Ôn tập môn Văn: Bốn điểm
cần nhớ!.
Còn hai tuần nữa, kỳ thi Tốt nghiệp THPT bắt đầu, đa số
học sinh có tâm lý e ngại môn thi tự luận khởi đầu, đặc biệc
là câu 5 điểm. Tâm lý lo ngại này rất đáng để phụ huynh
phải quan tâm đến sức khoẻ và kết quả thi của con em mình.
Thực sự không đến nỗi vậy, cho rằng môn Văn khó đạt điểm cao
nhưng vẫn có cách ôn tập riêng. Khi ôn tập, đọc tài liệu và học
phần tác phẩm, các em cần chú ý những đường nét cơ bản sau:
Khi tiếp cận một tác phẩm cần nắm chắc hiểu đúng 4 vấn đề cơ
bản: Xuất xứ, nội dung. Nghệ thuật và chủ đề. Chỉ vỏn vẹn có
bấy nhiêu sao lại khó học, khó nhớ đến mức có đến 50% học
sinh phải mất bình tĩnh?
Xuất xứ: có hai cách hiểu để nhớ chắc, về góc độ lịch sử xuất
xứ là hiểu như một sự kiện Tác phẩm này do ai viết, viết vào
thời gian nào, hoàn cảnh xã hội ra sao, tác giả đang làm gì ở
đâu? Nếu chỉ thế thôi thì các em sẽ không có ý để khai thác tư
liệu mà vận dụng cho bài luận trôi chảy đủ ý được. Nói cách
khác là cộc lốc, cụt ý sớm. Về phương diện văn chương, xuất xứ
có chứa đựng ý nghĩa sâu sắc hơn. Xuất xứ là hoàn cảnh khai
sinh cho tác phẩm, nó biểu đạt được hoàn cảnh xã hội của tác
giả, có liên quan đến nguồn cảm xúc, cảm hứng mà tác giả sắp
xây dựng nên tác phẩm của mình. Ngoài ra xuất xứ còn bao hàm
tính nhân văn tác giả sẽ viết gì, ca ngợi ai, viết cho ai, viết để
làm gì, và còn đứng về phía nào? Theo cách hiểu trên, sẽ giúp
các em định hưóng xuyên suốt trong trong quá trình làm bài,
càng làm càng sáng ý, không hẫng hụt và khô cứng.
Nội dung: các học sinh căn cứ theo tài liệu chỉ nêu ra đúng, đủ
những cái cần mà mỗi tác phẩm có nội dung riêng. Có thể nói,
nội dung là cái riêng của từng tác phẩm, những gì mà tác giả đã
cố gắng xây dựng lên, chúng ta không cần phải thêm bớt không
chừng sẽ dễ dẫn đến lệch lạc. Phần này các em chỉ gạch ý ra và
cố gắng lập luận hành văn sao cho bài đủ ý là trọn vẹn, nên bám
theo yêu cầu và sát theo barem điểm.
Nghệ thuật phần này có vẻ trừu tượng hơn, thực ra cũng những
nét chung thể loại văn bản chính luận, truyện ký, trường ca, hồi
ký, thơ, tế… mà các tiền bối đã sử dụng. Ở khía cạnh câu từ
miêu tả, nhân hoá, vật hoá, so sánh, đối lập, tu từ, ẩn dụ… cũng
được tài liệu và thầy cô lưu ý cho các em từng bài, từng tác
phẩm cụ thể. Cái các em vững tin nhất là nội dung có thi
đều nằm trong chương trình đã học.