274
Bài 77
SỎI BÀNG QUANG
MỤC TIÊU
1. Trình bày được các triệu chứng lâm sàng của sỏi bàng quang
2. Trình bày được các cách xử trí sỏi bàng quang ở tuyến y tế cơ sở.
NỘI DUNG
1. Nguyên nhân
1.1. Sỏi nguyên phát
Thường gặp ở trẻ em và phụ nữ. Nguyên nhân sinh sỏi nguyên phát giống như
nguyên nhân sinh sỏi ở hệ tiết niệu nói chung.
1.2. Sỏi thứ phát
- Sỏi ở thận, niệu quản rơi xuống.
- Do hiện tượng ứ đọng nước tiểu trong bàng quang.
- Do nhiễm khuẩn.
- Do biến dạng ở cổ bàng quang (như xơ cứng cổ bàng quang ở người trẻ hay u
xơ tuyến tiền liệt ở người già).
2. Giải phẫu bệnh
Hình 77.1. Sỏi nằm cổ bàng quang Hình 77.2. Sỏi nằm gần đáy bàng quang
Bệnh nhân không đái được Bệnh nhân đái được
2.1. Hòn sỏi
- Hình dáng sỏi tròn, sù sì hoặc góc cạnh. Kích thước bằng hạt đậu, có loại bằng
quả trứng gà hay to hơn nữa.
- Số lượng: Thường là một hòn có khi nhiều hòn.
- Vị trí: Nằm ở đáy của bàng quang, khi rơi xuống cổ bàng quang gây hiện
tượng bí đái.
2.2. Bàng quang
Sỏi nằm ở bàng quang gây viêm. Lâu ngày có thể gây xơ teo bàng quang dẫn
đến giãn thận - niệu quản.
3. Triệu chứng lâm sàng
3.1. Triệu chứng cơ năng
* Có 3 triệu chứng hay gặp
3.1.1 .Đái buốt: Sau mỗi lần bệnh nhân đi đái có cảm giác buốt và khó chịu tăng lên.
3.1.2. Đái rắt: Đái nhiều lần trong ngày, mỗi lần chỉ đái được một ít và sau mỗi lần
bệnh nhân có cảm giác buốt phải lấy tay nắm chặt vào dương vật mới đỡ buốt.
3.1.3.Đái ra máu: Đái máu ở cuối bãi nhưng ít gặp.
* Hai triệu chứng ít gặp nhưng nếu có thì chắc chắn:
