Tài liệu hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh tay chân miệng

Hướng dẫn này của Bộ Y tế ban hành quy định về chẩn đoán và điều trị bệnh Tay chân miệng, một bệnh truyền nhiễm do virus đường ruột gây ra, phổ biến ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

Các cán bộ y tế, bác sĩ, điều dưỡng và các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên toàn quốc, bao gồm trạm y tế, phòng khám, bệnh viện huyện, tỉnh và trung ương, nhằm chuẩn hóa quy trình chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh Tay chân miệng.

Hướng dẫn này của Bộ Y tế cung cấp quy trình toàn diện về chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh Tay chân miệng (TCM). Bệnh TCM là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus đường ruột gây ra, chủ yếu lây qua đường tiêu hóa và thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Các tác nhân chính là Coxsackie virus và Enterovirus 71 (EV71), với EV71 thường gây ra các trường hợp nặng và biến chứng nguy hiểm. Về chẩn đoán, hướng dẫn mô tả chi tiết các giai đoạn lâm sàng của bệnh (ủ bệnh, khởi phát, toàn phát) với các triệu chứng điển hình như loét miệng và phát ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, chân, mông, gối. Ngoài ra, tài liệu cũng phân loại các thể lâm sàng (tối cấp, cấp tính, không điển hình) và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết để chẩn đoán và theo dõi biến chứng (công thức máu, CRP, đường huyết, điện giải đồ, X-quang phổi, khí máu, Troponin I, siêu âm tim, dịch não tủy, xét nghiệm phát hiện virus bằng RT-PCR hoặc phân lập). Hướng dẫn cũng đưa ra các tiêu chí chẩn đoán phân biệt với các bệnh khác có biểu hiện tương tự như thủy đậu, sởi, sốt xuất huyết, viêm não - màng não do vi khuẩn. Các biến chứng nguy hiểm của TCM được nhấn mạnh, bao gồm biến chứng thần kinh (viêm não, viêm thân não, co giật, hôn mê), tim mạch và hô hấp (viêm cơ tim, phù phổi cấp, suy hô hấp, sốc). Hướng dẫn phân độ lâm sàng bệnh TCM thành 4 mức độ từ nhẹ đến nặng (Độ 1: không biến chứng; Độ 2: có biến chứng thần kinh, chia 2a và 2b; Độ 3: biến chứng rối loạn thần kinh thực vật nặng; Độ 4: suy hô hấp tuần hoàn nặng), giúp định hướng xử trí phù hợp. Về điều trị, tài liệu nêu rõ nguyên tắc điều trị hỗ trợ (do chưa có thuốc đặc hiệu), cấp cứu kịp thời các trường hợp nặng, theo dõi sát để phát hiện biến chứng và đảm bảo dinh dưỡng. Hướng dẫn phân tuyến điều trị từ trạm y tế xã đến bệnh viện tuyến cuối, với các chỉ định chuyển tuyến cụ thể. Các phương pháp điều trị chi tiết được trình bày theo từng mức độ bệnh, bao gồm hạ sốt, giảm đau, vệ sinh, và các can thiệp chuyên sâu cho các trường hợp nặng như sử dụng Phenobarbital, Immunoglobulin, Dobutamine, Milrinone, thở máy, lọc máu liên tục và ECMO. Cuối cùng, hướng dẫn đề cập đến các biện pháp phòng bệnh ở cả cơ sở y tế và cộng đồng, nhấn mạnh vệ sinh cá nhân, rửa tay, khử khuẩn môi trường, cách ly bệnh nhân và hạn chế tiếp xúc để ngăn ngừa lây lan.