Tài li u tham kh o - Ng văn 12 GV: Đinh Quang Ph ngươ
M T S Đ NGH LU N XÃ H I
I. NGH LU N V T T NG Đ O LÍ: Ư ƯỞ
Đ: “Ng i h nh phúc ng i đem đ n h nh phúc cho nhi u ng i khác” ườ ườ ế ườ (Đi-
đ -rô). Suy nghĩ c a em v câu nói trên?ơ
1. M bài:
- H nh phúc m c đích c nhân lo i h ng ao c muôn đ i. H nh phúc gì? ướ
S ng nh th nào đ có h nh phúc. ư ế
- Đi-đ -rô, nhà t t ng l n c a n c Pháp đã câu tr l i đáng cho m i ng i suyơ ư ưở ướ ườ
nghĩ.
2. Thân bài :
- Lu n đi m 1: Tr l i câu h i: H nh phúc là gì? Câu nói có ý nghĩa gì?
+ nhi u cách tr l i khác nhau : s tho mãn nh ng khao khát trong đ i s ng;
là s thành công sau nh ng th t b i đ đ t đ c m c đích đã đ c đ t ra. ượ ượ
+ Đi u chung nh t c a h nh phúc : s mãn nguy n, c m th y mình đã s ng đúng
v i ý nghĩa c a s s ng.
- Lu n đi m 2: Đánh giá ý nghĩa câu nói
+ Câu nói đã kh ng đ nh m t s l i s ng đúng đ n, t t đ p . H nh phúc c a m t
các nhân ph i g n li n v i h nh phúc c a ng i khác. ườ
+ Đây cũng l i s ng các b c hi n tri t ngày x a, dân t c ta luôn đ cao. ế ư D n
ch ng: Đ o ph t khuyên ng i ta yêu th ng muôn loài, dân t c khuyên ườ ươ “Th ngươ
ng i nh th th ng thân…”ườ ư ươ ; vua Thánh Tông th y con gái mình m c áo m
th ng cho nh ng tù nhân giá rét trong ng c…ươ
- Lu n đi m 3: Bàn b c, nêu ý ki n b n thân: ế S ng nh th nào đem đ n ư ế ế
h nh phúc cho nhi u ng i? ườ
+ làm đ c nh ng vi n to l n, tho mãn ni m mong c c a nhi u ng i, c aượ ướ ườ
nhân lo i. D n ch ng: nhà phát minh, m t b c anh hùng gi i phóng dân t c.
+ Trong cu c s ng đ i th ng: h t lòng giúp đ ng i khác không ch m t l n ườ ế ườ
su t c cu c đ i. D n ch ng : Nhà bác h c Pax-t h nh phúc khi c u đ c em ơ ượ
tìm đ c thu c ch ng ng a; m t bà x chăm sóc nh ng ng i b b nh phong,…ượ ơ ườ
+ Đ o c a câu nói đòi h i hành đ ng tích c c : không ch yêu th ng còn ươ “đem
l i h nh phúc” cho nhi u ng i. Đòi h i s quên mình, l y h nh phúc c a m i ng i ườ ườ
làm h nh phúc c a mình, có th x thân vì h nh phúc c a m i ng i. ườ
3. K t bàiế:
- Ít nh t m t l n trong đ i, ai cũng đ t câu h i: H nh phúc là gì? S ng nh th nào đ ư ế
có h nh phúc?
- Hãy m t l n nghĩ và làm theo ph ng châm c a Đi-đ -rô. ươ ơ
1
Tài li u tham kh o - Ng văn 12 GV: Đinh Quang Ph ngươ
II. NGH LU N V HI N T NG Đ I S NG: ƯỢ
Đ: “Vào đ i h c, có ph i là con đ ng ti n thân duy nh t?” ườ ế
1. M bài:
- Tình hình hi n nay: M i năm hàng tri u gia đình, h c sinh đi thi.
- Ph i chăng: Vào đ i h c là con đ ng ti n thân duy nh t tu i tr ngày nay? ườ ế
2. Thân bài:
- Lu n đi m 1: Vào đ i h c đó là con đ ng ti n thân đ p đ và đáng m c. ườ ế ơ ướ
+ Lu n c 1 : N n kinh t tri th c ngày nay c n ph i trí th c chuyên ngành m i ế
th tham gia vào h th ng s n xu t và các d ch v xã h i.
+ Lu n c 2 : Tu i tr th i kì t t nh t cho vi c ti p thu tri th c. ế
+ Lu n c 3 : Nhân dân Vi t Nam v n có truy n th ng hi u h c. ế
- Lu n đi m 2: Không ph i b t ai sau khi h c xong trung h c, cũng ph i vào
đ i h c. Có nhi u lí do:
+ Lu n c 1 : Hoàn c nh gia đình khó khăn
+ Lu n c 2: Nguyên do ch quan: s c kho , trình đ .
- Lu n đi m 3: Còn có con đ ng nào khác? ườ
+ Lu n c 1: Không nên coi con đ ng vào đ i h c ph i đ t đ c b ng b t c ườ ượ
giá nào.
+ Lu n c 2 : N u vì hòan c nh: Có th v a h c v a làm.ế
+ Lu n c 3 : Có th ch n ngành h c th p h n, sau đó liên thông lên đ i h c. ơ
+ Lu n c 4 : Ch n ngh chuyên môn h c t t ngh ngh y, tr thành ng i th ườ
lành ngh .
- Lu n đi m 4: Rút ra bài h c cho b n thân.
+ Lu n c 1: ti n thân b ng con đ ng nào, cũng ph i coi vi c h c công vi c ế ườ
su t đ i.
+ Lu n c 2: Không ng ng h c t p đ b sung ki n th c… ế
3. K t bàiế:
- Coi chuy n vào đ i h c sau 12 năm ni m mong c đ p đ , c n t p trung c ướ
g ng th c hi n b ng đ c. ượ
- Nh ng đó ch là m t trong nh ng con đ ng đi đ n s thành công đ i.ư ườ ế
2
Tài li u tham kh o - Ng văn 12 GV: Đinh Quang Ph ngươ
Đ: m t l n nào đó, đang đi trên đ ng, em ch t nhìn th y m t c nh t ng ườ ượ
ng nghĩnh: Hai ng i đàn ông đi xe đ p ch ng may đ ng xe vào nhau, c hai ườ
ng i ngã. Sau đó, c hai cùng đ ng d y, m i ng i nhìn thoáng vào xe mình, g tườ ườ
đ u chào nhau và đ ng xe đi ti p. Em nghĩ gì v câu chuy n đó? ế
Dàn ý:
1. M bài:
- K l i câu chuy n theo đ bài.
- T câu chuy n g i chúng ta suy nghĩ gì?
2. Thân bài:
- Lu n đi m 1: M t câu chuy n t ng bu n mà thành vui. ưở
+ Th t không vui khi ph i ch ng ki n m t tai n n giao thông nh , nh t trong ế
m t bu i sáng đ p tr i.
+ Nh ng th t b t ng , tình hu ng đ c gi i quy t m t cách nhanh chóng gi n dư ượ ế
nh v y.ư
+ Đi u vui nh t: h đã có cách ng x th t văn hoá.
- Lu n đi m 2: T câu chuy n nh , g i cho ta nh ng đi u l n h n. ơ
+ Ta cũng có khi lâm vào tình hu ng nh v y, nh ng cách ng x thì khác h n: cãi v , ư ư
cho mình là ng i có lí, có th xông vào không nh n đ c…ườ ượ
+ Đã không ít nh ng tr ng h p d n đ n k t qu đáng bu n, đáng ti c. Ngay c ườ ế ế ế
b n thân mình cũng nh v y. ư
- Lu n đi m 3: T đây, ta c n có văn hoá ng x .
+ M i con nng i ngày nay trong h i, m i cách ng x c a mình đ u tác đ ng ườ
đ n ng i khác.ế ườ
+ ng x c a hai ng i trong câu chuy n tr thành cách ng x r t đ p. đáng đ c ườ ượ
nêu g ng. Nh ng nh n nhau thi ta s không thi t h i gì.ươ ườ
+ T tình hu ng ta suy ra: còn bi t bao tình hu ng khác đòi h i ta ph i có cách ng x ế
văn hoá: nh ng cho ng i khác nh nh ng gh cho ng i già, ph n , tr emườ ườ ư ườ ế ườ
khi đi xe, bi t xin l i, bi t c m n, không gây m t tr t t n i công c ngế ế ơ ơ
+ Xã h i s tr nên t t đ p h n khi có nh ng cách ng x nh v y. ơ ư
3. K t bài:ế
- Trong giao l u qu c t xã h i ngày nay, n p ng x góp ph n nâng cao v trí c a đ tư ế ế
n c.ướ
- Các du khách n c ngoài th đánh giá ta qua m t câu chuy n nh g p trên đ ngướ ườ
ph .
3
Tài li u tham kh o - Ng văn 12 GV: Đinh Quang Ph ngươ
III. M T S Đ NGH LU N VĂN H C
Đ: Phân tích đo n th sau trong bài Vi t B c c a T H u: ơ
“Ta v , mình có nh ta
Ta v , ta nh nh ng hoa cùng ng i ườ
R ng xanh hoa chu i đ t i ươ
Đèo cao n ng ánh dao gài th t l ng. ư
Ngày xuân m n tr ng r ngơ
Nh ng i đan nón chu t t ng s i giang. ườ
Ve kêu r ng phách đ vàng
Nh con em gái hái măng m t mình.
R ng thu trăng r i hoà bình
Nh ai ti ng hát ân tình thu chung.” ế
DÀN BÀI G I Ý:
I. M BÀI:
- Hoàn c nh sáng tác bài th ơ: Tháng 10 năm 1954, sau th ng l i c a cu c kháng
chi n ch ng Pháp, th đô Hà N i đ c gi i phóng, T H u r i r ng núi Vi t B c trế ượ
v N i. Nhà th đã dành cho cu c chia li này m t trong nh ng bài th đ c s c ơ ơ
nh t: bài th ơ Vi t B c (t p th ơ Vi t B c – 1955).
- D n vào đo n th ơ: Nh c l i nh ng k ni m t ng g n v i Vi t B c, T H u
nh ng đo n th t ng th đ t vào m t trong nh ng h p tuy n nh ng bài ca dao ơ ưở
ng i ca quê h ng đ t n c: ươ ướ
“ Ta v , mình có nh ta
……
Nh ai ti ng hát ân tình thu chung” ế
II. THÂN BÀI:
a. Nh n xét chung v n i dung và ngh thu t c a đo n th : ơ
- Cũng nh c bài th , đo n th đ c vi t theo th l c bát c a dân t c, m t th l cư ơ ơ ư ế
bát v i nh ng l i th d hi u, gi n d giàu hình nh nh ca dao. Đ c bi t, trong ơ ư
đo n th này, cũng nh toàn bài th , c m xúc c a nhà th đ c th hi n qua nh ng ơ ư ơ ơ ượ
l i đ i tho i gi a k v i ng i đi trong m t cu c ti n đ a. Đ i t dùng đ x ng hô ườ ư ư
là c p đ i t mình – ta”, g i nh nh ng câu ca quen thu c ngày x a: ư
“ Mình v có nh ta chăng
Ta v ta nh hàm răng mình c i”. ườ
- Đi theo phong cách di n t c a ca dao, T H u t o nên trong đo n th nh ng b c ơ
tranh phong c nh v i nh ng nét ch m phá, t ít mà g i nhi u.
b. Kh ng đ nh n i nh Vi t B c là nh thiên nhiên và con ng i: ườ
“Ta v , mình có nh ta
Ta v , ta nh nh ng hoa cùng ng i”. ườ
- Trong bài th c a T H u, hai đ i t ơ “mình ta đ c luân chuy n v trí, khi thì ượ
ng i ườ , khi thì ng i ra điườ . Riêng trong đo n th này, ơ ta ng i ra đi T H u,ườ
mình ng i l i, Vi t B c. ườ Ng i ra đi ườ mu n h i ng i l iườ : không bi t sauế
khi ta v xuôi r i, ng i l i có còn nh ta n a chăng? ườ
- Đây ch câu h i mang tính tu t , h i đ t o cái c cho ng i ra đi kh ng đ nh v ườ
chính mình. Ng i l iườ th hi u r ng: Sau khi ta v xuôi r i, không bi t ng i ế ườ
l i có còn nh đ n ta không, riêng ta s nh mãi. ế
4
Tài li u tham kh o - Ng văn 12 GV: Đinh Quang Ph ngươ
- N i nh đ c gói trong ba ti ng ượ ế “hoa cùng ng iườ ”:
+ Hoa đây v a mang nghĩa chính, v a mang nghĩa hoán d : Hoa hoa cũng
thiên nhiên nói chung.
+ T “cùng t o nên m t s liên k t m t thi t: gi a thiên nhiên con ng i Vi t ế ế ườ
B c là m t s g n bó, có hoa là có ng i, có ng i là có thiên nhiên. ườ ườ
- V i n i nh trong s g n đó y, T H u t o nên b n câu th c p l c bát, v ra b n ơ
b c tranh, b c nào cũng hoa cùng ng iườ ”. T “nh tr đi tr l i, xuyên su t
đo n th . ơ
c. B c tranh th nh t: Vi t B c v i nh ng đ ng nét, màu s c tiêu bi u. ườ
“R ng xanh hoa chu i đ t i ươ
Đèo cao n ng ánh dao gài th t l ng”. ư
- Hai câu th , câu trên là hoa, thiên nhiên Vi t B c: R ng Vi t B c v i nh ng màu s cơ
tiêu bi u màu xanh. Đúng hình nh c a m t vùng đ t v i núi r ng trùng đi p,
hình nh luôn luôn hi n hi n trong k ni m c a ng i đ n Vi t B c. ườ ế
- Cái hay trong b c tranh còn hình nh hoa chu i đ t i, m t hình nh quen thu c ươ
khác c a thiên thiên Vi t B c. Màu đ t i c a hoa chu i làm cho c nh thiên nhiên ươ
tr nên r c r . C hai màu xanh và đ hoà h p.
- Nh hoa cùng ng i ườ , t thiên nhiên, nhà th nh đ n con ng i quen thu c c a Vi t ơ ế ườ
B c. Đây chính là hình nh c a con ng i lao đ ng trong cu c s ng th ng ngày. Con ườ ườ
ng i trên đèo cao, đ c m t tr i chi u sáng, n ng l p lánh ánh thép n i chi c dao gàiườ ượ ế ơ ế
th t l ng. ư
d. B c tranh th hai: Vi t B c mùa xuân.
“Ngày xuân m n tr ng r ngơ
Nh ng i đan nón chu t t ng s i giang”. ườ
- Thiên nhiên cũng r ng nh ng m t th r ng mang v đ p đ c tr ng c a mùa ư ư
xuân Vi t B c, r ng m đang gi a mùa hoa. “ ơ N tr ng r ng ” là c m t không gian bát
ngát màu tr ng, th màu tr ng tinh khuy t c a nh ng cánh hoa m . ế ơ
- Hoà h p v i v đ p thu n khi t d u dàng y c a ngày xuân, hình nh con ng i ế ườ
tuy v n ng i lao đ ng bình d , nh ng công vi c g i lên không khí tĩnh l ng, thanh ườ ư
bình: “chu t giang”, “đan nón”. Nhà th làm không khí y b ng hình nh cơ
thanh đi u: “chu t” – “t ng s i giang”.
e. B c tranh th ba, mùa h :
“Ve kêu r ng phách đ vàng
Nh cô em gái hái măng m t mình”.
- R ng trong tranh lúc này là “r ng phách”, l i là r ng phách v i màu vàng.
- C u trúc c a câu th ơ (“Ve” “kêu r ng phách đ vàng”) còn nh cho phép ng iư ườ
đ c hi u r ng: ti ng ve kêu khi n r ng phách đ sang màu vàng, b i cái màu vàng c a ế ế
r ng phách nh quá, lung linh quá. Th t ra, theo đúng lo-gích, nghĩa c a câu th là nghe ơ
ti ng ve kêu, th y r ng phách đ vàng.ế
- Câu th g i m t không gian l p lánh màu vàng: Màu vàng trên cao, mùa vàng phơ
đ y m t đ t, mùa vàng l l ng gi a tr i… ơ
- Gi a màu vàng y, nh ng b c chân c a m t gái nh Vi t B c đang hái măng ướ
trong r ng. Th t tĩnh l ng và đáng yêu.
+ T H u không ch nói cô gái, mà nói là “cô em gái”, r t trìu m n. ế
5