472
NỘI SOI BÀNG QUANG
I. ĐẠI CƢƠNG
Soi bàng quang là một thủ thuật đưa máy soi vào lòng bàng quang qua đường niệu
đạo, để quan sát trực tiếp niêm mạc bàng quang, các lỗ niệu quản, cổ bàng quang,
nhằm mục đích chẩn đoán và điều trị
II. CHỈ ĐỊNH
- Đái máu, đái mủ, đái dưỡng chấp, đái buốt, đái rắt.
- Chụp thận ngược dòng
- Sinh thiết bàng quang để chẩn đoán xác định tổn thương
- Đánh giá bàng quang sau đợt điều trị k bàng quang.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Co thắt niệu đạo, hẹp niệu đạo, đứt niệu đạo do chấn thương.
- U phì đại tiền liệt tuyến
- Viêm cấp niệu đạo do các nguyên nhân
- Lao bàng quang
- Thể trạng suy kiệt nặng.
IV. CHUẨN BỊ
1. Dụng cụ
- Máy nội soi bàng quang cứng hay mềm vô khuẩn, cỡ thích hợp với người bệnh.
- Nong niệu đạo các cỡ.
- Hệ thống cung cấp ánh sáng lạnh
- Kìm sinh thiết.
- Màn hình
- Hệ thống máy vi tính có cạc hình, máy in kết quả.
- Bình đựng dung dịch có giá treo và hệ thống dẫn nước có khoá.
- Bàn soi theo tư thế sản khoa
- Toan, khăn có lỗ, gạc, bông, găng tay vô trùng,
- Kìm kocher, bơm tiêm 5ml
- Lọ đựng bệnh phẩm có dung dịch Formol 10
473
- Kim lấy bệnh phẩm
- Tạp dề.
2. Thuốc
- Thuốc tiêm trước soi theo y lệnh: Atropinsunphat 1/4 mg x 2 ống. Midazolam
5mg/ml x 1/2 ống.
- Dung dịch sát trùng Povidine iodine 10 ,
- Jely bôi trơn hoặc dầu Parafin.
- Dung dịch sorbitol 3 , hoặc nước muối 0,9 . Nước cất.
3. Ngƣời bệnh
- Thông báo giải thích cho người bệnh và người nhà người bệnh biết về thủ thuật sẽ
làm, giúp người bệnh yên tâm và ký giấy làm can đoan trước soi.
- Kiểm tra hồ sơ bệnh án đầy đủ, phiếu chỉ định soi, phim Xquang, kết quả siêu âm.
- Tiêm thuốc theo y lệnh trước soi 15 phút.
- Đặt người bệnh nằm theo tư thế sản khoa.
- Rửa sạch bộ phận sinh dục ngoài bằng xà phòng
IV. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
- Điều dưỡng rửa tay, đội mũ, đeo khẩu trang, tạp dề.
- Giúp bác sỹ đeo găng tay vô khuẩn.
- Sát khuẩn lỗ tiểu bằng dung dịch Povidine 10
- Chuẩn bị lấy thuốc gây tê (theo chỉ định)
- Phụ bác sỹ nong niệu đạo
- Bác sỹ đưa máy soi vào bàng quang theo các thì như thông tiểu nam hoặc nữ.
- Nối hệ thống dây dẫn nước tiểu ra và hệ thông dung dịch vào bàng quang qua máy
nội soi.
- Cho nước vào bàng quang mỗi lần khoảng 200 ml làm căng bàng quang.
- Nếu soi phát hiện có tổn thương.
- Điều dưỡng phối hợp với bác sỹ bấm sinh thiết tổn thương.
(Đưa kìm sinh thiết vào bàng quang qua hệ thống máy nội soi, chọn vị trí sinh thiết
theo y lệnh của bác sỹ, mở kìm và đóng kìm sinh thiết nhẹ nhàng)
- Lấy bệnh phẩm vào lọ đựng Formol 10 cố định bệnh phẩm.
- Sau khi bác sỹ rút máy nội soi:
474
Sát khuẩn lỗ niệu đạo và bộ phận sinh dục ngoài (ở nữ)
Thu dọn dụng cụ
Giúp ngưòi bệnh ra khỏi bàn khám và mặc quần.
Ghi phiếu theo d i chăm sóc
Hướng dẫn người bệnh lấy kết quả sau soi.
V. ĐÁNH GIÁ GHI HỒ SƠ BÁO CÁO
Nhận định tình trạng người bệnh
- Sắc mặt, tình trạng đau
- mầu sác nước tháo ra
- Tình trạng tiểu sau soi (đái máu, đái buốt..)
- Tình trạng sốt.
Phát hiện dấu hiệu bất thường báo cáo bác sỹ soi để xử trí kịp thời.
VI. HƢỚNG DẪN NGƢỜI BỆNH
Hướng dẫn người bệnh nghỉ ngơi và ăn uống sau khi soi và phát hiện các dấu hiệu bất
thường báo cho thầy thuốc biết.