết qu đúng.
Nếu trong khi tính, người bnh hi li "cn phi tr đi bao nhiêu ?" thì không
được phép nhc li mà ch nói "bác hãy tiếp tục làm như phép tính trước".
Nếu như phi đưa li thông tin thì cn phi bt đầu li t đu (tính t c
100 - 7).
Nếu người bnh làm sai thì được phép hi li "bác có chc chắn đúng không ?"
để cho người bnh sa lại. Không được phép ch cho người bnh nếu kết qu quá thp
hay quá cao
Cho điểm
10 giây cho mi câu tr li.
Tính 1 điểm cho mi phép tính đúng.
Nếu người bnh không đạt được tối đa: Khi người bnh không th hoc không
muốn làm 5 phép tính thì đưa ra một test khác: đánh vần ngược t KHÔNG.
"Bác có th đánh vần ngược t KHÔNG bắt đầu t ch cái cui cùng không ?"
311
Nếu người bnh gp khó khăn khi đánh vần ngược thì yêu cu h đánh vần
xuôi t KHÔNG để ly li t tin cho h.
Cho điểm.
Trong test này, s ch cái đưc xếp liên tiếp theo th t đúng thì đưc nh điểm.
D. Nhc li - nh
Đề ngh người bnh nhc li 3 t đ đưa ra từ lúc trước.
Ch dn:
"Lúc ny tôi vừa đưa cho bác 3 từ, bác có th nhc li 3 t đó không ?"
Đối vi mi t quên, h y đưa ra câu nói, câu hỏi gợi ý để giúp người bnh nh
li "ví d như hàng ngày học sinh hc đâu ?"
Cho điểm
Nếu người bnh không đưa ra được câu tr lời đầy đủ sau khi đ được gi ý thì
tính 0 điểm và nói vi người bnh câu tr lời đúng.
Cho điểm: 10 giây cho mi câu tr li.
Cho 1 điểm đối vi câu tr lời đúng trước khi cn gi ý.
E. Ngôn ng - Gọi tên đồ vt
Chun b 2 đồ vt: bút chì và đồng h
Ch dn: yêu cu người bnh gọi tên 2 đồ vt trên.
Đưa ra cái đồng h và hi người bnh "cái này tên là gì".
Đưa ra cái bút chì "thế còn cái này được gi là gì ?".
Không được thay thế bng bút chì bi hay bút viết thông thường.
Người bnh không được cm hoc s vào những đồ vt trên.
Cho điểm:
10 giây cho 1 câu hi.
Câu tr li ngoài hai t đồng h và bút ch không được chp nhn.
Tính 1 điểm cho câu tr lời đúng
Yêu cu ngƣời bnh nhc li:
"Không NHƯNG, không NẾU, không VÀ"
Ch dn:
Bác chú ý lng nghe tôi nói nhng t sau và nhc li chúng:
"Không NHƯNG, không NẾU, không VÀ".
Nhng t này cần được nói to, rõ ràng trước mt người bnh.
312
Nếu người bnh nói không nghe nhng t y, không nhc li thì cho phép
người đánh giá nhắc li yêu cu cn làm giai đoạn cui ca thi gian làm test.
Cho điểm
Tính 1 điểm nếu nhc li hoàn chnh các t.
Cho 0 điểm nếu sai.
Làm theo mnh lnh viết
Yêu cu ngƣời bnh đọc theo các ch dẫn sau (đánh giá kh năng hiu
ngôn ng viết)
Ch dn:
Đưa ra 1 tờ giy viết dòng ch to, in đậm: HÃY NHM MT và i vi
người bnh đọc dòng ch đó và làm theo gì ghi ở trên giy.
Cho điểm:
Để 5 giây để người bnh thc hin.
Ch tính điểm khi người bnh nhm mt.
Tính 1 điểm nếu mnh lệnh được thc hiện đúng.
Làm theo mnh lnh viết
Yêu cu người bnh làm theo mnh lệnh theo 3 giai đoạn.
Ch dn
Đặt 1 t giy trng trên bàn.
Yêu cu người bnh cm t giy bng tay phi.
Hãy gập làm đôi.
Tiếp theo hãy ném t giy xuống đất.
Nếu người bnh dng không làm thì nhc người bnh thc hin tiếp nhưng
không được phép nhc li yêu cu.
Cho điểm:
Tính 1 điểm cho mi mnh lệnh được thc hiện đúng.
Yêu cu ngƣời bnh viết 1 câu (ngôn ng viết)
Ch dn: yêu cu người bnh viết 1 câu trên 1 t giy: y gi bác hãy viết 1
câu bt k tùy theo bác mun nhưng là 1 câu đầy đủ (ti thiu ch ng và v ng).
Nếu người bnh không viết câu hoàn chnh thì hi li người bnh "đây là 1 câu
có đúng không? để người bnh có th sửa được câu đ viết nếu phát hin ra sai.
Cho điểm
Dành 30 giây để người bnh thc hin yêu cu.