Mối quan hệ giữa chất lượng báo cáo tài chính và chất lượng kiểm toán

MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA CHAÁT LÖÔÏNG BAÙO CAÙO<br /> TAØI CHÍNH VAØ CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TOAÙN<br /> PGS.TS. Mai Thị Hoàng Minh*<br /> ThS. Nguyễn Vĩnh Khương*<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu về chất lượng báo cáo tài chính (BCTC) và chất lượng kiểm toán đều hướng về yếu<br /> tố quyết định chất lượng và các nhà nghiên cứu ở cả hai lĩnh vực đã thực hiện, tập hợp các biến làm gia<br /> tăng hoặc suy giảm chất lượng. Mục đích của bài báo nhằm tổng quan khái niệm về chất lượng BCTC, chất<br /> lượng kiểm toán và cách thức đo lường cả hai khái niệm này. Tiếp đến, thảo luận về mối quan hệ tương hỗ<br /> giữa chất lượng BCTC và chất lượng kiểm toán. Từ đó hiểu hơn mối tương quan giữa hai khái niệm, cũng<br /> như cơ hội cho các nghiên cứu trong tương lai.<br /> <br /> Từ khóa: Chất lượng kiểm toán, chất lượng BCTC, biến đại diện chất lượng.<br /> <br /> The relationship between the financial reporting quality of and audit quality of financial statements<br /> <br /> The primary goal studies on the financial reporting quality and audit quality is to understand the<br /> determinants of quality and the researchers in both fields were identified, a set of variables increases or<br /> quality deterioration. The purpose of the paper to review the concept of financial reporting quality and<br /> audit quality and how to measure both concepts. Discuss the relationship between the financial reporting<br /> quality and audit quality. Finally, helps to understand the relationship between the two concepts, as well as<br /> opportunities for future research.<br /> <br /> Key words: Financial reporting quality; audit quality; quality proxies.<br /> <br /> 1. Giới thiệu đều cố gắng đưa ra các thành phần tạo nên “chất<br /> lượng cao” BCTC/ kiểm toán nhưng chưa đưa ra<br /> Chất lượng luôn là sự thách thức và là mối quan<br /> một khái niệm rộng rãi về chất lượng. Vì vậy, đầu<br /> tâm hàng đầu mà bất kỳ tổ chức và doanh nghiệp<br /> tiên tác giả định nghĩa về chất lượng báo cáo tài<br /> nào đều phải đối mặt trong quá trình hoạt động của<br /> chính và chất lượng kiểm toán dựa trên các nghiên<br /> mình. Chất lượng báo cáo tài chính và chất lượng<br /> cứu trước đây. Nói chung, “chất lượng” được định<br /> kiểm toán có tầm quan trọng đối với cơ quan quản<br /> nghĩa là mức độ xuất sắc về một điều gì đó, được đo<br /> lý, do đó, đây là chủ đề rất được sự quan tâm bởi<br /> lường dựa trên việc so sánh với những việc tương<br /> các nhà nghiên cứu hàn lâm. Vì vậy, trước khi phân<br /> tự (Từ điển Oxford, 2015).<br /> tích mối liên hệ giữa chất lượng báo cáo tài chính<br /> và chất lượng kiểm toán thì cần xác định khái niệm Cả về chất lượng báo cáo tài chính và chất lượng<br /> cho cả hai khái niệm này. Trong bài báo này, tác giả kiểm toán chịu ảnh hưởng bởi các hoạt động kinh<br /> thông qua tổng quan về khái niệm chất lượng kiểm tế tại doanh nghiệp, vì vậy, sự thay đổi về hoạt động<br /> toán và chất lượng báo cáo tài chính nhằm thu hẹp tại doanh nghiệp có ảnh hưởng đến chất lượng<br /> dần khoảng cách từ hai khái niệm. Cả hai lĩnh vực BCTC và chất lượng kiểm toán. Đây cũng là tiền<br /> <br /> * Trường Đại học Kinh tế TP.HCM; Khoa Kế toán-Kiểm toán_Trường Đại học Kinh tế-Luật<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 132 - tháng 10/2018 11<br /> NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> đề của cả hai khái niệm. Do đó, tác giả tiếp tục đưa Luật Kế toán Việt Nam (2015) không có mục<br /> ra các biến đại diện nhằm đo lường hai khái niệm riêng để nêu các đặc tính có liên quan đến chất<br /> này. Từ đó, đưa ra mối tương quan giữa các biến đo lượng thông tin BCTC, tuy nhiên khi so sánh nội<br /> lường nhằm tìm thấy mối quan hệ giữa chất lượng dung trình bày trong chương “Những quy định<br /> BCTC và chất lượng kiểm toán. chung” với phần khuôn khổ khái niệm của AAA,<br /> FASB, IASB, PCG, có thể thấy rằng những thuộc<br /> 2. Khái niệm và đo lường chất lượng báo cáo<br /> tính về được liệt kê tại mục “Yêu cầu KT” và tại<br /> tài chính<br /> chuẩn mực chung (Bộ Tài chính, 2002), theo đó,<br /> - Khái niệm chất lượng báo cáo tài chính<br /> các thuộc tính thuộc về CLTT BCTC bao gồm:<br /> Hiện tại, chưa có định nghĩa về chất lượng báo Trung thực, khách quan, đầy đủ, kịp thời, có thể<br /> cáo tài chính chung được chấp nhận rộng rãi trong hiểu được, có khả năng so sánh.<br /> các tài liệu học thuật (McDaniel, Martin và Maines,<br /> Dựa trên khuôn mẫu lý thuyết, có thể định<br /> 2002; Cohen, Krishnamoorthy và Wright, 2004).<br /> nghĩa chất lượng báo cáo tài chính ở mức độ cao<br /> Tuy nhiên, khuôn mẫu lý thuyết về báo cáo Tài<br /> khi có mức độ cao hơn về tính đầy đủ, khách quan,<br /> chính giúp xác định các thang đo phù hợp cho chất<br /> không có sai sót và cung cấp thông tin có giá trị dự<br /> lượng báo cáo tài chính. Theo khuôn mẫu lý thuyết,<br /> đoán hoặc xác thực hữu ích hơn về tình hình tài<br /> các báo cáo tài chính cung cấp “thông tin về các<br /> chính và hiệu quả kinh doanh của công ty.<br /> nguồn lực kinh tế của tổ chức và các nghĩa vụ của<br /> - Đo lường chất lượng báo cáo tài chính<br /> tổ chức” và “thông tin về ảnh hưởng của giao dịch<br /> và các sự kiện khác làm thay đổi nguồn lực kinh tế Các nghiên cứu hàn lâm đã sử dụng các biện<br /> và nghĩa vụ của tổ chức”(FASB, 2010). Do đó, mục pháp khác nhau để đo lường chất lượng báo cáo<br /> tiêu của báo cáo tài chính là cung cấp các góc nhìn tài chính. Các biện pháp này có được những khía<br /> về công ty dựa trên các thông tin. cạnh khác nhau về chất lượng được mô tả trong<br /> <br /> 12 Số 132 - tháng 10/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> khuôn mẫu lý thuyết. Ví dụ, một số nghiên cứu cộng sự, 2002). Trong các nghiên cứu tổng hợp, sự<br /> tập trung vào khía cạnh hoàn thiện của chất lượng khác biệt về tính hữu ích của các báo cáo tài chính<br /> báo cáo tài chính, đo lường chất lượng như mức nhìn chung được đo bằng cách kiểm tra sự khác<br /> độ công bố thông tin tự nguyện (Botosan, 1997; biệt về lợi nhuận bất thường xung quanh việc phát<br /> Botosan và Plumlee, 2002). Các nghiên cứu khác hành các báo cáo (ví dụ: hệ số chi trả thu nhập). Sự<br /> tập trung vào giá trị xác thực và giá trị dự đoán. Ví phụ thuộc vào báo cáo tài chính của thị trường có<br /> dụ: thước đo về chất lượng dồn tích được sử dụng thể phản ánh những nhận thức của các nhà đầu tư<br /> rộng rãi do Dechow và Dichev (2002) phát triển, có về giá trị dự báo của các báo cáo, đó là một chức<br /> thể thấy được biến dồn tích ngắn hạn trên báo cáo năng của cả sự thích hợp và trình bày trung thực<br /> lưu chuyển tiền tệ trong quá khứ, hiện tại và tương của báo cáo tài chính.<br /> lai. Nghiên cứu cũng đã sử dụng các thước đo về<br /> Điều quan trọng cần lưu ý là những thước đo<br /> sự tồn tại của thu nhập và các khía cạnh của chất<br /> về chất lượng báo cáo tài chính này có được từ góc<br /> lượng báo cáo tài chính (Dechow và cộng sự, 2010)<br /> nhìn về những khía cạnh chất lượng được chấp<br /> và cho thấy giá trị dự đoán của thu nhập phụ thuộc<br /> nhận khác nhau. Ngoài ra, một số nghiên cứu<br /> vào độ tin cậy của các phép đo (Bratten, Causholli<br /> sử dụng các thước đo về chất lượng báo cáo tài<br /> và Khan, 2016).<br /> chính không có căn cứ trong khuôn mẫu lý thuyết.<br /> Hướng nghiên cứu tiếp cận đo lường chất lượng Nghiên cứu giải thích sự tổn thất trước đó như là<br /> báo cáo tài chính thông qua tính khách quan và một dấu hiệu chất lượng báo cáo tài chính cao hơn<br /> không có sai sót. Một số trong những nghiên cứu (Barth và cộng sự, 2008), mặc dù khuôn mẫu lý<br /> này sử dụng những dấu hiệu về những sai sót trong thuyết cho thấy chất lượng báo cáo tài chính liên<br /> báo cáo tài chính (ví dụ, Aier và cộng sự 2005; Cao quan đến tính trung lập. Nghiên cứu của Ahmed và<br /> và cộng sự, 2012). Các nghiên cứu khác thu thập các cộng sự (2013) cho rằng ổn định thu nhập có khả<br /> sai sót cố ý bằng cách đo lường khả năng thao túng năng dự đoán cao hơn nhưng xem xét mức độ ổn<br /> thu nhập (Cheng và Warfield, 2005; Burgstahler định thu nhập để trở thành chỉ số chất lượng báo<br /> và cộng sự, 2006; Dechow và cộng sự, 2010). Mặc cáo tài chính thấp hơn. Điều này cho thấy khi lựa<br /> dù, việc thao túng thu nhập không thể chấp nhận chọn cách đo lường chất lượng báo cáo tài chính,<br /> được, nhưng các nghiên cứu này lại nắm bắt được các nhà nghiên cứu phải suy nghĩ cẩn thận về các<br /> khả năng thao túng thông qua tổng dồn tích, các khía cạnh của chất lượng báo cáo tài chính mà nhà<br /> khoản thu nhập bất thường, ổn định thu nhập. nghiên cứu muốn đề cập để đảm bảo tính tin cậy<br /> Một số nghiên cứu của McDaniel và cộng sự, cho nghiên cứu.<br /> 2002; Clor-ProellProell và Warfield, 2014; Müller 3. Khái niệm và đo lường chất lượng kiểm toán<br /> và Sellhorn, 2015 thay vì đo lường chất lượng báo<br /> - Khái niệm chất lượng kiểm toán<br /> cáo tài chính bằng sự khác biệt trong báo cáo tài<br /> chính thì đánh giá chất lượng báo cáo tài chính Tương tự như chất lượng báo cáo tài chính, việc<br /> bằng cách kiểm tra mức độ hữu ích của thông tin xác định và khái niệm hóa chất lượng kiểm toán là<br /> trong báo cáo tài chính đến người sử dụng. Các một thách thức đối với các nhà quản lý và các nhà<br /> nghiên cứu thực nghiệm đã kiểm tra chất lượng nghiên cứu. Tuy nhiên, chất lượng kiểm toán gần<br /> báo cáo tài chính được nhận thấy bằng cách trực đây đã nhận được sự quan tâm và nhấn mạnh khi<br /> tiếp yêu cầu những người tham gia thử nghiệm Ủy ban giám sát công ty đại chúng Mỹ (PCAOB)<br /> đánh giá chất lượng báo cáo tài chính (McDaniel và vào năm 2013 đã thiết lập Dự án chỉ số chất lượng<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 132 - tháng 10/2018 13<br /> NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI<br /> <br /> kiểm toán với mục đích phát triển các biện pháp đo toán của khách hàng và báo cáo vi phạm. DeFond<br /> lường chất lượng kiểm toán được sử sụng toàn cầu và Zhang (2014) mở rộng định nghĩa để kết hợp<br /> và ổn định theo thời gian (PCAOB, 2013). Trong dự vai trò của kiểm toán viên trong việc đảm bảo chất<br /> án này, PCAOB xác định chất lượng kiểm toán là lượng báo cáo tài chính và xác định chất lượng<br /> “việc đáp ứng được nhu cầu của các nhà đầu tư” để kiểm toán “cao hơn” như là cung cấp “sự đảm bảo<br /> đáp ứng các cuộc kiểm toán độc lập và đáng tin cậy lớn hơn cho rằng báo cáo tài chính phản ánh trung<br /> và “thông tin truyền thông của ủy ban kiểm toán thực các nghiệp vụ kinh tế của công ty trên cơ sở hệ<br /> tốt” về báo cáo tài chính, công bố, kiểm soát nội bộ thống báo cáo tài chính và các đặc điểm của công<br /> và khả năng hoạt động liên tục. PCAOB đặc biệt lưu ty”. Tuy nhiên, định nghĩa này vẫn không kết hợp<br /> ý rằng định nghĩa này là phù hợp với khuôn mẫu lý các khía cạnh đầu vào và quy trình về chất lượng<br /> thuyết số 8 với cách tiếp cận dựa trên “kết quả” và kiểm toán được coi là quan trọng với một số bên<br /> có trọng tâm “nhu cầu của khách hàng”. liên quan (Knechel và cộng sự, 2013).<br /> <br /> Tuy nhiên, không giống như hầu hết các định Từ các quan điểm trên, các cơ quan ban hành và<br /> nghĩa của chất lượng BCTC, PCAOB nói thêm rằng quản lý như PCAOB và IAASB đánh giá chất lượng<br /> ngoài việc đánh giá kết quả, cần cân nhắc đến đầu kiểm toán dựa trên các yếu tố đầu vào và quá trình<br /> vào và quy trình, vì tất cả đều là các yếu tố quyết kiểm toán, cũng như các kết quả kiểm toán, xem<br /> định quan trọng cho chất lượng kiểm toán. Để hỗ một cuộc kiểm toán có chất lượng cao khi bằng<br /> trợ dự án PCAOB và các quan điểm khác nhau của chứng kiểm toán có đầy đủ và thích hợp. Theo quan<br /> các bên liên quan đến cuộc kiểm toán, Viện Chất điểm này, ngay cả khi một ý kiến kiểm toán thực tế<br /> lượng Kiểm toán (CAQ) cho biết định nghĩa chất là hợp lý, cuộc kiểm toán vẫn được xem là có chất<br /> lượng kiểm toán phải bao gồm vai trò của ủy ban lượng thấp nếu các thủ tục kiểm toán được áp dụng<br /> kiểm toán, tuân thủ các quy định và chuẩn mực, hệ trong quá trình kiểm toán dùng làm cơ sở để xác<br /> thống kiểm soát chất lượng của công ty kiểm toán, định ý kiến kiểm toán là không đầy đủ. Các công<br /> cũng như liên kết đến việc kiểm soát chất lượng ty kiểm toán có thể có các quan điểm khác nhau về<br /> của PCAOB và các chuẩn mực chuyên nghiệp (ví chất lượng kiểm toán, xác định các cuộc kiểm toán<br /> dụ như kiến thức, kinh nghiệm...). Phù hợp với có chất lượng cao hơn từ những việc đã hoàn thành<br /> khái niệm này, Hội đồng Chuẩn mực kiểm toán và theo các chính sách và thủ tục của công ty.<br /> dịch vụ đảm bảo quốc tế (IAASB) tập trung vào quy<br /> Cuối cùng, theo quan điểm của các nhà đầu tư<br /> trình kiểm toán như một thước đo về chất lượng:<br /> và những người sử dụng báo cáo tài chính, chất<br /> “Theo quan điểm của IAASB, chất lượng kiểm lượng kiểm toán ở mức độ cao là cuộc kiểm toán<br /> toán có thể đạt được khi ý kiến của kiểm toán viên mà kiểm toán viên cung cấp ý kiến kiểm toán có<br /> về các báo cáo tài chính có thể dựa trên bằng chứng thông tin (DeFond và Zhang 2014). Các bên liên<br /> đầy đủ, phù hợp thu được bởi nhóm dịch vụ kiểm quan khác nhau có thể có quan điểm khác nhau về<br /> toán thực hiện (IAASB 2013, trang 10).” định nghĩa chính xác (và các thước đo tốt nhất) về<br /> Nghiên cứu hàn lâm về chất lượng kiểm toán chất lượng kiểm toán nhưng đều đồng nhất về việc<br /> đã chủ yếu sử dụng một định nghĩa dựa trên tiếp tập trung vào yếu tố đầu vào, quá trình kiểm toán<br /> cận trên cơ sở kết quả về chất lượng kiểm toán của và kết quả đầu ra. Ngay cả các bên liên quan như<br /> DeAngelo (1981): Chất lượng kiểm toán đánh giá các nhà đầu tư, những người dường như quan tâm<br /> bởi một kiểm toán viên sẽ phải đạt cả hai yêu cầu: nhiều hơn đến kết quả đầu ra, có thể hiểu rằng các<br /> khi khám phá ra một sự vi phạm trong hệ thống kế kết quả đầu ra mang tính xác suất và yếu tố đầu vào<br /> <br /> 14 Số 132 - tháng 10/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> và quá trình kiểm toán sẽ làm tăng khả năng đạt đồng của công ty kiểm toán - khách hàng. Cách đo<br /> được kết quả đầu ra. lường dựa trên kết quả đầu ra được phân loại thành<br /> <br /> Do đó, định nghĩa về chất lượng kiểm toán của thay đổi báo cáo tài chính, gian lận, vấn đề truyền<br /> <br /> chúng tôi tập trung vào quan điểm này. Cụ thể, chất thông của kiểm toán viên, chất lượng báo cáo tài<br /> <br /> lượng kiểm toán ở mức độ cao là cuộc kiểm toán chính và nhận thức. Cách tiếp cận này sử dụng<br /> <br /> cung cấp mức bảo đảm cao hơn mà ở đó kiểm toán phương pháp thử nghiệm và xem các biến này là<br /> <br /> viên đã có đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để biến đại diện cho chất lượng kiểm toán. Mặc dù,<br /> <br /> chứng minh rằng báo cáo tài chính được trình bày do tính chất của việc thu thập dữ liệu, các nghiên<br /> <br /> trung thực các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại đơn vị. cứu thử nghiệm có xu hướng tập trung nhiều hơn<br /> vào các biện pháp dựa trên quá trình kiểm toán (Ví<br /> - Đo lường chất lượng kiểm toán<br /> dụ: các quyết định về kế hoạch kiểm toán, đánh<br /> Theo tổng quan các nghiên cứu trước đây, có giá bằng chứng, sử dụng chuyên gia...) (Knechel<br /> nhiều cách thức đo lường về chất lượng kiểm toán và cộng sự, 2013) và cách đo lường dựa trên nhận<br /> đã được sử dụng (Francis, 2004). DeFond và Zhang thức về kết quả đầu ra (ví dụ như nhận thức của các<br /> (2014) dựa trên các nghiên cứu tổng hợp cho rằng<br /> nhà đầu tư về chất lượng kiểm toán).<br /> đo lường chất lượng kiểm toán từ một trong hai<br /> Các biến đại diện cho chất lượng kiểm toán có<br /> quan điểm: đầu vào đến quá trình kiểm toán (ví dụ:<br /> mức tương quan cao với nhau, chất lượng kiểm<br /> quy mô công ty kiểm toán) và kết quả của quá trình<br /> toán là khái niệm đa hướng, không có cách đo<br /> kiểm toán (ví dụ như ý kiến kiểm toán). Hơn nữa,<br /> lường có thể áp dụng cho tất cả các trường hợp<br /> các nhà nghiên cứu phân loại cách tiếp cận yếu tố<br /> nghiên cứu về chất lượng kiểm toán.<br /> đầu vào thành các vấn đề liên quan đến đặc điểm<br /> của kiểm toán viên và các vấn đề liên quan đến hợp Ngoài ra, một số biến đại diện cho chất lượng<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 132 - tháng 10/2018 15<br /> NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI<br /> <br /> kiểm toán không phù hợp với các khái niệm về chất dồn tích, thao túng thu nhập.<br /> lượng kiểm toán và không thể khái quát hóa cho<br /> Thư hai, đo lường chất lượng báo cáo tài chính<br /> tất cả các công ty hoặc theo thời gian. Ví dụ, báo<br /> và chất lượng kiểm toán nói chung không thể tách<br /> cáo kiểm tra PCAOB ghi nhận sự thiếu sót đôi khi<br /> rời khi sử dụng các kết quả đầu ra như là biến đại<br /> được sử dụng như một thước đo chất lượng kiểm<br /> diện cho chất lượng. Vì vậy, mặc dù chất lượng<br /> toán. Tuy nhiên, thay vì sử dụng một phương pháp<br /> kiểm toán và chất lượng báo cáo tài chính là những<br /> lựa chọn thống kê, PCAOB sử dụng phương pháp<br /> khái niệm riêng biệt, do đó, nên sử dụng các biến<br /> tiếp cận dựa trên rủi ro<br /> đại diện khác nhau. Chất lượng báo cáo tài chính<br /> Do đó, khó có thể đưa ra các kết luận rõ ràng trước kiểm toán so với chất lượng báo cáo tài chính<br /> về chất lượng kiểm toán dựa trên kết quả kiểm tra. sau kiểm toán nhìn chung không đáng lưu ý. Ví dụ,<br /> chất lượng báo cáo tài chính và chất lượng kiểm<br /> Tóm lại, vì chất lượng kiểm toán phụ thuộc vào<br /> toán không được chú ý một cách riêng biệt bằng<br /> quan điểm khác nhau của các bên liên quan, vì vậy,<br /> cách đo lường mức độ thay đổi báo cáo, sai lệch báo<br /> không có một thước đo phù hợp cho tất cả quan<br /> cáo tài chính hoặc quản trị thu nhập như là biến<br /> điểm. Do đó, các nhà nghiên cứu cần xác định<br /> đại diện cho chất lượng.<br /> khía cạnh, quan điểm về chất lượng kiểm toán để<br /> lựa chọn biến đại diện phù hợp. Hơn nữa, các nhà Thứ ba, cả chất lượng báo cáo tài chính và chất<br /> nghiên cứu nên xem xét việc sử dụng biến đại diện lượng kiểm toán đều bị ảnh hưởng mạnh bởi các<br /> dựa trên yếu tố đầu vào, quá trình và kết quả đầu ra nghiệp vụ kinh tế. Mặc dù, cách đo lường này có<br /> (Francis, 2011; Knechel và cộng sự, 2013; DeFond nhiều cách đo như các khoản thu nhập bất thường<br /> và Zhang, 2014). và chi phí kiểm toán bất thường. Điều này cho thấy<br /> rằng các thước đo về chất lượng báo cáo tài chính<br /> 4. Mối quan hệ giữa chất lượng báo cáo tài<br /> và chất lượng kiểm toán có thể thấp hơn do sự thay<br /> chính và chất lượng kiểm toán<br /> đổi hoặc không đồng đều giữa tiêu chuẩn ngành<br /> Từ các định nghĩa về chất lượng báo cáo tài<br /> giữa các công ty.<br /> chính và chất lượng kiểm toán là các khái niệm<br /> Cuối cùng, rất ít nghiên cứu đề cập các vấn đề<br /> nghiên cứu khác nhau. Chất lượng báo cáo tài<br /> liên quan đến đo lường chất lượng báo cáo tài chính<br /> chính được hiểu là mức độ mà báo cáo tài chính<br /> và chất lượng kiểm toán thường là trường hợp nội<br /> phản ánh tình trạng “sức khỏe” của công ty, trong<br /> sinh. Quan điểm cho rằng chất lượng kiểm toán<br /> khi chất lượng kiểm toán đạt được khi mức độ đảm<br /> là yếu tố quyết định chất lượng báo cáo tài chính<br /> bảo rằng kiểm toán viên có đủ bằng chứng thích<br /> sau kiểm toán được các nghiên cứu trước đây đồng<br /> hợp rằng báo cáo tài chính phản ánh trung thực và<br /> thuận (DeFond và Zhang, 2014). Tuy nhiên, quan<br /> hợp lý tình trạng “sức khỏe” công ty. Mặc dù là các<br /> niệm cho rằng mối quan hệ giữa chất lượng báo<br /> khái niệm nghiên cứu khác nhau, chất lượng báo<br /> cáo tài chính và chất lượng kiểm toán theo cách<br /> cáo tài chính và chất lượng kiểm toán thường có<br /> đo hồi quy lặp lại ít được xem xét. Ví dụ, nhiều khả<br /> mối liên hệ.<br /> năng kỳ vọng về chất lượng kiểm toán ảnh hưởng<br /> Thứ nhất, các nghiên cứu trước đây lúng túng về<br /> đến chất lượng báo cáo tài chính trước kiểm toán.<br /> sự phân biệt giữa chất lượng báo cáo tài chính và<br /> 5. Kết luận<br /> chất lượng kiểm toán và sử dụng cùng biến đại diện<br /> cho chất lượng báo cáo tài chính hoặc chất lượng Bài viết đưa ra các quan điểm nhìn nhận về chất<br /> kiểm toán. Ví dụ: gian lận, kiện tụng, chất lượng lượng báo cáo tài chính và chất lượng kiểm toán<br /> <br /> 16 Số 132 - tháng 10/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> thông qua các nghiên cứu trước đây. Từ các quan<br /> 9. Brown-Liburd, H. L, J. Cohen, and G. Trompeter.<br /> điểm khác nhau, các biến đại diện cho cách thức 2013. Effects of earnings forecasts and heightened<br /> đo lường hai khái niệm cũng được bàn luận. Từ professional skepticism on the outcomes of<br /> client-auditor negotiation. Journal ofBusiness<br /> đó, cung cấp góc nhìn toàn diện hơn về hai khái<br /> Ethics 116 (2): 311-325;<br /> niệm và tạo tiền đề cho các nghiên cứu tương lai.<br /> 10. Center for Audit Quality (CAQ). 2013. Audit<br /> Nghiên cứu trong tương lai về chất lượng báo cáo quality indicators [Letter to the PCAOB];<br /> tài chính và chất lượng kiểm toán có thể cung cấp 11. Chen, Q., K. Kelly, and S. E. Salterio. 2012. Do<br /> cái nhìn sâu hơn về các yếu tố quyết định và ảnh changes in audit actions and attitudes consistent<br /> with increased auditor skepticism deter aggressive<br /> hưởng của chất lượng nếu xét đến những thay đổi<br /> earnings management? An experimental<br /> và khác nhau về tình hình kinh tế có thể ảnh hưởng investigation. Accounting, Organizations and<br /> đến báo cáo tài chính và kết quả kiểm toán. Society 37 (2): 95-115;<br /> 12. Clor-Proell, S. M., C. A. Proell, and T. D. Warfield.<br /> 2014. The effects of presentation salience and<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> measurement subjectivity on nonprofessional<br /> 1. Ahmed, A. S., M. Neel, and D. Wang. 2013. Does investors’ fair value judgments. Contemporary<br /> mandatory adoption of IFRS improve accounting Accounting Research 31 (1): 45-66.<br /> quality? Preliminary evidence. Contemporary 13. DeAngelo, L. 1981. Auditor size and audit quality.<br /> Accounting Research 30 (4): 1344-1372; Journal of Accounting and Economics 3 (3): 183–199;<br /> 2. Barth, M., W. Landsman, and M.H. Lang. 14. Dechow, P. M. and I. D. Dichev. 2002. The quality of<br /> 2008. International accounting standards and accruals and earnings: The role of accrual estimation<br /> accounting quality. Journal of Accounting errors. The Accounting Review 77 (s-1): 35-59;<br /> Research 46 (3): 467-498;<br /> 15. Dechow, P, W. Ge, and C. Schrand. 2010.<br /> 3. Botosan, C. A. 1997. Disclosure level and the cost of Understanding earnings quality: A review<br /> equity capital. The Accounting Review.72 (3): 323-349; of theproxies, their determinants and their<br /> 4. Botosan, C. A. and M. A. Plumlee. 2002. A consequences. Journal of Accounting and<br /> re-examination of disclosure level and the Economics 50 (2): 344-401;<br /> expected cost of equity capital. Journal of 16. DeFond, M. and J. Zhang. 2014. A review of<br /> Accounting Research 40 (1): 21-40; archival auditing research. Journal of A ccounting<br /> 5. Brandon, D. M., A. D. Crabtree, and J. J. Maher. and Economics 58 (2): 275-326;<br /> 2004. Nonaudit fees, auditor independence, and 17. Francis, J.R. 2011. A framework for understanding<br /> bond ratings. Auditing: A Journal of Practice & and researching audit quality. Auditing: AJournal<br /> Theory 23 (2): 89-103; of Practice & Theory 30 (2): 125–152;<br /> 6. Bratten, B., L.M. Gaynor, L. McDaniel, N.R. 18. International Auditing and Assurance Standards<br /> Montague, and G. Sierra. 2013. The Audit of Board (IAASB). 2013. A Framework for Audit<br /> Fair Values and Other Estimates: The Effects of Quality (Consultation Paper, January 2013). New<br /> Underlying Environmental, Task, and Auditor- York: International Federation ofAccountants;<br /> Specific Factors. Auditing: A Journal of Practice 19. Knechel, R. W., G. V. Krishnan, M. Pevzner, L. B. Shefchik,<br /> & Theory 32 (Supplement 1): 7-44; and U.K. Velury. 2013. Auditing quality: Insights from<br /> 7. Bratten, B., R. Jennings, and C. M. Schwab. the academic literature. Auditing: A Journal of Practice<br /> 2015. The effect of using a lattice model to & Theory 32 (Supplement 1): 385-421;<br /> estimate reported option values. Contemporary 20. Müller, M. A., E. J. Riedl, and T. Sellhorn. 2015.<br /> Accounting Research 32 (1): 192-222; Recognition versus disclosure of fair values. The<br /> 8. Bratten, B., M. Causholli, and U. Khan. Accounting Review 90 (6): 2411-2447;<br /> 2016a. Usefulness of fair values for predicting 21. Public Company Accounting Oversight<br /> banks’ future earnings: Evidence from other Board (PCAOB). 2015a. Concept Release on<br /> comprehensive income and its components. AuditQuality Indicators (Release No. 2015-005,<br /> Review of Accounting Studies 21 (1): 280-315; July 1, 2015). Washington, DC: PCAOB.<br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 132 - tháng 10/2018 17<br />