Phân biệt ký họa và diễn họa trong đào tạo thiết kế kiến trúc, nội thất, thời trang



PHÂNBIỆTGIỮAKÝHỌAVÀDIỄNHỌATRONG

ĐÀOTẠOTHIẾTKẾKIẾNTRÚC,NỘITHẤT,THỜITRANG

KimDuyVăn



Email:kdvan_tdcn@hou.edu.vn

Ngàytòasoạnnhậnđưcbàibáo:06/11/2024

Ngàyphảnbiệnđánhgiá:14/05/2025

Ngàybàibáođưcduyệtđăng:28/05/2025

DOI:10.59266/houjs.2025.574

Tómtắt:BàiviếtvớimụcđíchthảoluậnvềphânbiệtcácvấnđềliênquanđếnKýhọa

vàKýhọatrongđàotạo;Kiếntrúc,nộithất,thờitrang…Kýhọa,diễnhọalàmônhọckhông

thểthiếutrongđàotạongànhmỹthuật,cũngnhưtrongngànhthiếtkế.Kýhọa,diễnhọagóp

phầnrènluyệnkỹnăngquansát,kỹnăngthựchành,tạotiềnđềchotưduysángtạocho

ngườihọc.Đặcbiệtlàcácchuyênngành:kiếntrúc,nộithất,thờitrang...Làmộtphầnquan

trọngtrongpháttriểnýtưởngvàcũngnhưtưduythiếtthiếtkếcácsảnphẩmmangtínhmỹ

thuậtcao,từđógópphầnchosựpháttriểncácsảnphẩmthiếtkếsángtạocótínhthẩmmỹ

chấtlượngphụcvụnhucầuxãhộihiệnđại.

Từkhoá:kýhọa,diễnhọa,diễnhọakiếntrúc,diễnhọanộithất,diễnhọathờitrang.



TrườngĐạihọcMởHàNội

I.Đặtvấnđề

Trong bốicảnhcông nghệthiếtkế

ngày càngpháttriển, việcứngdụng các

phầnmềmhiệnđạitrởnênphổbiếntrong

đàotạocácchuyênngànhnhưkiếntrúc,

nộithất,thờitrang.Tuynhiên,kýhọavà

diễn họa bằng tay vẫn giữ vai trò quan

trọng,khôngthểthaythếtrongquátrình

hìnhthànhtưduythiếtkếvàkhảnăngthể

hiệnýtưởng.Kýhọagiúpngườihọcrèn

luyện kỹ năngquan sát,ghinhậnnhanh

chóngcảmxúcvàđặcđiểmđốitưng,từ

đóhìnhdungkhônggian,hìnhthức,chất

liệu một cách sinh động. Trong khi đó,

diễnhọađóngvaitròtruyềntảiýtưởng

thiếtkếrõràng,trựcquanthôngquahình

ảnhhoànchỉnh,phụcvụviệctrìnhbàyvà

thuyếtphụcngườixemhoặckháchhàng.

Việcphânbiệtrõgiữakýhọavàdiễn

họakhôngchỉgiúpngườihọchiểuđúngvai

trò,mụcđíchcủatừngphươngpháp,màcòn

tạonềntảngvữngchắcchoviệcứngdụng

linhhoạttrongtừnggiaiđoạnthiếtkế.Đây

làcơsởcầnthiếtđểxâydựngchươngtrình

đàotạophùhp,nângcaohiệuquảgiảng

dạytrongcáclĩnhvựcthiếtkếsángtạo.

II.Cơsởlýthuyết

Bàiviếtdựatrêncáckháiniệmvề

kýhọavàdiễnhọa,đồngthờiphântích

các phương pháp và kỹ năng thể hiện

trongquátrìnhsángtạonghệthuậtvàthiết

kế.Đâylànhữngcôngcụquantrọnghỗ

trviệchìnhthànhýtưởngvàhiệnthực

hóacácsảnphẩmtronglĩnhvựchộihọa,

kiếntrúc,nộithấtvàthờitrang.Việcvận

dụnghiệuquảhaihìnhthứcthểhiệnnày

khôngchỉcầnthiếttrongquátrìnhhọctập

chuyên ngành màcòn đóng vai trò then

chốttrongcôngviệcthựctiễn,gópphần

tạoracácsảnphẩmthiếtkếmanggiátrị

thẩmmỹvànghệthuậtcao,phụcvụcho

nhucầupháttriểnsángtạocủaxãhội.

NhữngđặcđiểmriêngbiệtcủaKý

họa và diễnhọa có ảnh hưởng trực tiếp

đếntưduythiếtkếvàkhảnăngtrìnhbày

ýtưởngtrongcáclĩnhvựckiếntrúc,nội

thấtvàthờitrang.Việchiểurõvaitrò,ưu

điểmcủatừngphươngphápsẽgiúpngười

họcvàngườilàmnghềnângcaohiệuquả

thựchànhchuyênmôn,từđópháttriểntư

duythịgiác,kỹnăngbiểuđạtvàkhảnăng

sángtạotrongthiếtkế.

III.Phươngphápnghiêncứu

-Phươngphápnghiêncứutàiliệu:

Thu thập, tổng hp và phân tích các tài

liệuchuyênngànhvềmỹthuật,thiếtkế,

kiếntrúc,nộithấtvàthờitrangnhằmxác

định cơ sở lý thuyết liên quan đến khái

niệm, vai trò, kỹnăng và ứngdụng của

Kýhọavàdiễnhọa.

-Phươngphápphântích–sosánh:

Sosánhcácđặcđiểm,mụcđíchsửdụng

vàhiệuquảgiữaKýhọavàdiễnhọatrong

quátrìnhhọctậpvàthựchànhthiếtkế,từ

đóchỉrasựkhácbiệtvàmốiliênhệhỗtr

giữahaiphươngphápthểhiện.

- Phương pháp quan sát và phân

tíchhìnhảnhminhhọa:Quansátcácbài

tậpthựchànhcủasinhviênchuyênngành

và các sảnphẩmthiết kế chuyênnghiệp

nhằmminhchứngchotínhứngdụngthực

tiễn và hiệu quả của từng phương pháp

trongđàotạovàsángtác.

- Phương pháp phỏng vấn – khảo

sátchuyêngia:Tiếnhànhkhảosátýkiến

từ giảng viên, nhà thiết kế, kiến trúc sư

vàsinhviênnhằmthuthậpđánhgiáthực

tếvềvaitròcủakýhọavàdiễnhọatrong

đàotạovàhànhnghềthiếtkế.

IV.Kếtquảnghiêncứu

4.1.Kýhọa

4.1.1.Kháiquátvềkýhọa

“Kýhọalàphươngphápghilạihình

ảnhmộtcáchnhanhchóng,nhằmnắmbắt

đặcđiểmnổibậthoặctoàncảnhcủamột

sựvật,hiệntưngtrongđờisống”(Triệu,

Trần&Khắc,2000,tr.8).Tùytheomục

đích, người vẽ cóthể lựa chọncách thể

hiệnđơngiản,kháiquáthoặcchitiếtvà

tỉmỉ.Mộtbảnkýhọađưcxemlàthành

côngkhinóthểhiệnđưctinhthầnvàbản

chấtcủađốitưngđưcquansát.

Ký họa có thể phục vụ cho nhiều

mụcđíchkhácnhaunhư:

- Thu thập hình ảnh làm tài liệu

thamkhảo

-Làcơsởđểpháttriểnthànhcáctác

phẩmhộihọahoànchỉnh

-Hỗtrviệcrènluyệntrínhớvàkỹ

năngthểhiện

- Giúp nâng cao khả năng tư duy

hìnhảnhvàquansáttinhtế

TrongKýhọa,ngườinghệsĩcóthể

sửdụngnhiềuphươngphápvàthủpháp

khácnhauđểthểhiện.Đườngnétcóthể

đưcthayđổivềđộdàyhoặcmảnh,tuỳ

theocảmxúcvàýđồnghệthuật.

Khi áp dụng phương pháp ký họa

theomảng,ngườivẽsẽsửdụngcáckhối

hìnhvàmàu sắcvớiđặc điểmkhácbiệt

đểtạonênbốcục.Hìnhthứcthểhiệnnày

thườngchialàmhailoại:

Kýhọamảngđơnsắc:Sửdụngcác

tôngmàusáng–tốihoặcđậm–nhạtđể



phân chia mảng hình, thể hiện khối và

ánhsáng.

Kýhọamảngđasắc:Kếthpnhiều

màukhácnhauđểtăngtínhbiểucảm,tạo

chiềusâuvàkhônggianchobàivẽ.

4.1.2.Cácdạnghìnhthứckýhọa

Vẽ ký họa có thể đưc áp dụng

trong nhiều thể loại và tình huốngkhác

nhau.Trongmỹthuật,cónhiềuhìnhthức

phươngphápvẽkýhọa,xongvềcơbản

làkhácnhau,mỗithểloạichấtliệucóđặc

điểmriêngbiệtvàcáchthểhiệncủanó.

Dướiđâylàmộtsốthểloạikýhọacơbản

trongmỹthuật:

Ký họa chân dung: là việc ghi lại

nhữngtrạngtháicảmxúc,biểuhiệnvui,

buồn của con người. Nét vẽ thủ pháp

mang yếu tốcá nhânngườivẽ, thểhiện

đưctinhthầnđốitưngđó.

Ký họa nhóm người: là quá trình

quan sát con người trong sinh hoạt lao

độngsản xuất cómang yếutố nộidung

chủ đề, hình thức thực tế mà người vẽ

muốnthểhiện.

Ký họa phong cảnh: người vẽ tập

trung vào việc tái hiện cảnh vật, không

gian,đốitưngthườnglàthểhiệnchitiết

tựnhiênnhưngọnnúi,dòngsông,biểncả,

hoặccáckhuđôthị.

Ngườitacóthểdùngcácchấtliệu

khácnhauđểthựchiệnbàivẽnhưbútchì,

chìmàu,bútbi,mựcnho,màunước,sơn

dầu,sơnmài,acrylic...

Mộtsốvídụmôtảcụthểnhưsau:

Hình1.Kýhọađentrắng

Nguồn:BàitậpcủasinhviênkhoaTDCN

Hình2.Kýhọađentrắng

Nguồn:BàitậpcủasinhviênkhoaTDCN

Hình3.Kýhọamàu

Nguồn:BàitậpcủasinhviênkhoaTDCN

Hình4.Kýhọatrongthờitrang

Nguồn:BàitậpcủasinhviênkhoaTDCN



4.1.3.Ýnghĩacủaviệcvẽtranhkýhọa

Làmộtkỹnănghộihọaphảiluyện

tập không chỉ với ngườichuyên nghiệp,

màđốivớingườimớitheonghềhộihọa

cũngcần.VìviệcKýhọarènluyệntưduy

thẩmmỹvàlưugiữghinhớcácthủpháp

thểhiệnchongườivẽ.Điềunàylàrấtcó

li,vừatíchlũykinhnghiệm,vừacóthể

rènluyệnnhiềukỹnăng.Cáchthứcngắn

nhấtthểhiệnđưcbảnsắccánhânchính

nhờnétđộcđáonàynêngiúpngườivẽtìm

đưcphongtháicủariêngmình.

Những rung động về phương diện

tìnhcảmcủatừngcáthểsẽđưcthểhiện

thôngquabứckýhọa.Dođóphươngpháp

rènkỹnăngtưduysángtạomỹthuậtqua

quátrìnhkýhọa,ngườivẽsẽquansátthấy

cácgóccạnhriêngcủachủthể,lưulạicác

điểm nhấn để thể hiện những đặc trưng

nổibậtnhất.Mangđếnchongườithưởng

thứcnhữngcảmgiácmớimẻ,vớinhững

yếutốcótínhđặcbiệt,cátínhriêngcủa

mình,giúpbàivẽtốthơn.

Dưới đây là một số yếu tố quan

trọnggiúpbàivẽkýhọatrởnênđẹphơn:

Tương phản: Sử dụng sự tương

phảntrongmàusắc,độtươngphảngiữa

ánhsángvàbóngtạorasựsâuvàsựnổi

bậtchocácchitiếttrongbứctranh.

Sựcânđốibốcục:đảmbảorằngcác

yếu tố trên bức tranh đưc sắp xếp một

cáchhàihòavàcânđối.

Độngtĩnh:Tạorasựcânbằnggiữa

yếutốđộng(nhưchuyểnđộng,hìnhảnh

động)vàyếutốtĩnh(nhưhìnhảnhđứng

yên).Sựkếthpnàytạoramộtcảmgiác

thúvịvàcânđốichotácphẩm.

Chi tiết: Cẩn thận với các chi tiết

nhỏ, chú ý đến từng nét vẽ, từng mảng

màuđểtạonênmộthìnhảnhchấtlưng

vàtỉmỉ.

Màusắc:Sửdụngmàusắcmộtcách

hplý để tạo nêncảm xúc và tạo ra sự

thănghoachobứctranh.Tạosựcânđối

giữa các màu và tận dụng hiệu quả các

màusắctươngphản.

Ánhsángvàbóng:Hiểurõcấutrúc

ánhsángchiếusángvàtạobóngtrêncác

hìnhdạng.Sửdụngánhsángvàbóngđể

tạorasựsâutrongbứctranhkýhọa.

Phongcáchcánhân:Thểhiệnphong

cáchcánhâncủabạntrongbứctranh.

Biểu cảm và cảm xúc: Truyền đạt

biểucảmvàcảmxúcthôngquahìnhảnh.

Sử dụng cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt và

tưthếđểtạonênmộtkếtnốicảmxúcvới

ngườixem.

Tómlại,sựkếthptốtgiữacácyếu

tốnhưmàusắc,tươngphản,cânđốivàsự

tậptrungvàochitiếtsẽgiúptạonênmột

bứctranhkýhọađẹpvàthúvịhơn.

4.2.Diễnhọa

4.2.1.Tổngquanvềdiễnhọa

“Diễnhọalàquátrìnhthểhiệnhình

ảnhcủamộtđốitưngtừnhiềugócnhìn

khácnhau,đồngthờilàmnổibậtcácyếutố

cấutrúc,hìnhdángvàchitiếtnhằmtruyền

tảirõràngtínhthẩmmỹcũngnhưýtưởng

thiết kế” (Nguyễn, 2005, tr.11). Không

đơnthuầnlà bảnvẽ minhhọa, diễnhọa

cònlàphươngtiệntrựcquangiúpngười

xemhiểuvàcảmnhậnđưcýtưởngsáng

tạomộtcáchcụthểvàsốngđộng.

Tương tự như ký họa, diễn họa

khôngbịgiớihạnbởibấtkỳkhuônmẫu

nàotrongcáchthểhiện.Ngườivẽcóthể

lựachọnnhiềuphongcáchkhácnhau–từ

hiện thực, bántrừu tưngđếncáchđiệu



hiệnđại–miễnsaothểhiệnđưcbảnchất

vàtinhthầncủasảnphẩmthiếtkế.

4.2.2. Ứng dụng của diễn họa trong

cácngànhnghề,kiếntrúc,nộithất,thờitrang

Diễnhọatrongkiếntrúc:

Trong lĩnhvực kiếntrúc, diễnhọa

đóngvaitròcựckỳquantrọngnhưmột

côngcụgiaotiếptrựcquangiữakiếntrúc

sưvàkháchhàng,nhàđầutư,cũngnhư

các đơn vị thi công. Đây không chỉ là

bướctrìnhbàylạithiếtkếmộtcáchsinh

động,màcònlàphươngtiệntruyềnđạtý

tưởngthiếtkế,khônggiansửdụngvàcảm

quanthẩmmỹcủacôngtrìnhmộtcáchrõ

ràngvàthuyếtphục.

Diễnhọakiếntrúcthườngthểhiện

các yếu tố như: hình khối công trình, tỉ

lệ,vậtliệusửdụng,ánhsáng,màusắcvà

mốiliênhệgiữakhônggiantrong–ngoài.

Thôngquaphốicảnh2D,3Dhoặcbảnvẽ

tay,kiếntrúcsưcóthểtạoranhữnghình

ảnh gần với thực tế,giúp người xemdễ

hìnhdungquymôvàtínhứngdụngcủa

côngtrìnhtrongmôitrườngsống.

Ngoàivaitròtruyềnthông,bảndiễn

họacònlàcôngcụphântíchthiếtkếtrong

quá trình sáng tạo. Kiến trúc sư có thể

dùngdiễnhọađểthửnghiệmcácphương

ánthiếtkếkhácnhau,từđóđánhgiátính

khảthi,sựhplýtrongcôngnăngcũng

nhưkhảnăngthẩmmỹtrướckhiđivào

giaiđoạnthicông.

Diễnhọakiếntrúccóthểchialàm

badạngchính:

Diễn họa ý tưởng (Conceptual

Visualization): Tập trung thể hiện tinh

thầnvàýtưởngsángtạobanđầu,thường

mang tính biểucảm cao,không cầnquá

chitiếtnhưnggiàutínhnghệthuật.

Diễn họa kỹ thuật (Technical

Illustration): Dùng trong hồ sơ thiết kế

kỹthuật,thểhiệnchínhxácthôngsố,kích

thước,mặtđứng,mặtbằngvàcácchitiết

kỹthuật.

Diễn họa trình bày (Presentation

Rendering): Phối cảnh đưc hoàn thiện

vớiánhsáng,vậtliệuvàcảnhquanxung

quanhđểtạohìnhảnhgiốngthựctế,phục

vụ thuyết trình dự án và quảng báthiết

kế.Diễnhọacầncáckỹnăngtưduylogic

cùng thẩm mỹ tốt: tư duy logic sẽ giúp

họtínhtoáncácthôngsốcủacôngtrình

mộtcáchchínhxác,hạnchếxảyrasaisót

trongquátrìnhthicông.

Sựchỉnchu,tỉmỉ,khéoléotớitừng

chitiết:bạncầnamhiểuvềcácquyluật

phốicảnh,đồngthờicókhảnăngvẽtốtsẽ

là một điểm cộng trongngành. Mỗibản

diễnhọacầnthểhiệnrađưcnhữngnét

vẽcơsởcủabảnvẽkỹthuậttrướcđóđã

đưcvẽnên.

Mộtsốhìnhảnhthamkhảo:

Hình5.Diễnhọataybằngmàu

Nguồn:Internet

Hình6.Diễnhọataybằngmàu

Nguồn:Internet

Phân biệt giữa ký họa và diễn họa trong đào tạo thiết kế kiến trúc, nội thất, thời trang

Bài viết phân biệt ký họa và diễn họa trong đào tạo thiết kế kiến trúc, nội thất, thời trang, giúp rèn luyện kỹ năng, tư duy sáng tạo, truyền đạt ý tưởng.

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi