Ặ Ấ Ề A. Đ T V N Đ

ọ ề 1. Lý do ch n đ  tài.

ấ ề ố ọ ọ Trong c u trúc đ  thi THPT Qu c gia hay các kì thi ch n h c sinh gi

ọ ề ọ ộ ươ ặ ẳ luôn có bài toán hình h c v  ph

ố ọ ề ậ ạ ặ ỏ   i ầ   ng pháp t a đ  trong m t ph ng. Đó là ph n ậ   bài t p khó, có tính phân lo i, vì v y đa s  h c sinh g p nhi u khó khăn trong

ả ế ệ vi c gi

i quy t các bài toán này. ươ ọ ộ ẳ ặ ươ ọ

ọ ầ Ph ế ng pháp t a đ  trong m t ph ng là ch ẳ ố ớ ướ ở

ả ph n ti p n i v i hình h c ph ng  ư ậ ư  THCS nh ng nhìn d ẳ ể i quan đi m đ i s ề ọ ọ ả ỗ ộ

ả ọ

ng trình hình h c 10, là ạ ố  ấ   i tích. Nh  v y m i bài toán hình h c t a đ  ph ng đ u mang b n ch t ộ i các bài toán hình   ụ ườ ượ ẳ ộ ọ ậ ng khó v n d ng đ

và gi ẳ ủ c a m t bài toán hình h c ph ng nào đó. Tuy nhiên khi gi ặ ọ ọ h c t a đ  trong m t ph ng, h c sinh th ẳ c các tính ấ ấ ủ ườ ẳ ọ ọ ch t c a hình h c ph ng vì hình h c ph ng th

ườ ệ ề ươ ạ ọ th ng khó phát hi n trong các bài toán v  ph

ả ế ứ ế ọ ng khó và các tính ch t đó ộ ng pháp t a đ . Bên c nh đó ậ ạ ọ ự ế

ươ ả ậ ọ ị ng pháp suy lu n đ  gi yêu ể ả   i

phép bi n hình là m ng ki n th c khó, h c sinh ng i h c. Vì v y, th c t ộ ệ ố ầ c u ph i trang b  cho h c sinh m t h  th ng các ph ẳ ả ơ ệ ọ các bài toán hình h c ph ng hi u qu  h n.

ư ữ ớ ệ ế V i nh ng lý do đó, tôi đ a ra sáng ki n kinh nghi m “

ọ ộ ặ ộ ố ề ươ ụ ng pháp t a đ  trong m t ph ng tr c trong m t s  bài toán v  ph

ể ả ọ ị ướ ố ơ giúp h c sinh có đ nh h ng t t h n đ  gi

ạ ế ả ả ẳ ằ ấ ượ ố ứ    Phép đ i x ng ẳ ” nh mằ   ặ   ộ ề ọ i các bài toán v  t a đ  trong m t ọ ạ   ng gi ng d y, giúp h c sinh đ t k t qu  cao

ph ng và nh m nâng cao ch t l ơ h n trong các kì thi.

ứ ụ 2. M c đích nghiên c u.

ạ ươ ớ ọ ườ ọ ợ

Tìm ra ph ể ọ ậ ụ ượ ớ ng pháp d y h c phù h p v i h c sinh tr ấ ủ ễ cho h c sinh hi u, d  nh  và v n d ng đ

ề ọ ộ ượ ế ả ẳ ọ i quy t các bài toán v  t a đ  trong m t ph ng. H c sinh tìm đ vào gi

ố ứ ệ ữ ấ ủ ụ ấ ớ ng THPT. Làm ẳ   ọ c các tính ch t c a hình h c ph ng ố   ặ c m i ọ   liên h  gi a các tính ch t c a phép đ i x ng tr c v i các tính ch t hình h c

ọ ộ ọ ủ ớ ả ấ ẳ ặ ẳ ph ng, v i b n ch t hình h c c a bài toán t a đ  trong m t ph ng.

ạ ứ

3. Ph m vi nghiên c u. ậ ố ứ ấ ủ ộ ố ụ ứ ụ

ươ ề ặ ẳ ọ ộ ọ ả Nghiên c u và v n d ng m t s  tính ch t c a phép đ i x ng tr c vào   ố   ng pháp t a đ  trong m t ph ng cho h c sinh kh i i các bài toán v  ph gi

1

ạ ọ ố ọ 10, kh i 11 và h c sinh ôn thi đ i h c.

Ộ B. N I DUNG

ơ ở ậ 1. C  s  lý lu n

ố ứ ấ ủ ộ ố ộ ố ụ 1.1. M t s  tính ch t c a m t s  phép đ i x ng tr c.

(cid:0) ố ứ ể ượ ọ ố ứ ụ    ­ Phép đ i x ng tr c: Đi m M và M’ (M

ườ ẳ ế ườ M’) đ ự ủ ớ   c g i là đ i x ng v i ạ nhau qua đ

ố ứ ứ ụ ng th ng d n u d là đ ờ ng trung tr c c a đo n MM’. ả ả ữ      ­ Phép đ i x ng tr c là phép d i hình, t c là nó b o toàn kho ng cách gi a

ể ấ hai đi m b t kì.

ả ệ ế ế ể ể ẳ ẳ

ứ ự ủ ế ẳ ổ ộ ộ và không làm thay đ i th  t

ộ ườ ộ ườ ế ế ằ ẳ ẳ ẳ ộ th ng b ng nó; bi n m t đ ng th ng thành m t đ

ế ằ ộ ộ ộ ộ ­ H  qu : Phép bi n hình bi n 3 đi m th ng hàng thành ba đi m th ng hàng ạ   ạ  c a chúng; bi n m t đo n th ng thành m t đo n   ng th ng; bi n m t tia ằ   ế thành m t tia; bi n m t góc thành m t góc b ng nó; bi n m t tam giác b ng

ộ ườ ế ằ ộ ộ ườ ằ m t tam giác b ng nó; bi n m t đ ằ ng tròn b ng m t đ ng tròn b ng nó.

ộ ố ấ ề ề ươ ọ ộ ặ ẳ 1.2. M t s  v n đ  v  ph ng pháp t a đ  trong m t ph ng.

uuur AB

x

y

y

(

;

)

x B

A

B

A

­ Cho A(xA; yA), B(xB; yB). = - - Khi đó:

+

+

x

y

y

A

B

A

B

;

2

2

x � � �

� � �

ur n =

ộ ượ ủ ể ạ ọ Trung   đi m   M   c a   đo n   AB   có   t a   đ   đ ị c   xác   đ nh   M

(A; B)

ườ ẳ ơ ế ­   Cho   đ ng  th ng   ∆  có  véct pháp  tuy n ,   đi  qua  M(xo;yo)   có

o) + B(y – yo) = 0 hay Ax + By + C = 0 (A2 + B2 (cid:0)

ươ ph ng trình A(x – x 0)

=

ơ ươ ơ ườ ỉ  ch  ph ng thì có vect ế    pháp tuy n

ur u

a b ( ; )

=

a

b ( ;

)

- . ẳ      ­ Đ ng th ng ∆ có vect ur n

+

+

c

ax 0

0

d M (

;

D = )

ườ ể ­  Cho đ ẳ ng th ng ∆: ax+ by + c = 0 và đi m M(x ừ    M ả 0; y0). Kho ng cách t

2

2

by +

b

a

ượ ở ế đ n ∆ đ ị c xác đ nh b i:

2 + (y – b)2 = R2.

ườ ươ ­ Đ ng tròn tâm I(a; b) có bán kính R có ph ng trình: (x – a)

2

ứ ự ề ạ ủ ấ 2. Th c tr ng c a v n đ  nghiên c u.

ỗ ề ậ ấ ọ

ề ọ ộ ứ ế ế ố sinh nào cũng ti p thu t

ề ẳ ẳ ạ ả ọ   ọ M i chúng ta đ u nh n th y Toán h c là môn h c khó, không ph i h c ặ   ọ t ki n th c toán h c. Các bài toán v  t a đ  trong m t ọ ạ ọ   i càng làm cho h c sinh lúng túng vì ph ng trong các đ  thi đ i h c, cao đ ng l

ế ị ướ ườ ừ ề ọ ố đâu. Nhi u h c sinh th ng t

ng có thói quen không t ế ư t đ nh h ư ự ử ệ ế ề không bi ọ đ c đ  ch a kĩ đã làm ngay, có khi s  th  nghi m đó cũng đ a đ n k t qu

ướ ấ ệ ư ể ấ ớ ọ ị ng t

ạ ộ ườ ả ặ ẳ t là ả  ố   t   i giáo viên i toán hình h c to  đ  trong m t ph ng, ng

ướ ề ọ ộ nh ng hi u su t không cao. V i tình hình  y đ  giúp h c sinh đ nh h ọ ơ h n trong quá trình gi ầ ạ c n t o cho h c sinh thói quen xem xét bài toán d i nhi u góc đ , khai thác

ế ố ặ ư ể ờ ả các y u t i gi

ọ ủ  đ c tr ng hình h c c a bài toán đ  tìm l ư ọ ươ ả ả duy theo các ph ng pháp gi

ả ẽ ọ thành cho h c sinh kh  năng t ả ệ ế ệ   i. Trong đó vi c hình ề ầ   ộ i là m t đi u c n ỹ  ệ i toán s  giúp h c sinh hoàn thi n k thi

ệ t. Vi c tr i nghi m qua quá trình gi ả ướ ị năng đ nh h

ng và gi ạ ấ i toán. ộ ầ ề ằ ượ ố ọ

ờ C n nh n m nh m t đi u r ng, đa s  các h c sinh sau khi tìm đ ả ạ ộ ườ ặ ẳ ọ l i gi

i cho bài toán hình h c to  đ  trong m t ph ng th ấ ườ ế ả ẳ ọ ọ đào sâu thêm. H c sinh th

ạ ộ ư ề ặ ấ ẫ ọ ộ   c m t   ng không suy nghĩ, ủ   ng không chú ý đ n b n ch t  hình h c ph ng c a   bài toán nên m c dù làm r t nhi u bài toán hình h c to  đ  nh ng v n không

ạ ượ ạ ấ ủ ơ ả ậ phân lo i đ

ộ ư ả c d ng toán c  b n cũng nh  b n ch t c a bài toán. Th m chí ươ ự ệ ề ề ấ ẫ ọ m t bài toán t nhau xu t hi n trong nhi u đ  thi mà h c sinh v n làm

ư ầ ả ậ ở ế ượ ạ ng t ầ ệ t mài nh  l n đ u tiên gi i nó, b i không nh n bi c d ng toán này đó t đ

ỉ ọ ờ ạ ự ườ mi ừ t ng làm. ớ i gi ẽ ễ ng h c sinh s  d  dàng cho l V i th c tr ng đã ch  ra, thông th

ơ ả ấ ư

ỏ ọ ấ ườ ế ị ấ

ờ ơ ả chút c u trúc c  b n h c sinh th ả ướ ra r t lúng túng và không bi ả ả ng t ệ ủ ọ ị ạ ừ i bài toán. T  đó, hi u qu  gi i toán c a h c sinh b  h n ch

i gi ướ ủ ọ ấ ầ ự ế ạ ả c th c tr ng đó c a h c sinh, tôi th y c n thi

ả   i      ộ   ố ớ đ i v i các bài toán có c u trúc đ n gi n. Còn khi đ a ra bài toán khác m t   t đ nh ế  t ph i hình thành   ẳ ng tìm l h ề ấ r t nhi u. Tr ọ ạ ộ ặ ọ

ấ ẳ ậ ả ọ ớ ờ i cho bài toán

cho h c sinh thói quen xem xét bài toán hình h c to  đ  trong m t ph ng theo ả b n ch t hình h c ph ng. Và vì v y song song v i các  l ẳ i gi ỉ ạ ộ ặ ả ấ ầ ọ ọ

ươ ừ ẳ hình h c to  đ  trong m t ph ng, tôi luôn yêu c u h c sinh ch  ra b n ch t và ừ   i cho bài toán v a bài toán hình ph ng t đó phân tích ng ứ ng  ng, t ượ ạ c l

gi i.ả

ế ộ ố ộ ư ệ ậ

ụ ể ọ ủ ả ấ ọ ấ phép đ i x ng tr c đ  tìm ra b n ch t, tính ch t hình h c c a bài toán t a đ

3

ể ị ướ ẳ ả ờ ọ ụ   Trong sáng ki n kinh nghi m này, tôi đ a ra m t s  n i dung v n d ng ộ  ố ứ   i cho các bài toán đó. Qua đó giúp h c sinh ph ng, đ  đ nh h ng, tìm l i gi

ỗ ậ ứ ượ ằ ạ ộ ặ ẳ ọ nh n th c đ

ộ ự ứ ươ ứ ẳ ậ ả

ệ ả ọ ch a đ ng m t bài toán hình ph ng t ể ổ ợ ẳ ọ ủ c a bài toán hình h c ph ng đ  b  tr  cho vi c gi i bài toán hình h c to  đ

ủ ộ ủ ặ ẳ ộ ọ

ươ ệ ế ả ạ ờ ộ ố c r ng: “M i bài toán hình h c to  đ  trong m t ph ng luôn   ấ   ng  ng”. Vì v y phân tích b n ch t ạ ộ  ơ   trong m t ph ng là m t   suy nghĩ có ch  đích, giúp h c sinh ch  đ ng h n ư   ng đ i các bài i gi

trong vi c tìm ki m l ọ i cũng nh  phân lo i m t cách t ặ ẳ ạ ộ toán hình h c to  đ  trong m t ph ng.

ự ế ấ ượ ọ ậ ủ ọ Trên th c t ả , tôi đã kh o sát ch t l

ươ ọ ộ ặ ượ ẳ ng pháp t a đ  trong m t ph ng) và đã thu đ ề ấ   ng h c t p c a h c sinh (v  v n ế   c  k t ề ả đ  gi

i các bài toán ph ư qua nh  sau:

L pớ Sĩ số iỏ Gi Khá Kém Y uế

10A1 11B2 43 40 18 17 13 10 5 7 0 0 Trung bình SL % SL % SL % SL % SL % 7 0 6 0 16.3 15 41.9 42,5 30.2 25 11.6 17,5

ư ậ ố ượ ọ ắ ạ ắ ề   ng h c sinh n m b t d ng toán này không nhi u

ạ ị ướ ượ ả ng đ c cách gi i rõ ràng.

Nh  v y rõ ràng s  l ậ ớ v i lý do không nh n d ng, không đ nh h ự ệ ệ 3. Các bi n pháp th c hi n

ầ 3.1.  Các yêu c u chung

ọ ự ủ ọ ể ề ­ Đi u tra h c l c c a h c sinh qua các bài ki m tra.

ờ ượ ứ ậ ạ ằ ổ ổ   ­ T  ch c ôn t p vào các bu i ngo i khoá nh m tăng th i l ệ ậ   ng luy n t p

ả gi i toán.

ự ệ ậ ầ ọ ọ

ầ ủ ộ    ­ Khi ra bài t p cho h c sinh, giáo viên yêu c u h c sinh th c hi n đ y đ  m t ố ộ s  n i dung sau:

ọ ỹ ộ

+) Đ c k  n i dung bài toán. ộ ậ ạ ự ệ ạ +) Nh n d ng bài toán thu c d ng toán nào, th c hi n phép "quy l ạ ề   v

quen".

ị ầ

+) Xác đ nh rõ yêu c u bài toán. ế ế ả ể ế ậ ả thi t, k t lu n (có th  vi t gi thi ế ướ ạ   i d ng t d

ị +) Xác đ nh đúng gi ượ khác đ

c không?) ự ế ả

+) T  mình ti n hành gi ậ i bài toán. ế ụ ể ả ế ư +) Ki m tra xem  đã v n d ng h t gi thi ử ụ   t ch a, trong bài s  d ng

ế ữ ứ

4

nh ng ki n th c nào? ớ ố ế ả ủ ạ ủ ầ +) Đ i chi u v i cách gi i c a b n, c a th y.

ờ ả ế +) Tìm thêm các l

i khác cho bài toán (n u có). i gi ệ ả +) Rút ra kinh nghi m cho b n thân.

ư ề ậ ụ 3.2. Th c ự hành qua các d ng toán ầ

ọ ộ ả ặ ẳ ố   ộ ố ạ Trong ph n này, tôi đ a ra m t s  d ng toán v  v n d ng phép đ i ụ ứ x ng tr c vào gi

i các bài toán t a đ  trong m t ph ng. ệ ủ ố ứ ấ ụ Các bài toán mang d u hi u c a phép đ i x ng tr c.

ủ ườ ề ể ằ ẳ ng th ng d. Tìm

ấ Bài toán g c:ố  Cho hai đi m A, B n m v  cùng phía c a đ ắ M trên d sao cho AM + BM ng n nh t.

Cách gi i: ả

(cid:0) ố ứ ể ọ ớ ớ ọ G i A’ là đi m đ i x ng v i A qua d. Khi đó v i m i M d, ta có:  MA =

A

B

M

d

A'

MA’

ậ ạ ấ ỏ ị

ể ẳ MA + MB = MA’ + MB ≥ A’B. V y MA + MB đ t giá tr  nh  nh t khi A’, ủ ườ ẳ ớ ng th ng A’B v i d.

(cid:0) M, B th ng hàng hay M là giao đi m c a đ ụ ừ ả ọ ộ ặ ể T  đó, ta có th  áp d ng cách gi ẳ   i trên vào các bài toán t a đ  trong m t ph ng

ư nh  sau:

ớ ệ ọ ặ ẳ ộ ườ ẳ Bài 1.             Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho đ ng th ng d có ph ươ   ng

ể trình: 2x – y + 5 = 0 và hai đi m A(2; ­ 1), B(1; 2).

ọ ộ ể ạ ấ ộ ỏ ị Tìm t a đ  đi m M thu c d sao cho chu vi ∆MAB đ t giá tr  nh  nh t.

ướ Giáo viên h

ẫ ng d n: ọ ầ ạ ả ế ủ ị ­ Yêu c u h c sinh xác đ nh d ng toán, phân tích gi thi t c a bài toán.

ể ớ ­ Ki m tra xem A và B có cùng phía v i d hay không?

5

ể ậ ụ ợ ở ừ ổ ­ T  đó có th  v n d ng bài toán t ng h p trên.

ế ả Ti n hành gi i toán:

ằ ớ Vì (2.2 + 1 + 5)(2.1 – 2 + 5) > 0 nên A và B n m cùng phía so v i d.

ố ứ ủ ể ể ọ ớ G i A’ là đi m đ i x ng v i A qua d, H là giao đi m c a AA’ và d.

ươ AA’ có ph

5 0

x +

=

2 x

y

2

0

(cid:0) ng trình: 1(x – 2) + 2(y + 1) = 0 hay x + 2y = 0 - + = y (cid:0) (cid:0) ọ ộ ủ ủ ệ ươ ệ T a đ  c a H là nghi m c a h  ph ng trình: (cid:0) H(­2; 1) (cid:0)

ể ủ Vì H là trung đi m c a AA’ nên A’(­6; 3)

ớ ọ ộ V i m i M thu c d, ta có MA = MA’

(cid:0) ượ ị Chu vi ∆MAB đ c xác đ nh: MA + MB + AB ≥ A’B + AB

(cid:0) ạ ẳ ỏ ị ấ  Chu vi ∆MAB đ t giá tr  nh  nh t khi A’, M, B th ng hàng hay M là

ể ủ giao đi m c a A’B và d.

+

ườ ẳ ươ Đ ng th ng A’B có ph ng trình: x + 7y – 15 = 0.

x

= 15 0

x

y 7 - + = y

2

5 0

- (cid:0) (cid:0) ộ ủ ủ ệ ệ ọ ươ T a   đ   c a   M   là   nghi m   c a   h   ph ng   trình: (cid:0) M (cid:0)

4 7 ; 3 3

� � �

� . � �

-

Bài 2.

ớ ệ ọ ườ ẳ ặ ẳ ộ

Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho đ ộ ụ ể ạ ộ đi m M(2; 3). Tìm A thu c d, B thu c tr c Oy sao cho chu vi ∆MAB đ t giá tr ng th ng d: x – 2y = 0 và ị

ấ ỏ nh  nh t.

ị ướ Đ nh h ng:

ả ế ủ ủ ẽ ị thi ố ớ   ậ t c a bài toán: V  hình, nh n xét v  trí c a M đ i v i

­ Phân tích gi ườ ẳ hai đ

ụ ượ ư ế ụ ng th ng đã cho. ố ứ ­ Phép đ i x ng tr c đ c áp d ng nh  th  nào?

6

ổ ­ T ng quát bài toán.

d1

H

M

N

d2

K

A

P

B

ả ử ữ ể ằ ườ ẳ s  M là đi m n m trong góc gi a hai đ

Gi ọ ng th ng d1, d2. ớ ố ứ ể ố ứ ể ớ G i N là đi m đ i x ng v i M qua d1, P là đi m đ i x ng v i M qua d2.

(cid:0) (cid:0) ớ ọ ớ ọ V i m i A d1, v i m i B d2, ta có MA = NA, MB = PB

ượ ở Khi đó chu vi ∆MAB đ ị c xác đ nh b i:

C = MA + AB + MB = NA + AB + BP ≥ NP

ả ấ ẳ ỉ ể   D u “=” x y ra khi và ch  khi N, A, B, P th ng hàng hay A là giao đi m

ủ ể ớ ớ ủ c a NP v i d1, B là giao đi m c a NP v i d2.

ư ừ ệ ế ổ ả i bài toán trong

T  vi c đ a ra bài toán t ng quát đó, ta đi đ n cách gi ẳ ọ ộ ư ặ

m t ph ng t a đ  nh  sau: ố ứ ể ọ ớ G i N là đi m đ i x ng v i M(2; 3) qua d: x – 2y = 0

ươ MN có ph ng trình: 2(x – 2) + y – 3 = 0 hay 2x + y – 7 = 0

x

x

= y 0 2 + - = y

2

7 0

14 7 � � ; � � 5 5 � �

;

18 � � � N 5 �

1 �- � 5 �

- (cid:0) (cid:0) ộ ủ ủ ệ ệ ọ ươ (cid:0) T a đ  c a H là nghi m c a h  ph ng trình: hay H (cid:0)

(cid:0) ố ứ ụ ể ọ ớ G i P là đi m đ i x ng v i M qua tr c Oy P(­ 2; 3)

ươ ng trình: 4x + 7y – 13 = 0

+

Khi đó NP có ph ủ ộ ọ ủ ệ ệ ươ T a   đ c a   A là   nghi m   c a   h ph ng trình:

x

= 13 0

A

y 7 = y

4 x

2

0

26 13 ; 15 15

� � �

� � �

+

- (cid:0) (cid:0) (cid:0) - (cid:0)

y

7

= 13 0

B

0;

x =

4 x

0

13 � � � � 7 � �

7

- (cid:0) (cid:0) (cid:0) ọ ộ ủ ủ ệ ươ ệ T a đ  c a B là nghi m c a h  ph ng trình: (cid:0)

Bài 3.

ớ ệ ọ ộ ẳ ặ Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho ∆ABC có A(1; 6), B(­3; ­2), C(4;

1).

ầ ượ ọ ộ ạ ộ ể Tìm t a đ  các đi m M, N, P l n l t thu c các c nh BC, CA, AB sao

ấ ỏ ị

ướ ị ạ cho chu vi ∆MNP đ t giá tr  nh  nh t. Đ nh h ng:

ư ể ạ

­ Bài toán này có d ng chung nh  hai bài toán trên. Đi m khác là ∆MNP ỉ ư ượ ị c xác đ nh. có ba đ nh ch a đ

ế ử ụ ư ả ử ượ ộ ỏ c M thu c BC th a mãn

­ Có th  s  d ng bài 2 nh  sau: Gi ố ị ầ ờ s  tìm đ ộ ộ yêu c u bài toán (M c  đ nh). Bây gi tìm N thu c AC, P thu c AB sao cho chu

ạ ấ ỏ

E

B

K

P

M

H

C

A

N

F

vi ∆MNP đ t nh  nh t. Sau đó tính chu vi đó theo AM. ấ ủ ắ ị ­ Tìm v  trí c a M trên BC sao cho AM n n nh t.

Cách gi

i:ả ả ử ượ ộ ầ ỏ

Gi ọ s  tìm đ ể c M thu c BC th a mãn yêu c u bài toán. ố ứ ớ ố ứ ể ớ G i E là đi m đ i x ng v i M qua AB, F là đi m đ i x ng v i M qua

AC

ớ ọ ộ ọ

ộ V i m i P thu c AB, m i N thu c AC, ta có: MP = EP, MN = NF ủ ạ ấ ớ   ỏ Khi đó chu vi tam giác MNP đ t nh  nh t khi N là giao đi m c a EF v i

ủ ể ằ ớ AC, P là giao đi m c a EF v i AB và b ng C = EF = 2AM.sin ể ᄋBAC

ắ ế ủ ấ

Mà AM ng n nh t khi M là hình chi u c a A lên BC ườ ầ ượ ượ ừ ẻ ừ ứ T  đó ta ch ng minh đ c N, P l n l t là chân đ ng cao k  t B và C

8

ủ c a tam giác ABC.

ừ ệ ử ụ ố ứ ể ả ụ ế ổ T  vi c s  d ng phép đ i x ng tr c đ  gi

ế ả ủ ụ ườ ủ ợ   i quy t bài toán t ng h p,   ng cao c a tam

tìm ra k t qu  c a bài toán. Khi đó áp d ng vào tìm chân đ ọ ộ ẳ ặ giác ABC trong m t ph ng t a đ  Oxy.

Bài 4.

ớ ệ ụ ọ ộ ặ ẳ ườ ẳ Trong m t ph ng v i h  tr c t a đ  Oxy, cho đ ng th ng d: 3x – y – 2

ộ ể ể ọ ườ ẳ = 0 và hai đi m A(3; 1), B(­1; 2). Tìm t a đ  đi m M trên đ ng th ng d sao

- ị ớ ạ ấ cho  MA MB đ t giá tr  l n nh t.

ị ướ Đ nh h ng:

- ể MA MB ừ ầ ị ớ ạ ấ ọ ­ T  yêu c u bài toán: Tìm M đ đ t giá tr  l n nh t, h c sinh

ưở ơ ả ế ẽ s  liên t ng đ n bài toán c  b n nào?

ị ươ ố ủ ố ớ ­ Xét v  trí t

B

A'

d

H

M

A

ư ế ừ ể ng đ i c a A, B đ i v i d? ụ ố ứ ụ ­ T  đó có th  áp d ng phép đ i x ng tr c nh  th  nào?

Cách gi

ử ề ặ ẳ ờ ườ iả ễ ấ ằ       D  th y A(3; 1), B(­1; 2) n m v  hai n a m t ph ng b  là đ ẳ   ng th ng

d:             3x – y – 2 = 0.

ố ứ ể ọ ớ ớ G i A’ là đi m đ i x ng v i A qua d (A’ và B cùng phía v i d).

ọ ớ V i m i M thu c d, ta có MA = MA’.

MA MB MA MB

'

A B '

ộ = - - (cid:0) Khi đó

ả ấ ẳ ỉ ể   D u “=” x y ra khi và ch  khi M, A’, B th ng hàng hay M là giao đi m

ủ c a d và A’B.

+

- =

ườ ẳ ươ Đ ng th ng A’A có ph ng trình: x +3y – 6 = 0.

x

3

6 0

x

y - = y

3

2 0

6 8 � � ; � � 5 5 � �

9

(cid:0) (cid:0) ủ ệ ươ ọ ộ ệ T a đ  H là nghi m c a h  ph ng trình: (cid:0) H - (cid:0)

3 11 ; 5 5

� � �

� � �

- (cid:0) ọ ộ A’ có t a đ  A’

ườ ẳ ươ Đ ng th ng A’B có ph ng trình: x – 2y + 5 = 0

x

2

5 0

M

x

+ = y - = y

3

2 0

- (cid:0) (cid:0) (cid:0) ọ ộ ủ ủ ệ ươ ệ T a đ  c a M là nghi m c a h  ph ng trình: - (cid:0)

9 17 � � ; � � 5 5 � � ủ ᄋxOy , thì hai tia Ox

ề ỗ ế ế ườ M i chúng ta đ u bi t, n u d là đ ng phân giác c a

ớ ụ ế

ố ứ ề ườ ư ậ ộ

ỗ i. Nh  v y m i bài toán v  đ ụ ể ử ố ứ ố ứ ượ ạ c l ể ử ụ và Oy đ i x ng v i nhau qua d hay phép đ i x ng tr c d bi n tia Ox thành Oy ủ ặ ho c ng ng phân giác c a m t góc, ta ề đ u có th  s  d ng phép đ i x ng tr c đ  x  lí.

Bài 5.

ặ ẳ ớ ệ ọ ộ ươ Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có ph

ườ ẻ ừ ườ B có ph đ

ng phân giác trong góc A là x + y + 2 = 0, đ ể ng cao k  t ệ ườ ẳ ng trình ươ   ng   trình: 2x – y + 1 = 0. Đ ng th ng AB đi qua đi m M(1; 1), di n tích tam giác

ọ ộ ủ ỉ ABC là . Tìm t a đ  các đ nh c a tam giác ABC.

27 2 ướ ng:

A

H

N

I

M

C

B

D

ị Đ nh h

ế ủ ng phân giác trong góc A thi t c a bài toán, có AD là đ

ố ứ ớ

ớ AC đi qua N đ i x ng v i M qua AD

ượ ượ ị ườ ừ ả T  gi (cid:0) AB và AC đ i x ng v i nhau qua AD Mà AB đi qua M (cid:0) ố ứ ị Xác đ nh đ ồ c A, r i B.

c N, ta xác đ nh đ ệ ế ể Ở ử ụ ả ượ thi c 2

ể t di n tích tam giác đ  tìm C.  ề ể ằ ỏ đây, ta tìm đ ủ S  d ng gi ỉ ư đi m C, nh ng ch  có 1 đi m th a mãn, vì B, C n m v  hai phía c a AD.

Bài gi

10

ẻ ườ ẳ ớ ạ ạ iả Qua M, k  đ ng th ng vuông góc v i AD t ắ i I, c t AC t i N.

(cid:0) (cid:0) ạ ố ứ ủ ể ∆AMN cân t i A ớ    I là trung đi m c a MN.( M và N đ i x ng v i

nhau qua AD)

ườ ẳ ươ Đ ng th ng MN có ph

x

0

(cid:0) ng trình: x – 1 – y + 1 = 0 hay x – y = 0. - = y - (cid:0)

( -� I

) 1; 1

+ + =

y

x

2 0

ọ ộ ủ ủ ệ ươ ệ T a đ  c a I là nghi m c a h  ph ng trình: (cid:0) N(­3; (cid:0)

­3)

+

+ =

ạ ươ C nh AC có ph ng trình: x + 3 + 2(y + 3) = 0 hay x + 2y + 9 = 0

x

9 0

(cid:0) -

(

)

A

5; 7

y + + =

2 y

x

2 0

(cid:0) ọ ộ ủ ủ ệ ươ ệ T a đ  c a A là nghi m c a h  ph ng trình: (cid:0)

ạ ươ C nh AB có ph ng trình: 2x + y – 3 = 0

2

3 0

B

x x

+ - = y - + = y

2

1 0

1 2

� � ; 2 � � � �

=

=

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ọ ộ ủ ủ ệ ươ ệ T a đ  c a B là nghi m c a h  ph ng (cid:0)

(

)

AB

d C AB ;

9 5 2

6 5

=

(cid:0) ươ Mà AC có ph ng trình: x + 2y + 9 = 0 C(2c – 9 ; ­ c)

c

c

c

9

2(2

9)

3

=

c 3

= 21 6

� (cid:0)

=

c

5

6 5

5

- - - (cid:0) - (cid:0) (cid:0)

(cid:0) ớ ạ ớ V i c = 9 C(9; ­9) (lo i vì B và C cùng phía v i AD)

(cid:0) ớ ỏ V i c = 5 C(1; ­5) (th a mãn)

ộ ố ậ ươ ự Sau đây là m t s  bài t p t :

ng t ộ ặ ớ ệ ọ ẳ

1. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có A(1; 3), đ ẻ ừ ươ ế ng trình: x + 2y – 2 = 0, trung tuy n k  t phân giác trong góc B có ph ườ   ng    C có

ươ ọ ộ ỉ ph ng trình: 2x – 4y – 1 = 0. Tìm t a đ  đ nh B và C.

4 3

� � ; 2   � � � �

ớ ệ ọ ộ ẳ ặ 2. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có A(­4; 6), C

2 8 � � ; � � 3 3 � �

- ườ ộ ế và tâm đ ng tròn n i ti p là K ọ ộ ỉ . Tìm t a đ  đ nh B.

ớ ệ ọ ẳ ặ ộ ườ 3. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có đ ng cao AH:

ườ ế 2x – y – 3 = 0, trung tuy n BM: x – 2y + 1 = 0 và đ ng phân giác trong góc C

ươ ủ ỉ có ph ọ ộ ng trình: x + y – 2 = 0. Tìm t a đ  các đ nh c a tam giác ABC.

ớ ệ ọ ặ ẳ ộ ườ 4. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có đ ng phân giác

11

ườ ẻ ừ ầ ượ ươ trong góc A, đ ng cao k  t B l n l t có ph ng trình: 12x + 4y – 5 = 0, x –

5 � �- 1; � � 2 � �

ủ ạ ể ế ươ y – 2 = 0, M là trung đi m c a c nh BC. Vi t ph ạ   ng trình các c nh

;

ủ c a tam giác ABC. ẳ ớ ệ ọ ặ ạ ộ 5 Trong m t ph ng v i h  t a  đ  Oxy, cho tam giác ABC vuông t i C có

7 � � 2 �

7 �- ọ  thu c BC. G i E, F là các � 2 � ườ

ườ ớ ộ đ ng phân giác trong góc A là AD, v i D

;

ẳ ắ ạ ầ ượ ể ộ i K. đi m l n l t thu c AB, AC sao cho AE = AF. Đ ng th ng EF c t BC t

5 �- , F có hoành đ  nh  h n 3, AK có ph � 2 �

ỏ ơ ộ ươ Bi t Eế ng trình: x – 2y – 3 = 0.

3 � � 5 � ươ

ế ủ ạ Vi t ph

ng trình các c nh c a tam giác ABC. ớ ệ ọ ộ ặ ẳ 6. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho hình thoi ABCD có A(2; 0), đ

ể ộ ỉ ườ ẳ chéo BD đi qua đi m M(­ 1; 1), đ nh C thu c đ ườ   ng   ng th ng d: x + y + 4 = 0.

ộ ươ ủ ằ ỉ ộ ế t chu vi c a hình thoi b ng 20, đ nh B có tung đ  d ọ ng. Tìm t a đ  các

ạ ủ Bi ỉ đ nh còn l

i c a hình thoi. ặ ớ ệ ọ ẳ ươ

ộ 7. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho hình thoi ABCD có ph ườ ầ ượ ỉ ườ ng chéo AC: x + 7y – 31 = 0, hai đ nh B, D l n l ộ t thu c các đ đ

ọ ộ ủ ỉ ế ng trình   ẳ   ng th ng ệ   t di n d1: x + y – 8 = 0, d2: x – 2y + 3 = 0. Tìm t a đ  các đ nh c a hình thoi, bi

ỉ ằ ộ

ẳ tích hình thoi b ng 75(đvdt) và đ nh A có hoành đ  âm. ớ ệ ọ ộ ườ   ng

ầ ượ ạ ộ ể  BC). Các đi m M, N l n l

ế t D(2; 0), M(­4; 2), N(0; 6). Hãy vi t thu c các c nh AB,   ế   t

ặ 8. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có AD là đ phân giác trong góc A, (D (cid:0) AC sao cho BM = BD, CN = CD. Bi ạ ươ ủ ng trình các c nh c a tam giác ABC. ph

ớ ệ ọ ươ ặ ẳ ộ

9. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có ph ườ ươ ườ ng phân giác trong góc A: x + y – 2 = 0, ph ng trình ế   ng trung tuy n ng trình đ đ

3 2

� � ;0 � � � �

ườ ẳ ế ẻ ừ k  t A là 4x + 5y – 9 = 0, đ ng th ng AC đi qua M . Bi t bán kính

R = , đi m C có hoành đ  d

5 2

ườ ạ ế ộ ươ ể đ ng tròn ngo i ti p tam giác ABC là ng. Tìm

ủ ỉ ọ ộ t a đ  các đ nh c a tam giác.

ặ ớ ệ ọ ẳ ộ

12

ủ ườ ể ể ạ 10. Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC có B(4; ­3), M là ᄋMAC  và trung đi m c nh BC, D là giao đi m c a đ ng phân giác trong góc

ế ươ ệ ạ c nh BC. Bi t CB = 3CD, AD có ph ng trình: 3x – 2y – 5 = 0, di n tích tam

39 4

ộ ươ giác ABC b ng ằ , C có hoành đ  d ọ ộ ng. Tìm t a đ  A và C.

Bài 6.

ẳ ặ ớ ệ ụ ọ ộ ườ Trong m t ph ng v i h  tr c t a đ  Oxy, cho đ ng tròn (C) có ph

ườ ẳ ươ   ng   ng th ng(d): x + y – 1 = 0,(∆): 3x + y –

ọ ộ ể ườ ể ộ ộ trình: x2 + y2 – 2x – 4y – 3 = 0, và hai đ 1 = 0. Tìm t a đ  đi m M thu c (C), đi m N thu c  ∆ sao cho d là đ ng trung

ự ủ ẳ ạ tr c c a đo n th ng MN.

ị ướ Đ nh h ng:

ừ ủ ầ ườ T  yêu c u c a bài toán: Tìm M, N sao cho d là đ ự ủ   ng trung tr c c a

ấ ượ ụ ườ ẳ MN, ta th y đ ố ứ c phép đ i x ng tr c đ ế ng th ng d bi n M thành N

d,

(cid:0) ộ ố ứ ộ ả ủ ụ Mà M thu c (C) N thu c  nh c a (C) qua phép đ i x ng tr c Đ

d

J

I

H

N

M

(cid:0) ủ ườ ả ể  N là giao đi m c a ∆ và đ ng tròn  nh.

Bài gi

ườ iả Đ ng tròn (C) có tâm I(1; 2), bán kính R =

2 2 . ươ

ố ứ ể ọ ớ G i J là đi m đ i x ng v i I qua d, IJ có ph

x

1 0

x

1 0

(cid:0) (cid:0) ọ ộ ủ ủ ể ệ ủ ệ T a đ  c a trung đi m H c a IJ là nghi m c a h (cid:0) H(0; 1) (cid:0) ng trình: x – y + 1 = 0. + - = y - + = y

(cid:0)

2 + y2 = 8.

d có ph

13

J(­ 1; 0) ườ ủ ươ ả Đ ng tròn (C’) là  nh c a (C) qua Đ ng trình: (x + 1)

2

2

ọ ộ ủ ệ ệ ươ T a   đ N là   nghi m   c a   h ph ng trình:

=

+

+

y

x

8

(

N

-� N

(1; 2)

3 14 ; 5 5

x

1) + - = y

3

1 0

� � �

� � �

(cid:0) - (cid:0) (cid:0)

ố ứ ượ ả ế Ta tìm M đ i x ng vói N qua d, bài toán đ c gi i quy t.

Bài 7.

ẳ ặ ẳ ườ Trong m t ph ng v i h  to  đ  Oxy cho đ

ườ

và hai đ ỉ ng tròn (C1) : x ộ ườ ộ ườ ỉ có đ nh A thu c đ ỉ ng tròn (C1), đ nh B thu c đ

ế ằ ế ườ ẳ ể

ạ ộ ng th ng d. Tìm to  đ  các đi m A, B, C bi ế ế ủ ườ ớ ệ ạ ộ   ng th ng  Δ : x − y + 2 = 0 2 + y2 = 1, (C2) : (x + 4)2 + (y – 3)2 = 4. Tam giác ABC  ằ   ng tròn (C2) và đ nh C n m ế   t r ng CA là ti p tuy n ẳ ườ   ng th ng  Δ ng tròn (C2) và đ trên đ ủ ườ c a đ ng tròn (C1), CB là ti p tuy n c a đ

ủ là phân giác c a góc ᄋACB .

ị ướ Đ nh h ng:

ừ ả ế ườ T  gi thi t: ∆ là đ ng phân giác c a ủ ᄋACB , ta th y AC và BC đ i ố   ấ

ớ ứ x ng v i nhau qua ∆.

(cid:0) ế ủ ế ế ủ ườ ế Mà AC là ti p tuy n c a (C1) BC là ti p tuy n c a đ ng tròn (C’1)

ớ ố ứ đ i x ng v i (C1) qua ∆

I

O'

O

B

A'

A

C

ủ ế ế ậ V y BC là ti p tuy n chung c a (C’1)  và (C2).

ở ề ế ươ ủ ế ườ t ph ế ng trình ti p tuy n chung c a hai đ ng tròn.

14

Bài toán tr  v : Vi ế ủ ể B là ti p đi m c a BC và (C2).

ế ủ ố ứ ủ ể ọ G i A’ là hình chi u c a O’ lên BC, A là đi m đ i x ng c a A’ qua ∆.

ớ ệ ọ ặ ẳ ọ

ườ ủ ể Bài 8. ự   ộ        Trong m t ph ng v i h  t a đ  Oxy, cho tam giác ABC nh n có tr c ạ ế   ng tròn ngo i ti p   là I(1; 0), trung đi m M c a BC tâm H(2; 1), có tâm đ

ộ ườ ườ ẳ thu c đ ng th ng d: x – 2y – 1 = 0.     Đ ng tròn ngo i ti p tam giác HBC đi

A

I

H

C

B

M

J

E

ọ ộ ủ ỉ qua E(6; ­1). Tìm t a đ  các đ nh c a tam giác ABC, bi t x ạ ế ế B < xC.

ị Đ nh h ng:

ướ ằ ố ứ ườ ượ ứ ụ B ng phép đ i x ng tr c, ta ch ng minh đ c đ

ạ ế ố ứ ườ ớ ạ ế   ng tròn ngo i ti p   ng tròn ngo i ti p tam giác HBC đ i x ng v i nhau qua tam giác ABC và đ

BC.

ậ ậ ớ ườ ủ ể ọ ạ ế Th t v y, g i H’ là giao đi m c a AH v i đ ng tròn ngo i ti p tam

15

giác ABC.

A

I

H

K

B

C

H'

=

H BC H AC H B C '

'

ᄋ Ta có:  ᄋ =

ᄋ 'H BH . Mà BC (cid:0)

(cid:0) ườ BC là đ ng phân giác góc HH’

(cid:0) ố ứ ố ứ ụ ớ ế    H và H’ đ i x ng v i nhau qua BC hay phép đ i x ng tr c BC bi n

tam giác HBC thành tam giác H’BC.

(cid:0) ườ ườ ạ ế ố   ạ ế ng tròn ngo i ti p ∆HBC đ i

ứ x ng v i nhau qua BC. Cách gi

ườ ứ ườ ạ ế ạ ế ng tròn ngo i ti p ∆ABC và đ ng tròn ngo i ti p ∆HBC

ư ớ Đ ng tròn ngo i ti p ∆ABC và đ ớ i.ả ­ Ch ng minh đ ố ứ đ i x ng v i nhau qua BC. (nh  trên)

(cid:0) ọ ườ ể G i J là tâm đ ạ ế ng tròn ngo i ti p ∆HBC. M là trung đi m IJ

ộ Vì M thu c d: x – 2y – 1 = 0 nên M(2m + 1; m)

(cid:0) J(4m + 1; 2m)

(cid:0) ả ế t: JH = JE (4m – 1)2 + (2m – 1)2 = (4m – 5)2 + (2m + 1)2 thi

m = 1

(cid:0) Theo gi                                       (cid:0)  M(3; 1), J(5; 2)

(cid:0)

(cid:0) ươ ng trình:  2(x – 3) + y – 1 = 0 hay 2x + y – 7 = 0.  (b – 1)2 + (7 – 2b)2 = 10  (cid:0) ặ b = 2 ho c b = 4.

(cid:0)

Bán kính R = JH =  10 ạ C nh BC có ph  B(b; 7 – 2b) (cid:0)  B(2; 3), C(4; ­1) ẳ ườ ươ Đ ng th ng AH có ph ng trình: x – 2 – 2(y – 1) = 0 hay x ­ 2y = 0.

16

(cid:0) ườ ẳ ươ Đ ng th ng AC có ph ng trình: y + 1 = 0 A(­2; ­1)

Ậ Ế C. K T LU N

ứ ế ả 1. K t qu  nghiên c u:

ươ ử ụ ữ ộ ươ Ph ề ng pháp s  d ng trong đ  tài là m t trong nh ng ph

ả ẽ ệ ộ ệ ử ụ ề ư ể ươ ng pháp mang   ầ   ng pháp này m t cách hi u qu  s  góp ph n nhi u  u đi m, vi c s  d ng ph

ấ ượ ạ ọ ọ nâng cao ch t l ng d y và h c môn hình h c 10.

ữ ệ ớ ả ế ợ ề ệ ạ ớ V i nh ng bi n pháp và gi i pháp đã đ  ra, k t h p v i vi c so n giáo án

ạ ở ả ớ ể ả ả ả và gi ng d y

ệ ả ạ ệ ạ ả ọ ạ nghi m có đem l ự    2 l p 11B2,  10A1.  Đ  đ m b o tính kh  thi  và xem th c ạ   i hi u qu  d y h c hay không. Sau khi gi ng d y tôi đã so n

ộ ố ể ể ể ế ậ ấ ấ ọ

ỗ ớ ể ế ệ ấ ấ ẫ ả ự   ra m t s  bài t p ki m tra h c sinh đ  thu bài, ch m đi m và l y k t qu  th c ả ượ   c nghi m. Sau khi ki m tra ch m l y ng u nhiên m i l p 35 bài. K t qu  đ

10

§iÓm Líp 11B2 (§C)

3 1

4 2

5 7

6 7

7 8

8 9

9 1

17

ư ợ ụ ể ổ t ng h p và c  th  hóa nh  sau:

TØ lÖ %(§C)

2,9% 5,7% 20% 20% 22,8% 25,7% 2,9

1

5

10

9

6

Líp 10A1 (TN) TØ lÖ % (TN)

2,9% 14,3

% 3 17,1% 25,7% 28,5% 8,6

1 2,9

%

%

%

(§C: ®èi chøng, TN: thùc nghiÖm) ươ

ả ủ ệ ể ệ ạ ọ Tính hi u qu  c a ph ọ ng pháp này trong d y h c hình h c 10 th  hi n nh ư

sau:

ả ổ ế ợ ượ ứ ề ệ ứ ộ ế Qua k t qu  t ng h p tôi tính đ ậ   c m c đ  trung bình ki n th c v  vi c v n

ươ ử ụ ọ ọ ố ụ d ng ph

+

+

+

+

=

=

6, 4

X

1.3 2.4 7.5 7.6 8.7 9.8 1.9 35

DC

+

+

+

+

+

+

=

=

7,0

X

1.4 5.5 6.6 9.7 10.8 3.9 1.10 35

TN

ủ ớ

ủ ớ

ng pháp s  d ng th ng kê vào d y h c Hình h c 10 THPT: + ạ +

ả ủ ố ữ ế ự ứ ệ ệ ậ

Trong đó:  X DC là giá tr  trung bình c a l p đ i ch ng ệ                        X TN là giá tr  trung bình c a l p th c nghi m. ụ   ấ     Gi a k t qu  c a đ i ch ng và th c nghi m ta th y rõ ràng vi c v n d ng ạ   i

ố ệ ử ụ ươ ạ ọ ọ ố ng pháp s  d ng s  li u th ng kê vào d y h c môn hình h c 10 mang l ph

ệ ả ầ ổ ươ ấ ạ ọ hi u qu  cao. Nó góp ph n b  sung cho ph ọ ng pháp d y h c, l y h c sinh

ệ làm trung tâm hi n nay.

ế ậ ề ươ ề ấ ng pháp đ  xu t.

2. K t lu n v  ph ề ượ ệ ể ạ ọ Đ  tài đã đ

ườ ệ ồ ưỡ ọ ỏ tr ặ ng, đ c bi t là trong quá trình b i d

ng h c sinh gi ầ ữ ế ả ả ượ c ki m nghi m trong quá trình d y h c toán trong nhà   ố   i, ôn thi THPT qu c ư  ớ ướ ng t

c k t qu  kh  quan trong nh ng năm g n đây. V i h ể ọ ộ ữ ư ề ấ ặ ẳ gia và đã thu đ ề duy v  bài toán t a đ  trong m t ph ng mà tôi đ  xu t có nh ng  u đi m sau.

ướ ậ ạ ả ả ị ­ Có đ nh h ng nh n d ng bài toán tìm cách gi i và quy trình gi i rõ

ràng.

ả ộ ự ợ ớ ư ọ i m t cách t

­ Các bài toán gi ả ượ ớ ộ nhiên, phù h p v i t ơ ụ duy toán h c. ộ ố ớ ­ Gi i đ c l p bài toán r ng h n, ngoài ra áp d ng cho m t s  l p bài toán

m i.ớ

ọ ậ ứ ọ ọ ự ạ ơ ­ Gây h ng thú h c t p cho h c sinh, h c sinh t ặ  tin h n khi g p các d ng toán

18

này.

ộ ố ụ ơ ủ ể ả ạ Tuy nhiên trong m t s  ví d  đ n gi n c a d ng toán này có th  dùng

ươ ọ ộ ể ả ộ ắ ọ ơ ph

ng pháp t a đ  đ  gi ế ụ ị ự ễ i m t cách ng n g n h n. ạ         ả 3. Ki n ngh  áp d ng vào th c ti n gi ng d y.

ể ọ ả ề ọ ặ ẳ ớ Đ  giúp h c sinh gi ộ i các l p bài toán v  t a đ  trong m t ph ng, trong

ạ ườ ạ ầ ộ quá trình d y ng i d y c n chú ý làm rõ các n i dung sau:

ạ ề ố ứ ụ ế

­ Khi d y v  các phép bi n hình nói chung, phép đ i x ng tr c nói riêng, ọ ụ ề ệ ầ ậ ậ ộ ượ ạ c l i.

ngoài vi c áp d ng m t chi u ta c n cho h c sinh t p suy lu n ng ỏ ố ớ ọ ữ ệ ừ các d  li u bài toán này đ ­ Đ i v i h c sinh khá gi ế i, khuy n khích t ể

ư ế ạ ứ ọ ậ ớ ọ ặ đ t ra các bài toán m i, nh  th  t o h ng thú h c t p trong h c sinh.

ủ ề ứ ụ ả 4. Kh  năng  ng d ng c a đ  tài.

ề ỉ ừ ề ướ ể ở ộ ạ ở ệ i

ng đ  m  r ng, không ch  d ng l ể

ậ ụ ố ứ ấ ủ ụ

ướ ứ ự ể ệ hình nói chung. Chúng ta cũng có th  xây d ng và hoàn thi n theo h

ở ứ ộ ấ ủ ế ả ọ ộ    vi c khai thác m t        Đ  tài có nhi u h ộ ệ ố   ự ố ạ s  d ng bài toán đã có trong sách giáo khoa; mà còn có th  xây d ng m t h  th ng ế   ư các bài toán v n d ng các tính ch t c a phép đ i x ng tr c, cũng nh  phép bi n ụ   ng  ng d ng    m c đ  cao i tích

tính ch t c a phép bi n hình trong các bài toán hình h c, gi h n.ơ

ộ ề ề ợ ố ượ ọ

Ủ ƯỞ

XÁC NH N C A TH  TR

NG Đ N V

Ơ Ị Thanh Hóa, ngày 20  tháng 5  năm  2016 Ế

N i dung đ  tài phù h p cho nhi u đ i t ễ ể ả ạ ng h c sinh, giúp quy “khó ặ ẳ ề ọ ộ thành quen” đ  gi i các bài toán v  t a đ  trong m t ph ng. thành d ”, “l

CAM K T KHÔNG COPY. Tác giả

Lê Vinh Quang

Ụ Ụ M C L C

TT Trang

ộ Ặ Ề N i dung Ấ A. Đ T V N Đ

19

1 Lý do chon đ  tàiề 01

ụ ạ 2 3 ứ M c đích nghiên c u ứ Ph m vi nghiên c u 01 01

Ộ B. N I DUNG

ơ ở ự ứ

ạ ệ 1 2 3 C  s  lý lu n ề ủ ấ Th c tr ng c a v n đ  nghiên c u ệ ự Các bi n pháp th c hi n 02 02 04

Ế C. K T LU N ấ ng pháp đ  xu t

ạ ả ị

ế ế ả ủ ề ứ ụ 1 2 3 15 16 16

20

ề ề ươ ậ K t lu n v  ph ự ễ ụ Ki n ngh  áp d ng vào th c ti n gi ng d y Kh  năng  ng d ng c a đ  tài Ệ Ả D. TÀI LI U THAM KH O