
Trường Đại học Xây dựng
Khoa Công nghệ Thông tin
Tài liệu hướng dẫn Thực tập tốt nghiệp
(ngành Tin học Xây dựng)
(ver 0.3 – 11/2/2006)

B
ộ
môn Tin h
ọ
c Xây d
ự
ng –
Đ
HXD Tài li
ệ
u h
ướ
ng d
ẫ
n th
ự
c t
ậ
p t
ố
t nghi
ệ
p
2
CÁC NỘI DUNG TRÌNH BÀY
CHƯƠNG I. Công cụ lập trình.........................................................................................8
I.1. Làm quen với giao diện Visual Basic.....................................................................8
I.2. Ngôn ngữ Visual Basic........................................................................................27
I.3. Kỹ năng gỡ rối chương trình (debug)...................................................................51
I.4. Sử dụng ActiveX trong Visual Basic....................................................................54
I.5. Kết nối cơ sở dữ liệu với ADO.............................................................................61
I.6. Các hàm API cơ bản............................................................................................68
CHƯƠNG II. Thiết kế phần mềm....................................................................................73
II.1. Khái quát về UML...............................................................................................73
II.2. Rational Rose.......................................................................................................77
II.3. Use case diagram.................................................................................................78
II.4. Biểu đồ tương tác (Interaction diagram)...............................................................81
II.5. Class diagram.......................................................................................................83
II.6. Biểu đồ thành phần (Component diagram)...........................................................87
II.7. Ví dụ áp dụng.......................................................................................................88
CHƯƠNG III. Đồ họa.................................................................................................106
III.1. Mục đích........................................................................................................106
III.2. Các chức năng chính của 1 hệ đồ họa.............................................................106
III.3. Sử dụng VDraw Component...........................................................................106
CHƯƠNG IV. Trợ giúp và đóng gói...........................................................................115
IV.1. Lập trợ giúp với RoboHelp.............................................................................115
IV.2. Đóng gói với InstallSheld...............................................................................115
IV.3. Tạo film demo với WinCam...........................................................................115
Tài liệu tham khảo............................................................................................................116

B
ộ
môn Tin h
ọ
c Xây d
ự
ng –
Đ
HXD Tài li
ệ
u h
ướ
ng d
ẫ
n th
ự
c t
ậ
p t
ố
t nghi
ệ
p
3
MỤC LỤC
CHƯƠNG I. Công cụ lập trình.........................................................................................8
I.1. Làm quen với giao diện Visual Basic.....................................................................8
I.1.1. Cài đặt............................................................................................................9
I.1.2. Giao diện (IDE)............................................................................................10
I.1.2.1. Menu Bar...............................................................................................11
I.1.2.2. Toolbars (Debug, Edit, form Editor, Standard)......................................11
I.1.2.3. Toolbox.................................................................................................12
I.1.2.4. Project Explorer.....................................................................................12
I.1.2.5. Properties window.................................................................................13
I.1.2.6. Form Layout..........................................................................................13
I.1.2.7. Form Designer.......................................................................................13
I.1.2.8. Immediate Window...............................................................................14
I.1.2.9. View Code button..................................................................................14
I.1.2.10. View form button...................................................................................14
I.1.3. Chương trình đầu tiên “Hello World”...........................................................14
I.1.3.1. Sắp đặt các vật dụng lên Form...............................................................15
I.1.3.2. Viết code...............................................................................................16
I.1.3.3. Chạy chương trình.................................................................................16
I.1.4. Form & Controls...........................................................................................17
I.1.4.1. Sắp đặt controls lên Form......................................................................17
I.1.4.2. Resize và di chuyển control...................................................................18
I.1.4.3. Alignment Grid......................................................................................18
I.1.4.4. Control Locking.....................................................................................19
I.1.5. Thuộc tính & Sự kiện....................................................................................20
I.1.5.1. Thuộc tính.............................................................................................20
I.1.5.2. Sự kiện..................................................................................................20
I.1.6. Các control thông dụng.................................................................................21
I.1.6.1. TextBox.................................................................................................21
I.1.6.2. CommandButton....................................................................................22
I.1.6.3. Label.....................................................................................................22
I.1.6.4. CheckBox..............................................................................................23
I.1.6.5. OptionButton.........................................................................................23
I.1.6.6. ComboBox............................................................................................24
I.1.7. Menu............................................................................................................25
I.2. Ngôn ngữ Visual Basic........................................................................................27
I.2.1. Kiểu, biến & biểu thức..................................................................................27
I.2.1.1. Biến.......................................................................................................27
I.2.1.2. Kiểu biến...............................................................................................27

B
ộ
môn Tin h
ọ
c Xây d
ự
ng –
Đ
HXD Tài li
ệ
u h
ướ
ng d
ẫ
n th
ự
c t
ậ
p t
ố
t nghi
ệ
p
4
I.2.1.3. Toán tử..................................................................................................31
I.2.1.4. Biểu thức...............................................................................................32
I.2.1.5. Phép gán................................................................................................32
I.2.1.6. Toán tử điều kiện...................................................................................32
I.2.1.7. Toán tử logic.........................................................................................33
I.2.2. Các cấu trúc điều khiển.................................................................................33
I.2.2.1. Cấu trúc If...Then... End If.....................................................................33
I.2.2.2. Cấu trúc If...Then... Else... End If..........................................................33
I.2.2.3. Select Case............................................................................................34
I.2.2.4. Vòng lặp Do While... Loop....................................................................34
I.2.2.5. Vòng lặp Do... Loop While....................................................................34
I.2.2.6. Vòng lặp For... Next..............................................................................35
I.2.2.7. Vòng lặp For Each... Next......................................................................35
I.2.3. Chương trình con..........................................................................................36
I.2.3.1. Sub........................................................................................................36
I.2.3.2. Function................................................................................................36
I.2.3.3. Tham biến & tham trị.............................................................................36
I.2.4. Form.............................................................................................................37
I.2.4.1. Các thuộc tính của Form........................................................................38
I.2.4.2. Các sự kiện của Form............................................................................38
I.2.4.3. MDI Form.............................................................................................39
I.2.5. Module.........................................................................................................40
I.2.6. Cách thức tổ chức dữ liệu trong VB project..................................................40
I.2.7. Class module................................................................................................40
I.2.7.1. Khái niệm Object & Class.....................................................................40
I.2.7.2. Lập trình OOP trong VB........................................................................41
I.2.7.3. Ví dụ - Xây dựng lớp clsBox.................................................................42
I.2.8. Làm việc với file...........................................................................................48
I.2.8.1. Mở file...................................................................................................48
I.2.8.2. Đọc file..................................................................................................49
I.2.8.3. Ghi file..................................................................................................49
I.2.8.4. Một số kỹ thuật sử dụng để đọc file text.................................................50
I.3. Kỹ năng gỡ rối chương trình (debug)...................................................................51
I.3.1. Sử dụng MsgBox..........................................................................................52
I.3.2. Sử dụng cửa sổ Watch..................................................................................52
I.3.3. Đặt điểm dừng & chạy từng dòng lệnh..........................................................54
I.4. Sử dụng ActiveX trong Visual Basic....................................................................54
I.4.1. Các ActiveX thông dụng...............................................................................54
I.4.1.1. CommonDialog.....................................................................................54
I.4.1.2. VSFlexGrid...........................................................................................55

B
ộ
môn Tin h
ọ
c Xây d
ự
ng –
Đ
HXD Tài li
ệ
u h
ướ
ng d
ẫ
n th
ự
c t
ậ
p t
ố
t nghi
ệ
p
5
I.4.1.3. MenuXP................................................................................................57
I.4.1.4. MaXC....................................................................................................59
I.4.1.5. VDraw...................................................................................................60
I.4.2. Đăng ký & tìm hiểu ActiveX........................................................................60
I.4.2.1. Đăng ký ActiveX...................................................................................60
I.4.2.2. Tìm hiểu cách sử dụng ActiveX bằng VB..............................................60
I.5. Kết nối cơ sở dữ liệu với ADO.............................................................................61
I.5.1. Thiết lập Connection String..........................................................................62
I.5.2. Thiết lập RecordSource.................................................................................64
I.5.3. Bind control với ADO Data..........................................................................65
I.5.4. Làm việc với Database bằng code.................................................................66
I.6. Các hàm API cơ bản............................................................................................68
I.6.1. Khai báo API................................................................................................69
I.6.2. Các hàm API trên DC (Device Context)........................................................70
CHƯƠNG II. Thiết kế phần mềm....................................................................................73
II.1. Khái quát về UML...............................................................................................73
II.1.1. Giới thiệu UML............................................................................................73
II.1.2. Các khái niệm của UML...............................................................................73
II.1.2.1. Phần tử mô hình.....................................................................................73
II.1.2.2. Quan hệ.................................................................................................74
II.1.2.3. Biểu đồ ..................................................................................................74
II.1.3. Kiến trúc hệ thống........................................................................................75
II.1.3.1. Khung nhìn UC (Use case view)............................................................76
II.1.3.2. Khung nhìn thiết kế (Design view)........................................................76
II.1.3.3. Khung nhìn cài đặt (Implementation view)............................................76
II.1.3.4. Khung nhìn triển khai (Deployment view).............................................77
II.1.3.5. Khung nhìn tiến trình (Process view).....................................................77
II.2. Rational Rose.......................................................................................................77
II.2.1. Rational Rose là gì........................................................................................77
II.2.2. Giao diện của Rational Rose.........................................................................78
II.3. Use case diagram.................................................................................................78
II.3.1. Phân tích UC.................................................................................................78
II.3.1.1. UC là gì?...............................................................................................78
II.3.1.2. Tìm kiếm Actor.....................................................................................79
II.3.1.3. Tìm kiếm UC.........................................................................................79
II.3.2. UC Diagram..................................................................................................79
II.3.2.1. Tài liệu mô tả UC..................................................................................80
II.3.3. Tổng kết........................................................................................................80
II.4. Biểu đồ tương tác (Interaction diagram)...............................................................81