CH Đ 15: PHÉP TR HAI S NGUYÊN.Ủ Ề Ừ Ố
QUY T C D U NGO C. QUY T C CHUY N VẮ Ấ Ặ Ắ Ể Ế
A. KI N TH C C N NHẾ Ứ Ầ Ớ
1. Phép tr hai s nguyênừ ố
Mu n tr s nguyên ố ừ ố a cho s nguyên ốb, ta c ng ộa v i s đi c a ớ ố ố ủ b.
a – b = a + (–b)
Phép tr trong luôn th c hi n đcừ ự ệ ượ
2. Quy t c d u ngo cắ ấ ặ
- Khi b d u ngo c có d u “–“ đng tr c, ta ph i đi d u các s h ng trong ngo c:ỏ ấ ặ ấ ứ ướ ả ổ ấ ố ạ ặ
d u “+” thành d u “–“; d u “–“ thành d u “+”.ấ ấ ấ ấ
- Khi b d u ngo c có d u “+” đng tr c, thì d u các s h ng trong ngo c v n giỏ ấ ặ ấ ứ ướ ấ ố ạ ặ ẫ ữ
nguyên
3. Quy t c chuy n vắ ể ế
Khi chuy n v m t s h ng t v này sang v kia c a m t đng th c, ta ph i đi d uể ề ộ ố ạ ừ ế ế ủ ộ ẳ ứ ả ổ ấ
các s h ng đó: d u “+” thành d u “–“; d u “–“ thành d u “+”.ố ạ ấ ấ ấ ấ
N u thì ; ; ….ế
4. M t s tính ch t th ng dùng khi bi n đi các đng th cộ ố ấ ườ ế ổ ẳ ứ
N u thì ế
N u thì ế
5. M t dãy các phép tính c ng tr các s nguyên g i là t ng đi s .ộ ộ ừ ố ọ ổ ạ ố
Trong m t t ng đi s , ta có th :ộ ổ ạ ố ể
- Thay đi tùy ý v trí các s h ng kèm theo d u c a chúng.ổ ị ố ạ ấ ủ
- Đt d u ngo c đ nhóm các s h ng m t cách tùy ý v i chú ý r ng n u tr c d uặ ấ ặ ể ố ạ ộ ớ ằ ế ướ ấ
ngo c là d u “–“ thì ta ph i đi d u t t c các s h ng trong ngo c.ặ ấ ả ổ ấ ấ ả ố ạ ặ
B. CÁC D NG TOÁN C B NẠ Ơ Ả
D NG 1:Ạ Quy t c phép tr hai s nguyênắ ừ ố
I/ Ph ng pháp gi i.ươ ả
- Đ th c hi n phép tr hai s nguyên, ta bi n đi phép tr thành phép c ng v i s điể ự ệ ừ ố ế ổ ừ ộ ớ ố ố
r i th c hi n quy t c c ng hai s nguyên đã bi t ồ ự ệ ắ ộ ố ế
- Hai s ốa và –a là hai s đi c a nhau, ta có:ố ố ủ
II/ Bài t p m u.ậ ẫ
Bài 1. Bi u di n các hi u sau thành t ng r i tính:ể ễ ệ ổ ồ
1) 2)
3) 4) 14 – 20
L i gi iờ ả
1)
2)
3)
4) 14 – 20 =
Bài 2. Tìm kho ng cách gi a hai đi m ả ữ ể a và b trên tr c s , bi t r ng:ụ ố ế ằ
1) 2)
3) 4)
L i gi iờ ả
Kho ng cách gi a hai đi m a và b trên tr c s b ng hi u c a s l n tr đi s nh vàả ữ ể ụ ố ằ ệ ủ ố ớ ừ ố ỏ
b ng a – b (n u a > b) ho c b ng b – a (n u a < b). Trong m i tr ng h p ta có k t qu sauằ ế ặ ằ ế ỗ ườ ợ ế ả
1)
2)
3)
4)
Bài 3. Tìm s nguyên x, bi t r ngố ế ằ
1) 2)
3) 4)
L i gi iờ ả
1)
2)
3)
4)
III. Bài t p v n d ng.ậ ậ ụ
Bài 1. B n Nam có 10 nghìn đng, b n mua quy n sách giá 15 nghìn đng. H i b n Nam còn baoạ ồ ạ ể ồ ỏ ạ
nhiêu đng?ồ
Bài 2. Bi u di n các hi u sau thành t ng r i tínhể ễ ệ ổ ồ
1) 2)
3) 4)
Bài 3. Đi n s thích h p vào b ng sau:ề ố ợ ả
a8 0
b5 18
Bài 4. Tìm kho ng cách gi a hai đi m ả ữ ể a và b trên tr c s , bi t r ngụ ố ế ằ
1) 2)
3) 4)
Bài 5. Tìm s nguyên ốx, bi t r ngế ằ
1) 2)
3) 4)
Bài 6. Ba b n An, Bình, Cam tranh lu n v kí hi u –ạ ậ ề ệ a nh sau:ư
An nói: “ –a luôn là s nguyên âm vì nó có d u “–“ đng tr cố ấ ằ ướ ”
Bình nói khác: “ –a là s đi c a a, nên a là s nguyên d ngố ố ủ ố ươ ”.
Cam tranh lu n l i: “ ậ ạ –a có th là b t kì s nguyên nào, vì –a là s đi c a a nên n u aể ấ ố ố ố ủ ế
là s nguyên d ng thì –a là s nguyên âm, n u –a =ố ươ ố ế 0 thì a = 0”
B n đng ý v i ý ki n nào?ạ ồ ớ ế
Bài 7. Ba b n Quy t, Th ng, Trung tranh lu n v các s h ng c a phép tr nh sau:ạ ế ắ ậ ề ố ạ ủ ừ ư
Quy t nói: “ếTrong m t phép tr thì s b tr luôn không nh h n s tr và hi u sộ ừ ố ị ừ ỏ ơ ố ừ ệ ố”
Th ng tranh lu n: “ắ ậ Ch a đúng, t có th tìm đc m t phép tr trong đó s b tr như ớ ể ượ ộ ừ ố ị ừ ỏ
h n s tr và hi u sơ ố ừ ệ ố”
Trung nói thêm: “Theo t , phép tr hai s nguyên luôn th c hi n đc và s b tr cóớ ừ ố ự ệ ượ ố ị ừ
th l n h n, b ng ho c nh h n s tr và hi uể ớ ơ ằ ặ ỏ ơ ố ừ ệ ”
B n đng ý v i ý ki n c a ai? Vì sao? Cho ví d ?ạ ồ ớ ế ủ ụ
H NG D NƯỚ Ẫ
Bài 1. Nam còn -5 nghìn đng, t c là Nam ph i n 5 nghìn đng.ồ ứ ả ợ ồ
Bài 2.
a)
b)
c)
d)
Bài 3.
a -1 -4 8 0
b 5 -10 18 -13
a – b -6 6 -10 13
-a 1 4 -8 0
-b -5 10 -18 13
Bài 4. Kho ng cách gi a hai đi m a và b trên tr c s là nên ta có k t qu :ả ữ ể ụ ố ế ả
a) 24 b) 7 c) 10 d) 27
Bài 5.
a)
b)
c)
d)
Bài 6. B n Cam nói đúng.ạ
Bài 7. B n Trung nói đúng. Có th x y ra các kh năng.ạ ể ả ả
Ví d : ụ
thì 6 > 5 và 6 > 1;
thì và
thì và
thì và
D NG 2:Ạ Quy t c d u ngo cắ ấ ặ
I/ Ph ng pháp gi i.ươ ả
Đ tính nhanh các t ng, ta áp d ng quy t c d u ngo c đ b d u ngo c, tr c ngo cể ổ ụ ắ ấ ặ ể ỏ ấ ặ ướ ặ
có d u “–“ khi b d u ngo c ph i đi d u các s h ng trong ngo c, tr c ngo c có d uấ ỏ ấ ặ ả ổ ấ ố ạ ặ ướ ặ ấ
“+” khi b ngo c gi nguyên d u các s h ng bên trong ngo c. Sau đó áp d ng các tínhỏ ặ ữ ấ ố ạ ặ ụ
ch t giao hoán, k t h p trong t ng đi s . Chú ý g p các c p s h ng đi nhau ho c cácấ ế ợ ổ ạ ố ộ ặ ố ạ ố ặ
c p s h ng có k t qu ch n ch c, ch n trăm,….ặ ố ạ ế ả ẵ ụ ẵ
Ho c ta c n nhóm các s h ng vào trong ngo c: N u đt d u “–“ đng tr c d uặ ầ ố ạ ặ ế ặ ấ ằ ướ ấ
ngo c thì ph i đi d u các s h ng đó, còn n u đt d u “+” đng tr c d u ngo c thì v nặ ả ổ ấ ố ạ ế ặ ấ ằ ướ ấ ặ ẫ
gi nguyên d u các s h ng đó.ữ ấ ố ạ
II/ Bài t p m u.ậ ẫ
Bài 1. Tính nhanh