Nguyên lý phát sóng AM, FM
27-02-2011 | Hai Lúa | 0 ph n h i »ả ồ
N i dung : Khái ni m v tín hi u âm t n, Cao t n, sóng đi n t , Quá trình đi u ch sóng AM vàộ ệ ề ệ ầ ầ ệ ừ ề ế
x lý tín hi u đài phát, u nh c đi m c a sóng phát thanh AM, Quá trình đi u ch FM và xử ệ ở ư ượ ể ủ ề ế ử
lý phát sóng FM, u và nh c đi m c a phát thanh trên sóng FMư ượ ể ủ
1. Nguyên lý phát thanh trên sóng AM
a) Khái ni m v tín hi u âm t n ( Audio )ệ ề ệ ầ :
Tín hi u âm t n là tín hi u c a sóng âm thanh sau khi đ c đ i thành tín hi u đi n thông quaệ ầ ệ ủ ượ ổ ệ ệ
Micro.
Sóng âm thanh là m t d ng sóng c h c truy n trong không gian, khi sóng âm thanh va ch mộ ạ ơ ọ ề ạ
vào màng Micro làm cho màng Micro rung lên, làm cho cu n dây g n v i màng Micro đ c đ tộ ắ ớ ượ ặ
trong t tr ng c a nam châm dao đ ng, hai đ u cu n dây ta thu đ c m t đi n áp c m ng =>ừ ườ ủ ộ ầ ộ ượ ộ ệ ả ứ
đó chính là tín hi u âm t n .ệ ầ
Micro đ i sóng âm thanh thành tín hi u âm t n (Audio)ổ ệ ầ
Tín hi u âm t n có gi i t n t 20Hz đ n 20KHz và không có kh năng b c x thành sóng đi n tệ ầ ả ầ ừ ế ả ứ ạ ệ ừ
đ truy n trong không gian, do đó đ truy n tín hi u âm t n đi xa hàng trăm, hàng ngàn Km.ể ề ể ề ệ ầ
Ng i ta ph i gi tín hi u âm t n c n truy n vào sóng cao t n g i là sóng mang, sau đó choườ ả ử ệ ầ ầ ề ầ ọ
sóng mang b c x thành sóng đi n t truy n đi xa v i v n t c ánh sáng.ứ ạ ệ ừ ề ớ ậ ố
b) Khái ni m v tín hi u cao t n và sóng đi n t .ệ ề ệ ầ ệ ừ
Tín hi u cao t n là các tín hi u đi n có t n s trên 30KHz, tín hi u cao t n có tính ch t b c xệ ầ ệ ệ ầ ố ệ ầ ấ ứ ạ
thành sóng đi n t . Thí d trên m t dây d n có tín hi u cao t n ch y qua , thì dây d n có m tệ ừ ụ ộ ẫ ệ ầ ạ ẫ ộ
sóng gây can nhi u ra xung quanh, đó chính là sóng đi n t do dòng đi n cao t n b c x raễ ệ ừ ệ ầ ứ ạ
không gian.
Sóng đi n tệ ừ : Là sóng truy n d n trong không gian v i v n t c b ng v n t c ánh sáng, có t nề ẫ ớ ậ ố ằ ậ ố ầ
s t 30KHz đ n hàng ngàn MHz, cong ng i đã s d ng sóng đi n t trong các lĩnh v c thôngố ừ ế ườ ử ụ ệ ừ ự
tin , vô tuy n đi n , truy n thanh, truy n hình, trong đó Radio là lĩnh v c truy n thanh chi m gi iế ệ ề ề ự ề ế ả
t n t 30KHz đ n kho ng 16MHz v i các sóng đi u ch AM, và t 76MHz đ n 130MHz v i cácầ ừ ế ả ớ ề ế ừ ế ớ
sóng đi u ch FM.ề ế
c) Quá trình đi u ch AM ( Amplitude Moducation : Đi u ch biên đ )ề ế ề ế ộ
Đi u ch AM là quá trình đi u ch tín hi u t n s th p(ề ế ề ế ệ ầ ố ấ nh tín hi u âm t n, tín hi u video ) vàoư ệ ầ ệ
t n s cao t n theo ph ng th c => Bi n đ i biên đ tín hi u cao t n theo hình d ng c a tínầ ố ầ ươ ứ ế ổ ộ ệ ầ ạ ủ
hi u âm t n => Tín hi u cao t n thu đ c g i là sóng mang.ệ ầ ệ ầ ượ ọ
Tín hi u vào và ra c a m ch đi u ch AMệ ủ ạ ề ế
Tín hi u âm t n có th l y t Micro sau đó khu ch đ i qua m ch khu ch đ i âm t n, ho c cóệ ầ ể ấ ừ ế ạ ạ ế ạ ầ ặ
th l y t các thi t b khác nh đài Cassette, Đ u đĩa CD ..ể ấ ừ ế ị ư ầ
Tín hi u cao t n đ c t o b i m ch t o dao đ ng, t n s cao t n là t n s theo quy đ nh c aệ ầ ượ ạ ở ạ ạ ộ ầ ố ầ ầ ố ị ủ
đài phát.
Tín hi u đ u ra là sóng mang có t n s b ng t n s cao t n, có biên đ thay đ i theo tín hi uệ ầ ầ ố ằ ầ ố ầ ộ ổ ệ
âm t n.ầ
d) Quá trình phát tín hi u đài phát .ệ ở
Quá trình phát sóng Radio AM
Tín hi u sau khi đi u ch thành sóng mang đ c khu ch đ i lên công xu t hàng ngàn Wat sauệ ề ế ượ ế ạ ấ
đó đ c truy n ra Anten phát .ượ ề
Sóng đi n t phát ra t Anten truy n đi trong không gian b ng v n t c c a ánh sáng, sóng AMệ ừ ừ ề ằ ậ ố ủ
có th truy n đi r t xa hàng ngàn Km và chúng truy n theo đ ng th ng, và cũng có các tínhể ề ấ ề ườ ẳ
ch t ph n x , khúc x nh ánh sáng.ấ ả ạ ạ ư
e) Đ ng truy n t đài phát đ n máy thu cáchườ ề ừ ế n a vòng trái đ t.ử ấ
V i các đài phát xa cách chúng ta n a vòng trái đ t nh đài BBC phát t Anh Qu c, sóng đi nớ ở ử ấ ư ừ ố ệ
t truy n theo đ ng th ng g p t ng đi n ly chúng ph n x xu ng trái đ t r i l i ph n x ng cừ ề ườ ẳ ặ ầ ệ ả ạ ố ấ ồ ạ ả ạ ượ
lên nhi u l n m i đ n đ c máy thu, vì v y tín hi u đi t i máy thu r t y u và sóng không n đ nhề ầ ớ ế ượ ậ ệ ớ ấ ế ổ ị
Đ có th truy n tín hi u đi xa, các đài phát th ng phát băng sóng ng n có t n s sóngể ể ề ệ ườ ở ắ ầ ố
mang t 4 MHz đ n kho ng 23 MHz .ừ ế ả
Đ ng truy n sóng c a các Đài phátườ ề ủ
xa máy thuở
f) u và nh c đi m c a phát thanh trên sóng AMƯ ượ ể ủ
u đi m :Ư ể c a sóng AM là có th truy n đi xa t i hàng nghìn Kmủ ể ề ớ
Nh c đi mượ ể : c a sóng AM là d b can nhi u, d i t n âm thanh b c t sén do đ c đi m c aủ ễ ị ễ ả ầ ị ắ ặ ể ủ
m ch tách sóng đi u biên, do đó ch t l ng âm thanh bạ ề ấ ượ ị h n ch .ạ ế
2. Nguyên lý phát thanh trên sóng FM
FM là vi t t t c a ( Fryquency Moducation : Đi u ch t n s ) là đi u ch theo ph ng th c làmế ắ ủ ề ế ầ ố ề ế ươ ứ
thay đ i t n s c a tín hi u cao t n theo biên đ c a tín hi u âm t n, kho ng t n s bi n đ i làổ ầ ố ủ ệ ầ ộ ủ ệ ầ ả ầ ố ế ổ
150KHz
Sóng FM là sóng c c ng n đ i v i tín hi u Radio, sóng FM th ng phát d i t n t 76MHz đ nự ắ ố ớ ệ ườ ở ả ầ ừ ế
108MHz
a) M ch đi u ch FMạ ề ế
Đi u ch FM ( Fryquency Moducation : Đi u ch t n s )ề ế ề ế ầ ố
V i m ch đi u ch t n s thì sóng mang có biên đ không đ i, nh ng t n s thay đ i theo biênớ ạ ề ế ầ ố ộ ổ ư ầ ố ổ
đ c a tín hi u âm t n, khi biên đ tín hi u âm t n tăng thì t n s cao t n tăng, khi biên đ âmộ ủ ệ ầ ộ ệ ầ ầ ố ầ ộ
t n gi m thì t n s cao t n gi m.ầ ả ầ ố ầ ả Nh v y sóng mang FM có t n s tăng gi m theo tín hi u âmư ậ ầ ố ả ệ
t n và gi i h n tăng gi m này là +150KHz và -150KHz , nh v y t n s sóng mang đi u t n cóầ ớ ạ ả ư ậ ầ ố ề ầ
d i thông là 300KHZ.ả
Thí d n u đài ti ng nói vi t nam phát trên sóng FM 100MHz thì nó truy n đi m t d i t n tụ ế ế ệ ề ộ ả ầ ừ
99,85 MHz đ n 100,15 MHz.ế
b) Quá trình phát sóng FM
Quá trình phát sóng FM t ng t nh phát sóng AM, sóng mang sau khi đi u ch cũng đ cươ ự ư ề ế ượ
khu ch đ i r i đ a ra An ten đ phát x truy n đi xaế ạ ồ ư ể ạ ề
c) u và nh c đi m c a sóng FM .Ư ượ ể ủ
Sóng FM có nhi u u đi m v m t t n s , d i t n âm thanh sau khi tách sóng đi u t n có ch tề ư ể ề ặ ầ ố ả ầ ề ầ ấ
l ng r t t t,ượ ấ ố cho âm thanh trung th c và có th truy n âm thanh Stereo , sóng FM ít b canự ể ề ị
nhi u h n só v i sóng AM.ễ ơ ớ
Nh c đi m c a sóng FM là c ly truy n sóng ng n, ch truy n đ c c ly t vài ch c đ n vàiượ ể ủ ự ề ắ ỉ ề ượ ự ừ ụ ế
trăm Km , do đó sóng FM th ng đ c s d ng làm sóng phát thanh trên các đ a ph ng.ườ ượ ử ụ ị ươ
(Tham kh o tả ừ http://www.hocnghe.com.vn)