Mô phỏng xâm nhập mặn Vu Gia Thu Bồn khi xét đến ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nghiên cứu này chúng tôi tính toán đánh giá ảnh hưởng tác động của BĐKH và NBD đến quá trình nhiễm mặn hạ lưu hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, làm cơ sở để đề xuất giải pháp ứng phó hiệu quả nhằm nâng cao khả năng cấp nước cho vùng hạ du sông trong tương lai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mô phỏng xâm nhập mặn Vu Gia Thu Bồn khi xét đến ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 MÔ PHỎNG XÂM NHẬP MẶN VU GIA THU BỒN KHI XÉT ĐẾN ẢNH HƯỞNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ NƯỚC BIỂN DÂNG Lê Hùng1, Tô Thúy Nga2, 1 Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng, email: lehungtk3@gmail.com 2 Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng, email: tothuyngadn@gmail.com; 1. ĐẶT VẤN ĐỀ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, làm cơ sở để Hệ thống sông Vu Gia - Hàn tiếp giáp với đề xuất giải pháp ứng phó hiệu quả nhằm biển, nên hiện tượng xâm nhập mặn vào cửa nâng cao khả năng cấp nước cho vùng hạ du sông xảy ra thường xuyên trong mùa kiệt do sông trong tương lai. lượng nước sông từ thượng nguồn chảy về hạ lưu nhỏ. Những năm gần đây tình trạng hạn hán càng nghiêm trọng, kéo theo tình trạng nguồn nước vùng hạ lưu sông bị nhiễm mặn nặng không đảm bảo cung cấp cho các nhu cầu dùng nước của khu vực. Hình 2: Sơ đồ duỗi thẳng các nhánh sông 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Thiết lập mô hình a) Mô hình thủy văn: Sử dụng mô hình thủy văn MIKE NAM, để mô phỏng tính Hình 1: Sơ đồ mạng lưới sông toán dòng chảy đến cho các lưu vực có số Vu Gia – Thu Bồn liệu thực đo tại các trạm Nông Sơn, Thành Mỹ, sông Bung, A Vương. Nguyên nhân của hiện tượng nhiễm mặn Đối với các lưu vực không có số liệu thực thì có nhiều và một trong những số đó là do đo như sông Kone, Túy Loan, sử dụng bộ biến đổi khí hậu (BĐKH) và nước biển dâng thông số mô hình của lưu vực tương tự, hiệu (NBD). chỉnh lại với số liệu đo đạc không liên tục Trong nghiên cứu này chúng tôi tính toán trên các lưu vực này để tăng độ tin cậy. đánh giá ảnh hưởng tác động của BĐKH và b) Mô hình thủy lực, xâm nhập mặn: Sử NBD đến quá trình nhiễm mặn hạ lưu hệ dụng mô hình thủy lực MIKE 11 HD và AD. 413
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 Để đánh giá mức độ thay đổi giữa các kịch bản thấp, trung bình và cao, cũng như sự thay đổi giữa BĐKH và nước biển dâng chúng tôi xây dựng tổ hợp gồm 7 kịch bản. Kịch bản 1 là năm gốc 2005, các kịch bản sau từ năm gốc cộng với các mức BĐKH và NBD bảng 1. Bảng 1. Các kịch bản tổ hợp BDKH và NBD Hình 3. Sơ đồ mô phỏng mạng lưới sông Kịch Lượng mưa Mực nước biển VGTB bằng mô hình MIKE 11 trong khu vực dâng ở thời điểm bản Mô hình thủy lực HD và AD được hiệu KB1 2005 2005 chỉnh và kiểm định từ các số liệu đo đạc của KB2 B2 (2030) B1 (2030) các năm 2002, 2005 và 2009. KB3 B2 (2030) A1F1 (2030) 2.2. Xây dựng các kịch bản đánh giá KB4 B2 (2030) A1F1 (2100) biến đổi khí hậu và nước biển dâng KB5 B2 (2050) A1F1 (2030) Dựa trên phân tích tổ hợp dòng chảy kiệt tại Nông Sơn và Thành Mỹ. Tần suất kiệt KB6 B2 (2050) A1F1 (2050) 85% tương ứng chọn năm điển hình năm KB7 B2 (2050) A1F1 (2100) 2005, từ đó đánh giá tác động của BĐKH B1: Kịch bản phát thải thấp đến năm 2100. B2: Kịch bản phát thải trung bình A1F1: Kịch bản phát thải cao. Các bước tính toán xâm nhập mặn Hình 4. Mô phỏng lưu lượng tại Nông Sơn theo kịch bản BĐKH 2030, 2050 và 2100 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Nghiên cứu đã mô phỏng ứng với 7 kịch Hình 5. Mô phỏng lưu lượng tại Thành Mỹ theo kịch bản BĐKH 2030, 2050 và 2100 bản BĐKH và NBD như bảng 1, kết quả mô phỏng diễn biến quá trình xâm nhập mặn tại Kịch bản biến đổi khí hậu sử dụng theo Vu Gia - Hàn và sông Vĩnh Điện như hình 5 kịch bản Bộ Tài nguyên Môi trường [1]. và 6. 414
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 vì sông này chịu ảnh hưởng mặn từ hai cửa sông Vu Gia và Thu Bồn (mặc dù khoảng cách từ Cửa Hàn đến Cổ Mân khoảng 11km, từ Cửa Hàn đến Cẩm Lệ khoảng 12km). Diễn biến đường cong xâm nhập mặn trên sông Vĩnh Điện hình 7 cũng phức tạp hơn do trên sông này là hạ lưu của nhiều nhánh sông đổ vào như hình 2 nên đơngfcông bị gãy khúc. - Sự chênh lệch giữa kịch bản 7 so với các kịch bản còn lại tương đối lớn, nhất là trên Hình 6. Diễn biến xâm nhập mặn lớn nhất trên sông Vĩnh Điện, chênh lệch độ mặn lên trên sông Hàn Cẩm Lệ và sông Yên ứng với tới 500/0. các kịch bản 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận: - Biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng sẽ ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập mặn, độ mặn gia tăng rất lớn tại các vị trí đặc biệt là kịch bản 7. - Biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng ảnh hưởng rất lớn đến quá trình xâm nhập mặn trên sông Vĩnh Điện vì vậy cần chú ý khi đặt các vị trí khai thác nước trên sông này. Kiến nghị: Bên cạnh đánh giá xâm nhập mặn do BĐKH Hình 7: Diễn biến xâm nhập mặn lớn nhất trên và NBD thì cần đánh giá thêm tác động của hệ sông Vĩnh Điện ứng với các kịch bản thống công trình thủy điện trên lưu vực VGTB Bảng 2. Kết quả mô phỏng xâm nhập mặn tại và đặc biệt là sự ảnh hưởng của hồ chứa thủy các kịch bản ứng với các nút kiểm soát (o%) điện ĐakMi 4a khi chuyển dòng phát điện từ sông Vu Gia sang sông Thu Bồn. Vị Trí KB1 KB2 KB3 KB4 KB5 KB6 KB7 Để nâng cao độ chính xác của dự báo quá Cầu. Ng trình xâm nhập cần bổ sung thêm nhiều trạm Văn Trỗi 28.7 28.9 29.0 28.7 28.9 29.1 29.7 đo mặn cũng như đo dòng chảy trên mùa cạn Cẩm Lệ 11.4 11.0 11.1 11.7 10.9 11.1 14.1 từ đó có thể đánh giá toàn diện hơn quy luật dòng chảy, đồng thời cập nhật bộ thông số Cầu Đỏ 6.78 6.40 6.42 7.10 6.29 6.54 8.90 mô hình tin cậy hơn. Cổ Mân 21.3 20.6 20.7 21.2 20.6 20.8 23.5 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO - Độ mặn bằng 0 tại lý trình có các đập [1] Bộ Tài Nguyên Môi trường (2012), “Kịch dâng An Trạch, Bau Nít, Thanh Quýt và Duy bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Thành. Độ mặn lớn nhất từ cửa sông sẽ giảm Việt Nam”, NXB Tài nguyên môi trường và dần từ về thượng lưu trên sông Hàn, Cẩm Lệ Bản đồ Việt Nam. và Yên cho đến Đập Dâng An Trạch thì bị [2] Thủ tướng chính phủ (2014). Quy trình vận chặn (hình 6). hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Trên sông Vĩnh Điện độ mặn ảnh hưởng – Thu Bồn trong mùa lũ hàng năm. nhiều hơn so với sông Cẩm Lệ và sông Yên (909/QĐ-TTg). 415