Ph
ề
ươ
ị ệ
ề
ớ ể ệ ể ệ ả ố ộ ố ấ
ị ả ề ệ
ờ ệ ệ
ẩ ề ừ ầ ủ ề ộ
i thi u cho các bác phác đ riêng t ng b nh sau. Do quĩ th i gian có h n ạ t ch a đ ể ả và đ y đ v n i dung, mình post lên đ c ả ng pháp 3 b
ướ ướ ướ ứ
ể
ướ ị ệ
ướ ệ ệ
ệ ệ
ệ ị ệ ệ ề ọ
ạ ỏ ấ ộ ơ ư ủ ệ ầ
ơ ớ ơ ớ ộ ố ầ ờ ủ ệ ộ
c. i giúp lo i b phân, ch t đ n chu ng, n i c trú c a m m b nh. ồ i làm c t đ t m t khâu trong vòng đ i c a m t s m m b nh (c u ầ ầ
ầ t m m b nh, làm suy y u m m b nh và làm cho m m ể ượ ệ ệ ệ ệ ầ
ầ ả ế ả ự ệ ầ
ng không có kh năng gây b nh, gi m áp l c m m b nh. ệ ng. ườ ườ
ươ ệ ấ ộ ộ ồ ỏ ồ
ế i: d n toàn b phân, ch t đ n chu ng ra kh i chu ng nuôi và ti n ho c chôn cùng vôi b t, thu c sát trùng, … Ti n hành phát ố ộ ể ạ ỏ ơ ư ế ủ ộ ậ
ệ ầ
ỗ ệ ề
ệ ể ạ ỏ ầ ệ ề ệ
ẽ ậ ồ
ệ ọ ồ ễ ạ
ng pháp đi u tr b nh cho gà và v t nuôi ậ Vi c nuôi gà và b b nh là đi u không ai mong mu n, tuy nhiên khi b bê h r i thì ị ẹ ồ ị ệ ph i làm th nào thì mình xin phép gi i thi u m t s v n đ cũng có th nói là ề ả nguyên t c trong đi u tr các b nh nói chung cho các bác tham kh o. Khi nào r nh ắ mình s gi ồ ẽ ớ c chu n v câu t nên bài vi ừ ư ượ ế nhà tham kh o, trao đ i và góp ý nhé. ồ Ph c 5 đúng ướ ươ Th nh t: 3 b c g m ướ ồ ứ ấ B c 1: V sinh ệ B c 2: Dùng thu c ố B c 3: B tr ổ ợ Th 2: 5 đúng Đúng thu cố Đúng cách Đúng th i đi m ờ ngượ Đúng l Đúng li u trình ệ c trong đi u tr b nh 3 b ề B c 1: V sinh ệ V sinh là khâu vô cùng quan tr ng trong đi u tr cũng nh phòng b nh. Trong công ề ọ ư ị i hi u qu cao. Trong ng pháp r ti n mà đem l tác phòng b nh thì v sinh là ph ả ạ ẻ ề ươ khi đi u tr b nh v sinh có m t ý nghĩa vô cùng quan tr ng. ộ Ý nghĩa: - V sinh c gi ệ - V sinh c gi ệ ắ ứ trùng) làm cho m m b nh không phát tri n đ ệ - V sinh sát trùng giúp tiêu di b nh trong môi tr ệ - Làm s ch môi tr ạ Ph ng pháp: - V sinh c gi ọ ơ ớ hành x lý b ng cách ủ ặ ằ ử quang b i r m khu v c xung quanh chu ng đ lo i b n i c trú c a đ ng v t trung ự ụ ậ ồ ả gian truy n b nh (ru i, mu i, côn trùng khác…). Riêng b nh C u trùng thì ta ph i ồ ề ầ d n phân hàng ngày trong li u trình đi u tr (3-2-3) đ lo i b các noãn nang (m m ị ọ . b nh) ra ngoài. Các b nh khác có th lo i b phân 2-3 ngày/l n tuỳ đi u ki n th c t ự ế ể ạ ỏ ệ Chú ý: Vi c d n phân trong chu ng s làm xáo tr n v t nuôi, gây stress, gây ra các tác đ ng làm gà ch ng đ ng lên nhau nên d gây ch t do d m đ p, do v y chúng ta ph i ả ộ ẫ th t nh nhàng, d n t ng khu m t tránh gây tác đ ng m nh nh t là v i v t nuôi m n ậ
ậ ớ ậ ố ọ ừ ộ ế ộ ẫ ạ ẹ ấ ộ
ồ ạ ậ ẽ ư ấ ộ
ồ ồ ộ ắ ề ọ ộ ớ
ệ ế ộ ố
ị ố ề ỉ ầ ầ ề ủ
ộ ấ ứ ủ ồ ạ ệ ơ ầ
ặ t đ ệ ượ ồ
ố ẩ
ầ ế ể ồ ề ề ậ ợ ể
ố ấ ế i có đi u ki n thu n l ệ ờ ồ ử i đ phát tri n). Nên phun ng a t, và phun vào th i đi m “khô” và “ m” nh t trong ấ ể
ồ ả ụ ậ
ỗ ố ắ ế
t côn trùng. ố ệ
ướ
ề
ị ỏ ậ ệ ề ệ
ố ệ ự
ụ ố ạ ố ấ
ả
ầ
ộ ợ
ứ ư ặ
ứ ạ ị ệ ệ ố ề ầ
ứ ợ
c, atropin (l n) i bù n ệ ả ợ
ố
ử ụ ư
ng s d ng (cho u ng, tiêm b p, tiêm ố ng trên nhãn mác đã h ắ ẫ ụ ng d n c ơ ể ạ ườ ườ ướ
ớ
ờ ể Dùng càng s m càng t ế t ố ả ệ ề ể ạ ố ố
ố
ứ i ả
ứ
i đa 2-3h, th i gian không u ng thu c và bu i t i u ng n c m nh gà Ai c p. Sau khi thu d n phân, ch t đ n chu ng s ch s chúng ta thay m t ộ ả l p đ n chu ng khác và r c m t l p b t sát trùng n n chu ng lên trênn. ớ - V sinh sát trùng: Ti n hành phun thu c sát trùng 1 l n/ngày trong m i lo i b nh khi ọ ộ đang đi u tr . Thu c sát trùng ch c n pha đúng li u c a nhà SX ho c cao h n m t c m m b nh). chút, không nên lãng phí (vì là hoá ch t nên c đ n ng đ là di ệ Sau khi pha thì phun v i li u 2-4lít dung d ch đã pha cho 100m2 chu ng nuôi, không ị ớ ề nên phun nhi u làm t n n chu ng (n u n n chu ng m quá thì kh thu c sát trùng ướ ề ề h t tác d ng m m b nh l ạ ệ ụ vòi,vòi phun càng m n c ng t ị ả ngày. - Phát quang b i r m: xung quanh khu v c chu ng nuôi ph i phát quang và phun ự thu c sát trùng hàng ngày, không nên phun vào lúc n ng nóng. N u có mu i, ru i và ồ côn trùng khác thì ph i phun thu c di ả c 2: Dùng thu c B ố 5 đúng trong đi u tr b nh ị ệ 1. Đúng thu c:ố B nh ch kh i khi dùng đúng thu c đi u tr , do v y công vi c ch n ẩ ỉ đoán b nh c c kỳ quan tr ng. Đúng thu c có 2 d ng ọ - Đúng nguyên nhân: nguyên nhân nào thì thu c y. Ví d Tiêu ch y: Colistin, Enrofloxacin, Neomycin, Gentamycin, Ampicoli, Sulfamethoxazole + Trymethoprim, … C u trùng: Totraruzil, Diclaruzil, Sulfachlorin, Sulfaquinoxalin, … Hen (CRD): Tylosin, Doxycyclin, Tiamulin, Erythromycin, Tobramycin, … Hen (CCRD): Florfenicol, Tylosin + Enrofloxacin, … Viêm ru t: Amoxycillin + Colistin, Tylosin + Colistin (l n) Giun: Levamisol, Ivermectin,… …. ộ ố ệ khi ch a phát hi n đúng nguyên nhân ho c trong m t s b nh - Đúng tri u ch ng: ệ ph c t p thì c n ph i dùng thêm thu c đi u tr tri u ch ng. VD: ả o Hen có đ m: Bromhexin, Ephedrin, Dexamethazole (l n) ờ o Tiêu ch y: đi n gi ướ ả o S t: Paracetamol (acetaminophen), anagilC, ketoprofen,… 2. Đúng cách: Đ a thu c vào c th đúng đ ố i da, tiêm ven, tiêm phúc m c). Thông th d ướ th .ể 3. Đúng th i đi m: V th i gian dùng thu c, n u b nh ghép ph i dùng nhi u lo i thu c có th chia ra ề ờ nh sau: ư Sáng: Thu c th 1 Tr a: Đi n gi ư ệ Chi u: Thu c th 2 ố ề i: b Chi u t ổ ề ố Thu c ch cho u ng t ỉ ố ổ ố ố ướ c ố ố ờ ố ố
ng: ề ế ề ừ
ầ ệ
c ch a t cao ng hàn). Tuy nhiên hi n nay có th do m m b nh đã nh n ờ ng nguyên li u, tá d ệ ư ố ể ề t nên dùng đúng li u
ầ ạ
ả ườ
ầ ừ ệ ươ ộ ố ấ ượ ả ư Đi u tr b nh ph i dùng đ li u trình, thông th ề ặ ơ
ế ữ ậ ả
ợ ấ ả ườ ế ệ
ị ề ố ệ ừ ề ừ
ầ ẩ ả ề ố ể ạ ị ế
ị ề ợ ề ổ ồ i đi u tr ti p. Tr ỉ ệ i đi u tr ti p 3 ngày) ị ế
i đ c, thông ờ ồ ả ộ ứ ề
ạ
ọ ườ ụ
ố
ả ệ ệ i đ c, tăng s c đ kháng. Lo i này nên dùng bu i tr a. ả ộ ố ứ ề c. Có tác d ng cân ng h p b nh đ u đ ệ ề ượ ộ ộ ng chuy n hoá, ch ng ng đ c ể ườ ổ ư
ng s có thêm các acid amin và vitamin B12. ẽ
ườ ả ộ ộ ậ ầ ộ
ẻ ề ạ
c: Thông th ng là chi ả ượ ế ổ
ố ụ d ng cao (ít có ả ơ ể ư ố
ệ ấ
t, m t s acid amin có tác d ng gi ộ ố ả ổ ả i ụ
ạ ề ị
ả i đ c d ng chi ố ng. c (có th có chi ể ả ộ ạ ế
ả ộ ố ầ ạ
ạ ầ ư ố ễ
ể ậ ứ ề ị ấ ặ
ng h p t ề ầ ị
ề ạ ị
ị
t nên b sung c khoáng đa l ng và vi ượ ả ổ ợ
tr ng.ắ dùng đúng li u khuy n cáo, đ i v i kháng sinh nên dùng li u t 4. Đúng l ố ớ ượ xu ng th p (tr b nh th ệ ấ ố thu c ho c m t s ch t l ặ ượ ố i hi u qu ch a cao nên c n dùng tăng li u. mang l ề ệ 5. Đúng li u trình: ng 3-5 ngày ủ ệ ị ệ ệ th m chí 01 tu n ho c h n. Li u trình h p lý là n u dùng trong 2 ngày mà có hi u ệ ệ ế ợ qu thì SD đ n khi nào kh i b nh và dùng thêm 01 ngày n a thì d ng, n u sau 2 ngày ỏ ệ ng h p đi u tr kéo dài thì sau không th y hi u qu thì nên đ i thu c khác. Trong tr ị ổ khi đi u tr 5-7 ngày tuỳ b nh và th tr ng v t nuôi chúng ta nên d ng thu c b nh đ ể ậ ệ ng h p b nh c u trùng thì dùng theo “t m b ” kho ng 2 ngày l ườ ạ phác đ 3-2-3 (đi u tr 3 ngày, ngh 2 ngày r i l ồ ạ B c 3: B tr ướ ổ ợ B tr giúp v t nuôi nâng cao th tr ng và s c đ kháng, đ ng th i gi ổ ợ ể ạ ậ ng có các lo i sau: th ườ - Đi n gi i có vitamin: Dùng trong m i tr ợ ệ b ng h đ m, ch ng stress. Vitamin có giúp tăng c ằ và gi ạ - B gan th n dòng Sorbitol: thông th ổ ậ i m t, tăng kh năng tiêu hoá và m t ph n ch ng ng đ c cho Lo i này có tác d ng l ợ ụ ạ gan. Đây là lo i thu c b khá r ti n, dùng trong khi đi u tr có tác d ng trung bình. ị ề ố ổ d ng - B gan th n dòng th o d t xu t ở ạ ấ ở ạ ườ ậ ệ t cho gan và c th nh ng ph i dùng lâu dài, hi u “nano”). Lo i này có tác d ng t ụ ạ qu không cao trong tr ng h p b nh c p tính. ợ ườ - B gan dong acid amin: d ng này có tác d ng t ụ đ c. Dùng trong c khi đi u tr và lúc bình th ườ ộ ả ượ c t xu t th o d t xúât vi sinh v t + hóa d - Gi ấ ế ượ ậ m m b nh), i đ c (c gi d ng nano): d ng này là lo i gi i đ c t i đ c gan và gi ệ ả ả ộ ả ộ ạ ạ nâng cao mi n d ch ch không ph i ch b gan. Đây là lo i g n nh t ắ t nh t và đ t ỉ ổ ấ ả ị nh t, hay SD trong đi u tr c p tính, b nh n ng (IB th th n, Gumboro, PRRS, ….) ấ ệ - B gan dòng acid phosphoric: ch y u tăng quá trình tái t o t bào gan. Dùng trong ổ ạ ế ủ ế bào gan b phá v quá nhi u (ký sinh trùng đ tr ng máu gia c m) và nên ợ ế ườ ỡ ườ k t h p v i lo i trên. ạ ớ ế ợ - Men tiêu hoá: nên b sung hàng ngày, trong lúc đi u tr nên dùng lo i men tiêu hoá ổ s ng ch u kháng sinh s có hi u qu h n. ệ ố ẽ ng h p đ c bi - Khoáng: trong m t s tr ệ ộ ố ườ ng (còi c c, c n m lông, tiêu ch y, ...) l ổ ắ ọ ượ ả ơ ặ ả
b nh ệ ở gà và cách đi u tr . ị ề
ự ư ế ế ớ
ạ ấ ổ
i nh n 400 con. hic mà ch a bê t nuôi th nào mình đang d tính nuôi gà và 5 ngày t ậ n a. lang thang trên m ng thì th y tài li u này hay hay, có b ích mình box bài lên mà ệ ữ trùng v i bài c a ai thì ACE thông c m nha. mong nó giúp các b n đ c nhi u. ạ ượ ủ ề ả ớ
i thi u m t s b nh chính ộ ố ệ ả ở ồ
ả gà và phác đ phòng tr b nh hi u qu cao, kèm nh ị ệ ế ệ t b nh ề ệ ị ể ệ ả ẩ
B nh gà ệ Gi ệ ớ minh ho tri u ch ng lâm sàng, b nh tích và s n ph m đi u tr . Đ xem chi ti ạ ệ tích và thông tin s n ph m, click vào nh. ả ứ ả ẩ
Ứ ̣ ́ ̣
ấ ệ ễ ệ ệ ứ
ệ ề ở ọ ọ ứ
ổ ả ả ề ệ ộ ị
ề ng tr ng. M khám th y trong xoang mũi, khí qu n có nhi u
ổ ợ ả ệ ị ả ượ ụ
ấ ầ ổ ặ
ọ ệ ụ
t, khi b nhi m đ ng th i v i b nh Niucatx n b c tranh lâm sàng, b nh tích ệ ệ ơ ứ
ị ị
ờ ồ ầ ứ ư ồ ứ ạ ệ
ố ơ ằ ề ố ế ệ
ộ
ầ ỏ ộ
ớ ư ồ ị Khi gà có tri u ch ng và b nh tích nh trên c n đ ng th i dùng vacxin i m t ộ ướ ề ị ệ i vacxin Lasota, gà trên m t tháng tu i tiêm ngay vacxin H1. N u gà ế ổ ỏ ạ c h t nh Lasota, sau m t tu n ầ ướ ế ổ ụ ị ệ ề
ặ
c) ho c Ery-pharm (5g/lít n c), D.T.C Vit (2g/1lít n c) đ di ể ệ ướ ướ ướ ặ
c) đ gi m đau h s t và Phar-pulmovet ạ ố ể ả ướ
ướ ể
ướ ố ẩ
ắ
ặ ế ầ ắ ạ ầ ờ
ố ợ ố .ờ
ẹ ị ướ c
ị t vi khu n. ầ ặ ọ
ặ t/kgP/l n, 2l n/ngày đ di ể ệ ầ ạ ỗ ẩ ướ ể ả ạ ố c đ gi m đau, h s t,
ng tiêu hoá. ố ỏ ự ế ố ườ
ắ
ầ ặ ướ ấ ầ ầ ị
BÊNH GÀ CO TRIÊU CH NG HEN ệ 1. B nh hô h p mãn tính. Tri u ch ng: Đây là b nh truy n nhi m, còn g i là b nh CRD, b nh hen gà, do Mycoplasma gallicepticum gây ra ổ gà thu c m i l a tu i, gà th t 4 - 8 tu n tu i. Gà b nh hen khò khè, ch y d ch mũi, gi m ăn, nhi u nh t ầ ấ ở g y. Gà đ gi m s n l ứ ấ ẻ ả ầ ng h p mãn tính và ghép E.coli, ngoài b nh tích d ch nh y, túi khí đ c. Trong tr ườ ị viêm ph i n ng, còn th y màng bao tim và màng gan b ph l p fibrin dày có màu ị ủ ớ tr ng ngà mà Bà con quen g i là "E.coli kéo màng" (Xem nh trong m c B nh E.coli). ắ ả Đ c bi ờ ớ ệ ễ ặ và vi c đi u tr còn ph c t p h n nhi u. ề ơ ề ệ Đi u tr : ệ kh ng ch b nh Niucatx n và dùng thu c đi u tr b nh CRD b ng cách gà d tháng tu i nh l ổ trên m t tháng tu i ch a dùng Lasota l n nào thì tr ộ m i tiêm vacxin H1. Đ ng th i dùng thu c đi u tr b nh CRD liên t c 5 - 7 ngày. ố ờ Cách 1 (Liên t c 5 - 7 ngày): ụ - Cho u ng m t trong các lo i kháng sinh sau: CRD-Pharm ho c Corymax-pharm ạ ộ ố (1g/1lít n t vi khu n. ẩ - Cho u ng kèm Phartigum B (2g/1lít n ố (1ml/lít n c) đ gà d th . ễ ở Cách 2: - Cho toàn đàn u ng 4 ngày kháng khu n Pharpoltrrim (10g/6lít n c u ng). ố ớ - Ph i h p tiêm b p kháng sinh Prenacin (1ml/2kgP) ho c Prenacin II (1ml/4kgP) v i thu c long đ m Phar-pulmovet (1ml/5kgP), 1l n/ngày, n u c n tiêm nh c l i sau 24 gi Cách 3: - Cho u ng kháng sinh Phargentylo-F (đ c tr hen gà, kh c v t), 5ml/1lít n ho c nh tr c ti p 5 gi - Cho u ng Pharbiozym và Phartigum B, 2g(m i lo i)/1lít n tăng c Cách 4: Tiêm b p 3 ngày kháng sinh Combi-pharm (1ml/7,5kgP/l n) ho c Phar- ặ combido (1ml/2,5kgP/l n), 1l n/ngày. Dùng dung d ch sinh lý ho c n c c t pha loãng đ d chia li u tiêm. ể ễ ề
ổ ấ ặ ả ệ ế ệ ể
ọ ủ ặ ề
ị ố ạ ầ ề ư ủ ỡ ầ
ộ ặ ạ
c), D.T.C Vit (2g/lít n c) ho c Ery-pharm (10g/2 lít n ướ ướ
ặ ắ ể ố
ờ ầ ầ ờ ế ợ ặ
ố ố ặ
ặ ướ ướ c); ướ c),
ụ
bu i sáng ng thu c dùng trong c ngày cho u ng trong vòng 3 gi ổ ố ố ả
bu i chi u, gi a 2 đ t dùng kháng sinh cho u ng đi n gi ố ợ ả ệ ữ
ặ
c) đ gi ợ ố ầ ờ i vitamin (Dizavit- c). ướ c) và men s ng (Pharbiozym ho c Pharselenzym, 2g/lít n ố ể ả i
ệ ứ ầ ề
ệ ẩ ấ ổ ệ ộ
Tri u ch ng: Đây là b nh truy n nhi m c p tính do vi ễ ệ gà thu c m i l a tu i. B nh này ọ ứ ứ ệ ề ệ ổ
c mũi, hen khò khè, phù m t, s ng h c m t ( nh bên), viêm k t m c. ệ ắ ả ặ ư ế ố
ị
ả ầ ặ
c ho c 1g/20kgP/l n, 2l n/ngày) ầ ặ c ho c 10g/60kgP/l n, 2l n/ngày) ho c ầ ầ ướ ẩ ặ
ướ ố
c) đ gi m đau, h s t, tăng đ kháng và ạ ố ế ợ ề ố
ể
ề ị
ầ ắ ầ ặ
t vi khu n. i sau 24 gi đ di ờ ể ệ
ặ c khi tiêm) ho c ướ ắ ẫ ớ
c. ướ ố
ướ ố
ừ ặ
ể
ở n c khi th , ươ ổ ứ ặ ả ờ
ị ệ ị ề ố ừ ừ ề
ầ c ho c 1g/20kgP/l n, ợ ầ ả ư ướ ặ ố
Cách 5 (CCRD): N u gà b nh b tiêu ch y n ng ho c ghép E.coli, bi u hi n khi m khám th y màng ị ngoài gan và màng bao tim ph nhi u fibrin (bà con quen g i là E.coli kéo màng ho c ặ có khi nh m cho là màng gan, màng tim ph m ) c n đi u tr 2 lo i thu c nh sau: - Cho u ng m t trong các lo i kháng sinh sau: CRD-Pharm ho c Corymaxx-pharm ố (1g/lít n c), liên t c 5 - 7 ụ ặ ướ ngày. - Đ ng th i k t h p tiêm b p cho nh ng cá th m n ng kháng sinh Prenacin II ữ ồ (1ml/4kgP/l n) ho c Prenacin (1ml/2kgP/l n), tiêm 2 mũi cách nhau 24 gi ho c cho ặ c đàn u ng 1 trong các thu c kháng sinh sau: Ampi-col ho c Pharamox (1g/lít n ả c); Pharpoltrim, Pharmpicin ho c Dia-pharm (10g/3lít n PTH-pharma (2g/1lít n liên t c 3 đ n 5 ngày. ế Chú ý: - Có th chia đôi l ượ ể và 3 gi ổ ề ờ plus, 2g/lít n ướ ướ - Sau đ t dùng kháng sinh c n cho đàn gà u ng thêm Phar-boga T (1g/lít n đ c gan r a th n. ử ậ ộ 2. B nh s ng phù đ u gà. ư khu n Gr(-) Haemophillus paragallinarum gây ra ở ệ còn g i là b nh Coryza, b nh s mũi truy n nhi m. Tri u ch ng chính: Gà b nh ễ ọ ch y n ạ ả ướ Đi u tr : ề Cách 1 (liên t c 5 - 7 ngày): ụ - Cho c đàn u ng kháng sinh Pharamox (1g/1lít n ướ ố ho c kháng khu n Pharpoltrim (10g/3lít n ặ t vi khu n. c u ng) đ di Pharpoltrim-Max (1g/lít n ẩ ể ệ - K t h p cho u ng Phartigum B (2g/1lít n ể ả ướ Phar-pulmovet (1ml/lít) đ thông th . ở Cách 2 (đi u tr 5 - 7 ngày): - Tiêm b p kháng sinh Prenacin (1ml/2kgP/l n) ho c Prenacin II (1ml/4kgP/l n), tiêm l p l ẩ ặ ạ - Tiêm b p Phar-pulmovet, 1ml/5kgP (hoà l n v i Prenacin ngay tr cho u ng v i li u 1ml/lít n ớ ề - Cho u ng men Pharbiozym, 2g/lít n c. Sau khi ng ng dùng kháng sinh s d ng men s ng Pharbiozym ho c Pharselenzym ử ụ ố thêm 7 ngày đ đàn gà chóng ph c h i s c kho . ẻ ụ ồ ứ Chú ý: ng h p gà b b nh n ng (Khí qu n ch a nhi u đ m, gà v Trong tr ườ hay v y m ), c n đi u tr toàn đàn v a tiêm v a cho u ng nh sau: ỏ ẩ Cách 3: - Cho c đàn u ng/ăn kháng sinh Pharamox, 1g/1lít n 2l n/ngày. ầ
ố ụ ướ
ố ặ ắ ế ợ c. Cho u ng 2 lo i thu c này liên t c 5 ngày. ố ớ
ượ ượ
ế c xách ng ầ
ở ẩ huy t trùng gia c m. ệ
ệ ư ng thành. B nh hay x y ra vào mùa hè, đ c bi ả
ợ rũ, mi ng ch y nhi u n ở ả ắ ệ ệ ệ
gà th t và gà ị t sau đ t m a rào tr i tr nên ờ ở c nh n, tiêu ờ ầ ể ố ỏ ề ướ ữ
ị ệ ứ ắ ễ ị ế
ổ ư
ộ ố ị ạ
c), Pharcolivet (10g/2,5lít n ướ c h t, cho toàn đàn u ng m t trong các lo i kháng sinh sau: Ampi- ướ ế ặ c), CRD-pharm, Pharamox ho c ướ
c u ng), Pharm-flor ặ ướ ướ ố
c u ng), Pharpoltrim (10g/3lít n ố ớ ướ ố ệ c). Đ i v i nh ng cá th có tri u c), D.T.C vit ho c Enroflox 5% (2g/lít n ữ
ệ ề ứ ướ ả
ầ ắ ư ạ
ầ
c c t theo t ng ít): - Tiêm b p 1l n/ngày m t trong các lo i kháng sinh sau: ộ ướ c 1:1), Lincoseptin ầ ặ ướ ấ l ỷ ệ
ầ
ố
t vi khu n. c u ng. ướ ố ắ ể ố ặ
ng nhi u): - Tiêm b p cho cá th m n ng kháng sinh Combi- c c t pha loãng đ d chia li u tiêm), ch tiêm m t mũi ề ướ ấ ể ễ ề ộ ỉ
ể ề c, liên t c 3 ngày đ di u ướ ụ ố
ị ự
ệ ả ố
c u ng. ướ ố ẩ ệ ầ ấ
gà con 3 - 12 ngày tu i. ấ ể ở ệ ổ
t nguy hi m ầ ươ ả ướ c ặ ở ứ ở
ả ả ế ẫ ạ ặ ắ
ệ ế ổ ệ ắ ố ế ặ ổ
n dài khi th , tiêu ch y, ch y n ố ph i, n t vàng ố ấ ấ
ầ ố ư ả túi khí. Dùng tay bóp ph n ph i viêm th y phòi ra c c viêm ch t nh b ở ng pháp ch n đoán đ n gi n nh ng khá chính ộ ấ ầ ươ ạ ạ ư ầ ẩ ơ
ư ệ ề ầ ỏ ị
c ho c 20 - 25kgP/ngày đ i ể ệ t ướ ấ ặ ố ổ
c. Dùng 5 - 7 ướ ứ ả ặ ố
ệ ầ ố
c) ho c Ery-pharm (10g/2lít n c), D.T.C Vit (2g/1lít n c) thì đàn gà ướ ướ
- Phartigum B, 2g/lít n ạ ờ - K t h p tiêm b p toàn đàn kháng sinh Prenacin ho c Prenacin II v i thu c long đ m Phar-pulmovet. Không đ c gà. 3. B nh t ụ ệ Tri u ch ng: Đây là b nh do vi khu n Pasteurella multocida gây ra ứ ệ tr ặ ưở n ng g t. Gà b nh s t cao, th nhanh, b ăn, ắ ủ ỏ ch y lúc đ u phân l ng tr ng, sau chuy n qua màu xanh lá cây. Nh ng cá th béo và ể ả gà mái p tr ng d b ch t. B nh tích ch y u: bao tim tích đ y d ch vàng, xu t ấ ấ ầ ủ ế huy t m vành tim; ph i viêm; gan, mào và tích s ng; th t thâm. ỡ ế ị Tr Đi u tr : ề pharm (10g/lít n Pharmequin (1g/1lít n (10g/4 lít n ể ch ng lâm sàng ho c có đi u ki n, tiêm cho c đàn trong 3 ngày nh sau: ặ Cách 1 (đàn có s l ố ượ Prenacin (1ml/2kgP/l n), Prenacin II (1ml/4kgP/l n), Supermotic (1ml/5kgP/l n, tr ầ khi tiêm hoà loãng b ng Phar-complex C ho c n ằ (1ml/2,5kgP/l n), tiêm 2 - 3 mũi đ di ẩ ể ệ - Cho u ng Phar-nalgin C, 5ml/2 - 3lít n Cách 2 (đàn có s l ố ượ pharm, 1ml/7,5kgP (Dùng n duy nh t.ấ - Cho toàn đàn u ng kháng sinh Pharmequin, 1g/1 - 2lít n tr d phòng. - Cho u ng đi n gi i vitamin Dizavit-plus, 2g/1lít n 4. B nh n m ph i gia c m. Còn g i là b nh n m cúc khu n do n m Aspergillus ệ ọ ổ ấ fumigatus và A. Flavus gây ra, đ c bi Tri u ch ng chính: Gà b nh th khò khè, đ u v m t, sau d n đ n viêm k t m c m t ho c hai bên m t làm gà b mù, gi m ăn u ng, ị cu i cùng g y và ch t. M khám th y nhi u n t vàng đ c tr ng ề ư ở hình khuy ụ ổ đ u to b ng đ u h t g o, đây là ph ả ằ ậ xác. Đi u tr : ị B nh đi u tr kh i nh ng c n dài ngày. ề - Cho c đàn u ng/ăn N m ph i GVN, 10g/2 - 3lít n ả n m.ấ - Cho c đàn u ng/ăn Phar- C vimix, 2g/1kg th c ăn ho c 1g/1lít n ngày. Chú ý:- N u ghép b nh CRD c n cho u ng kèm thêm 5 ngày kháng sinh CRD-Pharm (1g/1lít n ặ m i kh i b nh hoàn toàn. ế ướ ỏ ệ ớ
ạ ặ ồ
t h n phun sát trùng liên t c. - Sát trùng chu ng tr i, đ c bi ệ ồ L u ýư v sinh chu ng nuôi s ch s t ạ ồ t ch t đ n chu ng (Chloramin T). ụ ấ ộ ẽ ố ơ ệ
BÊNH GÀ CO TRIÊU CH NG TIÊU CHAY Ứ ̣ ́ ̣ ̉
gà có th là tri u ch ng c a nhi u b nh khác nhau: Niucatx n, Gumboro, ệ ể ng hàn, nhi m đ c t
ứ ẩ ơ ỗ ệ ệ ư t và đ a ệ ứ , nhi ộ ố ặ
ố
gà con 1 - 10 ngày và 4 - 5 ặ t ệ ở
ng x y ra ả ậ gà 1 - 120 ngày tu i, đ c bi ị ạ ể
ố ắ ả ệ ứ ệ ầ ệ
ọ ả ế c, tiêu ch y phân tr ng xanh ề ướ ế ấ ễ
ổ ộ ủ
ắ ế ấ ộ
ợ ặ ườ ấ ạ ị ấ
ộ ơ ạ
ụ
ố ướ
c u ng), Pharm-flor (10g/4lít n ặ c) ho c c), Pharcolivet (10g/2,5 ướ
ướ
ướ ể ườ
c đ tăng c c đ tăng s c đ kháng, gi ứ ề ng tiêu hoá. i đ c. ả ộ
c) đ di ả ả ố ể
ấ ộ ầ ấ ồ ồ
ng chăm sóc đàn gà. ườ ụ ữ ồ
ệ ệ
chu ng m, tăng c ấ ứ ể ấ ầ ẫ ệ ệ ế ế ả ẫ
rũ và ch t. ế
ể ả ả ẫ
ả ượ ệ ượ ứ ừ ế ả ầ ọ
ầ ụ ng và s n l ư Ả ặ ộ
ộ ầ ư ề ể
ạ ế ắ ộ Ả ắ
ặ ị ầ ấ c, m t ấ ướ ả
ễ ố
ố ợ ộ ầ ố ướ
ặ ướ ố ướ ố
Tiêu ch y ả ở ủ ề E.coli, th t đ l nh, giun sán. Tuy nhiên, m i b nh có ệ ộ ạ ươ ễ tri u ch ng lâm sàng, b nh tích đ c tr ng đ làm căn c ch n đoán phân bi ể ư ệ ứ ệ ra ph ng pháp phòng ch ng thích h p. ợ ươ 5. B nh E.coli. ệ B nh th ổ ở ườ tu n tu i khi v n chuy n đi xa và b l nh. ổ Tri u ch ng lâm sàng chính: Gà b nh u ng nhi u n ế l n b t khí, gi m ăn, y u, lông dính b t vào nhau, nhi m trùng huy t c p tính và ch t ẫ đ t ng t. M khám th y fibrin (ch t màu tr ng ngà) ph màng bao tim, gan, màng ắ ộ ru t, túi khí. Viêm ru t, bao ho t d ch, vòi tr ng, r n và viêm m t có m . ộ ủ ứ ố B nh tích chính: Màng tim xu t huy t, trong tr ủ ầ ng h p n ng màng fibrin ph đ y ế ệ quanh tim ( nh bên), gan và các c quan n i t ng khác. Niêm m c ru t viêm xu t ấ ộ ạ Ả huy t đi m. ể ế ị: Dùng liên t c 3 - 5 ngày m t trong các cách sau: Đi u trề ộ - Cho c đàn u ng 1 trong các lo i kháng sinh sau: Pharmequin (1g/1 - 2lít n ạ ả Pharmequin-Max (1g/2 lít n ướ ố t vi khu n. lít n ẩ ể ệ - Cho c đàn u ng men Pharbiozym (tan), 2g/1lít n ố - Cho c đàn u ng Phar- C vimix, 1g/1lít n ướ ể ố Các thu c kháng sinh khác có th dùng là: Ampi-col, Dia-pharm, Pharneosol... Ngoài ra, phun sát trùng (1l n/tu n, Chloramin T) chu ng nuôi, lò p, ch t đ n chu ng, ầ d ng c chăn nuôi, gi ụ 6. B nh c u trùng gà. Tri u ch ng: B nh này do 6 loài c u trùng khác nhau gây ra. ầ Tri u ch ng chung trong th c p tính: gà tiêu ch y phân l n máu d n đ n thi u máu, ứ ủ Trong th mãn tính: gà b nh đ y b ng ho c tiêu ch y phân s ng, gi m ăn d n đ n ế ố ặ ệ ng tr ng. Tuỳ t ng loài c u trùng gây b nh thi u máu, gi m tr ng l tích khác nhau: manh tràng s ng và ch a đ y máu ( nh bên ph i), ho c ru t non s ng ư ả ứ ầ to nh ngón tay, niêm m c ru t d y lên và có nhi u đi m viêm, bên trong ch a đ y ứ ầ máu, d ch vàng ho c có v t tr ng kh p ru t ( nh bên trái). ị Đi u trề ị: Khi gà b c u trùng d ghép v i b nh E.coli và tiêu ch y m t n ớ ệ đi n gi i nên c n ph i h p thu c đi u tr c u trùng và E.coli. ị ầ ề ả ệ Cách 1: - Cho u ng m t trong các lo i thu c sau: Pharcoccitop (10g/3,3lít n ố ạ 10g/33kgP/ngày), Pharticoc-plus (10g/7lít n ướ (1g/lít n c u ng) ho c Caticoc-pharm (1g/2 lít n ặ ngh 2 ngày r i ti p t c cho gà b nh u ng thêm 2 ngày đ di ồ ế ụ ỉ ặ c ho c c ho c 10g/70kgP/ngày), Moncoc-pharm c u ng, liên t c 3 ngày. N u c n ế ầ ụ t c u trùng. ể ệ ầ ệ ố
c ho c Pharmequin-Max (1g/2
ướ t vi khu n E.coli b i nhi m. ễ ụ ặ ộ
c đ tăng s c đ kháng cho gà b nh. ố c u ng), liên t c 3 - 5 ngày đ di ướ ố ố
ệ ho c 3ml/lít n ờ ặ ướ c ẩ ứ ề c, liên t c 48 gi ụ
ướ t c u trùng. /ngày, liên t c 2 ngày đ di ờ ụ
ộ
c), ướ c), liên t c 3 - 5 ngày ặ ụ ướ ặ ạ c) ho c PTH-pharma (10g/4 lít n ướ
c, liên t c 5 - 7 ngày đ ph c h i h ụ ướ ể ụ ồ ệ
ng ru t. ộ t E.coli. ố ẩ ườ
ng h p gà b c u trùng c p a nhi u máu t ộ ợ ệ ề ườ ị ầ ấ ỉ
ầ
c simh lý (n ướ ấ c c t) ể ầ ế ợ ặ ướ
ề ể ệ
c sinh lý ướ ụ ấ
ố
ố ấ ệ ề ỉ
ỉ ố ầ ệ ị ầ ẽ ế
ợ ử ề
ị ầ ặ ứ
ơ ở ệ ầ ậ
ỏ ặ ệ ị ị
ệ ề
cho ngành chăn t h i kinh t Đây là m t b nh truy n nhi m c p tính do siêu vi trùng ễ ề ấ gà 1 - 12 tu n tu i và gây nhi u thi ổ ộ ệ ầ ệ ạ ế ở
ứ ậ
ể ả ở ầ ổ
d ng c n lâm sàng và d ng lâm sàng. ạ i 3 tu n tu i. Gà b nh không có tri u ch ng lâm ệ ế ng n ng, d n đ n ậ ư ứ ẫ ệ ặ ị ổ
ươ ấ ễ ị ế ễ c mi n d ch, do đó gà r t d b ch t khi nhi m ễ ị
ệ
ng x y ra ả ể ệ ạ ầ ở ổ ộ
ệ ả ố
ấ ướ ư
ố ỏ ổ ậ ẫ ủ ơ ậ
đàn gà 3 - 6 tu n tu i. Gà b nh bi u hi n đ t nhiên ắ c, s t cao, tiêu ch y phân loãng màu tr ng c, run r y, ẩ ế i v n đ ng. ộ ế ạ ườ ậ ấ ầ ư ệ ạ
ớ ệ ự
ị ệ ề
- Cho u ng kèm kháng sinh Pharmequin, 1g/1 - 2 lít n lít n ể ệ - Cho u ng Phar- C vimix, 1g/1lít n ướ ể Cách 2: - Cho u ng Pharm-cox G, 1ml/lít n ố trong 8 gi ể ệ ầ - Cho u ng m t trong các lo i kháng sinh sau: Ampi-col ho c Pharamox (1g/lít n ố Pharcolivet (10g/2,5 lít n đ di ể ệ - Cho u ng men tiêu hoá Pharbiozym, 2g/1lít n vi khu n đ Chú ý: i, ngoài vi c dùng m t trong - Trong tr ươ hai cách trên c n tiêm ngay cho toàn đàn m t trong các lo i kháng sinh sau (tiêm 1 - 2 ạ ộ mũi): Enroseptyl-L.A (1ml/10kgP), Lincoseptin (1ml/2,5kgP) ho c Combi-pharm (1ml/7,5kgP). K t h p Vitamin K (1ml/5kgP) đ c m máu và n pha loãng đ ti n chia li u tiêm cho đàn gà. Ví d : L y 1ml kháng sinh Enroseptyl-L.A hoà v i 2ml Vitamin K và 7ml n ớ r i tiêm 1ml thu c đã pha loãng cho 1kg gà b nh. ồ - Kinh nghi m cho th y dùng thu c đi u tr c u trùng và E.coli 3 ngày, ngh 2 - 3 ngày t nh t. r i ti p t c ch dùng thu c c u trùng 2 ngày s cho k t qu t ấ ả ố ồ ế ụ i đ c gan, r a th n, - Sau đ t đi u tr c u trùng nên cho gà ăn Phar- boga T (thu c gi ậ ố ả ộ 1g/10kgP/ngày ho c 2g/kg th c ăn) liên t c 5 - 10 ngày gà b nh chóng ph c h i s c ụ ồ ứ ệ ụ kho .ẻ - C u trùng là b nh khó tránh kh i trong các c s chăn nuôi gia c m t p trung, cho ầ nên đ nh kỳ dùng Pharcoccitop ho c Pharticoc-plus phòng b nh theo l ch ghi ở ố cu i t p tài li u này. ệ ậ 7. B nh Gumboro. Birnavirus gây ra nuôi gà. Tri u ch ng: B nh có th x y ra ở ạ ệ ệ gà d D ng c n lâm sàng x y ra ướ ả ạ sàng, nh ng gây c ch t o mi n d ch do túi Fabricius b t n th ễ ị ế ạ ứ khi dùng các lo i vacxin không t o đ ạ ượ ạ các b nh khác. D ng lâm sàng th ườ bay lung tung, nháo nhác, u ng nhi u n ề ướ l n đám màu xanh (có màu nh canh tr ng b hành lá), d n đ n m t n ứ ẫ xù lông, c h u môn co bóp liên t c, hay m h u môn c a nhau và l ụ i. Xu t huy t d dày B nh tích ch y u: túi Fabricius lúc đ u s ng, sau 5 ngày teo l ủ ế n, ng c và đùi. Khi b ghép v i b nh Niucatx n, E.coli ho c c u trùng tuy n, c l ặ ầ ơ ườ ế ho c c ba, b c tranh lâm sàng, b nh tích, công tác đi u tr càng ph c t p h n nhi u. ề ơ ứ ặ ả ị: B nh Gumboro làm cho s c đ kháng c a gà b nh gi m xu ng, cho nên Đi u trề ứ ạ ố ơ ị ệ ứ ề ủ ệ ả
c h t c n tăng c ị ườ
ế ộ i m t ơ ướ ễ ị ệ ướ ế ầ ớ ng mi n d ch cho đàn gà (trong đó có b nh Niucatx n), sau đó ề
ỏ ạ ệ c h t, đ i v i gà d ố ớ ổ
ồ ề
ng h p áp d ng phác đ đi u tr nh sau: ng h p gà b b nh Gumboro đ n thu n. ầ ị ư ơ ướ ế i ngay vacxin Lasota, gà trên m t tháng tu i tiêm vacxin H1. Tuỳ ộ ụ ị ệ
ỗ ạ ướ ể c đ
ng s c đ kháng cho đàn gà. ả ứ ề
ả ề ớ ệ ườ ị ệ
ị ớ ể ạ
ợ ợ ố ạ ố ị ệ ng h p gà b b nh Gumboro ghép v i b nh E.coli. Ph i đi u tr b nh ợ c đ nâng cao th tr ng đàn gà, sau đó m i dùng kháng sinh đi u tr ề ướ ể ư
ỗ ố ạ
c đ nâng cao th tr ng đàn gà. ả ể ạ
ế ụ
ả c đ nâng cao th tr ng đàn gà. ạ ể ạ
ả ợ ự ể ệ t E.coli và thu c tr l c Phar ố
c. ạ ướ ướ ể ố ỗ
ỉ ố ố ợ ự
ư
ể ằ
c cho đàn gà ộ ệ ố ượ
ứ ẩ
ả ể ừ ừ ố
t ki m th i gian h n nh ng t l ế ệ ơ ỷ ệ ế ẽ ế ư ệ ể ế ố ờ
ớ ệ ị ệ ườ ầ
ng h p gà b b nh Gumboro ghép v i b nh c u trùng. ế ệ c, liên t c 3 ngày đ kh ng ch b nh ể ợ ố ướ ụ ố
ho c 3ml/lít n c trong 8 c, liên t c 48 gi ụ ướ ướ ặ ờ
ờ
c ho c Pharticoc-plus, ụ ứ ấ ướ ặ
ố
ướ ể ướ ể ứ ề ệ
c đ kh ng ch b nh Gumboro. ế ệ c đ tăng s c đ kháng cho gà b nh. ư ớ ề ố
ỉ ế ụ ả ẽ ặ ố
t nh t. ề ấ
l ể ừ ẽ ễ ử ụ ố ư
gà. 1.8.1. Salmonella pullorum gây b nh b ch l ng hàn ể ệ ỵ ở ươ ệ ạ ở
tr m i dùng kháng sinh đi u tr b nh ghép (n u có). Tr tháng tu i c n nh l ổ ầ t ng tr ườ ừ 1.7.1.Tr ườ Cho toàn đàn u ng 3 - 5 ngày Phartigum B và Dizavit-plus: 2g (m i lo i)/1lít n gi m đau, h s t, tăng c 1.7.2. Tr ườ Gumboro tr b nh E.coli nh sau: ệ Ngày th 1 và 2: Cho c đàn gà u ng Phartigum B và Dizavit-plus, 2g (m i lo i)/1lít ứ n ướ ể Ngày th 3: - Ti p t c cho c đàn gà u ng Phartigum B và Dizavit-plus, 2g (m i ỗ ố ứ lo i)/1lít n - Cho c đàn gà u ng thêm kháng sinh Pharmequin đ di - C vimix, 1g (m i lo i)/1lít n Ngày th 4 và 5: Ch cho u ng kháng sinh Pharmequin và thu c tr l c Phar- C vimix ứ nh trên. Chú ý: - Có th thay kháng sinh Pharmequin b ng m t trong các kháng sinh khác nh : ư Pharcolivet, Dia-pharm, Ampi-col, PTH-pharma...Tuy t đ i không đ u ng s n ph m ch a Streptomycin, Chloramphenicol. ố ố - Có th v a cho đàn gà u ng Phartigum B kh ng ch b nh Gumboro, v a cho u ng ố ch t có th tăng kháng sinh kh ng ch E.coli s ti cao. 1.7.3. Tr Cách 1: - Cho u ng Phartigum B, 2g/1lít n Gumboro. - Cho u ng Pharm-cox G, 1ml/lít n ố t c u trùng. gi /ngày, liên t c 2 ngày đ di ể ệ ầ Cách 2: Ngày th nh t: - Cho u ng Pharcoccitop, 10g/3,3 lít n ố 10g/7 lít n c đ di t c u trùng. ướ ể ệ ầ - Cho u ng Phartigum B, 2g/1lít n ố - Cho u ng Phar- C vimix, 1g/lít n ố Ngày th 2 và 3 ch cho u ng Phartigum B và Phar- C vimix v i li u nh trên. ứ Ngày th 4 và 5 ti p t c cho u ng Pharcoccitop ho c Pharticoc-plus s cho k t qu ế ứ đi u tr t ị ố ng h p k trên có th v a dùng thu c đi u tr b nh Gumboro, Chú ý: Trong các tr ề ị ệ ợ ể ườ v a dùng thu c đi u tr b nh ghép s d s d ng h n, nh ng t ch t c a đàn gà ỷ ệ ế ủ ơ ị ệ ề ố ừ có th tăng lên. 8. B nh b ch l và th ỵ ạ gà con 1-21 ngày tu i. ổ Tri u ch ng chính: gà b nh rũ, tiêu ch y phân tr ng phân xanh, dính b t lông xung ệ ủ ứ ế ệ ả ắ
ậ ế ệ ấ ố
ng b ả ệ ườ ạ ư
ng h p mãn tính th ị ườ ườ ị ủ ạ ng b viêm các c quan ph t ng, ơ
ố ướ ộ
̣ ở ̀ ̣ ̀ ̣
ố ẹ ệ ả ượ
ầ ứ ng tr ng, gi m t ả ư ị ạ
ố ồ ứ ỏ ỏ ẫ
ợ ươ ̣ ̣ ̀ ̣ ̃ ̀ ̀
ươ ̀ ng h p nga ba van hôi manh trang ga ự ng t ̃ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́
́ ơ
ố ị: Cho toàn đàn u ng m t trong các lo i kháng sinh sau: Pharmequin, PTH- ạ
ặ
ố ộ ẻ ố ợ ố ớ
ặ
ọ ố ệ ệ
ầ gà). ơ ng máu ở ố ừ ườ
ầ ồ ố
ả ườ ư ệ ề ả ở
ệ d ch th ư trong h ng c u gà gây ở vùng nhi u mu i. B nh không ph i là ỗ ứ ề ệ ư ề
gà th t trên 35 ngày tu i v i t t ặ ổ ớ ỷ ệ ế ệ ở ặ ệ ứ ị ế ặ ộ
ấ ạ
ơ ng. Gà y u, ệ i bình th ng x y ra ở ả ệ ố ừ ườ ụ
ặ ỏ ả ế ậ
rũ, hay n m t m l ế ủ ạ ớ ằ t và hay ch t vào ban đêm (th ườ ỉ ư ệ ặ
ệ ả ắ
Gan và lách s ng to, bi n màu (t ỏ ế ừ ấ ̀
i da. Các c quan n i t ng và th t nh t nh t, m (có khi c di u) ch a th c ăn ế ị ứ ứ ề ơ ợ
ư ộ ạ ạ ệ ả ấ
ế mau sôcôla đ n màu đen). Xu t huy t ả ề ạ i gi m. Tìm th y ký ề t c a gà b nh th y nhi u ầ ạ ế ủ ệ ấ ố
ể ắ ỏ
ấ ặ ầ ư
ế ợ ng máu nh ng dùng kháng sinh k t h p ế ệ ả ộ
ị ư t mu i b ng cách: ỗ ằ ộ
ạ ể ạ ư ắ ỏ ơ t, kh i ắ ỗ ố
ẫ ỗ
quanh h u môn, n m ch t đ ng d i bóng đi n và ch t hàng lo t. ằ ướ B nh tích: Lòng đ không tiêu nên b ng to ( nh trái), gan, lách s ng to, th ỏ ụ t). Trong tr viêm r n (r n ợ ố manh tràng, ru t ch a đ y phân có màu ghi. ứ ầ ng hàn (con goi la bênh ly) 1.8.2. Salmonella gallinarum gây b nh th đàn gà b m ươ ệ p n . Gà b nh tiêu ch y phân xanh l n máu, làm gi m s n l l ở ả ẫ ả ỷ ệ ấ ứ rũ, s b ng, đi l ch b ch nh v t, ch m l n, g y. Tr ng nh t màu, v m ng s n ầ ậ ệ ụ ạ ớ ủ ạ ứ sùi, d v . B nh tích ch y u: viêm d n đ n teo bu ng tr ng, viêm ng d n tr ng ế ẫ ễ ỡ ệ ủ ế ( nh ph i), màng treo ru t. Gan, th n, lách s ng. ộ ư ậ ả Ả Chú ý: khi bi bênh Th ng han trong môt sô tr ́ ườ cung bi viêm, cho nên cân chân đoan phân biêt v i cac bênh khac co bênh tich t ̣ ớ nh Niu cat x n, E.coli, Stress... ư Đi u trề ộ Pharma, Pharm-flor, Enroflox 5%, Pharcolivet, Ampi-col, Pharamox ho c Dia-pharm. Đ i v i gà đ ph i h p tiêm thêm m t trong các thu c kháng sinh: Lincoseptin, Combi-pharm, Supermotic ho c Phargentylo-F… 9. B nh s t t ng c n gia c m (B nh s t rét- avian malaria hay còn g i là B nh ký ệ sinh trùng đ Đây là b nh do ký sinh trùng Plasmodium gallinaceum s ng ng x y ra trong mùa m a và ra. ổ ị m i nh ng ít g p nên ch a có nhi u công trình nghiên c u v b nh này. ớ ặ Tri u ch ng chính: ứ ệ ẻ ả ch t 22 - 40%. Gà đ gi m l B nh th ườ tr ng đ t ng t. Gà b nh thi u máu n ng, đ c bi m t và mào cho nên th y đ u gà ầ ấ ộ thâm. Gà b nh s t t ng c n (43 - 43,50C), thăm khám th y l nh, sau c n s t thân ơ ố i v i nhau, gi m ho c b ăn, nhi t l ả ệ ạ ờ ng trong kho ng 12 gi rùng mình, li t chân, co gi ệ đêm đ n 3 gi ầ sáng). Tri u ch ng đ c tr ng là gà b nh a phân xanh lét, khi ghép c u ứ ệ ờ ế trùng, E. coli...thì gà b nh tiêu ch y phân màu xanh, tr ng, đ ... B nh tích. ệ d ướ màu xanh. Xét nghi m b ch c u không tăng nh ng h ng c u l ầ ư ồ sinh trùng s t rét trong máu (Đ yên sau vài gi trong bát ti ờ ể ký sinh trùng r t nh , màu tr ng chuy n đ ng). ộ Đi u trề ị. M c d u là b nh ký sinh trùng đ ệ ườ các thu c b tr đi u tr cho hi u qu cao. Ti n hành song song công tác h lý và ị ố ổ ợ ề dùng thu c đi u tr nh sau: ố ề H lý. Di ệ - V sinh xung quanh tr i đ h n ch mu i nh c t c càng ng n càng t ế ệ thông c ng rãnh. ố - Dùng đèn b y mu i vào ban đêm. - Dùng Etox-pharm, pha 1ml/2lít n c, phun đ u lên b m t chu ng nuôi, xung quanh ề ặ ướ ề ồ
ng đ n gà, ngoài mu i, thu c còn di ố ồ t đ ệ ượ ồ c ru i,
ạ ế ế ạ ưở ề
ố
ặ ặ ướ ứ
ạ c ho c 2g/1kg th c ăn), D.T.C vit (2g/1 lít n ứ c ho c 10g/kg th c ăn) đ di ặ ặ ướ ướ ể ệ
c đ tăng s c đ ả c ho c 4g/1kg th c ăn) t ký sinh trùng. ướ ể ứ ớ ề ứ ề
ng h p gà s t cao cho c đàn u ng thêm Phartigum B v i li u 2g/lít n c, liên ớ ề ướ ả ố
ặ ầ ố
ụ c khi tiêm. Ví d : ướ
ướ ấ ướ ấ ộ
ừ
i đ c gan th n và gà c) đ gi c c t pha loãng tr c c t tr n đ u r i tiêm 1ml đã pha ề ồ ố ể ả ộ ế ụ ướ ướ ậ
ng glucosa! chu ng nuôi. Thu c không nh h ỗ ả ố ki n gián, ch y r n, m t gà và nhi u lo i côn trùng khác. ấ ậ Dùng thu c. ố - Cho c đàn u ng/ăn 5 ngày kháng sinh 1 trong các lo i kháng sinh sau: CRD-pharm ả (1g/1lít n ho c Ery-pharm (5g/lít n - Cho c đàn u ng 5 - 7 ngày Phar C vimix v i li u 1 -2g/lít n ố kháng và gi i đ c. ả ộ - Tr ố ợ ườ t c 5 ngày. ụ - Con m n ng: Tiêm thêm 1 - 2 mũi kháng sinh Supermotic (1ml/5kgP, 1l n/ngày), dùng Phar-nalgin C ho c Phar-complex C và n ặ l y 1ml Supermotic, 2ml Phar-nalgin C, 2ml n ấ loãng cho 1kg gà b nh. Sau khi d ng kháng sinh ti p t c cho u ng 5 - 7 ngày Pharcalci ệ c) và Pharboga T (1g/lít n - B12 (10 - 20ml/lít n chóng ph c h i s c kho . ụ ồ ứ ẻ Chú ý: Không đ ượ c cho gà b nh u ng n ệ c đ ướ ườ ố
ạ ề ố
Đ u gà nh t nh t do thi u máu, mào và tích gà có nhi u n t mu i đ t ợ ỗ ố Xu t huy t c đùi, l ế ơ Th n viêm, xung huy t n ng ế n... ườ ế ặ ầ ấ ậ
ắ ệ
gà h u b . B nh x y ra do m y nguyên nhân sau: ở ậ ấ ắ ễ ả ị ệ ổ ệ
ế ư ế ng nh thi u Vitamin, acid amin, th c ăn thô, xanh, thi u
ố vi l ng (l u huỳnh, măng gan, iod), lai gi ng c n huy t. ượ ứ ậ ưỡ ư ế ố
ộ ẩ ứ ồ
ế ng nh cho ăn mu n, đàn đông trong khi thi u ưỡ ư
ộ c u ng, không phân lô phân đàn h p lý. ợ
ệ
ả ờ
ạ ừ ể
c khi c t m 10. B nh gà c n m nhau (Cannibalism). Nguyên nhân C n m nhau là b nh d x y ra ả ổ - Không c t m . ỏ ắ - M t cân đ i dinh d ấ nguyên t ố - M t đ nuôi quá đông, ánh sáng quá m c, chu ng nóng trong khi đ m cao. ậ ộ - Vi ph m qui trình chăm sóc nuôi d ạ máng ăn, thi u n ế ướ ố ố - Ngoài ra, có th do các b nh truy n nhi m, giun sán, dùng kháng sinh dài ngày, r i ễ ề ể lo n hocmon trong th i kỳ sinh s n. ạ Đi u tr ị ề H lý:ộ - Lo i tr các nguyên nhân k trên. - Nuôi giãn m t đ . ậ ộ - C t m nh ng cá th hay c n m nhau ho c lo i b kh i đàn. Tr ổ ỏ ữ ạ ỏ ướ ỏ ể ắ ắ ắ ặ ỏ
ố ả ả ể cho gà u ng Vitamin K (1%) v i li u 1ml/5kgP đ phòng ch y máu. ớ ề
ỏ ầ ể
ặ ắ ể ầ ầ ừ ưỡ
nhiên, dùng bóng đèn có ánh sáng màu đ (qua chi ỏ ể ứ t áp đ m c i dao nung nóng) ép ch t m t c t đ c m máu. ặ ế
ỉ ủ ư ỏ ợ
ầ ụ ả ấ ế ể ạ ỏ ỏ
ề ứ ồ ệ
ố
ặ
c ho c tr n 1g thu c/kg th c ăn. ố ứ ướ c u ng. ướ ố ộ ặ
ng. ả ả ế ộ
ỏ ổ ặ ầ ạ
ổ nh trên. ự ư
ắ ệ
ố ệ
trong ru t non gà, gà tây và nhi u loài chin hang dã gây ố ở ộ ọ ề ộ
rũ, y u và ch t trong tr ng thái hôn mê. ế ế ấ ạ
ị ệ ị ệ ế ạ
ệ ệ
ng b b nh c p tính, bi u hi n ng b b nh mãn tính, bi u hi n niêm m c thi u máu và vàng, mào, tích ở ữ ể ể t cánh và li ứ ư ệ ệ ẫ
ớ
ắ ị ệ ườ ề ậ ầ ớ ơ
ấ ộ
ẩ
ứ ệ ấ ố ố
c sán ẽ ố ố ổ ộ ở
ệ ượ ị - Nh t đàn gà 3 ngày, thu d n phân đ t đ không cho m m b nh phát tán ra ố ể trong ru t non. ầ ệ ố ọ
ố ẩ ả ặ
ẫ c c sán dây l n ố ẩ ượ ả ộ ầ ấ
ệ ế ả ờ ọ
t m i Quý v tham kh o quy n sách "B nh quan tr ng c a gà ủ ấ ả nhiên và công ngh xu t b n t thêm chi ti ế ị ị ấ ả ệ ệ
kho ng 2 gi ờ ụ Dùng kìm b m c t h t ph n s ng m trên, sát vào ph n bi u mô, sau đó dùng d ng ắ ế ấ c nung nóng (có th là l ể ụ - H n ch ánh sáng t ự ế nh bóng đèn tròn s có màu đ , g n nh đ s i tóc ch đ nhìn). ỏ ầ ẽ - B vào chu ng gà qu g c, qu bí ngô b đôi, c c đá vôi ch t đ cho gia c m m . ổ ổ ả - Có đi u ki n cho ăn thêm th c ăn xanh. Dùng thu c (Cho toàn đàn u ng/ăn liên t c trên 7 ngày): ụ ố - Pharotin-K: 100g/30 lít n c u ng ho c 100g/300 kgP/ngày. ướ ố - Pharcalci-B12: 10-20 ml/1lít n - Phar-M comix, 2g/1lít n Phòng b nhệ - Đ m b o đúng ch đ chăm sóc nuôi d ưỡ - Vào giai đo n 7 ngày tu i dùng máy c t 1/2 m ho c vào lúc 7 tu n tu i dùng kìm ắ b m c t theo trình t ấ 11. B nh sán dây gà Căn nguyên: B nh do sán dây gi ng Raillietina (R.Echinabothrida; R.Tetragona và R.Cesticillus), thu c h Davaineidae, s ng ra. Tri u ch ng ứ ệ Gà con th ệ ủ ườ Gà mái th ệ ườ t chân. tím tái, khó th , đôi khi li Gà b nh có nh ng tri u ch ng chính sau: đi a phân l n máu (nh phân gà b b nh ị ệ ỉ i v n đ ng c u trùng), phân xanh, phân tr ng, phân l n nh t, đ ng cù rù, r t c , l ộ ụ ổ ườ ậ ứ ẫ ầ (nên nhi u ng i nh m gà b b nh niu cát x n); gà kém ăn d n, ch m l n, g y, lông ầ ầ x xác, m t đ bóng. ơ Ch n đoán Khi gà đang s ng, phát hi n th y đ t sán r ng theo phân ra ngoài, t c là gà đã b b nh ị ệ ụ mãn tính. T t nh t m khám vài con gà m s phát hi n đ ấ Đi u trề ngoài. - Cho c đàn u ng/ăn Decto-pharm, 100g/150kgP ho c Pharcado (thu c t y giun sán ố chó mèo), v i li u gói 2g/4kgP, m t l n duy nh t. Thu c t y đ ớ ề giun tròn. R t an toàn cho gà. ấ Mu n bi ể ố và bi n pháp phòng tr " do nhà xu t b n Khoa h c t ọ ự năm 2008, 2011.
BÊNH NÀY AE Đ Ý CHÚT NHA Ể
gà Phòng và tr b nh đ u đen ị ệ ầ ở
gan, d ệ ở ạ
1. Nguyên nhân B nh do 1 lo i đ n bào có tên khoa h c là Histomonas Meleagridis ký sinh ọ ạ ơ dày và ru t th a (manh tràng) ừ ộ
ươ ề
ườ ng mi ng: ăn u ng ph i tr ng giun kim (Heterakis ả ứ ệ ố
ng th c truy n lây 2. Ph ứ - B nh lây lan ch y u qua đ ủ ế ệ Gallinae) có ch a Histomonas ứ
ị
2-3 tu n tu i đ n 3-4 tháng d b b nh nh t, nh ng gà l n h n v n có th b ể ị ầ ẫ ớ ừ ễ ổ ế ễ ị ệ ư ấ ơ
ng n ra vào nh ng tháng nóng m cu i xuân, hè và đ u thu, nh ng gà ữ ẩ ầ ố ư
ườ ổ
3. Đ c đi m d ch t ể ặ - Gà t b nhệ - B nh th ổ ệ l n b nh n ra c trong mùa đông ả ớ - T t c các lo i gi ng gà đ u có th m c b nh, Gà Tây m n c m nh t ấ ệ ấ ả ể ắ ệ ẫ ả ề ạ ố
ứ
ộ ấ ứ
ề ệ ộ ộ ố ấ ắ
ầ i. ặ ướ
c, tiêu ch y phân loãng vàng tr ng ho c vàng xanh. Khi ả ặ ờ ả
ế
ệ ậ ầ
ầ
c khi ch t thân nhi ế ấ ầ ướ ệ ố t gà gi m xu ng ả
ệ ệ i 39 -38 đ C. ộ
ế ề ệ ự
t nh ng s ứ ộ ế ư ắ i chăn nuôi c m giác b nh không nguy hi m l m. ồ ạ ể ệ ả
4. Tri u ch ng ụ ổ i c m th y rét nên đ ng im, r t c , - Gà đ t nhiên s t r t cao 43 -44 đ C, nh ng l ư ạ ả d ng r ng chân,m t nh m nghi n, xù lông và run r y. Nhi u gà d u đ u vào nách ề ẩ ấ ắ ạ i bóng đi n đ s cánh, tìm ch đ ng có ánh sáng m t tr i ho c d ỗ ứ ể ưở ệ - Gi m ăn, u ng nhi u n ố ặ ắ ề ướ s p ch t thì b ăn, mào thâm tím. ỏ ắ - Mào thâm tím, da mép và da vùng đ u xanh xám th m chí xanh đen, nên b nh có tên là b nh đ u đen. - B nh kéo dài 10 – 20 ngày nên gà r t g y. Tr t ớ - Gà b nh ch t r i rác và th ườ ế ả ch t kéo dài lê thê, gây cho ng Th c ch t cu i cùng gà ch t đ n 85 – 95% ố ng ch t v ban đêm, m c đ ch t không ườ ế ế ế ự ấ
ệ ệ ở
gan và manh tràng ầ ư ế ấ ị ầ
đ nh đá hoa c , lúc đ u trên b m t gan có ho i t ạ ử ế
5. B nh tích - B nh tích t p trung ậ + Gan s ng to g p 2-3 l n, b viêm xu t huy t ho i t ạ ử ấ các đ m đ th m làm cho gan l ươ ỏ ẫ màu tr ng hình hoa cúc nh ổ ổ ư ặ ố ắ ư ổ lao ho c nh kh i u c a Marek. ư ố ề ặ ng, sau đó bi n thành ổ ủ
ộ ư ộ
ừ ị ặ ấ ố ứ ớ
ừ ấ ặ ạ ệ i chăn nuôi g i là b nh ị ấ ẫ ắ ừ ấ ườ ắ ọ
ề ầ + Ru t th a (manh tràng) b viêm s ng, thành ru t th a b dày lên g p nhi u l n. Trong ch t ch a có th y l n máu nh t nh máu cá ho c màu nâu gi ng nh b nh c u ầ ư ệ ư trùng ho c t o thành kén r n ch c màu tr ng. T đ y ng ắ kén ru tộ
ộ ợ ấ ừ ườ ơ
ộ ạ ng h p th y ru t th a phình r t to dính ch t vào cá c quan n i t ng ụ ủ ặ ỉ ấ ứ ị
ấ ạ ặ ễ ị ộ và b nh ký ệ ế ớ ệ ế ễ ạ ử ệ ầ ộ
+ Nhi u tr ấ ề khác, đôi khi còn th y manh tràng b viêm loét th ng rò r ch t ch a vào lòng b ng gây nên viêm phuc m c n ng khi n gà ch t nhanh + B nh đ u đen d b b i nhi m v i b nh c u trùng, viêm ru t ho i t ầ sinh trùng máu do Leucocytozoone.
ph i ti n hành đ ng th i hai b ờ ồ ầ ướ ị ệ ả ế c nh sau ư
ầ
ắ ố
c cho gà u ng liên t c 3-4 ngày đêm là kh i. ướ ụ ạ ả ỏ
tiêm mũi th 2 ứ ầ ờ
6. Đi u tr b nh đ u đen: ề Cách 1: - B c 1: Tiêm b p T.Avibrasin 1ml/5kg gà 1 l n/ngày / tiêm 2 – 3 ngày ướ - B c 2: Cho u ng: T. cúm gia súc: 1,5 – 2g, T. Coryzin : 1,5 – 2g, Super Vitamin 2g. ướ C 3 lo i trên pha vào 1 lít n ố Cách 2: - B c 1: Tiêm b p Macavet 1ml/6-8 kgP/ 1 l n. Sau 48 gi ướ - B c 2: Cho u ng: T. cúm gia súc: 1,5 – 2g, T. Coryzin : 1,5, T.Flox-C 1,5g, Doxyvit ướ Thái 2g. C 4 lo i trên pha vào 1 lít n c cho gà u ng liên t c 3-4 ngày đêm là kh i. ắ ố ạ ướ ụ ả ỏ ố
ớ ề ứ ơ ở
n trong nh ng ngày m a, gió to ườ ư ả
ữ ố ổ ở ừ ồ
ặ ố ầ ố ố ứ ầ ố ỗ
c trong 1 – 2h,sau đó n u th a thì đ đi. ế ặ
7. Phòng b nhệ - Không nuôi chung gà Tây v i gà ta và không nuôi nhi u l a gà trong cùng 1 c s chăn nuôi. - Không th gà ra v - T 20 ngày tu i tr lên cho gà u ng Sulfat đ ng ho c u ng thu c tím Cách làm: C 7 – 10 ngày thì cho u ng 1 l n. M i 1 l n cho gà u ng 1g thu c tím, ố ho c 2 g sulfat đ ng pha v i 10 lít n ướ ớ ồ - Hàng tu n c n phu thu c kh trùng và cu c x i sân v ổ ừ n r i r c vôi b t. ườ ồ ắ ầ ầ ố ớ ử ố ộ
Link : http://agriviet.com/home/threads/89251-benh-o-ga-va-cach-dieu-tri- #ixzz2LDRDvhzk
Ph ng pháp đi u tr b nh cho gà và v t nuôi ươ ị ệ ề ậ
ề
ớ ể ệ ả ố ộ ố ấ ị ẹ ồ i thi u m t s v n đ cũng có th nói là ề ệ ể
ị ề ệ ả
ệ ệ ờ
ừ ầ ủ ề ộ ề ẩ
i thi u cho các bác phác đ riêng t ng b nh sau. Do quĩ th i gian có h n ạ ể ả và đ y đ v n i dung, mình post lên đ c t ch a đ ả ng pháp 3 b
Vi c nuôi gà và b b nh là đi u không ai mong mu n, tuy nhiên khi b bê h r i thì ị ệ ph i làm th nào thì mình xin phép gi nguyên t c trong đi u tr các b nh nói chung cho các bác tham kh o. Khi nào r nh ả ắ mình s gi ồ ẽ ớ c chu n v câu t nên bài vi ừ ư ượ ế nhà tham kh o, trao đ i và góp ý nhé. ồ Ph c 5 đúng ướ ươ c g m Th nh t: 3 b ướ ồ ứ ấ
ướ ướ ướ ứ
ể
ướ ị ệ
ệ ướ ệ
ệ ệ
ọ ề ệ ệ ị ệ
ầ ệ ủ ơ ư ấ ộ ạ ỏ
ộ ệ ờ ủ ộ ố ầ ơ ớ ơ ớ
c. i giúp lo i b phân, ch t đ n chu ng, n i c trú c a m m b nh. ồ ầ i làm c t đ t m t khâu trong vòng đ i c a m t s m m b nh (c u ầ
ệ ệ ể ượ ệ ầ t m m b nh, làm suy y u m m b nh và làm cho m m ệ ầ
ầ ả ế ả ự ệ ầ
ng không có kh năng gây b nh, gi m áp l c m m b nh. ệ ng. ườ ườ
ươ ệ ấ ộ ộ ồ ỏ ồ
ế i: d n toàn b phân, ch t đ n chu ng ra kh i chu ng nuôi và ti n ho c chôn cùng vôi b t, thu c sát trùng, … Ti n hành phát ố ộ ể ạ ỏ ơ ư ế ủ ộ ậ
ệ ầ
ỗ ệ ề
ệ ể ạ ỏ ầ ề ệ ệ
ẽ ậ ồ
ệ ọ ồ ễ ạ
ậ ớ ậ ấ ộ
ộ ế ộ ấ ộ ố ọ ừ ậ ẫ ạ ồ ẹ ư ẽ ạ
ọ ộ ớ ề ắ ồ ộ ồ
ộ ố ế ệ
ầ ề ủ ỉ ầ ề ố ị
ạ ệ ơ ầ ứ ủ ồ ấ ộ
ặ t đ ệ ượ ồ
ẩ ố
ề ậ ợ ể ồ ề ể ế ầ
ồ ử i đ phát tri n). Nên phun ng a t, và phun vào th i đi m “khô” và “ m” nh t trong ấ ể ế i có đi u ki n thu n l ệ ờ ấ ố
B c 1: V sinh ệ B c 2: Dùng thu c ố B c 3: B tr ổ ợ Th 2: 5 đúng Đúng thu cố Đúng cách Đúng th i đi m ờ ngượ Đúng l Đúng li u trình ệ 3 b c trong đi u tr b nh ề c 1: V sinh B ệ V sinh là khâu vô cùng quan tr ng trong đi u tr cũng nh phòng b nh. Trong công ề ọ ư ị tác phòng b nh thì v sinh là ph i hi u qu cao. Trong ng pháp r ti n mà đem l ả ạ ẻ ề ươ khi đi u tr b nh v sinh có m t ý nghĩa vô cùng quan tr ng. ộ Ý nghĩa: - V sinh c gi ệ - V sinh c gi ệ ắ ứ trùng) làm cho m m b nh không phát tri n đ ệ - V sinh sát trùng giúp tiêu di b nh trong môi tr ệ - Làm s ch môi tr ạ Ph ng pháp: - V sinh c gi ọ ơ ớ hành x lý b ng cách ủ ặ ằ ử quang b i r m khu v c xung quanh chu ng đ lo i b n i c trú c a đ ng v t trung ự ụ ậ ồ gian truy n b nh (ru i, mu i, côn trùng khác…). Riêng b nh C u trùng thì ta ph i ả ồ ề ầ d n phân hàng ngày trong li u trình đi u tr (3-2-3) đ lo i b các noãn nang (m m ị ọ . b nh) ra ngoài. Các b nh khác có th lo i b phân 2-3 ngày/l n tuỳ đi u ki n th c t ự ế ể ạ ỏ ệ Chú ý: Vi c d n phân trong chu ng s làm xáo tr n v t nuôi, gây stress, gây ra các tác ả đ ng làm gà ch ng đ ng lên nhau nên d gây ch t do d m đ p, do v y chúng ta ph i ộ ẫ th t nh nhàng, d n t ng khu m t tránh gây tác đ ng m nh nh t là v i v t nuôi m n ậ c m nh gà Ai c p. Sau khi thu d n phân, ch t đ n chu ng s ch s chúng ta thay m t ộ ả l p đ n chu ng khác và r c m t l p b t sát trùng n n chu ng lên trênn. ớ - V sinh sát trùng: Ti n hành phun thu c sát trùng 1 l n/ngày trong m i lo i b nh khi ọ ộ đang đi u tr . Thu c sát trùng ch c n pha đúng li u c a nhà SX ho c cao h n m t c m m b nh). chút, không nên lãng phí (vì là hoá ch t nên c đ n ng đ là di ệ Sau khi pha thì phun v i li u 2-4lít dung d ch đã pha cho 100m2 chu ng nuôi, không ớ ề ị nên phun nhi u làm t n n chu ng (n u n n chu ng m quá thì kh thu c sát trùng ướ ề ề h t tác d ng m m b nh l ạ ệ ụ vòi,vòi phun càng m n c ng t ị ả ngày. - Phát quang b i r m: xung quanh khu v c chu ng nuôi ph i phát quang và phun ự ụ ậ ả ồ
ồ ỗ ố ắ ế
t côn trùng. ố ệ
ướ
ề
ị ỏ ậ ệ ệ ề
ố ệ ự
ụ ố ạ ố ấ
ả
ầ
ợ ộ
ặ ư ứ
ầ ề ệ ố ị ệ ứ ạ
ứ ợ
i bù n c, atropin (l n) ợ ả ệ
ố
ử ụ ư
ng s d ng (cho u ng, tiêm b p, tiêm ố ng trên nhãn mác đã h ắ ẫ ụ ng d n c ơ ể ạ ườ ườ ướ
ớ
ờ ể Dùng càng s m càng t ế t ố ả ể ề ệ ạ ố ố
ố
ứ i ả
ứ
i đa 2-3h, th i gian không u ng thu c và bu i t i u ng n ổ ố ố ướ c ố ố ố ờ ố
ng: ề ừ ế ề
ệ ầ
cao ng hàn). Tuy nhiên hi n nay có th do m m b nh đã nh n ờ ng nguyên li u, tá d c ch a t ể ề t nên dùng đúng li u ư ố ệ
ạ ầ
ườ ả
ừ ệ ươ ộ ố ấ ượ ả ư Đi u tr b nh ph i dùng đ li u trình, thông th ề ặ ơ ầ
ậ ả ữ ế
ế ệ ườ ả ấ ợ
ừ ề ừ ố ệ ề ị
i đi u tr ti p. Tr thu c sát trùng hàng ngày, không nên phun vào lúc n ng nóng. N u có mu i, ru i và côn trùng khác thì ph i phun thu c di ả B c 2: Dùng thu c ố 5 đúng trong đi u tr b nh ị ệ ẩ 1. Đúng thu c:ố B nh ch kh i khi dùng đúng thu c đi u tr , do v y công vi c ch n ỉ đoán b nh c c kỳ quan tr ng. Đúng thu c có 2 d ng ọ - Đúng nguyên nhân: nguyên nhân nào thì thu c y. Ví d Tiêu ch y: Colistin, Enrofloxacin, Neomycin, Gentamycin, Ampicoli, Sulfamethoxazole + Trymethoprim, … C u trùng: Totraruzil, Diclaruzil, Sulfachlorin, Sulfaquinoxalin, … Hen (CRD): Tylosin, Doxycyclin, Tiamulin, Erythromycin, Tobramycin, … Hen (CCRD): Florfenicol, Tylosin + Enrofloxacin, … Viêm ru t: Amoxycillin + Colistin, Tylosin + Colistin (l n) Giun: Levamisol, Ivermectin,… …. - Đúng tri u ch ng: ộ ố ệ khi ch a phát hi n đúng nguyên nhân ho c trong m t s b nh ệ ph c t p thì c n ph i dùng thêm thu c đi u tr tri u ch ng. VD: ả o Hen có đ m: Bromhexin, Ephedrin, Dexamethazole (l n) ờ o Tiêu ch y: đi n gi ướ ả o S t: Paracetamol (acetaminophen), anagilC, ketoprofen,… 2. Đúng cách: Đ a thu c vào c th đúng đ ố d i da, tiêm ven, tiêm phúc m c). Thông th ướ th .ể 3. Đúng th i đi m: V th i gian dùng thu c, n u b nh ghép ph i dùng nhi u lo i thu c có th chia ra ề ờ nh sau: ư Sáng: Thu c th 1 Tr a: Đi n gi ư ệ Chi u: Thu c th 2 ố ề i: b Chi u t ổ ề ố Thu c ch cho u ng t ỉ ố tr ng.ắ dùng đúng li u khuy n cáo, đ i v i kháng sinh nên dùng li u t 4. Đúng l ố ớ ượ xu ng th p (tr b nh th ệ ấ ố thu c ho c m t s ch t l ặ ượ ố i hi u qu ch a cao nên c n dùng tăng li u. mang l ề ệ 5. Đúng li u trình: ng 3-5 ngày ủ ệ ị ệ ệ th m chí 01 tu n ho c h n. Li u trình h p lý là n u dùng trong 2 ngày mà có hi u ệ ệ ế ợ qu thì SD đ n khi nào kh i b nh và dùng thêm 01 ngày n a thì d ng, n u sau 2 ngày ỏ ệ ng h p đi u tr kéo dài thì sau không th y hi u qu thì nên đ i thu c khác. Trong tr ị ổ khi đi u tr 5-7 ngày tuỳ b nh và th tr ng v t nuôi chúng ta nên d ng thu c b nh đ ể ệ ng h p b nh c u trùng thì dùng theo “t m b ” kho ng 2 ngày l ạ ố ể ạ ị ế ậ ườ ệ ề ả ẩ ầ ổ ợ
ị ỉ ồ ề ề ồ ạ i đi u tr ti p 3 ngày) ị ế
i đ c, thông ờ ồ ả ộ ứ ề
ạ
ụ ọ ườ
ố
ả ệ ệ i đ c, tăng s c đ kháng. Lo i này nên dùng bu i tr a. ả ộ ố ứ ề c. Có tác d ng cân ng h p b nh đ u đ ề ượ ệ ng chuy n hoá, ch ng ng đ c ộ ộ ể ườ ổ ư
ng s có thêm các acid amin và vitamin B12. ẽ
ộ ầ ậ ườ ả ộ ộ
ạ ẻ ề
c: Thông th ng là chi ổ ả ượ ế
ố ụ d ng cao (ít có ả ơ ể ư ố
ệ ấ
t, m t s acid amin có tác d ng gi ộ ố ả ổ ụ ả i
ạ ề ị
ả i đ c d ng chi ố ng. c (có th có chi ể ả ộ ạ ế
ả ộ ố ầ ạ
ạ ầ ư ố ễ
ể ậ ứ ề ị ấ ặ
ng h p t ề ầ ị
ề ạ ị
ị
t nên b sung c khoáng đa l ng và vi ượ ả ổ ợ
phác đ 3-2-3 (đi u tr 3 ngày, ngh 2 ngày r i l B c 3: B tr ướ ổ ợ B tr giúp v t nuôi nâng cao th tr ng và s c đ kháng, đ ng th i gi ổ ợ ể ạ ậ ng có các lo i sau: th ườ i có vitamin: Dùng trong m i tr - Đi n gi ợ ệ b ng h đ m, ch ng stress. Vitamin có giúp tăng c ằ và gi ạ - B gan th n dòng Sorbitol: thông th ậ ổ i m t, tăng kh năng tiêu hoá và m t ph n ch ng ng đ c cho Lo i này có tác d ng l ợ ụ ạ gan. Đây là lo i thu c b khá r ti n, dùng trong khi đi u tr có tác d ng trung bình. ị ề ố ổ t xu t ở ạ d ng - B gan th n dòng th o d ấ ở ạ ườ ậ “nano”). Lo i này có tác d ng t ệ t cho gan và c th nh ng ph i dùng lâu dài, hi u ụ ạ qu không cao trong tr ng h p b nh c p tính. ợ ườ - B gan dong acid amin: d ng này có tác d ng t ụ đ c. Dùng trong c khi đi u tr và lúc bình th ườ ộ ả ượ t xu t th o d c t xúât vi sinh v t + hóa d - Gi ấ ượ ế ậ m m b nh), d ng nano): d ng này là lo i gi i đ c t i đ c gan và gi i đ c (c gi ệ ả ả ộ ả ộ ạ ạ nâng cao mi n d ch ch không ph i ch b gan. Đây là lo i g n nh t ắ t nh t và đ t ỉ ổ ấ ả ị nh t, hay SD trong đi u tr c p tính, b nh n ng (IB th th n, Gumboro, PRRS, ….) ấ ệ bào gan. Dùng trong - B gan dòng acid phosphoric: ch y u tăng quá trình tái t o t ổ ạ ế ủ ế bào gan b phá v quá nhi u (ký sinh trùng đ tr ng máu gia c m) và nên ợ ế ườ ỡ ườ k t h p v i lo i trên. ạ ớ ế ợ - Men tiêu hoá: nên b sung hàng ngày, trong lúc đi u tr nên dùng lo i men tiêu hoá ổ s ng ch u kháng sinh s có hi u qu h n. ẽ ệ ố - Khoáng: trong m t s tr ng h p đ c bi ộ ố ườ ệ ng (còi c c, c n m lông, tiêu ch y, ...) l ổ ắ ọ ượ ả ơ ặ ả
