Mô hình sản xuất giống lươn đồng bằng phương pháp sinh sản bán nhân tạo

Mô hình sản xuất giống lươn đồng bằng phương

pháp sinh sản bán nhân tạo

An Giang là một trong những tỉnh có diện tích nuôi

lươn thương phẩm tương đối lớn trong vùng đồng

bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Người dân vùng

ĐBSCL bắt đầu nuôi từ những năm cuối của thế kỷ

20. Riêng diện tích nuôi của An Giang dao động từ 80.000–120.000m2/năm trong 3 năm trở lại đây. Với mật độ thả 50 - 70 con/m2. Số lượng con giống đáp

ứng cho diện tích nuôi trong tỉnh lên đến 5 - 10 triệu

con giống/năm.

Điều này có nghĩa lượng giống cần khai thác cung

cấp cho nhu cầu hộ nuôi lươn thương phẩm trên địa

bàn khoảng 80 – 130 tấn đã dẫn đến việc khai thác

lươn giống với nhiều hình thức “tận thu tận diệt ”.

Việc khai thác “vô tội vạ” này không những làm suy

giảm sản lượng ngoài tự nhiên mà còn ảnh hưởng đến

hiệu quả kinh tế của mô hình.

Từ nhiều năm nay, hộ nuôi trong vùng thường tận

dụng diện tích đất quanh nhà xây bể và lợi thế của

mùa nước nổi, khai thác một số giống loài thủy sản

như ốc bươu vàng, cua, cá tạp… làm thức ăn cho

lươn đồng nhằm giảm giá thành và tăng hiệu quả

kinh tế cho gia đình. Tỷ suất lợi nhuận của mô hình

nuôi lươn thương phẩm dao động từ 40- 60%. Đây

còn là mô hình nuôi thủy sản có ý nghĩa xóa đói

giảm nghèo, giải quyết việc làm và dễ thực hiện. Mặc

dù nghề nuôi này đã phát triển hơn 10 năm nhưng

con giống chủ yếu vẫn phải thu gom ngoài tự nhiên

và hiện nay trong cả nước, chưa có cơ sở chuyên sản

xuất loại con giống này, do lươn đồng có đặc điểm

sinh sản tương đối đặc biệt so với những loài thủy

sản khác.

Tháng 9/2009, Trung tâm Giống thủy sản An Giang

tiếp nhận công nghệ sản xuất giống bán nhân tạo từ

đề tài “Tập huấn kỹ thuật và sản xuất thử nghiệm

giống lươn đồng (Monopterus albus)” từ Trung tâm

Giống thủy sản nước ngọt Nam bộ (trực thuộc Viện

Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản II) và đến tháng 11/

2010 đã nghiệm thu kết thúc. Xuất phát từ việc bảo

tồn nguồn lợi thiên nhiên quý báu này và nhu

cầu giống lươn đồng của các nông hộ, Trung tâm

Giống thủy sản An giang triển khai tổ chức các lớp

dạy nghề về sản xuất giống lươn đồng bằng phương

pháp sinh sản bán nhân tạo, từ nguồn kinh phí của Sở

Lao động Thương binh & Xã hội. Năm 2010, Trung

Tâm đã tổ chức được 13 lớp, tại huyện Thoại Sơn,

Châu Thành, Châu Phú, TP Long Xuyên và Tân

Châu, thu hút hơn 300 nông dân tham gia lớp học.

Phối hợp cùng Hội Nông Dân, Trạm Khuyến nông,

Phòng Nông Nghiệp & PTNT các huyện thị chiêu

sinh nông dân có nhu cầu học nghề. Ngoài phần tập

huấn lý thuyết, học viên còn được hướng dẫn thực

hiện mô hình để ứng dụng quy trình vào thực tiễn.

Khi thực hiện mô hình, chủ hộ được hỗ trợ kinh phí

nhất định và một số trang thiết bị cần thiết để phục vụ

mô hình như máy sục khí, test đo yếu tố môi trường,

thuốc… từ nguồn kinh phí của chương trình dạy

nghề.

Sau 1 năm triển khai tại huyện Châu Thành, Tân

Châu và Thoại Sơn, một số mô hình thực hiện đạt

hiệu quả nhất định. Riêng mô hình của hộ anh

Nguyễn Ngọc Hân ngụ ấp Phú Hùng xã Tây Phú

huyện Thoại sơn với số lượng 20kg tương đương 200

con, sau 6 tháng, ông Hân đã thu được 4.000 lươn

giống với kích cỡ 10gam/con (đạt kết quả tương

đương với kết quả tiếp nhận công nghệ của Trung

tâm). Đây là mô hình sản xuất giống lươn đồng đầu

tiên tại An Giang đã ứng dụng thành công. Tuy số

lượng lươn chưa lớn lắm nhưng cũng là bước chuyển

mình mới cho nghề nuôi lươn thương phẩm.

Nguyễn Ngọc Hân, 31 tuổi, là thanh niên chưa học

hết cấp 2 nhưng có tinh thần tiến thủ, ham học hỏi, đã

tham gia nhiều khóa tập huấn về sản xuất nông

nghiệp nhưng tâm đắc nhất sản xuất lúa và nuôi lươn.

Trong quá trình nuôi lươn thương phẩm, anh cảm

nhận nỗi vất vã khi thu gom giống tự nhiên, tỷ lệ

sống lươn nuôi không cao, do hao hụt lúc nhập giống.

Từ đó, anh có ý nghĩ muốn nghiên cứu để sản xuất

giống lươn. Tháng 7/2010, vào đúng dịp Trung tâm

Giống thủy sản An Giang triển khai mở lớp dạy nghề

sản xuất giống lươn đồng, anh mừng “như mình bắt

được vàng” và đăng ký tham gia lớp. Sau khi tham

khảo ý kiến của lớp và địa phương, Ban Tổ chức lớp

quyết định chọn anh Hân là chủ hộ thực hiện mô hình

thực hành.

Từ kết quả của mô hình thực hành, vợ chồng anh

(thuộc diện hộ nghèo) tích cóp số vốn ít ỏi cùng với

vốn vay từ nguồn Ngân Hàng Chính sách, anh đầu tư mở rộng mô hình với diện tích 100m2 và bố trí

45kg lươn bố mẹ (476 con) vào tháng 12/2010. Với

vốn kiến thức đã được trang bị tại lớp cùng đức tính

cần cù sáng tạo và đam mê, anh đã cải tiến một biện

pháp kỹ thuật cho phù hợp với điều kiện của gia đình

và địa phương, giúp cho mô hình đạt được kết quả

tốt. Đến thời điểm hiện nay, anh đã sản xuất được

hơn 30.000 lươn bột và đang ương dưỡng 20.000

lươn hương - giống. So với nhu cầu lươn giống hiện

nay (4- 6 triệu/ năm), đây chẳng qua chỉ là hạt muối

bỏ vào biển cả nhưng đã nêu được tấm gương thanh

niên nghèo vượt khó ham học hỏi, đam mê sáng tạo

và biết ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.

Hy vọng rằng công việc sản xuất của anh Nguyễn

Ngọc Hân ngày càng phát triển và nông thôn Việt

Nam có càng nhiều và càng nhiều nữa những tấm

gương vượt khó nhiều sáng tạo như thế.

Bà con nông dân có nhu cầu mua lươn giống xin liên

hệ :

Cô Y Vanne, Phòng Kỹ thuật, Trung tâm Giống thủy

sản An Giang. Điện thoại 0939450770

Hoặc: Anh: Nguyễn Ngọc Hân, ấp Phú Hùng, xã Tây

Phú huyện Thoại sơn tỉnh An Giang

* Chú Thích ảnh: Anh Nguyễn Ngọc Hân và nhà ấp

trứng

TRÍ HÙNG – IVAN

Trung tâm giống thủy sản An Giang