S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O HÀ Ở Ụ Ạ TĨNH
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
PH NG PHÁPƯƠ GI I NHANHẢ BÀI TOÁN TR C NGHI MẮ Ệ
V CON L C LÒ XO VÀ Ề Ắ CON L C ẮĐN KHI THAY Ơ
ĐI C U TRÚC C A CHÚNGỔ Ấ Ủ
Lĩnh v cự: V t Líậ
1
Năm h c: 2018 - 2019ọ
2
M C L CỤ Ụ
Trang
A. Ph n m đâu ầ ơ .1
I. B i c nh c a đ tài. .................................................................................1ố ả ủ ề
II. Lý do ch n đ tàiọ ề 1
III. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ .............................................................1
IV. M c tiêu và nhi m v nghiên c uụ ệ ụ ứ .............................................................2
V. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ 2
VI. Gi thuy t khoa h cả ế ọ 2
VII. Nh ng đóng góp c a đ tàiữ ủ ề 3
VIII. D báo nh ng đi m m i c a đ tài.....................................................3ự ữ ể ớ ủ ề
B. Nôi dung 4
I. C s lí lu nơ ở ậ 4
1. Con l c lò xoắ5
2. Con l c đnắ ơ 4
II. Th c tr ng v n đự ạ ấ ề 5
III. Gi i phápả7
1. Con l c lò xoắ......................................................................................7
2. Con l c đnắ ơ ...........................................................................................16
IV. Hi u qu sáng ki n kinh nghi mệ ả ế ệ ............................................................20
C. K t lu nế ậ ..........................................................................................................21
1.Ý nghĩa c a đ tàiủ ề ........................................................................................21
2. Ki n ngh , đ xu tế ị ề ấ .....................................................................................22
Ph l c ụ ụ
Tài li u tham kh oệ ả
PH N A: ẦĐT V N ĐẶ Ấ Ề
I. B i c nh c a đ tàiố ả ủ ề
Chúng ta đã bi t r ng, các bài toán m i, bài toán khó đu đc xu t phát tế ằ ớ ề ượ ấ ừ
các bài toán đn gi n nh ng thay đi m t s y u t , m t s d ki n, ho c cũng cóơ ả ư ổ ộ ố ế ố ộ ố ự ệ ặ
th k t h p t nhi u bài toán đn gi n mà thôi. ể ế ợ ừ ề ơ ả
Bài toán v con l c lò xo và con l c đn là m t bài toán thông d ng c aề ắ ắ ơ ộ ụ ủ
ch ng trình v t lý 12 trong ph n dao đng đi u hòa. Tuy nhiên khi h c sinh làmươ ậ ầ ộ ề ọ
bài t p v con l c lò xo và con l c đn có thay đi c u trúc c a h con l c (thayậ ề ắ ắ ơ ổ ấ ủ ệ ắ
đi đ c ng k; thay đi kh i l ng m; thay đi chi u dài dây treo đi v i con l cổ ộ ứ ổ ố ượ ổ ề ố ớ ắ
đn...) trong lúc v t đang dao đng đi u hòa thì h c sinh g p nhi u khó khăn đơ ậ ộ ề ọ ặ ề ể
gi i quy t v n đ. M t s bài toán v con l c lò xo và con l c đn khi thay đi c uả ế ấ ề ộ ố ề ắ ắ ơ ổ ấ
trúc c a h con l c s tr thành bài toán khó, h c sinh d nh m l n d n đn saiủ ệ ắ ẽ ở ọ ễ ầ ẫ ẫ ế
l m.ầ
II. Lí do l a ch n đ tàiự ọ ề
M t v n đ đt ra cho chúng ta khi d y nh ng bài t p d ng này cho h c sinhộ ấ ề ặ ạ ữ ậ ạ ọ
là làm th nào đ h c sinh sau khi nh n d ng đc bài toán có th gi i quy t nóế ể ọ ậ ạ ượ ể ả ế
d i d ng câu h i tr c nghi m m t cách nhanh nh t có th , nh đc công th cướ ạ ỏ ắ ệ ộ ấ ể ớ ượ ứ
theo m t d ng toán h c và gi i quy t đc nhi u câu h i tr c nghi m m t cáchộ ạ ọ ả ế ượ ề ỏ ắ ệ ộ
nhanh nh t.ấ
Đ gi i quy t nh ng v n đ nêu trên, trong quá trình gi ng d y tôi đã nghiênể ả ế ữ ấ ề ả ạ
c u vàứ đúc rút kinh nghi m thông qua đ tài: ệ ề “Ph ng pháp gi i nhanh bài toánươ ả
tr c nghi m v con l c lò xo và con l c đn khi thay đi c u trúc c a chúng”ắ ệ ề ắ ắ ơ ổ ấ ủ .
Trong gi i h n c a m t đ tài sáng ki n kinh nghi m tôi ch nghiên c u v m tớ ạ ủ ộ ề ế ệ ỉ ứ ề ộ
khía c nh c a con l c lò xo và con l c đn, tìm hi u v li đ, v n t c, gia t c, l cạ ủ ắ ắ ơ ể ề ộ ậ ố ố ự
đàn h i... khi thay đi v kh i l ng m, đ c ng k c a con l c lò xo và thay điồ ổ ề ố ượ ộ ứ ủ ắ ổ
chi u dài c a con l c đn trong khi con l c đang dao đng đi u hòa.ề ủ ắ ơ ắ ộ ề
V i đ tài này, tôi đã th c hi n và ti n hành gi ng d y cho h c sinh và th yớ ề ự ệ ế ả ạ ọ ấ
đc nh ng hi u qu nh t đnh. ượ ữ ệ ả ấ ị K t qu cho th y hế ả ấ c sinh không còn b ng khiọ ỡ ỡ
4
g p các d ng bài toán nêu trên. Đng th i đây cũng là m t tài li u tham kh o thi tặ ạ ồ ờ ộ ệ ả ế
th c cho các đng nghi p trong quá trình gi ng d y v t lý v ph n dao đng c aự ồ ệ ả ạ ậ ề ầ ộ ủ
con l c lò xo và con l c đn. N i dung đ tài đc áp d ng cho các bài toán nângắ ắ ơ ộ ề ượ ụ
cao t bài toán c b n trong ch ng trình ôn thi k thi THPT Qu c Gia m c đừ ơ ả ươ ỳ ố ở ứ ộ
khá, gi i.ỏ
III. Ph m vi và đi t ng nghiên c uạ ố ượ ứ
1. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
- Con l c lò xo, con l c đn.ắ ắ ơ
- Công thức gi i nhanh bài toán tr c nghi m v con l cả ắ ệ ề ắ .
2. Ph m vi nghiên c uạ ứ
- Đ tài t p trung nghiên c uề ậ ứ các ph ng phápươ gi i nhanh bài t p con l cả ậ ắ ở
d ng bài t p m c đ nâng cao trong ch ng trìnhạ ậ ứ ộ ươ V t lý 12 – THPT.ậ
- T ch c d y h c cho h c sinh m t s l p c a tr ng THPT ổ ứ ạ ọ ọ ộ ố ớ ủ ườ đ ki m ch ngể ể ứ
hi u qu c a đ tài.ệ ả ủ ề
IV. M c tiêu nghiên c uụ ứ
- Nghiên c u c s lý lu n và th c ti n c a bài toán v con l c.ứ ơ ở ậ ự ễ ủ ề ắ
- Xác đnh các ịph ng pháp gi i nhanh bài toán v con l c đn, con l c lò xoươ ả ề ắ ơ ắ
khi c u trúc c a chúng thay đi.ấ ủ ổ
- Th c nghi m s ph m nh m ki m ch ng tính hi u qu và tính kh thi c a đự ệ ư ạ ằ ể ứ ệ ả ả ủ ề
tài nghiên c u. ứ
V. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
1. Nhóm ph ng pháp lý thuy tươ ế
Ph ng pháp phân tích, t ng h p; Ph ng pháp h th ng hóaươ ổ ợ ươ ệ ố
2. Nhóm ph ng pháp nghiên c u th c ti nươ ứ ự ễ
Ph ng pháp quan sát; Ph ng pháp đi u tra; Ph ng pháp th c nghi m;ươ ươ ề ươ ự ệ
Ph ng pháp th ng kê toán h c; Ph ng pháp t ng k t th c nghi m.ươ ố ọ ươ ổ ế ự ệ
VI. Gi thi t khoa h cả ế ọ
5