Những vấn đề cần lưu ý khi nuôi cá lóc trong vèo
Cá lóc là đối tượng nuôi rất quen thuộc, dễ nuôi, sản
lượng rất cao trong những năm gần đây. Cá lóc là con
cá thoát nghèo của hầu hết bà con nông thôn, nhất là
vào mùa nước nổi. Tuy dễ nuôi nhưng cũng cần lưu
ý: Phải chọn mua giống ở những hộ có uy tín, vì nếu
không lược bỏ cá đực thì việc nuôi không đạt hiệu
quả (cùng tiêu tốn mồi như nhau nhưng chậm lớn,
cùng chu kỳ nuôi nhưng cá cái lớn nhanh, kích cỡ
lớn)
- Nếu người làm giống không tuyển cá bố mẹ và nuôi
vỗ tốt thì chất lượng cá con sẽ kém, sức kháng bệnh
kém (hiện tượng cận huyết, cá bố mẹ già....)
- Khi nuôi cá lóc phải chọn đồng cỡ, vì chỉ cần chênh
lệch cỡ là cá ăn nhau tỉ lệ hao hụt cao.
- Quan sát đàn cá giống, cá khỏe lội thành đàn và có
màu đặc trưng, đồng nhất. (Cá tách bầy và có nhiều
màu là cá bị bệnh, thông thường là ngoại ký sinh )
Mật độ thả:
Ảnh hưởng đến sản lượng và sự xuất hiện bệnh cá.
Mật độ nuôi phụ thuộc vào các yếu tố như:
- Điều kiện ao nuôi: Ao có chủ động cấp, thoát nước
tốt không? Vèo đặt trong ao lớn hay nhỏ.
- Thời gian nuôi mà chọn cỡ cá thả.
- Tay nghề .
Khả năng vốn
Yếu tố này rất nhiều hộ gặp phải vì con giống nhỏ ít
tiền nên nhập nhiều, khi cá lớn không đủ sức cho ăn,
cá ăn không đủ số lượng nên chậm lớn, bị lỗ vốn. Ta
có thể thử làm bài tính ngược như sau: với 3.000 con
cá giống (từ cỡ cá lượt rổ lồng 8) hao hụt dự kiến còn
2.000con, nuôi 5 tháng ước đạt 1,5- 1,8 tấn, tiêu tốn
khoảng 5-5,5 tấn mồi; giá 3 triệu/tấn/mồi, dự trù chi
phí trên dưới 15 triệu đồng. Do đó tùy điều kiện gia
đình mà cân nhắc số lượng giống cần nhập. Nếu
nguồn vốn ít ta phải tận dụng lao động trong gia đình
tìm mồi phụ vào nuôi cá.
Cho ăn và chăm sóc
Phải cho ăn đủ số lượng thì cá mới phát triển, cá thịt
khẩu phần ăn từ 3-5% trọng lượng thân (2 tấn cá thịt
có thể ăn một ngày từ 60-100kg mồi), đây là con số
để tham khảo, thực tế từ sức ăn của vèo cá mà quyết
định tăng hay giảm mồi. Sức ăn của cá phụ thuộc vào
nguồn nước, chất lượng mồi, thời tiết.
Quan sát cá
- Sau khi cho cá ăn khoảng 1-2 giờ, nếu thấy cá dàn
đều trên mặt nước là cá bị thiếu Oxy, sẽ chậm lớn.
Do đó phải cấp thêm nước mới vào, đảm bảo đủ Oxy
cho cá họat động và phát triển.
- Nếu thấy cá yếu ăn là phải xem lại, thứ nhất là
nguồn nước, thứ hai là mồi, thứ ba là thời tiết, thứ tư
là cá bị k ý sinh trùng tấn công. Nếu rơi vào trường
hợp nào thì xử lý theo trường hợp ấy.
- Thấy cá phóng nhảy hoặc chui rúc theo góc vèo, có
thể do nguồn nước bị nhiễm bẩn, hoặc cá bị ký sinh
trùng bám, dùng hóa chất tạt ngay phòng, trị ký sinh
trùng.
Quan sát màu nước
- Nước có màu xanh trong khoảng 3-4 tấc còn thấy
bàn tay là được, nếu không đạt phải xử lý: vôi
CaCO3, Yucazeolite, đạt kết quả rất cao khi xử l ý
nguồn nước; Supper-pac làm trong nước và cả 2 loại
này đều hạn chế tảo phát triển, hấp thu các khí độc,
làm tốt nước.(liều lượng ghi trên bao bì).
- Ao nuôi cá lóc cho ăn mồi sống, tảo rất dễ phát
triển, do đó phải xử lý định kỳ, luân phiên, cho nước
tốt cá sẽ ít bệnh, ăn mạnh và chóng lớn.
Một số kinh nghiệm trong việc phòng trị bệnh ở
cá lóc
Ương giống: Thường găp trở ngại ở 2 giai đoạn :
a- Giai đoạn 1: Ương từ 5-15 ngày tuổi.
- Khoảng 5-7 ngày tuổi, thường gặp hiện tượng cá bị
kết về. Cách xử l ý: Khi mới đưa cá vào vèo ương
phải tắm cá bằng nước muối hoặc Iodine-Complex
(hóa chất có gốc Iode). Khi tắm cá: thuốc phải pha
sẵn cho từ từ vào cá và theo dõi phản ứng của cá để
xử l ý kịp thời. Nếu thấy cá phóng nhảy nhiều là nồng
độ thuốc cao, phải làm cho loãng ra, vì trong phạm
vi nhỏ đôi khi phân chia không đúng.
- Nước muối 3-5% (nếm thấy lờ lợ); hoặc Iodine - Complex. Cách pha: Lấy 1cc thuốc pha trong 1lít
nước sạch, sau đó lấy 10cc thuốc đã pha cho từ từ vào
dụng cụ có chứa cá để tắm khoảng 10lít nước, ngâm
thời gian 5-10phút rồi đưa ra vèo.
Hoặc có thể xử l ý như sau :
* Buổi sáng tạt Avaxide (Anova) 1cc/m3 nước
(mùa nước đổ, nước rút); nếu mùa khô hoặc mưa dầm thì tạt Seeweed hoặc Bio-greencut liều lượng : 2cc/m3
nước (nên tính độ sâu 1m).
* Buổi chiều: Iodine-Comlex 1cc/m3 nước hoặc
Sundine -37 . Tạt liên tục 3 ngày để ngăn ngừa hoặc
trị ngoại ký sinh, sau đó nếu thấy mưa thì tạt, hoặc 1
tuần tạt ngừa 1 lần.
- Trộn vào thức ăn : Buổi sáng trộn VTMC, buổi
chiều trộn men tiêu hóa (liều lượng hướng dẫn ghi
trên bao bì) cho ăn liên tục tuần đầu hoặc khi thời tiết
xấu.
b- Giai đoạn 2: Ương từ 15-30 ngày. Bà con quen
gọi là giai đoạn qua cá.
- Giai đoạn này cá chuyển đổi từ việc ăn trứng nước
sang ăn thức ăn của loài (cá con băm nhuyển), giai
đoạn này cá cũng bị ngoại ký sinh và đường ruột. Có
thể xử l ý như sau:
- Khi muốn cho ăn qua cá, ta phải giảm lượng trứng
nước dần và thêm cá từ từ vào cho đến khi còn hoàn
toàn cá, lúc này nên trộn men tiêu hóa vào thức ăn
giúp cá tiêu hóa tốt.
- Thường sau thời gian nuôi 1 tuần lưới cước bị rong
bám và phân cá thải ra, thức ăn thừa (xương,tạp chất)
lắng tụ dưới đáy vèo (lưới cước) sẽ làm nguồn nước
ô nhiễm, mầm bệnh dễ phát sinh nhất là nấm và ký
sinh trùng. Nên kiểm tra loại bỏ tạp chất dưới đáy
vèo thì việc xử lý thuốc mới có hiệu quả. Xử l ý môi
trường: Yucazeolite (liều lượng ghi trên bao bì) điều
chỉnh môi trường làm tốt nước; tạt ngừa.
- Trị ngoại k ý sinh, buổi sáng tạt Avaxide 1cc/m3 vèo
(mùa nước đổ, nước rút); nếu mùa khô hoặc mưa dầm thì tạt Seeweed hoặc Bio-Greencut liều lượng 2cc/m3
vèo.
- Buổi chiều, Iodine-Comlex 1cc/m3 vèo hoặc
Sundine -37. Tạt liên tục 3 ngày để ngăn ngừa hoặc
trị ngoại ký sinh, sau đó nếu thấy mưa thì tạt hoặc 1
tuần tạt ngừa 1 lần. Sau khi tạt hóa chất xong, nghỉ 2
ngày, tạt chế phẩm sinh học. Có thể dùng một trong
các loại như Bio-DW; Bio-tab, Epinol-PT, 902-C......
Nuôi cá thịt
- Để cá phát triển tốt, vèo phải làm bằng lưới có mắc
lưới thưa (lưới lổ) cho nước trao đổi qua vèo thông
thoáng. Hằng ngày phải quan sát biểu hiện cá ăn và
quan sát màu nước để xử lý kịp thời.
- Cá bị ký sinh trùng bám, biểu hiện phóng nhảy, chui rúc, chết rãi rác. Buổi sáng tạt Avaxide 1,5cc/m3. Buổi chiều, Iodine-Comlex 1,5cc/m3 vèo, Sundine -
37, hoặc các loại hóa chất có gốc Iode. Phải xử kết
hợp như thế mới đạt hiệu quả cao,vì thường cá bị bội
nhiểm chứ không đơn thuần 1 loại ký sinh.
- Cá lóc ăn mồi sống, do đó vào tháng thứ 3 của chu
kỳ nuôi , lúc cá khỏe, nên tẩy giun giúp cá chóng lớn
và ít tiêu tốn thức ăn.
- Lúc giao mùa, thời tiết xấu nên trộn VTMC cử
sáng, men tiêu hóa cử chiều vào thức ăn cho cá. Nếu
chúng ta theo dõi xử lý như trên sẽ hạn chế việc dùng
kháng sinh trong nuôi cá.
(Chú thích: Vèo: Hay còn gọi là mùng lưới, giai)
Ks. Nguyễn Thị Phi Phượng
Trạm Khuyến nông Phú Tân
