Tài li u hóa h c ệ ọ l p 12ớ
Ch ng 2 . CACBOHIDRATươ
Ph n 1ầ. Tóm t t lí thuy tắ ế
Cacbohidrat là nh ng h p ch t h u c t p ch c và th ng có CTC : Cữ ợ ấ ữ ơ ạ ứ ườ n(H2O)m
Cacbohidrat chia làm 3 nhóm ch y u : ủ ế
+Monosaccarit là nhóm không b th y phân . vd: glucoz , fuctozị ủ ơ ơ
+Đisaccarit là nhóm mà khi th y phân m i phân t sinh ra 2 phân t monosaccarit .vd : saccaroz ,ủ ỗ ử ử ơ
mantozơ
+Polisaccarit là nhóm mà khi th y phân đ n cùng m i phân t sinh ra nhi u phân tủ ế ỗ ử ề ử
monosaccarit . vd : tinh b t , xenluloz . ộ ơ
I. GLUCOZƠ
1.Lí tính .Trong máu ng i có n ng đ glucoz không đ i kho ng 0,1% .ườ ồ ộ ơ ổ ả
2.C u t oấ ạ .Glucoz có CTPT : Cơ6H12O6
Glucoz có CTCT : CHơ2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CH=O ho c CHặ2OH[CHOH]4CHO .
Glucoz là h p ch t t p ch c ơ ợ ấ ạ ứ
Trong th c t Glucoz t n t i ch y u d ng m ch vòng: d ng ự ế ơ ồ ạ ủ ế ở ạ ạ ạ α-glucoz và ơβ- glucozơ
O
H
OH
H
OH
H
OHH
OH
CH
2
OH
1C
O
H
OH
H
OHH
OH
CH
2
OH
2
3
4
5
6
O
H
OH
OH
H
H
OHH
OH
CH
2
OH
1
2
3
4
5
6
1
H
H
O
2
3
4
5
6
α-glucozơ glucozơ β-glucozơ
3. Hóa tính . Glucoz có tính ch t andehit và ancol đa ch c ( poliancol ) .ơ ấ ứ
II. FRUCTOZƠ:
- CTCT m ch h :ạ ở
CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CO-CH2OH
- Fructozơ là đ ng phân c a glucoz , c u t o b i m t nhóm cacbonyl v trí Cồ ủ ơ ấ ạ ở ộ ở ị 2 (là xeton) và
năm nhóm – OH năm nguyên t cacbon còn l i (là poliancol): CHở ử ạ 2OH[CHOH]3COCH2OH.
Cùng v i d ng m ch h fructozớ ạ ạ ở ơ có th t n t i d ng m ch vòng 5 c nh ho c 6 c nhể ồ ạ ở ạ ạ ạ ặ ạ
CH
2
OH
H
OH
OH H
H OH
O
CH
2
OH
H
OH
CH
2
OH
OH H
H OH
O
HOCH
2
1
2
34
5
6
1
2
34
5
6
CH
2
OH
H
O
OH H
H OH
O
H
HOCH
2
1
2
34
5
6
α-fructozơfructozơβ-fructozơ
+ Tính ch t ancol đa ch c ( ph n úng Cu(OH)ấ ứ ả 2 nhi t đ th ng t o dd xanh lam)ở ệ ộ ườ ạ
Fructoz ơ
OH
−
glucozơ
+ Trong môi tr ng baz fructoz chuy n thành glucozườ ơ ơ ể ơ fructoz b oxi hóa b i AgNOơ ị ở 3/NH3 và
Cu(OH)2 trong môi tr ng ki m.ườ ề
III. SACCAROZƠ (đ ng kính)ườ
1.CTPT: C12H22O11
2. C u trúc phân t : Saccaroz ấ ử ơ là m t đisaccarit, c u t o b i Cộ ấ ạ ở 1 c a g c ủ ố α - glucoz n i v iơ ố ớ
C2 c a g c ủ ố β - fructoz qua nguyên t O (Cơ ử 1 – O – C2). Trong phân t không còn nhóm OHử
hemiaxetal, nên không có kh năng m vòng ả ở không có nhóm ch c CHO.ứ
3. Tính ch t hóa h c. ấ ọ Có tính ch t c a ancol đa ch c và có ph n ng th y phân.ấ ủ ứ ả ứ ủ
Võ Th Ng c Hânị ọ ___________________________________________________________________
17
Tài li u hóa h c ệ ọ l p 12ớ
IV. MANTOZO
1. CTPT: C12H22O11
2. C u trúc phân t : ấ ử Mantozơ là đ ng phân c a saccaroz , c u t o b i Cồ ủ ơ ấ ạ ở 1 c a g c ủ ố α -
glucoz n i v i Cơ ố ớ 4 c a g c ủ ố α - ho c ặβ - glucoz qua nguyên t O (Cơ ử 1 – O – C4). Đ n vơ ị
monosaccarit th hai có nhóm OH hemiaxetal t do, do đó có th m vòng t o thành nhóm anđehitứ ự ể ở ạ
(– CHO).
3. Tính ch t hóa h cấ ọ : Có tính ch t c a ancol đa ch c, tính ch t c a andehit và có ph n ngấ ủ ứ ấ ủ ả ứ
th y phân. ủ
V.TINH B TỘ
1. Tính ch t v t lí:ấ ậ Là ch t r n, d ng b t vô đ nh hình, màu tr ng, không tan trong n c l nhấ ắ ở ạ ộ ị ắ ướ ạ
2. C u trúc phân t :ấ ử
Tinh b t thu c lo i polisaccarit, Phân t tinh b t g m nhi u m t xích ộ ộ ạ ử ộ ồ ề ắ
α
-glucoz liên k t v iơ ế ớ
nhau có CTPT : (C6H10O5)n .
Các m t xích ắ
α
-glucoz liên k t v i nhau t o hai d ng:ơ ế ớ ạ ạ
-D nh lò xo không phân nhánh (amiloz ).ạ ơ
-D ng lò xo phân nhánh (amilopectin).ạ
Tinh b t ( trong các h t ngũ c c , các lo i c )ộ ạ ố ạ ủ
M ch tinh b t không kéo dài mà xo n l i thành h t có l r ngạ ộ ắ ạ ạ ỗ ỗ
VI. XENLULOZƠ
1. Tính ch t v t lí, tr ng thái t nhiên. ấ ậ ạ ự
-Xenluloz là ch t r n d ng s i, màu tr ng, không tan trong n c và dung môi h u c , nh ng tanơ ấ ắ ạ ợ ắ ướ ữ ơ ư
trong n c Svayde (dd thu đ c khi hòa tan Cu(OH)ướ ượ 2 trong amoniac) .
-Bông nõn có g n 98% xenlulozầ ơ
2. C u trúc phân t :ấ ử
- Xenlulozô là m t polisaccarit, phân tộ ử gồm nhieàu goác β-glucozô lieân keát vôùi nhau thành
mch kéo dàiạ
- CTPT : (C6H10O5)n hay [C6H7O2(OH)3]n
- Có c u t o m ch không phân nhánh .ấ ạ ạ
Võ Th Ng c Hânị ọ ___________________________________________________________________
18
Tài li u hóa h c ệ ọ l p 12ớ
Tóm t t tính ch t hóa h cắ ấ ọ
Cacbohiđrat
Tính ch tấ
GlucozơFructozơSaccarozơMantozơTinh b tộ
T/c c a anđehitủ
+ [Ag(NH3)2]OH
+ Cu(OH)2/OH-,to
Ag↓ + - + -
Cu2O↓đ g chỏ ạ + - + -
T/c riêng c a ủ
–OH hemiaxetal
+ CH3OH/HCl
Metyl glucozit - - Metyl
glucozit -
T/c c a poliancolủ
+ Cu(OH)2, to
th ngườ
dd màu xanh
lam
dd màu xanh
lam
dd màu xanh
lam
dd màu
xanh lam -
T/c c a ancolủ
(P/ este hoá)ư
+ (CH3CO)2O
+ HNO3/H2SO4
+ + + + +
+ + + + +
P/ thu phânư ỷ
+ H2O/H+- - Glucoz +ơ
FructozơGlucozơGlucozơ
P/ màuư
+ I2
- - - - màu xanh
đ c tr ngặ ư
(+) có ph n ng, không yêu c u vi t s n ph m; (-) không có ph n ng.ả ứ ầ ế ả ẩ ả ứ
(*) ph n ng trong môi tr ng ki m.ả ứ ườ ề
Ph n 2ầ: Tr c nghi m lý thuy tắ ệ ế
Câu 1: Trong phân t c a cacbohyđrat luôn cóử ủ
A. nhóm ch c axit. ứB. nhóm ch c xeton. ứC. nhóm ch c ancol. ứD. nhóm ch c anđehit.ứ
Câu 2: Ch t thu c lo i đisaccarit làấ ộ ạ
A. glucoz . ơB. saccaroz . ơC. xenluloz . ơD. fructoz .ơ
Câu 3: Hai ch t đ ng phân c a nhau làấ ồ ủ
A. glucoz và mantoz . ơ ơ B. fructoz và glucoz . ơ ơ C. fructoz và mantoz . ơ ơ D. saccarozơ
và glucoz .ơ
Câu 4: Trong đi u ki n thích h p glucoz lên men t o thành khí COề ệ ợ ơ ạ 2 và
A. C2H5OH. B. CH3COOH. C. HCOOH. D. CH3CHO.
Câu 5: Saccaroz và glucoz đ u cóơ ơ ề
A. ph n ng v i AgNOả ứ ớ 3 trong dung d ch NHị3, đun nóng.
B. ph n ng v i dung d ch NaCl.ả ứ ớ ị
C. ph n ng v i Cu(OH)2 nhi t đ th ng t o thành dung d ch xanh lam.ả ứ ớ ở ệ ộ ườ ạ ị
D. ph n ng thu phân trong môi tr ng axit.ả ứ ỷ ườ
Võ Th Ng c Hânị ọ ___________________________________________________________________
19
Tài li u hóa h c ệ ọ l p 12ớ
Câu 6: Cho s đ chuy n hoá: Glucoz ơ ồ ể ơ → X → Y → CH3COOH. Hai ch t X, Y l n l t làấ ầ ượ
A. CH3CHO và CH3CH2OH. B. CH3CH2OH và CH3CHO.
C. CH3CH(OH)COOH và CH3CHO. D. CH3CH2OH và CH2=CH2.
Câu 7: Ch t tham gia ph n ng tráng g ng là ấ ả ứ ươ
A. xenluloz . ơB. tinh b t. ộC. fructoz . ơD. saccaroz . ơ
Câu 8: Ch t ấkhông ph n ng v i AgNOả ứ ớ 3 trong dung d ch NH3, đun nóng t o thành Ag làị ạ
A. C6H12O6 (glucoz ). ơB. CH3COOH. C. HCHO. D. HCOOH.
Câu 9: Dãy g m các dung d ch đ u tác d ng v i Cu(OH)ồ ị ề ụ ớ 2 là
A. glucoz , glixerol, ancol etylic.ơB. glucoz , andehit fomic, natri axetat.ơ
C. glucoz , glixerol, axit axetic.ơ D. glucoz , glixerol, natri axetat.ơ
Câu 10: Đ ch ng minh trong phân t c a glucoz có nhi u nhóm hiđroxyl, ng i ta cho dung d chể ứ ử ủ ơ ề ườ ị
glucoz ph n ng v i ơ ả ứ ớ A. Cu(OH)2 trong NaOH, đun nóng. B. AgNO3 trong dung d ch NHị3, đun
nóng.
C. Cu(OH)2 nhi t đ th ng.ở ệ ộ ườ D. kim lo i Na.ạ
Câu 11 Đun nóng xenluloz trong dung d ch axit vô c , thu đ c s n ph m làơ ị ơ ượ ả ẩ
A. saccaroz . ơB. glucoz . ơC. fructoz . ơD. mantoz .ơ
Câu 12: Cho s đ chuy n hóa sau: Tinh b t → X → Y → axit axetic. X và Y l n l t làơ ồ ể ộ ầ ượ
A. ancol etylic, anđehit axetic. B. glucoz , ancol etylic.ơ
C. glucoz , etyl axetat. ơD. glucoz , anđehit axetic.ơ
Câu 13: Tinh b t, xenluloz , saccaroz , mantoz đ u có kh năng tham gia ph n ngộ ơ ơ ơ ề ả ả ứ
A. hoà tan Cu(OH)2. B. trùng ng ng. ưC. tráng g ng. ươ D. th y phân.ủ
Câu 14: M t ch t khi th y phân trong môi tr ng axit, đun nóng ộ ấ ủ ườ không t o ra glucoz . Ch t đó làạ ơ ấ
A. protit. B. saccaroz . ơC. tinh b t. ộD. xenluloz .ơ
Câu 15 Cho dãy các ch t: glucoz , xenluloz , saccaroz , tinh b t, fructoz . S ch t trong dãy thamấ ơ ơ ơ ộ ơ ố ấ
gia ph n ng tráng g ng làả ứ ươ
A. 3. B. 4. C. 2. D. 5.
Câu 16: Cho các ch t: ancol etylic, glixerol, glucoz , đimetyl ete và axit fomic. S ch t tác d ngấ ơ ố ấ ụ
đ c v i Cu(OH)2 làượ ớ A.3. B. 1. C. 4. D. 2.
Câu 17 Thu c th đ phân bi t glucoz và fructoz làố ử ể ệ ơ ơ
A. Cu(OH)2B. dung d ch brom.ịC. [Ag(NH3)2] NO3D. Na
Câu 18 Trong các ch t sau: axit axetic, glixerol, glucoz , ancol etylic, xenluloz . S ch t hòa tanấ ơ ơ ố ấ
đ c Cu(OH)ượ 2 nhi t đ th ng là ở ệ ộ ườ
A. 3 B. 5 C. 1 D. 4
Câu 19: Cho các dung d ch sau: saccaroz , glucoz , anđehit axetic, glixerol, ancol etylic, axetilen,ị ơ ơ
fructoz . S l ng dung d ch có th tham gia ph n ng tráng g ng làơ ố ượ ị ể ả ứ ươ
A. 3. B. 4. C. 5. D. 2.
Câu 20 : Khi th y phân saccaroz thì thu đ củ ơ ượ
A. ancol etylic. B. glucoz và fructoz .ơ ơ C. glucoz .ơD. fructoz .ơ
Câu 21: Công th c nào sau đây là c a xenluloz ?ứ ủ ơ
A. [C6H7O2(OH)3]n.B. [C6H8O2(OH)3]n.C. [C6H7O3(OH)3]n.D. [C6H5O2(OH)3]n.
Câu 22 : Dãy các ch t nào sau đây đ u có ph n ng thu phân trong môi tr ng axit?ấ ề ả ứ ỷ ườ
A. Tinh b t, xenluloz , glucoz .ộ ơ ơ B. Tinh b t, xenluloz , fructoz .ộ ơ ơ
C. Tinh b t, xenluloz , saccaroz .ộ ơ ơ D. Tinh b t, saccaroz , fructozộ ơ ơ
Câu 23: Cho các dd: Glucoz , glixerol, fomandehit, etanol. Có th dùng thu c th nào sau đây đơ ể ố ử ể
phân bi t đ c c 4 dd trên A. N c Brệ ượ ả ướ 2 B. Na kim lo iạC. Cu(OH)2
D. Dd AgNO3/NH3
Câu 24: Đ phân bi t saccaroz , tinh b t, xenluloz d ng b t nên dùng cách nào sau đây?ể ệ ơ ộ ơ ở ạ ộ
A. Cho t ng ch t tác d ng v i HNOừ ấ ụ ớ 3/H2SO4
B. Cho t ng ch t tác d ng v i dd Iứ ấ ụ ớ 2
C. Hoà tan t ng ch t vào n c, đun nóng nh và th v i dd iotừ ấ ướ ẹ ử ớ
D. Cho t ng ch t tác d ng v i vôi s aừ ấ ụ ớ ữ
Võ Th Ng c Hânị ọ ___________________________________________________________________
20
Tài li u hóa h c ệ ọ l p 12ớ
Câu 25: glucoz không có đ c tính ch t nào d i đây?ơ ượ ấ ướ
A. Tính ch t c a nhóm andrhit B. Tính ch t poliolấ ủ ấ
C. Tham gia p thu phânứ ỷ D. Tác d ng v i CHụ ớ 3OH/HCl
Câu 26: Thu c th duy nh t có th ch n đ phân bi t các dung d ch glucoz , etylic, andehitfomic,ố ử ấ ể ọ ể ệ ị ơ
glixerin là
A. Ag2O/NH3 B. Cu(OH)2 C. Na D. H2
Câu 27: Cacbohiđrat Z tham gia chuy n hoáể
Cu(OH) / OH
2
Z−
dung d ch xanh lam ị
0
t
k t t a đ g chế ủ ỏ ạ
V y Z không th là ch t nào trong các ch t cho d i đây? ậ ể ấ ấ ướ
A. Glucoz ơB. Fructoz ơC. Saccaroz ơD. Mantoz ơ
Câu 28: Frutoz ơkhông p v i ch t nào sau đây?ứ ớ ấ
A. H2/Ni,t0C B. Cu(OH)2 C. N c Brướ 2 D. Dd AgNO3/NH3
Câu 29: Đ ch ng minh glucoz có nhóm ch c anđehit, có th dùng m t trong ba p hoá h c. Trongể ứ ơ ứ ể ộ ứ ọ
các p sau, p nào không ch ng minh đ c nhóm ch c c a glucoz ?ứ ứ ứ ượ ứ ủ ơ
A. Oxihoá glucoz b ng AgNOơ ằ 3/NH3B. Oxi hóa glucozo b ng Cu(OH)ằ2 đun nóng
C. Len men glucoz b ng xtác enzimơ ằ D. Kh glucoz b ng Hử ơ ằ 2/ Ni, t0
Câu 30: Cacbonhidrat(gluxit,saccarit) là:
A. H p ch t đa ch c, có công th c chung là Cợ ấ ứ ứ n(H2O)m
B. H p ch t t p ch c, đa s có công th c chung là Cợ ấ ạ ứ ố ứ n(H2O)m
C. H p ch t ch a nhi u nhóm hidroxyl và nhóm cacbonylợ ấ ứ ề
D. H p ch t ch có ngu n g c t th c v tợ ấ ỉ ồ ố ừ ự ậ
Câu 31: Ch t tham gia ph n ng tráng g ng là ấ ả ứ ươ
A. xenluloz . ơB. tinh b t. ộC. glucoz . ơD. saccaroz . ơ
Câu 32: Khi thu phân tinh b t ta thu s n ph m cu i cùng là:ỷ ộ ả ẩ ố
A.mantoz . ơB. frutoz . ơC. glucoz . ơD. saccaroz . ơ
Câu 33: Đ xác đ nh trong n c ti u c a ng i benh nhân đái tháo đ ng ng i ta dùng:ể ị ướ ể ủ ườ ườ ườ
A. Axit axetit B. Đ ng (II) hidroxitồC. Đ ng oxit ồD. Natri hidroxit
Câu 34: Đi m gi ng nhau gi a glucoz và sacaroz là;ể ố ữ ơ ơ
A. Đ u có trong c c i đ ng C. Đ u hoà tan dd Cu(OH)ề ủ ả ườ ề 2 nhi t đ th ng cho dd màu xanhở ệ ộ ườ
B. Đ u tham gia p tráng g ngề ứ ươ D. Đ u đ c s d ng trong y h cề ượ ử ụ ọ
Câu 35: Câu nào đúng trong các câu sau: Tinh b t và xenluloz khác nhau vộ ơ ề
A. Công th c phân t B. Tính tan trong n c l nh C. Ph n ng thu phân D. C u trúc phân tứ ử ướ ạ ả ứ ỷ ấ ử
Câu 36: Nh n xét nào sau đây không đúng?ậ
A. Ru t bánh mì ng t h n v bánhộ ọ ơ ỏ B. Khi ăn c m, n u nhai kĩ s th y v ng tơ ế ẽ ấ ị ọ
C. Nh dd iót lên mi ng chu i xanh th y xu t hi n màu xanhỏ ế ố ấ ấ ệ D. N c ép chu i chín cho p trángướ ố ứ
b cạ
Câu 37: ng d ng nào không ph i là ng d ng c a glucoz ?Ứ ụ ả ứ ụ ủ ơ
A. Làm th c ph m dinh d ng và thu c tăng l cự ẩ ưỡ ố ự B. Tráng g ng, tráng phíchươ
C. Nguyên li u s n xu t ancoletylicệ ả ấ D. Nguyên li u s n xu t PVCệ ả ấ
Câu 38: Các ch t glucoz (Cấ ơ 6H12O6), fomandehit(HCHO), Axetandehit(CH3CHO),
metylfomiat(HCOOCH3), trong phân t đ u có nhóm –CHO nh ng trong th c t đ tráng g ngử ề ư ự ế ể ươ
ng i ta ch dùng:A. Cườ ỉ 6H12O6 B.HCOOCH3 C. CH3CHO D. HCHO
Câu 39:Cho bi t ch t nào sau đây thu c monosacarit:ế ấ ộ
A.Glucoz B.Saccaroz C.Tinh b t D.Xenlulozơ ơ ộ ơ
Câu 40:Cho bi t ch t nào sau đây thu c polisacarit:ế ấ ộ
A.Glucoz B.Saccaroz C.Mantoz D.Xenlulozơ ơ ơ ơ
Câu 41: Ch t nào sau đây là đ ng phân c a Fructoz ?ấ ồ ủ ơ
A.Glucoz B.Saccaroz C.Mantoz D.Xenlulozơ ơ ơ ơ
Câu 42:Dung d ch saccaroz tinh khi t không có tính kh ,nh ng khi đun nóng v i dung d ch Hị ơ ế ử ư ớ ị 2SO4
l i có th cho ph n ng tráng g ng.Đó là do:ạ ể ả ứ ươ
A.Đã có s t o thành anđehit sau ph n ng.ự ạ ả ứ
B.Saccaroz b thu phân t o thành glucoz và fructoz .ơ ị ỷ ạ ơ ơ
C.Saccaroz b thu phân t o thành glucoz .ơ ị ỷ ạ ơ
Võ Th Ng c Hânị ọ ___________________________________________________________________
21