Ộ Ậ NGH  LU N XàH I

I. YÊU C U CHUNG: ộ ừ ả ấ  ­ kho ng hai trang gi y thi) bàn v  m t t ề ộ ư

ọ ạ ộ ệ ượ ưở t

ả ả ọ ề ệ ầ

ộ ờ ị ậ trúc m t bài văn ngh  lu n xã h i hoàn ch nh.

ả ắ  (kho ng 400 t 1. H c sinh làm m t bài văn ng n ờ ố ặ ng đ i s ng. ng đ o lí ho c m t hi n t ả ấ   ư ẹ ấ 2. Tuy đi u ki n th i gian làm bài r t eo h p nh ng h c sinh cũng c n ph i đ m b o c u ụ ể  C  th : ế

ể ạ ầ ữ ỉ ầ M  bài, thân bài, k t bài. ậ ở ế ả   ) và gi a các lu n đi m, các đo n trong ph n thân bài ph i

ư ậ ượ

ữ ầ ể ử ụ

ạ ế ớ ở ạ ứ ng có ch c năng: liên k t v i ý đo n văn

ướ ộ ả ầ ủ ­ Bài làm ph i đ y đ  ba ph n:  ầ m  bài, thân bài, k t bài ở ­ Gi a ba ph n ( ả ự ặ ế ẽ ể c nh  v y, c n ph i: có s  liên k t ch t ch . Đ  làm đ ừ ữ ể ữ ữ  ng , nh ng câu văn… đ  chuy n ý. + S  d ng nh ng t ườ ườ ở ầ  đ u đo n văn (Câu này th ng  + Câu chuy n ý th ớ c đó và m  ra ý m i trong đo n văn). tr

ể ở ể ả ả ả ậ ầ ạ + Không th  trình bày ph n thân bài ch  v i m t đo n văn!    ế ­ Ph i b o đ m tính cân đ i gi a ba ph n (m  bài, thân bài, k t bài) trong toàn b  bài văn cũng nh ể “đ u voi đuôi chu t” ợ ữ ư  ộ  (ph n ầ “mở

ỉ ớ ộ ở ng h p làm bài ki u  ”). ể ở ầ gi a các lu n đi m  ề bài, thân bài” l i nói nhi u, thi u ph n “

ầ ầ ố ữ ườ  ph n thân bài, tránh tr ầ k t bài ế ậ ế ế ợ ứ ả ậ ­ Ph i bi t v n d ng k t h p các thao tác l p lu n trong bài văn: gi i thích, phân tích, ch ng minh,

ứ ư ể ả ể ạ ứ ­ Đ  bài văn có s c thuy t ph c, c n s  d ng m t s  ph ng th c bi u đ t nh  bi u c m, t ự ự    s ,

ạ ả ế ậ ụ ỏ so sánh, bác b , bình lu n… ế ỗ ợ ụ ầ ử ụ ứ

ộ ố ươ ị ậ ng th c ngh  lu n chính. Ị Ậ ế ƯỚ Ộ

ị ậ ề ộ ư ưở ể ươ ả miêu t , thuy t minh… h  tr  cho ph Ề Ấ Ị NG N I DUNG, V N Đ  NGH  LU N II. Đ NH H ạ ng, đ o lí:

ề ụ ng, m c đích s ng, ngh  nghi p, ơ c m …

ồ ướ ng;

ỉ ự 1. Ngh  lu n v  m t t  t ố ưở ứ lí t ấ ề ậ ­ V n đ  nh n th c:  ấ ề ề ạ ứ ­ V n đ  v  đ o đ c, tâm h n, tính cách:  ả ỉ ầ ệ ướ ị c, lòng nhân ái, v  tha, bao dung, đ  l ụ ợ

ẫ ử ố , tình anh em…

tình m u t ồ

ụ ử ầ ườ ấ ề ề ấ ề ề ấ ề ề ộ ượ lòng yêu n ộ tính trung th c, dũng c m, chăm ch , c n cù, thái đ  hòa nhã, khiêm t n; thói ích k , ba hoa, v  l i… , tình ph  t ạ ộ tình đ ng bào, tình th y trò, tình b n… ộ ố i trong cu c s ng.

ứ ị ậ ề ộ ệ ượ

ứ ủ ọ ự ườ ệ ượ ạ ị ễ

ộ ậ ố ố ỡ ồ ử ế ủ ờ ố ng đ i s ng: ộ ậ ớ ờ ố tai  ữ ử ạ   ị ng b  ô nhi m, đ i d ch AIDS, nh ng tiêu c c trong thi c , n n ộ   ế ứ ng, phong trào thanh niên ti p s c mùa thi, cu c v n đ ng ờ ơ   ệ ượ ươ ng lãng phí, l i s ng th i t t vi c t t, hi n t

ệ ­ V n đ  v  các quan h  gia đình:  ệ ­ V n đ  v  các quan h  xã h i:  ử ố ­ V n đ  v  cách  ng x , đ i nhân x  th  c a con ng 2. Ngh  lu n v  m t hi n t ợ ớ ầ ị ậ ng g n gũi v i đ i s ng và sát h p v i trình đ  nh n th c c a h c sinh:  ­ Đ  tài ngh  lu n th ườ ạ n n giao thông, hi n t ng môi tr ọ ườ ạ b o hành trong gia đình­ trong h c đ ấ ữ giúp đ  đ ng bào ho n n n, nh ng t m g ờ ượ vô c m, hi n t ng ch y theo th i th

ế ờ ố ộ ộ

ự ố ớ ọ ụ ạ ườ ố ệ ố ng ng ố ng, thói d i trá… ỉ ờ ố   ng đ i s ng không ch  có ý nghĩa xã h i, tác đ ng đ n đ i s ng xã ắ ố ụ ư ưở    t ng, đ o lí, cách s ng đúng đ n, tích c c đ i v i h c sinh, thanh

ạ ạ ệ ượ ạ ả  Ngh  lu n v  m t hi n t ị ậ ề ộ ệ ượ ộ h i mà còn có tác d ng giáo d c t niên.

Ị  III. Đ NH H

ị ậ ề ộ ư ưở ƯỚ 1. Ngh  lu n v  m t t  t NG DÀN Ý CHUNG: ạ ng, đ o lí:

ở a. M  bài: ẫ ấ ị ậ   ắ  vào v n đ  c n ngh  lu n ề ầ ­ D n d t

ị ậ ẫ ầ

ị ậ (có tính chuy n ýể ề c n ngh  lu n ra ( trích d n) ấ ­  Nêu v n đ   ề ấ ề ư ­ Ph iả  làm gì v  v n đ  đ a ra ngh  lu n )

ướ ạ ầ ậ

ữ ả

ấ ề ệ , trên c  s  đó gi i thích ý nghĩa, n i dung v n đ . ậ ơ ở ả b. Thân bài: ả * B c 1: Gi i thích t  t ầ ề Tùy theo yêu c u đ  bài có th  có nh ng cách gi i thích khác nhau: ­ Gi i thích khái ni m   Gi i thích nghĩa đen ư ưở ng, đ o lí c n bàn lu n (…).  ể ả ơ ở ủ ừ ữ ồ  ng , r i suy lu n ra c a t ộ   nghĩa bóng, trên c  s  đó gi i thích ý nghĩa, n i

ả ả ấ ề dung v n đ .  ả ơ ở ộ ị ­ Gi i thích m nh đ ề, hình  nhả  trong câu nói, trên c  s  đó xác đ nh n i dung, ý nghĩa c a v n đ ủ ấ ề

ề ậ ệ mà câu nói đ  c p.

ắ ừ ự ừ ữ v ng). ng  ( theo nghĩa t :     Tránh sa vào c t nghĩa  t

ầ ặ ữ ứ ủ ư ưở ạ

ấ ủ ấ ủ ấ ề ậ ng, đ o lí c n bàn lu n (…) ỏ ớ  t i cùng   ấ ề ượ ể   c bi u ể c đ t ra đ  làm sáng t ỏ T i sao? (Vì sao?) V n đ  đ

ầ ể ấ ư ế

ả ờ ứ ở ộ ề ấ ướ ế ậ

ấ ề ứ ộ đúng – sai, đóng góp – h n chạ ủ ấ ề ế c a v n đ .

ế ấ ề ể ệ ậ

ấ ề * L u ýư  ướ * B c 2:  Phân tích và ch ng minh nh ng m t đúng c a t  t ả ủ ấ ề ượ ặ ả B n ch t c a thao tác này là gi ng gi i nghĩa lí c a v n đ  đ ấ ự ả ạ b n ch t c a v n đ . Ph n này th c ch t là tr  l i câu h i:  ẫ ỏ ữ ệ hi n nh  th  nào? Có th  l y nh ng d n ch ng nào làm sáng t ? ạ * B c 3: Bình lu n, đánh giá (bàn b c, m  r ng, đ  xu t ý ki n…): ủ ấ ề ý nghĩa c a v n đ ,  m c đ   ­ Đánh giá v n đ : Nêu  ệ ỏ ữ ­ Phê phán, bác b  nh ng bi u hi n sai l ch có liên quan đ n v n đ  đang bàn lu n (…) ­ M  r ng v n đ

ứ ọ

ự * B c 4: Rút bài h c nh n th c và hành đ ng bài h c kinh nghi m ng, tình c m, ư ả …( Th c ch t tr  l i câu h i: t ọ ậ , trong  h c t p ậ   ề  v n đ  bàn lu n,

ề ư ậ ố ớ ở ộ ướ ừ ự nh n th c hi u ra đi u gì? Nh n ra v n đ  gì có ý nghĩa đ i v i tâm h n, l

ắ ng châm đúng đ n, ph ộ ộ ố  cũng nh  trong  ệ  trong cu c s ng ấ ả ờ ỏ ừ ấ ồ ố ố ả i s ng b n thân?...) ướ ươ ng h ụ ể ộ ng hành đ ng c  th

ả ự

ậ ở ẳ ị thân bài (…)

ờ ậ ­ T  s  đánh giá trên, rút ra  ậ ư ưở ứ  cũng nh  trong  t  t ể ấ ề ươ ề ấ ­ Bài h cọ  hành đ ngộ  ­ Đ  xu t ph ỏ : Ph i làm gì? …) ấ ả ờ ( Th c ch t tr  l i câu h i ế c. K t bài: ề ư ưở  t ­ Kh ng đ nh chung v  t ườ ọ ắ ử ế ­ L i nh n g i đ n m i ng ạ ng, đ o lí đã bàn lu n  i (…)

ị ậ ề ộ ệ ượ 2. Ngh  lu n v  m t hi n t ờ ố ng đ i s ng

ở a. M  bài:

ấ ề ẫ ắ ể ớ ứ ề ệ ộ ề ữ ­ D n d t vào đ  (…) đ  gi i thi u chung v  nh ng v n đ  có tính b c xúc mà xã h i ngày nay

ầ c n quan tâm. ớ ệ ấ ề ị ậ ặ ở ề ệ ượ ờ ố ề ậ ề đ  bài: hi n t ng đ i s ng mà đ  bài đ  c p…

­ Gi i thi u v n đ  ngh  lu n đ t ra  ­   ( Chuy n ý)ể

ự ạ ả ệ ượ ượ ở ề c nêu đ  bài (…). Có th ể

ờ ố b. Thân bài: ướ   * B c 1: Trình bày th c tr ng – Mô t   hi n t ế ủ ả nêu thêm hi u bi t c a b n thân v  hi n t

ề ệ ượ ầ ư ờ ố ng đ i s ng đ ng đ i s ng đó (…). ụ ể ữ ố ể Khi miêu t th c tr ng, c n đ a ra nh ng thông tin c  th , tránh l i nói chung chung, m ơ

ư L u ý:  ồ ớ ạ ượ ứ h  m i t o đ

ả ự ạ ụ ế ế ớ ướ ươ c s c thuy t ph c. ự ạ ự ạ ự ạ ở ị ­ Tình hình, th c tr ng trên th  gi i (…) c (…) ­ Tình hình, th c tr ng trong n ng (…)  đ a ph ­ Tình hình, th c tr ng

ờ ố ở ữ ng đ i s ng đã nêu trên.

ả ạ ủ ạ c a hi n t

ả * B c 2:  Phân tích nh ng nguyên nhân – tác h i c a hi n t ậ ng, tác đ ng ­ H u qu , tác h i  ậ ng, tác đ ng ệ ượ ộ ờ ố ệ ượ ủ ng đ i s ng đó: ộ ồ ạ ố ớ ộ ộ  ­ H u qu , tác h i đ i v i c ng đ ng, xã h i (…)

ưở ưở ả ỗ ườ i (…)

ủ ướ Ả ­  nh h Ả +  nh h ạ ố ớ ậ + H u qu , tác h i đ i v i cá nhân m i ng ­ Nguyên nhân: + Nguyên nhân khách quan (…) + Nguyên nhân ch  quan (…)

ậ ề ệ ượ ố ấ ướ   * B c 3: Bình lu n v  hi n t ng ( t t/ x u, đúng /sai...)

ị ờ ố ị ậ ọ ừ ệ ượ  hi n t ng đ i s ng đã ngh  lu n. ý nghĩa, bài h c t ẳ     ­ Kh ng đ nh:

ỏ ộ ố ứ ệ ế ậ ầ ệ ượ ậ   ng bàn lu n

­ Phê phán, bác b  m t s  quan ni m và nh n th c sai l m có liên quan đ n hi n t (…).

ờ ệ ạ ừ ệ ượ ủ ề ữ ấ ề ừ ệ ượ góc nhìn c a th i hi n đ i, t hi n t ờ   ng nghĩ v  nh ng v n đ  có ý nghĩa th i ng t

ề ấ ướ ữ ả ­ Hi n t đ iạ   * B c 4:  Đ  xu t nh ng gi i pháp:

ầ ự ữ ụ ể ả ắ C n d a vào nguyên nhân đ  tìm ra nh ng gi i pháp kh c ph c. L u ý:ư

ờ ố ể ế ặ ậ ộ ng đ i s ng đ  ngăn ch n (n u gây ra h u qu ả

ế ặ ộ ữ ệ ­ Nh ng b i n pháp ể ấ x u) ho c phát tri n (n u tác đ ng t ệ ượ  tác đ ng vào hi n t ố t):

ố ớ ả      + Đ i v i b n thân…

ố ớ ị ươ ứ ơ + Đ i v i đ a ph ng, c  quan ch c năng :…

ố ớ ấ ướ ộ + Đ i v i xã h i, đ t n c: …

ầ ố ớ

ẳ ị

ờ ng đ i s ng đã bàn (…) ườ + Đ i v i toàn c u ế c. K t bài: ề ệ ượ ­ Kh ng đ nh chung v  hi n t ắ ử ế ấ ả ọ ­ L i nh n g i đ n t t c  m i ng ờ ố i (…)

ị ậ ề ộ ấ ề ừ ọ ọ ẩ ộ ặ 3. Ngh  lu n v  m t v n đ  xã h i đ t ra t  tác ph m văn h c đã h c:

ị ậ ể ẩ ộ tác ph m văn h c là ki u bài ngh  lu n xã h i, không

ị ậ ạ ọ

ị ậ ạ ể ừ ph i là ki u bài ngh  lu n văn h c. C n tránh tình tr ng làm l c đ  sang ngh  lu n văn h c. ọ  tác ph m văn h c có th  là m t t ọ ạ ề ộ ư ưở  t ặ ng, đ o lí ho c m t hi n t ọ ộ ệ ượ   ng

L u ý:ư ­ Ngh  lu n v  m t v n đ  xã h i đ t ra t ả ộ ặ ­ V n đ  xã h i đ t ra t ườ ng là m t t ị ậ ề ộ ấ ề ể ấ ề ờ ố đ i s ng  (th ộ ặ ầ ẩ ạ ng, đ o lí) ừ ộ ư ưở  t

ở ề ẩ ộ ặ  đ  bài đ t ra (…)

ệ ẫ ẩ ơ ế ề ấ ề ạ ả ơ ạ

ấ ề ộ ừ ẩ i thích và rút ra v n đ  xã h i đã đ

ỉ ả ư ộ c đ t ra t  tác ph m (…) ả ố ố ạ ượ ặ ộ   Ph n này ch  gi i thích, phân tích m t cách khái quát và cu i cùng ph i ch t l i thành m t

DÀN Ý CHUNG ở a. M  bài: ẫ ắ ­ D n d t vào đ  (…)  ớ ­ Gi i thi u tác gi , tác ph m và v n đ  xã h i mà tác ph m nêu  ặ ­ Trích d n câu th , câu văn ho c đo n văn, đo n th  n u đ  bài có nêu ra (…) b. Thân bài: ả ầ *  Ph n Gi ầ L u ý:  ậ ề ắ ọ lu n đ  ng n g n.

ự ệ nghị các thao tác ngh  lu n t bài văn ng t

ự ho c ặ ngh  lu n v  hi n t trên (…)

ữ ả ị ậ ươ ư ” c n ph i có nh ng câu văn ọ ầ * Ph n tr ng tâm: Th c hi n trình t ậ ề ư ưở  t lu n v  t L u ý:ư   Khi t

ị ậ ề ệ ượ ể ” chuy n sang “ ượ ậ ấ ượ ầ ặ ạ ạ ng đ o lí  ầ  “ừ ph n gi i thích ợ ể ng và phù h p đ  bài làm đ “chuy n ýể ” th t  n t ự ư ở  nh   ờ ố  nh  đã nêu  ở ng đ i s ng ả ọ ầ ph n tr ng tâm ẽ ạ c logic, m ch l c, ch t ch .

ề ẩ ọ

ắ ử ế ấ ả ọ ờ ế c. K t bài ộ ị ẳ ­ Kh ng đ nh chung v  ý nghĩa xã h i mà tác ph m văn h c đã nêu ra (…) ườ i (…)  ­ L i nh n g i đ n t t c  m i ng

Ơ Ồ S  Đ  HÓA DÀN Ý

ộ ủ ế N i dung Thao tác ch  y u ố ụ B  c c

ẫ ề

ắ ấ ề M  bàiở ạ

ả ­ Gi i thích ả ậ

i câu h i

ế ư ụ ị ậ  liê ượ ề  ề ư ưở ọ c nêu trong lu n đ ng đa  lí đ i thích  v  t  t ỏ  :  Hi u nh  th  nào ư ế ể  ? Câu nói có ý nghĩa   ệ ể ệ  ?Ý ki n th  hi n quan ni m gì

ậ ạ ?...) ể ­ Phân tích ứ ­ Ch ng minh ạ

ủ ư  ệ ề ể   ạ ỏ ừ  t ng khía c nh, bi u ng đ o lí ­ dùng các d/c làm sáng t ỏ V n đ  đ ư   ể ề ượ ấ ặ c bi u hi n nh ứ   ẫ ể ấ ạ  ?  đâuỞ  ? Bao giờ ?T i sao  ? Có th  l y d n ch ng ­ Bình lu nậ

ặ ị Thân bài

ữ ạ ạ

ự ủ ạ ệ i sao sai, đúng ch ạ

ề ặ

ồ ấ i s ng c a b n thân

ươ ẳ ế ế K t bài ả ề ấ ườ ấ ­ D n d t v n đ ­ Nêu v n đấ ­ Nêu thao tác ngh  lu n và ph m vi t ­ Ý 1 : Gi ả ờ (Tr  l ư ế nh  th  nào ­  Ý  2 :  Bàn  lu n v   các  khía   c nh,  các  bi u   hi n c a   t ưở t ệ ủ ấ ề hi n c a v n đ  (­ đ t câu h i :  ế th  nào nào làm sáng tỏ ?...) ệ   ẳ     : Kh ng đ nh m t đúng, ý nghĩa tích c c c a quan ni m, ­ Ý 3  ệ ể ư ưở   ng  –  Phê  phán nh ng bi u   hi n  l ch  l c  trên  quan  t t ấ ỗ   ề t ủ ể i sao đúng, t đi m đúng c a v n đ .( ữ ệ ệ ể ỗ nào, sai ch  nào  ? Nhìn   ?Nh ng bi u hi n l ch l c, sai trái ờ ạ ) ề ở ấ  góc nhìn th i đ i... v n đ   ậ   ả ọ ­  Ý 3 : Rút ra bài h c cho b n thân (ý nghĩa v  m t nh n ề ậ th c,– ứ ư ế   ể  ? Nh n ra v n đ  có ý nghĩa nh  th Hi u ra đi u gì  ?  Ý nghĩa về  ả ố ố ố ớ ủ nào đ i v i tâm h n, l ộ ướ Ph i làm gì  ph  ?...) ng h ng hành đ ng –  ề ả ị ­ Kh ng đ nh ý ki n b n thân v  v n đ  đó. ộ ố ề ố ớ i, cu c s ng. ­ Ý nghiã v n đ  đ i v i con ng

Ề Ộ Ư ƯỞ Ộ Ố Ề Ị Ậ Ự IV. TH C HÀNH M T S  Đ  BÀI NGH  LU N V  M T T  T Ạ NG, Đ O LÍ

Đ  1Ề :

ệ ề ờ ọ ế ướ ơ ủ ủ ớ ủ Trình bày suy nghĩ c a mình v  câu nói: Ở “  trên đ i, m i chuy n đ u không có gì khó khăn n u c m  c a mình đ  l n”.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả 1. Gi : i thích câu nói

Ướ ề ố ẹ ở ơ ướ ườ ế ướ ướ c m : là đi u t t đ p phía tr c mà con ng i tha thi t, khao khát, c mong h ớ ạ   ng t i, đ t

­  c.ượ đ

ườ Ướ ư ọ ả ữ “

ơ ố ắ

ươ ề ủ ườ ơ ề ướ ự ể i đã ví:  ọ ả ướ ng”. ng h ể   c m  gi ng nh  ng n h i đăng, chúng ta là nh ng con thuy n gi a bi n ị   c t i b  mà không b ơ ủ   c m  c a ề ượ ớ ờ ể i ta hi u rõ, hi u đúng h n v

ơ ở ầ ừ ề ưỡ ả ộ ướ Ướ đi u nh  bé, tr i qua m t quá trình nuôi d ấ   ng, ph n

ỏ ự ượ ữ ­ Có ng ơ kh i bao la, ng n h i đăng th p sáng giúp cho con thuy n c a chúng ta đi đ ả ậ ấ m t ph  S  ví von qu  th t chí lí, giúp ng mình. ­  ấ đ u, v

ề ậ ế ướ ộ ố ị ự ằ ề   i trong cu c s ng. B ng ý chí, ngh  l c và ni m

ự ơ ủ ỗ c m  kh i đ u t ệ ở ạ ể ở t nh ng khó khăn tr  ng i đ  tr  thành hi n th c. ườ ỗ ơ ủ c m  c a m i con ng ệ ở ườ ẽ ủ ớ i s  “đ  l n”, tr  thành hi n th c.

ủ ớ ơ ủ ệ ề c m  c a mình đ  l n”? Có ph i ả “  trên đ i, m i chuy n đ u không có gì khó khăn n u

ơ ủ ớ c m  đ  l n: là  ữ ­ Câu nói: đ  c p đ n  ướ tin,  c m  c a m i ng 2.  Phân tích, ch ng minh : ọ ờ Ở ườ Ướ ơ ủ ỗ c m  c a m i ng

ậ ơ ớ c m  l n lao, cao c … ộ ờ c m  nh  bé, bình d , có nh ng

ờ ơ ơ ậ ữ ướ ồ c m  là vô t n. ữ ướ ơ ỏ ơ ụ ế ồ ụ c m  v t đ n r i v t đi;

ị ướ ộ ờ

ế ướ i trong cu c đ i cũng th t phong phú.   ả ườ ướ c m  luôn đ ng hành cùng đ i ng i;  ơ ữ ướ c m . c  m m m r i tr

ầ ư c gieo và n y m m r i d n l n lên. Nh

ỏ ơ ắ ầ ừ ữ c nuôi d c m  đ  l n nghĩa là

ơ ớ c m  b t đ u t ưở

ữ c nh ng th

ọ ơ ế ủ ớ ướ ượ ề ầ ở ạ ng c a mình thì s  đ t đ ướ   c ử    c đi u mình mong ắ c m , khát v ng, lí t

ả ủ ị ạ ạ +

Ý 1:  ­ Có nh ng  ướ ­ Có  ậ ẻ ạ ­ Th t t  nh t, vô nghĩa khi cu c đ i không có nh ng  ầ ồ ưở ả ượ ươ ư ộ c mƯớ ơ cũng nh  m t cái cây­  ph i đ ng thành. Ý 2:  ồ ổ ụ ồ ầ ớ ả ả ắ ầ ừ ộ ạ ố ượ ộ  m t h t gi ng đ ­ M t cây s i c  th  cũng ph i b t đ u t ơ ủ ớ ầ ưỡ ượ ề ướ ậ ướ ng d n lên.  nh ng đi u nh  bé và đ v y,  ượ ể ướ ả ả ễ ư ng thành thì không d  dàng mà có đ c m  l n lên, tr c. Nó ph i tr i qua bao b ­  Nh ng đ   ấ ạ ườ ượ ả ế ậ i v thăng tr m, th m chí ph i n m mùi cay đ ng, th t b i. N u con ng t qua đ ẽ ạ ượ ưở thách, tr  ng i, kiên trung v i  mu n.ố ẫ ứ :       * D n ch ng ơ ủ Ướ ả ộ ố ấ ổ ế ộ ườ ề c m  c a ch  t ch H  Chí Minh là gi i phóng dân t c, đem l i cu c s ng  m no, h nh phúc ơ i đã theo đu i đ n cùng đi u mình m

ơ ổ ự

ườ ế ồ cho dân mình. Tr i qua bao gian kh  khó khăn và hi sinh, Ng ệ ướ ướ c m  đó đã tr  thành hi n th c. c  ề + Nhi u nhà t

ữ ng l n, nh ng nhà khoa h c cho đ n nh ng ng ở ẫ ươ ớ ạ ằ ọ ọ ộ ố ữ   ậ i bình dân, th m chí nh ng ể ạ ượ   c ữ ả n t i, đ p b ng m i khó khăn, c n tr  trong cu c s ng đ  đ t đ

ở ư ưở  t ể ế ậ ơ ướ ủ c c a mình  ư ữ ướ ơ ậ c m  th t nh  bé, bình d  thôi mà cũng không d   đ t đ

ễ ạ ượ : c ắ ệ ị ấ ộ ỏ ề ữ ữ ị

ữ ẫ ằ ấ ủ ữ nh ng m

ờ ể ơ ủ ấ

ặ i tàn ho c m t đi. ưở ữ ơ ế iườ ụ c m  c a mình l i s ng không lí t ng, thi u ý chí, ngh  l c ị ự , l

ờ ờ ỏ c mƯớ

ở ể ể ơ

ơ c m , hi v ng, lí t

ỗ “M i ng ậ   Th t đúng v y, m i m t con ng ưở ụ ả ế ữ ể ướ ể c m  có th  thành, có th  không nh  ta ph i bi t gi

ơ ị ấ ạ ướ ơ

ủ ộ ờ ẽ ẳ ơ ủ ớ ạ ượ ơ ớ ườ ộ ướ   i m t  c m , nh  bé mà l n lao ộ ỗ ườ ồ ạ   ậ i t n t i ủ ờ ố ng, m c đích s ng c a đ i mình. ữ ướ ơ ủ   ớ c m  c a  lòng tin v i nh ng  ị ự   c m , hay không đ  ý chí, ngh  l c mà nuôi ề   c đi u gì mình

ế ậ ư ế ậ ẻ ạ ố ớ thân th  khuy t t t… v n v m   Ý 3: Nh ng cũng có nh ng  ậ ể   ­ Nh ng em bé b  mù, nh ng em bé t t nguy n do ch t đ c da cam, nh ng em bé m c b nh hi m ọ ơ ướ c, hi v ng.  nghèo… v n h ng  p  ướ ọ ư ­  Nh ng cái chính là h  không bao gi  đ  cho  ườ ố ế ớ Ướ c m  không đ n v i nh ng con ng  Ý 4:  ế bi ng, ăn bám… ở ộ : 3. Đánh giá – m  r ng ắ ơ” cũng là l i nh c nh  chúng ta:  ­ L i bài hát “ ộ ờ ướ c m  có th  thành, có th  không…”. trong cu c đ i,  ả ờ ọ trên cõi đ i này ph i có riêng cho mình  ư ơ Ướ ­ Phê phán:  ế ợ ướ mình . N u s   c m  b  th t b i mà không dám  ưỡ ướ c m  “đ  l n” thì th t đáng ti c, đáng phê phán. Cu c đ i s  ch ng đ t đ d ng  ố mong mu n và s ng nh  th  th t t  nh t, vô nghĩa.

ề ế ướ ả ẫ ứ : N u cu c đ i là chi c thuy n thì

ề ặ ọ ả ọ ướ

ề ữ ế ng h ậ ẹ ậ ớ c mướ ề   ề ơ c m  là ng n h i đăng. Thuy n d u g p nhi u ấ ề ỉ ươ   ng cho thuy n. M t ng n h i đăng, ơ” th t đ p, th t l n lao.

ưỡ ọ ế ố i chúng ta hãy nuôi d ng cho mình m t c m , hi v ng. N u ai đó s ng không có ướ   c

ộ ờ ẻ ạ ộ ướ ườ ườ ọ ơ

ơ ng nào! ố ế ồ ừ ể ế ướ ế ướ ơ c m  và bi n ơ c m  thành

ự 4. Bài h cọ : ế ộ ờ ậ * Nh n th c ọ ả ẽ phong ba, ng n h i đăng s  là ni m tin, ánh sáng ch  ph ề ế con thuy n bi t đi đâu v  đâu? Vì th , hai ch  “ * Hành đ ngộ : ỗ ­ M i ng m , khát v ng thì cu c đ i t  nh t, vô nghĩa bi t nh ọ ậ ả ­ Ph i không ng ng h c t p, rèn ý chí, trau d i kĩ năng s ng đ  bi t  hi n th c.

ườ ắ ẽ ắ ấ

ệ .                                                               Đ  2Ề   ề            Trình bày suy nghĩ c a mình v  ý ki n sau: ộ     “M t ng ứ th  quý giá khác n a” ế ủ ề   ả ấ ề i đã đánh m t ni m tin vào b n thân thì ch c ch n s  còn đánh m t thêm nhi u ữ (Sách Dám thành công)

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích câu nói

ề ệ ẩ ấ

ả ộ ố ự ể ị ủ   ự  Đó là ni m tin vào chính mình, tin vào năng l c, trí tu , ph m ch t, giá tr  c a ủ ượ ị   c v  trí, vai trò c a mình trong các đánh giá đ

ố ộ ố

ứ ề ấ

ấ ấ ả  đánh m t thêm nhi u th  quý giá khá c .  ả ả ắ

ở ỗ ườ ề ả ủ ấ ỗ ố ọ i, là n n t ng c a ni m yêu s ng và m i thành công.

ấ ề ờ ự ủ ứ 1. Gi ề ­ Ni m tin vào b n thân: mình trong cu c s ng. Đó còn là mình hi u mình và t ệ ủ m i quan h  c a cu c s ng. ­ . Khi đánh m t ni m tin là ta đánh m t t t c . ­  Câu nói là l i nh c nh  m i chúng ta hãy có ni m tin vào b n thân. Đó cũng là b n lĩnh, là ph m ẩ   ề ề ch t, là năng l c c a m i ng : 2. Phân tích, ch ng minh

ề ẽ

ề ấ ấ ả ề ứ ọ ề là ni m tin c n thi

ỉ ọ ả ườ ộ ố (Vì sao đánh m t ni m tin vào b n thân là s  đánh m t nhi u th  quý giá khác?) ầ ạ ề ữ   i, hi v ng vào nh ng ế t nh t trong m i ni m tin.   không ch  đem l i ni m tin yêu cu c s ng, yêu con ng

ả ượ ế ự

ề ứ ả ộ ỗ ợ ứ ố ẹ ỉ ọ ườ ộ ố c thành công, có cu c s ng t t đ p, con ng ệ ả ự ả i ph i bi t d a vào chính b n thân mình   ế ố

ế ị

ặ ấ ề ườ ẽ ủ ả i s  không có

ị ự ể ươ n lên

ộ ố ầ ớ ủ tin là nguyên nhân c a ph n l n th t b i” (Bovee).

ấ ạ ữ ạ ọ

ế ề ẽ ả

ữ ủ ả ấ ồ ẫ ế ườ N u con ng ị ẳ , không kh ng đ nh đ c mình, m t t

ấ ấ ả ứ ấ

ậ ậ

ể ượ ủ ế ủ ữ ậ ả

ọ ử ưở : t lên m i th  thách và tr ườ ượ i v ng thành ấ ề ả  Ý 1:  Ni m tin vào b n thân ề ­ Ni m tin vào b n thân ề ả ố ẹ gì t t đ p mà còn là n n t ng c a m i thành công.  ể  ­ Đ  có đ ch  không ph i d a vào ai khác, khách quan ch  là đi u ki n tác đ ng, h  tr  ch  không ph i là y u t quy t đ nh thành công.  Ý 2:  Đánh m t ni m tin ho c không tin vào chính kh  năng c a mình thì con ng ý chí, ngh  l c đ  v ẻ ầ   ấ ạ ế ự ­ “Thi u t Cu c s ng muôn màu muôn v , đ y ấ ạ ư ị ắ   nh ng d  v  đ ng cay, ng t ngào, h nh phúc và b t h nh, thành công và th t b i, và có nh ng lúc sa ị ự ề ế   i không có ý chí, ngh  l c, ni m tin vào b n thân s  không đ  b n lĩnh ngã, y u m m…  ấ ự ủ ầ ượ ể ượ t qua đ  v    ch , d n buông xuôi, r i d n đ n đánh m t chính mình.  ạ   ư ữ ­ Khi đã đánh m t chính mình là đánh m t t t c , trong đó có nh ng th  quý giá nh : tình yêu, h nh ơ ộ ộ ố ườ ế ả ự ố   phúc, c  h i… th m chí c  s  s ng c a mình. Vì v y, con ng i bi t tin yêu vào cu c s ng, tin vào ấ ế ẽ ạ ế   ử ạ ứ s c m nh, kh  năng c a chính mình, bi t đón nh n nh ng th  thách đ  v t qua, t t y u s  đ t đ n ế ờ ủ b n b  c a thành công và h nh phúc. ả ề  Ý3: Ni m tin vào b n thân  giúp con ng

ế ườ ề

ắ ữ ủ ọ ộ ố ư ọ ả ả ọ ử ả ị ự

ượ ả ế ắ ấ ả t lên, chi n th ng t t c .

ứ ự ườ ướ ứ ế ế ế ắ ậ i  bi t nh n ra và có ý th c gìn gi ng con ng ữ

ư ấ cu c s ng, có nh ng ng

i m i va v p, th t b i l n đ u nh ng không làm ấ ạ ủ ượ ẫ ế ừ ­ Trong cu c s ng, có bi t bao con ng i không may m n, h  ph i tr i qua nhi u khó khăn, th  thách, ấ ạ b t h nh. Nh ng càng khó khăn, b n lĩnh c a h  càng v ng vàng. H  tin vào ý chí, ngh  l c, kh  năng ủ ả ọ c a b n thân và h  đã v ở ộ : 3. Đánh giá – m  r ng ộ ­  Ý ki n ch a đ ng m t tri t lí nhân sinh sâu s c, h ộ ố ị ủ chân giá tr  c a  cu c s ng ­ Phê phán: Trong th c t ch  đ ữ ự ế ộ ố ể ượ c mình, không tin vào mình có th  g ấ ạ ầ ầ  đó d n đ n th t b i: ườ ớ ậ ng d y mà t

ẽ ẫ ế ả ự ả ả ộ ọ ố ọ + M t h c sinh nhút nhát, e s , không tin vào năng l c b n thân mình khi đi thi s  d n đ n làm bài   ễ ỏ ề  ra chán n n, không còn ni m tin vào b n thân, d  b ượ ỏ t, t

ữ ượ

ườ ả ự

không t t. Cũng có nh ng h c sinh thi tr ẽ ộ cu c nên s  khó có đ ộ +  M t ng ế ự ườ ả ủ ề ữ ườ ế ạ ẫ ệ    tin vào mình, không có chính ki n c a mình mà ph i th c hi n ắ   ng”, “l m ế ủ ẽ “đ o cày gi a đ i khác thì d n đ n tình tr ng

c thành công. ệ i khi làm vi c, không t theo ý ki n tham kh o c a nhi u ng ố th y th i ma”.

ệ i giúp vi c ho c b ặ ố

ầ ữ + Có nh ng ng ẹ ộ ậ ể ượ ặ ủ ượ ả ườ ừ ỏ ượ ố  nh  đ ọ ụ c s ng trong nhung l a, m i vi c đ u có ng ể t qua? c b n thân, t ườ ọ ệ ề ự  mình đ c l p đ  v

ố ườ ủ ườ ẫ i. Nó d n con ng ế   i ta đ n

ọ ứ i quý tr ng.

ẫ ế ủ ừ ự ướ tin mà b c sang

ườ ẻ ổ ự ặ ả ọ ỏ ể ả i tr  tu i ph i luôn t đ t câu h i cho mình: ph i làm gì đ  xây

ữ ộ ố

ạ ứ ố ả

ề ả ố ắ ự ệ ọ ệ ạ ả ế ộ ố ả ộ ệ ư  tin, yêu đ i, yêu cu c s ng. Ph i bi t tránh xa các t ớ  cách đ o đ c t t. Vi c h c ph i đi đôi v i hành, dám nghĩ,   ủ ả    n n xã h i, ph i luôn làm ch  b n

i t m  lo , khi g p khó khăn h  có th  làm ch  đ 4. Bài h cọ : ứ ậ * Nh n th c:  ữ ẩ ự ọ ­ T  tin, khiêm t n, c n tr ng là nh ng đ c tính đáng quý c a con ng ượ ườ ế ờ ọ c m i ng b n b  thành công và đ ả ự ừ  tin vào b n thân mình mà d n đ n ch  quan, đ ng quá t ­ Tuy nhiên, đ ng quá t ự ụ ẽ ấ ạ ớ ủ ự ranh gi i c a t  ph  s  th t b i.  kiêu, t * Hành đ ng: ộ ­  H c sinh, sinh viên, nh ng ng ự d ng ni m tin trong cu c s ng?  ọ ậ ­ Ph i c  g ng h c t p và rèn luy n t ờ dám làm, t thân.

Đ  3Ề

ươ ả ư ể ng Ba, da hàng th t

ở ị ỏ ủ ị ”, tác gi ể ộ ằ ậ    L u Quang Vũ đã đ  nhân v t ộ   “Không th  bên ngoài m t đ ng, bên trong m t ồ H n Tr ệ ố ng Ba bày t  quan ni m s ng c a mình là:

Trong v  k ch “ ươ Tr ẻ ượ   n o đ c”.

ề ệ ị ư ế        Anh / ch  suy nghĩ nh  th  nào v  quan ni m trên?

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ủ ườ t

ồ ườ

ấ ượ ố ủ ườ ậ ầ   ọ ứ ư ưở ậ ng, khát v ng). Đây là ph n i (g m nh n th c, t ạ ượ ự ẹ   ế ớ ế c s  toàn v n, i. N u th  gi i bên trong đ t đ ộ ờ ố ầ   ấ ố ẹ c nh ng ph m ch t t t đ p, quý giá, s ng m t đ i s ng tinh th n ế   ể ả c ch  có th  c m nh n qua ti p i ta không nhìn th y đ

ế ằ ứ ệ ậ ờ ồ ị 1. Gi ế ớ ộ ­ Bên trong: Là th  gi i n i tâm c a con ng ườ ấ ứ i cao quý trong con ng làm nên ý th c, ch t ng ữ ượ ườ ẽ ệ i s  có đ hoàn thi n, con ng ắ ầ phong phú, sâu s c. Đây là ph n mà ng ắ ể xúc, tìm hi u và g n bó. ể ­ Bên ngoài: là cái có th  quan sát, nh n bi t b ng th  giác (g m hình th c, hành vi, l i nói, vi c làm).

ấ ể ườ ệ ữ ệ ụ ng là quan h  th ng nh t – cái bên ngoài là bi u hi n c : Th

ị ượ ể ủ ượ ạ

ố c l i, cái bên ngoài cũng đ ự

ả ự ệ ố ố c cái bên trong quy đ nh, chi ph i. ấ ủ ứ

ố ằ ấ ạ ệ ế ả ạ ố ạ ố ở ườ  tr t o, tr  nên l ch l c, m t thăng b ng. Dù

ộ ằ ệ ấ ớ ườ ơ i r i vào tình tr ng s ng gi ị

ộ ầ ắ ệ

ằ ố ớ ươ ậ

ố ầ ể ữ ẫ ng Ba: ứ ả ề ể ấ ấ ể ạ    Th  hi n m t quan ni m s ng đúng đ n: C n ph n đ u đ  đ t ố   ườ i hãy s ng ườ ạ ượ ự  c s i đ t đ

ự ế ộ ố

ườ ườ : ủ  cu c s ng c a Tr ắ ề ớ

ươ ườ ẫ

ộ ớ i làm v ạ ứ ấ ỉ ầ n chăm ch , c n cù, tinh t ớ ợ ượ ươ ữ ế ế   ộ ng Ba­ m t ng  đã ự ố i m u m c, s ng đ o đ c và giàu tình nghĩa v i v  con,   ọ   ẩ c m i ng Ba đ

ế ắ ề ớ ườ ạ ộ ọ ị i thô b o, tham lam, coi tr ng s  h ự ưở   ng

ụ ậ

ả ố ồ i này đã b  đ y vào m t tình hu ng éo le: h n Tr

ươ ầ ề ươ ẫ ờ ị

ả ố ầ ể

ỏ ượ ấ ấ ỏ

ị ẫ ầ ề ầ ề ậ ể ồ ạ ẫ ng h p này l i tr  nên mâu thu n, không th  t n t i. ụ ỉ ả ạ ở ắ ầ ể ầ ộ

ế ộ ề ự ạ ể ế ồ ở

ủ ầ ồ :

ờ ố ố ể ể

ả ệ ủ ố ự ể ấ

ộ ả ậ ự ượ ủ ả ẳ ờ

ồ ố ỉ ố ượ ườ ụ ể ị i kh ng đ nh đ ườ i khác, t c là không ch  s ng t t mà còn đ ạ ọ c m i ng

ộ ộ ậ ỏ ữ ườ ữ ­ Quan h  gi a bên ngoài và bên trong th  c a cái bên trong và ng ộ ẻ Không có s  hài hòa, th ng nh t c a bên ngoài và bên trong, ­ Bên ngoài m t đ ng, bên trong m t n o:    ấ ậ ờ ứ t c là l i nói, vi c làm không th ng nh t v i suy nghĩ, tình c m, nh n th c. S  không th ng nh t này   ợ   ở khi n con ng ng h p ề nào cũng đ u là bi k ch.  Ý nghĩa câu nói c a Tr ủ ể ệ ữ ỗ ự s  hài hòa, cân b ng gi a nh n th c, hành vi, gi a cái bên trong v i cái bên ngoài. M i ng ủ ả là mình, luôn làm ch  b n thân c  v  th  xác l n tìn th n. Đó là cách s ng đ  con ng thanh th n.ả 2.  Phân tích, ch ng minh ươ ng Ba: Ý 1: Th c t ầ ồ ­ Cái Bên trong: G n li n v i ph n h n Tr ộ ườ n cây, m t con ng nâng niu chăm sóc v ề ớ v i cháu n i, v i láng gi ng xung quanh. Đó là nh ng ph m ch t quý giá khi n Tr ườ ể ọ ng i n  tr ng, quý m n. ­ Cái Bên ngoài: G n li n v i xác hàng th t – m t con ng ấ th  v t ch t. ộ ẫ ộ ự ầ ị ẩ ườ   ng Ba ­ Vì m t s  nh m l n nên c  hai con ng ữ ấ ề ở ỗ ồ ng Ba v n có nh ng nhu c u v  tinh  ch : h n Tr ph i s ng nh  trong xác anh hàng th t. V n đ  là    ế   ạ ị ể ề th n song l i không th  đi u khi n xác anh hàng th t­ tuy ch  là xác th t âm u đui mù song v n có ti ng ầ ề ậ ẫ   c th a mãn nhu c u v  v t ch t. C  nhu c u v  v t ch t và nhu c u v  tinh nói riêng, v n đòi h i đ ợ ườ ầ ề ự  nhiên, chính đáng song trong tr th n đ u t ạ   ạ ể ả ế ­ K t qu : Trong s  xung đ t, nhu c u th  xác l i có ph n th ng th  và cái th  xác phàm t c kia l i ầ ầ   có th  lên ti ng nh o báng nhu c u cao quý c a linh h n. Đây là m t đi u phi lí và đau lòng b i ph n ươ ế ạ ng đ n ph n h n. xác đã xúc ph m, đã làm t n th ườ ệ ộ ố i hi n nay Ý 2: Trong cu c s ng con ng ữ ợ ự Ở ộ ố ườ  m t s  ng   i có s  hòa h p gi a bên trong và bên ngoài. Đó là khi cái bên trong – đ i s ng tinh ­  ẽ ể ạ ậ ự ạ ầ ề   th n – th t s  m nh m  đ  t o thành m t b n lĩnh s ng, b n lĩnh văn hóa đ  có th  chi ph i, đi u ể ể ờ ườ   ệ i khi n l i nói, vi c làm đ  cái bên ngoài th t s  là s  bi u hi n c a cái bên trong. Khi  y, con ng ộ   ườ ượ ố c cái tôi c a b n thân, đ ng th i cũng t o cho mình m t c s ng là mình, con ng đ ứ ả kh  năng đ  chinh ph c, thu hút ng   i yêu m n.ế ­ Có m t b  ph n không nh  nh ng ng c s  hài hòa gi a bên ngoài và bên trong: i không t o đ

ư ứ ậ ạ ượ ự ả

ố ẹ       + Bên trong t t đ p, có nhân tính, có l ả ắ ả ị

ợ ườ ể   ạ ứ  ra có đ o đ c, có hi u

ượ th ng đ ẩ ự ạ ứ chu n m c đ o đ c. Đó là tr      + Bên trong kém c i, t m th ế ng h p con ng ng song  ợ ỗ ả ố ị ườ ả ạ ượ ườ ả ế ể ươ ng tâm, có kh  năng nh n th c, hi u bi t nh ng không   ữ ớ   ớ ươ ẩ ế c hoàn c nh, b  hoàn c nh xô đ y đ n ch  có nh ng hành vi trái v i l ng tâm, trái v i ườ ằ ạ ệ ấ i ph i s ng k ch l c, m t thăng b ng. ả ỏ ộ ở  vào v  trí bu c mình ph i t ả ố i ph i s ng gi  t o. ng h p con ng ườ ỏ ầ ng. Đó là tr

ướ ắ ng con ng ườ ươ ớ ộ ố   n t i m t l i i v

ứ ạ ữ ầ ườ ữ ắ ả i ta m c ph i nh ng sai

ố ệ ớ ự ậ ể ươ bi t, có tình c m cao th ở ộ :  3. Đánh giá­ m  r ng ấ ề ượ ư c L u Quang Vũ nêu ra có ý nghĩa nhân sinh sâu s c, h ­ V n đ  đ ố s ng nhân văn.  ộ ố ữ ầ ­ Cu c s ng đ y nh ng khó khăn, ph c t p, đ y nh ng cám d , có khi ng ả ấ ầ l m, v p ngã. Hãy dũng c m đ i di n v i s  th t đ  v ỗ n lên.

ể ự ự

ườ ớ ả ụ ể c s ng t ạ ự ườ ượ ố i đ ố i ph i bi t đ u tranh v i b n thân, ch ng l i s  dung t c đ  hoàn thi n nhân cách và v ồ    nhiên, có s  hài hòa th  xác và tâm h n. ươ   ệ n

ị ỉ ự ự ả ế ấ ầ

ị ậ

ệ ầ ứ ể ườ

ọ ụ ạ

ể  ki m soát m i hành vi, đ  không ch y theo d c v ng t m th ầ ồ ườ ệ ọ ể ụ ọ ế ả ấ ể ượ ố ả ộ ng nh t đ  đ

ầ ề ự ầ ộ

ầ ề ậ ề ượ ạ ạ ấ ể ạ c h nh phúc.

ữ ớ ả ắ ớ ả ả ố ớ ọ ộ ằ ẳ nói m t đ ng làm m t n o ộ ẻ ”, gi  d i v i m i ng ườ   i

ượ ế ẻ ể ắ ả ố ủ ớ k  thù c a chính mình t qua nó đ  chi n th ng hoàn c nh, s ng đúng ”, v

ự ố ­ S  s ng ch  th c s  có ý nghĩa khi con ng Con ng ữ ớ t i nh ng giá tr  tinh th n cao quý. 4. Bài h cọ : ứ ậ * Nh n th c: ệ ả   ế ể ườ ầ ỗ i c n trang b  cho mình nh n th c, hi u bi t đ  có th  phân bi t đúng – sai, rèn luy n b n ­ M i ng ạ ể ự ể ể ng, không sa đà vào lĩnh đ  có th  t   ế ố ố ữ   l i s ng buông tu ng, dung t c. Bên c nh đó, c n quan tâm đ n b n thân mình, quan tâm đ n nh ng ự ầ  nhiên. c s ng m t cách tho i mái, t nhu c u, nguy n v ng chính đáng dù là bình th * Hành đ ngộ ố ắ ộ ố   ­  C  g ng tìm s  hài hòa gi a nhu c u v  tinh th n và nhu c u v  v t ch t đ  t o nên m t cu c s ng ằ cân b ng và nghiêm túc v i b n thân mình, t o cho mình quy n đ ự ­ Hãy trung th c, th ng th n v i b n thân, không “ và chính mình. ả ­ Hãy luôn c nh giác v i “ là mình.

ằ ỏ ạ ẫ ữ ộ ọ ở ấ

ị ề ệ ượ ủ Đ  4ề    ậ   ữ     “Gi a m t vùng đ t  khô c n s i đá, cây hoa d i v n m c lên và n  ra nh ng chùm hoa th t ự ỡ r c r .”                   Trình bày suy nghĩ c a anh ch  v  hi n t ng trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

i ả thích :

ố ỏ ưở ườ “vùng s i đá khô c n”: g i liên t ng, suy nghĩ v  môi tr ệ ầ   ắ ng s ng kh c nghi t, đ y

ỏ ườ ế ớ ng, vô danh, ít ng t, nh  bé, cũng là lo i cây bình th ườ   i

ở ữ ự ặ ạ ố  Cây hoa d i s ng gi a t nhiên l ng l

ượ ạ ẫ ớ ệ ề ắ ở ẽ  mà kiên ữ ệ ể ố t lên đi u ki n kh c nghi t đ  s ng và n  hoa. Nh ng bông

ừ ự ắ ệ  s  ch t chiu, th  hi n s c s ng mãnh li t.

ủ ể ệ ứ ố ề ng thiên nhiên mà g i ra suy nghĩ v  thái đ  s ng c a con ng

ộ ố ẹ ẫ ồ ạ ợ ệ ữ ự ố ườ ẫ ườ  Cho dù  i. ả   i ph i có ý chí,

ả ị ự ươ ng. Nó thích nghi v i hoàn c nh, v ả ẹ ẽ ế ệ ượ ượ ắ ệ ế n lên trong cu c s ng.

ộ ố  :

ệ ượ ạ ẫ ự ọ ộ ấ ằ ỏ  nhiên:  “Gi a m t vùng đ t  khô c n s i đá, cây hoa d i v n m c lên và n ở

ế ớ ự ố ỏ ng trên, ta có th  tìm th y

ậ ự ỡ ể ứ ấ ở ộ ứ ố ề ơ ạ ẽ ề ẵ

ệ ố ắ 1. Gi ­ Hình  nh ả ề ợ ằ ơ ự ố gian khó. Nói cách khác, đó là n i s  s ng khó sinh sôi, phát tri n. ­ Hình  nh ả “cây hoa d i”:ạ  Lo i cây y u  ạ ạ chú ý. ọ ­ Hình  nh ả “cây hoa d i v n m c lên và n  hoa”: ả ườ c hoa là thành qu  đ p đ , k t tinh t  Câu nói m n hi n t hoàn c nh kh c nghi t đ n đâu, s  s ng v n hi n h u, cái đ p v n t n t i. Con ng ngh  l c v ứ 2. Phân tích ­ ch ng minh ữ Ý 1: Hi n t ng t ữ ra nh ng chùm hoa th t r c r .”  ệ ượ    nhiên quanh mình. Cây c i, c  hoa  nhi u n i trong th  gi i t ­ Hi n t ẩ ớ ọ ề   xung quanh ta luôn  n ch a m t s c s ng m nh m , b n bĩ. Chúng s n sàng thích nghi v i m i đi u ệ ki n s ng kh c nghi t:

ơ ươ ẫ ở ữ ẫ ồ ọ ạ + N i sa m c nóng b ng ỏ , cây x ng r ng v n m c lên, v n n  hoa, nh ng bông hoa nép mình

i xù xì gai nh n. Ở ệ ướ ớ ẫ ờ cánh đ ng băng Nam C c ọ ữ ự , các nhà khoa h c s ng s  khi phát hi n d i l p băng dày v n có

ướ d +  ữ ị

ữ ủ ự ế ờ ố ố ớ ỗ ặ đ i s ng luôn đ t ra đ i v i m i con ng ườ   i ồ nh ng đám đ a y. ử ữ Ý 2 : Nh ng th  thách, nh ng khó khăn c a th c t

ộ ố ố

ẳ ộ ố ầ ữ ườ ướ i tr

ủ ố ậ ấ ự ế c th c t ả ệ ắ ẫ

ả ườ

ự ẫ ươ i đích th c v n v ứ ố ị ự ữ ế

n lên. ủ ệ ề ứ ố ệ ủ ị ự ự i mang đ n  nh ng đi u kì di u cho cu c s ng i càng đ

ứ ủ ữ ữ ượ ộ   c b c ề   c trong đi u

ế ươ ư ữ ọ ự ế ườ ọ ậ i h c t p: ng sáng cho m i ng c tôn vinh nh  nh ng t m g

ờ ế ố ứ ự ờ ằ   ­ Cu c s ng không bao gi  b ng ph ng, luôn ch a đ ng nh ng b t ng , bi n c  ngoài ý mu n. Vì ọ ậ  đó. Ta không nên đ u hàng v y, quan tr ng là cách nhìn, thái đ  s ng c a con ng   ữ   hoàn c nh, không buông xuôi phó thác cho s  ph n. Trong hoàn c nh “kh c nghi t”, v n có nh ng con ng ộ ố ườ ­Ý 3: Ngh  l c và s c s ng c a con ng ườ ộ ố ­ Chính trong thách th c c a hi n th c cu c s ng, ngh  l c và s c s ng c a con ng ờ ế ả ạ ượ ố ơ ộ  rõ h n bao gi  h t. Nh ng đóng góp, c ng hi n hay nh ng thành t u, k t qu  đ t đ l ấ ầ ượ ấ ệ ki n đó r t c n đ ứ ẫ * D n ch ng:

ộ ạ ắ ề ộ ờ ớ

ị ừ ị  đã có m t cu c đ i s m ch u nhi u cay đ ng, gay go, đã ẳ đ c đ  v n lên kh ng đ nh tài năng và đi đ n thành công.

ệ ệ ự ọ ự ọ ể ươ  h c, t ệ

ố ả ườ ể ự ả  ph i s ng trong hoàn c nh nghi t ngã:   ằ   i thanh niên đó đã s ng b ng

ố ễ ữ ạ ề

ắ ươ ề ấ ầ ớ ệ ể ả ng đ u v i hoàn c nh kh c nghi t đ

ơ

ắ ề

ươ ng đ p. Đó là bi u t

ộ ấ ộ ố ườ ủ ợ ữ ườ ề ứ ủ n lên c a con ng ề ị ự ng c a ngh  l c và ý chí v ổ ọ i xu t phát t

ệ ượ ng t

ề ườ ẻ ố ậ ợ ệ ố ố ệ ự  nhiên. ữ ng, đi u ki n s ng thu n l i, có ng

ự ủ i bi t t n d ng nó đ ữ ộ ố

ườ ế ậ ụ ườ ỷ ạ i  ế ụ ẫ ế ề ạ ờ ể   l i mà   ả   ng th , d n đ n lãng phí th i gian, ti n b c, tâm huy t, tình c m

ộ ố ậ ợ ườ ả ố

ỉ ế ưở i thân. S  lãng phí  y là vô cùng đáng trách. ặ ượ ườ ể ả ữ ợ ả

ỗ ự ố ắ ồ ọ ườ ủ ơ i càng quan tr ng h n.

ẽ ấ ạ ộ ố ư ả ả ớ ơ   i th t b t h nh khi g p ph i hoàn c nh tr  trêu trong cu c s ng, nh ng s  b t h nh h n

ặ ố ắ

ướ ấ ỏ ư ằ ằ i đ t s i đá khô c n nh m tìm ngu n n ồ ướ ẫ   c d u

ạ ỏ ể ế ụ ồ ạ ễ ủ ở ữ

ườ ầ ể ượ ộ ố ữ ế ố t lên khó khăn mà có nh ng đóng góp, c ng hi n trong cu c s ng, con ng

ấ ầ ự ộ ủ ự ệ ề

ồ ả ộ i thân và c  c ng đ ng.

ể ị ự ườ ộ ủ ữ ậ ồ ườ ở i

ắ ề ữ ỗ ợ ỡ ể ọ ệ ồ ượ ữ ặ hoàn   ọ   t qua m i

ộ ố + Nhà văn Nga vĩ đ i M. Gor ­ ki ế không ng ng t ả ố                +  “Hi p sĩ công ngh  thông tin” Nguy n Công Hoàng ể ế ậ  mình di chuy n, kh  năng ngôn ng  h n ch . V y mà ng không th  t ầ ứ ọ ọ ậ ế ị ự ngh  l c, quy t tâm h c t p và nghiên c u ph n m m tin h c. Cu i cùng anh đã thành công. ọ ấ ậ ươ ữ ấ ng khác n a, h  ch p nh n đ ­ Còn có r t nhi u t m g ẹ ữ ướ ể ệ ươ ố c m  cao đ p. n lên, th  hi n nh ng  s ng và v ở ộ : 3. Đánh giá – m  r ng ả ộ ệ ượ ng thiên nhiên mà hàm ch a nhi u ý nghĩa sâu s c, g i ra nhi u suy  m t hi n t ­ Câu nói miêu t   ả   ủ ể ượ ẹ ưở i trong nh ng hoàn c nh t ừ  khó khăn, kh c li t. Đây là m t bài h c quý báu, b  ích v  thái đ  s ng c a con ng hi n t ­ Phê phán nh ng k  s ng trong môi tr ể ố phát tri n t i đa năng l c c a mình, đóng góp cho cu c s ng. Song cũng có nh ng ng ỗ ự ố ắ không n  l c c  g ng, ch  bi t h ự ườ ủ c a ng ẫ   i đã s ng chán n n, buông xuôi và d n ­ Không g p đ c nh ng thu n l i trong cu c s ng, có ng ớ ấ ạ ng h p này có th  c m thông song không nên đ ng tình vì tuy hoàn c nh có vai trò t i th t b i. Tr   ữ ọ quan tr ng song nh ng n  l c c  g ng c a con ng 4.      Bài h cọ  : ứ ậ * Nh n th c:  ườ ậ ấ ạ ­ Con ng ư ế n u nh  chúng ta thôi không c  g ng. ­ Cũng nh  cây hoa d i kia r  c a nó đã đâm sâu d ẹ ít  i đ  ti p t c t n t i mà n  nh ng chùm hoa đ p. * Hành đ ng:ộ i c n có ­ Đ  có th  v   ữ   ngh  l c, ý chí, năng l c. Song cũng r t c n s  đ ng viên, khích l , tình yêu và ni m tin c a nh ng ng ­  C ng đ ng nên có cách nhìn nh n, đánh giá đúng đ n v  nh ng đóng góp c a nh ng ng ờ ả c nh đ c bi t, đ ng th i nên có nh ng chính sách h  tr , giúp đ  đ  h  nhanh chóng v khó khăn trong cu c s ng.

ủ ạ ề ờ ạ ủ ứ ể ả ớ ỉ ọ ướ t n ạ   c ch  hòa vào bi n c  m i không c n Đ  5ề    ậ  “Gi Suy nghĩ c a b n v  l i d y c a Đ c Ph t:

mà thôi”.

DÀN Ý THAM KH OẢ

:

ơ ẻ ườ ữ ẻ i riêng l .

ỉ ữ ậ i thích c ạ

trong m i liên k t v i c ng đ ng.

ồ ồ ể ữ ỉ ố ộ ậ : hàm ch  m i quan h  gi a cá nhân v i t p th , gi a m t con ng ườ ớ   i v i

ủ ứ ườ ả 1. Gi ọ ướ : ch  nh ng gì nh  bé, đ n l , nh ng con ng ỏ ­ Gi t n ộ ­ Bi n cể ả: d ng v t ch t t n t i v i m c đ  l n; ch  s  mênh mông, c ng đ ng xã h i. ỉ ự ấ ồ ạ ớ ứ ộ ớ ố ­ Không c nạ : Nói lên s c m nh vô song khi  ở ạ ứ ệ ữ =>  Câu nói c a Đ c Ph t ệ muôn tri u con ng ộ ế ớ ộ ớ ậ ụ i. Cũng mang ý nghĩa đó, t c ng  Vi t Nam có câu:

ữ ệ ẳ ộ

ụ ạ M t cây làm ch ng nên non Ba cây ch m l i nên hòn núi cao

:

ỉ ể ả ớ

ế ọ ướ ạ ươ

ng: bao la bát ngát. Gi t n ướ ồ ạ ớ ạ ọ ướ ễ ng: t n t i mãi mãi. c d  tan bi n, đ i d   ể ệ   ể ả ố c, làm nên sông su i, bi n c  mênh mông, chúng m i có th  hi n

ệ ệ ề ạ ố

ể ậ ể ỉ ồ ạ ộ ệ ắ ế ắ

ữ ể ậ ượ ồ ạ ữ ề

ể ộ ườ ừ ở ề    nhi u

c nhân lên và t n t i v ng b n.  ầ ỉ ỗ c hình thành t ộ ủ ộ ọ ề ầ ử  bào c a xã h i. Ch  m i ph n t

ư ượ c t o nên b i nhi u th y cô và h c sinh. Khu dân c  đ ể ế  cá nhân không th  làm nên m t gia đình.  ấ ầ ế ậ ể

ể ồ ạ ế ố ệ ậ ỉ ượ   c.

ể ỏ ố ề ờ ậ ể ứ 2 . Phân tích ­ ch ng minh ọ ướ Ý 1:  “Gi c ch  hòa vào bi n c  m i không c n mà thôi” t n ạ ươ ỏ ­  Gi t n c: nh  bé, đ i d ỉ Ch  khi nào hòa vào các dòng n h u.ữ ộ ­  Trong quan h  xã h i, gi a cá nhân và t p th  có m i quan h  hai chi u, tác đ ng qua l i. Không có ậ cá nhân thì không có t p th , t p th  ch  t n t i khi các cá nhân có quan h  g n k t. Cá nhân g n bó ạ ứ ớ ậ v i t p th  thì s c m nh đ ọ ượ ạ ­  M t tr ng h c đ ộ h  gia đình, gia đình là t Ý 2: Cá nhân r t c n đ n t p th ớ ạ ớ ­  Cá nhân ch  là cá th  nh  bé v i nhi u gi i h n, n u s ng bi t l p thì không th  t n t i lâu đ ể Cá nhân không th  nào s ng tách r i t p th .

ố ỡ ữ ườ ỡ ° Trong gia đình, con cái c n đ n cha m  ông bà, anh ch  em c n s  giúp đ  nhau. Ra ngoài xã i nông dân mu n duy

ầ ự ấ ầ ế ầ ế ộ h i, cá nhân c n s  giúp đ , quan tâm c a b n bè và nh ng ng ư trì s n xu t c n đ n nh ng kĩ s  khoa h c, nh ng nhà doanh nghi p.

ơ ả ữ ẩ

ọ ự ộ ề ở ề ấ ề

ề ữ ả ả   ° Do hoàn c nh xô đ y, Rô­bin­x n, v  ch ng Mai An Tiêm ph i s ng m t mình gi a hoang đ o, ư ậ ữ ồ ạ ọ c đi u đó và h  đã t n t i. ặ ườ i khi g p th ử

ỡ ườ ơ ượ ự ộ i nh ng ni m vui, s  chia s . Con ng i, đ ng viên.

ẹ ầ ự ủ ạ ườ i khác. Ng ọ ữ ệ ợ ồ ả ố ọ ệ ượ ề nh ng h  luôn khao khát tr  v  đ t li n, v  xã h i. H  đã th c hi n đ ế ể ­  T p th  mang đ n cho cá nhân cho con ng thách, gian truân thì đ ữ ẻ ự ủ ộ c an  ơ ậ ợ ộ ẽ ượ ế

ộ ợ ° Nh ng H i Nông dân, H i Ph  n , H i C u chi n binh là n i t p h p nh ng thành viên. Đó ượ ữ ộ ố ầ c s  giúp đ ; lúc cô đ n, s u mu n s  đ ụ ữ ộ ự ng tr  nhau, cùng nhau v t qua khó khăn trong cu c s ng.

ố ỡ

ỏ ể ậ ứ ợ ế ắ ớ ậ ể ạ ườ ạ ng cho cá nhân

ỉ ộ ộ ả ho t đ ng và b c l  kh  năng.  ọ ơ ọ ọ ậ ườ ệ ể ỉ ng h c không ch  là n i đ  h c sinh h c t p, rèn luy n mà còn là n i h  có th  thi th , th ố ể

ơ ể ọ ự ọ ậ ủ hi n năng l c h c t p c a chính mình.

ợ ượ ủ ả ờ ứ ế ắ ạ ố ộ ộ ộ   c nh  s c m nh c a c  dân t c,

ộ ổ ứ ươ ữ còn là nh ng t  ch c t ả ở ổ ° Các t  hòa gi i   các khu ph  đã c u bi t bao gia đình kh i tan v … ứ +  Cá nhân ch  có s c m nh khi hòa h p, g n bó v i t p th . T p th  t o môi tr ạ ộ ° Tr ệ ạ ° Cu c kháng chi n ch ng ngo i xâm c a dân t c th ng l i đ ặ ằ ề ả

ủ ứ ạ ầ ế ậ ọ ả

ể ưở ỉ ự ườ i khác mà không có ý th c t n lên thì không th  tr ứ ự ươ  v ng thành

ể ạ ự ẹ ệ ậ ớ trong đó m i cá nhân đ u góp m t b ng s c m nh riêng, kh  năng riêng. ể Ý 3:  Có ph i lúc nào cá nhân cũng c n đ n t p th ? ế ­  N u cá nhân ch  d a vào ng c. ượ đ          Con cái lúc nào cũng c y vào cha m  thì l n lên không th  t o s  nghi p cho mình.

ị ẫ ự ẳ

ờ ẵ ườ ể   i đ

ế ướ ỗ ự ủ ử ự ọ i thì ta t ch n cho mình h

ẳ ờ ị ấ ế b  vùi l p n u nó

ề ề ủ ủ ườ ộ ế ệ ậ ẽ ườ i, m t th  h  và c a nhi u ng

ộ ượ ệ ố ố

ớ ố ữ ữ ườ ệ ậ ầ ế i khác thì s m hay i, cá nhân nào s ng bi t l p, không c n đ n nh ng ng

ẽ ị ẽ ặ ấ ạ ọ ề ­  S  kh ng đ nh, n  l c c a cá nhân v n là đi u quan tr ng. ộ ố ế ấ ữ            Nh ng gian nan th  thách trong cu c s ng luôn đ n b t ng , lúc đó ta không có s n ng ả ủ ỡ giúp đ , an  ng gi i quy t riêng. ở ộ : 3. Đánh giá ­ m  r ng ắ ủ ấ ề ờ ạ ủ ứ ị ­ Kh ng đ nh tính đúng đ n c a v n đ : L i d y c a đ c Ph t s  không bao gi ế ệ ằ i. nhi u th  h . n m trong tâm ni m c a m t ng ­  Phê phán l i s ng trái ng c: + Nh ng con ng ộ

ố ậ ể ế ệ

ạ ự ự ữ ử ự ộ  tin đ  v ượ ng và hăng hái, không có trách nhi m cho   ộ   t qua nh ng khó khăn, th  thách trong cu c

ể ể ở ộ ộ ọ ướ ế ở ẽ ạ c n u

ễ ẽ ộ

ạ ợ ứ ẽ ọ ứ ẽ ở ộ ố ễ

ứ ọ

ể ậ ồ ố

ờ ạ ệ ế ộ ỗ ứ ạ ố

ữ ứ ự ồ ạ ủ ẽ

ủ ự ả ố

ả ế ồ ộ ố ả ớ ế ả ườ ắ ớ

ể ấ ậ ể ạ :

ả ự ỏ ệ ồ ộ ề ườ ỏ ườ ả mu n cũng s  g p th t b i và s  b  đào th i.        + S ng trong t p th , n u cá nhân không có s  r ng l ể ượ ủ ứ ậ t p th  thì cũng không có đ  s c m nh, s  t ế ố s ng đ  đi đ n thành công. ẻ ­ M  r ng:  M t gi t n  thì s  nhanh chóng c n khô và không mang l i l i ích gì.  riêng l ườ ế ố ể ả ế N u nó hòa vào bi n c  thì khác. Con ng i n u s ng m t mình thì s  không có ai giúp s c, d  dàng ị ậ ổ ế ế ế ồ b  qu t đ . N u bi t đ ng lòng, đoàn k t thì m i th  s  tr  nên d  dàng và cu c s ng s  không bao ờ ế gi  k t thúc. ậ ộ : 4. Bài h c nh n th c, hành đ ng ứ    ậ * Nh n th c: ộ ớ   ­ S ng trong c ng đ ng xã h i, ta không th  tách r i mà không hòa nh p, không có trách nhi m v i ề ề ồ ộ c ng đ ng. M i cá nhân đ u ti m tàng nh ng s c m nh riêng. Hãy mang s c m nh đó c ng hi n cho   ấ ể ậ t p th , chúng ta s  tìm th y ý nghĩa s  t n t i c a mình. * Hành đ ngộ : ậ ể ữ ­  S ng trong t p th , ph i có s  quan tâm đ n nh ng khó khăn c a anh em; ph i bi t đ ng c m, xót ế ố ố ậ ữ xa cho nh ng s  ph n không may m n. Ph i bi t s ng v i  và cho ng i thì cu c s ng m i thành công, m i có ý nghĩa. ậ ­  Cá nhân nào thì t p th   y, vì th , m i cá nhân ph i t ạ ạ ỗ “M i ng ế ỗ ả i kh e m nh thì t o nên c  dân t c đ u kh e m nh” ể ạ  rèn luy n mình đ  t o nên t p th  m nh ạ  (H  Chí Minh).

ươ ủ Đ  6ề    ạ Tình th ng là h nh phúc c a con ng ườ i

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả ế ệ ệ t và có trách nhi m v i ng ườ   i,

ắ t làm cho g n bó m t thi ả

ạ ượ ườ ậ ng vì c m th y hoàn toàn đ t đ i: ướ ườ Tình th ng v

ấ ế ươ ng khi n cho ng ư ậ ươ ọ ẫ ạ ướ ồ là tình c m n ng nhi ạ  là tr ng thái sung s ủ ng là h nh phúc c a con ng ả ề ng ni m vui s ng, h nh phúc mà tình th ớ ệ c ý nguy n. ề  ướ i ta luôn h ườ ể ỏ i có th  th a mãn ý   ạ i.

:

ươ ể ng:

ấ ả ự ể ậ ả ấ

ưở ọ ẹ ạ ươ i. Con cái ngoan ngoãn, tr ạ   ng con cái, ch p nh n bao v t v , c c nh c, hi sinh b n thân đ  nuôi d y ấ ủ   ng thành, cha m  coi đó là h nh phúc nh t c a

i thích 1. Gi :  ươ ­ Tình th ng:  ớ ậ ­ H nh phúc: ạ v i v t  ạ ươ ­   Tình th ể ẻ nhau đ  chia s , thông c m, đùm b c l n nhau. Và nh  v y con ng ượ ưở ệ nguy n, đ ng mang l c h ứ 2. Phân tích ­ ch ng minh ủ ệ  * Các bi u hi n, ý nghĩa c a tình th ạ Ý 1: Trong ph m vi gia đình : ẹ ­  Cha m  yêu th ườ con cái nên ng ờ đ i mình.

ộ ổ ề ư ặ ư ỏ ậ

ẹ ề ế ẹ ạ ả ủ i d y b o c a cha m , bi ế   i ni m vui cho cha m , đó là hi u t đem l

ả ờ ạ ạ ng và h nh phúc.

ự ề ữ ữ ữ ự ẹ ạ ậ ủ   ng yêu, s  hòa thu n gi a anh em, gi a cha m  và con cái t o nên s  b n v ng c a

ờ ỗ ­ Trong cu c đ i có nhi u n i kh , nh ng con cái không nên danh nên ph n ho c h  h ng là ấ ủ ẹ ỗ n i đau l n nh t c a cha m . ế t nghe l ­ Con cái bi ươ th o, là tình th ươ ­ Tình th ạ h nh phúc gia đình.   * D n ch ng ạ

ạ ử ư ể ươ ạ ậ i, th t bát c u th p đèo cũng qua”. ự ắ ng thân ơ ở ủ ng chân thành là c  s  c a tình yêu đôi l a.  ấ ộ i nh  th  th ; t o nên s  g n bó

ụ ươ Th ấ ặ

ề ng là truy n th ng đ o lí:  ệ ộ ươ ứ ồ ng trình

ữ ề ầ ộ ướ ệ ủ ng v  nh ng n n nhân c a sóng th n và đ ng đ t ấ ở ng m  r ng, nâng cao thành tình yêu nhân lo i. ạ t Nam h i  và Vi

ủ ườ ươ ươ ử ạ ị i: ứ ộ : Ý 2:  Trong ph m vi xã h i ứ ươ ­ Tình th  núi cũng trèo/Ngũ l c sông cũng l     “Yêu nhau tam t ườ ố ươ ng ng ­ Tình th ộ ẽ ch t ch  trong quan h  c ng đ ng giai c p, dân t c.  ẫ Vòng tay nhân ái, Trái tim cho em,…        * D n ch ng:  Ch ở ộ ươ ­ Tình th ế ớ ứ : Th  gi ẫ * D n ch ng ậ ả Nh t B n… ấ ữ ­ Nh ng t m g ng sáng trong l ch s  coi

ộ Tình th ế ng là h nh phúc c a con ng ở ộ     trong m t chuy n đi thăm quân sĩ đã c i áo bào khoác cho m t

ng

+  Vua Tr n Nhân Tông ạ ườ ấ  cùng chia s  ng t bùi, cùng vào sinh ra t + H ng Đ o Đ i V ng Tr n Qu c Tu n ế ượ ố ử ớ    v i   c Nguyên – Mông, giành i lính gi a đêm đông l nh giá. ầ ư ộ ng sĩ d

ướ ấ c th

ấ ờ

ộ ờ ạ ổ ụ ừ ấ  lòng yêu n  xu t phát t ướ ứ ườ ng c u n ấ ủ ứ ộ

ộ ậ ướ ự i làm m c đích và h nh phúc cao nh t c a cu c đ i mình: “  c ta t ươ ng dân trong tình c, c u dân. Bác luôn l y tình yêu Tôi có m t ham ơ  do, đ c l p, dân ta ai cũng có c m ăn áo t b c là làm sao cho n

”.

ườ ố ộ ậ ượ ọ c h c hành ở ộ

ệ ả ươ ế ế ẻ ồ , vô c m, thi u tình th ng, không bi ả   t quan tâm, chia s , đ ng c m

ố ố ỡ ườ

ả ủ ẽ ố ườ ươ ượ ọ ự s ng cao c  c a con ng i. Tình th ng v t lên trên m i s  khác bi ệ   t

ủ ể ạ ỗ

ườ ể ầ ế ớ i. ả   ươ i, m i chúng ta ph i ng th c s  tr  thành h nh phúc c a con ng ự   ế n lên ch ng đói nghèo, áp b c b t công, chi n tranh phi nghĩa… đ  góp ph n xây d ng

ế ớ ượ ị ầ ữ ạ ọ ố ạ ươ ướ ề ướ i quy n trong ba cu c kháng chi n ch ng quân xâm l t ợ ẻ ắ ộ i v  vang cho dân t c. th ng l ễ ườ + Ng i thanh niên Nguy n T t Thành ả ố ệ c nh nô l  nên đã r i T  qu c ra đi tìm đ ươ ng con ng th ố mu n, ham mu n t ặ m c, ai cũng đ  3. Đánh giá – m  r ng ộ ị ẳ ­ Kh ng đ nh: Đó là m t quan ni m nhân sinh cao quí ờ ơ i s ng th   ­ Phê phán l i khác… và giúp đ  ng 4. Bài h cọ : ứ : ậ *Nh n th c ươ ­   Tình th ng là l ộ gi a các dân t c trên th  gi * Hành đ ngộ : ­ Đ  tình th ươ ố v ộ i hòa bình th nh v m t th  gi ự ự ở ứ ấ ng…

ẩ ọ ở ộ “M i ph m ch t c a đ c h nh là Đ  7ề  trong hành đ ng”

ữ ợ ị ề

ệ ấ ủ ứ ạ ủ ế ọ ậ ủ ả ưỡ ng và h c t p c a b n thân. Ý ki n trên c a nhà văn Pháp M. Xi­xê­rông g i cho anh (ch ) nh ng suy nghĩ gì v vi c tu d

DÀN Ý THAM KH OẢ

:

t c a con ng i.

ệ ữ ượ ể ệ ế ố ủ ờ ườ ệ ữ i nói và nh ng vi c làm c  th , qua m i quan h  gi a cá nhân

ể ụ ể ỗ ố ườ ướ ủ ẩ ộ c đo ph m giá c a m i con ng i.

ứ ạ ộ hành đ ng vì con ng

ự ữ ộ ạ ợ i l i ích cho con

ả 1.Gi i thích ạ ứ ứ ạ  là đ o đ c và tính n t t ­ Đ c h nh ứ ạ c th  hi n qua l ­ Đ c h nh đ ộ ớ ậ v i t p th , xã h i…Hành đ ng là th ứ : 2. Phân tích, ch ng minh ườ ể ệ ở ự ố ườ i, vì s  s ng: i th  hi n  Ý 1: Đ c h nh con ng ế ề ợ ­ T  x a, nhân dân ta đã ca ng i và đ  cao nh ng hành đ ng thi t th c mang l ng

ạ ậ ươ ẵ ứ ng ng i, s n sàng c u giúp k ẻ

ả  th t thà, dũng c m, giàu lòng th ị

ẻ ẹ ế ườ ị ộ ọ ướ ứ ườ ứ t đa  bàng tinh c u công chúa…) i v  nghĩa qua hành đ ng đánh tan b n c ề   p c u Ki u

ừ ư i:ườ + Chàng Th ch Sanh: ằ ứ ấ ạ b t h nh ( chém ch n c u dân lành, gi ụ  V   đ p con ng + L c Vân Tiên: ệ Nguy t Nga.

ị ộ ẳ ủ ữ ữ ụ

ữ ư ồ i nh ng k : “

ữ ệ ỏ

ẩ ở c, vì dân:

ử ấ ươ i th  hiên  ử ọ ộ  hành đ ng vì n ươ ề ấ ộ ủ ư ng cũng nh  trong th c t ướ ng sáng hành đ ng vì l l ch s  có r t nhi u g ợ   i

ủ ứ ạ ờ

i cha d y, tìm minh ch  đánh đu i gi c Minh c u giang san ậ ặ ế ặ ố ộ

Nói hay không b ngằ   ọ + Có nh ng câu t c ng  kh ng đ nh ý nghĩa quan tr ng c a hành đ ng:  ư ồ ố ẻ Ăn nh  r ng cu n, nói nh  r ng leo, ườ i”.ỏ   Nhân dân cũng phê phán, chê c   cày gi ế ư làm nh  mèo m a”; “Ăn thì ăn nh ng mi ng ngon/ Làm thì ch n vi c c n con mà làm”. ườ ể ­ Ý 2:  Ph m ch t cao quý c a con ng ự ế ị ­ Trong văn ch ủ ấ ướ ích c a đ t n ễ     + Nguy n Trãi: ề ướ ờ  ( tìm v  d ắ chi n th ng

ễ ơ

c, nhân dân. ự ổ  th c thi l ợ Bình Ngô sách làm cu c kháng chi n ch ng gi c Minh, l p nên i c  Lê L i, dâng  ế ệ t ngàn năm) oanh li . ệ  đánh tan hai h n hai m i v n quân Thanh đem l ả + Anh hùng áo v i Nguy n Hu : ắ ươ ạ ọ ế ế ồ ồ ố

ể ể ằ

ộ ấ ệ ấ ự ả ử ế ố

ộ   ạ i cu c ủ ố   s ng thanh bình cho dân. Chi n th ng Đ ng Đa, Hà H i, Ng c H i đã bi n ý chí c a vua   Đánh cho đ  dài tóc, đánh cho đ  răng đen, Quang Trung thành hi n th c b ng hành đ ng:   đánh cho chích luân b t ph n, phi n giáp b t hoàn, đánh cho s  tri Nam qu c anh hùng chi   h u chữ

ả ề ỏ ộ c, gi i phóng dân t c kh i xi ng xích nô

ậ ệ l

ệ ấ ữ ươ ủ” ồ ủ ị + Ch  t ch H  Chí Minh: ộ ậ ự , giành đ c l p t + Nh ng t m g ra đi tìm đ  do, thành l p nên n ng anh hùng li ườ ướ t sĩ:

ứ ướ ng c u n c VNDCCH. B  Văn Đàn ỏ ự ệ ỗ ươ ừ ấ l y thân mình làm giá súng,   ng, Tr  Văn   Tô Vĩnh Di nệ  l y thân

ả ứ ướ ế  châu mai vô hi u hóa h a l c đ i ph ộ ố c quên mình.

ỉ ế ộ ố ườ ướ ỗ i trong cu c s ng, h ng con ng ườ   i

ữ ể ộ ộ ườ ứ   i đ c

ệ ố ố i s ng, nh ng hành đ ng bi u hi n không x ng đáng là m t con ng ỉ ố ổ ố ỉ d i...

ữ ữ ắ ẳ ụ ể ươ   n

ể ử ủ ả ể ế ứ ạ ể ể ệ ầ ầ ế ấ ẩ

ấ Thố đem thân mình bít l  hành đ ng dũng c m, vì n chèn c u pháo… ở ộ : 3. .Đánh giá – m  r ng ư ­ Ý ki n có ý nghĩa nh  kim ch  nam cho m i con ng ự ự ố s ng trung th c và tích c c. ứ ữ ­ Phê phán nh ng l ả ố ị ạ h nh: s ng v  k , ch  nghĩ cho riêng mình, s ng vô b , đua đòi, gi 4. Bài h cọ   ứ ậ * Nh n th c: ộ  ­ Hành đ ng còn là dám nhìn th ng vào nh ng khuy t đi m đ  s a ch a, kh c ph c đ  v lên, có tinh th n c u ti n đ  th  hi n ph m ch t và đ c h nh c a b n thân. * Hành đ ng:ộ

ộ ế ự ủ ưỡ ừ t th c c a tu i tr  ngày nay là không ng ng h c t p, tu d

ọ ậ ứ ầ ủ ộ ể ế ể ườ ừ ứ ộ ổ ẻ t đ  đáp  ng yêu c u c a xã h i, x ng đáng là ng ệ   ng và rèn luy n   i v a có tài

ứ ­ Hành đ ng thi ể đ  nâng cao trình đ  hi u bi ừ v a có đ c.

ộ ườ ạ ố ề "

ả i b n hi n ế "M t quy n sách t                                  Hãy gi Đ  8ề ể ộ t là m t ng ứ i thích và ch ng minh ý ki n trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ố ạ sách t tố  ? t

ề ? i b n hi n ở ứ ề ế

ườ ạ ớ tố  là lo i sách m  ra co ta chân tr i m i, giúp ta m  mang ki n th c v  nhi u m t:  ờ ư ề ự ị ả ữ ờ ậ t là ng ờ ặ ế ớ i, đ i x a, đ i nay, th m chí c  nh ng d  đ nh c, th  gi

ướ ng.

ề ể i sao ví  ở i, trong n ễ ưở i b n có th  giúp ta chia s  nh ng n i ni m trong cu c s ng, giúp ta

ộ ố ị ậ ỗ ư ộ ố ẻ ữ ố ẹ t đ p nh  nhau mà có nh n đ nh ví von

ề ườ ạ ụ i b n hi n".

ể ế ữ ọ ổ

ể ườ ế ề ng, bao ki p ng ớ ẫ i điêu linh đói kh  mà v n gi ờ ấ ạ ả ườ ẹ  tr n v n nghĩa  i, bao m nh đ i b t h nh. Sách giúp ta

ườ

ắ ẩ T t đèn ng

ủ ủ ườ

ữ ả ớ ươ ươ ả ướ ườ ấ ố Lão H cạ  c a Nam Cao,  B c đ ạ   ướ c Cách m ng i nông dân tr ẫ ấ ng c m, b t bình ph n ậ i: xót xa th

ố ọ ươ ng, trân tr ng...

ồ ữ ờ ươ ớ n t i nh ng chân tr i

ị ố ẹ ơ ơ ậ ữ c m , nh ng giá tr  t

ườ ng t h c – qua sách, M.Gor­ki đã v ươ ớ n t i

ủ ỡ

ủ ề c  chia s , an

ỗ i nh ng n i ni m  ả ẻ ữ ế ế ớ ớ

ớ ệ ổ ầ ữ ả ẹ c s ng v i nh ng tình c m, c m xúc  đ p . ề . ệ ạ Truy n Ki u..

ướ ườ ệ ắ ố ng con ng i hình thành thói quen t t trong

ộ ố ạ

ạ ố ư ạ ả ế ọ t và sách x u nh  có b n t ấ t và b n x u – ph i bi t ch n sách t ố ể t đ

ấ t đ  k t tâm giao.

ề ờ ự ổ ỗ ườ ầ i c n có ý

ứ ấ  th i đ i bùng n  thông tin là v n đ  có ý nghĩa th i s . M i ng ườ ọ ng đ c sách.

ả : i thích 1.  Gi ế sách t ­ Th  nào là  ạ ­   Sách t ườ ộ ố cu c s ng, con ng ọ ươ ng lai, khoa h c vi n t t ạ ườ ạ ề  đó là ng ­  B n hi n ọ ậ ươ n lên trong h c t p, cu c s ng. Do tác d ng t v ộ ố ể ộ "M t quy n sách t t là m t ng ứ 2. Phân tích – ch ng minh ườ ạ t là ng Ý1:  Sách t i b n hi n  ươ ề ­ Sách k  cho ta bao đi u th ả tình. Sách giúp ta hi u và c m thông v i bao ki p ng ơ ố i” h n. s ng “ng ủ ụ ọ  c a Ngô T t T ,          * Ví d : Đ c tác ph m  ắ ơ ố ể ễ cùng c a Nguy n Công Hoan… ta hi u sâu s c h n s  ph n ng tháng Tám. Trái tim ta s ng v i nh ng c m xúc con ng ộ n , yêu th ữ ­ Sách giúp ta kh i d y trong ta nh ng khát khao, đ ng hành cùng ta v ủ ướ c a  t đ p... ự ọ         *  Sách và Măc­ xim Gorki: thông qua con đ ớ ộ ạ ánh sáng văn hóa c a nhân lo i và tr  thành m t nhà văn l n ồ Ý 2: Sách nâng đ  tâm h n ta  ư ượ ­ Đ n v i sách, ta nh  đ ượ ố ­ Đ n v i sách, ta đ ụ ế ớ         * ví d : Đ n v i  truy n c  tích, th n tho i,  ở ộ  3. Đánh giá – m  r ng  ộ ể ệ ­ Câu nói th  hi m m t quan ni m sâu s c, h ớ cu c s ng ­  làm b n v i sách. ố ộ ­ Trong xã h i có sách t ư ọ ạ ố ể ế đ c nh  tìm b n t ở ờ ạ ­ Văn hóa đ cọ   ồ th c làm giàu có tâm h n mình thông qua con đ   4. Bài h cọ

ờ ừ ớ ồ ườ ế ớ ộ ứ : T  bao đ i nay, sách đ ng hành v i con ng i trong hành trình đ n v i cu c

ế ầ ọ ọ ự ể ọ ắ t ch n l a sách đ  đ c, vun đ p tình yêu

ậ * Nh n th c ố s ng văn minh  ự * Hành đ ngộ :C n xây d ng thói quen đ c sách, bi ớ v i sách…

Đ  9ề

ộ ừ ị ề ủ Vi ắ t m t bài văn ng n (không quá 400 t ) trình bày suy nghĩ c a anh/ch  v  câu

ế ấ ạ ẹ nói: “Th t b i là m  thành công”.

DÀN Ý THAM KH OẢ

i thích

ả ụ ư ự ị ạ ượ ế ớ thành công).

ẹ ữ ườ ế ượ i đúc k t đ c nh ng kinh : ý nói th t b i s  giúp con ng

ấ ạ ệ

ế ấ ạ ượ ả ỗ ầ c n n lòng, sau m i l n th t b i giúp ta ế ự ố t lý s ng: th t b i không đ

ế ế

ừ ầ ấ ạ c th t b i ấ ạ ườ i, ai cũng t ng có l n th t b i ả

ệ ữ

ừ ệ i suy nghĩ, cách làm vi c và t ế    đó giúp ta ti n

ừ ữ ộ ố ấ ạ ế nh ng th t b i t đi lên t

c nh ng thành công trong cu c s ng chính là bi ứ

ủ ề ng Mĩ và th t b i n ng n . Honda đã rút ra

ậ ộ ả ứ ặ ọ ắ ị ườ ấ ạ ặ ng mà không nghiên c u đ c

ị ườ ẩ

ư ả ườ ườ ề ố

ứ ng  n i đó. T  th t b i này, qua nghiên c u, Honda đã đ a s n ph m xe máy phân ắ ng…) và cu i cùng   Mĩ.

ẳ ng  ưở ề ầ ế ả ở ng. Ông đã n m mùi phá s n nhi u l n

ừ ạ ướ c khi sáng t o nên DisneyLand.

ạ ừ ọ ậ ừ ị

ả ớ ủ ề ỉ ạ ọ ở ế ọ ấ ạ ữ ậ ọ i v a thi u ý chí h c t p. Ông   ế

ứ i.ớ

ừ ầ ầ ớ

ư ấ ắ ủ ỏ ỗ ươ ặ

ưở ộ i th

c giành nhi u gi ư ơ ưở

ươ ng m t xu t s c c a tr ng cao trong các kì thi qu c t ệ ạ ả ng nh  r i vào b  t c trong vi c ch ng minh  ư ề ế ắ ọ ứ ế ệ ề ả  : 1. Gi ấ ạ  là không đ t đ ­ Th t b i c k t qu , m c đích nh  d  đ nh ( trái v i  ­ “m ” :ẹ  cách nói hàm ý ch  s  sinh thành, t o ra... ỉ ự ấ ạ ẽ ­  Th t b i là m  thành công ơ ở ẫ nghi m, đó là c  s  d n đ n s  thành công. ấ ạ ứ => Câu nói hàm ch a tri ti n đ n thành công ứ 2. Phân tích ­ Ch ng minh ướ ả  Ý 1: Không n n lòng tr ộ ờ ầ ­ Trong cu c đ i m i con ng ế ớ ấ ạ ừ ­  Tuy nhiên đ ng vì th t b i (dù t i vài l n liên ti p) mà n n lòng. ọ ượ ẽ ừ ấ ạ Ý 2:  T  th t b i ta s  rút ra đ c nh ng bài h c kinh nghi m. ớ ấ ạ ọ ệ ­ Có th t b i m i có kinh nghi m và rút ra bài h c. ạ ể ử ổ ố ấ ạ ầ ỗ ầ i đ  s a đ i l ­ Sau m i l n th t b i, c n nhìn l ế ự ầ g n đ n s  thành công. ữ ượ ­ Có đ ẫ * D n ch ng:  ậ  thâm nh p th  tr ị ườ ­ 1959, môtô Honda c a Nh t ộ ẩ ể ư m t bài h c đ t giá: không th  đ a m t s n ph m vào th  tr ừ ấ ạ ơ ể đi m th  tr ơ ị ườ ố ớ ng sá th ng t p, có nhi u làn đ ng Mĩ ( n i này đ kh i l n sang th  tr ở ộ ị ườ ệ Honda đã thành công trong vi c m  r ng th  tr ế ả ị ủ ­ Walt Disney t ng b  ch  báo sa th i vì thi u ý t tr ­ Lép Tôn –xtôi t ng b  đình ch  đ i h c vì không có kh  năng l đã đ ng d y sau nh ng th t b i và tr  thành nhà văn l p c a n n văn h c Nga và văn h c th gi ả    t ng thi h ng trong l n đ u thi vào l p chuyên Toán THCS Tr ng V ng (Hà ­ Ngô B o Châu ườ ớ ư ộ   ng, N i) nh ng sau đó đã thi đ  vào l p chuyên Toán và luôn là g ố ế ủ ủ ả ướ ố   . Có c a thành ph  Hà N i, c a c  n ổ ề ơ ả  cho  ả ờ B  đ  c  b n th i gian, Ngô B o Châu t ụ ượ   ạ ố c. đ i s  Lie­ đi u mà đã 30 năm qua các nhà toán h c hi n đ i th  giói ch a chinh ph c đ

ồ ả ư ưở i th ưở   ng ng nh  : Clay, r i gi t thành công v i các gi

ả ầ ượ c xem là gi ớ ả i th ọ ủ i Nô­ben c a Toán h c.

ệ ,  câu nói bao hàm m t nhân sinh

ố ạ ộ ề ố ắ ự ế ẽ ạ ố ượ ở ộ :  ộ ế ộ ờ ụ i khuyên đúng đ n: s ng m nh m , l c quan và luôn có ni m tin vào m c

t đ p.

ộ ố ấ ạ ề ặ

ề ể ộ ủ ấ ươ ớ i thành công. i, đ ng viên ta khi ta g p th t b i trong cu c s ng, truy n cho ta  n t

ấ ạ ụ ” s  làm nh t ý

ấ ầ ả ự ằ ủ ả ườ ẽ ẹ Th t b i là m  thành công ấ ạ ươ n lên khi th t b i. i vì s  b ng lòng c a b n thân­ không có ý chí v

ấ ạ ườ ề ấ t h c cách thành công sau th t b i hay không? i có bi

ế ọ ả ấ ạ ứ ữ ậ ọ t cách đ ng d y sau nh ng v p ngã, ph i có khát v ng thành công.

ấ ạ ờ ơ ữ ự ả ấ ả

ệ ở ữ ị ố ơ ấ ạ ầ ẩ ả Và GS Ngô B o Châu đã l n l danh giá – Field v n đ 3. Đánh giá­ m  r ng ­ Câu nói đúc k t m t kinh nghi m s ng có ý nghĩa th c t ự quan tích c c, m t l ố ẹ ố đích s ng t ­ Câu nói còn có ý nghĩa an  ni m tin đ  ta ph n đ u v ­ Tuy nhiên cũng c n c nh giác, đôi khi suy nghĩ “  chí con ng 4. Bài h cọ : ứ ậ * Nh n th c: ­  Không có th t b i, v n đ  là con ng ấ ế ả Ph i bi * Hành đ ng:ộ ề   ­ Khi th t bai ph i tìm ra nguyên nhân th t b i, ph i xem xét năng l c, th i c  và nh ng đi u ki n..ệ ự ầ ­ C n có s  chu n b  t ể  nh ng l n sau đ  tránh th t b i. t h n cho công vi c

ừ ị ề ủ Đ  10ề ắ t m t bài văn ng n (không quá 400 t ) trình bày suy nghĩ c a anh/ch  v  câu

ế ộ            Vi ạ ữ ng n ng  Hi L p: ễ ủ ọ ả ủ ư ọ ắ ạ “Cái r  c a h c hành thì cay đ ng nh ng qu  c a nó thì ng t ngào”.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ọ ế ứ ự ộ ể ế   t

ườ i.

ả ọ ậ

ạ ắ ề ẩ ụ ỉ ứ ọ ế ậ ủ ọ ấ ọ

ệ ọ i.

ả ọ ữ ể ệ ỗ ố ớ ứ

ễ ắ

ọ ệ ọ ả ộ ỏ ố ứ ờ

ọ ậ ữ

ệ ậ ậ ế ướ ể ỏ ứ ụ ả ừ ữ i giang, thành công đòi h i ph i t ng b

ả ả ả ế ấ ạ ữ ể ắ ị ị

ở ắ

ế ủ ả ể ị c nâng cao hi u bi t c a b n thân,

ượ ừ ệ ọ c t ế c h t là ng ự vi c h c hành ườ ọ ượ i h c đ ộ ố ề ơ ơ 1. Gi ể ở ọ ­ H c hành là quá trình h c và th c hành đ  m  mang ki n th c, nâng cao trình đ  hi u bi ỗ ủ c a m i ng ả ễ ắ ­ r  đ ng và  qu  ng t là hình  nh  n d  ch  công lao h c hành và k t qu  h c t p.  Câu ng n ng  th  hi n nh n th c sâu s c v  qui lu t c a h c v n và vai trò quan tr ng c a ậ ủ   ườ vi c h c hành đ i v i m i ng 2. . Phân tích ­ Ch ng minh . ữ Ý 1: H c hành có nh ng chùm r  đ ng cay ả ­ Vi c h c đòi h i t n th i gian, công s c, tr i qua c  m t quá trình. ự   ấ ả ­ Quá trình h c t p có  nh ng khó khăn, v t v , gian nan: chi m lĩnh tri th c, luy n t p, th c ỏ ể   hành…Đ  có th  gi c chinh ph c nh ng b c thang ọ ấ h c v n. ọ ậ ­ Quá trình h c t p có khi ph i tr i qua nh ng th t b i, ph i n m v  cay đ ng: đi m kém, b ỏ qu  m ng, thi h ng…. ả ị ọ ủ ứ Ý 2:  V  ng t c a qu  tri th c hái đ ả ọ ậ ướ ọ ủ ế ­ V  ng t c a k t qu  h c t p tr ồ ứ giàu có h n v  tri th c và tâm h n, t tin h n trong cu c s ng.

ạ ả ầ ề ề ự i ni m vui, ni m t hào cho b n thân và gia đình. th y cô giáo,

ườ ả ọ ậ ươ ng, quê h

ơ ớ ọ ắ ữ ướ ng… ọ ậ ườ   ng c m , khát v ng m i trên con đ

ậ ắ ấ ạ ầ ể ưở ả ố ẹ t đ p lâu ng thành qu  t t ch p nh n đ ng cay trong giai đo n đ u đ  sau đó h

ẫ ứ

ả ể ệ ừ ả ả

ườ ư ế ề ấ ả ọ ậ ng t

ở ạ ế ầ ạ ủ Gor­ki có nghĩa là cay đ ngắ )

ạ ỏ ứ ọ ỗ ạ   ể ấ ắ b t đom đóm cho vào v  tr ng đ  l y ánh sáng đ c sách, sau đ  tr ng

ộ ờ ậ ự i khuyên tích c c: nh n th c đ

ứ ượ ể ắ ả ủ ộ ượ ế ứ i c n có b n lĩnh, ch  đ ng v t qua khó khăn đ  thu nh n đ c quá trình   ậ ượ   c

ứ ế ị ề , nhi u ng

ế ườ ữ ờ i bi ng không ch u khó h c h i, trau d i ki n th c, không bi i khác, không n ế   t ỗ

ự ậ ẫ ộ

ả ả ừ ẽ ế ề  công s c b n thân s  không b n, s  có lúc ph i tr  giá, s  tr ẽ ở

ữ ả ọ ậ ẻ ườ ủ i.

ở ộ ươ ữ ắ ả ạ ng châm nh c nh , đ ng viên b n thân trong quá trình ứ xem câu ng n ng  là ph

ầ n lên trong h c t p, không đ u hàng gian nan th  thách, luôn

ọ ừ ọ ấ ọ ậ ả ọ ớ ­  Thành qu  h c t p mang l nhà tr ­ Thành công trong h c t p cũng ch p cánh cho nh ng  ệ ậ l p nghi p. ế ả ­ Ph i bi dài.     * D n ch ng:             + Ê­đi­x nơ  ph i tr i qua hàng nghìn thí nghi m, ph i tìm tòi không ng ng đ  phát minh  ề ra bóng đ n đi n. ọ   ả ủ ứ            + Măc­xim Gorki ph i ki m s ng đ  th  ngh  v t v  nh ng không nguôi khát v ng ự ọ ằ ọ ậ h c t p. B ng con đ    h c đ y gian truân, say mê đ c sách ti p c n ánh sáng văn minh nhân lo i và tr  thành nhà văn vĩ đ i c a nhân lo i. ( Bút danh:  ạ           + M c Đĩnh Chi  nguyên.  ở ộ   3. Đánh giá – m  r ng ậ ộ ­ Câu nói bao hàm m t nh n th c đúng đ n, m t l ườ ầ ỗ ứ chi m lĩnh tri th c, m i ng ọ ậ ả ố ẹ t đ p trong h c t p. thành qu  t ồ ườ ườ ọ ỏ ự ế i l ­ Trong th c t ự ắ ườ ỷ ạ ọ ả ế i  bi n nh a đ ng thành qu  ng t dâng cho đ i; hay có nh ng ng i ng  l ọ ậ ế ự l c, d n đ n nh ng hành đ ng gian l n, không trung th c trong h c t p ứ ả ẽ ế ­ K t qu  h c t p n u không t ọ thaành k  kém cõi trong cái nhìn c a m i ng 4.  Bài h cọ : ậ * Nh n th c:  ọ ậ h c t p. * Hành đ ng:ộ ướ ng t h ứ ươ  rèn ý th c v ơ ữ ướ c m , khát v ng hái qu  ng t t ử ể  h c v n đ  thành công. i nh ng

Đ  11ề

ị ư ế Anh / ch  nghĩ nh  th  nào v  câu nói:

ượ ờ ầ ố”

nh ng không đ ậ ướ c cúi đ u tr ỳ ặ ề ố ư ả ả           “Đ i ph i tr i qua giông t c giông t                                                               ( Trích Nh t ký  Đ ng Thu  Trâm )

DÀN Ý THAM KH OẢ

: i thích ở ữ ộ ử ầ ặ

ể ỉ ả ờ ộ ệ ả ư ể ả ề ớ ướ c khó

đây dùng đ  ch  c nh gian nan đ y th  thách ho c vi c x y ra d  d i . ẳ ầ ớ ầ ử

:

ườ ầ ể ưở ử ờ ả ứ ữ i c n tr i qua nh ng th  thách đ  tr ng thành: ả 1. Gi ­ giông tố  ị ­ Câu nói kh ng đ nh: cu c đ i có th  tr i qua nhi u gian nan nh ng ch  cúi đ u tr khăn, ch  đ u hàng th  thách, gian nan.  2.Phân tích – ch ng minh Ý 1: Đ i ng

ớ ế ủ ộ ớ ờ ạ ầ

ặ Đ ng Thùy Trâm, Nguy n

ẳ ế ộ ạ

ư ử ượ ự ế c tôi trong l a; th c t

ả ẩ ượ ị ự ắ c rèn luy n nh  thép đ ấ i hình thành đ gian nan giúp ạ c nhi u ph m ch t đáng quý: ý chí, ngh  l c, b n lĩnh, sáng t o, năng

ướ c giông t

ầ ườ ẽ ưở   ng ườ ỏ i t a sáng : ử c th  thách, con ng , v  đ p nhân cách con ng i không cúi đ u tr

ẽ ỏ ổ ề ơ ả …, )

ầ ế ườ ướ c gian khó, tr

ộ ố ẻ ẹ ườ ả Ngô B o Châu ế ướ c h t con ng ộ ố ướ  và công trình nghiên c u v   ả ượ i ph i v ố i s  tr ứ ề B  đ  c  b n ắ   t lên chính mình, chi n th ng ẹ

ố ấ ẹ ươ ủ ớ ng s ng đ p:

ượ

ươ ớ t ( Qu ng Ngãi) v i hattrick th

ế ạ ọ ộ ạ ọ ế t – HS tr ệ ả ạ ươ ủ    ng TPHCM (28,5

ể ủ ủ ố ạ ọ

t khó:  ng THPT chuyên Lê Khi ủ ể ệ ệ ả ả

ể c TPHCM (29,5 đi m). ườ ụ ồ ể ả

ọ ừ ườ ỗ ạ ọ ỗ ủ ạ ọ ng THPT Tô Hi u, huy n Vĩnh B o (H i Phòng) nhà nghèo,      h c và ơ ở ụ ả ng đ i h c: đ  th  khoa Đ i h c H i Phòng và đ  Đ i h c Ngo i th ng (c  s

ườ ụ ậ ấ ớ

ệ ủ ề V ớ ệ

ủ ấ ể ố i chi n đ u v i căn b nh nan y đ  s ng có ích th t đáng khâm ph c...: ắ ”, 150 b nh nhân ung ệ ế   t lên và chi n th ng ơ ể ướ ậ c nhanh h n, dù các ù không th  b t. D   ộ   và chia s :  ẻ   "Tôi  ỏ ẫ ổ v n không b  cu c

m t b nh nhân 60 tu i   ườ ể ắ ắ ả ố ỉ ế ớ ự ệ ạ i TPHCM, v i ch  đ  “ ế ấ ộ ệ ế i khác, tôi ch  mu n chi n th ng b n thân mình ".

ự ệ ộ ố ợ

ử ắ ố ớ ể ệ ả ị ự ụ ắ ọ

ố ố ạ ầ i s ng hèn nhát, c u an, ng i khó…

ử ử ủ ệ ộ ờ ứ  Gian nan là th  thách c a cu c đ i, con ng c tôi luy n trong th  thách s ườ ượ i đ ẽ

ưở

ả ộ

ả ờ ạ ườ ủ ưỡ ọ ẩ ể ử ả ở ấ   ữ ệ ng nh ng ph m ch t ượ   t qua m i th  thách đ  thành ớ i c a th i đ i m i có kh  năng v nh ng con ng

ẻ Câu nói trên là ti ng nói c a m t l p tr  sinh ra và l n lên trong th i đ i đ y bão táp. Trong   ọ ố ệ ễ   Văn   ế ố ậ ẹ cu c chi n tranh v  qu c, h  s ng th t  đ p và hào hùng.(   ằ ễ t Xuân Th c, Nguy n Vi  “ nh m th ng quân thù mà b n”…) ườ ượ ệ ­ Trong gian khó, con ng i đ ề ườ con ng ộ đ ng,v.v... ầ Ý 2: Không cúi đ u tr ả ­ Dù trong hoàn c nh nào, khi con ng thành và nhân cách s  t a sáng ( ­ Không cúi đ u tr ả b n thân, xông xáo năng đ ng trong cu c s ng. Đó cũng là s ng đ p.  ứ :  ẫ     * D n ch ng ẻ ệ ự ế ọ ậ  h c t p, lao đ ng c a l p tr  hi n nay có bao t m g ­ Th c t ủ ữ         + Nh ng th  khoa đ i h c nhà nghèo v                 °Lê Minh Khi khoa: Th  khoa T t nghi p THPT (56 đi m), th  khoa Đ i h c Ngo i th ượ đi m), th  khoa Đ i h c Y d                 °Vũ Văn Thanh,HS tr ệ ọ ự ọ ề ừ v a đi h c v a làm thêm ph  h  đ  có ti n ph  giúp gia đình và trang tr i vi c h c, t ươ ạ ạ ọ ỗ đ  hai tr Hà N i).ộ ữ        + Nh ng ng                  °S  ki n t ượ ể ư th  đã tham gia thi đá bóng đ  chi n đ u v i b nh t ầ ấ t ph n thi, đ u th  đã hoàn t ớ không thi đ  th ng thua v i ng 3. Bình lu nậ : ả   ­ Câu nói th  hi n m t quan ni m nhân sinh tích c c: s ng không s  gian nan, th  thách, ph i ế  ư có ngh  l c và b n lĩnh. Câu nói ng n g n nh ng cô đúc, có nghĩa giáo d c sâu s c đ i v i th ệ ẻ h  tr . ­ Phê phán l 4. Bài h cọ : ậ * Nh n th c: tr ng thành. * Hành đ ng:ộ  dám nghĩ – dám làm, ph i năng đ ng, ph i rèn luy n tu d ữ ầ c n có  công.

ế ị Đ  12ề ủ ả

ề ử ẫ ế ồ ọ ả Anh/ ch  hãy trình bày suy nghĩ c a b n thân v  ý ki n sau đây:  ườ ”. ẻ            “H c cách đ ng c m và s  chia là cánh c a d n đ n thiên đ ng

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả 1. Gi i thích :

ồ ả ặ ế ủ ữ ườ ướ ả   i khác, đ t mình vào hoàn c nh c nh ng vui bu n c a ng

ớ ồ ạ ả ữ ớ ọ ồ i khác san s  vui bu n, nh ng tr ng thái tình c m, tâm h n v i nhau; c ả

ạ ấ ạ

ọ ả ử ẫ ườ :  khi ta h c đ

ọ ượ ề ườ t s ng vì ng ế i khác cũng là lúc mình nh n đ

ọ ồ ế ẻ ế ố ệ ờ ng ậ ượ ả ế h c cách đ ng c m và s  chia ồ   c cách đ ng ấ   c ni m vui; ta c m th y ẽ  ẻ ả ấ ”, trái đ t này s t “

ả ẻ ữ

ặ ừ ụ ườ ờ ự i, chúc m ng, s  im l ng i, l

ệ ủ ồ ỡ ấ ầ ắ ứ

ệ ố ể ệ c th  hi n trong nhũng m i quan h  khác nhau

ượ i: ẻ i và ng

ấ ộ ng, t p th , xã h i, toàn c u…. Mái  m tình th c m ”,

ng”, “ Th p sáng  ơ ủ Ướ ươ ữ ễ ề Nguy n H u Ân, “ ắ ướ c m  c a Thúy” v.v… ể ng trình “  câu chuy n vệ ơ  “ Mùa hè

ộ ố ẻ

ế ồ ườ ề ẻ ả i bi ố   t đ ng c m, s  chia. Đó cũng là truy n th ng

ả ẽ ẹ ộ

ố ố ỉ ố ớ ồ ớ ộ ế ạ ồ   ệ i s ng ích k , s ng thi u trách nhi m v i đ ng lo i, v i c ng đ ng

i.

ể ượ ứ ạ ử ữ

ườ i thêm s c m nh đ  v ữ ộ ồ ả ữ ẩ ấ ng t qua nh ng th  thách, ế iườ ”, k t tinh giá

ả  phân bi ẻ t đ ng c m, s  chia v i s  th

ệ ồ ườ ả ả ẻ ẻ ữ ơ ớ ệ ề ớ ự ươ   ng ớ   i quanh mình v i đi u ki n và

ể ủ ả : bi ồ ­  Đ ng c m t rung c m tr ể ể ả ườ ủ i khác đ  hi u và c m thông v i h .   c a ng ườ ẻ ẻ ­ S  chia : cùng ng ẻ ữ ề ậ ự s  chia s  nh ng khó khăn v  v t ch t, giúp nhau trong ho n n n… ồ  ­ H c cách đ ng c m và s  chia là cánh c a d n đ n thiên đ ẻ ứ ả c m và chia s   t c bi ậ ộ ờ cu c đ i này th t tuy t v i. N u ai cũng bi ngườ ”. ậ thiên đ th t là “  ứ 2. Phân tích, ch ng minh ể Ý 1: Nh ng bi u hi n c a đ ng c m, s  chia   ề ậ ạ             + V  v t ch t: giúp đ  khi khó khăn, ho n n n               ề ủ i an              + V  tinh th n: ánh m t, n  c ề             + V  công s c v.v…  ả ự ồ Ý 2: S  đ ng c m, s  chia đ ữ ườ ườ             + gi a ng ữ             + gi a các thành viên trong gia đình ậ ữ ọ ườ   h c đ             + gi ươ ứ : Các ch ẫ       * D n ch ng ế ứ xanh”, “ Ti p s c mùa thi”,  3. Bình lu nậ ụ ủ ồ ả ­ Ý nghĩa, tác d ng c a đ ng c m và s  chia trong cu c s ng :  ố ớ ườ ậ i nh n…             + Đ i v i ng ố ớ ườ i dành cho…             + Đ i v i ng ồ ẻ             + Đ ng c m, s  chia và xã h i ngày nay…  Cu c s ng s  đ p vô cùng khi con ng ộ ố ố ẹ ủ t đ p c a dân t c ta. t ả ệ ­Phê phán b nh vô c m, l ở ộ ố ườ  m t s  ng 4. Bài h c:ọ ả ẻ ứ : Đ ng c m, s  chia giúp con ng ậ * Nh n th c ủ ộ ờ ị nh ng ngh ch c nh c a cu c đ i. Đó cũng là m t trong nh ng ph m ch t “ ườ ờ tr  nhân văn cao quý  i.  con ng ồ * Hành đ ngộ : ph i h c cách đ ng c m, s  chia  ả ọ ể ồ ạ h i, ban  n…Ai cũng có th  đ ng c m, s  chia v i nh ng ng ả kh  năng có th  c a mình.

Đ  14ề

ệ ắ Đ i th a ờ ừ , nhà văn Nam Cao vi t:ế

ể ỏ ẻ ẫ ẻ ả ỉ ẻ

ạ ”

ị ề ủ ệ Trong truy n ng n  ẻ ạ                     “ K  m nh không ph i là k  gi m lên vai k  khác đ  th a mãn lòng ích k . K ỡ ẻ ẻ m nh chính là k  giúp đ  k  khác trên đôi vai mình                 Hãy trình bày suy nghĩ c a anh/ ch  v  quan ni m trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả 1. Gi : i thích

ạ ễ ượ c di n đ t qua cách nói hình  nh :

ạ ứ ả ủ ằ   ỉ i không ch  đo b ng

ạ ạ ườ ẻ ơ ắ ườ i khác. vào s c m nh c  b p mà l n ép, chà đ p ng

ằ ứ ườ ượ i đ c đo b ng chính ” : s c m nh c a con ng ạ ấ ạ ”: S c m nh con ng

ộ ằ ươ ẹ ủ

t giúp đ  ng i khác, nâng đ  ng

ươ ườ ị ườ ườ ỡ ườ   i ượ   c trân n lên, luôn s ng vì ng ng, b ng hành đ ng cao đ p c a lòng v  tha. ỡ ườ ế ẻ ạ ”, theo Nam Cao là ng i bi ố i có nhân cách đáng quý, đáng đ i khác…Đó là ng

ố ữ ệ ớ ộ ố

ộ ẻ ạ ươ ệ ả ệ ng, trách nhi m, hy sinh. ề ườ ứ : Đó là câu chuy n c m đ ng v  ng

ặ ề i cha Nông Văn Vinh, sinh năm 1974 ư

ọ ế

ộ ỡ ầ ế ự ệ ạ ườ ẻ (xã  ắ ng, Thái Nguyên) hàng ngày dù n ng hay m a cũng đ u đ n cõng   ữ ng h c cái ch . ể

ị ệ ườ ng THPT Lê Văn ứ : Câu chuy n và b n

ạ ệ ư ạ Nguy n Th  Lân, h c sinh l p 11B8, tr ế

ị ộ ộ ầ

ứ ạ ơ ể ị ố ả ờ ầ

ạ ớ ả

ng dày vò, ăn u ng th t th

ấ ề ầ ị ừ ưở ặ ệ ể ư ụ ổ ướ ng ch ng nh  s p đ  tr

ư ả ồ ớ ườ .  ng ế    bé. Sau m t l n em b  s t cao, bi n ắ ị ệ   t hai chân, m t ph i m  d n, hai ố ế ứ ờ i và y u đi. Hoàn c nh gia đình Liên cũng  h t s c khó khăn. B  Liên qua đ i do   ườ   ố ườ ng   c m t Liên. Nhi u l n Liên đã  9 năm qua, hàng ngày Lân đã làm đôi chân đ ng hành

ỉ ọ ế

ẻ ế ườ ự ạ ạ ộ ỡ ộ ệ   i ho n n n, hành đ ng nghĩa hi p

ụ ữ i, nh ng chi n sĩ công an quên mình p c u ng

L c Vân Tiên ụ ắ ướ ứ  b t c ữ ứ : nh ng ữ ộ ộ ứ ườ ữ ố ế ố ứ ướ ố c cu n trôi...

ệ ủ :

ượ ử ả ớ ị t lên ngh ch c nh…

ố ng đ u v i khó khăn, th  thách, v ế ấ ứ

ề ẽ ố ắ ề ắ ấ   ặ  s ng; đ t ra v n

ệ ườ ố ớ ồ ộ ỗ ộ ố ớ

ộ ố ạ ặ

ọ ườ ạ ữ ạ ự ấ ồ ng, n n côn đ  hoành hành … đang là nh ng v n đ

ộ ố ể ỏ ườ ẫ ỉ ỉ ạ i s ng ích k , gi m đ p lên cu c s ng ng ế   i khác đ  th a mãn lòng ích k , hi u

ỡ ả ướ ươ ườ ọ ị i xung quanh; đ nh h ng cho

ế t yêu th ố ệ ố ẹ ộ ẻ ạ ”; đ ề k  m nh ệ ­ Quan ni m v  “  ẫ ả gi m lên vai k  khác           + không ph i là “  ơ ắ ỷ ứ ứ s c m nh c  b p,  ỡ ẻ           + mà là “ giúp đ  k  khác trên đôi vai mình tình yêu th ­ Ý nghĩa câu nói: “ K  m nh khác v tr ng.ọ 2. Phân tích – Ch ng minh ể ệ ủ Ý 1: Nh ng bi u hi n c a “ k  m nh” trong m i quan h  v i khách quan cu c s ng ệ ­  Trong quan h  gia đình: yêu th ẫ      * D n ch ng ươ ệ ạ Đông Đ t, huy n Phú L ươ con gái là Nông Hoài H ng, sinh năm 1999 đ n tr ­ Trong quan h  b n bè: giúp đ  cùng ti n b , chia s  khó khăn, đi m t a tinh th n ... ọ ễ ẫ      * D n ch ng ệ H u, huy n Thi u Hóa, Thanh Hóa 9 năm cõng b n đ n tr ừ ễ             (Nguy n Th  Liên và Lân là m t đôi b n thân t ch ng thành co rút gân trên các kh p trong c  th . Liên b  li ế tay cũng teo l ẹ ả ệ ơ căn b nh x  gan, b n thân m  Liên cũng b  căn b nh ti u đ ộ ố ượ ơ ể c. Cu c s ng t nên c  th  suy nh ph i ngh  h c vì không có ai đ a đón. ườ ) ạ cùng b n đ n tr ng ệ ­ Trong quan h  xã h i: bênh v c k  y u, giúp đ  ng ch ng cái ác…  ẫ      * D n ch ng vì dân, anh b  đ i c u hàng ch c dân gi a dòng lũ d  cu i cùng đu i s c bì n ẻ ạ Ý 2: K  m nh trong m i quan h  ch  quan ớ ả ầ ươ V i b n thân: dám đ ẫ    * D n ch ng: Pa­ven Cooc­sa­ghin (Thép đã tôi th  đ y) 3. Bình lu nậ :  ứ ự ­ Câu nói ch a đ ng m t quan ni m đúng đ n và sâu s c v  nhân cách, v  l ạ ủ ệ ề đ  trách nhi m c a m i ng i đ i v i đ ng lo i, v i cu c s ng.  ố ả   ­ Đ t trong b i c nh cu c s ng ngày nay, câu nói trên càng có ý nghĩa – khi mà n n b o hành ạ ề  ạ trong gia đình, n n b o l c trong h c đ ộ ủ ứ b c xúc c a xã h i.  ố ố ­ Phê phán l ủ th ng c a mình.  4. Bài h cọ : ứ :  Bi ậ * Nh n th c mình m t quan ni m s ng t ng, giúp đ , c m thông m i ng t đ p.

ứ ứ ệ

ể ượ ả ể ả ệ ạ ể ữ

ộ ố ườ ỡ ườ ẽ ượ ọ ị ự * Hành đ ngộ : Có ý th c rèn luy n ý chí, ngh  l c, s c m nh… đ  b n thân có th  v t qua ừ nh ng khó khăn th  thách trong cu c s ng.T  đó, có th  hoàn thi n nhân cách, có kh  năng ế giúp đ  ng ử i khác, s  đ i yêu m n và  tôn tr ng. ọ c m i ng

ế ộ ắ ị ề ủ ế t m t bài văn ng n ( không quá 400 t Đ  15ề ủ   ừ  ) nêu suy nghĩ c a anh / ch  v  ý ki n sau c a

ấ ủ ị ườ ả ị ố i là khiêm t n và gi n d  ”. Vi Ăng ­ghen:                 “Trang b  quý nh t c a con ng

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ả ự ứ ự kiêu, mãn, t

ườ ộ ơ ứ i.

ố ơ ả

ẩ ữ ứ i ấ   ườ  ; nh ng đ c tính  y ự  : Khiêm t nố  và gi n dả nhiên trong phong cách s ng. ị là hai ph m ch t đáng quý c a con ng

ị ầ ườ ấ ự ủ ủ i.

ẩ ườ

ế ệ ườ i ngày càng t ứ ố ẹ ơ . t đ p h n ố ẽ ượ ườ   i ọ c m i ng i có đ c tính khiêm t n s  đ

ấ ấ ườ ướ ườ ng con ng ừ   i không ng ng ứ i luôn có ý th c ph n đ u, h

– nhà bác h c không ng ng h c...)

ọ i trong lòng m i ng i

ố ả ọ ự ủ ộ ẽ ớ ồ i d  hòa đ ng v i xã

ị ả ạ ấ ượ ự ủ ả ố ề

ư ng

ng t ấ ứ  : T m g ố ộ ố ụ ớ ộ ả ố  và làm vi c là ngôi nhà sàn đ n s

ữ ữ

ườ ệ ớ

ươ ố

ư ng Sao vàng, Bác khiên t n t : Mi n Nam còn ch a đ

ề ồ

ớ ờ ị t v  giá tr  đích th c c a b n thân. ế   ủ ồ ươ H  Chí Minh  – nguyên th  qu c gia nh ng cu c s ng h t ơ ơ ; trang ph c v i b  ka ki, ơ ở ệ   ớ ấ ả ọ   ố ườ ườ t c  m i i luôn khiêm t n v i t ng là nh ng món dân dã; Ng ễ ộ  ọ ậ ọ cô hay chú, luôn trân tr ng, l  đ i giúp vi c, Bác luôn thân m t g i là  ấ ộ ề ng cao quý nh t Nhà   ả   ượ i c gi ặ   ề c xin Qu c h i  y quy n cho đ ng bào mi n Nam thay m t    : «  sau khi tôi qua đ i, ch  nên ậ  ; Di chúc Ng

ế

ể ỏ ề ả ả ».   ạ ẽ ượ i s  đ ọ   c m i

ố ọ ườ ậ ị ặ ố ừ ố  ch i và nói ộ ủ ố ố ộ ườ  ch c đi u phúng linh đình đ  kh i lãng phí thì gi ị i tôn tr ng và tin c y.

ướ ủ ệ ắ ộ

ườ ỏ ị ng con ạ   ợ i tránh kh i thói h m hĩnh, kiêu ng o i nh ng giá tr  cao quý. Nó giúp con ng i v

ươ ự ự ụ ph , khoe khoang, đua đòi, thích phô tr ệ  : Phê phán thói t ạ ng, ch y theo cao, t

1. Gi ­ Khiêm t nố  : có ý th c và thái đ  đúng m c trong đánh giá b n thân, không t ố ự  cho mìKhiêm t n nh là h n ng không t ­ Gi n dả ộ ị : đ n gi n m t cách t ­ Ý c  câuả góp ph n làm nên nhân cách và giá tr  đích th c c a con ng     :   2.   Phân tích – Ch ng minh ấ ố Ý 1: Khiêm t n là ph m ch t đáng quý, giúp con ng ọ ậ ­ Trong h c t p, trong quan h  giao ti p, ... ng quý tr ng ọ ố ẽ ­ Khiêm t n s  giúp cho con ng ả ể ươ n lên đ  hoàn thi n b n thân.  v ừ ắ ứ  : Đ c – uynh ẫ * D n ch ng ọ ả ị ườ ườ ẻ ẹ Ý 2 : Gi n d  làm nên v  đ p đích th c c a con ng ườ ễ ữ ị ­ Gi n d  trong cách s ng, trong hành đ ng, ngôn ng ,... s  giúp con ng h i.ộ ­ Gi n d  và t o  n t ẫ          ( D n ch ng ị ứ s c gi n d  và khiêm t n ( n i  đôi dép cao su, b a ăn th ữ ườ i – v i nh ng ng ng ế ị ớ khi ti p xúc v i các v  nhân sĩ, Qu c h i đ  ngh  t ng Bác Huân ch ươ ướ n c là Huân ch ề ấ ấ ướ ố phóng, khi nào th ng nh t đ t n ặ ặ Qu c h i trao t ng thì tôi xin nh n i còn d n dò ạ ủ ề ờ ổ ứ  và ti n b c c a nhân dân t    Khiêm t n và gi n d  không h  làm gi m giá tr  c a b n thân mà trái l ả ị ủ ng 3.  Bình lu nậ  : ể ệ ­  Đánh giá : Câu nói c a Ăng­ ghen th  hi n m t quan ni m nhân sinh sâu s c, h ữ ườ ươ ớ n t ng ệ ể đ  hoàn thi n mình. ả ­ Ph n bi n hình th c...ứ

ỗ ườ ầ ừ trau

ị ị ấ ế i c n bi ự ủ ở ộ  : Trong hành trang cu c s ng, m i ng ố t làm giàu có tâm h n mình t  đ y. ồ ườ ắ ầ ừ ấ i b t đ u t

ướ ườ ng th

ứ  : Khiêm t n s  giúp con ng ố ẽ ị ừ i luôn h ộ ọ ỏ ạ ệ ượ ẹ ứ ấ ấ

ầ ng, nêu cao tinh th n h c h i, có ý ờ i s ng th i hi n đ i hôm ễ ề ả ố ị

ủ ố ố ả  ti, gi n d  không ph i là xu  xòa, d  dãi. ố ả ả ọ ố ố ỗ ố

i nên h c l ể ườ ể ớ ộ ữ ấ ấ ồ

ề ộ ộ ố ­ M  r ng ả ẩ ồ d i hai ph m ch t khiêm t n và gi n d . Giá tr  đích th c c a con ng 4. Bài h cọ  : ậ ­ Nh n th c ả th c ph n đ u không ng ng. Gi n d  là m t trong nét đ p c a l ự nay.Tuy nhiên, khiêm t n không ph i là t ­ Hành đ ngộ  : M i con ng ọ ậ   ị i s ng khiêm t n và gi n d  ( trong cách s ng, h c t p, ậ   ồ ộ hành đ ng, ngôn ng ...) đ  có th  hòa đ ng v i c ng đ ng và  luôn ph n đ u đóng góp th t nhi u cho xã h i.

ệ ổ ộ ộ ọ ồ ớ

ườ ứ ụ ứ ệ   i vô d ng , có đ c mà không có tài thì làm vi c

ị ề ờ ủ ừ ộ ả ) trình bày suy nghĩ c a anh/ch  v  l t m t bài văn (kho ng 400 t i khuyên

ạ Đ  16ề ầ               Trong m t bu i nói chuy n v i cán b , h c sinh, sinh viên, Bác H  đã ân c n khuyên d y: ạ                    “Có tài mà không có đ c là ng gì cũng khó”. ế                 Vi d y trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ườ ả

ộ ả ủ ạ ườ ệ

ấ ệ ượ ộ i có tài thì có kh  năng hoàn i. Ng ả t là trong hoàn c nh khó khăn, tình   ế   c bi u hi n c  trong lao đ ng chân tay và lao đ ng trí óc. Đó là k t

ố ả ủ ả ỉ ầ ả ự

ư ử ợ ẽ ứ ệ ả ạ ạ ớ i, là s

ph i, đ o lí, s ng có trách nhi m v i m i ng ệ ở ờ ườ ộ ủ ử ỉ ự  ọ ủ   i nói, c  ch , hành đ ng c a ườ Đ cứ  bi u hi n i. l

ệ ườ ướ ng t i h ủ ệ ị ữ ứ ệ ẳ 1. Gi ự ­ Tài: là tài năng, là năng l c, kĩ năng, kĩ x o c a con ng ệ ố ặ t nh t và sáng t o, đ c bi thành công vi c m t cách t ộ ể ứ ạ hu ng ph c t p. Tài đ ệ . ế qu  c a năng khi u và c  s  chăm ch , c n cù rèn luy n ­ Đ c ứ là đ o đ c, là cách c  x  h p l ố ẹ ể ể bi u hi n c a nét đ p nhân cách con ng ớ con ng i chân – thi n – mĩ. ố ờ ­ L i khuyên c a Bác:  kh ng đ nh m i quan h  khăng khít gi a tài và đ c.

ợ ủ ườ ế i c a con ng

ộ ờ ố ớ ở  Có tài, không có đ cứ  ­ vô d ngụ : tài năng n u không vì ích l ụ v  nhân dân thì cũng tr  thành “ vô d ngụ ” – không có ý nghĩa đ i v i cu c đ i, con ng ụ   i, không ph c ườ i

ế ộ ố – làm gì cũng khó: có khát v ng c ng hi n, mu n hành đ ng vì l

ứ ọ ư ự ủ ọ ố ế ệ ố ợ   i ự   ở t đ n đâu cũng khó tr  thành hi n th c. i nh ng năng l c kém thì ý đ nh t

ế ấ ượ  Có đ c, không có tài ườ ích c a m i ng ệ ẽ Thi u tài, làm vi c s  khó khăn, ch t l ị ng không cao.

ứ 2. Phân tích ­ ch ng minh :

ứ ườ ụ i vô d ng: Ý 1: Có tài mà không có đ c là ng

ư ườ ụ ụ i có tài nh ng l

ể ằ ợ ố ổ i không đem tài đ  ph c v  nhân dân, làm giàu đ t n ỉ i có tài mà ch  nh m thu vén l

ườ ậ ở vô d ng, ụ ­ Ng hoàn toàn vô ích. Ng i l ng ạ ườ i ích nhân dân thì ng ượ ạ ợ c l ấ ướ c thì cái tài đó ộ ả i ích cá nhân, ph n b i T  qu c, đi ộ i. th m chí là có t i đó cũng tr  thành

ứ ậ ợ

ng kiêu căng h m hĩnh, th m chí x o quy t, gian ngoa và ộ i có tài mà không có đ c th ạ ẻ ấ ả ẫ ể ườ ườ ­ Ng ễ ở d  tr  thành k  x u xa, gây tác h i, nguy hi m cho gia đình, xã h i    ( ệ ứ ) D n ch ng

ứ ệ Ý 2: Có đ c mà không có tài thì làm vi c gì cũng khó:

ườ ế ọ ọ c m i ng

ườ ệ ng đ ượ ứ ạ ế ứ ụ ả ứ ườ i có đ c th ự ng khó th c hi n đ ư ượ i kính m n, quý tr ng.; nh ng có đ c mà không có tài ệ c ch c trách, khó hoàn thành nhi m v , khó đ t k t qu  cao trong

­ Ng ườ th công vi c.ệ

ầ ọ ườ ệ i làm vi c gì

ạ ế ự ệ ậ ỏ ­ Tài năng cũng có t m quan tr ng không kém. Không có tài năng thì con ng ệ cũng khó khăn, th m chí làm h ng vi c và làm h i đ n s  nghi p chung.

ề ầ ứ ế ố ớ ỗ ườ ị ườ t đ i v i m i con ng i, làm nên giá tr  con ng i. Ý 3:  Đ c và tài đ u c n thi

ườ ề ế ộ ị ườ ề ả ẹ ọ ứ i không tr n v n. Đ c là n n t ng giúp

i thi u m t trong hai giá tr  trên đ u là ng ữ ứ ắ ỏ ­ Con ng tài bay cao v ng ch c, có tài thì đ c càng t a sáng.

ẫ ứ ể ề ươ ậ ọ ọ

ể ấ ồ

ộ ấ ứ   ng tiêu bi u v  các nhân v t toàn đ c ­     * D n ch ng: h c sinh  ch n phân tích  m t t m g ọ   ứ ả toàn tài : Louis Passteur, H  Chí Minh, Ngô B o Châu …đ  th y rõ tài và đ c luôn quan tr ng ầ và  c n thi ế   t )

3.  Đánh giá­ m  r ng ở ộ  :

ị ả ủ ụ ể ắ ơ

ứ ế ề ẩ ượ ặ

ớ ấ ủ ẩ

ể ườ ế ố ổ ọ ệ ệ ặ i toàn di n. ­. quan tr ng hàng đ u.“

ạ ừ Đ cứ  là g c, là y u t ố ạ ầ Tài” là bi u hi n c  th ể ệ ệ

ả ệ ổ ứ ữ ữ ộ ồ ộ ờ  nh ng đóng góp h u ích cho c ng đ ng.

ỗ ợ ả ệ ế ệ ể ấ ố ộ ủ   ọ ậ ­ Cách nói c a Bác gi n d  và c  th , giúp ta nh n th c đúng đ n h n v  vai trò quan tr ng c a ườ đ cứ   và  tài. “Đ cứ ” và “tài” là hai m t không th  thi u đ ể c trong ph m ch t c a ng   i lao ấ ủ   ạ ộ đ ng ki u m i. Hai m t này không lo i tr  nhau mà b  sung cho nhau t o nên ph m ch t c a ụ ể  con ng ị ủ   c a “ủ đ cứ ”, không có khái ni m đ o đ c chung chung, tách r i hi u qu  vi c làm. Giá tr  c a Đ cứ  và tài b  sung, h  tr  cho ườ   m t con ng ể nhau đ  con ng ở i là  ệ ườ ở i tr  thành toàn di n và có th  làm vi c, c ng hi n m t cách hi u qu  nh t.

ỉ ư ầ ợ ữ ợ

ữ   i ích cá nhân ho c nh ng ấ ọ ậ ư ự ấ ỏ ị ­ Phê phán nh ng k   ng ẻ có tài mà h m hĩnh, kiêu căng, ch  m u c u l ặ i ườ có đ cứ  nh ng tài năng, năng l c còn kém c i mà không ch u h c t p, ph n đ u.

ả ủ ề ế ưỡ ệ . N u không tu d ng, rèn luy n thì tài và đ cứ

­ Đ cứ  và tài đ u là k t qu  c a nhi u y u t ế ố ế ộ ể ượ ề đ u không phát tri n đ ề ể ị c và có th  b  mai m t .

ứ ọ ậ ộ : 4. Bài h c nh n th c và hành đ ng

ế ệ ẻ ọ ỉ

ờ ạ ủ ề ướ ệ t Nam yêu n i Vi

ệ ủ ườ ạ đ c ứ là ph m ch t c a con ng ằ ạ ộ ẩ ạ ấ ủ ộ ưở ướ ấ ấ tài là  c, yêu  ạ c m nh, xã h i công b ng, văn minh,  m no, h nh ấ i, ph n đ u cho lí t ng dân giàu n

­ L i d y c a Bác là kim ch  nam cho m i ho t đ ng, rèn luy n c a th  h  tr . Ngày nay,  ệ kĩ năng ngh  nghi p, là óc sáng t o;  ườ ng phúc.

ườ ưỡ ứ ừ i ph i không ng ng h c t p, tu d ườ   i

ọ ậ ấ ướ ố ở ế ệ ẻ ư ả ỗ ­ M i ng ệ ộ lao đ ng toàn di n, có ích cho đ t n ệ ả ng, ph i rèn đ c luy n tài đ  tr  thành ng ồ ằ c nh  Bác H  h ng mong mu n ể ở  th  h  tr .

ế ế ủ ị ề ậ    ) trình bày ý ki n c a anh / ch  v  nh n

ắ ố ở Đ  17ề ừ ộ t m t bài văn ng n ( không quá 400 t            Vi ố ”. ọ ậ xét sau: “ H c t p là cu n v  không có trang cu i

DÀN Ý THAM KH OẢ

ế i thích : ọ

ọ ậ ọ ậ : h c và luy n t p đ  có hi u bi ệ ậ ữ ố ở  ghi chép nh ng hi u bi

ừ ọ ậ ể ể ệ ể t và kĩ năng. ế t trong quá trình h c t p. ỉ ố ờ : h c t p là công vi c su t đ i, không ng ng ngh .

ờ ệ ế ườ ọ ậ ừ ỗ ch  không bi ứ i chúng ta t

ờ ế ế ệ ấ t gì, nh  quá trình h c t p, tích lũy kinh nghi m mà có ễ

ọ ậ ả ắ ẳ ể ứ

ọ ọ ọ ọ ắ ể ữ H c, h c n a, h c mãi ắ ”. – Đ c – uyn: “

ừ ,...)

ề ứ ườ ể ọ ậ ằ i có th  h c t p b ng nhi u hình th c.

ố ở ươ ườ ầ ố : đó là ph ng châm s ng c a nh ng ng

ạ ế ế ủ ộ ố ủ ở ộ ố ươ ớ n t ứ i chi m lĩnh tri th c nhân lo i và bi ế   ữ i c u ti n, ị  t làm cho cu c s ng c a mình có giá tr

ữ ớ ự ể ế ủ ụ ự ự b ng lòng v i s  hi u bi ạ   ặ  ph  ho c ng i t c a mình, t mãn, t

ườ ọ ậ

ế ọ ậ ườ ự ằ i t i h c t p... ả ươ ể ệ ầ

ư ữ ả ắ ọ ậ

ầ ụ ơ ộ ố ọ ữ ớ ị ữ ự ọ ậ ng pháp h c t p đ  có   ộ   t. Vi c h c còn ph i g n v i nh ng đ ng c , m c đích h c t p đúng đ n thì ườ   i ắ i nh ng ý nghĩa, giá tr  đích th c cho cu c s ng ban thân và nh ng ng

ủ ờ

ề ố ờ ự ọ ạ ế ứ ệ ả h c (chìa khóa đ ể

ọ ậ ố ờ

ứ ế ầ ả

ể ề ầ ầ ủ ứ ớ ụ ụ ộ i lao đ ng m i) ế ở ườ  ng ộ t

ơ ở ọ ể ớ ng, l p đ  có c  s  h c nâng cao.

ọ ậ ở ườ ứ ơ ả ọ  giác, ch  đ ng, h c đi đôi v i hành ệ ủ ộ ứ tr ớ ạ ạ ọ ứ ụ ữ ự ề

ủ ộ ụ ể ề ệ ả ấ ộ ọ ở ườ    tr ng

ọ ạ ầ ở ả 1. Gi ­ h c t p ­ cu n v : ­ ý c  câuả 2. Phân tích – ch ng minh ­ Con ng ứ ki n th c­ kĩ năng. Công vi c  y ti p di n bao đ i nay. ị ọ ­ Bi n h c thì vô cùng, không ai có th  kh ng đ nh mình đã n m ch c m i th , vì v y ph i liên ọ ậ ụ bác h c không có nghĩa là t c h c t p. ( Lê­ nin : “  ọ ng ng h c.. ” ờ ạ ­ Th i đ i ngày nay, con ng 3. Đánh giá – m  r ng ọ ậ ­  H c t p là cu n v  không trang cu i khát khao v ự ự th c s . ­ Phê phán nh ng ng khó, bi ng nhác, l ố ờ ­ H c t p su t đ i là vi c ph i làm và c n làm nh ng cũng c n có ph ệ ả ậ ố ế k t qu  th t t ạ ớ ệ ọ vi c h c m i mang l quanh ta. 4.  Bài h cọ : ứ : ậ * Nh n th c ọ ậ ­ Coi h c t p là ni m vui và h nh phúc c a đ i mình. ả ầ ố ­ Mu n h c t p su t đ i có k t qu  c n có ý th c và rèn luy n kh  năng t ọ ậ h c t p su t đ i) ọ ể ở ấ   ­ H c đ  m  mang ki n th c, nâng cao  t m nhìn và đ  có trình đ , kh  năng ph c v  cho đ t ờ ạ ướ c, cho nhân dân, đáp  ng yêu c u c a th i đ i ( đi u c n thi n * Hành đ ng:ộ ế ữ ầ ắ ­ C n n m v ng ki n th c c  b n trong h c t p  ứ ự ớ ọ ậ ­ H c t p v i ý th c t ế ế ọ ậ ạ ­ Có k  ho ch h c t p và ý th c th c hi n k  ho ch đó,  ng d ng nh ng đi u đ  h c vào ộ ố cu c s ng. ọ ậ ệ ậ ­ T n d ng m i đi u ki n đ  ch  đ ng h c t p m t cách có hi u qu  nh t. ( h c  ớ l p, th y cô, b n bè, sách v , báo chí, Internet...)

Đ  19ề

ế ộ ừ ị ề ủ ế Vi ắ t m t bài văn ng n (không quá 400 t ) nêu suy nghĩ c a anh/ch  v  ý ki n sau:

ườ ớ ề ấ   ng v  đích s m nh t”. “Ý chí là con đ

DÀN Ý THAM KH OẢ

ượ ồ ứ ự c m c ụ  đích. ạ ằ  tuệ đ t b ng đ

ướ ầ ự giác, quy t tâm d n s c l c, trí ớ i. ế ng t ạ ế ầ  đ t đ n, h

ạ ủ ụ ạ ộ ữ ọ ồ ứ ự

ế ế ớ ộ ố

ứ ộ ờ   ể ề đích: Ý chí có vai trò quan tr ng trong m i ho t đ ng c a cu c đ i ườ  tự  giác, quy t tâm d n s c l c, trí  tuệ để  đ t nh ng m c tiêu trong   ữ ng ta đ n v i nh ng thành công.   :

ọ ụ ượ ườ ữ i v ng vàng, v ử thách đ  điể t khó khăn, chinh ph c m i th

ữ ọ ặ ủ ờ ố

ọ ễ

ọ ậ ộ ễ ẩ ầ

ậ ơ ọ

ế

ọ ữ ề ễ c nh ng th  thách, khó khăn c a cu c s ng.

ự ộ ố ủ ề ự ử ể ự ủ ụ ữ ệ ể

ế

ả ụ ữ ẹ ắ ộ ế ườ ướ i tr ủ c, thi u b n lĩnh. i nh ng m c tiêu đúng đ n, cao đ p.

ộ ọ

ả ướ ậ ẩ ườ ế ọ ỗ t cho m i con ng

chí là y u t

ố ớ   ộ ố i trong cu c s ng. Đ i v i  rèn luy n.ệ ọ ậ ữ ưở ể ớ ố ụ   ng s ng cao đ p v i nh ng m c

chí, m i ng ộ ớ ệ ấ ướ i thích: 1. Gi ứ ­ Ý chí:  ý th c, tinh th n t ể ­ Đích: ch ,ỗ   đi m c n ườ ng đ  v ­ Ý chí  là con đ ườ i con ng i. Khi con ng ườ cu c s ng thì đó là con đ 2. Phân tích – Ch ng minh ­ Ý 1: Ý chí   giúp con ng ế đ n nh ng thành công trong m i m t c a đ i s ng:          + Trong h c t p…(Nguy n Ng c Kí,…) ệ         + Trong lao đ ng, ngh  thu t…(Th n đèn Nguy n C m Lũy, …)         + Trong khoa h c…(Ê­ đi­x n, Mari Cuirri...)             ­ ý 2:  3. Bình lu nậ : ­ Câu nói trên đúc k t m t bài h c v  s  thành công mang tính th c ti n, có ý nghĩa ti p thêm ni m tin cho con ng ­ Thi uế  ý chí , không đ  kiên tâm đ  th c hi n nh ng m c đích c a mình là bi u hi n c a ủ   ệ ộ ố thái đ  s ng nhu nh ­ Ý chí ph i h ng t  :    4.  Bài h c nh n th c và hành đ ng ấ ầ ­ Ý chí  là ph m ch t quan tr ng, r t c n thi ọ h c sinh, ý ­ Đ  rèn luy n ý ấ tiêu ph n đ u h ượ ớ ứ ấ ả ọ ế ố  quan tr ng giúp b n thân thành công trong h c t p và ỗ ẹ ị ườ ầ i c n xác đ nh cho mình lí t ộ ố  nghĩa. i m t cu c s ng ý ng t

ọ ề ế Đ  19ề ố ủ ự ọ G c c a s  h c là h c làm ng ườ ”   i

Trình bày suy nghĩ v  ý ki n :“                                                                                            (Rabindranath Tagore)

DÀN Ý THAM KH OẢ

ở ượ ừ g cố ” quan tr ng, là c i ngu n c a cây. T  “ đây đ ư ộ   c Tagor dùng nh  m t

ạ n d  đ  nh n m nh t m quan tr ng c a

ộ ọ ứ ủ ề ươ ườ ừ i t ự  nhi u lĩnh v c, nhi u ph ệ ng di n, t ừ

ồ ề ạ ng … , r t phong phú, đa d ng.

ọ ầ ế ậ ố ượ  nhi u đ i t ố ấ ử ế ề ọ ợ ự ạ ứ ẩ ớ ở i ườ  là h c cách đ i nhân x  th  sao cho phù h p v i các chu n m c đ o đ c xã

ữ ấ ọ ọ ườ

ữ ọ ể ườ i. ọ i”

ọ :      Nh ng bi u hi n c a bài h c “ h c làm ng ườ

ệ ủ :  i” trong gia đình ữ ứ ọ ươ ả ắ ớ 1. Gi i thích: ồ ủ ế ố ­ G cố  là y u t ự ọ . ủ s  h c ẩ ụ ề ấ ệ ự ọ  là vi c thu nh n ki n th c c a con ng ­ S  h c ề nhi u ngu n và  ọ ­ H c làm ng h i.ộ ủ ự ọ => Gi a cái bao la c a s  h c, quan tr ng nh t là bài h c làm ng 2. Phân tích – Ch ng minh Ý 1: Bài h c “ h c làm ng ọ ­ Bài h c yêu th ng, quan tâm, g n bó v i nh ng tình c m thiêng liêng:

ả ẹ

ướ ườ i…

ọ ườ

ụ ệ ườ ườ ng: ố ng giáo d c i trong các m i quan h  trong môi tr

ầ ọ  phép, kính tr ng th y cô….

ọ ử ứ

ọ ầ ự ố ọ ạ ớ ọ ậ ừ

ườ ứ ọ ộ   i ngoài xã h i:

ướ ọ ườ  h i,… ệ ng thi n

ọ ộ ớ

Câu chuy n v

ọ ố ẹ ộ i m t xã h i văn minh, t t đ p. ữ ễ ề Nguy n H u Ân ệ ữ “đ c” ứ i ườ ” cũng chính là h c ch

ọ ở ầ ọ ọ ắ H c làm ng i ế   ườ  là kh i đ u cho m i bài h c, là k t

ắ ọ ả ố ọ

ế ủ ấ ẻ ẹ ệ ọ ứ ẽ ệ ạ

ứ i”, xem nh  vi c rèn luy n đ o đ c s  khó mà ườ

ộ i

ệ ọ ể ọ ể ướ ộ ườ  là bài h c su t đ i đ  hoàn thi n nhân cách. Xã h i càng i ệ ộ ớ i m t xã h i văn minh. ng t

ọ ố ờ ể h c làm ng i

ọ ọ ư ủ ầ ọ ệ ọ i ệ ỉ H c làm ng ườ  là bài h c su t đ i đ  hoàn thi n nhân cách.   ườ ”,  i

ứ  Vi c h c là mãi mãi,  ườ ” là c n thi ế ỉ ụ ọ ể ứ

ủ ế ạ ể

ầ ớ ộ ớ ớ ườ ồ ọ ế         + hi u th o, kính tr ng ông bà, cha m ,          + kính trên nh ng d ứ      * D n ch ng:  Ý 2: Bài h c trong nhà tr ọ ­ Bài h c làm ng ễ         + l ỡ ớ ạ ệ         +  hòa nhã, thân thi n, giúp đ  v i b n bè…  ườ         +  ng x  có văn hóa v i m i ng i… ử         + trung th c trong h c t p, thi c … ọ ỏ         +  khiêm t n, không ng ng h c h i (h c th y, h c b n…) ẫ       * D n ch ng:  ­ Ý 3: Bài h c làm ng ỡ ẻ ớ         + chan hòa, thân ái, giúp đ , quan tâm, chia s  v i m i ng ữ ữ ự ọ  ch  tín, tr ng danh d , tr ng nhân nghĩa…          + gi ướ ng t         + h ứ ẫ       * D n ch ng: ọ => “H c làm ng 3.  Bình lu nậ : ậ ­ Ý ki n c a Tagor th t đúng đ n, sâu s c:  qu  cao nh t, cu i cùng cho m i bài h c. ườ ệ ữ   ­ Nh ng k   sao nhãng vi c “h c làm ng iườ ” b iở  “ Có tài mà không có đ clà ng ụ “nên ng i vô d ng” ố ờ ể ọ ọ h c làm ng ­ Vi c h c là mãi mãi,  ơ ườ ” càng có ý nghĩa h n đ  h ọ h c làm ng phát tri n, bài h c “  4.  Bài h cọ :  ậ ­ Nh n th c: ọ “ H c làm ng ẽ ầ c n h c đ  chinh ph c các đ nh cao tri th c nhân lo i n u không s   ­ Hành đ ng:ộ ể ố có th  s ng t ọ i th i đ i m i… ư t, là quan tr ng  nh ng ch a đ . Không ch  “  ạ ế ứ ữ   chúng ta c n chú ý ti p thu nh ng tri th c khoa h c, văn minh c a nhân lo i đ ờ ạ ố ơ t h n v i c ng đ ng, v i con ng

ề Đ  20ề

ẻ ẻ ườ ấ ạ ế ủ                 Suy nghĩ v  ý ki n c a M. Goor­ ki:                        “ K  nào không bi ế ớ t t i ngày mai, k  đó là ng i b t h nh”

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ờ ủ ặ ủ ờ ố ườ ỉ ươ ng lai t

ộ ượ ề ể ậ ắ ng ch  t ậ ậ ố ẹ t đ p. ủ ự ậ   ộ c qui lu t v n đ ng c a s  v t,

ữ ề ố ẹ ể  đây là hi u, là có th  nh n ra đi u gì đó, n m đ ộ ố ng, c a cu c s ng. là không có đ

ủ ả t đ p… ủ   ng lai (c a b n thân, c a

ị ắ ẽ ấ ạ 1. Gi ­ ngày mai: là th i gian c a cá nhân ho c c a đ i s ng xã h i, th ở tế :  ­ bi ệ ượ hi n t ấ ạ ­ b t h nh:  ế ủ  ­ Ý ki n c a M. ồ ộ c ng đ ng, dân t c,…), không n m đ ượ ạ ượ c nh ng đi u t c h nh phúc, không có đ ẻ ế ươ ế ẳ t nghĩ đ n t Goor­ki kh ng đ nh: k  nào không bi ủ ộ ượ ộ c qui lu t v n ậ ậ đ ng c a cu c s ng thì s  b t h nh. ộ ố

: đ i v i m i cá nhân

ộ ậ ứ ườ ư ế ứ ng đi t ớ :  ng lai ủ ố ớ ỗ ỗ ườ ng đi t i ngày mai c a m i ng ứ ủ   i nh  th  nào tùy thu c vào nh n th c, ý th c c a

ỗ ủ ượ ươ ườ ắ ừ ự ỗ ự ươ c xây đ p t ọ   i trong h c s  n  l c v ả n lên c a  b n thân m i ng

i vòng quanh th  gi

v i hành trình “ ố ớ ộ

ỗ ồ ủ ng đi t ề ề ớ ươ i t ầ ấ ướ ộ ng lai xã h i, đ t n c dù đó là

ẫ ỏ ứ ủ ệ ệ ả t Nam qua gi ả   i

ự ườ ưở ứ ưở ộ ờ ỗ ng Fields, Vì m t hành tinh xanh, m i ng ng  ng “Gi i h

ứ ự ướ ự ộ ộ ộ ố   i m t cu c s ng ươ ớ n t ng ta v

ườ ư ứ ề ệ ắ ỏ ả   i ph i

ộ ố ộ ở ể

ọ ơ ộ ị ụ ậ t h u. ộ :

ậ ố ơ ủ ừ ự ả ợ ơ c m  c a mình. Đ ng đ i ngày ế ướ t

i mà chúng ta ph i ch  đ ng b

ủ ộ ậ ề ươ

ủ ộ ờ ẹ ệ ướ c m  và dám th c hi n  ướ ớ    i ngày mai! c t ề ộ ố ắ i c n nh n th c đúng đ n v  cu c s ng, v  t ng lai c a chính mình,  s ng cao đ p, m t cu c s ng có ý nghĩa ­ ý nghĩa cho cu c đ i mình, và ý

ộ ố ể ự ứ ộ ộ ệ ướ ế ả ơ 2.   Phân tích – Ch ng minh ớ ươ Ý 1:  Con đ i t ườ ­ Con đ ườ i đó. ng ườ ng lai đ ng t ­ Con đ ạ ộ ậ t p, lao đ ng, sáng t o…  ế ớ ” ­ Xách ba lô lên và đi”  ớ ứ : Huy n Chíp ẫ      * D n ch ng ộ ườ  đ i v i c ng đ ng, xã h i: Ý 1:  Con đ ng lai ộ ươ ự ị ­ M i cá nhân đ u góp ph n vào s  th nh ­ suy c a xã h i, t đóng góp nh  hay l n.      *  D n ch ng: Thành công c a Ngô B o Châu và s  vinh danh trí tu  Vi ấ  trái đ t”... th 3.  Bình lu nậ : ế ­ Ý ki n M. Goor­ ki ch a đ ng m t nhân sinh quan tích c c, h có ý nghĩa, có giá tr .ị ạ  ­ Cu c s ng hi n đ i m  ra nhi u c  h i nh ng cũng l m thách th c, đòi h i con ng ạ năng đ ng và sáng t o đ  không b  t ứ 4.  Bài h c nh n th c và hành đ ng ứ : S ng là ph i bi ậ ­ Nh n th c ả ướ ớ mai b c t ­ Hành đ ngộ :  M i ng ườ ầ ỗ ộ ẽ ố ị ầ c n xác đ nh m t l ộ ố ớ nghĩa đ i v i xã h i, ph i bi t hành đ ng đ  th c hi n c m , hoài bão mình.

Đ  21ề

ộ ừ ạ Ẩ ạ c a nh c sĩ Tr n Long  n có đo n:

ộ ờ ọ i, m t r ng cây ẹ ủ ổ ẽ

ề ờ ụ ả ị

ả ả

ủ ờ ề ị ầ ườ               Trong bài hát M t đ i ng ầ ệ                         “ Ai cũng ch n vi c nh  nhàng, gian kh  s  dành ph n ai ộ ờ ẻ                          Ai cũng m t th i tr  trai, cũng t ng nghĩ v  đ i mình ờ ủ                         Ph i đâu may nh  r i ch u, ph i đâu trong đ c cũng đành. ả                       Ph i không em?...  Ph i không em?”            Anh/ ch  suy nghĩ gì v  ý nghĩa c a l i hát trên?

DÀN Ý THAM KH OẢ

ủ ắ i thích ờ ế ề ộ ự ệ ố ố : i bài hát : L i nh n nh  tha thi

ờ ệ ế i, s ng có trách nhi m, không l n tránh, bi ọ   t v  m t quan ni m s ng tích c c: s ng vì m i ố t gánh vác, không buông trôi, phó m c s

ườ ậ ượ ẩ ọ ủ ườ ử ậ ị t lên m i th  thách, không cam ch u, an ph n th  th ặ ng…

ườ t s ng vì m i ng i:

ạ ạ   i khác, không ng i khó, ng i

ủ ộ ế ồ ườ ế ế ố t s ng vì ng ườ ố ệ ả 1. Gi  ­ Ý nghĩa l ố ng ầ ươ ẵ ph n, s n sàng đ ng đ u, v ứ : 2. Phân tích­ ch ng minh ọ ả ế ố Ý 1: Ph i bi ộ ố ữ ­ Trong cu c s ng, có nh ng con ng ợ ổ kh , bi i ích c a c ng đ ng, bi t vì l i luôn bi ọ t vì m i ng ườ i, s ng có trách nhi m…

ọ ộ ố i có nhân cách cao quý, có cu c s ng đáng trân tr ng.

ố ắ ộ ườ ẵ ạ   ệ i, s n sàng thí nghi m v c xin ch ng d i

ơ ể

ậ ạ   i ích cách m ng ắ   ng Qu c phòng Mĩ M c­

ở ằ ằ ạ ế t tên B  tr ạ

ơ ừ t c a chi n tr ổ ả…”            ườ ng…;

ệ ữ ộ ườ ệ ủ ậ giã Hà N i  vào n i ác li ế ộ ưở ặ Còn th ng Mĩ không ai h nh phúc n i c ế ng Sa, nhân v t anh thanh niên tình nguy n trong

ị ư ữ ữ ỉ ụ ợ ơ ộ i, c  h i ỉ

ể ự ườ ườ ỡ ủ ỏ i d ng s  giúp đ  c a ng i luôn s ng v  k , cá nhân, nh  nhen, luôn tránh né, đùn i khác đ  thu vén cho

ỗ ữ ẻ ơ ộ đ c n ộ i

ữ ướ ỉ ế

ờ ộ ướ i n c, l ơ t ăn ch i, h ọ ứ ỏ

ườ ụ ạ ườ ớ ộ ấ ỏ ở  ng ng, , luôn đòi h i ụ ướ   c ầ   ng th , thõa mãn nh ng thú vui t m ề   ố ườ i khác, đ t th i gian, s c kh e, ti n ệ   i khác vì mình, vô trách nhi m v i gia đình, xã h i và

ố ị

ườ ố ụ ộ ữ ị

ờ ạ ế ổ ỗ ế i s ng y u đu i, th  đ ng, cam ch u, luôn đ  l ụ ố ố ủ ỉ ế ị ự ử ậ   ố i cho s  ph n, ướ   ầ c t bi l y, cúi đ u tr

ộ ạ ổ ỗ ượ ữ ẻ ạ t dài trong tha hóa và ph m t ứ : nh ng k  sa ngã, tr i cho hoàn i đ  l i l

ở ế ườ ữ ủ ẻ ấ ờ i nh n nh  thi

t tha g i đ n m i ng ự ắ ầ ứ ọ ứ ề ố ụ ệ

ệ ưỡ ế ế ư ộ ệ ả ỗ ng b n thân đ

ể ộ ố

ố ố ụ ợ ừ ẹ ệ ố ỏ ỉ i s ng ích k , nh  nhen, vô trách nhi m, v  l ố   i, s ng

ế

ế   t

ườ ẽ ậ ự ườ ỉ ậ ự ẹ ệ ố ố ự ầ ọ i s  th t s  cao quý khi bi ấ ng, th p hèn.

i s ng đ p và cao quý, c  tuy t l ế

ả ả

ẽ ố ả

ố ữ ữ ườ ­ Đó là nh ng con ng ả ờ ấ ứ : ­  H  Chí Minh c  đ i đ u tranh cho dân t c… ồ    * D n ch ng ự ố                          ­  Louis Pasteur vì s  s ng con ng ngay trên c  th  chính mình… ỗ ẵ ễ                         ­  anh Nguy n Văn Tr i s n sàng hi sinh h nh phúc cá nhân vì l ố ầ ọ tham gia tr n đánh quan tr ng đ t mìn c u Công Lý gi na ­ ma – ra b i anh cho r ng: “  ặ                        ­ Đ ng Thùy Trâm t ờ                      ­ Th i bình : nh ng chi n sĩ Tr ị Mùa hè xanh”… ế các chi n d ch “ ừ ẻ ố ố Ý 2: Đ ng s ng nh  nh ng k  s ng ích k , v  l ườ ố ạ ­ Bên c nh đó cũng có nh ng con ng ụ ợ ợ ụ ố ẩ i khác, s ng v  l i, l đ y khó khăn cho ng ả b n thân…  ố ố ồ ẽ ị ­ L i s ng đó r i s  b  xã h i đào th i.  ườ Ăn c  đi tr ạ ứ : lo i ng ẫ     * D n ch ng c theo sau …; nh ng k  c  h i,  ộ ố ụ ưở béo cò; đó là m t s  thanh niên ch  bi ư ườ ấ ng tr y l c nh  đua xe b t ch p gieo tai h a cho ng th ơ ạ b c n i vũ tr ả ớ ả c  v i b n thân… Ý 3: Cũng không nên s ng m  nh t, y u đu i, cam ch u ­ Và cũng có nh ng con ng ữ ầ đ u hàng nh ng th  thách khó khăn, không đ  ý chí và ngh  l c, ch  bi ả ngh ch c nh… ẫ          *  D n ch ng ậ ố ả c nh, s  ph n… 3. Bình lu n:ậ * Đánh giá: ộ   ố ớ ớ ờ ­ L i bài hát là nh ng l i, nh t là đ i v i l p tr ,  m t ẹ thông đi p v  s ng đ p đ y s c thuy t ph c. Nó ch a đ ng m t quan ni m nhân sinh tích   ể  ỉ ự c c, đáng đ  cho m i chúng ta xem nh  kim ch  nam trong rèn luy n và tu d ộ có m t cu c s ng chân chính.  * Phê phán: ệ ­ T  quan ni m s ng đ p đó phê phán l ụ ộ ậ an ph n, th  đ ng, y u hèn. 4. Bài h cọ : ứ : ậ * Nh n th c ộ ố ể ằ ­ Hi u r ng cu c s ng ch  th t s  có ý nghĩa, nhân cách con ng ố ố ch n cho mình l i s ng t m th ­ Liên h  :  ệ N u là con chim, chi c lá ế ế                   Thì con chim ph i hót, chi c lá ph i xanh ả                   L  nào vay mà không có tr ậ                   S ng là cho, đâu ph i nh n riêng mình.                                                              ( T  H u)

ưở ẹ ẹ i bài hát g i ý, thanh niên c n s ng có lí t

ầ ố ả ị ự ữ ệ ứ   ng cao đ p, có ý th c   ng lòng nhân ái, v  tha, ph i h c t p, rèn luy n b n thân ý chí,  ngh  l c, nh ng năng

ệ ả ố ộ ố ớ ộ * Hành đ ngộ : ư ờ ể ố ể ợ ­ Đ  có th  s ng đ p nh  l ị ồ ưỡ ả ọ ậ b i d ạ ự l c và kĩ năng s ng, ph i năng đ ng, sáng t o, s ng có trách nhi m v i gia đình và xã h i.

ế ộ ừ ị ề ủ Vi Đ  22ề ắ t m t bài văn ng n (không quá 400 t ) trình bày suy nghĩ c a anh, ch  v  lòng

ườ ự ọ t ủ  tr ng c a con ng i.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ẩ ứ ự ủ :   tr ng gìn ph m cách, danh d  c a chính mình.

ữ ệ ủ ọ t coi tr ng và gi ể ữ ự ọ :  tr ng

ố ự ọ

ế ự

ắ ẳ ế ủ ả ự ọ ự ọ ọ ậ ố

ả ưở ề ợ ả ậ ế ữ  gìn ph m giá, nhân cách t gi ự ẽ  ph i dù có  nh h

ự ọ ộ

ế i b n thân. ng đ n quy n l ể ự ọ ố ự ọ  tr ng qu c th , t ơ ỷ ướ ẩ ả ứ ộ ự ọ ề  tr ng có nhi u m c đ : t ầ tr ng dân t c.... ươ ấ ắ   ng đ t B c.

ả  tr ng b n thân, t ọ : Ta thà làm qu  n ứ c Nam/ Còn h n làm v ầ ừ ế ớ ụ ộ ấ i th  II.­  Sau v  đ ng đ t, sóng th n v a qua…

i. Trong khó khăn th  thách, lòng t ự ọ ẽ ở ườ ự ọ ị ỷ ườ i không có lòng t i. Con ng ủ    tr ng c a ạ    tr ng s  tr  nên v  k , hèn h ,

ự ạ cao, t t  t

ủ i, giúp con ng

ườ ề ố ẹ ườ ữ ủ ữ ữ ẩ ộ i luôn h ề ướ   ng ệ   t đ p, suy nghĩ nh ng đi u thi n,

ự ườ ầ ừ ữ ự ọ ệ ấ ặ ố ỏ i c n b i đ p cho mình cách s ng t tr ng t nh ng vi c làm nh  nh t nh t

ả i thích 1. Gi ự ọ  là ý th c bi ế ­ Lòng t ứ 2. Phân tích, ch ng minh nh ng bi u hi n c a lòng t Ý 1:  T  tr ng là s ng trung th c ự ệ ­ T  tr ng là h t lòng vì công vi c; trung th c trong công tác, h c t p  ể ­ T  tr ng là dám nhìn nh n sai trái, khuy t đi m c a b n thân, s ng trong sáng, th ng th n ự ọ Ý 2: T  tr ng là bi ự ọ ­ T  tr ng là dám bênh v c l ­ Lòng t ứ : ­ Tr n Bình Tr ng ẫ    * D n ch ng ậ : sau chi n tranh Th  gi ế ườ ­ Ng i Nh t ở ộ      m  r ng 3. Đánh giá ­        ướ ự ọ c đo nhân cách con ng  tr ng là th ­ Lòng t ườ ườ ẹ con ng i càng làm đ p con ng ả ố ố  d i. s ng gi ườ ố ẽ ộ ự ọ ­ Con ng i s ng có lòng t  tr ng s  giúp cho xã h i phát tri n, văn minh. ự ệ ự ọ ầ ớ ự  ái, t ­  C n phân bi  đ i...  tr ng v i t ậ ộ :  ứ 4. Bài h c nh n th c và hành đ ng ỗ ứ : Lòng t ậ ị ả ự ọ ­ Nh n th c  tr ng làm nên giá tr  b n thân c a m i ng ự ế đ n nh ng chu n m c chung c a xã h i, làm nh ng đi u t ữ nh ng đi u tích c c... ồ ắ ỗ ­ M i con ng ộ ố trong cu c s ng hàng ngày.

Đ  23ề

ế ủ

ườ

ủ ấ ể Trình bày suy nghĩ c a anh ( ch ) v  ý ki n c a A­mo­ni­mus: ỏ             “ Con đ ị ề ng g n nh t đ  ra kh i gian nan là đi xuyên qua nó”.

DÀN Ý THAM KH OẢ

1. Gi

ả i thích :

ố ấ ể ườ ấ ể ”:   ý nói đ n cách t t nh t, nhanh nh t đ  con

ế ộ ố ầ ng g n nh t ỡ ữ

ử ặ ả ượ t qua, không né tránh.

ườ ọ ậ ấ   đ  ra kh i gian nan ỏ ữ i tháo g  nh ng khó khăn, nh ng th  thách trong cu c s ng. ả ố ộ

ố ả ả ệ ấ ủ ấ ả ặ i không nên có thái đ  né tránh khi ph i g p khó khăn, gian nan trong h c t p, lao   ề ể  ớ

ả ả ế i quy t khó khăn. .

:

ề ử

ố ả ệ ượ i dũng c m đ i di n, tìm

ấ ế ợ

ẽ t qua đ ườ ượ i v

ầ ử ưở ng đ u v i nh ng khó khăn, th  thách, con ng ng thành và

ộ ả ộ ố

ế ườ ườ ườ   i l i

ự ạ

ẻ ượ ạ ứ ữ ự ễ ề ề ượ c gian nan ườ ẽ ữ i s  v ng vàng, tr ậ ườ ng nh t.  ủ ế ế ả ầ không có v t ch t chân c a ng ượ ổ ẽ c thành công đích th c. ở ự c ch ng minh trong th c ti n cu c s ng nhi u lĩnh v c, trong  nh ng hoàn

ự ế ộ ố ể ứ ứ cu c s ng đ  ch ng minh.

ừ ự ả ượ ế ắ c rút ra t

ệ  s  tr i nghi m c a con ng ị ủ ướ ụ ể ố ườ i trong ả ng cho b n thân

ắ  ý ki n trên ý nghĩa giáo d c, đ nh h ộ ố ủ ả

ng thành. ủ ộ ứ ạ ở

ờ ưở  tr ầ ắ ơ ộ ề ơ ộ ạ ữ ắ

ườ ệ ướ t lên phía tr ầ ườ ấ ể ế ộ ng g n nh t đ  đi đ n thành công.

ặ ớ ụ ế ẽ ố t cách chinh ph c nó s  giúp ta rèn

ứ : Dám đ i m t v i khó khăn th  thách và bi ộ ưở ệ ả ử ng thành.

ả ọ

ươ ả vi c gì cũng có cách gi ự i quy t ­ “con đ ườ ng ­  “đi xuyên qua nó”: ý nói ta ph i đ i m t, ph i v => Con ng ộ ố ộ đ ng và trong cu c s ng; ph i dũng c m đ i di n v i gian nan, tìm ra b n ch t c a v n đ  đ ụ ắ tìm cách kh c ph c, gi ứ 2. Phân tích – Ch ng minh ẽ ặ ộ ố Ý 1: Trong cu c s ng, ai cũng s  g p ít nhi u  khó khăn, th  thách ườ ử ườ ẽ t qua gian nan, th  thách khi con ng i s  mau chóng  v   ­  Con ng ả i quy t h p lí nh t. ra cách gi ộ Ý 2: Dám nghĩ, dám hành đ ng s  giúp con ng ươ ữ ớ     ­ Dám đ ơ ọ ậ thành công h n trong h c t p, lao đ ng và c  trong cu c s ng th ồ ng đ n thành công không tr i đ y hoa h ng, “ ­ Con đ ể ữ bi ngế ”­ nh ng k  ng i khó, ng i kh  s  không th  có đ ộ ố  ­ Đi u này đã đ ả c nh khác nhau. ể ấ ẫ *  Thí sinh có th   l y d n ch ng trong th c t ở ộ  : 3.  Đánh giá – m  r ng     ­ Ý ki n mang tính đúng  đ n, sâu s c, đ ế ấ ở qúa  trình s ng. Ta có th  tìm th y  ế ứ ậ i quy t khó khăn c a cu c s ng. trong nh n th c, trong cách gi ẽ ữ ­ Nh ng con ng i luôn né tránh gian nan, đ u hàng khó khăn s  không bao gi ắ ư ộ ố   ­ Cu c s ng hi n đ i m  ra nhi u c  h i nh ng cũng l m thách th c, chúng ta c n ch  đ ng  ụ ể ượ c, năng đ ng và sáng t o đ  chinh ph c nh ng khó khăn, n m b t c  h i. Đó v là con đ 4. Bài h c:ọ   ậ ­ Nh n th c ố luy n b n lĩnh s ng và ngày m t tr ệ ứ  ­ Hành đ ngộ :  Rèn luy n đ c tính kiên trì, bình tĩnh, t ệ ấ khăn, l y ph ủ ộ  tin, ch  đ ng trong m i hoàn c nh khó  ử ế ” trong  ng x . ứ ng châm: “

Đ  24ề

ự ị ữ ề ặ t nh t đ  nuôi d ế  :  t ụ ể ng ni m tin chính là đ t nó vào nh ng d  đ nh c  th

ả ư Giáo s  Ngô B o Châu có vi ưỡ ấ ể ố « Cách t và có ý nghĩa ». ự ị ề ỉ Tu i trổ ẻ, trang 5, Xuân Tân Mão 2011)

ự ề ề ế ị ( D  đ nh, ni m tin và s  b n b  ­ Báo     Anh (ch ) suy nghĩ gì v  ý ki n trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

i thích:

ọ ự ả ặ là nh ng gì mà ta tin t ắ   ng, là s  hi v ng mà ta đ t vào đó. Đó là c m giác ch c

ề ộ ữ ề ư ả ắ ả 1. Gi ưở ề ­ Ni m tin ộ ố ch n v  m t đi u gì đó trong cu c s ng cũng nh  chính b n thân mình.

ơ ề ưỡ

ụ ữ ề ng ni m tin ụ ể là nh ng phác th o, k  ho ch chi ti

ố ế ự ơ ế ả ả ự ị ế ướ t h ợ ệ ụ ể ng đ n nh ng m c tiêu c  th . ả ớ

ộ ố ư ớ

ự ớ

ượ ộ ể ỉ ượ ữ ơ ậ ế ữ  là nh ng d  đ nh thi ấ ể ữ ữ t nh t đ  gi ế ướ ề t h ấ ề ế ề ụ ể ng ni m tin vào nh ng đi u c  th , có giá tr  thi t th c v i cu c  ưỡ ng và phát tri n  c kh i d y mà còn đ ớ  là làm cho ni m tin l n h n, hoàn thi n h n. ạ ữ t th c, phù h p v i kh  năng, tình hu ng và kh  thi. ộ ố  v ng cho mình m t ni m tin trong cu c s ng cũng nh  v i chính  ị c nuôi d

ề ề ớ ộ ố

ả ặ ố ự ị ấ ể ụ ể ưỡ   ng i pháp t t nh t đ  nuôi d

ố ả ư

ợ ề ế ụ ụ ữ ử ắ ự ị ướ

ộ ề ụ ể ả ư

ố ụ ữ

ự ự ị

ề ữ ộ ố ế ề ụ ể ế ố ẹ ướ ế c h t ph i suy   ặ   ư i nh ng m c tiêu c  th , phù h p ch a. N u ta đ t ố ờ ể ở  ọ ấ   ắ ườ ng ng n nh t ư   t đ p trong cu c s ng cũng nh  chính

ế ự ượ ưỡ ọ ẹ ầ   t th c, tr n v n c n

ể ề ả ắ ế c nuôi d ủ

ộ ng m t cách thi ộ ờ ữ ủ ự ị ầ : ự ự ữ ư ể ề ả ặ ạ

ề ự ị ư ế ủ

ệ ượ ờ c không.

ự ế ộ ố ể ứ ứ cu c s ng đ  ch ng minh .

ự ự ộ ờ ướ ắ i khuyên sâu s c, h ườ ươ   i v n ng con ng

ế ủ ữ ộ ố ị i nh ng giá tr  đích th c c a cu c s ng.

ữ ẻ ạ ộ ị

ượ ạ ủ

ồ ơ ử ơ ộ ữ

ữ ầ ả ể ươ ớ ề ố ẹ ữ ề ề ỉ ng ni m tin đ  v i nh ng đi u t t đ p n t

ộ ờ

ộ ố ố ự ự ề ọ

ộ ế ạ

ấ ầ ể ề c đi u đó. ứ ị ự ể ể ế ệ ồ

ữ ụ ủ  không

ụ ể ể ạ ượ ế ỗ ự ụ ể ả ả ả ữ ưỡ ườ ề ỉ ­ Nuôi d ự ị ­ D  đ nh c  th ự ị ­ D  đ nh có ý nghĩa ả => Gi i pháp t ả b n thân mình là bi ố s ng. Khi đó, ni m tin  y không ch  đ thành ni m tin l n trong cu c s ng. ứ 2. Phân tích – Ch ng minh ữ ề Ý 1: Đ t ni m tin vào nh ng d  đ nh c  th  chính là gi nó: ữ ­ Ai cũng có nh ng mong mu n, d  đ nh và m c tiêu cho riêng mình, nh ng tr ớ ng t xét xem ni m tin ta g i g m có h ni m tin vào m t m c tiêu mông lung, xa v i thì khó có k t qu  nh  ta mong mu n. ọ ụ ườ ỗ i có nh ng m c  tiêu và kì v ng khác nhau. Đi u ta mong mu n, kì v ng có th  tr ­ M i ng ữ ệ ế ặ thành hi n th c khi ta bi t đ t nó vào nh ng d  đ nh c  th . Đó chính là con đ ề ế ẫ d n ta đ n thành công, cho ta ni m tin v  nh ng đi u t ả b n thân ta. ủ Ý 2:  Đ  ni m tin c a mình c a mình đ ph i g n k t nó vào nh ng d  đ nh có ý nghĩa c a cu c đ i mình ắ ề ­ Ni m tin là vô h n nh ng ta c n ph i cân nh c xem nh ng gì th c s  đáng đ  ta đ t ni m tin vào nó. ể ự   ­ Dành th i gian suy nghĩ v  d  đ nh c a mình xem nó có ý nghĩa nh  th  nào và có th  th c hi n đ ể ấ ẫ       * Thí sinh có th   l y d n ch ng trong th c t ở ộ : 3. Đánh giá – m  r ng ả ư ­ Ý ki n c a giáo s  Ngô B o Châu th c s  là m t l ự ủ ớ t ơ ử ắ ẫ   c “n i g i g m” ­ Trong xã h i ngày nay, v n còn không ít nh ng b n tr  không xác đ nh đ ỏ ấ ầ   ả ề ni m tin c a mình nên b  m t nh ng c  h i thành công, r i r i vào tình tr ng chán n n, d n ớ ươ ả ầ ng đ u v i nh ng khó khăn, th  thách. d n không còn kh  năng đ ưỡ ế ư ủ t nuôi d ­ Ch  có ni m tin thì ch a đ , ph i bi ự ự và làm cho cu c đ i th c s  có ý nghĩa. 4. Bài h cọ ườ ọ ứ : Ni m tin đóng vai trò r t quan tr ng và có ý nghĩa trong cu c s ng con ng ậ ­ Nh n th c i. Đó ị ạ ủ là chìa khóa c a m i thành công. C n hi u rõ đi u mình th c s  mong mu n và ho ch đ nh m t k  ho ch c  th  đ  đ t đ ­ Hành đ ngộ : N  l c trau d i ki n th c, rèn luy n ý chí ngh  l c đ  có th  bi n ni m tin c a  mình thành nh ng m c tiêu c  th  và có ý nghĩa cho b n thân, cho gia đình và xã h i. Ta ch  nuôi d ề ộ i xung quanh mình. ng ni m tin cho b n thân mà còn cho c  nh ng ng

ị ề

ề ữ Đ  24ề ế ườ ế i bi t nhi u mà là ng ườ ế i bi ầ   t nh ng gì mình c n

ườ ể ế ế ủ           Trình bày suy nghĩ c a anh/ ch  v  ý ki n sau:  i có h c không ph i là ng         “ Ng bi ả ọ ữ t và hi u rõ nh ng gì mình bi t”

DÀN Ý THAM KH OẢ

:

ệ ề ườ ả i thích ế

ạ ứ

ợ ả ế ự ộ ố ọ ấ ớ ọ i có h c, đó là:  ế ồ t c  m i tri th c, không ôm đ m ki n th c, b  gì h c n y ủ ả ứ t cho cu c s ng c a b n thân, phù h p v i năng l c, hoàn c nh

ặ ả ả ắ ắ ế ẽ ể ứ ấ ủ

ờ ợ

ạ i ta:

ộ ấ ế ứ ầ ầ ủ ộ

ữ ườ

ạ ế ệ ữ ế t ể ế t nh ng gí mình c n bi ả

ớ ấ ầ ỉ ệ ự ứ ọ i có h c là ng ở ỗ ị ứ    m i v  trí, công vi c, hoàn c nh ch  có th  ti p thu, dung n p nh ng ki n th c ợ

ồ ọ ẽ ủ ộ ạ ượ ợ c l i đ i ích

ờ ố ả ự

ể ệ ư ấ ủ ấ ả

ở ỏ i ho c có tay ngh ế t nh ng không hi u rõ b n ch t c a v n  ự  m t lĩnh v c nào đó.

ọ ể ặ

ọ ườ ế ể ả t

ườ ế ẽ i ta s

ữ ọ ứ ụ ườ ủ ủ ứ ở

ứ i ch  c a tri th c ch  không b  đ ng ch y theo tri th c. ắ ạ ệ ể ạ

ị ộ ề ủ t ch c ch n, sâu s c s  giúp ta làm ch  công vi c, ch  đ ng, sáng t o trong ngh   ự ủ ộ ạ ượ ề ệ ấ Nh t ngh  tinh, c nhi u thành t u cho nhân lo i: “

ấ i có h c ph i hi u rõ nh ng gì mình bi ọ ữ ế ẽ ố ”

ả ọ ứ  :các nhà khoa h c.... (Ngô B o Châu)

ở ộ :

ắ ờ

ề ườ ậ i khuyên v  cách h c trong câu văn trên là đúng đ n, sâu s c   nhiên, xã h i, kinh t

ử ề ế ọ Phê phán cách h c thu đ ng, “

ế ệ ị ọ ể ư nhi u h c sinh h c không bi

ề ắ ự ứ ế ế

ủ ộ ư ấ

ệ ượ ế ầ

ế ừ n “ ệ ượ ượ ệ ọ ự ẳ ạ ề ng làm trái ngh  đào t o, hi n t ặ c vi c ho c hi n t ế ng, d n đ n hi n t ư ằ ng có b ng nh ng không làm đ

ớ ạ ế ầ ấ ị ườ ế ớ ỉ i h n nh t đ nh, vì th  c n có i cũng ch  có gi

ươ ắ 1. Gi ­ Ý ki n trên nêu lên quan ni m v  ng ọ ấ ả ọ      + không h c t ầ ữ ỉ ọ      + ch  h c nh ng gì c n thi ủ ả c a b n thân ắ ộ ọ      + h c m t cách c n k , bài b n, sâu s c, n m ch c hi u rõ b n ch t c a ki n th c mình  ọ h c, không h i h it qua loa đ i khái.  ườ ­ Ý nghĩa: khuyên con ng ọ       + c n h c có tr ng tâm ọ ọ       + c n h c th c ch t, h c chuyên sâu, nghiêm túc, ch  đ ng ti p thu tri th c m t cách có ích :  2. Phân tích – ch ng minh ườ ế i bi Ý 1: Ng ỗ ­ M i cá nhân,  ọ ấ ị ọ nh t đ nh phù h p v i c p h c, ngành h c, công vi c. ọ ế ­ N u ôm đ m, cái gì cũng h c, h c tràn lan, không ch  đ ng thì s  không thu l ỉ ụ ể c  th , ch  làm t n th i gian và tăng áp l c cho b n thân. ẽ ẫ ớ ứ ế i vi c cái gì cũng bi ­ Ki n th c không sâu, s  d n t ề ở ộ ặ ề đ , không tr  nên gi ụ ệ ọ * Ví d  vi c h c thêm tràn lan, đi h c theo phong trào theo ki u góp m t cho đông ... Ý 2: Ng ộ ế ­  Và n u h c có m c đích rõ ràng, h c m t cách chuyên tâm, đào sâu ki n th c, ng ứ tr  thành nh ng ng ắ ẽ ắ ­ Có hi u bi ệ nghi p và s  s ng có ích, đóng góp đ nh t thân vinh ẫ       * D n ch ng 3. Đánh giá – m  r ng ắ ọ ọ ể i có h c và l ­ Cách hi u v  ng ọ ế ộ ứ ự ứ , khoa h c công  vì ki n th c là vô t n, vô cùng phong phú ( ki n th c t ủ ườ ậ ả  c a m t b  ph n ng ộ ộ ọ ộ h c gi ” i  ngh , l ch s , tâm lý ...)  mà ­  ỉ ấ ể ọ ế ể ọ ọ ệ t đ  làm gì, h c ch  l y đi m, đ  đi thi, vì  đi h c hi n nay nh   ệ ượ ữ ả ằ ử ,  ng b ng gi th , ki n th c không n m v ng, sinh ra quay cóp, tiêu c c trong thi c , hi n t ằ ề ệ ề ọ ọ mua bán b ng c p ­ Nhi u h c sinh, sinh viên còn ch a ch  đ ng trong vi c ch n ngành ngh   ứ ị ủ ộ ầ ọ ạ ọ ọ h c, nên c  đăng kí đi h c đ i h c, cao đ ng mà không d  tính đ n nhu c u lao đ ng c a th   ợ” trong xã  ệ ượ th a th y, thi u th ẫ ườ tr ẫ ệ ượ ộ h i, hi n t ng có h c mà văn hóa v n  không cao ... 4. Bài h c:ọ ứ   ậ * Nh n th c: ­ Trí nh  và kh  năng ti p thu c a con ng ph ả ủ ọ ậ ng pháp h c t p đúng đ n.

ọ ọ ọ ậ ụ ứ ự ế ọ ọ ị

* Hành đ ngộ :  ầ ­ C n xác đ nh rõ m c đích h c t p, h c có ch n l c ki n th c, h c có s  đào sâu tìm tòi, sáng  t o…ạ

ộ ờ

Ph i

ề . ướ ọ c v ng quá nhi u ề ơ ữ ơ c m  nhi u h n n a,

ả ướ

ữ có câu: Cu c đ i ng n ng i không cho phép ta  ả ướ ng lai thành hi n t

ệ ạ . i

Đ  25ề ủ ạ i cho r ng:  ế ơ ữ ể ế ươ t h n n a đ  bi n t ị ề ấ ề ặ

c m  tha thi ủ

ạ        Ng n ng ế ư        Th  nh ng nhà văn Nga M.Prisvin l ơ ph i          Suy nghĩ c a anh/ch  v  v n đ  đ t ra trong hai trích d n trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

:

ể ự ủ ờ ệ ướ ơ c m , vì ắ  Cu c s ng ng n ng i, con ng i s  không đ  th i gian đ  th c hi n

ự ạ i.

ạ ế ệ ơ ể ủ ứ ơ ướ ườ ầ ườ ẽ ờ ơ t h n đ  đ  s c m nh bi n

ơ ướ ứ ủ ề c quá nhi u, quá xa r i th c t ơ ướ ề i c n m   c nhi u h n, khát khao mãnh li ự   ệ c thành hi n th c. :

ọ ố Ướ ẻ ẹ c m  và khát v ng s ng làm nên v  đ p cu c s ng ộ ố :

ườ ữ ướ i c m  cao, xa, con ng

t lên th c t ướ ả ứ ướ ự

ở ồ ừ ộ ố ả ơ t k t h p gi a ệ  cu c s ng. Ph i theo

ự ạ ướ i,  ề c hão huy n.

ề ơ c m  và th c t ơ ướ ầ ấ ẫ ự ế ộ ố ể ứ ứ cu c s ng đ  ch ng minh.

ướ ế ố ườ ươ ớ ố ố n t ng con ng i v i l ẹ i s ng đ p, s ng có

ẻ ơ ướ ữ ễ ơ i không dám c vi n vông.

ữ ế ọ t cách gi

ữ c m  và nh ng k  m   ả ổ ẻ ố ụ ướ ề ơ ộ ể ươ ớ ở ả ụ ề ườ ở ể  b n thân đ  có th  v ờ i bao m c tiêu ch  ta chinh ph c. n t

ướ ả ơ cu c s ng, ph i có c m  và th c t c

ả ắ c m  ph i b t ngu n t ơ ướ ừ ồ ừ ộ ố ề ệ ơ ự ạ ướ ơ i,  ư ỏ t, cháy b ng nh ng đ ng m c hão huy n.

ể ế ướ ữ ế ạ c m  thành hành đ ng.

ộ ố ứ ể ệ ệ

ả ệ ự ơ ả i thích 1. Gi ộ ố ế ­ Ý ki n 1: ậ v y không nên m   ế Ý ki n 2:  Con ng ề nh ng đi u m   2. Phân tích­ Ch ng minh ơ Ý 1:  ơ ề ơ ướ ế ộ ố c, không có nh ng  ­ Trong cu c s ng, n u không có nhi u m   ề ố ẹ ữ ệ ự ạ ể ự ẽ ể ượ t đ p, kì di u.  i đ  th c hi n nh ng đi u t s  không th  v ế ự ơ ơ ả ướ ễ ờ t th c c m  ph i thi c m  xa v i, vi n vông,  Ý 2: Không nên  ấ ả ề ệ ơ ậ t thì t c m  th t nhi u, khát khao mãnh li ­  Không ph i c   t c  đ u tr  thành hi n th c. ả ắ ữ ướ ế ế ợ ả ­ Ph i bi c m  ph i b t ngu n t ơ ư ừ ổ ướ đu i  c m  nh ng đ ng m   ọ         * L u ýư : h c sinh c n l y d n ch ng trong th c t ở ộ 3. Đánh giá­ m  r ng:  ổ ­ Hai ý ki n trên b  sung cho nhau, có ý nghĩa h ý nghĩa.  ­ Phê phán nh ng ng ờ ạ ­ Th i đ i hôm nay m  ra nhi u c  h i cho tu i tr . S ng ph i có khát v ng và bi ni m tin  4. Bài h cọ : ứ ậ * Nh n th c: ế ế ợ ướ ả t k t h p  ­ Ph i bi ữ m , có nh ng khao khát mãnh li * Hành đ ng:ộ ơ ả ạ ­ Ph i v ch ra nh ng k  ho ch đ  bi n  ả ữ ứ ả ­ Ph i trau d i tri th c, ph i rèn luy n ý chí, nh ng kĩ năng s ng, rèn đ c luy n tài đ  có kh   năng bi n ồ ế ướ c m  thành hi n th c.

Đ  26ề

ề ố ồ ạ ị “ Hi n tài là nguyên khí c a qu c gia

ế ướ ”, nguyên khí th nh thì th  n ấ ố ấ

ệ ồ ưỡ ồ ấ ủ c m nh, r i lên ế ậ ồ ế ướ ế c y u, r i xu ng th p. Vì v y các đ ng thánh đ    minh ọ ẻ ng nhân tài, kén ch n k  sĩ, vun tr ng nguyên khí ng ch ng ai không l y vi c b i d

ủ ố

ị ể ả cao, nguyên khí suy thì th  n ẳ ươ v ệ ầ làm vi c đ u tiên”. ề    (Hi n tài là nguyên khí c a qu c gia            Anh/ ch  hi u câu nói trên nh  th  nào? Ngày nay, Đ ng và Nhà n

ệ ử ụ ướ ả ườ ọ ộ ị ậ ữ  – Thân Nhân Trung – Ng  văn 10 Nâng cao T p II) ế ứ   ư ế c ta h t s c ậ ủ   i tài. Anh /ch  hãy trình bày  m t vài c m nh n c a

ề ề ấ coi tr ng vi c s  d ng ng mình v  đi u  y.

DÀN Ý THAM KH OẢ

i thích

ườ i tài cao và có đ o đ c.

ạ ế ướ ạ ứ ố ồ c m nh r i lên cao ” ”, “nguyên khí m nh thì th  n

ạ ề ủ ạ ố ủ ố ễ

ậ ế ướ ế   c y u nguyên khí suy thì th  n i v i lu n đi m trên, Nhân Thân Trung ch  rõ:  “

ọ ờ ả ỉ ờ ạ i c nh báo cho m i th i đ i.

ọ i tài

ạ ể ữ ườ ồ   i tài, đã có nh ng chính sách l n đ  đào t o, b i

ướ c ta luôn coi tr ng ng ụ ụ

ừ ớ ổ ớ ấ ướ c,  ạ c ta luôn coi tr ng ng ườ ọ ộ ổ ề

ề ắ ệ ớ  khi m i giành đ ọ ế

ả ở ệ ệ ề

ộ ụ i tài…(

ụ ở ọ ố ể ầ quan đi m “ giáo d c là qu c sách hàng đ u” i tài

ế ượ ố ớ ự ế ủ ể ắ ấ ậ c đ i v i s  phát tri n đ t

ệ ệ ề ẫ

ờ ạ ọ c qua m i th i đ i. ự ế ề ệ ế ộ ư ụ ề t.

ườ ọ ườ ườ ệ ộ ng xã h i và trong nhà tr ng hi n nay  cho ng i h c có

ủ ể

ế ọ ậ ấ ự ự ể ộ ố ấ   t nh t d ng xây đ t

ổ ẻ ồ ủ ệ ể c. Đó là trách nhi m c a tu i tr  hôm nay.

ấ ướ ể ở ứ ể ề ệ ầ ả :  1. Gi ề ­ Hi n tài  là ng ề ­  Nói “hi n tài là nguyên khí c a qu c gia ự ớ ị ẳ ứ t c  kh ng đ nh hi n tài là g c r  cho s  l n m nh c a qu c gia.  ể ượ ạ ớ ­ Và ng c l ấ ”,  đó còn là l ố ồ r i xu ng th p : 2. Phân tích – ch ng minh ả Ý 1: Đ ng và Nhà n ướ ả ­ Đ ng và Nhà n ưỡ ự d ng và thu hút nhân tài ph c v  công cu c đ i m i và xây d ng đ t n ượ ­ Ngay t   c chính quy n sau T ng kh i nghĩa Cách m ng Tháng Tám, Bác ồ ướ ừ ườ H  đã có s c l nh kêu g i ng i hi n tài ra gánh vác vi c n   c (1945). T  đó đ n nay, nhà ế   ướ ượ ề ấ ả ẻ ạ ề ữ  em đ u đ c ta đã có nh ng c i cách v  giáo d c, t o đi u ki n cho t n c đ n t c  tr ạ ầ ơ ỳ ườ ườ   Hu nh Thúc Kháng, Võ Liêm S n, Tr n Đ i Nghĩa, ng; có chính sách đãi ng  ng tr ầ ả và g n đây là Ngô B o Châu…) ườ Ý 2:  Coi tr ng ng ở ộ : 3. Đánh giá – m  r ng ­ Ý ki n c a Nhân Thân Trung th t sâu s c, có ý nghĩa chi n l ướ n ệ ấ   ộ  đi u ki n làm vi c và ch  đ  đãi ng  nhân tài hi n nay v n còn nhi u b t ­  Tuy nhiên, th c t ậ ố ọ ậ c p. Đi u đó làm cho vi c tr ng d ng nhân tài ch a th t t 3. Bài h cọ : ứ   ậ * Nh n th c: ọ ậ ệ ề ­ Đi u ki n h c t p trong môi tr th  phát huy tài năng c a mình.  ­ Vì th , h c t p và trau d i tài năng đ  có th  đóng góp trí l c m t cách t ướ n ộ * Hành đ ng:  ứ ọ ậ ­ Ra s c h c t p, rèn đ c luy n tài đ  tr  thành hi n tài góp ph n phát tri n đ t n c.

ậ ự ể ừ ữ ể hóa thân cho dáng hình x  sứ ở” t ệ    nh ng vi c

ế ấ ự ọ ­ H c th t đ  có năng l c th t s , đ  có th  “  làm thi ậ ể ự t th c nh t.

Đ  27ề

ộ ỏ ả

ủ – Ra­xun Gam­ za­ top)

ề ị ế ủ ộ ị ệ ế   t Nam trong ti n

ộ ậ ớ ”                “ Dân t c nh  ph i có con dao l n                             ( Đa­ gét­ xtan c a tôi ợ ế           Ý ki n trên g i cho anh /ch  suy nghĩ gì v  v  th  c a dân t c Vi ế ớ trình h i nh p th  gi i ?

DÀN Ý THAM KH OẢ

i thích ấ :

ộ ở ầ ặ ị ậ ể đâu… :  ề ỏ : c n hi u đúng v  dân t c mình – m t m nh, m t y u, v  th  đang

ố ấ ế ủ ề ế ị ế  duy…

ữ ứ ặ ế ư ng pháp t ề) ạ ươ ề ầ ể :   (Nh ng bi u hi n c a v n đ

ả ộ ư

ạ ữ ỏ ề ế

ố ả ể ề ạ i.

ộ ấ ề ế ườ ố

ầ ẩ ả ấ ữ

ộ ộ

ạ ả ể ọ

ủ ườ ứ ố ệ i Vi c phong là ;

ả ạ ng Qu c Tr ng nguyên ế ớ ượ ầ L ộ Danh nhân văn hóa ố c th  gi i tôn vinh là

ố ế ề ọ

ủ ễ ờ

ẩ ầ

ớ ;…   Nguy n C m Lũy:  tài năng di d i các công trình ki n trúc c a ông đã v ể ự ố i qu c gia. G n đây ông đã sang Philippines đ  th c hi n di d i m t ngôi bi ề  mét vuông sang m t v  trí m i . Nhi u khách hàng ượ ộ ệ c khác cũng đã có l ế ệ ờ ở ộ ố ướ  m t s  n

ạ ầ t ra ngoài   ự ộ   t th  r ng ờ   i ủ     Nguy n C m Lũy qu  đã làm r ng danh tài năng và trí thông minh c a

ộ ị ẩ ả ễ ừ ầ  t ng l p lao đ ng …) ự ử ộ c, dân t c Vi t Nam “

ệ ể ệ ầ ư ệ ồ

ầ ự ự ị ị ế ọ ớ

ư ữ ướ  n c cũng nh  gi ạ ệ ạ c Đ i C  Vi t, Đ i Vi ổ ờ ị ộ ờ ệ ồ ớ

c duy tân đ t n ị ế ệ ườ ỏ ộ ố ế ­ “Dân t c nh ” nh ng có “con dao to”

ướ ậ ị

ớ c v.v… )    trên tr ừ ờ ườ ị ế ủ ớ ệ ườ ắ ủ ữ ạ ả ư ng qu c t ẳ ộ   c h i nh p và ngày càng kh ng đ nh v  th  c a mình trên ượ   ố c i lãnh đ o đúng đ n c a Đ ng ta v i nh ng sách l . T t c  là nh  đ ng l

ấ ướ t Nam ế t Nam sau chi n tranh t ng b ng qu c t ế ượ ố ế ấ ả ắ 1. Gi Làm rõ v n đ  ngh  lu n qua ý ki n c a Ra­ xun Gam­ za­ top ­ Dân t c nhộ ề ậ ­  Con dao l nớ  :  mu n đ  c p đ n v n đ  t m nhìn, ph ệ ủ ấ 2. Phân tích – ch ng minh ộ Ý 1: B n lĩnh dân t c – “Dân t c nh ” nh ng có “con dao to” ộ ư ữ ỗ ế ­ M i dân t c trong quá trình  đi lên đ u có nh ng  u th , bên c nh đó cũng có nh ng h n ch ế ấ ấ ị ế nh t đ nh; v n đ  là mu n phát tri n ph i bi t mình, bi t ng ề ư ệ ậ ộ ­ D n t c Vi t Nam tuy đ t không r ng nh ng có truy n th ng anh hùng, đoàn k t, có b  dày văn hóa, thông minh c n cù trong, giàu nghĩa nhân… Đó là nh ng ph m ch t làm nên b n lĩnh m t dân t c. ứ : ẫ        * D n ch ng ệ    ­ M c Đĩnh Chi đi s , đ i đáp thông minh, đ y b n lĩnh làm vua Nguyên ph i n  tr ng trí tu , ượ ưỡ t nên đ khí phách c a ng ồ ả ­  H  Chí Minh là anh hùng gi i phóng dân t c, đ ế ớ   th  gi i ­ Ngày nay nhi u sinh viên h c sinh vinh danh trong các kì thi Olympic qu c t ầ ­ Th n đèn ớ biên gi ơ h n 400 ờ Th n đèn m i ông.   ộ ấ ệ iườ  Vi ng t dù ông xu t thân t ướ ủ ị  tuy  ­ Qua bao thăng tr m c a l ch s , trong d ng n nhỏ” nh ng th c s  có “  ướ con dao l nớ ” ( tên n   t th  hi n t m nhìn, ầ ẳ khát v ng kh ng đ nh v  th  dân t c, vi c Lý Thái T  d i đô ra Thăng Long, Nhà Tr n v i hào   ế   ữ ứ ư khí Đông A, Lê Thánh Tông v i th i H ng Đ c h ng th nh, vua Quang Trung v i nh ng chí n ượ l Ý 2: V  th  Vi ­Vi tr và chi n l c đúng đ n.

ộ ở ệ ệ

ỏ ệ c Đông Nam Á). Trong 15 năm qua, Vi ủ ứ t Nam chính th c tr  thành thành viên c a ASEAN (Hi p h i các   ầ ệ   t Nam đã góp ph n không nh  trong vi c nâng cao

ố ế .

ầ i tr  quân b , phát tri n kinh t

ư ữ ườ

Qua đó, vai trò c a Vi

ướ

ồ Ủ

t Nam là n

c đ  c  làm  y viên không th

ệ ể ệ c nâng cao, th  hi n qua vi c Vi

ộ ồ

ệ ở

ạ ng m i th  gi

ườ

ế ồ

ẽ ơ

ị ườ

t Nam tr  thành thành viên 150 c a t ố ế ướ , n ụ ầ ư

qu c t

i (WTO). Ba ế ầ    toàn c u, ể  ộ ơ

ị , đ i m i m nh m  h n và đ ng b  h n các th

ờ ả ế

ở ộ ế ồ

ậ ng h i nh p qu c t ị ng hàng hóa d ch v , đ u t ố

ế ớ c ta đã tham gia đ y đ  các đ nh ch  kinh t ố ế ổ ướ

ệ ng hi n đ i.

ng qu c t ệ ủ ộ

ề ở ộ :

ể ấ ộ ộ

ả ộ ự ữ ế

ố ố ớ ể ươ ớ ộ ướ ữ ộ ườ i bi i không đông ng nh ng dân t c đang phát tri n v ”, h n t

ế ự

tin.  ế ườ ữ ả ấ ớ ở ng phát tri n c a đ t n ể ủ ấ ướ   c

ộ ẻ ộ ằ ệ

ư ầ ả ầ ọ ớ ờ ồ ộ

ố ỏ ữ ờ ạ ế ậ ợ t ch i b  nh ng gì không phù h p. t ti p nh n tinh hoa th i đ i và bi

ờ ạ ườ ừ ẩ ả ớ

ủ ộ ự i th i đ i m i: năng   ồ Non ấ ủ  tin… đ  có th  bi n mong mu n c a Bác H  kính yêu là “

ữ ể ế ố ệ ể ườ ự ệ ng qu c năm châu…

t Nam … sánh vai cùng các c ạ ệ ữ ữ ả ọ ớ

ng lai b n thân và bi ổ ộ ươ ủ ấ ướ t cách v ậ ể + Ngày 28­7­1995, Vi ướ n ườ ị ế ủ v  th  c a ASEAN trên tr ợ ậ ừ t Nam chính th c gia nh p Liên h p qu c (LHQ). Trong 30 năm qua,           + T  ngày 20/9/1977, Vi ụ   ệ ự ề ấ t Nam đã tích c c và ch  đ ng tham gia vào nhi u v n đ  toàn c u, góp ph n th c hi n các m c Vi ộ ế ư ả ừ ủ , xã h i, xóa đói,  gìn hòa bình, an ninh, gi   tiêu  u tiên c a LHQ nh  gi ộ ố ế ệ ủ ả ả t Nam trong c ng đ ng qu c t    ngày càng ng... gi m nghèo, b o v  môi tr ượ ườ   ề ử ấ ượ ệ ệ c duy nh t đ đ ng ệ ỳ ự tr c H i đ ng b o an LHQ đ i di n cho châu Á trong nhi m k  2008­2009. ươ ủ ổ ứ  ch c Th    + Ngày 11­1­2007, Vi ầ ủ năm qua, trên con đ ạ m  r ng th  tr ch , đ ng th i, c i ti n n n hành chính qu c gia theo h 3. Đánh giá – m  r ng ầ ế ủ   ­ Ý ki n c a Ra­ xun Ga­ za­ top r t xác đáng : m t dân t c mu n phát tri n ph i có t m nhìn, ấ ế ả đ t không   t ta. Câu nói trên có ý nghĩa tích c c đ i v i nh ng dân t c “   t ng ph i bi ộ   ớ ậ ườ ộ r ng, ng i h i nh p v i m t tâm th  t  ­ Kiên quy t phê phán và đ u tranh v i nh ng gì c n tr  con đ ( tham nhũng, quan liêu, b nh thành tích, nói m t đ ng làm m t n o, …) 4. Bài h cọ : ứ ậ * Nh n th c:     ỗ ­ M i công dân c n có khát v ng l n, t m nhìn xa nh ng không tách r i ngu n c i, ph i kiên ỉ ề trì b n b . ả ế ế  ­ Ph i bi * Hành đ ngộ : ọ ậ ­ ph i không ng ng h c t p, rèn luy n nh ng ph m ch t c a con ng ạ ộ đ ng, sáng t o, ch  đ ng, t sông Vi ế ­ luôn có nh ng k  ho ch cho t ồ ự s  phát tri n và ph n vinh c a đ t n ố ủ ở ” tr  thành hi n th c. ươ ớ ế n t c trong bu i h i nh p hôm nay. i nh ng khát v ng l n vì

Đ  28ề

ể L i l m và s  bi

ầ ỗ ỗ ầ ế ệ ọ ữ ự ế ơ ”  có vi t:ế t  n ậ ồ ắ t nh ng đau bu n, thù h n lên cát và kh c ghi

ủ ế ị ề ờ ố              Ph n cu i câu chuy n k  “              “M i chúng ta hãy h c cách vi nh ng ân nghĩa trên đá”.                Hãy trình bày ý ki n  c a anh/ch  v  l i khuyên trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

i thích

ứ ậ ồ ữ ” nghĩa là h c cách tha th  cho nh ng ai đó đã

ồ ọ

t trân tr ng là kh c sâu mãi mãi

ữ ữ ế ơ ọ ả ấ ỡ ả :  1. Gi ọ ế ỗ ọ t n i đau bu n, thù h n trên cát ­ “H c cách vi ữ ộ ờ ấ ạ gây ra cho ta nh ng đau bu n, tai h a, b t h nh trong cu c đ i. ế ắ ọ ­ “H c cách kh c ghi nh ng ân nghĩa trên đá ”  nghĩa là luôn bi ữ ố ớ lòng bi ắ t  n đ i v i nh ng ai đã giúp đ  ta, nh t là trong nh ng hoàn c nh éo le.

:

ố ề ứ ế ổ t n i đau bu n trên cát ậ

ộ ờ ặ ề ữ ả ồ ữ ộ

ậ ỗ ẫ

ồ ậ ườ ỗ ầ i l m ng

ậ ậ ệ ố

ắ ỉ ở ế ệ ọ

ề ữ ữ

ộ ạ ớ i. Ghi nh , không t đ p.

ề ố ỗ ự ẻ ạ ị ườ   i

ườ ế ệ ộ ứ : ­ M i quan h  Vi t Nam – VN giúp ng i Mĩ

ướ ả ệ Đ n  n đáp nghĩa ọ ệ ố ế ử ậ  tr n trong chi n tranh Vi ề ơ ng trình “ t – Mĩ sau cu c chi n tranh Vi t Nam.. ủ ” c a Đ ng và Nhà n ế c ta sau chi n tranh…

ờ ạ ườ ỗ ớ ờ ớ ợ ỗ i và luôn phù h p v i m i th i đ i. Đây là m t l ộ ờ   i

ố ố ưỡ ủ ậ ầ ố ng m m m ng c a thù h n.

i s ng vô  n, cũng nh  nh ng  k  nuôi d ộ ầ ư ố ớ ượ ầ ơ ằ ả ấ ườ

ệ ố ớ ạ ườ ể ng mà c n ph i đ u tranh không khoan nh ữ ề t cho nh ng đi u t i đ  phát tri n và m i t o đi u ki n t ầ ân nghĩa tr ế ớ t đ p, cho

ộ ố ấ ể ưỡ ố ồ ng tâm h n và làm cho cu c s ng t nh t đ  nuôi d

ứ t  tha th  là cách t ự ự ẹ ở 2. Phân tích – ch ng minh ọ Ý 1: H c cách vi ố ớ   ỗ ấ ạ ồ ­ Đau bu n, thù h n là nh ng đi u không may, n i b t h nh x y ra không ai mu n. Đ i v i ả ườ i, trong cu c đ i ít nhi u cũng tr i qua đau bu n, g p nh ng xung đ t, mâu m i con ng   ẫ ế thu n có khi d n đ n thù h n. ữ ứ ỏ i khác gây ra ­ Không tha th , b  qua, quên đi nh ng chuy n đau bu n, oán h n, l ẫ ẽ cho mình thì s  mãi gây ra mâu thu n, luôn s ng trong thù h n, và gây thù h n cho nhau không ở ả ế ệ ch    c  các th  h  sau.  th  h  này mà còn  ữ Ý 2: H c cách kh c ghi nh ng ân nghĩa trên đá ườ ầ ề ố ­ Ân nghĩa là nh ng đi u t t, nh ng đi u luôn c n có trong m i con ng ầ ộ ố ẹ ủ ố quên ân nghĩa là truy n th ng đ o lí c a dân t c, góp ph n xây d ng xã h i t ộ ọ ố Đánh k  ch y đi không ai đánh ng ­ Dân t c ta s ng v n tr ng tình nghĩa, có lòng v  tha (“ ườ ”) ạ ạ ”, “mình vì m i ng i ch y l i ệ ẫ       * D n ch ng ố tìm hài c t lính Mĩ t ữ ươ             ­ Nh ng ch ở ộ : 3. Đánh giá –m  r ng ­ L i khuyên trên đúng v i m i con ng khuyên mang ý nghĩa nhân sinh sâu s c.ắ ẻ ư ữ ­ Phê phán l ­ Tuy nhiên, c n l u ý r ng, đ i v i cái x u, cái ác l ng hành, chúng ta không nên bàng quan,  ệ ồ ng, có th  m i góp ph n cái thi n t n  xem th ồ ề ố ẹ ạ ể t ng t n. 4. Bài h cọ : ứ ậ * Nh n th c ố ế ­ S ng ân nghĩa và bi ẽ ủ c a ta tr  nên đ p đ , th c s  có ý nghĩa.

ả ỗ ự ượ ỗ ậ ị ế ọ i c n n  l c v ố t lên lòng thù h n, s ng nhân ái, v  tha, bi t tr ng ân

i.

ộ ố ượ ườ Ứ ừ ữ ấ ỏ * Hành đ ngộ ườ ầ ­ B n thân m i ng ẹ nghĩa, … Đó là nét đ p trong nhân cách làm ng ử ­  ng x  cao th ng trong cu c s ng th ườ ng ngày, t ề  nh ng đi u nh  nh t.

Đ  29ề

ế ộ ắ

t m t bài văn ng n trình bày suy nghĩ c a anh/ ch  v  câu nói sau:  ắ ủ ể ế ế ả ắ ị ề Vi ấ  “ Chi n th ng b n thân là chi n th ng hi n hách nh t”

DÀN Ý THAM KH OẢ

ắ ượ ấ ộ ờ ượ ụ ượ ắ  là th ng đ c sau m t th i gian đ u tranh, là v ắ t qua, kh c ph c đ ữ c nh ng

ử ả 1. Gi :  i thích ế ­ Chi n th ng th  thách.

ớ ế ự ấ

ấ ượ ườ t/ x u, cao ấ t lên cái x u, cái không  ầ ố i có hai ph n t ả ườ ng, th p hèn trong chính con ng ả  đ u tranh v i chính b n thân mình, v ườ i mình ( con ng

ả ắ ắ ắ ể ế ộ ấ

ấ ệ ễ ế ả ả ấ  Chi n th ng b n thân là cu c đ u tranh ậ ng đ u tranh không d  nh n di n…Đó là chính ta

ệ ơ ễ ụ

ả ấ ả ự ượ  v ỗ   ấ t thoát cái x u xa, th p hèn trong chính m i ở ố ượ ự ầ ệ  Đánh giá cao kh  năng t

i.ườ

ứ :

ắ ả i ph i đ u tranh và ph i chi n th ng.

ồ ề ả ấ ấ ế ế ự ể ớ i luôn ph i luôn đ u tranh v i nhi u th  l c đ  sinh t n:

ả ế ế ể ề ế ố ậ ộ ắ   ế i ph i phân thân v  hai phía hai chi n tuy n đ i l p đ  đi đ n quy t đ nh đúng đ n,

ế ế ả

ữ ả i quy t mâu thu n đó ngoài chính b n thân ta. ặ ậ ả ẫ ễ  chính ta không ph i lúc nào cũng d  nh n ra – nhât là khi ta g p khó

ố ở t  ữ ỗ c nh ng cám d .

ự ệ ả ả ớ ị

ướ ể ả ả ấ i ph i đ u tranh v i chính b n thân đ  b o v  danh d , nhân cách dù ph i ch u  ấ t thòi, m t mát.

ế ế ấ ắ ẩ ọ

ế ướ ư ậ ủ ả ệ ễ ầ

ọ ễ ữ ệ ế ố : chi n th ng nh ng lúc mu n b  cu c khi luy n vi

ế ằ t b ng chân. ữ ỏ ộ ớ ề ể ắ

ộ ờ ở ắ ế ở ế i tàn ph ..

ườ ươ ớ ướ ữ ệ ắ ố ị i nh ng giá tr ng con ng n t i v

ắ ớ ả ả ế i s ng d  dãi, buông th , thi u nghiêm kh c v i b n thân.

ữ ế ơ

ầ ướ ế ế

ớ ớ ườ ể ệ ấ i hoàn thi n

t. Đó  cũng là cách đ  con ng ọ ề ầ ượ i đáng đ

ế c trân tr ng. ể ư ế ế ệ ủ ự ườ ả ả ả ấ ắ

ỗ ủ ệ ạ ọ ườ ướ ữ ể ớ ng( quay cóp trong ki m tra, thi c nh ng cám d  c a t n n h c đ

ắ ­ Chi n th ng b n thân  là t ấ ầ ố t, cái t m th t ả c / th p hèn…) ­ Chi nế  th ng b n thân là chi n th ng hi n hách nh t: ầ đ y khó khăn, không đ n gi n b i đ i t ễ ỏ nên ta d  th a hi p, d  ng y bi n cho s  đ u hàng… => Ý nghĩa c  câu: con ng 2. Phân tích – ch ng minh ố ườ ấ Ý 1:  S ng là đ u tranh, con ng ườ ả ể ồ ạ i, con ng ­  Đ  t n t ớ ấ             + Đ u tranh v i thiên nhiên… ấ ẻ ớ ẻ ấ             + Đ u tranh v i k  x u – k  ác… ớ ấ             + Đ u tranh v i đói nghèo … ớ ấ             + Đ u tranh v i… ớ ả ấ Ý 2:  Đ u tranh v i b n thân, v i chính mình  là cu c chi n vô cùng khó khăn: ế ị ườ ­ Con ng ố ẹ t t đ p. ộ ­  Trong cu c chi n này không ai giúp ta gi ề ­ Nh ng đi u không t ứ khăn hay đ ng tr ườ ­ Con ng ệ ề nhi u thi ẫ        * D n ch ng: ớ ộ                ­  Socrate­: nói ng ng b m sinh nh ng ông đã chi n th ng trong cu c chi n đ u v i  ể ở ể ằ ế ph n khi m khuyêt c a b n thân b ng cách t p nói, luy n di n thuy t tr c sóng bi n đ  tr   thành nhà hùng bi nệ              ­ Nguy n Ng c Kí ữ ố                ­ Pa­ven Cooc­sa­ghin: chi n th ng nh ng phút đau đ n v  th  xác, nh ng lúc mu n ườ ế k t thúc cu c đ i b i nghĩ mình đã tr  thành ng ở ộ : 3. Đánh giá­ m  r ng ộ ứ ự ­ Câu nói ch a đ ng m t quan ni m s ng đúng đ n – h ự ủ ả đích th c c a b n thân. ễ ố ố ­ Phê phán l ể ộ ỗ ử ư ­ Xã h i phát tri n nh ng cũng đ y nh ng th  thách và cám d , cho nên h n lúc nào h t, con  ậ ả ườ ầ ng c h t là chi n thăng chính mình. i c n th t b n lĩnh­ tr 4. Bài h c:ọ ứ ậ * Nh n th c:  ­ Đ u tranh v i v i chính mình là đi u c n thi nhân cách – nh  th  con ng ­ Đ u tranh và chi n th ng b n thân cũng là bi u hi n c a s  dũng c m và b n lĩnh. * Hành đ ng:ộ ắ ế ­ V i HS, chi n th ng tr ệ ử c , nghi n games…

ả ạ ứ ủ ể ệ ố ố

ế ứ ọ ậ ả ­ Ph i ra s c h c t p, rèn luy n đ o đ c, ý chí, kĩ năng s ng… đ  có đ  sáng su t, có kh   ả ắ năng chi n th ng b n thân.

Đ  30ề

ậ ạ ữ ế ớ ế ề ế ậ t cho mà không h  nh  đ n, bi t nh n mà không

ộ ế ắ ị ề ủ ế “ Th t h nh phúc cho nh ng ai bi h   quên đi”.              Hãy vi t m t bài văn ng n trình bày suy nghĩ c a anh/ch  v  ý ki n trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả i thích

ỡ ế ề ự ườ ề ố ẹ ẻ t đ p (s  chia s , giúp đ  chân

ậ ề ố ẹ ừ ộ ố ớ ế : đem đ n cho ng ầ ấ ứ ộ i khác t đ p t ừ ườ  ng cu c s ng, t : đón nh n b t c  m t đi u gì t

i trong cho và nh nậ : ph i ả

ọ ượ ứ t “ế cho” m t cách trong sáng, cao th

ủ ườ ế nh nậ ” m t cách trân tr ng,  t “ ườ i. ủ ử ộ ụ ợ ng, không v  l ệ ể cho” và “nh n”ậ  chính là bi u hi n nhân cách c a con ng

ộ ồ : ề ớ ế

ấ ế ẻ ẻ ừ ộ ụ  m t tính toán v

ườ ị cho” tr  nên cao quý, có giá tr . ỉ ụ ợ i mà còn cho” mà không tính toán, v  l i không ch  nâng cao nhân cách con ng

ể ạ ề ệ ủ t chia s , bi ớ ộ ọ ậ ườ ố ộ là bi u hi n c a m t con ng ạ   i s ng nghĩa tình, có đ o

ậ ả ề ậ ầ ặ

ấ ứ ộ ế ứ ế ấ ẫ ườ t ghi nh n b t c  m t quà t ng nào (c  v  v t ch t l n tinh th n) mà ng ậ ữ t nâng niu, quý giá nh ng gì mà mình nh n đ i khác hay   ượ   c trong

ườ ố ứ ế ậ ớ ữ i s ng x ng đáng v i nh ng gì mình đã nh n và bi t tìm cách đ ể

ộ ờ

ở ộ ộ ộ ố ộ ờ ề ứ ừ ử ắ i khuyên sâu s c v   ng x  trong cu c s ng. Đó là

t lý, v a là m t l ạ ử ứ ộ

ẻ ụ ợ ộ ố ữ ơ i và vô  n trong cu c s ng.

ỉ ớ ạ ủ ữ ử

ứ ­  “Cho” và “nh nậ ” không ch  gi ộ ứ ủ ướ ườ ứ ơ ng đ n đ c hy sinh c a con ng cho” còn h i, “

ủ ớ ộ

ộ   i h n trong nh ng  ng x  hàng ngày c a cu c nh nậ ” còn là  ế ồ ” c a dân t c. c nh  ngu n ộ ế ế ố ườ ệ ọ ướ ế ố t c ng hi n m t cách trong sáng, bi ớ t thành v i m i ng t s ng nhi i và

ỉ ộ ố ưở ủ 1. Gi :  ­  Cho mà không h  nh  đ n i khác đi u t ộ ự ả ơ thành, hy sinh…) mà không tính toán, không c u m t s  tr   n.  ề ậ ­ Nh n mà không h  quên đi ự ế ơ ớ t  n, s  ghi t c.  v i lòng bi ế ề ậ ­ Ý nghĩa câu nói: đ  c p đ n cách  ng x  nhân văn c a con ng ộ bi i và bi ế t cách “ nâng niu. Bi ứ 2. Phân tích­ ch ng minh ệ ủ ể Ý 1: Cho mà không h  nh  đ n là bi u hi n c a m t tâm h n nhân ái ỡ ọ ự ế ả t c m thông và m i s  giúp đ , chia s  không xu t phát t ­ Bi ở ể ợ i nào m i có th  làm cho hành đ ng “ l ­ Hành đ ng “ làm cho h  thanh th n, h nh phúc.  Ý 2: Nh n mà không h  quên đi lý.  ế ­ Bi ộ ố cu c s ng đem đ n cho mình t c là bi ộ ố cu c s ng,  ­ Đó cũng là cách mà con ng ề ơ đ n  n đáp nghĩa cu c đ i.  3. Đánh giá – m  r ng ế ừ ­ Câu nói v a là m t tri m t cách  ng x  có văn hóa, có đ o lý, nghĩa tình.  ả ­ Câu nói cũng bao hàm c  ý nghĩa phê phán nh ng k  v  l ứ ẫ   * D n ch ng:  4. Bài h cọ : ậ * Nh n th c: ơ ố s ng, mà r ng h n, cao h n, “ ố ố ạ u ng n đ o lý s ng “ ả ổ ẻ ­ Tu i tr  ph i bi ộ ờ ớ v i cu c đ i. * Hành đ ng:ộ ộ ố cho” và “nh nậ ” không ch  trong cu c s ng hàng ngày mà còn trong vi c xây ả ọ ­ Ph i h c cách “ ụ ự d ng cho mình m c tiêu lý t ng c a cu c s ng.

Đ  31ề

ế ị ề ủ ộ ế ắ ả Hãy vi ủ   t m t văn b n ng n trình bày suy nghĩ c a anh/ch  v  ý ki n sau đây c a

ấ ạ ạ ả ạ ế ướ t tr c tiên không ph i là b n đã th t b i ra sao mà là b n đã

ố ư ế ậ ấ A. Lincoln: ề             “Đi u tôi mu n bi ch p nh n nó nh  th  nào”.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ơ ả

ư ự ị ề

ụ ọ ộ ố

ườ ướ ự ấ ạ

c s  th t b i trong cu c s ng.

ướ

ườ ầ

ủ ự ấ

i c n có s  bình tĩnh đ  tìm hi u nguyên nhân c a s  th t

ổ ỗ

ự ậ

i hoàn toàn cho khách quan.

ặ ể ấ t đi lên t

ướ

c tr

i thí ch:  ỏ

ậ ừ ấ ạ :  th t b i ấ ỗ ầ ấ ạ

” sau m i l n v p ngã, không chán n n và lùi b ọ ừ ữ

ướ ệ

ơ ủ

ấ ạ ả c th t b i. ướ ể ế ụ  nh ng th t b i đã qua đ  ti p t c th c hi n công vi c và

c m  c a mình.

ố ả ế ậ t “ế d y mà đi ế t rút ra bài h c t ẫ

ứ   ­ Walt Dissney, Lep Tôn – xtôi…

ế

và câu chuy n thi h ng vào chuyên Toán đ n m t Ngô B o Châu hôm ủ

ườ ươ ớ ộ ố ướ ữ ộ i m t thái đ  s ng tích ng con ng n t i v v i nh ng hàm ý sâu xa h ố

ấ ạ ụ ộ ễ ầ ự ậ ố i s ng th  đ ng, tiêu c c, d  đ u hàng s  ph n, khi th t b i thì

ự ấ ạ

ể ằ

ữ   i và cũng nên hi u r ng chính s  th t b i  là m t trong nh ng

ườ ấ ạ

ẹ th t b i là m  thành công”

ậ ự ấ ạ ể

ấ ọ

ộ ố

ắ ể ộ ự ấ ạ

ọ ự ệ

ặ ạ

ướ

ư

t cách ch p nh n s  th t b i đ  có thái đ  s ng tích c c. Không đ m chìm trong th t v ng  ờ   i trong đ i.

ự c m i s  vi c, không đ  m t s  th t b i nào đó l p l

c b t c n tr

ổ ừ

ả 1. Gi ấ ạ  là h ng vi c, thua m t, là không đ t đ ạ ượ ế ­ Th t b i c k t qu , m c đích nh  d  đ nh. ứ ộ ậ ả ủ ự ấ ạ ề ấ ả ­ M c đ , h u qu  c a s  th t b i không ph i là v n đ  quan tr ng nh t. Đi u quan tr ng h n c   là  ộ ủ ứ ậ i tr nh n th c, thái đ  c a con ng ứ 2. Phân tích – ch ng minh ộ ầ ấ ạ ế ướ Ý 1: Thái đ  c n thi c th t b i: t tr ộ ự ệ c m t s  vi c không thành, con ng ­ Tr ủ ạ b i ( khách quan và ch  quan) . ­ Dám đ i m t đ  ch p nh n, không né tránh s  th t, cũng không đ  l Ý 2: Ph i bi ­ Bi ­  Bi   * D n ch ng: ệ ả                           ­  Ngô B o Châu ữ ỉ ụ nay chinh ph c nh ng đ nh cao c a Toán h c… ở ộ : 3. Đánh giá – m  r ng ớ ủ ­ Câu nói c a Lincoln ạ ẽ ự c c, s ng m nh m . ườ ố ữ ­ Phê phán nh ng con ng ả luôn đ  th a cho hoàn c nh. 4. Bài h cọ   ứ ậ * Nh n th c:  ỗ ờ ấ ạ ­ Khó tránh th t b i trong m i đ i ng ế ể ệ đi u ki n đ  đi đ n thành công, “ * Hành đ ngộ :  ấ ế ả ­  Ph i bi ượ ấ ầ nh ng cũng không đ Đó là b n lĩnh s ng.

Đ  32:ề

ị ề ấ ề Nói và làm trong cu c s ng Anh/ ch  có suy nghĩ gì v  v n đ  “ ộ ố ”

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả 1. Gi i thích :

ả ủ ữ ự ườ i.

ố ấ ẽ ườ ủ ặ ộ ng ch t ch , qua l ố ệ ữ nói” và “làm”: th i, . ầ i ...( ng m ng m hay rõ ràng).

ộ ố

ề ệ , trong đó “ ộ ố i trong cu c s ng v n đ c bi u hi n qua nhi u y u t

ọ ẩ ệ ệ ườ i ể ượ ỗ ố ượ ườ ng đ nói” và “làm” là  t.

ả ặ ầ ể ấ ủ ườ ế ố ặ  đ c bi ườ t quan tr ng, th ng và ph i nên đi đôi v i “ ế ố ữ c xem xét theo nh ng tiêu chu n riêng bi ả ể ệ ớ làm”, góp ph n th  hi n đúng đ c đi m, b n ch t c a

ườ i.

ỗ  2: Khi “nói” và “làm” không đi đôi vói nhau

ặ ả ặ

ố ề ộ ườ ở ỗ ế ố   ả ủ ậ ạ  m i giai đo n, hoàn c nh i (

ườ ự ộ ộ ừ ệ ể ể ề  mình, v a là đi u ki n đ  con b c l i t

ườ ườ ể

ọ ng di n quan tr ng đ  con ng i khác.  ị ự ạ ứ ẩ nói” và “làm” theo các chu n m c đ o đ c,

ộ ủ ườ ộ i và toàn xã h i.

ể ườ ả ầ ọ ả nói” và “làm”, tránh không đ  ng i khác

ứ : C n ph i luôn c n tr ng trong c  “ ẩ ề ườ ể i khác .

ể ờ ự ệ ệ ấ ầ ị

ế ầ

ủ ả ườ ể ụ ể ẩ ố ằ ệ ể ẳ ị ồ i đ  có th  kh ng đ nh giá tr  b n thân b ng ự ị  con ng

ữ ấ ố ẹ ở t đ p  ờ ữ ể ờ   ­ “Nói”: S  phát ngôn thành l i nh ng suy nghĩ, quan đi m, tình c m...c a con ng ườ ạ ộ ế ­ “Làm”: Mu n nói đ n ho t đ ng, hành đ ng c a con ng ạ ­ M i quan h  gi a “ 2. Phân tích –ch ng minh: Ý 1: Nói và làm trong cu c s ng m i ng ­ Con ng hai y u t ­ “Nói” th m i con ng Ỳ ­ Khi “nói” không đi đôi v i “ớ làm”, ho c do hoàn c nh khách quan tác đ ng, ho c do y u t ủ ch  quan chi ph i, đ u cho phép nh n rõ tính cách c a con ng ụ ể c  th ). ẫ * D n ch ng: ở ộ    3. Đánh giá – m  r ng ệ ươ ừ ­ Đây v a là ph i có th  xét đoán ng ng ỉ ự ự ộ ố ­  Cu c s ng ch  th c s  có giá tr  và ý nghĩa khi “ ẩ ự ế ầ góp ph n thúc đ y s  ti n b  c a con ng 4. Bài h cọ :  ậ * Nh n th c hi u sai v  mình, và cũng không xét đoán sai ng * Hành đ ng:ộ i nói và vi c làm luôn nh t quán.    C n rèn luy n tính trung th c, kiên đ nh đ  l ư ạ C n có k  ho ch c  th  cho nh ng d  đ nh c a b n thân, luôn trau d i tri th c, kĩ năng s ng,  ị ả ữ rèn luy n nh ng ph m ch t t nh ng gì mình đóng góp cho đ i.

Đ  33ề

ữ ủ Trong th  gian này chúng ta xót xa không ch  vì l ộ i nói và hành đ ng c a nh ng k ẻ

ế ự ợ ủ ữ ặ ườ ố  (M.L.King) ỉ i t ờ t"

ị ề ủ ế ấ x u mà còn là s  im l ng đáng s  c a nh ng ng                       Suy nghĩ c a anh (ch ) v   ý ki n trên

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ủ ạ ộ ề ậ ườ ỹ ố ừ   i M  g c Phi, t ng

ả ổ ế i Nobel Hòa Bình năm 1964.

ề ệ ấ ộ ố ỉ ả ế

ườ ả ả ề ữ ả ộ ả ố i luôn ph i đ i di n nhi u v n đ  trong cu c s ng vì th  cũng pha  tr i qua   ớ   xót xa” là m t trong nh ng c m xúc đó. Đó là c m giác đau đ n,

ể Xót xa vì cái gì? i có th

ữ ờ ạ ứ ệ ề i nói c a k  x u

ộ ự ạ ứ ạ ề ờ ố ẻ ế ẩ ổ ầ 1. Gi ­ Đây là câu nói n i ti ng c a M.L.King­ nhà ho t đ ng nh n quy n ng ạ đ t gi ­“Xót xa”Con ng ề ậ nhi u cung b c c m xúc­ “ ố ứ nh c nh i.. ườ ­ Con ng        + Hành đ ng và l ộ chu n m c đ o đ c xã h i, gây t n h i v  kinh t ủ ẻ ấ ­ nh ng k  kém đ o đ c. Chúng làm nhi u vi c trái v i ớ    và đ i s ng tinh th n.

ợ ấ ự ả ứ ườ ố . Đó là s  im l ng đáng s  vì đó là ph n  ng b t bình

ườ i t c đ n nay ta trân tr ng.

ộ ờ ủ ẻ ấ ặ ườ ị ủ ng c a ng ế t ừ ướ ế ớ ặ ọ ớ   i nói và hành đ ng c a k  x u không l n

ệ ệ ữ ướ ủ ẻ ấ c nh ng vi c làm c a k  x u.

ộ ạ ệ ư ố t ố

ữ ờ ẫ ồ ạ i hai lo i ng ế ề ấ ườ i: x u và ả  v n có nh ng nhi u đáng ti c x y ra, chà

ẫ ứ

ạ ấ ạ ủ ọ ở ặ ườ ố i t t ự i th y xót xa vì s  im l ng c a nh ng ng t? B i vì h  đã không dám

ế

ấ ổ ườ ự ặ ườ ố ữ i t ộ ố ơ ố ẹ t đ p h n. ộ ở t làm cho xã h i tr  nên b t  n, con ng ấ ế   i m t h t ườ ố i t

ề ữ t đ p.

ấ ủ ề ố ẹ ọ ấ ọ ấ ọ ấ ấ ự ề ộ

i c nh báo nghiêm kh c v  s  băng ho i các giá tr  đ o đ c trong xã h i hiên nay.  ộ ố ắ ề ự ị ố ị ạ ứ ậ ộ ệ ạ ớ

ườ ở ọ ườ ộ ố i, m t s  ng i ngày càng tr

ạ ủ ẻ c b t h nh c a k  khác.

ứ ệ ấ ố ộ ố ủ   t   –   x u   xung   quanh   cu c   s ng   c a

ứ :  Ph i   nh n   th c   rõ   nh ng   vi c   làm   t ư ấ c cái x u, cái ác. ộ ệ

ẻ ớ ọ ả ệ ọ ể ủ ữ t, hãy chia s  v i h , b o v  h  đ  xã ườ ố i t

ả ậ ơ ướ ủ ộ ố ẹ ơ ủ ự       + Xót xa vì s  im l ng c a ng ườ i mà t th  tr i ng ấ ọ ự ẳ ­ Ý ki n này kh ng đ nh: s  đau đ n, th t v ng do l ấ ứ ả ứ ườ ố ữ ằ t không có b t c  ph n  ng gì tr b ng vi c nh ng ng i t ứ 2. Phân tích­ ch ng minh : ề ữ Ý 1: Xót xa  vì nh ng đi u ch a t ổ ộ ố ­ Cu c s ng là t ng hòa các m i quan h  xã h i nên luôn luôn t n t ấ ế ố t. Vì th , ta th y đau lòng vì hàng ngày, hàng gi t ị ạ đ p lên các giá tr .    * D n ch ng: ự Ý 2: Xót xa vì s  im l ng c a ng ­ T i sao chúng ta l ể lên ti ng, không dám đ u tranh đ  cho cu c s ng này t ặ ­  Chính s  im l ng c a nh ng ng ữ ni m tin vào nh ng đi u t ặ ọ ­ Tai sao h  im l ng? Vì h  th y b t l c. H  th y cô đ c. H  m t ni m tin... ở ộ :  3. Đánh giá­ m  r ng ạ ờ ả ­ Đây là l ố ả ệ ­ Trong cu c s ng hi n đ i v i nh p s ng h i h , khoa h c kĩ thu t, công ngh  thông tin phát ố ờ ố ơ ứ ể tri n chi ph i đ i s ng, sinh ho t con ng  nên x  c ng, vô ờ ơ ướ ấ ạ ả c m, th    tr 4. Bài h cọ : ậ *  Nh n   th c mình.Không làm ng  tr * Hành đ ngộ : Hãy  ng h  vi c làm c a nh ng ng ộ h i ngày m t t t đ p h n.

Đ  34ề

ệ ừ W. Whitman t ng tâm ni m:

ướ ặ ờ ề ố ẽ ư ấ ng v  phía m t tr i, bóng t “Hãy h ạ    i s  khu t sau l ng b n”.

ị ề ủ ế Suy nghĩ c a anh (ch ) v  ý ki n trên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ự ố

ạ ơ ấ ẽ ọ M t tr i còn là bi u t ộ ố ẹ ở ươ ề i sáng, đ p đ , là ni m tin và hi v ng t i h i  m và s  s ng cho muôn loài. t đ p ể ượ   ng ờ   ng lai trong cu c đ i ặ ờ  t

ự ủ

ố ấ ạ ữ ắ ố ườ i cũng là bi u t ờ ủ ấ   ng cho s  đen đ i, bi đát, b t ườ ể ượ ng đ i c a con ng i.

ứ ấ ạ ươ ườ t quên đi quá kh  đen t ả i ph i bi ố i mà h ế ượ t v ướ ng v  t ấ ạ   ủ t lên nh ng b t h nh, r i ro, đau bu n, th t b i, ố   ề ướ ề ươ t ồ ề ữ ng v  nh ng đi u  t ữ ng lai t i sáng, h

ướ 1. Gi ặ ờ  là ngu n sáng đem l ồ ­ M t tr i ẹ ề ươ ữ cho nh ng đi u t i.ườ con ng iố  là màn đêm âm u, tăm t ­ Bóng t i. Bóng t ế ạ h nh, thi u may m n, nh ng th t b i trong đ  Trong cu c s ng, con ng ộ ố ả ph i bi ẹ ở đ p ế  phía tr c.

ả ả ồ ỏ ả ầ ế ượ   t t v

ở ỏ ỗ ắ ể ữ ữ ườ i cũng không th  tránh kh i nh ng gian nan, tr c tr , nh ng khó khăn,

ố ố ấ ậ ả ấ ượ ặ ớ t qua nó đ ể i và v ng tranh đ u, ph i ch p nh n đ i m t v i bóng t

ấ ạ ả ữ ị ự ể ượ ả   t lên nh ng th t b i – Ph i i c n ph i có ý chí, ngh  l c, dũng khí đ  v

ề ướ

ưở c rèn luy n, tr

ng thành. ữ ệ ả ử ưở ượ ng lai, có b n lĩnh v ng vàng đ ể ể ng vào t ở ư ộ ạ c, l c quan, tin t

ươ đi qua nh ng m t mát đau th

ấ ể ươ ủ ố ầ ậ ạ ỏ ậ ế n lên môt qu c gia giàu m nh trên tr ng c a chi n tranh, xóa b  h n thù   ườ   ng

ượ ữ ễ ệ ẹ ỗ ự v ấ t lên n i đau m t m , n  l c phi

ề Nguy n H u Ân ể ủ ỗ ố ườ ở ng trong h c t p và tr  thành thanh niên tiêu bi u c a Thành ph .HCM.

ọ ậ ở ộ

ể ệ ộ ờ ự ắ

ng châm s ng tích c c, m t l ộ ố ề ố ẹ ắ ườ ề ươ ở ộ ề ố t đ p trong cu c s ng, truy n cho con ng ng lai và nh ng đi u t ng v  t i khuyên sâu s c nh c nh  ta luôn ề   i m t ni m

i không có ni m tin, không có ý chí ph n đ u v

ể ị n lên trong cu c s ng. ậ   t y u phù h p v i quy lu t

ấ ấ ươ ầ ấ ế ng phát tri n, là yêu c u t ấ ạ ề ướ   xu h ế ứ ắ ườ ẳ ộ ố ữ ồ ộ ố ớ ự ạ  h i mình.

ể ữ ươ ưở ạ ả ầ ng vào t ng lai đ  v ng b ướ   c

ưở ố ộ ờ  S ng c n có lý t

ư ả ế ượ t v t lên chính

ướ ọ ậ ử ướ ữ 2. Phân tích – Ch ng minh ả ộ ố Ý 1: Cu c s ng không ph i lúc nào cũng là th m đ  tr i đ y hoa h ng – Ph i bi iố qua bóng t ộ ờ ­ Cu c đ i m i con ng ấ ạ th t b i.  ộ ườ ộ ố ­ Cu c s ng là m t tr ề ướ ướ h c. ng v  phía tr ườ ầ ỗ Ý 2: M i ng ặ ờ ng v  phía m t tr i h ắ ữ ả  ­ Ph i xem nh ng gian nan, tr c tr  nh  m t th  thách đ  ta đ ươ ướ ề ế ướ ầ ­ C n bi ng v  phía tr t h ữ ủ ả ượ t lên nh ng v p ngã c a b n thân.  v ữ ệ ứ : ­ Vi ẫ     * D n ch ng t Nam ộ ớ v i Mĩ trong quá trình h i nh p toàn c u đ  v ố ế qu c t .                             ­ Câu chuy n v   th 3. Đánh giá – m  r ng ươ ộ ­ Câu nói th  hi n m t ph ữ ướ h tin  ữ ­ Phê phán nh ng ng ợ ệ ­ Quan ni m trên kh ng đ nh ủ khách quan c a cu c s ng. N u c  đ m chìm trong nh ng th t b i, đau bu n là t 4. Bài h cọ : ậ ­ Nh n th c trong cu c đ i. ­ Hành đ ng:ộ mình, không nên chùn b ứ : C n ph i có ý chí, ngh  l c, ni m l c quan tin t ề ị ự ơ ọ c m . ng, khát v ng và  ỗ  Trong cu c s ng cũng nh  trong h c t p, m i chúng ta ph i bi c nh ng khó khăn th  thách. ầ ộ ố ướ c tr

Ộ Ố Ề Ị Ậ Ề Ộ Ệ ƯỢ Ự IV. TH C HÀNH M T S  Đ  BÀI NGH  LU N V  M T HI N T Ờ Ố NG Đ I S NG

Ơ Ồ S  Đ  HÓA DÀN Ý

ị ủ ế ố ụ B  c c Nô  dung Thao tác ch  y u

ẫ ề

M  bàiở

ứ ­ Ch ng minh ư ụ  liê ứ   ể ẫ ng (có th  d n ch ng Thân bài ự ế

­ Phân tích ự , hay con s , s  li u, s  ki n…) ủ ủ ố ố ệ ả ự ệ ưở ộ ệ ượ ng c a hi n t ng. ắ ấ ­ D n d t v n đ ẫ ề ấ ­ Nêu v n đ  ( trích d n) ạ ị ậ ­ Nêu thao tác ngh  lu n và ph m vi t ệ ượ ạ ­ Ý 1 : Nêu th c tr ng c a hi n t ằ b ng th c t ­ Ý 2 : Nguyên nhân, tác đ ng,  nh h

­ Bình lu nậ ậ ệ ượ ề ệ ượ ậ ọ ng. ứ   ng ­ Rút ra bài h c nh n th c

ả ế ẳ ị ế K t bài ấ ề ệ ượ ươ ­ Ý 3 : Gi i pháp cho hi n t ­ Ý 4 : Bình lu n v  hi n t hành đ ng cho b n thân. ả ­ Kh ng đ nh ý ki n b n thân v  hi n t ề ố ớ ­ Ý nghiã v n đ  đ i v i con ng ng đó. ộ ố ì, cu c s ng.

Đ  1Ề

ị ề ệ ượ ủ ử ự ệ ng tiêu c c trong thi c  và b nh thành tích trong

Suy nghĩ c a anh (ch ) v  hi n t giáo d c?ụ

DÀN Ý THAM KH OẢ

ậ ữ ử ư ử” : Là nh ng hành vi gian l n trong thi c  nh : thí sinh mang nh ng tài

ặ ệ ữ ế ị ữ ượ c cho phép vào phòng thi

ạ ệ ệ ữ ệ ượ

ọ ớ ườ ủ ệ ụ ”: là hi n t ng và các phòng ban thu c ngành giáo d c…. gây nên hi n

ả ộ ả ể ả ng ch y theo nh ng danh hi u thi đua c a giáo  ụ ộ ng đi m  o, thành tích  o, không ph n ánh đúng kh  năng và trình đ .

ậ ả ủ ệ

ẫ ư ọ h c gi ỏ " i

ế ọ ố

ư ự ự

ấ ầ ứ

ụ ọ i h u qu  nghiêm tr ng cho ngành Giáo d c:

ệ ể ạ ậ ạ ọ la , không phát huy đ

ấ ượ ưở

ự ọ ậ c năng l c h c t p,  ọ ạ ng d y­ h c ự ể ạ ỷ ị ứ ả c tri th c,  nh h ề ệ ộ ượ ế ng đ n ch t l ng tâm ngh  nghi p; không có đ ng l c đ  d y, không

ươ ớ ổ

ế ấ ươ ạ ng pháp d y h c. ụ ự ố

ả ủ ệ ượ ố ớ ọ ộ ố ớ ế ọ ụ ố ớ ụ : ử i pháp ch ng tiêu c c trong thi c  và b nh thành tích trong giáo d c ế ụ ạ ệ ầ ậ ệ ệ t làm mang l ỉ i ích cho ngành giáo d c, t o k ạ ợ i l

ự ọ ậ ạ ọ ỏ i, h c sinh không còn tình tr ng ỷ ạ  l

ệ ạ ự ự ệ ằ ọ ớ ươ ố ắ ng tâm, c  g ng tìm tòi  ể ng d y h c, th c hi n ki m tra, đánh giá đúng năng l c ng pháp nh m nâng cao ch t l

ự ử ữ ụ ệ

ườ ươ ả ọ

thành tích". T i nói không v i b nh " ớ ọ ư ế ớ ệ ớ ọ ế ị ổ ẹ ữ ể ố i thích I. Gi ự   ­“ Tiêu c c trong thi c li u ho c nh ng thi t b  không đ ­ “ B nh thành tích trong giáo d c viên, h c sinh, các l p, các tr ả ượ t II. Nguyên nhân và h u qu  c a b nh thành tích  Ý 1: Nguyên nhân: ọ ế ­ H c sinh h c kém nh ng v n mong có ti ng là"  ầ ầ ỏ " th y gi i ­ Th y cô mu n có ti ng tăm là " ố ườ ­ Nhà tr ng, các phòng ban mu n có thành tích nh ng không có th c l c. ằ ệ thành tích" xu t hiên nh m đáp  ng nhu c u đó   => căn b nh "  ậ Ý 2: H u qu  c a căn b nh thành tích  ả ấ ng x u đ  l ­ Đây là hi n t        + Đ i v i h c sinh:  t o tâm lí h c sinh  ựơ ự ọ không có đ ng l c h c, không ti p thu đ        + Đ i v i giáo viên: đánh m t l có sáng ki n đ i m i ph ể ề       +  Đ i v i ngành giáo d c: n n giáo d c trì tr , ch m phát tri n ả III. Gi ấ ả ầ ứ ­ T t c  c n nh n th c đây là vi c c n thi ư ạ ườ ươ ng trong môi tr c ng s  ph m.  ố ớ ọ  ­ Đ i v i h c sinh: phát huy năng l c h c t p, b  đi tính  ọ ậ “ch i nhau” trong các kì thi t p trung1 ố ớ ữ ­ Đ i v i giáo viên: s  không còn nh ng vi c làm không đúng v i l ấ ượ ươ ph ủ ọ c a h c sinh. ­  Phê phán nh ng hành vi tiêu c c trong thi c  và b nh thành tích trong giáo d c.  IV. Bài h cọ : ­ Rút ra bài h c cho b n thân và kêu g i m i ng ng lai  ả do mình quy t đ nh, hãy s ng nh  th  nào đ  không h  th n v i mình v i nh ng thành qu

ạ ượ c trong h c t p.

ươ ớ ơ ệ t Nam ng đ o đ c HCM, x ng đáng v i l

ạ ứ ộ

ứ ướ ớ c t i đ p hay không, dân t c VN có b ầ ớ ờ ọ ậ ủ Non sông Vi ớ c hay không đó là nh  ph n l n công h c t p c a các cháu ì Bác"  ể i đài vinh quang đ  sánh vai v i các  " hãy

ượ ệ ẩ ọ ậ mình đ t đ ọ ậ ấ ­ H c t p và làm theo t m g ươ ẹ ở có tr  nên t ườ ng quôc năm châu đ c ế quy t tâm đ y lùi  căn b nh "thành tích"...

Đ  2ề

ổ ẻ ọ ườ ầ ả ộ ể ể ạ Tu i tr  h c đ ng suy nghĩ và hành đ ng đ  góp ph n gi m thi u tai n n giao

thông

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả ự

ườ ạ ệ ươ ạ : i thích ­ Th c tr ng ạ ng ti n tham gia giao thông gây nên: đ ộ   ng b ,

ỷ ườ ng thu , đ ng s t… trong đó ph n l n là các v  đ

ở ờ ấ   c ta và đang tr  thành v n

ữ ằ ộ ớ ộ ụ ườ ng b . ấ ướ ắ  trên kh p đ t n ạ ự ộ

ấ ế ươ ệ ng ti n tham gia giao thông tăng nhanh, do thiên

:

ộ ố ộ ế ặ ườ ủ ậ ệ ạ i dân còn h n ch , đ c bi t là gi ớ ẻ   i tr ,

ố ượ ư ệ ượ ử ự ả ả ử ng tiêu c c trong x  lí

ươ ử ế ọ ng s  não…

vong, tàn ph , ch n th ủ ố ỗ ườ

ấ ế ớ Theo s  li u th ng kê c a Who: trung bình m i năm trên th  gi ườ ệ ế t Nam là: 12,300 ng i ch t vì tai  n giao thông. Năm 2006, Vi

ạ ỉ ệ ụ ử ế ớ ớ ấ các v  t vong vì tai n n giao thông cao nh t th  gi ệ   i có trên m i tri u ặ   i. Năm 2007, Who đ t   i v i 33

ợ ử

I. Gi    Tai n n giao thông là tai n n do các ph ầ ớ ắ ườ đ ễ ạ ­ Tai n n giao thông di n ra h ng ngày, hàng gi ố ố ủ ề ứ đ  nh c nh i c a toàn xã h i v i nh ng con s  nói lên m t th c tr ng đau lòng.  II . Nguyên nhân và Tác h i:ạ  Ý 1: Nguyên nhân gây nên tai n n giao thông : * Khách quan: ạ ầ ơ ở ậ ­ c  s  v t ch t, h  t ng còn y u kém, ph tai… ủ * Ch  quan ứ Ý th c tham gia giao thông c a m t s  b  ph n ng ọ trong đó không ít đ i t ng là h c sinh. ư ­ X  lí ch a nghiêm, ch a tho  đáng. Ngoài ra còn x y ra hi n t Ý 2: H u quậ ả: ỏ :  gây t ề ứ ­ V  s c kh e ố ệ ạ ố t Nam vào qu c gia có t  l ỗ  vong m i ngày. ng h p t ố ớ ưở ố ạ ế ấ ộ ạ ng đ i v i xã h i ặ ủ ờ   ộ : Tai n n giao thông là qu c n n, tác đ ng x u đ n các m t c a đ i

ả ườ ế ng lâu dài đ n đ i s ng tâm lí: gia đình có ng ứ   ặ i thân ch t ho c do di ch ng

ưở ạ ờ ố ưở ấ ớ ế ả ầ ng r t l n đ n tinh th n, tình c m.

ườ i tham gia giao thông

ế ả ấ ậ ự ẹ ắ ố ẻ ấ ợ ụ : k t xe, ùn t c giao thông, k   x u l i d ng móc túi, c ướ   p

t…ậ

ụ ế : chi phí kh c ph c, đi u tra, chi phí mai táng, chi phí y t …

ệ ạ ề t h i v  kinh t ờ ắ ồ ộ

ề ự ể ả ọ ể ầ ạ ả ầ ố : Thanh niên, h c sinh c n làm gì đ  góp ph n gi m thi u tai n n giao thông? i pháp

ự an toàn giao thông khi tham gia giao thông

ậ ệ ế ề ậ ả ọ ủ ạ ọ ườ ng ệ Vi ườ tr Ả ­  nh h s ng:ố    + Gây  nh h ề ặ n ng n  vì tai n n giao thông  nh h    + Gây tâm lí hoang mang, b t an cho ng ạ     + Gây r i lo n an ninh, tr t t gi ế    + Gây thi    + Làm tiêu t n th i gian lao đ ng, ngu n nhân l c… III. Gi * Cá nhân:  ấ ỉ ­  T  giác nghiêm ch nh ch p hành lu t l ườ ề ­  Tuyên truy n cho m i ng i bi t v  h u qu  và tác h i  nghiêm tr ng c a TNGT…

ườ ị ơ ấ ệ ữ ờ ớ ể ơ ầ ợ ng h p vi

ề ậ ươ

ạ ẩ ng cao kh u hi u “ ể ệ ứ ạ ệ Nói không v iớ     t  u”, “An toàn là b n, tai n n là thù”, “Ý th c th  hi n văn hóa khi tham

ụ ệ

ườ ữ ợ ạ ườ ng h c, c n phát đ ng và giáo d c k p th i nh ng tr

ng làm nhi m v ờ ụ ị ơ ữ ầ ầ ử ề ề ữ ậ ng h p h c sinh vi ph m. ườ ạ ợ ọ ng h p vi ph m.

ệ ạ ỗ ườ ầ c ta hi n nay, m i ng ậ   i c n nh n

ố ố ớ ướ ồ ộ ố ớ ả ứ ệ

ủ ữ ẹ ấ ậ ườ c xem là nét đ p văn hóa c a nh ng ng i tham gia

ệ ­  Phát hi n và báo cáo k p th i v i các c  quan đoàn th   n i g n nh t nh ng tr ạ ph m ATGT ộ ổ ứ * T  ch c­ Xã h i ể ộ ổ ứ ­ T  ch c các cu c thi tìm hi u v  lu t giao thông. Cùng gi ượ ẩ phóng nhanh, v gia giao thông”…  ố ộ ậ ­ Thành l p các đ i thanh niên xu ng đ ọ ườ ộ ­ V  phía tr ề ­ V  phía chính quy n, c n x  lí th t nghiêm minh h n n a nh ng tr IV. Bài h cọ : ứ ộ ấ ạ ­ Tai n n giao thông là m t v n n n nh c nh i đ i v i n th c trách nhi m đ i v i b n thân, gia đình, c ng đ ng khi tham gia giao thông. ượ ­ Ch p hành lu t an toàn giao thông đ giao thông hi n nay.

Đ  3Ề

ệ ả ệ ừ ủ ừ ề Suy nghĩ v  vai trò c a r ng và vi c b o v  r ng

DÀN Ý THAM KH OẢ

ườ

ỡ ữ ộ

ố ề ế ướ ố ộ ữ ạ  m ch n ấ  đ  màu m  cho đ t, ch ng xói mòn. ự ậ ng s ng cho nhi u đ ng, th c v t quý hi m.

ạ ế ụ t.

ố ỏ ỗ ặ ẩ ề ườ ắ ấ

ờ ạ ạ ứ ị

ề ậ

ủ ừ ệ ừ ủ ả ườ i.

ừ ự ế ả ấ ẫ ủ ị ng c a đ a ph c – phân

th c t ủ ứ ườ ng và c a c  n ủ ừ ươ ườ ủ ả ướ ề ờ ế ể ứ t đ  ch ng minh v  vai trò c a r ng.

ả ệ ừ

ố ợ ướ c, các ban ngành và nhân dân.

ẽ ữ ộ ừ ứ ế ạ ậ ấ ồ

ề ậ ặ ượ ẻ ừ ừ

ế ộ ể ả ng ki m lâm, quân đ i đ  b o v  r ng. ườ ứ ự ượ ộ ườ ế ộ ưở ữ ệ ừ ạ c khai thác r ng b a bãi, không có k  ho ch. ệ ừ ng đúng m c cho nh ng ng ả i có công b o v  r ng.

ữ ẻ

cáo nh ng k  phá ho i r ng. ườ ự ừ ừ ọ ủ ừ I. Làm rõ v  vai trò c a r ng ạ ự ố ­ T o ôxy cho s  s ng con ng i. ề ờ ế ằ ệ ộ t.  t đ , cân b ng th i ti ­ Đi u hòa nhi ầ ầ ừ ­ R ng góp ph n gi c ng m. ­  Gi ­ Môi tr ­ Che ch n giông bão, h n ch  lũ l ự ­ Cung c p nhi u tài nguyên quý giá: th c ph m, cây thu c quý, g , qu ng m … ặ ố ­ Là  căn c  đ a cách m ng th i ch ng gi c ngo i xâm. ệ ọ ồ ả   ­ C nh quan hùng vĩ, ngu n đ  tài sang tác cho văn h c ngh  thu t. ệ ự ố ả ớ ợ => L i ích c a r ng vô cùng to l n nên b o v  r ng là b o v  s  s ng c a con ng II. Bàn lu n:ậ ệ ữ  b o v  môi tr ­ L y nh ng d n ch ng t ễ ấ ậ ế tích di n bi n b t th ng c a khí h u và th i ti ộ ố ả III.  M t s  gi i pháp b o v  r ng ướ ố ớ ­  Đ i v i Nhà n c: ặ + Ph i h p ch t ch  gi a Nhà n ứ + Tuyên truy n, v n đ ng c p kinh phí đ ng m c cho k  ho ch tr ng r ng. ạ ừ ữ ử + X  lí th t n ng nh ng k  phá ho i r ng. + Không đ ể ng l c l + Tăng c + Có ch  đ  đãi ng , khen th ố ớ ả ­ Đ i v i b n thân: ạ ừ ạ ố ạ + M nh d n t ọ ồ + Tích c c tr ng r ng và kêu g i m i ng ồ i cùng tr ng r ng.

ướ i.

ừ ả ệ ừ ể c, có ý nghĩa l n lao đ i v i s  s ng con ng ườ ố ớ ự ố ị ộ ủ ượ ữ ơ IV. Bài h cọ : ủ ấ ướ ­ R ng là tài nguyên c a đ t n ­  B o v  r ng là cách đ  con ng ớ c nh ng c n th nh n  c a thiên nhiên. i tránh đ

Đ  4ề

Ma túy và thanh niên.

DÀN Ý THAM KH OẢ

ả : i thích

ệ ượ ế ạ ộ ượ ưở ấ c x p vào lo i đ c d ả c, gây  nh h ng

ế ồ ạ ạ ế c chia làm nhi u lo i : b ch phi n , h ng phi n , hê­rô­in .

ữ ườ ng :

ớ ự ố

ườ ạ ườ : i ấ ầ ự ố i m t d n s  s ng:

ở ề ụ

ố ứ ợ ướ ộ c , ánh sáng

ng: s  n  vong.

ố i AIDS

ng :

ậ ủ ự ệ ườ i

ộ  :

ưở Ả ộ ế ụ ổ  s p đ ệ ạ  n n kèm theo ế ạ ứ , kinh t , đ o đ c xã h i…

ầ ng đ  văn minh, tr t t ộ ạ

ự ụ ấ ướ ườ ệ i nghi n

ộ ự ế ế ễ : : Cho đ n nay ng` ta th ng kê có 80% ng` do nhi m HIV do ma túy

ọ ề ả ả

i pháp ệ

ề ộ

ọ ệ ỡ

ườ ể ỗ ứ ự ả ầ ấ I.   Gi ạ ­ Ma túy là gì ? ­ Ma túy là lo i ch t gây nghi n đ ệ ầ ế ườ đ n h  th n kinh con ng i.  ượ ề ­ Ma túy đ ạ : ạ II. Th c tr ng và tác h i           Ma túy v i nh ng tác h i khôn l * ma túy  và s  s ng con ng      Ma túy làm con ng     tr  nên ti u t y ỏ            + không có s c kh e , không có s c lao đ ng  ườ            + S ng không bình th ố ể ử            + Gây s c thu c có th  t ẫ ớ ườ ng d n t * Con đ          + Tiêm chích  ơ          + Dùng chung b m tim tiêm ườ ả      =>  H u qu  khôn l ạ          + H y ho i công danh, s  nghi p con ng ệ ệ ậ         + Làm vi c kém, t p trung vào công vi c ớ ờ ố       * Ma túy v i đ i s ng xã h i         + Tan c a nát nhà­ Gia đình , kinh t ề         + Có nhu c u v  ma túy, gây bao t ậ ự ế         +  nh h ồ => Gây h i cho gia đình, c ng đ ng ớ  :        * Ma túy có ma l c ghê g m ộ + Ma túy là con sâu đ c khoét xã h i ề ể c có nhi u ng + Xã h i ko fát tri n đ t n ố     * Th c t ộ ơ ế * S  k t : Ma túy là hi m h a v  xã h i và gia đình  ?   : Chúng ta ph i làm gì  III..   Gi ệ ạ ộ ự ả ­ T  b o v  mình , tránh xa ma túy và t  n n xã h i ạ ủ ­ Tuyên truy n m i ng` và xã h i tác h i c a ma túy  ổ ọ ­ Giúp đ  ng` nghi n , không xua đu i h   ẩ ­ Chung tay đ y lùi ma túy  IV. Bài h cọ  : ­ Ma túy nguy hi m nên tránh xa nó – m i ng i­ nh t là thanh niên­ c n có ý th c t ệ  b o v

ớ mình. ­ Hãy “Nói không v i ma túy”

ị ậ ộ ắ ừ ủ Đ  5.ề ả t m t bài văn ngh  lu n ng n (kho ng 400 t ị ) trình bày suy nghĩ c a anh /ch Vi

ế ề ấ ề v  v n đ :

ể ữ ế ườ ủ ố ạ Làm th  nào đ  gi môi tr ẹ ? ng s ng c a chúng ta ngày càng s ch đ p

DÀN Ý THAM KH OẢ

ộ ồ ườ ế ố ự t c  các y u t

ạ ả ế ấ ả ộ ố i thích   ủ ườ ng s ng c a con ng ậ t ấ ự ng đ n cu c s ng, s n xu t, s

ọ ườ ố ấ ể ủ i, phát tri n c a con ng

ườ ườ ngườ  xã h i. ộ ng có hai lo i chính: đó là môi tr ưở ấ  môi tr  nhiên và ộ ệ i là m t khái ni m r ng. Nó bao g m t ả ườ i, có  nh h ậ i và m i sinh v t trên trái đ t.  ng t

ị ồ ấ ư ị ấ ồ ự ầ ự nhiên nh  đ a hình, đ a ch t, đ t tr ng, ng t bao g m các thành ph n t

ố ộ ể ườ ệ ữ ệ i, quan h i v i con ng

ậ ớ ộ ườ ớ ị

ườ ể ế ễ ự ẻ ng s ch đ p ổ ể ệ ồ ẹ  là môi tr

ứ ị ố ườ ẹ ẹ ạ ằ ườ ng không b  ô nhi m, , v  mĩ quan cao và có s  hài hòa…  Môi tr ị ng s ng s ch đ p đang b  thu h p, nguyên nhân và

ồ ướ ặ ớ ướ ứ c, không khí đang đ ng tr c nguy

ạ ệ ườ ủ

ế ớ ị ủ ứ ạ ố ị

ả ở ứ ướ ử ệ ộ ề ộ  m c báo đ ng cao v  đ  an toàn v  sinh, v.v... c th i

ấ ượ ộ ố ườ ủ ễ ả i.

ệ ệ ẳ

ọ ườ ỏ ng căng th ng m i m t do môi tr ự ng cu c s ng c a con ng ng gia tăng. ể ườ ể ế ả ộ ễ ng ô nhi m làm x u t ng th  mĩ quan, làm suy gi m s  phát tri n kinh t ­ xã h i…

ệ ượ ấ ổ ườ ố ạ ẹ .  ng s ng s ch đ p

ả I. Gi ­ Môi tr nhiên và v t ch t nhân t o bao quanh con ng ồ ạ t n t ạ ­ Môi tr ự ườ  nhiên         + Môi tr ậ ướ ậ c, sinh v t,...  khí h u, n ngườ  xã h i là t ng th  các m i quan h  gi a con ng         + Môi tr ế cá nhân v i c ng đ ng th  hi n b ng lu t pháp, th  ch , cam k t, quy đ nh,... ạ ­ Môi tr II. Phân tích – Ch ng minh: ả h u qu : ự ạ + Th c tr ng và nguyên nhân ả ố ệ ­ Hi n nay chúng ta ph i đ i m t v i tình tr ng ngu n n ự ọ ễ ơ c  ô nhi m nghiêm tr ng vì s  vô trách nhi m c a con ng i. ở ướ ừ ­ R ng trên th  gi  n c ta đã b  khai thác, đ t phá quá m c, đang b  h y ho i nghiêm  i và  tr ng.ọ ả ­ Rác th i và x  lí n ả: ậ + H u qu ị ườ ng b  ô nhi m, làm suy gi m nghiêm tr ng ch t l ­ Môi tr ị B nh d ch d  phát sinh, hi n t ­  Môi tr ả III. Gi ố ớ ễ ả ệ i pháp b o v  môi tr ộ * Đ i v i xã h i

ồ ướ c, không khí,

ầ ấ ể ế ưở ệ ể ng x u đ n b u khí quy n b o v  trái đ t.

ả ầ ệ ơ ệ ướ ứ ặ ng án b o v  các loài thú, đ c bi ấ ả ệ t là các loài đang đ ng tr c nguy c  di t

ấ ầ ự ướ ườ ả ả ả ồ ồ ệ ọ , nhà máy, c  s  s n xu t c n tôn tr ng và th c hi n đúng các yêu c u  ấ c th i, ch t th i công ự ng và x  lí tích c c ngu n khói th i, n

ố ớ ả ợ ­ Khai thác tài nguyên thiên nhiên ph i h p lí. Không làm ô nhi m các ngu n n ả không làm  nh h ươ ­ C n có ph ổ ự vong. Tích c c tu b  làm phong phú thêm thiên nhiên (tr ng cây, gây r ng) ơ ở ả ở ự ­ Khi xây d ng nhà  ử ệ ệ ả ố ớ đ i v i vi c b o v  môi tr nghi p.ệ :     * Đ i v i cá nhân

ộ ườ ẹ ố ữ

ng s ng ngày càng s ch đ p. ả ả ớ ế ứ

ạ ừ ườ ườ ồ ị ườ t th c làm cho môi tr ệ  gìn v  sinh tr ạ ộ ng xuyên tham gia các ho t đ ng tr ng cây xanh do nhà tr ng l p, không x  rác b a bãi ra sân tr ng và đ a ph ườ   ng ươ ng

ộ ướ ề ể ấ ấ t Nam ­ m t n c đang phát tri n, v n đ  ô nhi m ễ  môi tr ề ế ứ ấ   ngườ  là v n đ  h t s c c p ­  Vi

ự ầ ­ C n có nh ng hành đ ng thi ỗ ọ ữ ­  M i h c sinh ph i luôn ý th c gi ọ ớ và l p h c, th ổ ứ t  ch c. IV. Bài h cọ : ệ bách... ầ ả ệ ả ồ ườ ể i pháp trên m t cách đ ng b , th

ườ ộ ố ườ ự       ­ C n ph i th c hi n các gi ả ủ ự ậ h u qu  c a s  ô nhi m ễ  môi tr ộ ạ ng, t o ra ữ   ắ ng xuyên đ  kh c ph c nh ng ngườ  s ng trong lành cho con ng ụ i,...

môi tr Đ  6ề ừ ộ ạ ạ   ị ề n n b o Vi ắ t m t bài văn ng n (không quá 400 t ế ủ ) trình bày ý ki n c a anh/ch  v

ế hành trong xã h i.ộ

DÀN Ý THAM KH OẢ

ạ ệ ượ . ng

ả ườ ưở ng nghiêm

ạ ạ ạ ề ể ệ ở ạ ổ ế ệ ủ ờ ố ộ ệ ở ươ ng di n c a đ i s ng xã h i. N n b o

ở ọ ạ ế ứ ạ ễ

ủ ệ ượ : ng

ề ế ủ ộ ố ườ i.

ố ớ ầ ạ ự ế ả ớ

ấ ủ ng c a phim  nh mang tính b o l c (nh t là đ i v i t ng l p thanh thi u niên). ộ ố ự

ự ử ế ạ

ườ ổ i.

ầ ủ ể ệ ặ ổ ẻ t là tu i tr .

Ả ộ ự ng đ n b  m t văn hóa, văn minh xã h i.

ạ ế ứ ế ưở ng đ n tâm lí, s  phát tri n nhân cách, đ c bi ộ ặ ế ả

ườ ự ế ự ạ

ầ ầ ử ầ ạ ắ ơ ỡ ị ủ ạ ự ả i thích ­ Th c tr ng hi n t I. Gi ạ ự ạ ạ ­  N n b o hành: s  hành h , xúc ph m ng i khác m t cách thô b o, làm  nh h ườ ỏ ầ ủ tr ng đ n s c kh e, tinh th n c a ng i khác, đang tr  thành ph  bi n hi n nay. ề ộ ộ  nhi u góc đ , nhi u ph ­ N n b o hành: th  hi n  ườ hành di n ra trong: gia đình, tr ng h c, công s … ứ II. Bàn lu nậ : (Phân tích­ Ch ng minh) * Nguyên nhân c a hi n t ủ * Ch  quan: ế ả ­ Do b n tính hung hăng, thi u ki m ch  c a m t s  ng * Khách quan ưở ả ­  Do  nh h ­ Do áp l c cu c s ng                                                                                                                          ế ạ ­ Do s  thi u kiên quy t trong cách x  lí n n b o hành. ệ ượ . ạ ủ ng III. Tác h i c a hi n t ỏ ­  Làm t n h i đ n s c kh e, tinh th n c a con ng ả ­ Làm  nh h ưở ­  nh h ề ấ IV. Đ  xu t gi . i pháp ố ớ ạ ­ C n lên án đ i v i n n b o hành. ệ ữ ớ i tr c ti p th c hi n hành vi b o hành. ­   C n x  lí nghiêm kh c h n v i nh ng ng ờ ố ớ ạ ­  C n quan tâm, giúp đ  k p th i đ i v i n n nhân c a b o hành.

v.v…

Đ  7ề

ắ ệ   ứ ) th  hi n nh n th c và trách nhi m

tế  m t bài văn ngh  lu n ng n ( kho ng 400 t ị ậ ệ ượ ể ệ ệ ừ ộ ố ng lãng phí ộ Vi ổ ẻ ướ hi n t ủ c a tu i tr  tr ả ậ  trong cu c s ng hi n nay. c

DÀN Ý THAM KH OẢ

ệ ượ : ng

ố ầ ế ệ ượ

ộ ế ể ự ệ ệ ủ ng gây nên s  tiêu hao, t n kém không c n thi ộ ố

ấ ộ

ặ ệ ổ ế t là trong ng khá ph  bi n trong đ i s ng hi n nay, đ c bi

ế ấ ạ ự ớ ẻ i tr .

ậ ứ ề ệ ượ ng

ỉ ủ ả ứ ự

ư ữ ư ề ờ ứ ẫ ạ ổ ẻ ơ ộ …( d n ch ng)

ạ ng, ch y theo hình th c, đua đòi…

ươ ứ ầ ư ứ ế ẽ ề ệ ạ ờ t h i v  ti n b c, công s c, th i gian …; vì th  ta s  không có đi u ki n đ u t cho

ế ấ

ẻ t, c p bách khác.tr . ệ ế ệ ẻ ướ ệ ượ ủ  ­ Trách nhi m c a th  h  tr  tr ộ ố   ng lãng phí trong cu c s ng ầ i pháp c hi n t

ệ ượ ự ế ạ ộ ố

ệ t ki m. ề ế ầ ư ờ ạ i hi n t ườ ẻ ổ i tr  tu i, c n bi

t đ u t ộ ố

ữ i, nh t là nh ng ng ư ọ ậ ổ ẻ

ệ ủ ộ ộ

ủ ả ầ ấ

ộ ậ ể  toàn c u hi n nay. ộ ố ề ố ẹ ị ế ộ ệ ạ ở ữ ẹ ạ ố I. Làm rõ hi n t   ­ Th  nào là lãng phí? ­ Hi n t t. ạ ừ ấ  c p đ  vi mô (cá nhân, gia  ­ Bi u hi n c a lãng phí trong cu c s ng hi n nay r t đa d ng;  t ấ ứ ) ẫ ộ d n ch ng đình) đ n c p đ  vĩ mô (các c p, các ngành, toàn xã h i…).(     Th c tr ng: lãng phí là hi n t ệ ờ ố ệ ượ gi II. Phân tích – Ch ng minh Ý 1: Nh n th c v  hi n t ứ ữ ữ ­ Lãng phí không ch  là nh ng th  h u hình nh ; ti n b c, c a c i, s c l c, … ứ ­ mà còn là lãng phí nh ng th  vô hình nh : th i gian, tu i tr , c  h i Ý 2: Nguyên nhân và tác h iạ ứ ế ự ­ S  thi u ý th c, thói quen phô tr ệ ạ ề ề ­ Gây thi ữ nh ng cái c n thi ả III. Gi ệ hi n nay: ứ ứ ng lãng phí, ý th c và th c hành ti ­ Chung s c cùng xã h i ch ng l ứ ườ ầ ấ ỗ  th i gian, công s c, ti n b c vào  ­ M i ng ố ồ ỡ ệ ữ nh ng vi c có ích nh  h c t p, giúp đ  gia đình, vì c ng đ ng…Không nên s ng hoài, s ng  ữ phí nh ng năm tháng tu i tr  có ý nghĩa. iv. Bài h cọ ố ­ Ch ng lãng phí không là chuy n c a m t cá nhân, m t gia đình, m t t p th  nào… mà đã là ề ủ ấ v n đ  c a toàn xã h i, nh t là trong giai đo n kh ng ho ng kinh t ả ­ S ng gi n d , ti ệ t đ p cho cu c s ng. ố t ki m cũng là s ng đ p b i mang l ế i nh ng đi u t

Ộ Ố Ẫ Ứ Ậ Ị Ộ M T S  D N CH NG CHO BÀI VĂN NGH  LU N XàH I

ỏ ộ ọ ừ

ậ ủ ạ ọ

ớ i b n m  công ty Microsoft. V t qua nhi u khó khăn ông đa tr  thành ng

ừ ể

ừ ậ   ả ở  Hoa Kì. T  nh  đã say mê toán h c, t ng đ u   ỉ ọ   ề ư ng đ i h c Harvard nh ng v i ni m say mê máy tính ông đã ngh  h c ở ề ườ   ượ ở i ệ  Thành   ệ ả ủ  thi n  ề ệ .   h c và ni m đam mê công vi c

1. Bill Gates sinh ra trong m t gia đình khá gi ườ vào ngành Lu t c a tr ườ ạ ộ và cùng m t ng ấ giàu nh t hành tinh và hi n nay ông đã dành 95% tài s n c a mình đ  làm t ờ ự ự ọ công nh  s  t ở ở ế Picaso là m t h a sĩ vô danh, nghèo túng

ộ ọ ạ ế ị ế ạ ỉ ử

ư ầ ủ ộ

ỏ Ở ắ ủ ổ ế c và n i ti ng t đó ừ  N u không t ế

ờ ẳ 2. Thu  niên thi u   Paris. Đ n lúc ch  còn 15 ố ạ ồ   đ ng b c, ông quy t đ nh “đánh canh b c cu i cùng”. Ông thuê sinh viên d o các c a hàng ổ ủ    đây có bán tranh c a Picaso không?” Ch a đ y m t tháng tên tu i c a ông đã tranh và h i “ “ ự ạ ơ ộ   ổ ế n i ti ng kh p Paris, tranh c a ông bán đ  t o c  h i cho chính mình thì ch ng bao gi ượ ơ ộ ả    ta có c  h i c .

ệ ấ ỏ

ườ ố 3. Hàng tri u năm dài con ng ự ả ệ ệ ọ ợ ở ấ   i s ng trong ph p ph ng lo s  b i s m sét kinh hoàng. ệ ộ   . Công vi c đó có c t thu lôi Franklin nhà bác h c Mĩ đã dũng c m th c hi n thí nghi m làm

ầ ề ế ể ươ ớ ấ ng đ u v i s m sét, năm 1752

ạ ủ

ơ ọ ả ạ ế ư

ự ạ ọ ẻ ế ớ ữ ủ ạ ữ ế ở ườ  t o ra nh ng trò ch i cho mình và tr  thành ng

ư ướ ằ

ấ ủ ở ộ ườ ủ

ủ ả ướ i. Uy tín c a Putin và c  n ự c Nga đã đ ề ố ế ớ ượ ọ ậ ổ ậ   Times (Mĩ) bình ch n là “nhân v t n i b t c Nga   ỉ  c không ch ọ  Uy tín, danh d  là đi u quan tr ng t o nên ạ

ấ th  gây ra cái ch t cho ông b t kì lúc nào. Sau nhi u năm đ Franklin đã thành công  S c m nh c a lòng dũng c m ả .  ứ ườ ế   ọ ậ i Anh. Sinh ra thi u 4. Newton là nhà toán h c, v t lí h c, c  h c, thiên văn h c vĩ đ i ng ơ ộ ộ ứ ng ph i tránh nh ng trò ch i hi u đ ng c a b n bè. Do đó t, th tháng, là m t đ a tr  y u     Nh ng thi u th n ườ ấ ố   ơ ông đã t i r t tài năng  ổ ứ ị ự ể ắ ủ ả c a b n thân không th  th ng n i s c m nh c a ngh  l c.  ổ ố 5. V. Putin – t ng th ng Nga , đ ạ ự ế ớ ng qu c trên th  gi ả ả i ph i tôn tr ng  ườ .  i ạ ượ ạ c t p chí  nh t c a năm 2007”, b ng s  lãnh đ o khôn ngoan và tài tình c a mình ông đã đ a n tr  thành m t c Mĩ, Châu Âu mà c  Th  gi ị giá tr  con ng

ứ ư ừ . Ông ch a t ng h c Mĩ

ị ệ

ị ắ ộ ự ế

ắ ệ ề ủ ủ ướ 6. O. Henry (1862 – 1910) – nhà văn tr  danh c a n ở ỏ ị ắ ỏ ượ ề c nhi u ng i nghiên c u và tr

ườ ư ừ ổ ế t truy n ng n và tr  nên n i ti ng, tác ph m c a ông đ  đ i h c.

ở ưở   ng ấ ậ ụ   t dày vò, thu  nh  đi chăn bò, chăn dê, làm thuê. b t kì m t s  giáo d c nào, hay b  b nh t ộ ừ ư T ng làm k  toán nh ng b  tình nghi là ăn tr m ti n nên b  b t b  tù. Sau khi ra tù ông b t sau   ở  ẩ ở ế vi ắ thành sách b t bu c h c  ộ 7. Sinh ra trong m t gia đình nghèo

ể ườ ứ ộ ọ ở ạ ọ  Thành công không có nghĩa là ch a t ng th t b i ấ ạ .  ổ ố ượ ấ i vì ngo i hình x u. V t qua t

ọ ạ ệ c m  tr  thành ngh  sĩ,   ườ ọ ố

ệ ộ ổ

ậ ả , mang l ệ ị ự c m  đ p.

ẻ ơ ề ữ

ệ ượ

ộ ố  thành ph  Odense, cu c s ng nghèo kh , không lúc   ấ   ạ ị ạ ủ t i luôn b  b n bè chê c nào có đ  bánh mì đ  ăn. Đi h c l ơ ở ả ớ ướ   Andecxen  đã lang thang lên thành ph  Copenhaghen đóng c  v i  ị ự ầ ị ữ ng, làm quét d n. Cu i cùng, ngh  l c và tình yêu ngh  thu n đã giúp nh ng vai k ch t m th   ạ   ồ ạ ủ ệ ữ i ông thành công. Nh ng câu truy n c  tích c a ông mãi t n t i trong tâm trí đ c gi ơ ẹ  Ngh  l c và tình yêu ngh  thu t ạ ậ   ữ ướ ắ cho tr  th  ni m h nh phúc, th p lên nh ng  ố ể .  đ  thành công là nh ng nhân t ứ ư 8. Walt Disney là con th  t ả ề ồ

ế ớ ớ ổ ế ữ ấ ở ộ u, bài ể ẽ    i v i nh ng b  phim

ế ố ề ạ ộ  trong m t gia đình nông dân nghèo, cha nghi n r ẽ ư ệ ạ b c. Sáu tu i đã ph i ra đ ng làm vi c. Mê v  nh ng vì không có ti n nên ông dùng than đ  v lên gi y v  sinh. Sau này, cái tên Walt Disney đã tr  nên n i ti ng th  gi ộ ờ ừ ho t hình đ nh cao. Walt Disney đã t ng nói v  b n đi u làm nên cu c đ i mình:

ơ ề ữ ữ ự ả ơ ướ : m  v  nh ng đi u có th  đ n d a trên ni m tin vào b n thân và nh ng giá tr ị

ổ ệ ỉ ngưở  : tin vào b n thân mình.  ả Tin t ị ề ữ Suy nghĩ : suy nghĩ v  nh ng giá tr  mà mình mu n có. ề ể ế ề c M   ủ c a chính mình.

ự ự ữ ệ ề ơ ể ế ướ ả   c m  thành hi n th c, d a trên nh ng ni m tin vào b n

Can đ mả : can đ m đ  bi n  ả ị ủ thân và nh ng giá tr  c a chính mình. ị ờ ỹ ả ồ Trái đ t)

ố ậ ướ ế

9. Chi n d ch The Earth Hours (Gi ứ ng  ng c a hàng trăm qu c gia, h ứ ả ấ ả ủ

ể ủ ạ ộ ể ằ ổ

ộ ố ế ổ  ấ  do qu  b o t n thiên nhiên qu c t ế  t ỉ  ủ ứ ố ượ ự ưở ng đ n con s  1 t ch c hàng năm đã nh n đ c s  h ố ắ ố ườ   t đèn vào ngày th  b y cu i cùng c a tháng i trên 1000 thành ph  tham gia. T t c  đã t ng ả ộ ứ   th  3 lúc 20g30’, đ   ng h  các ho t đ ng h m gi m thi u nh ng nguy c  c a s  bi n đ i khí ậ h u toàn c u. ữ ế ự t th c vì môi tr ơ ủ ự ế ườ .  ng

ậ ầ  Môi chúng ta c n có nh ng hành đ ng thi ầ ườ 10.  Là m t trong s  ít ng

ủ ị

i Vi  H i Phòng đã đ ễ ộ ệ, quê  ồ ố ở ả ị ệ ế ắ

ị ở ộ ờ ợ ữ ễ ệ t Nam nhi m HIV/AIDS dám công khai thân ph n –   ọ ầ ượ ạ Times c a Mĩ b u ch n là “anh hùng Châu   c t p chí  ứ ự   ả ị ư t mình và ch ng b  nhi m b nh nh ng ch  đã chi n th ng b n thân, đóng góp s c l c ố  Chi nế

ả ắ ạ ạ Ph m Th  Hu ế Á”. Bi ạ còn l i cho cu c đ i. Tháng 2 năm 2005 ch  tr  thành thành viên Liên H p Qu c.   ấ . ế ắ th ng b n thân là chi n th ng vĩ đ i nh t

ư ề ế ạ

ươ ổ ế ẫ ầ ự ụ ự ầ ợ ng tr c, không c u danh l

ự ồ ớ ị

ị ạ ượ ư ừ ề ấ ớ ọ

ậ ự ẫ ự ề ố ố ấ ẫ ấ ấ ố   11. Chu Văn An (1292 – 1370) – nhà nho, nhà hi n tri t, nhà s  ph m m u m c cu i ờ ờ ầ i. Ra làm quan vào th i vua Tr n D  Tông đ i Tr n, n i ti ng c   ầ   ầ ế ỉ ầ (đ u th  k  XIV), chính s  suy đ i, n nh th n lũng đo n, ông dâng s  xin chém 7 n nh th n ạ ấ ả  quan v  quê d y h c, so n sách. (th t tr m s ) nh ng không đ   c ch p thu n. ông treo  n, t ọ ế   ữ ắ Ông không vì h c trò làm quan to mà d a d m, luôn th ng th n phê bình nh ng h c trò thi u ễ ộ  T m g ấ ươ l ạ ấ ọ ẳ ẽ i s ng trung th c, b t ch p khó khăn v n đ u tranh cho l ả  ph i… ng v  l đ .

ữ ể ệ ủ ồ t c a H  Chí Minh chính

ự ả ặ ụ ố ợ ồ           12. H  Chí Minh ị là s  gi n d , khiêm t n, đã đ ( 1890 ­1969)  M t trong nh ng đi m đ c bi i ca ng i và khâm ph c. ộ ượ ả ế ớ c c  th  gi

ộ ư ướ ồ ạ c, là nguyên th  c a m t qu c gia nh ng Bác H  l

ỉ ặ ế ứ ơ ơ ớ

ầ ể ệ ủ ế ượ ử i thi u và c n thi

ỉ ế

ỏ ộ ả ở ứ ố  m c t ỉ ẹ ế ộ ườ ườ ệ

ườ

ườ ặ i còn th  hi n trong t ng l

ễ ể ộ ộ   ộ ố i có m t cu c ồ ạ   ộ i ch  là m t ngôi nhà sàn đ n s  v i các đ  đ c ữ   c s a ch a  ch  là m t ngôi nhà cũ đ ủ ể  ơ ộ ng đ n và m t phòng đ  đ ữ ớ ườ   ng dùng b a v i vài ba i th ộ ộ ng m c nh t là b  bà ba nâu, b  ka ki vàng   ắ   ờ ừ ể ệ ở i nói luôn luôn ng n ậ ễ ể ai cũng

ị ủ ề ủ ượ ọ ộ ữ ệ ườ ượ ễ ặ ơ ố ủ ị ủ ủ          M c dù là Ch  t ch n ơ ị ố ườ s ng h t s c gi n d . N i làm vi c c a Ng ủ ơ ở ấ t nh t. Còn n i  đ  dùng  ộ ủ ể ộ ạ i, v n v n ch  có hai phòng m t phòng đ  đ  kê m t chi c gi l ỏ ộ ủ  sách nh . Hàng ngày, Ng kê m t chi c bàn làm vi c và m t t ấ ườ ụ ơ ả món ăn dân dã, đ n gi n. Trang ph c Ng i th ự ả và đôi dép cao su… S  gi n d  c a Ng ớ ọ g n, d  hi u, d  nh . Nói v  ch  nghĩa xã h i, Ng c h c hành,  m đau đ có c m ăn, áo m c, ai cũng đ i nói m t cách th t d  hi u là “ c ch a b nh…”.

ườ ộ ứ ườ ữ ả i, c  ng i già và ng t c  m i ng ư i giúp vi c th

ườ ọ ế ứ ư

ệ ị

ố ớ ố ế ươ ự

ươ

ư ượ ề ề ồ

ặ ậ ổ ậ ủ ố ườ ụ ồ ự           S  khiêm t n cũng là m t đ c tính n i b t c a Bác H . Là lãnh t  nh ng Ng   i khiêm ệ ố ớ ườ ườ ẻ ớ ấ ả ọ ố ườ   i tr . Đ i v i nh ng ng t n v i t ng ữ ọ ậ ườ   ng g i h t s c thân m t và trân tr ng là cô, chú nh  nh ng ng xuyên bên mình, Bác th i ư ử ấ ễ ộ ứ trong gia đình. Đ i v i các v  nhân sĩ, trí th c khi ti p chuy n Bác luôn th a g i r t l    đ  và ị ặ ộ ề ấ ủ ướ   ng cao quý nh t c a Nhà n c là Huân đúng m c. Khi Qu c h i đ  ngh  t ng Bác Huân ch ố ừ ố ả ề ườ i phóng, khi  ch i và nói: Mi n Nam còn ch a đ ng Sao Vàng, Ng i khiêm t n t ch   c gi ặ   ượ ộ ủ ố ấ ấ ướ ố c thay m t c xin Qu c h i  y quy n cho đ ng bào mi n Nam đ nào th ng nh t đ t n ố ộ Qu c h i trao t ng thì tôi xin nh n…

ộ ờ ẫ

ố ả ệ ề ự ả ằ ươ ườ ọ ư ưở  t

ề ệ ằ ớ

ứ ế ể ớ ỏ ờ ch c đi u phúng linh đình, đ  kh i lãng phí thì gi

ạ ủ ự ộ ấ ồ ế   ố ị Su t c  cu c đ i, Bác H  luôn là m t t m g ng m u m c v  s  gi n d , khiêm t n, ti t ờ ỉ ể ệ ủ ơ   i không ch  th  hi n b ng l ng c a Ng ki m. Đi u quan tr ng h n, t i nói mà luôn đi ặ   ả ế ườ ẫ ắ đôi v i vi c làm. Ngay c  đ n khi s p đi vào cõi vĩnh h ng, trong Di chúc Ng i v n căn d n ổ ờ ạ i “sau khi tôi đã qua đ i, ch  nên t l    và ề ti n b c c a nhân dân”.

ệ ọ ậ ượ ứ

ả ễ ở ọ ậ ị ủ

ậ ườ ả ứ ủ ề i. Đi u này v a d  l ậ ự

ọ ủ ề ự ở ỗ ủ ớ ườ ễ ả ữ ườ i m i có th  v ng ngày.

ậ ườ : H i World Cup năm 2002, t

ẻ ẹ ủ ấ ừ

ồ ậ ườ ư ế ạ ậ ộ ậ i Nh t nán l

ậ ả i Hàn Qu c và Nh t B n. R t nhi u fan t ấ ứ ả ề ọ

ộ ậ ấ

ọ i, h c ng ứ ỏ ậ

ạ ọ ế ố ộ ồ ạ            H c t p đ o đ c c a Bác H  chính là h c t p và rèn luy n cho đ   c đ c tính khiêm ừ ễ ạ ừ ố i v a khó. D  b i đó không ph i là nh ng gì quá t n, gi n d  c a Ng   ể ượ   ỗ ộ ấ cao siêu. Khó b i ph i th t s  có m t t m lòng th t trong sáng thì m i ng t ộ ố qua các cám d  c a quy n l c, c a danh v ng… luôn di n ra trong cu c s ng th ổ ộ            13. Ng i Nh t và v  đ p c a m t phong cách văn hóa ề ố ứ ạ  châu Âu sang Nh t xem bóng đá. Trong các  ch c t ặ ề ườ ậ i xem ra v , nh ng ng i nh t các  sân v n đ ng, sau khi tr n đ u k t thúc, ng ậ ể ỏ ồ ộ , rác v t r i rác trong sân v n đ ng, đ  mang ra thùng rác bên ngoài. Nhi u  v  đ  h p, chai, l ấ ặ ườ ổ ạ ọ ồ ộ ấ , đ  h p, bao gi y mà  i Nh t, nh t các v  chai l fan Tây th y x u h , cũng quay l ả ộ ụ ườ ủ ứ ạ i Nh t qu  là đáng khâm ph c. i, mang ra thùng rác. Ý th c công c ng c a ng mình v t l ườ ớ ọ :   Cô h c sinh l p chuyên Toán – tr ề ị ề          14. Huy n Chíp ( Nguy n Th  Khánh Huy n) và   ệ ố Năng khi u Đ i h c Qu c gia Hà N i sau khi t t nghi p THPT đã ng  “Xách ba lô lên và đi”( tên

ệ ề ề ự ự ệ ủ truy n c a Huy n Chíp). i

ấ ế ớ  Huy n đã th c hi n hành trình vòng quanh th  gi ể ố ủ ổ

ề ề ớ ọ ừ ự ấ ả ớ ả i và b n thân t ươ ệ    s  d n thân và tr i nghi m.

ươ ư ớ t: Khát khao v ớ ẻ ệ i tr  Vi n

ưở ng thành mà còn đem hình  ả ư ể ệ ả t Nam đ n v i b n bè năm châu. Nh ng không ph i ai cũng có b n lĩnh đ  đi

nh, văn hóa Vi ư ể Quy n sách t ế ỉ ớ ch  v i chi c ba lô trên vai, m y đô la trong túi v i khát v ng c a tu i đôi m i là đi đ  s ng,  ắ ể đ  có cách nhìn đúng đ n v  th  gi ề ế ề ộ ố t v  Huy n Chip    * M t s  báo vi ướ ở ầ ề ủ          ­ "B c chân c a Huy n kh i đ u cho trào l u m i trong gi ả ế ớ ệ " – Báo Ti n Phong i, đi và tr i nghi m ra th  gi ỉ ể ỏ          ­ "Ta ba lô” không ch  đ  th a mãn khát khao khám phá, tr ả ế ớ ạ nh  Huy n ề " ­ Báo CAND.

ừ ườ ự ề ằ ệ ề ị con ng i Huy n n m trong s  khác bi t và dám khác bi ệ ." ­  t

­ "Đi u thú v  toát ra t Yahoo! News.

ư ứ ẫ ườ ủ ậ ộ ng nh  đ ng ngoài khuôn m u thông th ng c a m t nhân v t quan

ạ ấ ườ        ­ "B n  y d tr ngọ ." ­ Báo Thanh Niên

ư ư ườ ư ng nh  là

ấ ở ề ề ệ ặ ạ ẵ        ­ . "Đã có r t nhi u nh ng cũng s n sàng nghĩ r ng mình ch a có gì. Đó d đi u đ c bi ề  cô b n 9x Huy n Chip ấ t nh t ằ ." ­ Radio Australia.

NGH  LU N VĂN H C

Ợ Ủ Ồ V  CH NG A PH

Tô Hoài

ệ ố

ủ ắ ỏ I. H  th ng câu h i ả Câu 1: Nêu hoàn c nh ra đ i c a truy n ng n V  ch ng A Ph  ?

ệ ớ ộ ộ ợ ồ ả ế ắ ờ ủ ­ Năm 1952 Tô Hoài đi cùng v i b  đ i vào gi

ộ ộ ố ề ề t v  cu c s ng con ng

ớ ồ ể ắ

ồ ợ ố ỉ ệ i nhi u k  ni m, hi u bi ệ ế   ­ "V  ch ng

i phóng Tây B c . Trong chuy n đi này ườ ị ố nhà văn đã có d p s ng găn bó v i đ ng bào các dân t c thi u s  (Thái , M ng, Mông , ế ề ể ạ ề ườ i mi n núi Dao ..)nên đã đ  l  .Đi u này đã ủ ợ ồ t " Truy n Tây B c" trong đó có " V  ch ng A Ph " thôi thúc Tô Hoài vi ệ  “Tây B c”ắ , truy n đ  A Ph ”ủ    in trong t p truy n   ẩ ệ ượ ầ ệ ầ ưở ầ ộ ồ ậ c gi ng H i Văn Ngh  VN 1954­ 1955. Tác ph m g m hai ph n: ph n đ u vi ả ả   ấ i i nh t – gi ờ   ộ ế ề t v  cu c đ i th

ị ế ề ộ ố ồ ợ t v  cu c s ng nên v  nên ch ng, tham gia cách

ủ ở ề ủ ủ ở ồ c a M  và A Ph   ị ủ ạ m ng c a M  và A Ph ầ  H ng Ngài, ph n sau vi  Phi ng Sa.

ắ ủ Câu 2: Tóm t

ả ố ố ủ ­ Ngày x a, b  M  l y m  M , không đ  ti n c

ẩ ố ị ấ ẹ ị ấ ả ả ố ị ộ ươ ợ ồ t tác ph m V  ch ng A Ph  ? ư ẹ ị . M  M  m t, b  M  đã già mà nón n  m i năm ph i tr  lãi m t n

ị ờ ộ ẹ

ờ ị ở ầ ụ ủ ả ạ ị ạ  không công, b  bóc l ở ầ ị ầ ư ỉ i nh c, đo  đày. Lúc đ u M  ph n kháng nh ng d n d n tr  nên tê li ố i ph i vay nhà th ng lí, b  c a th ng lí   ẫ   ng ngô v n ị ắ ề  do, h nh phúc b  b t v  làm con dâu   ậ   ạ ộ t chà đ p, cam ph n ệ   t, ch  "lùi lũi

ủ ề ướ ợ ỗ Pá Tra bây gi ọ ự còn.. M  là m t cô gái xinh đ p, yêu đ i, có khát v ng t ạ ợ ớ g t n  cho nhà Th ng lí Pá Tra. M  tr  thành đày t ộ ố cu c s ng t ư nh  con rùa nuôi trong xó c a". ế ố ị ơ ư ồ

ạ ạ

ị ị ắ ủ ể ổ ồ ấ

ở ủ ứ ị ộ ả ọ ế ườ ươ ế ầ ộ ị ng cho ng

ị ở

ượ ề ế ả ợ ở ộ

ộ   ử ị ­ Đêm tình mùa xuân đ n, M  mu n đi ch i nh ng b  A S  (ch ng M ) trói đ ng vào c t ử ườ ủ ộ nhà. Còn A Ph  m t thanh niên c   ng tráng, gan góc do đánh A S  nên đã b  b t, b  ph t v  và ố ẻ ở ừ ợ  tr  n  cho nhà th ng lí Pá Tra. Không may A Ph  đ  h  v  m t m t con bò, A tr  thành k     ứ ị  ả Ph  đã b  đánh, b  trói đ ng vào c c đ n g n ch t. C m th i cùng c nh ng , M ủ ắ c t dây c i trói cho A Ph . ạ ỡ ồ ả ủ ạ ộ

ộ ố ự ­  C  hai cùng ch y đ n Phi ng Sa và tr  thành v  ch ng. Đ c cán b  A Châu giáp ế   ng  cách m ng giúp đ , A Ph  tham gia đ i du kích cùng b n làng, tham gia kháng chi n ch ng th c dân pháp và tay sai.

ợ ồ ủ ề ủ Câu 3: Nêu  t ng ch  đ  tác ph m V  ch ng A Ph ?

ẩ ệ ủ ườ ề ữ ộ

ư ưở  t ợ ồ ọ ấ ộ ố ạ ố ắ i dân lao đ ng vùng cao Tây B c không i đã vùng

ứ  do.

ộ ố ố ự

ượ ẻ ẹ ờ ợ

ậ ề ề ị

ẽ ẫ ớ ọ ượ ườ ủ ạ ủ ọ   c vùng cao, lên án ể ấ ồ ệ ươ   i dân l ng thi n, đ ng th i ng i ca v  đ p th  ch t, tâm ẳ ộ ườ ữ ệ ủ i dân lao đ ng mi n núi và kh ng đ nh   t c a nh ng ng ờ   ộ i cu c đ i c ánh sáng cách m ng soi đ ng s  d n t

­ V  ch ng A Ph  là câu chuy n v  nh ng ng ị ự cam ch u b n th c dân, chúa đ t áp b c, đày đo , giam hãm trong cu c s ng tăm t ả ự lên ph n kháng, đi tìm cu c s ng t ấ ộ i ác c a b n chúa đ t và th c dân xâm l  cáo t ­ Qua đó, nhà văn t ườ ạ ữ nh ng h  t c l c h u làm h i ng ồ h n và s c s ng ti m tàng mãnh li ậ ỉ ch  có s  vùng d y c a chính h , đ ươ t ủ ụ ạ ứ ố ự i sáng.

ị ệ ạ ắ ẩ ị ự ­ Tác ph m có giá tr  hi n th c và giá tr  nhân đ o sâu s c.

ặ ắ ề ợ ồ ữ ệ ể

ệ Câu 4. Tìm hi u nh ng nét đ c s c v  ngh  thu t c a truy n ng n V  ch ng A Ph  ? ề ắ ủ ượ ậ ủ ể ặ ắ ệ ậ ­ Ngh  thu t xây d ng nhân v t có nhi u đi m d c s c ( A Ph  đ ủ ả ủ ế    ch  y u c miêu t

ư

ờ ự ệ ấ ậ ự ị ủ ế qua hành đ ng; M  ch  y u kh c h a tâm t )  ể ậ ộ ầ ớ ậ ầ i thi u nhân v t đ y b t ng  , t nhiên mà

ắ ọ ể ọ ệ ạ ắ ẫ ấ ượ n t

t khéo léo.  ủ ệ ườ ề ắ  thiên nhiên và phong t c t p quán c a ng i dân mi n núi.

ể t tài miêu t ữ ế ụ ậ ạ ộ ạ ấ ẫ   ọ ọ    và sáng t o, câu văn giàu tính t o hình và th m đ m

­ Tr n thu t uy n chuy n linh ho t , cách gi ng , k  chuy n ng n g n , d n d t tình ti ả ­ Bi ­ Ngôn ng  sinh đ ng ch n l c ơ ấ

ủ ọ ố ậ ị

ố ớ ự ồ ợ ồ ủ ế ở ủ ẩ ch t th ,…   Câu 5:Ý nghĩa c a ti ng sáo đ i v i s  h i sinh khát v ng s ng c a nhân v t M  trong đêm tình mùa xuân

tác ph m V  ch ng A Ph  ­ Tô Hoài?

ế ẩ ề ầ ­ Ti ng sáo đ ượ ặ ả c đ c t nhi u l n trong tác ph m:

ị ạ ẩ ồ ị

ầ ổ ế ế + "M  nghe ti ng sáo v ng l ướ ổ i đang th i". "Ngày tr

ồ ồ ị ố ổ ọ ị ổ ườ ị ế ế ườ ư ổ ỏ ủ   ế i, thi t tha, b i h i. M  ng i nh m th m bài h t c a ỏ   i… M  u n chi c lá trên môi, th i lá cũng hay c, M  th i sáo gi   i mê, ngày đêm đã th i sáo đi theo M  h t núi này sang núi t bao nhiêu ng

ng nh  th i sáo. Có bi khác".

ồ ồ ấ + "Ti ng sáo g i b n c  thi

ế ị ẳ ọ ạ ứ ọ ạ ẫ ử ế ế

ầ ọ ạ ơ ộ ị ẫ ữ ữ ế ị ế   t tha, b i h i", "ngoài đ u núi l p ló đã có ti ng ai ầ    bay ơ   ư ng", "M  v n nghe ti ng sáo đ a M  đi theo nh ng cu c ch i, nh ng đám ch i",

ế ơ ổ th i sáo", "tai M  v ng ti ng sáo g i b n đ u làng", "mà ti ng sáo g i b n yêu v n l ng l ngoài đ ị ậ ờ "trong đ u M  r p r n ti ng sáo",…

ế ộ ụ ậ ủ ế ế ệ ộ ườ ầ ­ Ti ng sáo là m t d ng công ngh  thu t c a nhà văn Tô Hoài, là m t chi ti t giàu ý

nghĩa:

ẩ ề ế ậ + Ti ng sáo có nhi u cung b c, s c thái th m mĩ: miêu t ả ừ  t

ừ ỗ ầ ầ ậ ắ ự ạ ự ệ ủ  ch  là s  vi c c a th c t i bên ngoài d n d n xâm nh p và th  gi ự   ầ  xa đ n g n, khi th c ế ớ ộ   i n i

ế ế ư khi h . Ti ng sáo t ị ủ tâm c a M .

ể ượ ủ ủ ủ ọ ượ + Ti ng sáo là bi u t ng c a mùa xuân, c a tình yêu, c a khát v ng đ c yêu

ươ ượ ố ự ạ th ng đ do, h nh phúc.

ế c s ng t ế ắ ứ

ạ ộ ớ ế ố ớ ắ ị ế ủ ế

ộ ợ ươ ẹ i đ p, làm th c t nh khao khát h nh phúc trong th c t ứ ữ ị ự ế ạ ả ệ ị ng ch ng đã b  th c t t, giúp M  có ý th c ph n kháng quy t li phũ phàng làm tê li

ế ế ộ ọ + Ti ng sáo là m t chi ti

ậ ặ ắ t ngh  thu t đ c s c, giúp tác gi ể ệ ư ưở ế ủ ế ẩ ậ   ắ ả  kh c h a chân th t ồ   ủ ề ủ ng ch  đ  c a tác ph m đ ng c a nhân v t, góp ph n th  hi n t

ổ ậ ắ ệ ầ ầ t ủ ễ ờ ư ắ ặ ư ị  ẽ + Ti ng sáo có s c tác đ ng m nh m , sâu s c đ i v i M : ti ng sáo đã đ a M ờ ạ ế ư ừ  cõi quên đ n cõi nh , ti ng sáo g i lên m t th i h nh phúc ng n ng i, ti ng sáo đ a tâm t   ự ạ   ị ở ạ ứ ỉ ồ h n M  tr  l i i nh ng ngày tháng t ế ệ ớ   ừ ưở t v i t ự ế th c t  bi đát.     ậ di n bi n tâm lí tinh t th i cũng làm n i b t s c thái văn hóa tinh th n đ c tr ng c a Tây B c.

ị ị ố ự ử ằ

ế ồ ư t ế ng cha. Nh ng đ n lúc cha M  ch t đi r i, M  l b ng lá ngón, ị ạ   i

ế

ề ướ ộ ố

ố ế ố ồ ạ ừ ỏ i t ị ố ả

ờ ấ ế ở ề ừ ộ ố ộ ắ ớ t đáng nh  c a đ i M , khi tình xuân b t ch t tr  v  b ng n

ắ ị ẽ

ớ ạ ữ

i n a”). ố ạ

ẩ ế ắ ể ệ ị ắ Câu 6:Trong truy n có k , khi b  b t vào nhà th ng lí, M  đã đ nh t ư ị ươ ị nh ng r i l  b  ý đ nh vì th ậ   ế ữ không còn ý đ nh tìm đ n cái ch t n a. Vì sao v y? ộ ả ứ   c m t cu c s ng không ra cu c s ng. Đi u đó ­ Ý mu n ăn lá ngón là m t ph n  ng tr ườ ế ấ ấ i ta m i mu n ch t ngay đi. (Cho nên,   t s ng l m thì khi m t nó, ng cho th y, ph i tha thi ở  ớ ủ ộ ợ ị ề v  sau này, trong m t ngày t ế   ế ị ạ i có ngay ý nghĩ: “N u có n m lá ngón trong tay lúc này, M  s  ăn cho ch t trong lòng thì M  l ồ ứ ngay ch  không bu n nh  l ề ạ ­ Còn khi ni m khao khát s ng, khao khát h nh phúc đã băng giá l i ta nghĩ v  cái ch t. Đ y là lí do c t nghĩa vì sao khi ng

ề ẽ ừ ị ị ẳ i thì cũng ch ng còn   ườ ấ ồ   i cha đã m t r i, ậ ờ  ộ

ươ ệ ấ gì thúc đ y ng ở ạ ớ mà ý nghĩ v  n m lá ngón s  không tr  l trôi theo gu ng công vi c thì  không còn nh  đ n c  s  xót th

ườ ề ắ ồ ễ ế ủ ­ Di n bi n tâm lí c a nhân v t này đã đ ộ

i v i M . Ch ng nào M  còn là m t cái bóng v t v ớ ế ả ự ng mình. ượ ệ ậ c nhà văn phát hi n và miêu t ượ ơ ể ấ ả ạ nhi u góc đ ả ạ  t o. ả ề ng ép gi

ợ ồ ủ ứ

ắ ở ồ  H ng Ngài c a truy n ng n V  ch ng A Ph , chi   ệ   ế ấ ặ ả t  y có vai trò gì trong vi c c nhà văn đ c t ậ

ậ khác nhau theo m ch phát tri n r t logic, chân th t không gi n đ n, không g       ệ ủ Câu 7: Trong b c tranh mùa xuân  ượ ề ầ ti  nhi u l n? Chi ti ỵ th  hi n s c s ng ti m tàng c a nhân v t M ? ề ầ ế ế ủ ậ ượ ặ ả c đ c t nhi u l n: âm thanh ti ng sáo

ệ ủ ế ậ ệ ế t ngh  thu t nào đ ể ệ ứ ố ề ­ Chi ti t ngh  thu t đ ­ Vai trò c a ti ng sáo

ấ ủ ủ ủ ẽ ẹ + Ti ng sáo là bi u t

ể ượ ế ổ   ng đ p đ  nh t c a mùa xuân, c a tình duyên, c a tu i ỵ ủ ầ ứ ố thanh xuân căng đ y s c s ng c a M .

ế ấ ỵ + Trong đêm tình xuân , ti ng sáo  y làm M  “thi

ọ ứ ậ ồ ồ ệ ị

ạ ế ướ

ạ ớ i v i nh ng k  ni m ngày tr ả ế ọ ỉ ệ ứ ị ố ồ

ậ ị

ữ ế ư ề ố t tha , b i h i”, là tác nhân ủ ự  ầ ấ quan tr ng làm th c d y trong M  khát v ng tình yêu và h nh phúc ­ d u hi u đ u tiên c a s ị ồ ạ ữ ồ ỉ ư ướ   c. N u nh  tr c đây, M  t n t i trong h i t nh là M  s ng l ứ ề ờ ờ ị ờ ớ ả ạ    M  đã có ý th c v  th i gian, tr ng thái vô h n, vô c m, v i c m th c phi th i gian, thì bây gi ơ ố ấ ả ỵ ấ ồ ồ trái tim đã đ p nh ng nh p b i h i, xao xuy n, thôi thúc M  b t ch p c nh ng , mu n đi ch i. ị ậ  nhân v t M . ế ậ ứ ố + Ti ng sáo đã làm s ng d y s c s ng ti m tàng nh ng mãnh li ộ ệ ở t

ự ị ệ ợ ồ ạ ủ ủ ệ ắ

ứ ặ ề ủ ườ ấ

ơ ự ị ắ ủ ọ ộ ố ị ố ị ề i dân mi n núi ự ế ớ ủ i ách th ng tr  hà kh c c a b n đ a ch  và phong ki n c u k t v i th c dân

ỉ  Câu 8: Ch  ra giá tr  hi n th c và nhân đ o c a truy n ng n V  ch ng A Ph  ? ự ị ệ a Giá tr  hi n th c ẩ ­ Tác ph m cho th y cu c s ng c  c  b  đè nén áp b c n ng n  c a ng ế ấ ắ ướ vùng Tây B c d Pháp.

ị ệ ể ệ ở ệ ấ ­ Giá tr  hi n th c c a thiên truy n còn th  hi n

ườ ọ ế ộ ỗ  ch  ng ủ ự ủ ạ ộ ặ ủ ụ ộ ở   i đ c th y hi n lên   đây ề    mi n núi

ể ệ ậ ề ở ệ ế ở ấ r t sinh đ ng b  m t tàn b o và nh ng h  t c th i nát c a ch  đ  phong ki n  ướ tr ữ c CM. Đi u này th  hi n t p trung

ầ ủ ấ ự ổ ờ ủ ồ ợ ố ố  cha con th ng lí: ườ ọ

ướ ệ ạ ị

ữ ủ ­ Ph n sau c a chuy n hé m  cho ng ị ườ ự i t

ủ   ở i đ c th y s  đ i đ i c a "v  ch ng A Ph ". ủ ẩ ủ   D i ánh sáng c a cách m ng, A Ph  và M  đã tham gia du kích, chu n b  cùng dân làng đánh ộ ố Pháp s ng cu c s ng c a nh ng con ng  do.  ạ b Giá tr  nhân đ o:  ự ư ị ườ ữ ắ ậ ả ố ớ ố ị ­ Bênh v c và c m thông sâu s c v i nh ng con ng ấ ạ i có s  ph n b t h nh nh  M , A

Ph .ủ

ố ấ ị

ấ ố ẹ ố ạ ườ ự ủ ẩ ố t đ p c a ng

ạ ủ ọ ộ

ườ ị ữ ủ ứ ạ ấ ả ớ ­ Đ ng tình v i tinh th n ph n kháng, đ u tranh c a nh ng ng i b  áp b c và v ch ra

ườ ả ự ể ề ­T  cáo s  tàn b o c a giai c p th ng tr  mi n núi (tiêu bi u là cha con th ng lí Pá Tra). ộ   ọ i lao đ ng  do, h nh phúc và ph m ch t t ­ Trân tr ng khát v ng t nghèo mi n núi trong xã h i cũ. ầ ọ i phóng cho h . ề ồ ng gi con đ

ề ố ậ ự ố ủ ị ỉ ủ  Câu 9: Ch  ra s  gi ng và khác nhau v  s  ph n và tính cách c a M  và A Ph :

ủ ề ủ ạ ấ

­ Gi ng nhau : M  và A Ph  đ u là n n nhân c a ch  đ  th c dân phong ki n b y gi ứ ố ề ờ ố ỵ ọ ố ề ế ị ự ủ ủ ờ  ả    do. S c s ng c a M  và A Ph  không b  hoàn c nh

ẫ ệ ả và c  hai đ u có khát v ng v  đ i s ng t ố đen t ố t mà v n ti m  n và cu i cùng bùng lên mãnh li

ề ẩ ị ầ ị

ủ ừ ự ả ị ế ộ ự ỵ ệ t. ấ ỏ i tiêu di ị ố ­ Khác nhau : M  b  giam c m trong nhà Th ng lí Pá Tra r t lâu nên M  có tính cách cam ỏ ố  nh , s ng t  nh , do đó, s  ph n kháng c a A ự ậ ừ  l p t

ậ ủ ạ ph n, ch u đ ng. Còn A Ph  m  côi t Ph  mãnh li ủ ồ ự ơ ệ ơ t h n, táo b o h n.

ủ ậ Ng  văn 12 ủ c a Tô Hoài (

ệ ụ ữ ắ ấ ố ệ ấ

ợ ồ ướ ị t Nam, 2011), vi c M  nhìn th y “dòng n ả ủ ễ ự ệ ấ ạ , T p hai, NXB Giáo c m t l p lánh bò xu ng hai hõm má   ố ớ   i” c a A Ph  di n ra trong hoàn c nh nào? S  vi c  y có ý nghĩa gì đ i v i

ủ ậ ủ ị Câu 10:Trong tác ph m ẩ V  ch ng A Ph   d c Vi đã xám đen l tâm lí c a nhân v t M ?

ễ ấ ả ị ướ ắ ủ ự ệ ­ Hoàn c nh di n ra s  vi c M  nhìn th y dòng n ủ c m t c a A Ph

ấ ứ ỏ ặ

ố ấ ắ ươ ơ ề ể ổ ắ ữ ị ng mu i kh c nghi

ố ọ ổ ử ở ậ ẫ ơ + Do s  ý đ  h  b t m t bò, A Ph  b  th ng lí Pá Tra trói đ ng, b  m c cho đói   ị   H ng Ngài; còn M  sau bao năm b   c, tuy v n tr  d y th i l a, h  tay,

ấ ư ữ ư ủ ị ố ệ ở ồ t  rét su t m y đêm li n gi a kì s ướ ở ự đày đ a cùng c c cũng đã tr  nên chai lì. Nh ng đêm tr ủ ị nhìn th y A Ph  b  trói nh ng M  ch  d ng d ng, vô c m.

ị ỉ ử ỗ ấ ự ệ ọ ủ

ả + Đêm  y, trong n i b t l c, b  t c và hoàn toàn tuy t v ng, A Ph  đã khóc; ắ ủ ắ ặ ướ ị ấ đúng lúc đó, M  nhìn sang và b t g p dòng n

ở ầ

ủ ự ệ ấ ố ớ ệ ấ + Vi c nhìn th y dòng n ớ ạ ầ ị ị ậ ủ ư ế ổ ớ ừ ươ ủ c m t c a A Ph  là kh i đ u cho s  thay đ i l n trong   ồ    đó đ ng ự ng mình; t

ướ ị ủ ớ ỗ ơ ệ ọ ộ ế ắ ủ c m t c a A Ph . ủ ị ­ Ý nghĩa c a s  vi c  y đ i v i tâm lí c a nhân v t M ắ ủ ạ i l n cũng b  hành h  nh  th , mà xót xa th tâm lí c a M ; M  nh  l ủ ả c m v i n i đ n đ c và tuy t v ng c a A Ph .

ả ấ ể

ắ ơ ự ộ ủ ừ ố ồ ự ắ ẩ ủ ị ậ ố ố   + T  m i đ ng c m  y, M  càng hi u sâu s c h n s  đ c ác c a cha con th ng lí ụ ữ   i ph  n  phút

ấ ứ ậ ố ạ ứ ứ ế ề ạ ố ị ủ Pá Tra, th y rõ s  nguy kh n vô lí đang  p xu ng A Ph ; lòng tr c  n c a ng ch c th c d y đã đem l ườ ủ ị i s c m nh cho M , khi n M  dám li u mình c u A Ph .

ữ ế ệ ắ , Tô Hoài cho bi

ơ   t ông đã đ a “nh ng ý th ” ắ ư ợ ồ ủ ệ ỉ Truy n Tây B c Câu 11: Nói v  vi c sáng tác  ơ ấ vào trong tác ph m. Ch  ra “nh ng ý th ”  y trong truy n ng n V  ch ng A Ph  ?

ể ữ c bi u hi n qua: ­ Ý th  đ

ệ ủ ạ ề ệ ẩ ơ ượ + Không khí c a thiên nhiên đ t tr i mùa xuân; nh ng t p t c sinh ho t giàu tính

ệ ắ ế ấ ờ i Tây B c trong vi c đón t ủ nhân văn c a con ng

t, vui xuân  ủ ữ ậ ụ ở ồ  H ng Ngài ị ườ ồ ạ   +Tâm h n trong sáng và giàu khao khát c a M ; tính cách ngang tàng, táo b o,

ủ ủ phóng khoáng c a A Ph .

ữ ế ặ ắ ọ ạ ế ạ t đ c s c: âm thanh ti ng sáo, khúc ca g i b n tình, tr ng thái bay

ồ ổ b ng c a tâm h n M …

+ Nh ng chi ti ị ữ ẩ ậ ơ ị

ầ ườ ọ ữ ả ạ ủ ­ Ý nghĩa: Nh ng ý th  nh  th  góp ph n nâng cao giá tr  tác ph m, tô đ m thêm phong   ố ớ   i đ c tình yêu và nh ng rung c m lành m nh đ i v i

ừ ắ ư ế cách văn xuôi Tô Hoài, gieo vào lòng ng ườ núi r ng và con ng i Tây B c.

ị ợ ồ ủ Câu 12: Phong v  Tây B c trong truy n ng n V  ch ng A Ph ?

ắ ộ ố ử ườ ắ i Tây B c.

ứ ả ữ ậ ấ ắ ắ ệ ề ườ i mi n núi. ­ B c tranh cu c s ng, con ng ậ ủ ­ Hành vi  ng x  và tâm lý nhân v t c a ng ề ạ ­ Phong c nh thiên nhiên, sinh ho t mi n Tây B c. ­ Ngôn ng  đ m ch t Tây B c.

ỉ ị ậ ệ

ệ ủ ế ợ ồ Câu 13: Ch  ra ngh  thu t miêu t ủ xuân” c a Tô Hoài trong truy n ng n V  ch ng A Ph ?

ị ế ễ ủ ự ấ

ự ạ ậ ủ ứ ố d y c a s c s ng thanh xuân và khát v ng t

ượ ấ ­ Quá trình  y đ m t cách t

do, h nh phúc. ả ộ ườ ủ ả ự ặ i. Đ c bi

ậ ả ễ  di n bi n tâm lý nhân v t M  trong “đêm tình mùa ắ ố   ­ Di n bi n tâm lý c a M  trong  trong “đêm tình mùa xuân” th c ch t là quá trình s ng ọ c Tô Hoài khám phá, miêu t ậ ờ ố ả ậ ớ v i qui lu t tâm lý, quy lu t đ i s ng tình c m c a con ng ỗ ợ ệ tác nhân h  tr  vi c miêu t

ơ ượ  tâm lý r t thành công: không khí mùa xuân, h i r ạ ậ ủ ứ ố ự ọ

ấ ­ Quá trình s ng d y c a s c s ng thanh xuân và khát v ng t ậ ố ề ứ ố ứ ư ề ả ấ ợ   ộ  nhiên, sinh đ ng r t h p ử ụ ệ t, nhà văn đã s  d ng ba   ế u và ti ng sáo. ị ủ    do, h nh phúc c a M  là    và t c a nhân v t này. Tô Hoài miêu t

ệ ủ ằ ả ấ ỉ ằ ệ ả ằ b ng ch ng v  s c s ng ti m tàng nh ng mãnh li khám phá nó không ch  b ng c m quan ngh  sĩ mà còn b ng c  t m lòng mình.

ệ ắ

ủ ườ ề ể ề

ự ế

ủ Câu 14: C m h ng sáng tác c a truy n ng n V  ch ng A Ph ? ớ L i tâm s  thi ồ c và con ng ế ồ ệ ủ ượ ắ i mi n Tây đã đ  th ế Truy n Tây B c”  t  c vi ợ ồ ể ươ ờ ắ ế ừ ố t t ng đ  nh  cho tôi nhi u quá, tôi không   ẳ   ủ t tha c a Tô Hoài đã kh ng ấ ướ ả   c, yêu con su i ngu n tình c m yêu đ t n

ả ứ ấ ướ ­ “ Đ t n ờ  quên….Vì th  tôi vi ợ ệ  : truy n ng n V  ch ng A Ph  đ ặ i Tây B c sâu n ng. ể th  bao gi đ nhị ườ ng

ứ ứ ẩ ả ả ố ồ

­Tuy v y, n u nhìn xuyên su t tác ph m thì c m h ng sáng tác là c m h ng h i sinh, ứ ứ ạ ả ế ự ắ ậ ệ ả c m h ng hi n th c, c m h ng nhân đ o.

ự ậ II. Văn t lu n

ị ượ ứ ố ộ ả c th  hi n trong c nh ng  khi b ị

ể ệ ỏ ồ ậ ế ạ ợ ố ủ ề ề Đ  1.Phân tích s c s ng ti m tàng c a nhân v t M  đ ắ b t làm dâu g t n  trong nhà th ng lí PáTra đ n khi thoát kh i H ng Ngài.

ể ề ợ

ệ ủ ứ ố : Bi u hi n c a s c s ng ti m tàng ị ắ ề

ự ử ứ ị * G i ý Thân bài ầ ả ứ Ý1. Ph n  ng đ u tiên khi M  b  b t v  làm dâu g t n  trong nhà th ng lí PáTra: ạ ợ ­ Ngay khi m i b  b t v  làm dâu g t n , M  có ý đ nh t ch ng t

ị ớ ị ắ ề ấ ố ị .Vi c M  đ nh t ề ị ấ

ả ứ ố ự ử ệ  t ộ ố ộ ượ

ỏ ộ ứ ố ườ ằ t ổ ự ạ ố i đó đ ị ng cha, M  không th

ộ ố ự  nhiên v n có c a con ng ề ụ ầ ặ

ạ ợ ị ậ ổ ươ i. Nh ng vì th ố ị ư ị ế ị ố ệ

ờ ỉ ị

ố ố ậ ờ ộ ờ ố ớ ủ ị ẳ ầ ề ổ ẻ ề ị ủ ướ ễ

ờ c, Thúy Ki u c a Nguy n Du đã vì ch  hi u mà hi sinh ch  tình. Gi ợ ổ ự ỏ  ệ ủ ự ị M  đã ph n  ng. Đây là d u hi u c a s  không ch p nh n cu c s ng ê ch  kh  c c. Nói đúng   ệ ạ ầ ở   ơ i đ y đau kh . Hành đ ng ch ng l h n là mu n thoát kh i cu c s ng hi n t c kh i ư ủ ể   phát b ng m t s c s ng t ở ề ẳ ừ ch t. M  l ng l ng quay v  nhà th ng lí ch ng khác gì tr  v  ch n đ a ng c tr n gian. T  đó,   ề ờ   ấ ườ ư ộ ị M  s ng l m lũi, cam ch u, v t v  nh  m t cái bóng. D ng nh  M  đã m t ý ni m v  th i ẳ ộ ấ    ch  là m t đêm dài thăm th m mà thôi. Ngày gian, v  tu i tr . Cu c đ i đ i v i M  lúc b y gi ữ ế tr    đây cô M  c a Tô Hoài có gì khác đâu. Cô đành quên đi tu i tr , đánh đ i t

ở do mà tr  món n  cho nhà giàu. ề ữ ả ậ

ậ ổ ượ ề ầ ổ ẻ ổ ị ẫ i ph  n  b t h nh  y v n âm th m ni m khát khao đ

ằ ng r ng  ườ ỉ ự ụ ữ ấ ạ ố ấ ị ượ ể ẽ ặ ọ lâu trong cái kh  M  đã hoàn toàn chai lì, v y mà không: t n chi u sâu c thay đ i. Khát khao   s  bùng lên thành c ng n gió lành

ưở ­T ồ tâm h n ng ứ ồ này c  âm   t a đ m than h ng b  vùi nén đ  khi g p đ ọ ử ng n l a.

ơ ậ ứ ố ề ế ầ ọ ị ọ   ­ Ng n gió lành đ u tiên kh i d y s c s ng ti m tàng trong M  chính là ti ng sáo g i

ủ ế ế

ị ượ ế ể ệ ị ứ ố ừ

t đ n M  cũng u ng r ị ố u nh ng không ph i  ượ ư ế ể

ả ờ ươ ẻ ứ ố ể ố ề ạ t đ n xuân sang: c th  hi n qua tâm tr ng khi t ự ừ ượ ấ u, c  u ng  ng  c t ng bát".   " M  lén l y cái hũ r t :  ả " lén", không ph iả   ư ị ầ ờ u nh  th  đ  quên đi ph n đ i cay   ắ   ị  M  đang b t i tr  đã có.S c s ng ti m tàng trong lòng i ph n đ i t

ộ ạ b n tình vào m t đêm mùa xuân.  ề ứ ố Ý2. S c s ng ti m tàng c a M  đ ượ ị ố u trong ngày t ­ M  u ng r ượ ở ớ ố ế ế ướ  v i b , t c khi còn  Ngày tr ư ế ự ừ ố ừ u ng  ng  c t ng bát nh  th  này. Ph i chăng M  u ng r ầ ạ ừ ắ đ ng v a qua, đ  s ng l ầ đ u cháy le lói.

ọ ạ ộ ồ t; khi nghe ti ng sáo g i b n tác đ ng vào tâm h n M

ế i, lòng M  đ t nhiên vui s ng …"

ế ị ộ ị ữ ị ớ ấ ề ị ẩ ơ

ướ ơ ị ị ế ở ạ ủ ờ c vì A S  b t g p , th  là M  b  trói.

ị ấ   ị " M  th y ­ Cũng trong ngày t ứ ầ   ớ ơ ph i ph i tr  l Sau nh ng giây phút tìm v  quá kh  đ y ư   ạ h nh phúc c a đ i mình, M  có ý đ nh đi ch i xuân. M  v i l y váy hoa chu n b  đi ch i nh ng ượ không đi đ ị ử ắ ặ ư ị ả ồ ị ẫ ư ế

ướ ặ ơ ị c đi "m c dù tay chân đ u không c a đ c".

ị ị ị ự ị ưở ượ ủ ự ủ ộ ộ ơ ộ ơ ị ị ẫ ử ­ B  A S  trói nh ng M  v n th  h n theo ti ng sáo  ữ ộ theo nh ng cu c ch i", M  vùng b ệ th c hi n m t cu c ch i trong t ế "M  v n nghe ti ng sáo đ a M  đi ậ ượ  V y là M  đã ề ng. Hành đ ng c a M  và ý đ nh ch i xuân c a M  là ng t

ị ị ổ ố ố ồ ạ ạ ớ ủ ự ổ ẻ ớ i v i tu i tr , v i tình yêu,

ể ố

ề ậ ắ ổ ứ ể

ạ ộ ầ ẽ ơ ỗ ậ ộ Ấ ệ bi u hi n c a s  n i lo n trong tâm h n M . M  mu n s ng l ở ề ớ mu n tr  v  v i chính mình. ứ ố     ­S c s ng ti m tàng đã m t l n tr i d y thì không th  nào d p t t n i. Nó c  âm ộ ồ ạ ể ồ i đ  r i bùng lên m nh m  h n vào m t đêm năm sau.  y là m t đêm mùa đông giá

ắ ầ ề

ấ ố ủ ứ ố ấ c đó, M  s ng r t th

ị ở ướ ­ Tr ắ ủ ư ế ử ả ị ị

ướ ị i ả c m t ch y xu ng."

ướ ớ ạ ả Nh  l ậ ủ ị ấ ể ứ ị ầ th m t n t l nh.ạ  Ý3 M  c i trói cho A Ph , s c s ng ti m tàng đã b t đ u cháy sáng. ư ị ố ờ ơ ả , vô c m, s ng mà nh  ch t. Nh ng đêm nay, th y dòng   ứ   ị ủ ợ ớ ạ " Đêm năm tr c A S  trói M , M  cũng ph i trói đ ng c m t c a A Ph  g i cho M  nh  l ả ộ ủ ố   i c nh ng  c a b n thân M  vô cùng ậ ươ   ng A Ph . Vì v y M  ch p nh n hi sinh đ  c u A ắ ng mình, M  đã th ề ầ ừ ỗ ươ  ch  th

ướ n ế th  kia, nhi u l n khóc, n đau xót. Và t Ph . ủ

ắ ậ ướ ướ

ủ ỗ ấ ạ ộ ế ế ậ ị ứ ậ   ắ ơ ắ c m t n i A Ph  b ng th c d y c m t. Dòng n ắ ị ụ ữ ừ   i ph  n  t ng ch u nhi u đ ng cay b t h nh này. Và ạ   ộ ố ng đã chi n th ng n i s  hãi, trong phút ch c, M  đi đ n m t hành đ ng th t táo b o,

ả V y là n ả ồ ề ni m đ ng c m, lòng yêu th ươ tình th ắ c t dây trói, gi ợ  nh  đ n n ớ ế ướ c m t đã g i  ườ ở ươ ng   ng ỗ ợ ắ ủ i thoát cho A Ph .

ố ế ủ ườ ­ Trong khi làm vi c  y và đ n khi c t đ t s i dây trói cu i cùng trên ng

ỏ ệ ứ

ố ạ

ố ố ể ồ ế  đây thì ch t m t". ườ ạ ừ ặ ủ "  i không mu n ch t n a. Cô vùng ch y theo A Ph    nhiên trong ng ề i con gái ti m tàng kh

ả ự ả  gi

ị ướ ế ệ ữ ắ

ủ tr  n . C  hai đ u ph i đem tu i tr , t

ệ ầ ả ồ

ả ề ị ề ề ộ ở

ụ ữ ườ ượ ề ấ

ắ ứ ợ

ề ả ầ ả ố ọ ạ ườ i c

ể ệ ườ ệ ấ ị  ắ ứ ợ i A Ph , M ư ế ị ế ỉ   ch  nghĩ đ n chuy n ch t thay ch  đâu đã đ nh cũng ch y thoát kh i nhà Th ng lí. Nh ng khi ủ ừ ố ứ ỗ ế i, nhìn theo A Ph  v a ch y v a lăn xu ng d c đ  r i xa ch  ch t thì đ ng l ng trong bóng t   ố ấ  Câu nói và hành  Ở ạ ế ữ ị ạ M  l ỗ ậ ự ả  ị ứ ỏ ủ ộ ố  lòng ham s ng tr i d y t đ ng này c a M  ch ng t ả ị ờ ủ ồ ả i hành i thoát cho mình. Lí gi i thoát cho A Ph  đ ng th i M  cũng t năng ph n kháng. Gi   ế   ậ ả ồ ề ấ ủ ộ c tiên  y là ni m đ ng c m sâu s c gi a hai thân ph n. N u t này c a M , tr đ ng quy t li ứ ở ừ ợ ả ạ ợ ủ   ổ ẻ ự ề ư ị  do c a nh  M  là con dâu g t n  thì A Ph  là đ a  ả   ứ ư ư ợ ả ả ề mình mà ph i tr  món n  cho nhà giàu. Nh ng ni m đ ng c m là đi u ki n c n ch  ch a ph i ộ ứ ố ạ ấ ế ệ ủ ể   là đi u ki n đ . Đ  đi đ n hành đ ng táo b o  y còn b i trong M  ti m tàng m t s c s ng. Rõ ư ị ắ ứ   ả ả c nh  cô. M  c t đ t i ph  n  nào trong hoàn c nh  y cũng đ u làm đ ràng không ph i ng ề ờ ộ ặ ủ dây trói cho A Ph  cũng chính là c t đ t s i dây vô hình đang trói ch t cu c đ i cô. Đi u này   ề ủ   ng quy n và th n quy n.c a th  hi n khát v ng s ng và kh  năng ph n kháng ch ng l ng

ợ ấ ủ ư ặ ầ ị ố ắ i con gái Tây B c. ồ ọ

ỉ ị ố ẩ ặ ấ ồ

ư ư ạ ệ ộ ớ ớ ứ ố t, m t khát v ng l n lao nh  m ch su i ng m trong mát. Ti p xúc v i " V

ế ổ ủ

ờ   ứ  ­ Đ c " V  ch ng A Ph , ta th y M  là b c chân dung tĩnh l ng. H u nh  trong th i ộ    nhà th ng lí M  ch  nói có vài ba câu. Nh ng  n ch a trong tâm h n câm l ng  y, là m t ợ  ị ở ồ  H ng Ngài, càng b  đ a đày đau kh , càng khát khao   ộ ọ ộ ể ể ầ ị ọ ề ơ ị t đ  có th  hi u h n m t cô M  du kích Phi ng Sa sau này.

ở gian  ứ ố s c s ng mãnh li ớ ồ ch ng A Ph " ta nh , ta yêu m t cô M   ệ ể ứ ố s c s ng mãnh li Ý4. Đánh giá:

ằ ệ ế ­ B ng bút pháp hi n th c s c s o, ngh  thu t phân tích tâm lí nhân v t tinh t , Tô Hoài

ự ự ắ ả ậ ậ ề ư ệ đã xây d ng thành công nhân v t M  v i s c s ng ti m tàng nh ng mãnh li

ẽ ủ ự ủ ể  trong hoàn c nh tăm t ạ   n lên m nh  do. m  c a con ng ng t

ệ ị ớ ứ ố ộ i, h ườ ị ậ ườ ừ i t ứ ố ả ệ ủ ớ ề ợ ậ t. ứ ươ ­ Nhân v t M  chính là đi n hình sinh đ ng cho s c s ng ti m tàng, s c v ẩ ố ạ ủ ­ Ng i ca s c s ng kì di u c a con ng ứ ố ướ i ánh sáng c a nhân ph m và t i là chi u sâu ngòi bút nhân đ o c a nhà văn Tô

Hoài.

ợ ồ ủ ề ả ế t: ệ  Đ 2ề . Trong bài c m nghĩ v  chuy n " V  ch ng A Ph ", Tô Hoài vi

ế ự ủ ộ ế ọ

i ác cũng không gi ầ ự ế ụ ị ẫ ố ườ ề ắ ổ ệ ề c s c s ng con ng ế   t   t, đói kh , nh c nhã, M  v n s ng, âm th m, ti m tàng mãnh ẫ i. Lay l

ư   " Nh ng đi u kì di u là d u trong cùng c c đ n th  m i th  l c c a t ượ ứ ố đ t"ệ li

ẩ ậ ọ ộ

ợ ồ ủ ệ ạ ị ượ ọ ( Tác ph m văn h c 1930­ 1975, T p hai, NXB Khoa h c Xã h i, 1990, trang 71) ắ Phân tích nhân v t M  trong truy n ng n " V  ch ng A Ph " ( đo n trích đ ủ   c h c) c a

ậ ọ ậ ỏ  nh n xét trên.

ể Tô Hoài đ  làm sáng t ợ G i ý: Thân bài  Ý1.Gi

ụ ủ ề i dân nghèo mi n núi

ứ ố ề ấ ẳ ệ ủ ườ ả ế i thích ý ki n:  ộ ố ­ Nêu rõ cu c s ng c c nh c c a ng ả ­ Đ  cao b n ch t t ự ườ ị ấ ố ẹ t đ p và kh ng đ nh s c s ng b t di t c a con ng i.

Ý2. Phân tích i t a. Con ng

ườ ố ẹ ị

ữ ẹ ờ

ồ + M  là m t thi u n  xinh đ p, tài hoa, h n nhiên, yêu đ i. Cô không nh ng chăm ủ ứ ượ ỉ c quy n s ng c a mình. ch  làm ăn mà còn yêu t

ấ ủ ứ ế ị

ổ ụ ị ấ ế ấ ơ ơ

ẩ + Ph m ch t t ổ ụ ế ụ ổ ẫ ọ ị t đ p b  đày đ a : ấ ố ẹ ẩ t đ p: ­ M  có ph m ch t t ộ ế ữ ị ự ề ố  do, ý th c đ ị ị ấ ố ẹ   t đ p nh t c a M  là giàu lòng v  tha, đ c hi sinh: M  thà ch t còn ồ ấ   ậ ố ư ơ ố h n s ng kh  nh c, nh ng r i M  ch p nh n s ng kh  nh c còn h n là b t hi u, còn h n th y ị cha mình già y u v n ph i ch u bao nh c nhã kh  đau.

ẫ ị ả ọ ề ể ­ B  đày đ a v  th  xác l n tinh th n:

ư

i b  đ i x  nh ị ố ị ạ ị ố ử ổ ợ ủ ớ ồ nhà ch ng mà nh

ầ ố ư ở ị ử ệ ị ố ư ộ ẫ ả ị ư  ụ   ề  đ a ng c v i công vi c tri n miên. M  s ng kh  nh c   ng xuyên b  A S  đánh đ p tàn nh n. M  s ng nh  m t tù nhân trong căn

+ Mang danh là con dâu th ng lí, v  c a con quan nh ng M  l ụ ị ở . M   ậ ậ ậ ẹ ệ ộ m t nô l ườ ơ h n c  súc v t, th ố ồ i tăm. bu ng ch t h p, t

ị ấ ứ

ế ườ ộ ố ố i, mu n ch t cũng không xong.

ố ấ ư ị ắ ầ ồ ủ + Trong cu c s ng tù hãm, M  vô cùng bu n t Ở “  ổ ố ư ố ố ẳ   i, u t  c. Mu n s ng cũng ch ng ổ ồ ”  ị ổ  lâu trong cái kh , M  quen kh  r i c s ng cho ra ng ư "con rùa nuôi  ậ ng nh  M  b t đ u ch p nh n thân ph n kh n kh , s ng nh  cái bóng, nh

ứ ố ạ

H ng Ngài: ẫ ở ồ " con rùa nuôi trong xó c aử " v n đang còn m t con ng

ữ ộ ự ạ

ị ố ồ ị

ổ ườ ấ ả i, t i th i con gái, M  s ng l

ệ ượ ừ ỗ ủ ế ượ ố đ ậ ườ d ư ế trong xó c aử ".M  s ng mà nh  ch t. ị ố ẽ: ề b. S c s ng ti m tàng m nh m ạ ộ ủ ­ Tâm tr ng và hành đ ng c a M  trong đêm tình xuân  + Bên trong hình  nh ả  do, khát khao h nh phúc. Gió rét d  d i cũng không ngăn đ t c  đánh th c tâm h n M  . M  u ng r ề ờ ờ ủ ị ố ự  ch  là hi n t ng c a tình yêu và khát v ng t ườ   ộ i ượ ứ ươ ẻ  i tr c s c xuân t ệ ạ   ể ượ ứ i u đ  quên hi n t ạ ớ ổ ẻ   i v i ni m say mê yêu đ i c a tu i tr  . Trong khi ạ ả ọ   ng ngo i c nh đã do) t

ố ị

+ M  th p đèn nh  th p lên ánh sáng chi u r i vào cu c đ i tăm t ư ộ ờ ượ ị ư ư ắ ế ọ ị ẫ ưở i . Tuy b  trói nh ng M  v n t ẩ ị  i. M  chu n b ư ộ   ộ ng và hành đ ng nh  m t ng t

ướ đi ch i nh ng b  A S  trói l ng ơ ườ ự i t

khát khao t trong thiên nhiên và con ng ớ ạ ị đau kh  . M  nh  l ể ượ đó, ti ng sáo( bi u t ư ị  M . đi sâu vào tâm t ị ắ ị ử ị  do, M  vùng b ạ ạ c đi.  ộ ị ở

ấ ầ ủ ­ Tâm tr ng và hành đ ng c a M  trong đêm cu i cùng  ủ ị nhà Pá Tra : ư ị ẫ ấ

ớ ạ ả ộ ủ c m t trên má A Ph . Nh  l

ế ắ ớ ớ ắ ươ ị ấ ng xót A Ph . Phân tích nét tâm lí: M  th y cái ch t s p t

i c nh ng  c a mình trong đêm mùa xuân năm tr ủ ị ắ ứ ợ ị

ườ ứ ủ ế ắ ả ị ố ị ấ ả + Lúc đ u th y A Ph  b  trói, M  v n th n nhiên. Nh ng đêm  y, M  th y dòng   ị ồ   ướ ướ c, M  đ ng n ấ ứ ả   c m, th i v i A Ph  là u t  c, phi ỗ ợ lí. M  không s  hình ph t c a Pá Tra , ý th c căm thù và lòng nhân ái giúp M  th ng n i s  hãi,   ộ bi n M  thành con ng ủ ủ ạ ủ i dũng c m trong hành đ ng c t dây trói c u A Ph .

ị ứ + Ngay sau đó, M  đ ng l ng trong bóng t

ỗ ậ ậ ố ọ ư   i v i bao gi ng xé trong lòng. Nh ng ớ ự ằ ủ ế ị ụ ạ ố ớ t, M  v t ch y theo A Ph , đ n v i t do.

ặ ệ ồ r i khát v ng s ng tr i d y th t mãnh li  Ý3 : Đánh giá

ự ắ ả ệ ậ ậ ớ ế ệ ­ V i bút pháp hi n th c s c s o, ngh  thu t phân tích tâm lí nhân v t tinh t , Tô Hoài

ờ ộ ố ị ị đã xây d ng thành công nhân v t M . ụ ủ ­ Cu c đ i đau kh , t

ế ố ự ị ủ ườ ố ề i dân mi n núi d ng

ậ ổ ủ   ể i nh c c a M  có ý nghĩa tiêu bi u cho ki p s ng kh n kh  c a ế ể ướ ứ ấ

ẽ ủ ướ ề ả ớ ổ ủ ế ự i ách th ng tr  c a các th  l c phong ki n và th c dân . ứ ố   ộ ị ậ ­ Nh ng có áp b c có đ u tranh, nhân v t M  chính là đi n hình sinh đ ng cho s c s ng ố ườ ừ   i ánh i t n lên m nh m  c a con ng trong hoàn c nh tăm t ng t i, h

ươ ẩ ủ ự ư ứ ti m tàng, s c v sáng c a nhân ph m và t ạ  do.

ả ị ề ậ ủ ợ ồ ủ ủ ậ ạ

ỏ ố ổ ấ ườ ắ ồ ớ ề Đ  3:C m nh n c a anh (ch ) v  nhân v t A Ph  trong đo n trích V  ch ng A Ph  (Tô Hoài) ợ  G i ý Thân bài: ấ ạ Ý1 Cu c đ i, s  ph n b t h nh: ỏ ị  nh , b  ng i làng b t đem bán đ i l y thóc, b  tr n, l n lên đi làm ộ ờ ố ậ ­ M  côi cha m  t

ẹ ừ thuê nhà này sang nhà khác.

ổ ợ ẹ ấ ạ ấ

ộ ị ắ ở ợ ừ ợ ử ứ ­ Không l y n i v  vì không cha m , ru ng đ t, ti n b c. ị ­ Đánh A S , con quan, b  b t ề ấ  đ  tr  n , làm m t bò, b  trói đ ng.

ủ ủ

ị ắ ế ị  t b

Ý2:Tính cách c a A Ph ạ ị ạ ạ ấ ặ ỏ ố ỉ ư ượ ­ Gan góc, táo b o: b  tr n lên núi cao khi b  b t đem bán; dám đánh con quan dù bi ng đá”. ph t v  r t n ng; khi b  đánh ch  “im nh  t

ệ t:

ẹ ơ

­ Có s c s ng mãnh li ế ẫ ộ ế ệ ầ ạ ỏ ị t đúc l

ầ ứ i lao đ ng, th o công vi c, có s c kho  và c n cù ch u khó “bi ạ ấ ạ ự ư ỏ ố ứ ố + Ngày T t v n đi ch i dù không có qu n áo đ p. + Gi i cu c, cày gi ưỡ   ẻ i ề   i và săn bò tót r t b o”, “ch y nhanh nh  ng a, con gái trong làng nhi u

cày, l ườ ng ưỡ i mê”.

ượ ị ở ủ ứ ề ỵ ị ề   c M  c i trói, A Ph  khu u xu ng vì b  trói đ ng nhi u ngày đêm li n,

ẫ ư ố ố ạ nh ng v n “qu t s c vùng lên ch y” thoát kh i nhà th ng lí Pá Tra.

ấ ủ + Khi đ ậ ứ ạ Tóm l

ở ổ ự ệ ả

ể  không th  hu  di ộ ưở tin  ư ể ấ ớ ề ủ   ừ i, A Ph  là thanh niên đ p c a núi r ng, đi u đáng quý nh t c a A Ph  là ỷ ệ ượ   ộ ố  mà cu c s ng nô l c. t đ ộ ở ạ   ng đ i du

ượ ườ ủ ủ ề ể ậ ỏ ẹ ủ ủ ẻ  tu i tr yêu chính nghĩa, dũng c m, t ứ ố ủ ế Chính s c s ng  y sau này đã đ a A Ph  đ n v i cách m ng, tr  thành ti u đ i tr ề kích Phi ng Sa. Ý3: Đánh giá: ­ Hình t ố ng A Ph  tiêu bi u cho s  ph n, tính cách c a ng ạ   i dân mi n núi giai đo n

này.

ệ ậ ặ ắ ự ả ố ộ ủ

ậ ự ­ Ngh  thu t: tr n thu t t ắ ạ ạ ị ầ ứ nhiên, sinh đ ng, xây d ng tình hu ng đ c s c (c nh A Ph ậ ậ ạ ộ ị ch u ph t v , b  trói đ ng), kh c ho  nhân v t sinh đ ng chân th t.

ề ủ ị ứ ủ ộ ế ị

ạ ủ ợ ồ

ạ   Đ  4:Phân tích tâm tr ng và hành đ ng c a M  khi ch ng ki n A Ph  b  trói trong đo n trích V  ch ng A Ph  (Tô Hoài). Thân bài:

ớ ộ ờ ệ ị 1) Gi ủ i thi u cu c đ i M , A Ph :

ủ ế ễ ạ ị 2) Di n bi n tâm tr ng c a M :

ấ ổ ử ế ả ơ ị ẫ ­ Lúc đ u, khi nhìn th y A Ph  b  trói, M  v n “th n nhiên th i l a, h  tay. N u A Ph ủ

ế

ầ ế ứ ư ắ ấ ấ c m t l p lánh bò xu ng hai hõm má đã xám đen l

ứ ượ ộ ị ớ ươ ị ị ị c t

ự ầ

ố ủ ng A Ph , ý th c đ ỗ ợ ố ữ ườ ả ắ ế ế ế ế ắ ủ ị là cái xác ch t đ ng đ y, cũng th  thôi”. ướ i c nh M  b  trói. Lúc này M  m i th ấ ng, s  thông c m ngày càng tăng l n át d n n i s  c  h u trong M   ế i đàn bà ngày tr ấ ­ Nh ng khi nhìn th y “dòng n ớ ạ ả ươ i ta đ n ch t, nó b t mình ch t, b t trói đ n ch t ng ạ   i” ủ   i ác c a ị “nó   ướ   c,

ủ ủ c a A Ph , M  nh  l ố ọ b n th ng lí. Tình th ườ ứ ắ b t trói đ ng ng ậ ộ chúng nó th t đ c ác ươ ”. ườ ị ở ộ ạ ủ ­ Th

ị ẽ ị ư ế ị t thì M  s  b  trói thay, nh ng M  đã không còn nghĩ đ n chính

ế ng ng i đã khi n M  có hành đ ng táo b o: c i trói cho A Ph ố ế + N u th ng lí bi ứ ộ ắ ợ ị

ế ủ mình nên c t dây trói c u A Ph . +Hành đ ng có ý nghĩa: không ch  gi ố ủ ủ ắ ớ ộ

ỉ ả ở ườ ề ỏ

ố ố ề ế ố ồ ị i thoát A Ph , M  còn c t s i dây vô hình   ở ị ự ắ    c t dây c i trói cho ặ   ị ứ ng quy n. A Ph  ch y thoát, M  “đ ng l ng ộ ố   ố i” r i “ch y theo A Ph ”. M  không mu n ch t cũng không mu n s ng cu c s ng

ràng bu c mình v i gia đình th ng lí. C t dây c i trói cho A Ph  là M  t ầ ủ ạ chính mình thoát kh i hai nhà tù: th n quy n, c ủ ạ trong bóng t cũ.

ể ỉ

ề ẩ ủ ợ

ộ ủ + Hành đ ng c a M  là k t qu  t  đã mô t ươ ườ ế ạ ứ ộ ị ả i đ n th

ả ươ ụ

ủ ự  ị ừ  ẫ   i đ n c u mình. M t m t cô cam ch u nh n ể ệ ứ ố ườ ị ả  tinh t ng mình, t ứ ị ệ ạ ố ạ ng M  tiêu bi u cho s  ph n c a ng i, hình t

ế ủ ứ ố ả ấ ế t y u, đ nh đi m c a s c s ng ti m  n, c a s ế ế ễ ứ ạ ph n kháng. Tác gi  di n bi n tâm tr ng ph c t p nh ng h p lí c a M , t ườ ế ừ ứ th  c u ng ả nh c, m t khác cô luôn có ý th c ph n kháng, th  hi n s c s ng mãnh li ụ ữ ể ủ ậ ủ ố ườ ệ ặ ọ ữ ư ặ ệ t. ề t là khát v ng s ng chính đáng c a con ng i ph  n  mi n núi, đ i di n cho i. ượ ấ ố ẹ t đ p, đ c bi

ng ng ặ Tóm l ẩ nh ng ph m ch t t Đánh giá

ượ ứ ố ự ạ ­ Hình t ả ng M  th  hi n ý th c ph n kháng, khát v ng s ng t ữ    do, h nh phúc, nh ng

ị ể ệ ườ ạ nét tính cách tiêu bi u c a ng

ọ i dân mi n núi giai đo n này. ứ ề ẫ ể ủ ầ ậ ệ ạ ệ ự ­ Ngh  thu t: Tr n thu t h p d n, đan xen quá kh  và hi n t ố   i, xây d ng tình hu ng

ả ặ ắ đ c s c, miêu t tâm lí tinh t ậ ấ ế .

ả ề ị ể ệ ị ề ố ọ

ủ ợ ồ ậ ủ ạ ậ ủ Đ  5: C m nh n c a anh (ch ) v  khát v ng s ng c a nhân v t M  th  hi n trong đêm   tình mùa xuân trong đo n trích V  ch ng A Ph  (Tô Hoài)

Dàn bài g i ýợ

ệ ệ ị ặ ề ộ ờ Thân bài: Ý1 Gi ừ ợ t là lúc làm dâu tr  n :

ố ề ầ ố ị

ị ắ ề ự ử ấ ị

ế ệ ả ứ  t ”, M  ph n  ng quy t li ự ư ộ ự ị ư ế ệ ế ế ọ ớ i thi u vài nét v  cu c đ i M , đ c bi ­ Khi b  b t v  nhà th ng lí Pá Tra: “đêm nào M  cũng khóc”, có l n tr n v  nhà cha   ấ   t, tuy tiêu c c nh ng cho th y cô không ch p ươ   ng do khi n M  tìm đ n cái ch t nh  m t ph ố . Lòng ham s ng, khát v ng t

ế ọ ự ị “đ nh ăn lá ngón t ậ ố nh n s ng nô l ả ệ i thoát. ti n gi ễ ế Ý2 Di n bi n tâm tr ng: ­ Trong đêm tình mùa xuân: Ti ng sáo g i b n tình đã kh i d y

ọ ạ ồ ơ ậ ở ị ớ ạ ỉ ệ ạ ị ị do,  M  khát v ng t   ơ   ư i k  ni m x a lòng ph i

ươ ướ ượ c yêu th đ ớ ph i sung s

ự ừ ầ ạ ậ ậ u “U ng  c t ng bát”. Ngh  thu t tr n thu t linh ho t đan xen quá

ắ ộ ứ ớ ứ ng, h nh phúc. Nó đánh th c tâm h n M  làm M  nh  l ng: ố + U ng r ệ ạ ờ i, l ố ệ ế ậ , đ m màu s c dân t c. ượ i văn tinh t kh  v i hi n t

ị ẻ ắ ị ẫ ẻ ế ẻ ố ơ ị

ấ ỡ ắ ấ ố ế ắ ộ ỏ ố ị

+ Th y mình còn tr  “M  tr  l m. M  v n còn tr ”, “M  mu n đi ch i”, đ n góc   ồ   nhà l y  ng m , x n m t mi ng b  thêm vào đĩa đèn cho sáng (M  mu n th p sáng tâm h n ộ ờ mình, cu c đ i mình).

ộ ớ ấ ấ ạ ự ộ + M  “qu n l

ư ừ ị ề ố ủ ạ ị ị ch a t ng có trong suy nghĩ c a M . => M  có ý th c v  tu i tr , v  quy n s ng h nh phúc c a mình.

ử ế ị ề ể

ị ệ ạ ạ   i tóc”, “v i tay l y cái váy hoa”, m t hành đ ng tích c c, táo b o ủ ứ ề ổ ẻ ề ứ ị xác nh ng tâm h n M  v n t ơ c đi”…

ộ ữ ướ i “M  vùng b ồ ồ ậ ố ậ ệ ế ắ ị ớ t nh ”.

ẫ ả ả  do nên quên c  c nh hi n t ườ ồ ứ ể ớ

ị ợ ế ấ ị ộ ộ ệ

ố  khát v ng s ng mãnh li ố ễ ả ị ự ế ậ ư ­ Khi b  A S  trói đ ng: Ti ng sáo v n đ a M  đi theo nh ng cu c ch i. B  trói v  th ị ư ị ẫ ự ạ i, b  dây trói thít l Ngh  thu t đ i l p “lúc thì kh p ng i, lúc n ng nàn tha thi ề ớ ế Th  xác: đau đ n, đau nh c > < tâm h n: tràn tr , tha thi t nh . ố ọ t. Lúc này M  s  ch t, r t ham s ng (khác Tâm tr ng M  b c l   ạ   ạ ị  tâm tr ng lúc đ u) “M  c a qu y xem còn s ng hay ch t”. Đó là đo n di n t

ạ ầ ự ử  t ế ặ ắ , đ c s c.

ẳ h n ý đ nh t ị ậ M  th t tinh t   Ý3 Đánh giá

ự ắ ả ệ ậ ớ ế ­ V i bút pháp hi n th c s c s o, ngh  thu t phân tích tâm lí tinh t , Tô Hoài đã xây

ệ ậ

ụ ủ ộ ờ ố ị

ế ố ự ế ự ị ủ ướ ế ố ị ự d ng thành công nhân v t M . ổ ủ   ổ ủ ể i nh c c a M  có ý nghĩa tiêu bi u cho ki p s ng kh n kh  c a ­ Cu c đ i đau kh , t ứ   i ách th ng tr  c a các th  l c phong ki n và th c dân. “Có áp b c, có ề i dân mi n núi d

ườ ng ấ đ u tranh”.

ứ ố ị

ứ ươ ự ậ ườ ể ả ủ ẩ ớ ẽ ủ ộ ­ Nhân v t M  chính là đi n hình sinh đ ng cho s c s ng ti m tàng, s c v ố ướ i h ề i ánh sáng c a nhân ph m và t i trong hoàn c nh tăm t ng t m  c a con ng ạ   n lên m nh  do.

THU CỐ

ễ ạ ỗ ấ                                                                                   L  T n Biên so n: Nguy n Văn Hoàng – ĐT: 01689259204   mail: thayhoangth@gmail.com

ự ộ ờ ỗ ấ

ụ ọ ủ ự ệ tên ch  là D  Tài , L  T n là bút danh

ỵ ậ ấ ỗ ấ (1881­1936) tên th t: Chu Th  Nhân,  ở ỉ ữ ỗ ấ ố

ượ ở

ấ ướ ề ắ ầ

ữ ệ c), ngh  y (ch a b nh nh ng ng ệ ấ ằ ố

ề cu c đ i và s  nghi p văn h c c a nhà văn L  T n? ữ Câu 1: Nêu nh ng nét chính v ữ            ­ L  T n  ế ấ ừ ọ ẹ ỗ t Giang, Trung Qu c.  h  m  (L  Thu ) và ch  “T n hành”; quê  l y t ả ề ọ ướ ­ Tr c khi tr  thành nhà văn, ông đã h c nhi u ngh : Hàng h i (mong đ ể ở ộ ố ọ ố ữ ệ ữ ệ ằ

ỏ ư ố ầ ệ ể ủ ườ ư ể ầ ố ọ

ữ ố t nh Chi ề c đi đây đi   ườ   ữ i đó đ  m  r ng t m m t), khai m  (làm giàu cho đ t n ể   nghèo  m mà không thu c nh  b  ông). Cu i cùng ông th y r ng ch a b nh th  xác không ủ ươ ng dùng quan tr ng b ng ch a b nh tinh th n nên ông chuy n sang làm văn ngh . Ông ch  tr   ươ   ngòi bút đ  phanh phui các căn b nh tinh th n c a qu c dân, l u ý m i ng ng i tìm ph ạ thu c ch y ch a.

ủ ỗ ấ ệ ầ

ế ử ổ ằ ắ

ạ ộ ữ ể ứ ng thu c ch y ch a đ  c u dân t c.

ệ ậ ẩ ố   ữ ẽ ­ Sáng tác c a L  T n đã phê phán m nh m  nh ng căn b nh tinh th n khi n cho qu c ộ    tho  mãn “ng  say trong m t cái nhà h p b ng s t không có c a s ”; và kêu ộ ạ ừ AQ chính truy nệ , các t p truy n ng n ộ ự ả dân mê mu i, t ươ ườ ọ ọ g i m i ng i tìm ph ­ Tác ph m chính: truy n v a ắ Gào thét,  Bàng

ế t theo l

ệ ỗ ấ ấ ắ ủ ố ướ ế ộ ủ ố ệ ớ ố i m i,... ệ ự hoàng, Truy n cũ vi          (cid:222) L  T n là nhà văn hi n th c xu t s c c a Trung Qu c, có t ư ưở  t ng yêu n c ti n b .

ấ ứ ủ ệ Câu 2: Hoàn c nh sáng tác và xu t x  c a truy n ng n “

ượ ế

c vi ở ầ ườ ứ ứ ệ ậ ộ ắ Thu cố ”: ổ ỏ ả ­ Thu cố  đ ắ ộ viên B c Kinh, m  đ u cu c v n đ ng c u vong (c u Trung Hoa kh i di t vào tháng 4 năm 1919 đúng vào ngày bùng n  phong trào h c sinh sinh   ọ   ng g i ọ t vong), th

ờ ấ ướ ế

ố ộ ị ế ế

ử ả ư ọ ườ ự ệ ả ớ ở ị tho  mãn, c n tr  nghiêm tr ng con đ ạ ng gi

ứ ậ ứ c Trung Hoa b  các đ  qu c Anh, Nga, Pháp, Đ c, Nh t xâu   là Ngũ T . Đây là th i kì đ t n ậ   ộ ị ử i an ph n xé. Xã h i Trung Hoa bi n thành n a phong ki n, n a thu c đ a, nh ng nhân dân l ả ụ   i phóng ch u nh c. Đó là căn b nh đ n hèn, t dân t c. ộ

­ Truy n đ ệ ượ  in trong t p ậ Gào thét (1923). c

ẩ Câu 3: Tóm t t tác ph m “

ắ ợ ồ ị ờ ườ

ớ ừ ử ườ ờ ừ ế Thu cố ”: ủ i pháp tr ­ V  ch ng Hoa Thuyên – ch  quán trà, có con trai b  lao. Nh  ng ng mua bánh bao t m máu t

ố ệ ề ẩ ằ ố

ấ ả ọ ỏ ượ ệ ọ ắ ằ c b nh lao. H  còn bàn tán v  H  Du – ng

ẩ ế ề ạ ọ ườ ư ề ể ẳ i cho anh là k

ặ ạ ờ  i mách, tr i v a m ị   sáng, lão Hoa Thuyên đã tìm t  tù v a b  ch t chém ữ   mang v  làm thu c ch a b nh lao cho con trai. Trong lúc th ng cu Thuyên đang ăn thu c thì ế ườ ầ i trong quán trà đ u tin ch n r ng: chi c bánh quán trà cũng d n đông khách. T t c  m i ng   ườ ẽ ữ ừ   ườ ử  tù v a i s  ch a kh i đ bao t m máu ng i t ẻ  ế ạ ị b  ch t chém. H  Du là chi n sĩ CM, nh ng ch ng ai hi u gì v  anh, m i ng ằ điên, là gi c, là th ng kh n n n,...

ế

ầ ộ ỉ

ẹ ạ ộ ạ ể ế ẹ ạ ướ c qua con đ

ườ ườ ề ộ ạ ấ ạ ộ ố ế   t Thanh Minh, m  H  Du và bà Hoa Thuyên cùng đ n bãi tha ma vi ng   ng mòn. Bà Hoa ồ   ẹ ấ ng mòn đ  đ n bên bà m  H  Du, và hai bà m  m t con đ ng ự i đ u ng c nhiên khi th y trên m  H  Du có m t vòng hoa và t

ả ế ế ­ Năm sau, vào ti ườ ộ ủ con. M  c a con bà Hoa Thuyên g n m  H  Du, ch  cách nhau m t con đ Thuyên đã b ớ ả c m v i nhau. C  hai ng ế h i “ỏ Th  này là th  nào ?”…

ắ ề ệ

ữ ệ ạ ẩ ố ườ ng thu c ch y ch a căn b nh lao: bánh bao t m máu ng i.

ỉ ươ ữ ệ ạ ầ ố ố ng thu c ch y ch a căn b nh tinh th n cho qu c dân Trung Qu c:

ự ị

ộ ờ ơ ầ ủ ủ ạ , lãnh đ m, xa r i cách m ng c a qu n chúng.

ạ ộ ầ ạ ầ ố ợ ố ạ ộ   i ho t đ ng c a cách m ng Tân H i – Trung Qu c: ho t đ ng

ư ậ ụ ạ ầ ố   Câu 4: Nêu ý nghĩa nhan đ  truy n ng n “Thu c”: ề     Thu cố  là m t nhan đ  đa nghĩa: ỉ ươ ố     ­ Nghĩa g c: ch  ph ố ể     ­ Nghĩa chuy n: ch  ph ộ ạ ậ      + S  ngu mu i, l c h u, mê tín d  đoan c a qu n chúng nhân dân. ạ ờ      + Thái đ  th   ự ườ      + S  sai l m trong đ ng l ờ ơ ẻ , xa r i qu n chúng, ch a t n d ng đ đ n l ủ ủ ượ ứ c s c m nh c a nhân dân...

ng ng Câu 5: Hình t

ấ ạ ẩ ạ ữ ượ ệ i cách m ng H  Du: ố ậ

ọ ạ ủ ượ ữ

ng tiêu bi u cho nh ng ng ưở ườ ớ ả ờ

ớ ườ ầ ạ ố ng l

ủ ề ộ

ả ạ ể ạ ọ ở ọ ­ nh  lão Nghĩa đ

ư ọ ể ề ệ ầ

ạ  đây H  Du l ế ồ ạ ế ủ ề ờ giác anh v i chính quy n phong ki n... Cái ch t c a H

ạ ầ

ườ ư   ế Xu t hi n gián ti p qua nh ng m u đ i tho i c a các nhân v t trong quán trà nh ng ể ạ ậ i s m giác nhân v t này có ý nghĩa quan tr ng. H  Du là hình t   ả  ổ ầ ợ ạ ưở ộ ng rõ ràng, dũng c m, x ng, cho cách m ng Tân H i th i bu i đ u. Anh có lí t ng  lí t ạ ộ ầ   ạ ế ư i sai l m trong đ thân vì nghĩa l n. Th  nh ng, H  Du l i ho t đ ng: đúng lí ra anh c n ể ọ ể ộ ầ ạ ph i tuyên truy n, giác ng  cách m ng cho qu n chúng nhân dân, đ  h  hi u và  ng h  cách   ồ ể ề  ộ ố ượ ng đ  giác ng  là b n ác bá đ  t m ng; thì  i ch n đ i t ạ ế   t gì v  cách m ng. H  xem H  Du là lao. Vi c làm đó đã khi n cho qu n chúng không hi u bi k  ẻ điên, là làm gi cặ , đ ng th i đã t ạ  ế ố Du là bi k ch c a ng òi chi n sĩ cách m ng ho t đ ng xa r i qu n chúng.  ọ ớ ạ ộ ụ ầ ư ỏ ờ  thái đ  trân tr ng kính ph c, song cũng  ng m ý phê phán anh làm cách ị Tác gi

ạ ủ ế ộ ả  bày t ầ ờ m ng mà xa r i qu n chúng.

ủ ộ ạ ỏ ủ ế ẹ Th  này là th ế

̣ ̣

ụ ế ạ

i chi n sĩ cách m ng. ạ ủ ự ề ề Câu 6: Ý nghĩa c a vòng hoa trên m  H  Du và câu h i c a bà m  “ nào?”:  ̀ ̃ ́       * Y nghia vong hoa trên mô Ha Du: ể ượ ọ ­ Là bi u t ng c a s  kính tr ng, c m ph c ng ạ ề ­ Là ni m l c quan, ni m tin vào t ườ ả ồ ủ ươ ng lai ti n đ  c a cách m ng.

̀ ́ ̉ ̉ ̣

̃ ́ ́ ̀ ẹ ề ủ ỏ ̉

̣ ự ề ẹ ắ ầ ế ủ ồ ề ầ ̀ ườ ố    câu h i thê hiên s  băn khoăn, suy nghĩ c a bà m  v  ngu n g c   i m  b t đ u suy nghĩ v  cái ch t c a con, qu n chúng suy nghĩ v  cách

ẩ ỏ ườ ứ ọ ớ   i hi u và trân tr ng con mình (ch ng c  là

ề ộ ồ ạ ể ạ ứ ẩ ầ

̀ ́ ́ ̃ ̉ ̣ ̉ ̣

́ ̀ ̃ ̀ ề ệ i kh n c u cho con qu  ch ng nghi m). ̃ ̀ ̀ ̀ ươ ươ ự i chiên sy cach mang, i đoc suy nghi vê s  hy sinh cua ng ́ ̀ ̣ * Y nghia câu hoi cua ba me: ̀           ­“Thê nay la thê nao?”, ủ c a vòng hoa; ng ạ m ng.  ấ           ­ Câu h i còn  n gi u m t ni m vui vì có ng ớ li n sau đó bà m i gào khóc, r i l ́           ­ Tac gia ngâm g i cho ng ̣ ư vê môi quan hê gi a ng ợ ̀ ̀ ươ i lam cach mang va quân chúng nhân dân.

ườ

ng chi c bánh bao t m máu ng

ế

ẩ i:  ọ ừ t, t ng gi i, máu còn nh  t ng gi ữ ủ ầ

ỏ ừ ị

t”:  ế

ươ

ộ ạ ủ

ạ ư ự

ạ ộ

ữ ầ

ườ

ầ   ng thu c ch y ch a căn b nh mù quáng, mê mu i, l c h u c a qu n ố   i ho t đ ng c a cách m ng Trung

ng l

Câu 7: Ý nghĩa hình t ế ượ ả ỏ ươ ẩ   ­ “Chi c bánh bao t m máu đ  t Hình  nh này   ạ   ạ ậ ủ ợ ề g i v  căn b nh u mê, l c h u c a qu n chúng và bi k ch c a nh ng chi n sĩ cách m ng tiên phong. ­ Đây là ph ệ ố chúng nhân dân cũng nh  s  sai l m trong đ Qu c.ố

ườ

i quanh mình

C©u 8: NhËn xÐt kh«ng gian và  thêi gian trong truyÖn ng¾n Thuèc? - Thêi gian cã sù vËn ®éng, cã mét ngµy mïa thu vµ mét ngµy mïa xu©n - cã ba buæi sím: mét buæi sím n¬i ph¸p trêng, mét buæi sím tiÖm trµ, mét buæi sím b·i tha ma. Thu qua, xu©n tíi lµ quy luËt cña ®Êt trêi; thu lµ buæi chiÒu cña n¨m, lµ sù thu vÐn ®Ó kÕt thóc, mïa thu l¸ vµng r¬i ®Ó tÝch nhùa qua ®«ng ®ãn mïa xu©n đâm chåi n¶y léc. C¸i chÕt cña hai con ngêi do sù u mª, l¹c hËu c a m i ọ   còng nh hai chiÕc l¸ rêi cµnh để tÝch nhùa cho mïa xu©n hy ng väng, còng nh sù gieo mÇm, nh tr¶ gi¸ cho mét sù gi¸c ng .ộ - Kh«ng gian: mét qu¸n trµ lÆng lÏ trong ®ªm - ån µo ban ngµy, m t ộ ph¸p trêng nhèn nh¸o, hçn t¹p, mét nghÜa ®Þa mªnh m«ng, l¹nh lÏo. §©y lµ kh«ng gian cña x· héi Trung Quèc đ

ngươ thêi./.

Ụ Ụ PH  L C

Ệ Ệ Ỏ TÀI LI U ÔN THI TÔT NGHI P MÔN VĂN – CÂU H I 2 ĐI M

ễ ị ườ Ể ng THPT Chuyên Nguy n Quang Diêu Bùi Th  Kim Duyên – Tr

kimduyen186@gmail.com

Kh¸i qu¸t V¨n häc ViÖt Nam tõ sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m 1945 ®Õn hÕt thÕ kû XX

ừ ế ệ ơ ả ữ ể ặ năm 1945 đ n 1975 có nh ng đ c đi m c  b n nào? Theo

ọ ể ọ ấ Câu 1: Văn h c Vi t Nam t ị ặ anh/ch  đ c đi m nào là quan tr ng nh t? Vì sao?

ợ :   i

ọ ặ ạ ả ờ ừ

ắ ạ ắ ề ủ ế ế ớ ậ :  Cách m ng Tháng Tám năm 1945 đ n 1975 ệ   ng cách m ng hóa, g n bó sâu s c v i v n m nh

ề ạ

ề ề ơ ả ủ ể ộ ậ ọ ủ ấ ướ ọ ướ ọ ướ ử ứ ả ạ ng s  thi và c m h ng lãng m n.

ặ ể

ề ể ậ ạ ặ ọ

ấ ủ ủ ệ ặ ọ ướ ộ ệ t Nam v n đ ng theo h ọ ể c ắ ấ ướ ” là đ c đi m quan tr ng nh t c a văn h c Vi ắ ớ   ng cách m ng hóa, g n bó sâu s c v i ừ    1945 t Nam t

ạ ừ ấ ủ ể ế ặ ả ọ

ể ặ ố ế ể ệ ế ạ ạ ọ

ủ ạ ọ

ắ ọ ề ướ ứ ả ạ   ng s  thi và c m h ng lãng m n

ử ế ọ ệ G i ý tr  l   ệ t Nam t I. Các đ c đi m c  b n c a Văn h c Vi ướ ­ N n văn h c v n đ ng ch  y u theo h c. chung c a đ t n ­ N n văn h c h ng v  đ i chúng. ủ ế ­ N n văn h c ch  y u mang khuynh h ấ : ọ II. Đ c đi m quan tr ng nh t N n văn h c Vi ­ Đ c đi m: “  ệ ậ v n m nh chung c a đ t n ế đ n 1975. ặ  1945 đ n 1975. Đ c đi m này làm ­ Đây là đ c đi m nói lên b n ch t c a văn h c giai đo n t   nên di n m o riêng c a văn h c giai đo n 1945 đ n 1975, và chi ph i đ n các đ c đi m còn   ạ ủ i c a văn h c giai đo n này. l ị Câu 2: Anh/ ch  hãy trình bày ng n g n v  khuynh h ừ trong văn h c Vi t Nam t

sau Cách m ng tháng Tám 1945 đ n 1975. ả ờ ợ ạ G i ý tr  l i

ị ọ ậ ữ ớ ố ự ệ i nh ng v n đ , nh ng s  ki n có ý nghĩa l ch s  g n v i s  ph n chung

ấ ử ắ ệ .

ướ ộ ậ ị c và ch

ầ ầ ử ử ủ ị ữ ố ự ệ ắ ấ ộ ủ  ế ộ   ườ ằ i b ng con m t có t m bao quát c a l ch s , có t m vóc dân t c

ể ủ ố

ữ ấ

ườ ượ ưở ẩ ụ ậ ẩ ủ ấ ướ c khám phá ậ   ộ ng chung c a dân t c, găn 1bó s  ph n ồ ế c, k t tinh nh ng ph m ch t cao quý c a c  c ng đ ng. Con   ớ   ị ở ẽ ố ở ổ  s ng l n,  l ủ ả ộ  b n ph n, nghĩa v  công dân, ý thúc chính tr ,

ệ ẹ ệ ờ ọ ộ và hào hùng.

ứ ả ọ

ủ ế ẳ ứ ầ ủ ả ị

ớ ự i s  kh ng đ nh ph ủ ạ

ủ i sáng c a dân t c.

ể ượ ọ

ị ẳ  c m h ng kh ng đ nh cái   ộ   ưở ệ ng c a cu c ng di n lí t ề ể ệ ườ i m i, c a ch  nghĩa anh hùng cách m ng, th  hi n ni m tin   ộ ỡ ớ ớ ươ ng lai t ứ ử ủ ườ i Vi ế ướ ế ệ t Nam có th  v ắ i ngày chi n th ng, trong gian kh  c  c c h ử t lên m i th  thách, trong ổ ơ ự ướ ng ngày mai ng t

ướ ử I. Khuynh h ng s  thi: ề ậ ớ ề ­ Văn h c đ  c p t ổ ủ ồ ủ ộ c a c ng đ ng, c a toàn dân t c: T  qu c còn hay m t, đ c l p hay nô l ủ ữ ủ ế ­ Nhà văn quan tâm ch  y u đ  nh ng s  ki n có ý nghĩa l ch s , ch  nghĩa yêu n nghĩa anh hùng; nhìn con ng ờ ạ và th i đ i. ậ ­ Nhân v t chính trong tác ph m tiêu bi u cho lí t ậ ớ ố mình v i s  ph n c a đ t n ủ ế i ch  y u đ ng ớ ả tình c m l n. ọ ử ợ ­ L i văn s  thi mang gi ng đi u ng i ca, trang tr ng, đ p m t cách tráng l ạ : ứ II. C m h ng lãng m n ờ ể ệ ở ả ạ ­ C m h ng lãng m n trong văn h c th i kì này ch  y u th  hi n  ươ ướ ả ng t tôi tràn đ y tình c m, c m xúc và h ủ ớ ẻ ẹ ủ ố s ng m i, v  đ p c a con ng ươ vào t ạ ả ­ C m h ng lãng m n đã nâng đ  con ng máu l a c a chi n tranh h ạ ươ i sáng, h nh phúc.  t

Tuyªn ng«n §éc lËp ồ                                                                                       H  Chí Minh

ắ ủ ụ ờ ọ ả ị

ồ ủ ả   Câu 1: Anh/ ch  hãy trình bày ng n g n hoàn c nh ra đ i và m c đích chính c a b n Tuyên ngôn Đ c l p

ợ ả ờ ộ ậ  c a Ch  t ch H  Chí Minh. ủ ị  G i ý tr  l i

ả ắ ạ ợ ở i

ố ộ ề ớ ồ ừ t B c v  t

ộ ạ ạ ắ ộ ậ . Ngày 2/9/1945, t

ệ t Nam Dân ch  C ng hòa đ c b n

ế c hàng ch c v n đ ng bào. H  Chí Minh vi

ế ồ ị ướ ự ướ

ậ ế ọ ố

ắ ế ố

ế ậ ầ ị

ề ủ ộ ườ i Pháp.

ụ :

ộ ậ ự ờ ủ ướ ệ ộ ự t Nam và s  ra đ i c a n c Vi ệ   t

ướ ư ậ ỏ ậ ủ ự ả ạ c d  lu n qu c t .

ộ ế ớ ố ớ ủ ự ồ ộ ủ ế ố ế ạ   i đ i v i Cách m ng

ệ Hoàn c nh ra đ i ộ ờ : Ngày 19/8/1945, Cách m ng tháng Tám th ng l  Hà N i. Ngày   ườ   ố ệ i i Hà N i. T i căn nhà s  48 ph  Hàng Ngang, Ng  Vi 26/8/1945, Bác H  t ườ   ườ ả ạ ả Tuyên ngôn Đ c l p ả ng Ba Đình, Hà N i, Ng i qu ng tr i so n th o b n  ọ ả Tuyên ngôn Đ c l p ộ ậ   ủ ộ ờ ướ ủ ặ c Vi thay m t Chính ph  Lâm th i n ố   ế ộ ậ  khi đ  qu c ọ ả Tuyên ngôn Đ c l p ồ ụ ạ t và đ c b n  tr ả   ạ ướ ồ ẩ th c dân đang chu n b  xâm chi m l i i n c ta. D i danh nghĩa là quân Đ ng minh vào gi ố ủ ế ả ố ộ   giáp vũ khí quân đ i Nh t, b n Qu c dân Đ ng Trung Qu c, tay chân c a đ  qu c Mĩ ti n vào ừ ộ ừ ự    phía nam và tuyên b  : Đông t  phía b c ;  th c dân Pháp theo chân quân đ i Anh ti n vào t ươ ươ   ậ ậ ộ ủ ấ ả D ng là đ t b o h  c a ng i Pháp b  Nh t chi m, nay Nh t đã đ u hàng, v y Đông D ng ườ ả ph i thu c quy n c a ng          M c đích c a b n  ộ ậ ủ ả  Tuyên ngôn Đ c l p   ẳ ủ ề ị          + Kh ng đ nh quy n đ c l p t  do c a dân t c Vi ủ ộ Nam Dân ch  C ng hòa. ệ ầ         + V ch tr n và bác b  lu n đi u x o trá c a Th c dân Pháptr ủ          + Tranh th  s  đ ng tình và  ng h  c a nhân dân ti n b  th  gi Vi t Nam.

ị ị ị ộ ậ ử Câu 2: Nêu giá tr  l ch s  và giá tr  văn h c c a

ả ờ G i ý tr  l

i ộ ậ  là m t văn ki n l ch s  tuyên b  tr ệ ị ỏ Vi

ị ế ớ ề ệ ộ ớ ỉ c.

ự ớ ậ ọ : Tuyên ngôn Đ c l p

ữ ầ ồ ộ ậ ự ộ  đanh thép, b ng ch ng xác th c, ngôn ng  hùng h n, đ y c m xúc.

ằ ế ủ ự ồ ộ ụ ẻ ẹ ư ưở  v  đ p t

ề ộ ậ ự ườ ỏ ộ ọ i, đ ng th i k t tinh khát v ng cháy b ng v  đ c l p t do c a dân t c Vi

ố ố ướ ồ   c qu c dân đ ng ộ ỉ  ở ệ t Nam, và m  ra m t k ủ ấ ướ ẫ ả  t ủ ệ ờ ế ả ự ề ấ ấ ị ọ ủ  Tuyên ngôn Đ c l p. ợ ử ộ ử: Tuyên ngôn Đ c l p ế ở ế ộ ự i v  vi c xóa b  ch  đ  th c dân phong ki n   do, nhân dân làm ch  đ t n ộ ậ  là m t áng văn chính lu n m u m c v i l p lu n ch t ặ   ậ ậ Tuyên ngôn Đ cộ   ủ   ả ng và tình c m c a ệ   t Nam và ủ ả ộ    hào đ  cao giá tr  Chân –Thi n – Mĩ c a c  m t dân ồ ứ ế ằ t b ng c m h ng ph n ch n, t c vi

Giá tr  l ch s ị bào và th  gi nguyên m i cho dân t c ta – k  nguyên đ c l p t Giá tr  văn h c ị ứ ẽ ẽ ch , lí l l pậ   còn là tâm huy t c a Ch  t ch H  Chí Minh, h i t ủ ị Ng ượ đ t c.ộ

ở ầ ủ ồ ệ ả Tuyên ngôn Đ c l p ộ ậ  c a Vi t Nam, H  Chí Minh trích

ư ế ữ ệ ẫ ả ầ Câu 3: Trong ph n m  đ u b n  d n nh ng b n tuyên ngôn nào?. Vi c trích d n đó có ý nghĩa nh  th  nào?

ẫ ả ờ ợ i G i ý tr  l

ầ ồ ủ ị

ị ạ ả ả Tuyên ngôn Đ c l p ử ẫ ủ ướ Tuyên ngôn Đ c l p ộ ậ , Ch  t ch H  Chí Minh đã trích d n hai     c Mĩ ộ ậ  (1776) c a n

ề ạ ề  (1791) c a Cách m ng Pháp.

ệ ủ ẫ ả :

ồ ứ ủ ả

ừ ủ ệ c c  th  gi

ẫ ể ả t Nam. Đó là nh ng b n tuyên ngôn ti n b  đ ư ế ạ ộ ượ ả ế ớ ộ ậ ữ ề ể ế ề ề ẫ ị

ủ ự ủ ộ ủ ườ ủ ể

ợ ụ ộ ộ ờ ự ườ ể ả ở ầ 1. Trong ph n m  đ u b n  ổ ế n i ti ng trong l ch s  nhân lo i là:  b n tuyên ngôn  ủ và Tuyên ngôn Nhân quy n và Nhân quy n 2. Ý nghĩa c a vi c trích d n các b n Tuyên ngôn ả   ủ ­ H  Chí Minh trích d n hai b n Tuyên ngôn c a Mĩ và c a Pháp đ  làm căn c  pháp lí cho b n ậ   i th a nh n Tuyên ngôn c a Vi ệ ộ   ủ ẳ nên vi c trích d n nh  th  t o ti n đ  đ  kh ng đ nh quy n đ c l p chính đáng c a dân t c t Nam. Vi ặ ­ M t khác, Ng minh. Ng ồ   i trích Tuyên ngôn c a Mĩ là đ  tranh th  s   ng h  c a Mĩ và phe Đ ng    do, ủ i trích b n Tuyên ngôn c a Pháp đ  sau đó bu c t i d ng lá c  t i Pháp đã l

ớ ẳ ế ộ ủ ầ c ta, làm trái v i tinh th n ti n b  c a chính b n

ướ p n ủ ề ả

ả ạ ủ c Vi ộ ọ ừ ượ ủ ạ ạ c th  gi

ả Tuyên ngôn  ề  c a Cách m ng Pháp. Đi u đó còn có ý ng m c nh báo âm m u ề ư   ầ ấ   ộ ổ ế ượ ủ ẻ  tiên mình, làm v y t Nam chính là ph n b i t c c a k  thù: n u chúng xâm l ờ ế ớ   i ọ ng v ng. ẫ ạ ủ ắ ạ ả ộ

ạ ẳ ộ

ớ ớ ầ ấ ồ ị ạ ặ ả ờ ộ ế ướ bình đ ng, bác ái đ n c ạ Nhân quy n và Dân quy n ượ xâm l ẩ b n lá c  nhân đ o thiêng liêng c a các cu c cách m ng vĩ đ i c a h  t ng đ ưỡ ng ệ   ­ Vi c trích d n hai b n tuyên ngôn g n v i hai cu c cách m ng vĩ đ i c a Mĩ và Pháp còn có ớ   ủ ý nghĩa kh ng đ nh tính ch t, ý nghĩa to l n c a cu c Cách m ng tháng Tám 1945 ngang v i hai cu c cách m ng trên, đ ng th i cũng ng m đ t ba b n tuyên ngôn ngang

ị ượ ậ Tuyên ngôn Đ c l p ộ ậ đ ẫ   c xem là áng văn chính lu n m u

Câu 4:  Theo anh/ ch , vì sao   m c?ự

ả ờ i

ủ ồ G i ý tr  l ượ ự ở ẫ ậ Tuyên ngôn Đ c l p ộ ậ c a H  Chí Minh đ ợ c xem là áng văn chính lu n m u m c b i vì:

ạ ẽ ủ

ạ ủ

ạ ®Ó kÓ téi thùc d©n Ph¸p. ề ợ ườ ứ ậ i dân t c và l p tr ng nhân đ o

ụ người đọc bằng những lÝ lẽ đanh thÐp, những chứng

:   t   ëng   éi dung t * V  nề    ẳ ẩ ờ ạ ộ ậ   là m t áng văn yêu n ị ướ ớ ộ ­  Tuyên ngôn Đ c l p c l n c a th i đ i. Tác ph m đã kh ng đ nh   ộ ậ ự ố   ề ướ ố ề ườ ề  do c a con ng m nh m  quy n đ c l p t c, truy n th ng i, nêu cao truy n th ng yêu n Tư tưởng ấy phï hîp víi t tëng, tuyªn ng«n cña c¸c cuéc c¸ch ộ nhân đ o c a dân t c VN.   m¹ng lín trªn thÕ giíi (Ph¸p vµ MÜ) ®ång thêi gãp phÇn lµm phong phó thªm lý t ëng cña c¸ch m¹ng thÕ giíi. - B¸c ®· ®øng trªn quyÒn lîi cña d©n téc, cña ®Êt níc ®Ó tiÕp cËn ch©n lý cña thêi ®¹i qua lËp luËn suy réng ra “TÊt c¶ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ®Òu sinh ra b×nh ®¼ng, d©n téc nµo còng cã quyÒn sèng, quyÒn sung síng vµ quyÒn tù do.” ộ ­ Bác đã đ ng trên quy n l  :  ghÖ thuËt * V  nề    - B n Tuyên ngôn đã  thuy t ph c ế ả cứ kh«ng ai chối c·i được. - Kết cấu t¸c phẩm mạch lạc, chặt ch  ẽ lập luận sắc bÐn, giµu sức thuyết phục, t¸c động mạnh vµo t×nh cảm người đọc - V¨n phong gi¶n dÞ, ng¾n gän, sóc tÝch, giµu h×nh ¶nh. - Giäng v¨n hïng hån, ®anh thÐp cã sù kÕt hîp gi÷a lý trÝ vµ t×nh c¶m.

ườ ườ ồ ộ ả đa phong

NguyÔn AÝ Quèc - Hå ChÝ Minh ố ng nói: Nguy n Ái Qu c – H  Chí Minh là m t tác gi i ta th ậ ị ể

Câu 1: Ng cách. Anh/ ch  hi u nh n xét này nh  th  nào?     ả ờ G i ý tr  l i

ệ ậ ủ ễ ư ế ợ :

ữ ễ ọ ị

ậ ồ ệ ồ ế ợ ề ệ ạ ậ ồ ố ữ ư  ầ ơ   ng và ngh  thu t, gi a truy n th ng và hi n đ i. Phong cách ngh  thu t H  Chí Minh đa

ộ ấ ẫ

ườ ủ ẽ ẽ ậ ậ ặ ọ đanh thép, i th

ườ ụ ắ ậ ề

ậ ầ ủ ế ạ ế ệ ệ ạ

ẽ ố ườ ệ ế ậ ệ  ẹ

ỉ I. Phong cách ngh  thu t c a H  Chí Minh ắ ­ Th  văn H  Chí Minh k t h p sâu s c, nhu n nhuy n gi a chính tr  và văn h c, gi a t ưở ệ ữ t ạ d ng, đ c đáo, h p d n.  ng ng n g n, súc tích, l p lu n ch t ch , lí l ­ Văn chính lu n c a Ng ạ ế ứ ằ b ng ch ng đ y thuy t ph c, giàu tính lu n chi n và đa d ng v  bút pháp.  ấ ể ệ ấ ệ ườ ­ Truy n kí c a Ng i giàu trí tu  và r t hi n đ i, th  hi n tính chi n đ u m nh m  và ngh ễ ắ i trào phúng trong truy n kí Nguy n Ái Qu c tuy nh thu t trào phúng s c bén. Ti ng c ư nhàng, hóm h nh nh ng thâm thúy, sâu cay.

ơ ủ ườ ắ ồ

ằ i th  hi n sâu s c và tinh t ườ ể ệ ề ứ ạ

ế ẻ ẹ ượ ng đ ệ ồ ế ằ ữ ễ ắ ạ

ữ  v  đ p tâm h n H  Chí Minh. Nh ng bài th t b ng hình th c bài ca, l ậ ơ ệ c vi ạ ắ ổ ể ệ ẫ ấ ộ ứ ư ẩ ơ  ­ Th  ca c a Ng ờ ẽ ả   ụ i l nh m m c đích tuyên truy n cách m ng th  gi n ế ớ ị   d , m c m c, d  nh  mang màu s c dân gian hi n đ i. Nh ng bài th  ngh  thu t vi t theo ạ ấ ả c m h ng th m mĩ r t hàm súc, uyên thâm, mang màu s c c  đi n nh ng v n r t hi n đ i.

ủ ồ ữ ể ị

Câu 2: Anh/ ch  hãy nêu nh ng nét chính v  quan đi m sáng tác c a H  Chí Minh. ợ ả ờ i

ề G i ý tr  l ứ ộ ự ụ ợ ạ ệ văn h c là m t th  vũ khí l

ơ ế

ị ệ ọ ọ ở  trong th  nên có thép­ Nhà th  cũng ph i bi ườ ệ ự i h i ph ng s  cho s  nghi p cách   ả t xung phong” .  ậ   ệ Văn hóa ngh  thu t i kh ng đ nh: “

ặ ậ ặ ậ ấ Nay  ể ị ườ ư ử ộ ơ ộ ọ ế

ồ ọ

ố ủ ậ luôn chú tr ng tính chân th t và tính dân t c c a văn h c ườ

ng. Ng ự ầ i yêu c u nhà văn ph i ủ ờ ố

ố ữ ủ ế ằ ườ ọ . Ng   i cho r ng tính ả ả  : « Miêu t    cho hay, cho ạ  ; « Nên chú ý phát  ả   ẩ t. Tác ph m ph i

ự ạ

ạ ậ ờ m c đích và đ i t

ự ặ ế ị ố ượ  » ( đ i t

ế ể t cái gì?

ồ  » hi n th c phong phú c a đ i s ng cách m ng ệ ự  gìn s  trong sáng c a ti ng Vi ộ ố i đi u tích c c cho cu c s ng cách m ng.  ố ượ  đ t ra câu h i ộ  »   (n i dung), « ệ ộ ự

ị ấ ụ ể ườ ề ồ ự ằ

ộ ấ ụ ể ng nào đ y cũng r t c  th .

ể ệ ộ ự ủ ệ ệ ấ ồ

ồ ­ H  chí Minh quan ni m   m ngạ . Ng i quan ni m: “  ẳ Trong Th  g i các h a sĩ tri n lãm h i h a 1951, Ng cũng là m t m t tr n. Anh ch  em là chi n sĩ trên m t tr n  y”.   ộ ủ ­ H  Chí Minh  ậ ươ chân th t là cái g c c a văn ch ệ ậ chân th t và cho hùng h n ộ  » và ph i chú ý gi ả huy c t cách dân t c ề ượ đ c nhân dân yêu thích và mang l ừ ụ ấ ồ ộ   ể ế  cũng xu t phát t bao gi ­ H  Chí Minh  ng ti p nh n đ  quy t đ nh n i ườ ẩ . Ng ứ ủ ỏ  :   « Vi ế t cho ai? i luôn t dung và hình th c c a tác ph m   ng), ế ụ ư ế ế t đ  làm gì  Vi  ? » ( m c đích), « « Vi t nh  th  nào?  Vi  » ( hình  ể ủ ứ ể ệ ấ th c). Quan đi m này th  hi n nh t quán trong toàn b  s  nghi p sáng tác c a H  Chí Minh,   ế ủ ằ   ế ụ ỗ i đ u nh m vào m t m c đích chính tr  r t c  th , thi t c a Ng m i bài vi t th c và nh m ấ ộ ố ượ vào m t đ i t ữ => Nh ng quan ni m trên th  hi n nh t quán trong toàn b  s  nghi p sáng tác c a H  Chí Minh

NguyÔn §×nh ChiÓu, ng«i sao s¸ng trong bÇu trêi v¨n nghÖ d©n téc ồ                                                                                               Ph m Văn Đ ng

ể ế ề ả ạ ồ ả t v  tác gi

ữ ể ễ Ph m Văn Đ ng và hoàn c nh sáng ộ ệ ủ ắ ọ Câu 1: Hãy nêu ng n g n nh ng hi u bi tác bài vi

t ế Nguy n Đình Chi u, ngôi sao sáng trong văn ngh  c a dân t c.  ợ ả ờ G i ý tr  l i

ồ ạ ả ở

ồ ệ ớ ủ ướ ế ỉ

ồ ộ ộ ộ ồ

ể ạ ồ i Vi ừ    Qu ng Ngãi. Ông v a là nhà cách mãng ẩ   c ta th  k  XX. Tác ph m ờ ạ   i, m t dân t c, m t th i đ i ; H  Chí Minh và ướ   c m nh ; Nguy n Đình Chi u, ngôi sao sáng

ệ t Nam trên con đ ệ ủ ộ ớ

ể ệ ủ ễ

ấ ủ ế : Nguy n Đình Chi u, ngôi sao sáng trong văn ngh  c a dân t c ễ ỉ ệ ể ề ả: Ph m Văn Đ ng ( 1906­ 2000) quê  I.  V  tác gi ấ ắ ậ ờ xu t s c, nhà văn hóa, đ ng th i là nhà lí lu n văn ngh  l n c a n ộ ủ ườ H  Chí Minh – m t con ng c a ông g m có:  ễ ườ ườ ng dân giàu n con ng ổ trong văn ngh  c a dân t c ; Văn hóa đ i m i… ả II. Hoàn c nh sáng tác vi ộ  là bài  ơ   t nhân k  ni m 75 năm ngày m t c a nhà th  Nguy n Đình Chi u  (3/7/1888 – 3/7/1963).

ờ ề ạ ở ng n l a cách m ng

ụ ọ ố ế ễ ố

ọ ử ị ế ệ ể ữ ộ ạ ừ  ấ Lúc b y gi ấ đ u tranh chính tr  đã chuy n sang đ u tranh vũ trang ch ng đ  qu c Mĩ và b n tay sai di n ra   ộ ngày m t quy t li mi n Nam đã và đang b c lên ngùn ng t, quân dân ta t ấ t và d  d i. Bài văn này đăng trên ố ọ  tháng 7/1963. T p chí Văn h c

ậ ứ ủ

ắ ệ ủ ả ể ễ ế Nguy n Đình Chi u, ngôi sao t   ả ậ ủ ự ậ  trong tác  l p lu n c a tác gi

ẩ ọ ả Câu 2: Nêu th t ng n g n c m h ng chung c a bài vi ộ   và phác th o trình t sáng trong văn ngh  c a dân t c ph m này.

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ợ ả ể ệ ế ự

ễ ộ ờ ướ ễ ng Nguy n Đình Chi u:  ờ c ta mà đ i t ca ng i cu c đ i và s  nghi p văn ch ộ c, m t nhà th  l n c a n

ị ị ệ ụậ ọ t, nêu

ặ ậ ươ ế ươ ơ ớ ủ ướ ủ ụ ng. ấ ườ i chi n sĩ trên m t tr n văn hóa t ng sáng ­ nêu cao đ a v  và tác d ng c a văn h c, ngh  th ư ưở  t

ễ ể ặ ơ

ộ ờ ờ ấ .

ị ử ằ ệ ễ

ộ ộ ờ ủ ơ ủ ự ể ự ệ ệ ế ả ộ ộ

ệ ể

ụ ể ứ ậ ủ ạ ị ả ụ ề ế ầ ộ ớ ị ứ : Bài vi I. C m h ng chung ộ ể Nguy n Đình Chi u là m t chí sĩ yêu n ệ ự ố s ng và s  nghi p là t m g ủ ứ ạ cao s  m ng c a ng ậ :  ự ậ  l p lu n II. Trình t ị ẳ            + Kh ng đ nh v  trí, ý nghĩa cu c đ i và th  văn Nguy n Đình Chi u khi đ t trong hoàn ụ ể ủ ị ả c nh c  th  c a l ch s  dân t c lúc b y gi ệ ự ứ            + Ch ng minh b ng cu c đ i và s  nghi p văn th  c a Nguy n Đình Chi u qua vi c tái   ơ  hi n cu c kháng chi n hào hùng c a dân t c và phân tích s  ph n ánh hi n th c đó trong th ủ văn c a ông.  ẩ   ễ ơ ẳ            + Kh ng đ nh giá tr  ngh  thu t c a th  văn Nguy n Đình Chi u ( c  th  qua tác ph m ớ ầ L c Vân Tiên t gi n d , m c m c, g n gũi v i qu n chúng nên có s c “ truy n bá” l n. ị ố i vi ) : l

T©y TiÕn                                                                             Quang Dũng

ủ ả ế ơ Tây Ti nế  và cho bi t hoàn

ườ ọ ư ế ơ ẩ ị Câu 1: Anh/ ch  hãy trình bày hoàn c nh sáng tác c a bài th   ả c nh sáng tác bài th  giúp ng i đ c hi u thêm v  tác ph m nh  th  nào?

ả ờ ể ợ G i ý tr  l ề i

ả I. Hoàn c nh sáng tác ắ ớ ự ­ Bài th  ơ Tây Ti nế  g n v i s  ra đ i c a đoàn quân Tây Ti n. “ ơ Tây Ti nế ” là đ n v  b  đ i đ

ờ ủ ụ ố ợ ệ

ư ả ộ ắ ệ ệ ệ ở ượ ng Lào cũng nh  mi n Tây B c b  Vi  th ị ộ ộ ượ   c ớ t – Lào i Vi   ạ   ị t Nam. Đ a bàn ho t

ộ ự ượ ừ ộ ề

ế ớ ộ ộ ề ứ ồ ộ ầ ấ ọ

ế ậ ế ổ ế ệ ố

ạ ố ị ề ữ ượ  đ

ụ ạ ộ ưở ữ ứ ế ng Năm 1948, Quang ch c v  đ i đ i tr

ơ

ể ạ ộ ầ ầ ậ thành l p đ u năm 1947 có nhi m v  ph i h p v i b  đ i Lào b o v  biên gi ị ng đ ch  ,tiêu hao l c l ầ ộ  Châu Mai, Châu M c sang S m N a r i vòng v  Thanh Hóa. đ ng khá r ng t ế ạ   ­ Ph n đông lính Tây Ti n là h c sinh, sinh viên Hà N i. Lính Tây Ti n chi n đ u, sinh ho t ế   ườ ố ệ i lính Tây Ti n trong đi u ki n gian kh , thi u th n, b nh s t rét hoành hành. Dù v y, ng ẫ v n gi c cái c t cách hào hùng, hào hoa, thanh l ch, lãng m n. ­ Quang Dũng tham gia đoàn quân Tây Ti n, gi ị Dũng chuy n sang đ n v  khác.     ­ T i Đ i h i thi đua toàn quân (

ầ ạ ầ ơ ở Phù L u Chanh) ơ ế ư t bài th , lúc đ u có tên  Quang Dũng vi   ổ ượ ế TÂY  i và đ i tên  “ c in l Ế ”. Bài th  in l n đ u năm 1949 – đ n năm 1957 đ

ạ Ớ “NH  TÂY TI N TI NẾ ” .

ể ề ả II. Hoàn c nh sáng tác giúp hi u thêm v  bài th ơ:

ể ả ả ­ Hoàn c nh sáng tác giúp hi u thêm v  hi n th c đ ơ c ph n ánh trong bài th :

ề ệ ể ự ượ ở ữ ộ ộ ắ

ơ ộ ạ ườ ế ng ng

ủ ổ ượ ng hành quân gian kh  mà đ y t

hào c a đoàn quân Tây Ti n.       ờ ủ ể

ơ ợ ề ữ ườ ế ộ ộ ữ ế ả ố

ớ ẻ ẹ ạ ộ + Đó là m t thiên nhiên Tây B c hi m tr , d  d i, hùng vĩ và th  m ng. i lính Tây Ti n hào hùng, hào hoa và lãng m n.         +  Đó là hình t ườ ầ ự         + Là con đ ế   ả ờ ­ Hoàn c nh ra đ i bài th  g i v  nh ng ngày tháng không th  nào quên c a m t th i Tây Ti n ư ợ ề   i lính Tây Ti n v n là nh ng chàng trai Hà N i hào hoa, lãng cũng nh  g i v  hình  nh ng m n v i v  đ p đ c đáo.

ề ơ Tây Ti n ?ế Câu 2:  Ý nghĩa nhan đ  bài th

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ớ ”   :

ậ ế ụ ớ ươ c vi

ớ ượ i là “ ơ ượ c chính tác gi

:

ơ ầ ủ ữ Nhớ” trong nhan đ  ban đ u c a bài th , và “

ả ỏ ơ ề ủ ạ ơ ơ ượ ấ ạ ố Tây Ti nế ” đ m b o tính ả ả c gi u kín và ỗ nhớ” đ

ề ợ ề ộ ơ ủ ế ấ ấ ổ

ờ ị ộ ộ ố ộ ơ ế ệ ể ả ệ ề ự ế ế ầ ệ ố ổ ng T  qu c.

ươ ắ ơ ộ ế

ộ ừ ữ ữ ế ấ ổ

ợ ề ộ ồ ồ ạ ắ

ộ ượ ủ ề ế ẩ ng trung tâm c a tác ph m, đó là đoàn quân Tây Ti n –

ấ ỗ ườ ế

ạ ễ ề ả ầ

ế ủ ỗ ớ ở ữ nh ”ớ , “Tây Ti nế ” đã vĩnh vi n hoá hình  nh đoàn quân     t c a Quang Dũng mà còn tr  thành

i lính Tây Ti n v i v  đ p hào hùng và r t đ i hào hoa,lãng m n. ớ ế ượ ấ ử 1.Tên ban đ u: “ầ ế  Nh  Tây Ti n     ờ ơ ị ­ Bài th  “ơ Tây Ti nế ” đ ượ c Quang Dũng sáng tác năm 1948, khi Quang Dũng đã r i đ n v  Tây ế ớ ả ệ ể ế t, ban ng da di Ti n thân yêu đ  nh n nhi m v  khác. Bài th  đ t v i c m xúc nh  th ầ ề Tây Ti nế ”. Nhan đ  bài ả ổ ạ ế ”, sau này đ Nh  Tây Ti n đ u có tên là “  đ i l ơ ợ ắ ề th  g i nhi u ý nghĩa sâu s c.  Tây Ti n”ế II. Ý nghĩa nhan đ  “ ề     ­ Nhà th  đã b  ch  “ ủ hàm xúc c a th . Qua đó, c m xúc ch  đ o chi ph i m ch th  là n i “ ứ ợ ủ s c g i c a nhan đ  càng thăng hoa. ­ “Tây Ti nế ” g i v  m t th i chi n đ u gian kh  mà hào hùng và giàu ch t th  c a đoàn quân ọ ộ Tây Ti n. M t đ n v  b  đ i đã th c hi n m t nhi m v  quan tr ng và thiêng liêng trong hai năm (đ u 1947 đ n cu i 1948) là ti n v  phía Tây, đ  b o v  biên c ­ “Tây Ti nế ” còn g i v  m t th i Tây Ti n ­ có thiên nhiên Tây B c hùng vĩ, th  m ng, có ờ   ồ ỉ ệ   đ ng đ i t ng chung vui bu n trong nh ng ngày tháng chi n đ u gian kh , có nh ng k  ni m, ữ nh ng sinh ho t th m tình đ ng đ i, tình quân dân. ổ ­ Nhan đ  còn làm n i rõ hình t ớ ẻ ẹ ng ỏ ­ So v i nhan đ  ban đ u, b  đi ch  “ Tây Ti n…Không ch  là đoàn binh trong n i nh  tha thi hình t ỉ ơ  trong th . ng b t t

ữ ả Tây Ti nế ”? Nh ng hình  nh nào th ể bài “

ệ ủ ấ

ủ ế ủ ở Câu 3: Bút pháp ch  y u c a Quang Dũng  ơ hi n thành công c a bút pháp  y trong bài th ? iả ờ Tr  l ơ Tây Ti nế ” là bút pháp lãng m nạ .

ủ ữ ể ệ ủ ế ả ạ ủ

ắ ậ ơ ồ

ơ ủ ờ   ệ ủ ễ  c a thiên nhiên Tây B c, đ ng th i ề ườ i mi n Tây.

ổ ậ ặ ạ

ượ ườ ế ạ ng ng

­ Bút pháp ch  y u trong bài th  “ ­ Nh ng hình  nh  th  hi n thành công c a bút pháp lãng m n c a ngòi bút Quang Dũng  trong bài th :ơ ơ           + Nhà th  đã tô đ m cái hùng vĩ, hoang s  và di m l ẻ ẹ ệ phát hi n ra v  đ p duyên dáng, nên th  c a con ng ệ t bút pháp lãng m n qua ngòi bút Quang Dũng đã làm n i b t nét kiêu hùng, lãng         + Đ c bi   ườ   ổ ậ ẻ ẹ ủ ườ ng c a ng i i lính Tây Ti n, làm n i b t v  đ p bi tráng cùa hình t m n, phi th lính Tây Ti n.ế

ặ ắ ề ậ ủ ữ ệ Câu 4: Hãy nêu nh ng nét đ c s c v  ngh  thu t c a bài th ơ Tây Ti nế .

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ặ ắ ề ậ ủ ữ ệ Tây Ti nế ơ  :   . Nh ng nét đ c s c v  ngh  thu t c a bài th

ử ụ ậ ấ ượ ắ ọ ề ả   ng v  hình  nh

ế ­ Quang Dũng đã s  d ng thành công bút pháp lãng m n kh c h a th t  n t ườ ắ thiên nhiên Tây B c và chân dung ng ạ i lính Tây Ti n.

ữ ế ữ ơ ấ ọ ệ ạ ấ ậ ấ ­ Ngôn ng  tinh t , tài hoa, giàu  ch t ngh  thu t:. Ngôn ng  th  giàu ch t h a và ch t nh c.

ử ụ ừ ệ ử ụ Hán­ Vi

ự ế ợ ấ ộ ấ ộ ổ ữ ừ   ừ  ng  v a t, s  d ng t t và t súng ng iử    nhiên v a có nét c  kính:

ừ ơ ế ờ ộ ệ ầ ừ  ­ Đó là s  k t h p r t khéo trong s  d ng t  thu n Vi ị ự ừ ừ ậ quen thu c v a đ c đáo, đ m ch t lính, v a bình d  t ồ ễ ứ tr i,mùa em th m n p xôi,  áo bào, khúc đ c hành, m  vi n x …

Tè H÷u – ViÖt B¾c

ơ ữ ị ặ ướ

ượ ư ế ể ệ ờ ủ ả ể   ng th  tr  tình – chính tr . Đ c đi m   c th  hi n nh  th  nào qua hoàn c nh ra đ i c a bài

ệ ắ t B c? ể ơ ố ữ Câu 1   :  Th  T  H u tiêu bi u cho khuynh h ậ ệ phong cách ngh  thu t này đã đ th  ơ Vi

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ể ướ ơ ữ ị ng th  tr  tình chính tr :

ị ả ướ ự ệ ủ ờ ố

ạ ằ ươ ơ ữ ơ ố ữ ơ ữ ị ờ ố

ấ ể ị ở ẽ ọ ự ệ ng th  đi vào ph n ánh các s  ki n c a đ i s ng chính ứ ướ ng th  tr  tình – chính tr  b i l

ạ ạ ữ ưở m i s  ki n, v n đ ị

ả ả ề ề ứ ả ể ở ề  ng chính tr , nh ng tình c m chính tr  khúc x  qua trái tim   ệ  ơ ố ữ

ậ ệ ượ ể ệ ờ ủ ơ ả c th  hi n qua hoàn c nh ra đ i c a bài th tệ       Vi

ừ ộ ự ệ ờ ự ượ ứ ơ ị

ồ ả c kh i ngu n c m h ng t ệ ắ ế ộ ệ ắ  đ t B c ị ủ ị ử ơ  – ne – v

ươ ắ i

ượ ươ ủ ệ ắ ả

ơ ộ ạ

ả ề ấ ễ ầ ộ ờ    m t s  ki n th i s  có tính l ch s  trong đ i ơ  ệ ề    Mi n B c. Tháng 10 – 1954, ế   t B c và ti p qu n th  đô ộ t B c v i cán b  cách m ng mi n xuôi đã   ở

ả ủ ượ ậ ạ ở c l p l ế ệ ắ ớ ử ọ ơ Vi

ạ ệ ắ . t B c ắ ộ ậ ư ứ ơ ệ ế ả ị

ữ ượ ể ệ ữ ệ ế

ằ ơ ừ ừ ủ ế

ế ệ ự ự ệ ể ơ ụ t tha c a th  th  l c bát, ngôn t ế ế ể ệ ướ ữ ề ạ

ề ơ ố ữ I. Th  T  H u tiêu bi u cho khuynh h ­ Th  tr  tình – chính tr  là khuynh h ng th c tr  tình. tr , đ i s ng cách m ng b ng ph ơ ữ ơ ố ữ ­ Th  T  H u tiêu bi u cho khuynh h ị ớ ủ ờ ố l n c a đ i s ng cách m ng, lí t ủ ạ ả ạ nh y c m, d t dào c m xúc c a th  T  H u đ u có th  tr  thành đ  tài và c m h ng ngh ậ ự ậ thu t th t s . ể ặ   III. Đ c đi m phong cách ngh  thu t này đ B cắ   :   ­ Bài th  ơ Vi ố s ng chính tr  c a dân t c sau chi n th ng Đi n Biên Ph   (5–1954 ), hi p đ nh Gi ế ề c kí k t ( 7– 1954 ), hòa bình đ v  Đông D ng đ ủ ủ ờ các c  quan Trung  ng c a Đ ng và Chính ph  r i chi n khu Vi ữ ồ ộ Hà N i. Cu c chia tay gi a đ ng bào các dân t c Vi ự ệ ị ồ ồ ị ị di n ra th t l u luy n, b n r n, b i h i. S  ki n l ch s  tr ng đ i và đ y xúc đ ng  y đã tr ậ ể ố ữ thành c m h ng ngh  thu t đ  T  H u sáng tác bài th   ờ   ạ ­ Qua bài th , hi n th c cách m ng, nh ng tình c m mang màu s c chính tr  liên quan đ n đ i ọ   ữ ố ữ ố c T  H u th  hi n b ng nh ng giai đi u tr  tình ng t s ng kháng chi n và s  ki n trên đã đ ừ  tinh t …Bài th  v a là khúc anh hùng ca, v a là ngào, thi   ị  khúc tình ca v  kháng chi n, v  cách m ng và th  hi n rõ nét khuynh h ng tr  tình – chính tr ủ c a th  T  H u.

ơ ố ữ ữ ệ ậ ị

ợ ề Câu 2: Anh/ ch  hãy trình bày nh ng nét chính v  phong cách ngh  thu t th  T  H u. ả ờ G i ý tr  l i

ủ ữ ơ ố ữ : I. Nh ng nét chính c a phong cách th  T  H u

ị:

ấ ế ế ữ ượ ng. Nh ng v n đ  đ i s ng đ

ở ộ ệ ồ ả ề ờ ố ị ấ ơ ữ ờ ư ờ , đ i th ị ơ ề ậ c nhà th  đ  c p đ n ch ứ ủ  ồ   ng di n chính tr . Nh ng n i dung chính tr   y tr  thành ngu n c m h ng, ngu n

ả ạ ử

ở ậ ứ ử ề ậ ơ ố ữ ặ ạ : ng s  thi và d t dào c m h ng lãng m n ủ ế t B c ệ ở t

ề ữ ơ ố ữ ấ

ộ ế ề ữ ổ ầ ắ ậ  giai đo n  ử ị ồ ế

ệ ơ ố ữ ẩ

ậ ữ ậ ả

ị ả ử ứ

ộ ử ộ ơ ố ữ ứ ạ ả ng c ng s n và t

ộ ượ ả ằ ươ ơ ố ữ ng th  T  H u là th  gi ộ   ng lai xã h i ế ớ   i ưở i hình t

ứ ạ ể ệ ả ơ ố ữ ủ

ả ộ ố ưở ng, c a ánh sáng, gió l ng, ni m tin… ọ ơ ố ữ ươ ự ệ ế

ệ ấ

ế : ng m n ệ ọ ng này có liên quan đ n ch t Hu  c a h n th  T  H u. Đ c bi ồ ơ ố ữ ế ặ ồ ơ ệ ồ Th  là ti ng nói đ ng ý, đ ng tình, ti ng nói đ ng chí

ượ ệ ậ ph n ánh đ m nét hình  nh con ng ng

ườ i Vi ố ớ ế ề ạ ố   ả ổ t Nam, T  qu c ố ậ   ng và tình c m cách m ng hoà nh p và ti p n i v i truy n th ng tinh

ấ ố ộ

ủ ộ ủ ộ

ữ ơ ố ữ ấ ơ ố ữ ố

ệ ể ệ ộ

ữ ừ ử ụ  ng  và l ng s  d ng t ượ ệ ể ạ i bi u hi n đ ơ ố ữ ồ ớ ủ ệ ộ ễ ả ượ ệ ả ủ ồ ộ ơ ố ữ       1.Th  T  H u là th  tr  tình­ chính tr ườ ố ữ ­ T  H u ít nói đ n đ i t ữ ươ ế y u trên ph ơ ả c m xúc chân thành, sâu s c trong th ướ       2. Th  T  H u mang đ m khuynh h ế   ệ ắ  tr  đi mang đ m tính s  thi, ch  y u đ  c p đ n ạ Vi ­ Th  T  H u, đ c bi ơ ố ữ ừ  ấ nh ng v n đ  có ý nghĩa l ch s  và có tính ch t toàn dân. Cái tôi tr  tình trong th  T  H u t bu i đ u là cái tôi chi n sĩ, r i đ n cái tôi công dân, v  sau là cái tôi nhân dân, dân t c, cách   m ng.ạ ữ ấ ủ   ữ ườ ạ i đ i di n cho nh ng ph m ch t c a ­ Nhân v t tr  tình trong th  T  H u là nh ng con ng ứ ứ   ơ ố ữ ả ờ ạ ầ dân t c, th m chí mang t m vóc l ch s , th i đ i. C m h ng trong th  T  H u là c m h ng ế ự ờ ư ả ị l ch s  dân t c ch  không ph i là c m h ng th  s , đ i t . ề ướ ng v  lí t ­ Th  T  H u d t dào c m h ng lãng m n h ế ớ ấ ủ ch  nghĩa. Th  hi n cu c s ng b ng c m quan  y, th  gi ủ ề ủ ộ c a cái cao c , cái lí t ế ệ       3. Th  T  H u có gi ng đi u tâm tình, là ti ng nói c a tình th ọ ọ ­ Gi ng đi u th  T  H u là gi ng đi u tâm tình, trò chuy n, tâm s . Gi ng tâm tình, ti ng nói   ế ệ   ế ủ ồ ươ t còn do quan ni m yêu th ế ố ữ ề ơ ủ ” . v  th  c a T  H u: “  ơ ố ữ ậ ộ :        4. Th  T  H u đ m đà tính dân t c ả ộ ế ớ ­ N i dung :  Th  gi i hình t ả ư ưở ữ ệ  t t Nam. Nh ng t Vi ả ủ ạ ầ th n, tình c m, đ o lí c a dân t c. ể ơ ụ   ể ơ ậ : TH  T  H u s  d ng các th  th  truy n th ng c a dân t c, nh t là th  th  l c ề ơ ố ữ ử ụ ệ ­ Ngh  thu t ố   i nói quen thu c c a dân t c, nh ng ví von so bát. Th  T  H u th ờ ạ ộ ề c n i dung m i c a th i đ i.Th  T  h u r t giàu sánh truy n th ng nh ng l   ậ ở  ạ nh c đi u. Tính nh c c a th  T  H u cũng là m t bi u hi n tính dân t c trong ngh  thu t  ề b  sâu, di n t ườ ư ạ ủ ộ ệ c đi u tâm h n, đi u c m xúc c a dân t c, tâm h n dân t c. đ

ữ ị ố ườ ế Câu 3 : Theo anh/ ch , nh ng nhân t ng th  c a T  H u ơ ủ ố ữ  ?

i

ộ  nào tác đ ng đ n con đ ả ờ G i ý tr  l ộ ợ ế ẹ ở ứ ấ ổ ế ơ ộ x  Hu , m t vùng đ t n i ti ng đ p, th  m ng và giàu ớ ọ

ọ ơ ụ ư ộ ấ ề ườ i bi ộ ơ ơ ệ ố ị ả ừ ệ ơ ế ng c a th  ca dân gian x  Hu . ưở ố ữ ớ ứ ưở ạ : T  H u s m giác ng  lí t ng cách m ng, tham gia cách m ng t ố ượ ừ ị ộ  năm 1939­ 1942, sau đó v ủ ị ủ ế ạ ở ế ụ ụ ở ẫ ề ươ ữ ư ở ị ngươ : sinh ra và l n lên  ­  Quê h ố ề truy n th ng văn hóa, văn h c… ỗ ạ ơ ­ Gia đình: Ông thân sinh ra nhà th  là m t nhà nho không đ  đ t nh ng r t thích th  phú và   ư ầ ữ   ế ẹ t và thu c nhi u ca dao, t c ng . ham s u t m văn h c dân gian. M  nhà th  cũng là ng ỏ ố ữ ọ   ẹ ế ớ T  nh  T  H u đã s ng trong th  gi i th  ca dân gian cùng cha m . Phong cách ngh  và gi ng ơ ủ đi u th  sau này ch u  nh h ườ ng cách m ng ­ Con đ ị ắ ổ năm 18 tu i, b  b t và b  tù đày t ế ạ ộ ho t đ ng cho đ n Cách m ng tháng Tám, làm ch  t ch  y ban kh i nghĩa  ề ạ  nhi u c m ng ông gi ừ  ạ ạ ế ụ   t ng c tr n thoát và ti p t c  Hu . Sau cách   ơ ng v  khác nhau, nh ng v n ti p t c làm th . ọ  nhi u tr ng trách

ắ ọ ề ng th  c a T  H u? Câu  4  : Hãy trình bày ng n g n v  con đ ợ ả ờ ườ G i ý tr  l ơ ủ ố ữ i

ặ ắ ạ ệ ữ ừ ộ ấ t Nam t nh ng năm 1940

ồ ẩ ượ c chia (1946): g m 71 bài sáng tác trong 10 năm (1936 – 1946). Tác ph m đ

ờ ậ ặ ấ ế ủ ủ ươ t trong th i kì đ u tranh c a M t tr n Dân ch  Đông D ng, ố ơ ỗ ự (30 bài) đ do và ý chí, khí phách ể ệ t trong nhà giam th  hi n n i khao khát t ế ế i chi n sĩ cách m ng. ằ ượ ộ ậ ưở ợ ườ i phóng ng, ế ụ ế ề t ng c đ n 1 năm sau ngày đ c l p nh m ng i ca lí t ể ệ ắ lúc v c và th  hi n ni m vui chi n th ng.

ế ố ữ ố ớ ườ ươ ể ồ ộ ẹ ủ ấ ướ ồ ả ệ ự ủ ồ c.

ạ   (1961): ề ữ ệ ắ ẩ ộ ố ẹ   t đ p. ộ ố ồ

ấ ủ ọ ổ ế ầ ộ Ph n ánh cu c đ u tranh c a dân t c kêu g i c  vũ tinh th n chi n đ u c a dân t c , Ca ử ấ ợ ồ ổ ờ ộ ế ớ

ờ ỳ ổ ố ữ ậ ờ ớ c b

c vào th i k  đ i m i. Khuynh h ơ ố ữ ậ ộ

ứ ữ ề ộ

ơ ủ ị ẫ ổ ề ữ ấ ị ề ữ ẫ ơ ượ ộ ố ư ấ ọ ơ ố ữ ẽ ớ      Th  T  H u g n bó ch t ch  v i cu c đ u tranh cách m ng Vi ế cho đ n sau này.  T   yừ ấ  ơ ậ I. T p th   làm ba ph n:ầ ­  Máu l aử   (27 bài) đ ượ c vi ế ch ng phát xít, phong ki n, đòi c m áo, hòa bình… ượ ề ­ Xi ng xích c vi ạ ủ c a ng ế ừ ả ­ Gi t t  (14 bài) vi ặ ứ ướ ổ ế quy t tâm đu i gi c c u n ậ ệ ắ ơ t B c  Vi II. T p th     (1954)     ồ ờ ­ G m 24 bài sáng tác trong th i kì kháng chi n ch ng Pháp. ế ủ ệ ắ ậ   t B c là khúc tâm tình c a con ng ­ Vi i trong kháng chi n ch ng Pháp v i nh ng cung b c ấ ướ ư ả ng đ t n c m xúc tiêu bi u nh  tình yêu quê h   c, tình đ ng chí đ ng đ i, tình quân dân, ế ể ệ ờ lòng th y chung cách m ng. Đ ng th i th  hi n quy t tâm b o v  s  toàn v n c a đ t n  Gió l ngộ ơ ậ III.T p th     ớ ớ ể ệ ế ­ Tác ph m th  hi n ni m vui chi n th ng, cu c s ng m i v i nh ng quan h  xã h i t ả ố ớ Còn là lòng tri ân nghĩa tình  đ i v i Đ ng, Bác H  và nhân dân. IV. Ra tr nậ   (1977  Máu và Hoa  )       (1971),    ộ ủ ộ ấ ả ế ị ng i Bác H , t ng k t l ch s  đ u tranh.   V. M t ti ng đ n ( 1992) và Ta v i ta ( 1999 )  ướ   ấ ướ ướ ng ­ Đó là hai t p th  c a T  H u ra đ i khi đ t n ổ ữ ị  tình – chính tr  v n còn là m t nét  n đ nh trong th  T  H u. Tuy v y, nó không còn là tr   ả ộ   ệ ơ ể ệ ạ m ch c m h ng n i tr i nh t. Nhà th  th  hi n nh ng suy ng m, chiêm nghi m v  cu c ẽ ờ ố  đ i, v  nh ng giá tr  b n v ng trong cu c s ng. Gi ng th  đ m ch t suy t s ng, l .

ủ ố ữ ờ ả ị ơ Vi t B c Câu 5:  Anh/ch  hãy trình bày hoàn c nh ra đ i bài th ệ ắ  c a T  H u.

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ơ ượ ươ ể ờ ơ c sáng tác vào tháng 10 năm 1954. Đây là th i đi m các c  quan trung

ế ủ ờ ệ ắ

ế ở ề ủ ắ ẻ ế ớ ủ   ng c a ộ ế   t B c tr  v  th  đô Hà N i, sau khi cu c kháng chi n ượ ậ ạ ở  ủ i  c l p l

ả ố ề

ắ ự ệ ộ ờ ị

ế ố ớ ố ữ ặ ạ ườ ể ệ ữ ế i m t th i kháng chi n gian i kháng chi n đ i v i nhân

ệ ắ ươ ạ ­ Bài th  đ ộ Đ ng và Chính Ph  r i chi n khu Vi ch ng Pháp đã k t thúc v  vang v i chi n th ng Điên Biên Ph  và hoà bình đ mi n B c. ơ ể ế ử ­ Nhân s  ki n có ý nghĩa l ch s  này, T  H u vi t bài th  đ  ôn l ủ ổ kh  mà hào hùng th  hi n tình nghĩa sâu n ng c a nh ng con ng dân Vi ớ t B c, v i quê h ng cách m ng.

ơ ố ữ ộ ủ ệ ậ ạ ơ Vi t B c ệ ắ ( qua đo n trích

ượ ọ Câu 6: Tính dân t c c a ngh  thu t th  T  H u trong bài th   đ c h c ).

ợ i G i ý tr  l

ơ ệ ắ ộ   ậ ậ c h c) có ngh  thu t đ m đà tính dân t c:

ạ t B c( qua đo n trích đ ể ơ ả ờ ệ ượ ử ụ

ộ ng th y trong ca dao, dân ca truy n th ng đ

ề ả ươ ườ ạ ố ượ ọ  Bài th  Vi ể ơ ụ ộ ­ Th  th  l c bát là th  th  quen thu c đã đ ố ấ ườ ế ấ ­ K t c u đ i đáp th ể ễ ả ộ  n i dung tình c m phong phú v  quê h đ  di n t c s  d ng thành công. ố ề ng, con ng ượ ạ   c dùng m t cách sáng t o ổ i, T  qu c, Cách m ng…

ữ ữ ặ ư ạ ư ắ ể   ạ mình – ta” v i s  bi n hóa linh ho t và nh ng s c thái ng  nghĩa bi u

ượ nhân x ng “ ủ

ữ ừ ằ ụ ượ ệ ừ ư ệ

ộ ớ ự ế ả ấ c khai thác r t hi u qu . ẩ ng tr ng, đi p t ủ ượ ả ộ ộ ộ   ữ , đi p ng … quen thu c   c dùng m t cách

ừ ệ ố ơ ượ láy, phép đ i trong th , phép trùng đi p… đã phát huy đ c tính

ắ ấ ệ ạ ạ ơ ể ả ượ i đ c cái

ộ ­ C p đ i t ệ ả c m phong phú c a nó đã đ ệ ­ Nh ng bi n pháp tu t  b ng so sánh,  n d , t ơ trong th  ca dân t c, quen thu c trong cách c m, cách nghĩ c a quân chúng đ ễ nhu n nhuy n… ệ ố ử ụ ­ Cách s  d ng h  th ng t ệ ạ ủ ế t.  nh c c a ti ng Vi ệ ừ t B c r t giàu nh c tính, nh c đi u trong bài th  đã chuy n t  trong Vi ­ Ngôn t ồ ệ ệ ả đi u c m xúc, đi u h n dân t c.

Sãng Xuân Qu nhỳ

ượ ố ng “ ả   ơ Sóng, ý nghĩa bi u t ể ượ ng  c a hình   nh ủ sóng” và “em” trong bài th  ơ Sóng c a Xuân

ả Câu 1:  Hãy nêu hoàn c nh sáng tác  bài th   ệ ữ “sóng”,  m i quan h  gi a hai hình t Qu nh.ỳ

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ơ:

ề ế ể ả ượ ự ế ở

ể ơ ỳ ộ ấ vùng bi n Diêm Đi n (Thái Bình), là   ơ   t v  tình yêu, r t tiêu bi u cho phong cách th  Xuân Qu nh. Bài th  in

ủ ộ ”  :  ỳ ả ủ ượ ủ ơ

ư ừ

ườ ế ề ể ượ ồ ẻ ẹ ậ ườ ồ ổ ủ t tha sôi n i c a trái tim ng ể i ph  n . ộ ng tr ng tâm c a bài th  cùng tên.   ừ   óng là m t  n d  có ý nghĩa bi u tr ng v  tình yêu v a h n nhiên chân th t, v a ụ ư ụ ữ Sóng là bi u t ng cho v  đ p tâm h n ng i ph

sóng  em   ” và “   ”:        ộ ạ ư ề ỗ i là m t, đ u là n i lòng ng

ườ ả ữ ậ ớ ệ ự   i ph  n  đang yêu, là s  phân thân ủ   t trong trái tim yêu c a

ượ ườ ấ I. Hoàn c nh sáng tác bài th ­ Sóng đ c sáng tác năm 1967 trong chuy n đi th c t ế ề ơ ặ ắ m t bài th  đ c s c vi ọ trong t p ậ Hoa d c chi n hào ế . ể ượ  sóng   ng c a hình  nh “  II. Ý nghĩa bi u t ạ ­ Sóng là m t sáng t o đ c đáo c a Xuân Qu nh, là hình t ụ ộ ẩ ả Hình  nh s thi ữ n  đang yêu. ố III. M i quan h  giũa “  ụ ữ ­  Sóng và em tuy hai nh ng l ủ và hóa thân c a cái tôi tr  tình v i nh ng cung b c tình c m mãnh li ụ ữ i ph  n . Hình t ng ữ ng s ơ óng và em song hành, đan xen, qu n quýt trong toàn bài th .

ượ ượ ả ư ế ủ ơ ng  “ sóng”  đ c   miêu t nh th   nào trong bài  th   Sóng c a Xuân

Câu 2:  Hình  t Qu nh?ỳ

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ả ườ ự i con gái yêu đ

ẩ ụ ủ ơ ơ ơ ượ ng sóng, bài th  này còn có m t hình t

ủ ữ ể ượ ạ ớ ơ  tình c a nhà th . Tìm hi u hình t ủ   ư ng, là s  hóa thân, phân thân c a ữ   ộ ng n a sóng”, không th  không xem xét nó ng “

­ Sóng là hình  nh  n d  c a tâm tr ng ng ượ ữ cái tôi tr  tình c a nhà th . Cùng v i hình t ể là em ­ cái tôi tr ơ trong m i tố ư ng quan v i “ ủ ớ em”.

ừ ạ ở ị sóng trư c h t đ

ớ ế ị ủ ể ả ệ ồ

ễ ả ừ ụ ể ừ ượ ề ng

ạ ạ ự ụ ữ ườ ạ ả

ụ ể ủ ủ ườ ậ ỗ ể ồ

ươ ươ ộ ặ ạ ớ ồ ượ ợ ơ  ư ng dào d t, n i ti p c a nh p đi u câu th ố ế ủ ­ Hình tư ng ợ c g i ra t  âm h ạ   ữ ề ế ngũ ngôn. Đó cũng là nh p c a nh ng con sóng trên bi n c  liên ti p, tri n miên, vô h i vô h n. ộ ỳ sóng, Xuân Qu nh đã di n t    v a c  th  v a sinh đ ng nhi u tr ng thái, tâm ­ Qua hình t ữ   i ph  n  đang r o r c khao tr ng, nh ng cung b c tình c m khác nhau trong trái tim c a ng ề khát yêu đ   i con gái đang yêu đ u có th  tìm ấ ở ự  s  t th y ng. M i tr ng thái tâm h n c  th  c a ng ủ sóng. ng đ ng v i m t đ c tính nào đó c a

ủ ỳ ể ệ ẻ ẹ  th  hi n v  đ p

óng” trong bài th  cùng tên c a Xuân Qu nh đã ụ ữ

ơ ư ế ợ ượ ng  “s Câu 3: Hình t ờ ồ ủ i ph  n  khi yêu nh   th  nào ? tâm h n c a ng ả ờ G i ý tr  l i

ượ ng

ườ ậ ủ ộ ượ ồ ủ ạ

ữ ườ sóng trong  bài thơ cùng tên c a Xuân Qu nh ụ ữ ấ ạ ự t và nh ng rung đ ng r o r c trong lòng mình. Ng ụ ữ ng mãnh li ẻ  ỏ  ụ

ỳ , ta có th  c m nh n đ ể ả c v ạ i ph  n   y m nh d n, ch  đ ng bày t ộ i ph ị ữ

ế ớ ộ ể tìm ra t n bậ ể”, đ n v i cái cao r ng, bao dung. Đó

Vì tình yêu muôn thu  ­ Có

ớ ồ ườ ờ ứ  đ ng yên ạ

ư ậ ấ ầ

ồ ọ

ậ ộ ể ). Nh ng đó cũng là m t tâm h n th t trong sáng,  ư i và có g c r  v y r t g n gũi v i m i ng

ố ễ

ủ ­ Qua hình t ườ ẹ i ph  n  trong tình yêu. Ng đ p tâm h n c a ng ươ ệ ữ nh ng khao khát yêu đ ư ủ ụ ộ ữ ấ n   y th y chung, nh ng không còn th  đ ng, cam ch u n a. ậ ẹ ừ ỏ ơ ứ ­  Sóng d t khoát t  b  n i ch t h p đó, đ  “ ệ ạ ” trong tình yêu. ẻ hi n đ i là nh ng nét m i m , “ ụ ữ i ph  n  đó giàu khao khát, không yên l ng: “ ­ Tâm h n ng ư ề ” (Thuy n và bi n bao gi ủ th y chung vô h n. Quan ni m tình yêu nh ộ ứ trong tâm th c dân t c.

(Trích Tr

§Êt Níc ặ ườ M t đ ng ca

ọ ) ng khát v ng ễ

ườ                                                                              Nguy n Khoa Đi m

ươ ườ ượ ng khát v ng ng th  “ ấ ướ ” (tr ng ca ấ   ng đ t

ặ ườ ấ ọ Câu 1: Đ c ch ướ ừ ạ ừ c v a l n ơ Đ t N c ị  v a quen – xác đ nh cái M t đ “l ”ạ  và cái “quen”  y trong ch ọ ), hình t ơ ươ ng th .

iả ờ Tr  l ơ ễ ượ ề hình t

ả ử ụ ươ ậ

s  d ng ch t li u văn hóa dân gian khá đ m đ c trong ch ậ

ỉ ợ ẫ

ữ ầ ả ộ ề t (

ữ ả ,…)  đã bi n nh ng ch t li u văn hóa dân gian thành thi li u đ  t o ra nh ng t

ế ớ ệ ố ả ơ ế ấ ệ ẳ ng khác v i dân gian. Ch ng h n, cùng là hình  nh “

ưở ể ệ ứ ề ợ ồ ạ  ở ấ ướ  l  quen  Đ t N c         và    . Cái     :     trong th  Nguy n Khoa Đi m   ng  ơ ấ ệ ở ặ ­ Quen là b i tác gi   ng th : có ộ cái sàng, cái kèo, cái c tộ , tóc mẹ  ậ ụ ạ ụ ố ố i s ng, t p quán sinh ho t, v t d ng quen thu c ( phong t c, l ổ ế ầ ớ   thì b i sau đ u…), có ca dao, truy n thuy t, c  tích,..có khi d n nguyên văn, có khi ch  g i ra ế mi ng tr u, cây tre ộ m t vài ch , m t hình  nh chi ti ­ Lạ là b i tác gi ư ở ạ th  mang ý t ca dao là th  hi n tình yêu đôi l a, tình nghĩa v  ch ng thì trong th  Nguy n Khoa Đi m l ứ  ể ạ ư ừ ” nh ng trong mu i – g ng   ạ   ễ ơ i

ề ệ ử ụ ệ ặ ố ộ

ể ệ ấ ạ ủ ậ ấ ầ ộ ở

ế ề ề ệ ễ ề ộ ấ ệ ng :  c. ữ t là vi c s  d ng nh ng ch t li u văn hóa dân th  hi n truy n th ng đ o lí dân t c. Đ c bi   ướ ủ   ổ ậ ư ưở Đ t N c c a  t gian  y tr  thành m t th  pháp ngh  thu t góp ph n làm n i b t t ấ ướ ủ Đ t n Nhân dân –  m t đóng góp c a Nguy n Khoa Đi m khi vi t v  đ  tài

§µn ghi ta cña Lor- ca                                                                                                      Thanh Th oả

ữ ể

ắ ơ ả ề ặ ị ể   ế ự Câu 1 : Nh ng đ c đi m nào v  thân th  s  nghi p c a Lor – ca đã giúp anh/ch  hi u ủ ơ “Đàn ghi ta c a Lor – ca”  sâu s c h n bài th

ợ ệ ủ ủ c a Thanh Th o? ả ờ G i ý tr  l i

ệ ế ự

ọ ạ ệ ữ

ớ ồ ỏ ầ ế ừ ự ượ ủ ẩ

ọ ạ ậ ấ ượ ủ ứ ở c coi là th n đ ng v i năng khi u thiên b m trên nhi u lĩnh v c ngh c coi là “

ự ạ ộ

ấ ế ệ ủ ờ

ớ ủ

ộ ế ề ờ ố ộ ế ộ

ẽ ạ ể ượ ị ộ ấ ờ ợ

ộ ở . Tên tu i ông tr  thành m t bi u t ủ ế ố ế ớ i ph n đ i ch  đ ọ ả ả ờ ậ ệ ộ ố ấ ế ộ    ng, thành ng n c  t p h p các   i chi n đ u ch ng ch  nghĩa phát xít b o v  văn hóa dân

ủ ủ

ưỡ ề ộ ơ

i tri âm, đ ng đi u và ng ự ố ấ ủ ủ

ẻ ẹ ủ ờ

ệ ủ ữ ể ộ ệ ồ ng m  tài   ố   ả ố ủ ế ” là s  xót xa ti c nu i c a Thanh Th o đ i ệ ườ i ngh  sĩ Lor – ca. Chính vì   ắ   t v  thân th  và s  nghi p c a Lor – ca s  giúp cho chúng ta hi u sâu s c

ể ượ ượ I. Thân th , s  nghi p Lor – ca : ộ ­ Lor – ca ( 1898 – 1936 ) là m t trong nh ng tài năng sáng chói c a văn h c hi n đ i Tây Ban   ệ  ề Nha. T  nh , ông đ ộ ọ ơ   con chim h a mi c a x  s  Tây thu t: th  ca, h i h a, âm nh c, sân kh u... Ông đ Ban Nha”. ậ ệ ạ ủ   ấ ­ S  xu t hi n c a Lor – ca và nhi u tài năng khác cùng ho t đ ng ngh  thu t nhân đ o c a ớ   ầ ộ ả ộ ủ  đã khi n cho đ i s ng tinh th n c a Tây Ban Nha và c  m t vùng r ng l n ông lúc b y gi ở ự ưở ả thu c khu v c Tây Âu tr  nên sôi đ ng. Chính  nh h   ng to l n c a Lor – ca là nguyên nhân ị ế ở ị ắ t b i ch  đ  phát xít Phrăng – cô Tây Ban Nha. khi n ông b  b t và b  gi ế ủ ­  Cái ch t c a Lor – ca đã làm dâng lên m t làn sóng m nh m  trên th  gi ổ cai tr  đ c tài lúc b y gi ế ớ nhà văn hóa Tây Ban Nha và th  gi ộ t c và văn minh nhân lo i. II. Lor – ca và bài th  “ơ ả  Đàn ghi ta c a Lor – ca  ” c a Thanh Th o  :     ườ ả ­ Nhà th  Thanh Th o là m t trong s  r t nhi u ng năng c a Lor – ca. Bài th  “ ớ v i thiên tài Lor – ca, đ ng th i tái hi n v  đ p bi tráng c a ng ế ẽ ậ v y, nh ng hi u bi ơ ẻ ẹ c th  hi n trong bài th . v  đ p hình t ơ Đàn ghi ta c a Lor – ca ệ ồ ự ế ề ể ệ ng Lor – ca đ

ữ ủ ổ ơ ả ượ ể ệ ơ Đàn c th  hi n trong bài th

ớ Câu 2: Nh ng tìm tòi đ i m i th  ca c a Thanh Th o đ ủ ghi ta c a Lor­ ca ?

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ả ệ t. Bài th

ể ả ơ ỗ ự ổ  tiêu bi u cho ki u t ơ Đàn ghi ta c aủ   ơ ớ ể ư    duy th  Thanh Th o trong tìm

ơ ổ

ạ ỏ ọ ữ ắ  do, g t b  m i qui t c ng  pháp, không s ử

th  th ấ

ể ơ ể ệ ự ữ ạ ơ ơ ­ Thanh Th o là nhà th  đi tiên phong trong n  l c đ i m i th  Vi ố Lor­ ca in trong t p ậ Kh i vuông ru­ bích ạ ệ ươ ng đ i. tòi, cách tân cho th  Vi t đ ả  : ủ ơ ớ ữ ­  Nh ng tìm tòi, đ i m i th  ca c a Thanh Th o ả ử ụ Ở ể ơ : Thanh Th o s  d ng th  th  t ể ơ ự        +  ấ ơ ả ạ ụ d ng d u ch m câu đ  cho m ch c m xúc tuôn trào qua các dòng th . ấ        + C u trúc bài th  th  hi n s  giao thoa gi a th  và nh c.

ấ ạ

ậ ự ; h n lo n  ỗ ụ ự ạ ở ề ặ    b  m t ộ ư

ữ ệ ủ ậ ở ề ư ữ ng: nh ng suy t ả , chiêm nghi m c a Thanh Th o v  Lor­ ca, v  ngh  thu t.

ắ ỗ ơ là c u trúc ru­ bich theo nguyên t c h n lo n và tr t t ư ẻ ờ ạ  b  sâu. Câu ch  có v  r i r c nh ng th c ra v n xoay quanh tr c m t t ề ể ượ ệ ượ ả ẫ ề ng cao, đ ơ đa nghĩa, mang tính bi u t ạ c sáng t o theo l ố ạ  i l

ơ ượ ự ư ấ        + C u trúc th ấ mà nh t quán  ưở t        + Ngôn ng , hình  nh th ủ hóa c a th  t ữ ng tr ng, siêu th c.

ợ ả ờ Câu 3 : Ý nghĩa nhan đề «  Đàn ghi ta c a Lor­ca ủ G i ý tr  l » ?  i

ơ :

ố ề ấ ủ ấ ướ

ự ể ồ ủ ấ ướ c Tây Ban Nha. Đàn ghi ta g n bó thân thi

ạ ữ ề ạ ụ ộ ẻ ạ ắ ồ ớ ng ca hát và sáng t o. Cây đàn ghi ta luôn đ ng hành v i ng

ệ ứ ố ợ

ấ ờ

i ca tranh đ u ch ng đ c tài phát xít. Đàn ghi ta là bi u t ậ ủ ườ ệ

ấ ứ ườ ệ ế ộ ố ớ ấ ướ c Tây Ban Nha, cho con đ ệ ừ ả  c m h ng v  cu c đ i và cái ch t bi tráng c a ng t v  Lor­ ca, t

ủ ộ ở ủ i ngh  sĩ thiên   ể   ả  » tr  thành m t hình  nh mang ý nghĩa bi u

ượ ấ ẩ ng, có s c khái quát cao đ

c l y làm nhan đ  tác ph m. ấ ợ ề ườ ệ ề ạ ậ ủ   ng đ u tranh và sáng t o ngh  thu t c a

I. Ý nghĩa nhan đ  bài th ­ Đàn ghi ta là nh c c  truy n th ng tiêu bi u nh t c a đ t n c và âm nh c Tây Ban Nha, là   ầ ề ế ớ   ni m t  hào và là m t ph n h n c a đ t n t v i ườ ườ   Lor­ ca trên nh ng n o đ i ộ   ồ ủ ữ ệ ủ ngh  sĩ lãng du ca hát nh ng vui bu n c a nhân dân, ng i ca s c s ng mãnh li t c a dân t c, ể ượ ố ư ấ   cũng nh  c t lên l ng cho tình yêu ủ c a Lor­ ca đ i v i đ t n   ng ngh  thu t c a Lor­ ca, cho khát ố ờ ả ọ v ng cao c  mà Lor­ ca nguy n ph n đ u su t đ i.  ề ộ ờ ơ ế ề ­ Bài th  vi tài Lor­ ca nên hình  nh ả « Đàn ghi ta c a Lor­ ca ề ứ ượ t ề ấ ­ Nhan đ   y g i v  chân dung Lor­ ca , v  con đ Lor­ca.

ạ ờ ề ừ ủ ủ ơ « Đàn ghi ta c a Lor­ ca » ? Câu 3 : Chép l i  và nêu ý nghĩa l i đ  t

ả ờ c a bài th ợ i G i ý tr  l

ờ ề ừ:

ủ ơ « Đàn ghi ta c a Lor­ ờ ề ừ i đ  t ». Đó là l v i cây đàn cho bài th

ầ ế ủ i di ngôn đ y tâm huy t c a ng

ố ấ

ị ờ ờ  » ­ đó là l ộ ạ ề ề ả ự ị ố ế nh  luôn b  ám  nh, tiên c m v  cái ch t. Và Lor­ ca mu n đ

ượ ế  : «  Hãy chôn tôi v i cây đàn t

ồ ủ ấ ướ ớ ứ ự

ủ ổ

ấ ướ ầ ố ồ ả ắ ự ậ ể ượ ng cho s  nghi p sáng t o ngh  thu t c a Lor­ca v i

ệ ế ệ ậ

ậ ủ «  khi tôi ch t hãy chôn tôi v i cây đàn ể ọ ưở ệ ố ủ ế ệ ườ ệ ớ ng cho th  h  sau v ng b n thân đ  d n đ

ỏ ả ậ ủ ư ế

ệ ậ ả ớ ạ ủ ậ ố ườ ệ ở ớ ướ   c  » ­ còn là mong  ả ươ ớ   i. n t ự ồ   ượ c công chúng yêu m n đ a lên đài danh d  r i ế  ạ ng sáng t o ngh  thu t v n không có gi i h n c a th

ơ ề ừ ợ ề ẹ ủ ưở ứ ộ ơ   ệ ng cao đ p c a m t ngh  sĩ chân chính có s c kh i g i v  chân dung và lý t

ứ I. L i đ  t ớ ế ­ « Khi tôi ch t hãy chôn tôi ca » c aủ   Thanh Th o vi ả ế ề t v  Lor­ ca. ơ : ờ ề ừ ủ i đ  t  c a bài th II. Ý nghĩa l ệ   ườ ế ớ ­ «  khi tôi ch t hãy chôn tôi v i cây đàn i ngh  sĩ ấ ướ ệ ườ   i n n đ c tài phát xít đang ng  tr  trên đ t n c Tây Lor­ ca. Ng i ngh  sĩ đ u tranh ch ng l ả ằ ư ấ c n m trong   Ban Nha b y gi ơ ủ  ». Cây đàn  c cùng cây đàn th  c a mình, Lor­ ca vi lòng đ t n ộ ơ ủ c Tây Ban Nha nên câu th  c a Lor­ ca ch a đ ng m t tình yêu   ghi ta là ph n h n c a đ t n ệ T  qu c n ng nàn, tình yêu ngh  thu t say đ m c a Lor­ ca.  ạ ­ Hình  nh đàn ghi ta còn là bi u t nguy n cách tân ngh  thu t. Cho nên  ố mu n c a Lor­ca  : mu n xóa b   nh h ố Lor­ca không mu n ngh  thu t c a mình vì đ vô tình tr  thành v t c n trên con đ ệ h  sau. ­ Câu th  đ  t ợ ả g i c m h ng cho toàn bài.

ượ ủ ả hình t

ng Lor­ ca đ ể ệ ủ ữ ọ ộ ượ ? Nét đ c đáo trong cách th  hi n c a Thanh Th o ắ   c Thanh Th o kh c ả  ? Câu 4 : Trong bài th  ơ Đàn ghi ta c a Lor­ ca, ả h a qua nh ng hình  nh nào

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ớ ệ ữ ề ộ ể ấ ạ

ệ ấ ế ằ ng cách tân ngh  thu t: «

ệ ti ng đàn  b t n ế i thi u b ng nh ng nét ch m phá có tính ch t tiêu bi u v  m t nh c sĩ thiên ỏ ắ  », v i giai ớ   ỏ  », «  lang ọ ướ  », « áo choàng đ  g t ự  », « yên ng a m i mòn

ộ  ».

ư c Tây Ban Nha ­ quê h

ng tr ng cho âm nh c, cho đ t n ấ ị ượ ấ ạ ợ ườ ả

ấ ướ ộ ấ ậ ậ ớ ề ườ ữ ệ ệ ấ c gi ậ ườ c ầ  li­la li­ la li­ la », v i «ớ  v ng trăng ch nh choáng ề  đ n đ c ơ ề ả ủ ng gi a con ng ươ   ng ấ   ng Tây Ban Nha, đ u ữ   ng gi a khát i cách tân ngh  thu t v i n n ngh  thu t già nua, đ u tr

ườ ủ ủ ớ ề ị ộ ự ệ ượ ­ Lor­ ca đ ớ tài v i con đ đi u ghi ta « ề thang v  mi n ­ Các hình  nh đ u có giá tr  t ủ c a đàn ghi ta, c a môn đ u bò tót. Hình  nh  y g i lên m t đ u tr ườ tr ọ v ng t do dân ch  c a công dân­ ngh  sĩ Lor­ ca v i n n chính tr  đ c tài.

ủ ế ủ ượ cái ch t c a Lor­ ca đ

ắ ọ ả ữ ế ậ ủ ị ề Câu 5 : Trong bài thơ Đàn ghi ta c a Lor­ ca, nh ng chi ti t nào ắ ọ ằ   c kh c h a b ng ế ấ  ?

? Trình bày ng n g n c m nh n c a anh/ch  v  cái ch t  y ả ờ ợ G i ý tr  l i

ắ ằ ọ ế c kh c h a b ng chi ti ế   áo choàng bê b tế  đỏ » và ti ng ghi ta t «

ế ủ ộ ấ ỗ

ư ự ế ế ọ ườ ả ự ố

ộ ng tr ng cho khát v ng t ư ế ủ ế ẫ » và «  ròng ròng máu ch yả  ». Lor­ ca ch t nh ng ti ng đàn c a Lor­ca v n « ọ    b ng kinh i c m th y « ọ  do và s  s ng, khát v ng tình yêu    như

ệ ủ ự ế ủ I. Cái ch t c a Lor­ ca     :   ượ ế ủ ­ Cái ch t c a Lor­ ca đ « ròng ròng – máu ch yả  ».  ế ­   Cái ch t c a Lor­ ca là cái ch t bi tráng, đ t ng t làm m i ng ượ hoàng ». Lor­ca ch t, ti ng đàn t đã « v  tanỡ ỏ ọ c  m c hoang », s  nghi p c a Lor­ca thì b t t ấ ử .

ượ ủ , hình t

ơ ơ Đàn ghi ta c a Lor­ ca ả ng Lor­ ca đ ủ ượ ắ ọ ở ầ  6 dòng m  đ u bài th   ữ ệ ớ i thi u bàng nh ng hình  nh nào c nhà ữ    ? Nêu ng n g n ý nghĩa c a nh ng

ả Ở Câu 6 :  ả th  Thanh Th o gi ấ hình  nh  y.

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ơ ằ ệ ữ ng Lor­ ca đ c nhà th  Thanh Th o gi i thi u b ng nh ng hình  nh

ỏ ế ả ầ ả  : ti ng đàn ượ ế ớ ự c, áo choàng đ  g t, li­ la li­ la li­ la, v ng trăng ch nh choáng, yên ng a m i mòn, đi

ơ ề

ạ ượ ệ ậ ộ

ươ ng tr ng cho âm nh c ­ cho ngh  thu t dân t c Tây Ban Nha, ủ   ng c a ng c a cây đàn ghi ta ( Tây Ban C m), quê h

ư ươ ủ ủ ứ ở ng c a Lor­ ca. ; đó là quê h

ủ ấ ủ ầ ươ  : m t công dân Lor­ ca đ u tranh cho t

ệ ấ ộ

ậ ọ

ấ ướ ề ệ ả ả

ệ ế ờ ơ ườ   i c Tây Ban Nha, Lor­ ca hi n lên là ng ạ   t yêu đ i và cô đ n trong hành trình sáng t o,

ệ ậ

ữ ữ ệ ệ ộ

ế ả ượ ủ ữ ả ượ I Hình t ỏ ắ ọ ướ b t n ộ ề lang thang v  mi n đ n đ c. II. Ý nghĩa các hình  nhả  :  ấ ả ­ Các hình  nh  y có ý nghĩa t ợ ề ấ ướ g i v  đ t n c Tây Ban Nha – quê h ộ ấ môn đ u bò tót – nét văn hóa đ c đáo c a x  s  Tây Ban Nha ự  ộ ậ ả ầ ­ Các hình  nh góp ph n tô đ m chân dung c a Lor –ca ế ộ ộ ạ ố ủ i ch  đ  đ c tài phát xít Phrăng­ cô, m t ngh  sĩ Lor­ ca đ u tranh cho do, dân ch , ch ng l   ệ khát v ng cách tân ngh  thu t.  ợ ­ Các hình  nh trên còn g i hình  nh trên n n đ t n ồ ngh  sĩ lãng du có tâm h n phóng khoáng, tha thi ấ cách tân ngh  thu t và đ u tranh.  ế ề ả ­ Nh ng hình  nh vi ế Lor­ ca. Chính vì th  mà hình t ậ ủ   t v  Lor­ ca là nh ng thi li u quen thu c trong th  giói ngh  thu t c a ả   ng Lor­ca trong suy c m c a Thanh Th o và nh ng hình  nh

ơ ư ủ ế ẩ

ả ộ ộ th  trong thi ph m c a chính Lor­ ca nh  hòa tr n vào nhau làm nên ti ng nói tri âm chân thành và c m đ ng.

Ngêi l¸i ®ß S«ng §µ                                                                                     Nguy n Tuân

ớ ễ ề ệ Câu 1 : Gi i thi u vài nét v  tùy bút Sông Đà c a Nguy n Tuân?

ủ iả ờ Tr  l

ồ ả ơ ở ạ

ế ế ủ ễ ố

ườ ộ ồ ớ ộ ộ ự ễ i.Th c ti n xây

vùng cao đã đem l

ệ ậ ặ ộ d ng phác th o.  năm 1958 c a Nguy n Tuân. Ông s ng v i b  đ i,  ng và đ ng bào các dân t c ít ng ạ ồ ả i cho nhà văn ngu n c m h ng sáng t o. ắ i Tây B c, đ c bi t

ấ ứ ợ ả ườ Sông Đà là ca ng i c nh v t và con ng ử ử ủ ườ ” đã qua th  l a c a vùng đ t này.

ườ ể ệ i lái đò sông Đà ậ ộ    nói riêng tiêu bi u cho phong cách ngh  thu t đ c

ẹ ừ ạ ộ

trong cu c  ả ệ ạ ủ ữ ọ ả ộ ­ Sông Đà g m 15 bài tùy bút và 1 bài th   ự ế ả ủ ­ Sông Đà là k t qu  c a chuy n đi th c t ầ ườ thanh niên xung phong, công nhân c u đ ạ ớ ở ộ ố ự d ng cu c s ng m i  ủ ạ ủ ­ N i dung ch  đ o c a tùy bút  ấ nhà văn đi khám phá “ch t vàng m i ­ Sông Đà nói chung và Ng ủ đáo c a Nguy n Tuân sau Cách m ng tháng Tám: uyên bác, tài hoa, tìm cái đ p t ố s ng hi n t ễ i c a nhân dân lao đ ng, câu ch  g t giũa tinh x o, câu văn giàu hình  nh.

ị ế ề ậ ủ ễ ệ t v  phong cách ngh  thu t c a Nguy n

ể ắ ọ i lái đò sông Đà? Câu 2 :  Anh/ ch  hãy nêu ng n g n hi u bi ườ Tuân qua tùy bút Ng

Tr  l iả ờ

ậ ườ ở ươ i

ệ ấ ự ộ ỹ ph ộ

ả ậ ớ ẻ ẹ ệ ư ộ ườ ệ ệ   ng di n  góc đ  m  thu t và tài hoa. Sông Đà hi n lên v i v  đ p kì vĩ và là m t công trình   ậ   i lái đò nh  m t ngh  sĩ tài hoa trong ngh  thu t

ứ ở ư ị ụ ề ị

ệ ả ậ ọ ự ữ ữ t v  con sông hung d  và th  m ng.

ự  nhi u lĩnh v c nh  đ a lí, l ch ơ ộ ữ ệ ả

ậ ễ ấ ử ụ ưở ng, b t ng  và đ c đáo (s  d ng ngh  thu t nhân hóa, so sánh…)

ộ ể ệ ở ườ ườ ủ ễ ễ ­ Nguy n Tuân r t m c tài hoa, luôn nhìn nh n, đánh giá c nh v t và con ng ẹ ở ậ cái Đ p,  ệ ờ ủ ạ ậ ệ ngh  thu t tuy t v i c a t o hóa; còn ng ượ t thác gh nh.  v ớ ­ V i ngòi bút uyên bác, nhà văn đã v n d ng nh ng tri th c  ể ế ề ử s , quân s , võ thu t, đi n  nh, văn h c…đ  vi ữ ­ Văn phong Nguy n Tuân phóng túng, ngôn ng  điêu luy n và phong phú, nh ng hình  nh giàu ứ s c liên t ­ Ng ờ i lái đò Sông Đà  th  hi n rõ nét s  tr th  lo i tùy bút c a ngòi bút Nguy n Tuân. ệ ậ ở ể ạ ng

ủ ủ ữ ệ

ặ ể ậ ụ ổ ậ ữ ữ ựơ ễ ể

ễ Câu 3: Nguy n Tuân đã phát hi n ra nh ng đ c đi m nào c a sông Đà? Nh ng th  pháp   ệ   ậ ặ ắ ệ c Nguy n Tuân v n d ng đ  làm n i b t nh ng phát hi n ngh  thu t đ c s c nào đ ủ c a mình?

Tr  l iả ờ

ổ ậ ấ ủ ễ ế ề ệ ạ hung b o và tr ữ t v  sông Đà, Nguy n Tuân phát hi n hai nét n i b t nh t c a sông Đà là

ạ ữ ủ ả ậ tình c a con sông, tác gi ế ợ   ụ  đã v n d ng k t h p

ủ ệ ­ Vi tình. ấ ổ ậ ể ­ Đ  làm n i b t tính ch t hung b o và tr ậ ề nhi u th  pháp ngh  thu t:

ậ ế ụ

ạ ệ ấ ứ ướ ố

ả ể ế ệ t b t c  con thuy n nào dám v ế ướ c h t, ph i k  đ n ngh  thu t nhân hóa. Đá trên thác sông Đà mai ph c, bày ậ ” đ  tiêu di ượ ể t thác. N c thì kêu r ng lên, vào hùa ể ể ề ộ hi m đ c nh t

ệ ữ ữ ễ ệ

ẹ ể ệ ”. Con sông còn đ p v i “

ư tuôn dài tuôn dài nh  áng tóc tr  tình ừ ừ l  l c “  ”, mùa thu thì n ề ướ ử ụ ủ ữ + Nguy n Tuân còn s  d ng nhi u cách so sánh nh ng hình  nh c a đá, c a n

ủ ướ ệ ườ ủ ả ộ ượ i lái đò, … Qua ngòi bút c a nhà văn, cu c v ủ   c, c a ư ộ   t thác hi n ra nh  m t

+   Tr “th ch tr n ấ ”. ữ ớ v i đá đ  đánh nh ng mi ng đòn “ ậ       + Ngh  thu t trùng đi p và bút pháp tr  tình đã giúp Nguy n Tuân th  hi n rõ nét tr  tình   ữ ớ mùa xuân dòng   ủ c a con sông “ ỏ ọ  chín đ ...”… xanh ng c bích ễ ề ế ủ ậ thác, con thuy n, ng tr n th y chi n,…

ậ tù i t ữ ườ ử  v i ớ Ng

ấ i lái đò Sông Đà ậ ủ ướ ệ ễ ườ t v  phong cách ngh  thu t c a Nguy n Tuân tr ố   ể ữ , nh n xét nh ng đi m th ng ạ   c và sau Cách m ng

Câu 4: So sánh Ch  ng ệ ề nh t và khác bi tháng Tám năm 1945?

Tr  l iả ờ .

ẩ ả ệ ề ứ ướ

ộ ư ủ ượ ệ ủ ườ

ủ ữ ằ ệ ệ ữ ủ ượ , tr  tình c a sông Đà và tài v ữ   c cái tuy t mĩ, nh ng t c a nhà văn tr ộ   i ngh  sĩ. Đó là cái tài th  pháp c a m t   t thác

ế ớ ề ươ ế ậ ườ ề ệ ẫ ng di n văn hóa th m mĩ, ti p c n con ng i thiên v

i thiên v  ph ệ ng di n tài hoa, ngh  sĩ.

ả ả

ữ ượ ọ c g t giũa tinh x o, câu văn giàu hình  nh, tài hoa, uyên bác. ệ . t ạ ữ

ủ ng đ n s  tài hoa c a nh ng nhà nho “ ạ

ố ế ễ c cách m ng, Nguy n Tuân h ứ ế ế ả ướ  h ng đ n cu c s ng lao đ ng hi n t i c a nhân dân.

ố ộ ễ ệ ở ầ ữ

ấ ấ ữ ườ ử , Nguy n Tuân đi tìm ch t tài hoa ngh  sĩ  ườ i lái đò Sông Đà, Ng ộ ố  tù i t ả t (Hu n Cao, qu n ng c…). Trong ườ i   t ng l p nh ng con ng ở ườ  ng i ớ  ông tìm ch t tài hoa

ụ ườ ườ ộ ấ . ể I. Đi m th ng nh t ể ệ ả ­ C  hai tác ph m đ u th  hi n c m h ng mãnh li ộ ả ng đ c đáo, tác đ ng vào giác quan c a ng c nh t ư ẻ ễ ấ Hu n Cao, đó là cái hùng vĩ, d  d n cũng nh  v  di m l ườ ủ i lái đò. c a ng ế ậ ­ Ti p c n th  gi ệ ươ ph ­ Câu ch  đ ự II. S  khác bi ế ự vang bóng m t ộ ướ ướ ­ Tr ẹ th iờ ”, ti c nu i quá kh , ti c nu i nh ng nét đ p văn hóa đã xa; sau cách m ng, ngòi bút tác  ữ ệ ạ ủ gi ­ Trong Ch  ng ấ ệ ặ đ c bi i lao đ ng bình th lái đò, ng ng.

ơ ề ừ ủ ườ Ng i lái i nguyên văn  và nêu ý nghĩa c a hai câu th  đ  t trong tùy bút

ễ ạ Câu 5: Chép l ủ đò Sông Đà c a Nguy n Tuân.

iả ờ .

ườ ủ ễ Tr  l i lái đò Sông Đà  :   c a Nguy n Tuân

Ng  trong tùy bút    ế

ơ ề ừ 1. Hai câu th  đ  t             ­  “ Đ pẹ  v y thay ti ng hát trên dòng sông” ậ                                                                        (Wladyslaw Broniewsski)

ộ ắ ư ễ ơ

ậ ơ ợ ề ẻ ẹ ữ Câu th   g i v  v  đ p tr ủ   ợ ả  tình , g i c m  c a

ư

ủ ộ ả

ượ ạ ơ ợ ề ộ ộ ẩ       “Chúng th y giai đông t u, Đà giang đ c b c l u”                                                                     (Th  Nguy n Quang Bích) ơ ề ừ 2. Ý nghĩa hai câu th  đ  t ế ­  “ Đ pẹ  v y thay ti ng hát trên dòng sông”:  ồ ứ ố ư Sông Đà; Sông Đà nh  có s c s ng, nh  có linh h n. ắ ư ẩ ­ “Chúng th y giai đông t u, Đà giang đ c b c l u”:  ậ ủ ự ư ưỡ i qui lu t c a t c nh  c tính cánh ngang ng ng l ớ   Câu th  g i v  hình  nh Sông Đà v i ấ  nhiên, m t Sông Đà r t cá tính, đ c đáo.

ậ ủ ị ề ượ ườ Ng i lái đò Sông Đà : C m nh n c a anh ch  v  hình t ng Sông Đà qua tùy bút

ả Đ  bàiề ễ ủ c a Nguy n Tuân.

ầ Bài làm c n có các ý sau:

ả ẩ ệ ề ớ , tác ph m: i thi u khái quát v  tác gi

in trong t p ậ Sông Đà (1960).

ắ ễ ườ i lái đò Sông Đà ẻ ẹ ườ ẩ ượ i Tây B c qua hình t ể ệ    tác ph m này, nhà văn đã th  hi n ườ   i lái ng Sông Đà và ng

ượ ề c nhà văn quan sát và miêu t ả ở ộ  nhi u góc đ  : ng Sông Đà:          ệ  : Sông Đà đ i thi u ủ ẩ Ý 1: Gi       + Nguy n Tuân là nhà văn tài hoa, có phong cách đ c đáo. Ở       + Ng khá thành công v  đ p thiên nhiên, con ng đò.  ượ  Ý 2: Hình t ớ        I. Cách gi “Chúng th y giai đông t u

ắ ư

ỉ ả ộ Đà giang đ c B c l u” ng Đông, /  ch  có sông Đà theo h

ướ ề ượ ướ ầ ủ ắ ) ng B c ộ c cái th n, cái đ c đáo c a sông

ệ ạ ấ ượ ng v  Sông Đà ; đã thâu tóm đ ễ

ề ọ    (M i con sông đ u ch y theo h  Cách gi ớ i thi u t o  n t ữ ủ ầ Đà và cái th n ch  c a Nguy n Tuân. ề  :        II. V  tính cách

ạ ể :

ộ ự ế ầ / ng i ồ / vách đá ch t lòng sông Đà nh ộ ờ đá b  sông

ầ ấ ạ d ng vách thành ấ ư m t cái y t h u ứ ấ

ệ ụ t ph t đèn đi n

ợ ổ ề ề ượ ả ử ụ s  d ng t ng h p nhi u giác quan ­ so sánh, liên

ng hùng vĩ, huy n bí= Tác gi ẻ ộ

ướ ấ ứ ườ ợ c xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió/đòi n  xuýt b t c  ng i lái đò / n

ữ ằ ủ ệ ừ ữ ủ ủ ệ , đi p ng ,

ự ỗ ợ ở ề ế

ệ ấ ố

ượ ừ c lên

ườ i lái đò.  ế ư i m t c t n

đáy cái hút nhìn ng ả ế ợ ả ể ưở ớ ế  qua: so sánh, nhân hoá, k t h p t k , liên t ng,

ườ i, hãi hùng.

ạ ự ự ớ ố chênh nhau t ủ c kh ng khi p  ệ ả ủ ng, th  pháp đi n  nh = gây c m giác l nh ng ạ ủ ể ệ ạ ướ , nhà văn đã nhân hoá con sông thành m tộ c

ể ạ ỷ  Sông Đà nh  m t b y thu  quái: hung hăng, nham hi m, b o

ệ 1.M t dòng sông hung b o – hi m ác             ­ C nh ả ẹ ừ   trong khoang đò qua quãng  y, đang mùa hè mà cũng th y l nh...trên cái t ng th  m y nào v a ắ t  C nh t ả ớ ưở ng m i m , đ c đáo t ­ M t ặ gh nh Hát Loóng ề sông Đà...  Cái d  d n c a gh nh sông v i s  h p s c c a gió, c a sóng, c a đá = đi p t ớ ự ợ ứ ủ ắ đi p c u trúc, tăng ti n và s  h  tr  b i các thanh tr c => m i đe do  th c s  v i ng ướ ặ ặ / t cướ  gi ng nh  cái gi ng bê tông/  ­ Nh ng ữ cái hút n c  c  c n ế ộ ộ ướ ặ c cao đ n vài s i. vách thành hút m t sông  ữ ướ        + Nh ng cái hút n ả ượ ưở t ng t ở ự ­ S  hung b o c a sông Đà còn th  hi n   thác n ể ữ ằ ư ộ ầ sinh th  d  d n, gào thét  ả c, x o quy t. ng

ế ằ ọ ượ     (“ Khi thì “oán trách van xin” , khi thì “ khiêu khích, gi ng g n và ch  nh o ạ ”, khi thì “r ng ố

ạ ệ ặ ưở ượ ậ  ch n đánh tiêu di t con ng ườ  qua trí t i ng t ng phong

ử ụ ệ

ư lên”, “reo nh  đun sôi”…)   Đá trên sông Đà bày th ch tr n ợ ừ  điêu luy n, nhân hoá h p lí  phú, tài quan sát, s  d ng ngôn t ứ ẻ ị ủ ạ ệ ộ ế ẵ ố ộ s n sàng dìm ch t

Sông Đà “thành ra di n m o và tâm đ a c a m t th  k  thù s  m t”  con thuy n.ề

ị ố ồ ố ả ư ộ ậ

ề ủ

ạ ề ủ

ẽ ậ ượ ị ệ  », có l ệ  nhà văn đã c m nh n đ ớ ủ    » chính là ti m năng th y đi n to l n c a ả c v  trí,

ệ ủ ấ ướ c.

ộ ự ơ ộ :

ố ề ữ ư ộ

ệ ưở ắ ớ ẻ ẹ ế ữ ữ “Sông Đà tuôn dài nh  m t áng tóc tr  tình… ; Sông  ạ ạ ả ng, so sánh: Sông Đà hi n lên nh  ng i thi u n  Tây B c v i v  đ p tr  tình

ừ ề ệ ờ

ề ắ ữ , man s¬.(so s¸nh giµu gi¸ trÞ nh©n v¨n) ắ  : Nhìn ng m sông Đà t ắ ươ ẹ ướ ủ ạ nhi u th i gian và không gian khác nhau: phát hi n  ủ i đ p và đa d ng c a dòng sông: Màu n

ọ c c a dòng sông thay đ i theo  ườ ầ ỏ ư  chín đ  nh  da ng ổ i b m đi vì…… ừ ừ  l

ờ ặ

ư ộ ờ ề ử ổ ề ồ

ổ ồ => Khung c nh sông Đà gi ng nh  sa bàn kh ng l , m t tr n đ  thiên la đ a võng thách đ ,  ầ ngêi lái đò làm ngh  sông n ướ ố kh ng b  tinh th n  c. ấ ẻ ẹ  ch t vàng Sông Đà có v  đ p hoang d i, hùng vĩ và « ủ ế ữ ế  th y đi n   tuy c­ bin sông Đà. Khi nghĩ đ n nh ng « ự vai trò c a Đà giang trong s  nghi p xây d ng đ t n ữ              2. M t dòng sông th  m ng­ tr  tình ừ ­ V  dáng sông : T  trên cao nhìn xu ng: ư ộ Đà nh  m t áng tóc mun, dài ngàn ngàn v n v n s i”.  qua liên t ư ườ tr  trung và duyên dáng ­ V  s c màu nh ng màu s c t mùa :“Mùa xuân, dòng xanh ng c bích”, Mùa thu l ­ Hai bên b  sông : ờ ,         +“ l ng t ạ        + hoang d i nh  m t b  ti n s …”         + “ H n nhiên nh  n i ni m c  tích tu i x a”… ệ ổ ư ắ ỹ ệ ề ậ ộ ố nh©n…l m b nh nhi u ch ng ư ỗ  và nh ứ ” mét ngêi t×nh nh©n ư “m t c

ộ ả ệ

ẩ ế ố ớ ự ự ế ệ ạ ả ủ ạ c qua vi c thi tài cùng t o hóa làm hi n t đ i v i thiên nhiên đ t n

ẻ ẹ ủ ế ấ ướ ủ t tài hoa c a mình.

=> S«ng Đà th t m  l cha quen biÕt gợi cảm hứng nghệ thuật vµ cảm xóc: vừa Đường thi lại vừa hiện đại. - Sông Đà th c s  là m t s n ph m ngh  thu t vô giá c a t o hóa. Nhà văn kín đáo th  hi n  ể ệ ậ ệ tình c m yêu m n tha thi ra v  đ p c a con sông qua nh ng trang vi ậ ệ           3. Ngh  thu t miêu t ữ ả:

ẻ ẹ ủ ừ ễ ệ ắ - S«ng §µ ®ưîc nh×n tõ nhiÒu gãc ®é: V¨n hãa, ®Þa lÝ, lÞch sö, v¨n häc trÝ tưëng tự- ëng phong phó, kh¶ n¨ng quan s¸t tinh tưêng b»ng nhiÒu gi¸c quan ; vèn tri thøc réng, s©u cña t¸c gi¶ vÒ nhiÒu ngµnh nghÒ: qu©n sù, v¨n häc, thÓ thao - BiÖn ph¸p: liªn tưëng so s¸nh cã søc diÔn t¶ chÝnh x¸c vµ s¾c s¶o , liÖt kª, ®éng tõ m¹nh cã gi¸ trÞ t¹o h×nh cao, søc gîi lín ®Ó x©y dùng, khiÕn S«ng §µ như mét sinh thÓ cã hån, cã tÝnh c¸ch mô d× ghÎ chuyªn lµm m×nh, lµm m yẩ víi ngưêi l¸i ®ß.  V  đ p c a thiên nhiên Tây B c = v a hùng vĩ v a di m l ừ ơ ộ , th  m ng.

ườ ườ ị ề ẻ ẹ Ng i lái đò Sông Đà i lái đò trong tùy bút

Đ  bàiề : ậ ủ ả         C m nh n c a anh/ ch  v  v  đ p ng ư ễ ủ . c a Ng y n Tuân

ầ Bài làm c n có các ý sau:

ả ẩ ề ớ , tác ph m: i thi u khái quát v  tác gi

ệ ễ ườ in trong t p ậ Sông Đà (1960). tác ph m này, nhà văn đã th

ườ ắ ẩ ượ i Tây B c qua hình t ng Sông Đà và ng ể  ườ   i

ẻ ẹ ả hình  nh ông lái đò:

ặ ữ ế ấ ệ ở ố c đ t trong tình hu ng th  thách đ c bi ớ t: chi n đ u v i thác d  sông

ượ ằ ậ ạ Ý 1: Gi            + Nguy n Tuân là nhà văn tài hoa, có phong cách đ c đáo. Ở i lái đò Sông Đà            + Ng ẻ ẹ ệ hi n khá thành công v  đ p thiên nhiên, con ng lái đò.  Ý 2: V  đ p tài hoa, ngh  sĩ  ượ ặ             + Ông lái đò đ Đà, v ử t qua ba trùng vi th ch tr n b ng tài ngh  “ ệ ệ tay lái ra hoa”.

ắ ầ ủ

ắ ượ ườ ầ ự  do, vì ng ủ ộ ấ i lái đò  y đã n m đ ả và ung dung ch  đ ng  trong hình  nh “ c cái quy

ườ ướ

ờ ắ ấ ậ ấ ế ủ ấ

ớ ồ

ề ấ ư ộ

ừ ừ ự ộ

ạ ạ ủ i lái đò sông Đà có t c Sông Đà” ả ướ c đúng mà phóng nhanh vào c a sinh…” ơ ự ề con thuy n trong s  đi u khi n c a ông lái: “  c.”…  đ ng lái đ ượ

ộ ệ ồ ậ ừ ộ ậ   ẫ t qua bao c m b y c a th ch tr n  m t tay lái điêu luy n. ề sông Đà qu  th c là m t ngh  thu t cao c

ắ ươ ị ố ấ ườ t thác, ông đò ung dung tr  v  nh p s ng đ i th ả

ấ ề ớ ế ế ố ng  ng c m lam, toàn bàn tán v  cá anh vũ cá d m xanh…”,

ộ ề có ti ng gà gáy đem theo nó đ  nh  n ắ             + “n m ch c binh pháp c a th n sông th n đá” trên thác hiên ngang ng t y u c a dòng n lu t t ắ ồ ệ n m ch c l y cái b m sóng đúng lu ng, ông đò ghì               + R t ngh  sĩ trong hình  nh “  ơ ả   ử ươ ắ ấ ng lái, bám ch c l y lu ng n ; v i lũ đá n i  c i ả ứ ể ở   ặ ướ “đ a thì ông tránh mà r o b i chèo lên, đ a thì ông đè s n lên mà ch t đôi ra đ  m c,  n ể ủ ế ườ ng ti n”,  đ   nh  m t mũi tên tre xuyên nhanh ượ ượ ượ ơ ướ c, l c, v a xuyên v a t qua h i n n đ  Vi c đ a con thuy n tìm đúng lu ng n ướ ư ệ c đúng, v ệ ng t ị   ườ ồ ở ề ng, tâm h n bình d , ố ử Đêm  y nhà đò đ t l a trong hang đá,   ng trong hình  nh: “   ầ   nh  ti ng gà gáy  m áp nên ớ ươ   ỡ ế ng

ồ ộ ả ệ ườ ấ ủ ”Đó cũng là b n ch t c a tâm h n ngh  sĩ.

ở ả ẻ ẹ

ớ ộ ế ữ ộ ả ề

ớ ng luôn bình tĩnh đ i đ u v i bao nguy hi m: “

ị hình  nh ông lái đò: ộ ố ầ ẳ c “

ề ụ ố

ươ ặ ấ ẹ ệ ặ ẫ ố m c dù

ề ơ

ế ỉ

ưỡ ả ố C i lên thác

i h ” …

ọ ạ ề ề ưỡ ổ t qua m i c m b y c a thác gh nh, đ a con thuy n v

ẫ ủ i sau thuy n

ọ ỉ ữ i đ n cùng nh  là c ượ ỏ ế ạ  đã b  h t l ườ ớ ấ ọ ẳ ậ ầ ớ ượ   ư t ề ” , còn lũ đá thì  “th t v ng thua cái     i v i thiên nhiên th t ghê g m, căng th ng, đ y sáng

ồ ữ ắ

ườ ủ ộ ộ   i anh hùng lao đ ng trong công cu c i lái đò Sông Đà là v  đ p c a ng

ữ ọ ứ ế i đã chi n th ng.  ườ ộ ố ớ ủ ấ ướ ẻ ẹ c.

ủ ễ ậ

ả ự ộ ượ           + Sau cu c v ớ yêu m n g n bó v i quê h ơ ướ n ông lái đò cho bu c bu gà vào đuôi thuy n : “   ru ng b n m ng mình… Ý 3: V  đ p trí dũng  ư ộ            + M t mình m t thuy n, ông lái giao chi n v i sóng thác d  d i nh  m t viên dũng   ỏ   ữ ể ướ ỏ ị ấ  mái chèo kh i b  h t lên kh i hai tay gi t ư ể ướ ướ ả ậ   c nh  th  quân sóng n sóng tr n đ a phóng th ng vào mình… ”, gan góc và b n lĩnh tr , và “ ông lái đò cố  ề ạ li u m ng vào sát nách mà đá trái mà thúc g i vào b ng và hông thuy n…” ặ ế nén v t th   “ m t méo b ch đi ”   ng…hai chân v n k p ch t l y cu ng lái…” ,   vì  ẫ   ư ồ nh ngữ  lu ng sóng ỉ  “ đánh đòn âm, đánh đòn t a”, “ nh ng trên cái thuy n sáu b i chèo, v n ườ ầ ủ ắ i c m lái” nghe ti ng ch  huy ng n g n t nh táo c a ng  … ặ ớ ộ            + Đ i m t v i thác d  sông Đà, ông đò có m t lòng dũng c m vô song: “ ư ả ưỡ ế sông Đà, ph i c            + Ông lái đò khôn ngoan v ử thác an toàn khi “ nh ng lu ng t ộ thuy nề ”…  Cu c đ  s c gi a con ng ườ ạ t o và con ng  V  đ p ng ẻ ẹ ự d ng xây cu c s ng m i c a đ t n ự ặ ắ ơ ườ i lái đò bình th

ượ ng c a Nguy n Tuân: ệ   ướ c hoang vu, khu t n o qua lăng kính ngh  sĩ ệ ấ ẻ ề t thác gh nh.

ậ ượ ữ ứ ủ ế ề ậ ộ ự   ng phong phú, v n d ng nh ng ki n th c c a nhi u lĩnh v c

ế ử ủ ặ

ộ ố ằ n i đ a đ u, tuy n l a, mà còn có m t ngay   ộ   i vô danh h ng ngày trong cu c

ư ớ

ầ ườ ớ ễ ấ ườ ” mà Nguy n Tuân đã khám phá đ

ể ệ ấ ườ ữ ữ ở nh ng con ng

ư ộ ố ườ ệ Ý 4: Đ c s c trong ngh  thu t xây d ng hình t ườ ­ Ng ng, vô danh n i sóng n ộ ệ ễ ủ c a Nguy n Tuân là m t ngh  sĩ tài hoa trong ngh  thu t v ụ ượ ưở ng t ­ Phát huy cao đ  trí t ườ ả ổ ậ ể i lái đò trí dũng, tài hoa… đ  làm n i b t hình  nh ng ở ơ ị ỉ ạ ­ Ch  nghĩa anh hùng cách m ng không ch  có  ữ ủ ườ ự ấ ng c a nh ng con ng trong cu c s ng r t m c bình th ầ ữ ộ ộ ả ươ ng đ u v i m t thiên nhiên d  d i, ghê g m. m u sinh ph i đ ườ ượ ẻ ẹ ch t vàng m i c trong ­ V  đ p ng   i lái đò chính là “  ấ   ấ ậ ộ ự ế ế  Tây B c và th  hi n th t đ c đáo trong thiên tùy bút. Nhà văn đã tìm th y ch t chuy n th c t ệ   ệ tài hoa ngh  sĩ cũng nh  ph m ch t anh hùng ngay  i làm nh ng công vi c bình th ẩ ng trong cu c s ng.

Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ng (TrÝch)

ọ ườ

Hoàng Ph  Ng c T

ng

ủ ủ ẩ ọ ườ ạ ng qua đo n trích bút

ả ặ ứ Câu 1: C m h ng th m mĩ và văn phong c a Hoàng Ph  Ng c T kí Ai đã đ t tên cho dòng sông?

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ọ ả ợ ẻ ẹ ạ ủ   ng là ca ng i v  đ p phong phú, đa d ng c a

ố ủ ả ế ộ ơ

ượ ươ ư ồ

ẻ ẹ ạ ữ ươ ữ

ươ ng ngu n nh  cô gái Di­ gan man d i và phóng khoáng; khi qua i tài n  đánh đàn lúc đêm khuya. Sông H ng có nh ng v  đ p khác nh ng con i nh  sông Xen, sông Đa­ nuýp và sông Nê­ va. Sông H ng là dòng sông

ữ ế ớ ị ư ử

ườ ườ ọ ọ ặ ạ ng: ng  qua đo n trích bút kí

ữ ễ ấ ấ Ai đã đ t tên cho dòng sông?   ệ

ể ệ ữ ầ ử ế ạ ổ ợ ị ẩ ứ :  II. C m h ng th m mĩ ẩ ủ ườ ứ ­ C m h ng th m mĩ c a Hoàng Ph  Ng c T ề ả ươ , hi n hòa ch y qua thành ph  Hu  m ng và th .  dòng sông H ng êm  ơ ẻ ẹ ­ V  đ p sông H ng n i th ườ ư ế Hu  nh  ng ổ ế sông n i ti ng th  gi ơ ủ c a văn hóa, th  ca, l ch s … ủ ủ II. Văn phong c a Hoàng Ph  Ng c T ủ ủ ­ Văn phong c a Hoàng Ph  Ng c T ơ th  hi n rõ nét phóng túng, tài hoa, giàu ch t th , có s  k t h p nhu n nhuy n gi a ch t trí tu ứ ậ ụ và tr  tình lãng m n, v n d ng t ng h p tri th c tri ự ế ợ ị t lí, đ a lí, l ch s , văn hóa...

ậ ủ ị ề ả ặ Ai đã đ t tên cho dòng sông? Câu 2: C m nh n c a anh/ ch  v  nhan đ  bài bút kí

ề ợ ả ờ G i ý tr  l

ặ ả ậ

ọ ặ ề ủ ườ là nhan đ  bài kí tài hoa c a Hoàng Ph  Ng c T

ỏ ừ ­ m t câu h i tu t

ề ộ ạ ấ ẹ

ướ ổ ố c trăm loài hoa đ  xu ng dòng sông, đ  làn n

ủ ng.  ủ ả ờ  mà n i dung c a bài kí  chính là câu tr  l ữ ư Con ng ộ ộ  cái tôi tr  tình suy t : “ ướ ể c th m tho mãi ậ

ơ ẹ ủ ẩ

ủ ề ậ ợ ả ớ ị ươ ẫ ấ ả ơ "Ai đã  i hoàn   iườ   ẻ ẹ   ”. V  đ p, ế ậ   c a   dòng   sông   khi n   nó   mang   cái   tên   th t   đ p,   th t   ý   nghĩa. ể ệ ứ ợ   ả  giàu s c g i, ử    ca ng i c nh v t sông H ng – Con sông g n bó v i l ch s ,

ấ ượ ẫ Ai đã đ t tên cho dòng sông? ấ ng và h p d n.

ộ ề ộ ớ ể ộ ộ ề ự ả ở ợ ề  ­ Ni m băn ề ẻ ẹ ủ  hào v  v  đ p c a dòng , ca ng i và b c l ặ  ni m t

ớ ố ề ắ

ề ọ ợ

ự ủ ng m , yêu quý và t ẩ ưỡ ự  Ph i chăng vì

ộ ng m , trân tr ng, ng i ca c a tác gi  quá ng ả ộ ư ậ ế ố ớ ữ ả ớ    v i dòng ưỡ ậ  hào mà b t lên   ườ   i  cũng nh  h u th  đ i v i nh ng ng t  n c a tác gi

ấ i ề ề  Ai đã đ t tên cho dong sông? II. C m nh n v  nhan đ       ­ Ai đã đ t tên cho dòng sông? ặ ộ đ t tên cho dòng sông ?" ế ỉ ấ ch nh nh t. K t thúc tùy bút là 1 huy n tho i r t đ p, b c l ấ ở ờ  hai b  đã n u n ủ ơ ấ ch t   th ế ề ­ Nhan đ  và k t thúc tác ph m th  hi n rõ ch  đ  và phong cách bút kí c a t/gi ấ ắ th m đ m ch t th . Qua đó t/gi ế ủ văn hóa Hu  c a dân t c ta.  ộ ­ Đây là m t nhan đ  đ c đáo,  n t khoăn tr  thành cái c  đ  nhà văn miêu t ế sông g n li n v i c  đô Hu .  ở ủ ề ­ Nhan đ  đã hé m  ch  đ  tác ph m : s  ng ả ế ố sông và thành ph  Hu  thân yêu. ế ơ ủ ề ỏ thành câu h i? Hay đó còn là ni m bi khai phá vùng đ t này.

Vî chång APhñ                                                                       Tô Hoài

ủ ề ặ ắ ắ ọ ậ ủ ệ ả

ợ ồ ủ ẩ   ờ Câu 1 : Trình bày ng n g n hoàn c nh ra đ i, ch  đ , đ c s c ngh  thu t c a tác ph m “V  ch ng A Ph ” ( Tô Hoài ).

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ả ế ế

ộ ứ ả ắ ắ ủ ậ

ắ ệ ế ở

ệ ủ ấ ề ệ i th c gi i Nh t v  truy n ng n – gi ộ ộ ớ ồ ồ ợ V  ch ng A Ph ứ ủ ứ ệ ộ ng c a H i Văn ngh  Vi

ủ ề

ể ệ ộ ộ ị

ề ấ ắ ọ ố

ẻ ẹ ẳ

ậ ấ ượ ữ ự ệ ậ ộ ng, đ c đáo và ngh  thu t phân tích tâm lý c nh ng nhân v t  n t

ộ ậ ừ ầ ắ ạ ị

ắ ượ ấ ượ ụ ủ ả ấ ữ ự ạ ờ : ả I Hoàn c nh ra đ i ủ” ( 1952 ) là k t qu  chuy n đi cùng b  đ i vào gi ợ ồ ­ “V  ch ng A Ph   i phóng Tây B c c a Tô ế Hoài. Trong chuy n đi này, ông đã g n bó nghĩa tình v i đ ng bào các dân t c, nh n th c –   ủ” in chung trong t pậ   ề ự  mi n núi Tây B c, “ khám phá hi n th c kháng chi n  ườ  ), tác  ấ ồ ợ ơ ườ ắ    (1953 ) ( G m: ồ M ng Gi n, V  ch ng APh , C u đ t, C u M ng Truy n Tây B c ưở ả ắ ả ượ ẩ ph m đ   t Nam 1945 – 1955. ẩ : II. Ch  đ  tác ph m ỗ   ộ ệ ề ủ ờ ủ ­ Qua câu chuy n v  cu c đ i c a M  và APh , Tô Hoài đã th  hi n m t cách xúc đ ng n i ị ủ ướ ự ườ ổ ự ủ i ách th ng tr  c a b n chúa đ t và th c dân; i dân mi n núi Tây B c d kh  c c c a ng   ự ả   ệ ứ ố ị ệ ờ ồ đ ng th i phát hi n, kh ng đ nh v  đ p, s c s ng mãnh li i  gi t và quá trình vùng lên t ộ ờ ủ ọ ạ phóng, xây d ng l i cu c đ i c a h . ặ ắ ậ ệ  :   III. Đ c s c ngh  thu t ượ ẩ ­ Tác ph m xây d ng đ ế ậ ắ ả nhân v t s c s o, tinh t . ấ   ữ ừ ­ Ngôn ng  v a mang phong v  và màu s c dân t c đ m đà, v a giàu tính t o hình và đ y ch t th .ơ ­ Nh ng nét sinh ho t, phong t c c a Tây B c đ r t chân th c và  n t c miêu t ng.

ạ ủ ị ệ ự ề ị

ợ ồ ữ ủ ệ   Câu 2 : Hãy nêu nh ng nét chính v  giá tr  hi n th c và giá tr  nhân đ o c a truy n ng n ắ V  ch ng APh ( Tô Hoài)

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ợ ố ấ

ổ ủ” t ộ ế ộ ộ

ạ ầ ứ   ườ ướ ộ ế i hình th c t con ng  cáo ch  đ  phong ki n, chúa đ t đã bóc l i d ệ ố ẩ   . Tác ph m cũng t i lao đ ng nghèo kh  vào vòng nô l  cáo giai ề ườ ợ ụ ẩ   i d ng th n quy n, mê tín i, l

ố ế ị

ầ ỉ ừ ự ả i

ậ ự ụ ị

ơ ứ ứ ầ ườ ế ả

ề ố ẽ ề ạ ậ

ẩ ộ

m t cách cô đ ng và sinh đ ng quá trình tr ả ọ ng gi

ủ ưở ng thành c a nhân dân ủ ọ i phóng c a h .  ượ ườ ủ ồ ề ứ ắ c nhà văn

ậ ấ ạ ữ ệ ộ

ự : ị ệ I. Giá tr  hi n th c ồ ­ “ V  ch ng A Ph ườ ặ cho vay n ng lãi, bu c ng ạ ị ấ c p th ng tr  tàn ác chà đ p lên h nh phúc, ph m giá con ng ọ ấ ự ườ i, làm cho h  b t l c và cam ch u. áp ch  tinh th n con ng ộ ự  ộ ứ ạ ở ỗ ố t mà sâu h n, Tô Hòai còn ph n ánh m t s  cáo s  áp b c, bóc l ­ Không ch  d ng l  ch  t ậ ẫ ườ ị ộ i b  áp b c c  nh n nh c ch u đ ng kéo th t có tính qui lu t trong xã h i cũ; đó là : con ng   ế   ệ ư ị ế ng nh  b  tê li t tinh th n ph n kháng. Tuy nhiên, đ n dài đ n lúc nào đ n lúc nào đó thì d ứ ố ỗ ậ ứ ề lúc nào đó khi ý th c v  quy n s ng tr i d y thì s c s ng ti m tàng cũng th t m nh m  và kì   di u.ệ ọ ả ộ ­ Tác ph m còn miêu t ạ ủ ự  do, h nh phúc c a nhân dân và con đ mi n núi, khát v ng t ụ ữ ­ B c tranh thiên nhiên và nh ng phong t c, t p quán c a đ ng bào Tây B c đã đ ậ tái hi n chân th t qua  m t ngôn ng  giàu ch t t o hình.   ạ : ị II. Giá tr  nhân đ o

ả ố ớ ạ ủ

ế ế ệ ữ ườ ờ ầ ế ầ ươ ụ ữ ớ ự ố ề cáo là lòng xót th ặ t là ng ng, c m thông vô h n c a nhà văn đ i v i nhân dân lao ị i ph  n , nh ng ki p đ i đ y bi k ch đang ch t d n, ch t mòn

ạ ứ ố i đ  phát hi n v  đ p và s c s ng mãnh li

ổ ệ ệ ẻ ẹ ệ ự ả i nghèo kh , th p c  bé mi ng. Hi n th c dù đen t ệ   t ư   i nh ng

ề ướ ồ ể ủ ố

ấ ố ự ổ ườ i kh n kh . ự ọ

ọ ố ụ ề ườ ị ọ i b  đ a đày, lăng nh c…h

ầ ệ ớ ư

ứ ủ ể ấ

ự ầ ấ

ứ  phát t ự ườ ả ự ứ ộ ậ c u mình; sau là t ộ ườ i và t

ệ i phóng mình thoát kh i ách nô l

ố ị ủ có k , khi b  b t vào nhà th ng lí, M  đã đ nh t

ị ắ ươ ư ị ự  ị ế   ế ng cha. Nh ng đ n lúc cha M  ch t

ể ị  b  ý đ nh vì th ế ữ ị ­ Cùng v i s  t ộ đ ng mi n núi, đ c bi vì đau kh . ổ ố ể ng ngòi bút vào s   m đ m, đen t ­ Nhà văn h ữ ổ ấ ườ trong tâm h n nh ng con ng ữ ồ ệ ượ ứ ố c s c s ng ti m tàng trong tâm h n nh ng con ng t đ không th  h y di ầ ố ớ   ể ệ ạ ­ Ngòi bút Tô Hoài  th m nhu n tinh th n nhân đ o khi th  hi n ni m tin, s  trân tr ng đ i v i ươ ạ ọ  ữ ủ ng thi n… c a nh ng con ng khát v ng s ng trong s ch, l ạ ộ ố ộ ờ ủ khát khao tìm ánh sáng c a cu c đ i m i, cu c s ng t  do, h nh phúc. ữ   ượ ậ ắ ế ữ c nh ng chuy n bi n sâu s c trong nh n th c, ý th c c a nh ng ­ Tô Hoài cũng đã th y đ ổ ệ ừ  lòng nhân ái và con ng   i lao đ ng th p c  bé mi ng trong xã h i cũ. Ban đ u là t ứ   ứ ườ ươ ố ồ n lên c u ng đ ng c m s  ph n, con ng  giác trong ý th c i v ỏ ả ấ . đ u tranh gi .  Câu 3: Trong truy n ệ V  ch ng Aph ử ằ  b ng lá  t ị ạ ồ đi r i, M  l ợ ồ ư ồ ạ ừ ỏ ngón, nh ng r i l i t ế i không còn ý đ nh tìm đ n cái ch t n a. Vì sao ?

Tr  l iả ờ

ị I. M  và ý đình ăn lá ngón

ả ứ ướ ố : ộ ắ ấ ộ ố ớ ộ ườ ế ề ư ề t s ng l m thì khi m t nó, ng c m t cu c s ng không ra cu c  ố i ta m i mu n ch t ngay ấ ớ ủ ờ ấ ề ừ ở ế ắ ứ ẽ ế ế ố ế ộ i có ngay ý nghĩ: ị t đáng nh  c a đ i M , khi tình xuân b t ch t tr   “N u có n m lá ngón trong tay lúc này, M ộ s ng. Đi u đó cho     đi. (Cũng nh  v  sau ợ ở v  b ng n  trong lòng thì   ị s  ăn cho ch t ngay ch  không ớ ạ ữ ố ­  Ý mu n ăn lá ngón là m t ph n  ng tr ả th y, ph i tha thi này, trong m t ngày t ị ạ M  l ồ bu n nh  l i n a”).

ố ị

ạ ố ạ ườ ườ ề ẽ ẳ còn gì  i thì cũng ch ng  ấ ồ ấ r i, mà ý   i cha đã m t  ậ ờ   i v i M , ch ng nào cô còn là m t cái bóng v t v  trôi theo ế ị ở ạ ớ ớ ế ả ự ươ ệ ồ ờ II. Khi b  M  đã qua đ i ề ư ­ Nh ng  khi ni m khao khát s ng, khao khát h nh phúc đã băng giá l ẩ ắ i ta nghĩ v  cái ch t. Đ y là lí do c t nghĩa vì sao khi ng thúc đ y ng ộ ừ ề ắ nghĩ v  n m lá ngón s  không tr  l gu ng công vi c và không còn nh  đ n c  s  xót th

ế ễ ậ ng mình.  ệ c nhà văn phát hi n và miêu t ượ ộ ự ế ả ơ ể ấ ạ ề ả ộ đ  khác   ư ộ   ả t o nh  m t ng ép gi nhi u góc ậ ẩ ờ ủ ượ ­ Di n bi n tâm lí c a nhân v t này đã đ ậ nhau theo m t s  ti n tri n r t lôgic, chân th t không gi n đ n, không g ộ ố vài nhân v t trong m t s  tác ph m cùng th i.

ở ầ ị ượ ớ ị ệ ệ ủ, nhân v t M  đ

ậ ư ế ệ ệ ậ

ề ậ ậ ớ ợ ồ ắ V  ch ng APh i thi u v i v  trí Câu 4: M  đ u truy n ng n     c gi ả ề ậ ấ   ế ấ xu t hi n và nét phác th o v  chân dung nhân v t nh  th  nào? Chi ti t ngh  thu t  y ậ ợ ả g i c m nh n gì v  thân ph n nhân v t?

ợ G i ý tr  l ả ờ i

ậ ớ ớ

ủ, nhân v t M  đ ị ượ ợ ồ ệ ả ệ   ấ ộ ị i thi u v i  m t v  trí xu t hi n ạ ướ ử   c c a, c nh tàu c gi  ng i quay s i gai bên t ng đá tr

ệ : ớ ị ượ i thi u c gi I. Nhân v t M  đ ợ ồ ở ầ ắ V  ch ng APh ệ  ­ M  đ u truy n ng n  ộ ả ụ ầ đ y ng  ý. Đó là hình  nh m t cô gái  « ng aự  ».

ậ ả ả ượ phác th o m t cách  n t

ợ ệ ả c tác gi ẻ ủ ng: “ ố ấ ộ ướ ướ c d lúc nào cũng v y,ậ   ấ ượ   i khe su i lên, cô  y cũng cúi

ặ i”.

ố i, c c kh , t ổ ủ   i

ụ ủ ặ ớ

ự ặ ặ

ậ ợ ậ ậ ả ố ả ủ ườ ầ ẩ ị ố ự ư ồ ườ ượ g i vợ ề  i r ặ ớ   i ph i s ng cam ch u, không dám ng ng đ u đ i m t v i ai trong

th , n i tâm c a m t ng ệ ­ Chân dung nhân v t cũng đã đ ỏ ự dù quay s i, thái c  ng a, d t v i, ch  c i hay đi cõng n ồ ườ ượ ặ i r m t, m t bu n r ậ : ệ ế t ngh  thu t II. Ý nghĩa chi ti ệ ủ ấ ị ộ        + V  trí xu t hi n c a nhân v t g i lên m t không gian s ng im lìm, tăm t ị ầ ọ ế ố nh c c a ki p s ng đ a đày. Thân ph n M  g n v i thân trâu ng a và l ng câm nh  đá. lúc nào…cũng cúi m t, m t bu n r i”         + Nét phác th o chân dung nhân v t: “  ố ộ ư ế ộ t ậ thân ph n nô l .

Vî nhÆt                                        Kim Lân

ả ề V  nh t Câu 1: Gi i thích ý nghĩa nhan đ  “

ợ i

ự ế ợ ừ ộ ặ ” là s  k t h p t đ c đáo xu t phát t hi n th c n n đói năm 1945. “

ớ ệ i ph  n  trong quan h  hôn nhân v i ch ng g i v  s  yêu th

ợ ặ ” c a Kim Lân. ủ ả ờ G i ý tr  l ấ ồ ờ ộ ậ ự ạ ươ ợ ự ẻ

ặ ứ ơ ơ ầ ợ ụ ữ ượ ợ

ườ ế ừ ệ ợ ề ự ạ ấ ượ c ch  không ph i b i c ờ ự ủ

ạ ẩ ỉ

ả ậ ườ ươ ư ọ ạ ấ ờ ượ c v  d  dàng ch  qua m y câu hò, m y l ườ ề ố ơ i nh  c ng r m cái rác có th ặ ặ ” là v  do nh t nh nh, t m ph  t m phào mà có đ ầ ế t bao ng ấ ng c m v  thân ph n con ng Vợ”  ọ   ng, trân tr ng. Còn “   c v t gì đó m t cách vu v , tình c , là nh t nh nh, g i s  r  rúng, th p hèn. “ ả ở ướ i xin.   ư ỗ ế   i đ n bên b  v c c a cái ch t, Tràng b ng d ng “ ệ   i bông đùa, b n bát bánh đúc. Tên truy n ể  i – con ng

ng.

ệ ấ

ừ ấ ụ ư ưở ờ ừ ư ượ ạ ỗ ừ ộ ng nh  khó có th  tìm đ

ườ ế ố ườ ể i là dân ng  c  t ủ i có v  theo không v  gi a n n đói kh ng khi p, khi m i ng

ườ ạ ề ộ

ộ ơ ộ ể

ọ ố ớ ượ i là m t d p may, m t c  h i đ  có đ ệ ủ ợ ấ ộ ị ợ ộ

ạ i có v . Đ c đáo vì đây là câu chuy n có l i lo cái ăn thì Tràng l ươ ng. ợ ắ ủ ẩ ạ

ị ệ ườ ị ướ ả ợ

ườ ườ ươ ế ng. “ ­

ả ư ọ i th t r  rúng, nh  c ng r m cái rác v ữ ộ

ủ i nông dân n ơ ậ ẻ ả ạ ườ ả i c m đ ng; trong n n đói, nh ng con ng ướ ổ ấ ọ ẫ ẫ ọ Vợ  ủ ạ   c ta trong n n đói kh ng khi p năm Vợ  ng v i bên đ ổ ẫ   i nghèo kh  v n ề ườ ề ự ố ng v  s  s ng, v m gia đình, v n h

­ Nhan đ  “ ề V  nh t ườ ỉ ch  ng nh tặ ” là có đ ợ V  nh t ữ Gi a lúc n n đói tràn lan, đ y bi nh t”ặ  đ ợ ễ ợ ự ồ ủ i, th g i s  bu n t ườ ặ ấ nh t l y bên đ ộ ợ ờ ­ Tên truy n g i lên m t tình hu ng v a b t ng , v a éo le, v a đ c đáo. B t ng  vì Tràng là   ạ ư   ấ c h nh phúc b ng d ng ng i nghèo, x u trai, l ư   ề ữ ạ ợ ạ i lo cái ăn cho mình còn ch a l ọ ạ ướ i n n đói là m t tai c cái “ c a n ”  y v  nhà. Éo le vì đ i v i m i ng xong thì Tràng l   i r ọ   ữ ạ ọ ạ ớ ư c h nh phúc, gi a lúc m i h a nh ng v i Tràng l ờ ẽ ư ườ    có trong  ch a bao gi ng ộ ờ cu c đ i và trong văn ch ự ặ ệ ­ M t khác, tên truy n còn g i giá tr  hi n th c và giá tr  nhân đ o sâu s c c a tác ph m. “  nh tặ ” g i tình c nh thê th m c a ng ậ 1945, thân ph n con ng nh tặ ” còn g i lên cái tình ng ợ ư c u mang, đùm b c nhau và h  v n khát khao t ươ t ng lai.

ả ặ   và gi i thích vì sao nói Kim Lân đã xây

ệ ệ ộ ố ố ượ ự Câu 2: Tóm t d ng đ ợ ắ V  nh t ắ t  tình hu ng truy n ng n  ộ c m t tình hu ng truy n đ c đáo?

ả ờ i

ệ ẩ ố ợ ợ G i ý tr  l ặ  :   1. Tình hu ng truy n trong tác ph m V  nh t

ố ộ ầ

ậ ạ ế ườ ề ủ ư nh  ng  r ợ ẩ ả ạ”, đám ng

ở i ch t đói “  ụ ư V  nh t ườ ả ủ ự ố ”, s  s ng

ộ ấ ị ấ ạ ấ

ỉ ợ ợ ế ượ i ả ạ “ nh tặ ” đ ặ . Khi tr nậ     i ch y đói “ ầ    cái xóm ng  c  cũng đang l m d n. B n thân anh cu ưở   ả ng i x u xí…, hoàn c nh  y, c nh ng   y, t ượ   c v  trên t nh đem

ố ộ ấ ắ ệ ắ ầ ừ ỡ ờ

ớ ả mà r t phong tình: “  ộ

ấ ả ỏ ”. Có m t cô  ế i tít

ế  đ ng đ nh ch y đ n đ y xe giúp Tràng,   đâu, “  ị Điêu! Ng

ế ị ư mi ng gi u

ỡ ờ ố ệ” “ nh t v ”

i th  mà điêu ế ộ ố , ai ng  th  theo Tràng v  th t. Và Tràng “  ộ ượ ệ ộ c m t tình hu ng truy n đ c đáo :

ằ  đ a”.  Sau đó, Tràng m i th  ăn “  ế ờ ị ự ố

t D u mà tác gi ệ ế ở ở ộ lạ. Tràng nh t v  gi a c nh đói. Tình hu ng này hoàn toàn do tác gi ự ế ạ ự ố  quê nhà . Tình hu ng đ c đáo

ườ ầ ữ ễ

ộ  nghi trang nghiêm, s  chu n b  c n tr ng… thì  ớ i c n có nh ng l ư ợ ậ ự ườ ọ ế ẩ ư ạ ợ ở ặ c v  ngoài ch  nh  nh t m  rau. L  còn b i ng

ề ế ệ ợ i “

ườ ế ứ ở ủ ườ Ấ ạ ạ ộ i h t s c ng c nhiên. Đ c đáo vì kì l

ườ ế ợ

ả  ắ   ả ậ Ấ ậ  t n m t ọ ạ    ch : L y v  l p gia đình là m t vi c tr ng đ i ở ị ẩ    đây lai i nh  Tràng đ n thân mình còn lo   ọ   ổ ạ đèo bòng” thêm mi ng ăn gi a bu i đói khát trong ni m vui h n h  khi n m i ữ ớ ổ   i có cái lí riêng c a nó.  y là , khác th ư i nh  Tràng có đ ạ ự ả ệ

ặ ề ầ ữ

ư ng nh ng l ượ ợ c v  theo – v  nh t.    ố ẩ ệ ạ ư ể ệ ố ố ậ ủ ể ệ ệ ­ Tình hu ng truy n m t ph n th  hi n ngay trong nhan đ  c a tác ph m:  ế ễ đói đã và đang di n ra th t kh ng khi p, ng ư ữ xanh xám nh  nh ng bóng ma ụ ư Tràng nhà nghèo, dân ng  c , kéo xe bò thuê, l ư ể ấ ư nh  Tràng khó có th  l y đ c v . Th  nh ng, anh Tràng l v . ề ệ ỉ ặ ợ ủ    hôm Tràng kéo xe thóc lên t nh cho Liên đoàn, ­ Câu chuy n “ nh t v ” c a Tràng b t đ u t ượ ố ơ Mu n ăn c m tr ng m y giò   t d c, m t quá anh hò m t câu  m  lúc v ạ ẩ ả  ạ ẩ này – L i đây mà đ y xe bò v i anh nì ắ ườ ầ ế ế   ậ ” ch y đ n ạ ị ở ắ “ li c m t, c s m s p ”, anh cu Tràng thích l m. Chuy n xe bò sau, th   trũng hoáy”, qu nấ   ớ ỉ ” v i Tràng r ng:  “ ắ ư ườ “ s ng s a !”. Con m t th  đã “  ầ ” nh ng cô gái b o: “  ả ờ ư ổ ỉ ả ơ Ăn gì thì  áo “ t i nh  t  t ồ ặ ắ ị ầ ”. Th  là th  sà xu ng “  ả c m đ u ăn m t ch p b n bát bánh đúc ăn, ch  ăn gi u   ”. R i vài câu ề ậ ặ ợ v .ề Ch c, kậ chèo kéo  m  ố III. Kim Lân đã xây d ng đ ố ặ ợ ữ ả ộ ­ Đây là m t tình hu ng  ế ạ sáng t o nên d a trên th c t  n n đói kh ng khi p mùa xuân năm  ỗ ấ ứ ch ng ki n  ấ ủ ờ nh t c a đ i ng ặ ượ nh t đ không n i l ạ ng vì n u không vì đói khát thì làm gì ng ở  ậ oái oăm, bi hài t o thành trung tâm c t truy n, làm n n cho s  n y n ­ Đây là tình hu ng th t  ẫ ấ ụ ứ   nh ng tình hu ng ph  khác t o nên s c h p d n cho tác ph m và góp ph n hình thành tính ủ ề ư ưở  t cách các nhân v t cũng nh  th  hi n ch  đ  t ng c a truy n.

Ở ầ ố ế ph n cu i ố truy n ệ V  nh t

ợ ậ ữ ệ ế ế ố   ặ  c a Kim Lân, khi nghe ti ngtr ng thúc thu  d n ả   t ý nghĩa

ữ ả ủ Câu 3:  ủ ậ d p, trong suy nghĩ c a nhân v t Tràng hi n lên nh ng hình  nh nào? Cho bi ủ c a nh ng hình  nh đó.

ả ợ ủ ệ ả ố ợ ả ờ i ở  cu i truy n là  : hình  nh đám ặ  V  nh t

ớ ấ ệ ờ ỏ i đói và lá c  đ  bay ph p ph i.

ườ ữ ệ ậ i đói đ

ượ c Vi ờ ỏ ắ ờ ỏ ắ ự ả ơ t Minh phá kho thóc Nh t chia   ề  ớ ướ ệ c m , tín hi u d  báo v

ủ ề ế ạ ậ ở ọ ớ

ệ ớ ọ G i ý tr  l   I.  Hai hình  nh hi n lên trong suy nghĩ c a Tràng  ườ ng II. Ý nghĩa:  ế ề ộ ­ V  n i dung: Tràng đã nghĩ đ n nh ng ng ạ ủ cho. Lá c  đ  th m là hình  nh c a cách m ng. Lá c  đ  g n v i  ộ ự ổ ờ m t s  đ i đ i. ể   ẩ ạ ­  V  ngh  thu t: T o k t thúc m  cho tác ph m c a giai đo n văn h c m i. ( Đây là đi m khác so v i văn h c phê phán 1930­ 1945).

Rõng xµ nu ễ

Nguy n Trung Thành

ả ừ ề R ng xà nu i thích ý nghĩa nhan đ trong truy nệ

ủ ễ ắ ả Câu 1: Nêu hoàn c nh sáng tác và gi ng n cùng tên c a nhà văn Nguy n Trung Thành?

ả ờ ợ G i ý tr  l i

:

ỹ ổ ế ố ắ ế ượ t vào mùa hè năm 1965, khi đ  qu c M  đ  quân ồ ạ     t đ c vi

ệ ạ ệ ả i phóng (1965); sau in trong t p ậ Truy n và kí ọ ơ c ta.  ầ ữ (1969).

ứ ẩ ả ủ ạ   c coi là linh h n c a tác ph m. C m h ng ch  đ o ệ ng ngh  thu t đ ừ ụ ượ ậ ủ ậ ượ ơ ồ ừ ượ c kh i ngu n t

ồ ủ ả  hình  nh này. ấ ừ ợ ẩ ẻ ẹ ở ủ ấ ầ ấ ậ ộ ứ ố ấ ị ủ  đ t r ng Tây Nguyên, g i lên v  đ p hùng t c a thiên nhiên và tinh th n b t khu t, qu t kh i c a con ườ

ấ ậ t v i đ i s ng v t ch t và tinh th n c a dân làng Xô Man. ấ ế ớ ờ ố ẩ ầ ủ ng cho ph m ch t cao đ p c a con ng ở ậ ừ ặ ườ R ng xà nu ế ư ừ ạ ể ề ẩ ạ ấ ủ ề ư ưở ư ở ẩ R ng xà nu, ả ng c a tác ph m.  ự ể ượ ủ ọ ọ ừ  do, khát v ng gi ầ ng đ p, t ủ ườ Cây xà   ườ   i Tây Nguyên kiên c ng, ề ầ   ” mang nhi u t ng nghĩa: ng tr ng; hai l p nghĩa này th m vào nhau trong nhan đ  tác ph m v a t o không khí    cái tên truy nệ   ẩ   i phóng, ph m ộ   i Tây Nguyên trong cu c ệ  t ẹ ượ ng tr ng cho khát v ng t ệ ủ t c a dân làng Xô man, c a con ng ứ ướ ấ ố ả I. Hoàn c nh sáng tác ừ ệ R ng xà nu” ­ Truy n ng n “ ướ ề vào mi n Nam n ầ ẩ Văn ngh  gi ­ Tác ph m in l n đ u trên t p chí  ệ “Trên quê hư ng nh ng anh hùng Đi n Ng c”  II. Ý nghĩa nhan đề: ­ “R ng xà nu”  , hình t ệ và d ng ý ngh  thu t c a nhà văn đ ­ Nhan đ  ề R ng xà nu ứ ừ   còn  n ch a cái khí v  c a ệ ủ ạ tráng, man d i, m t s c s ng b t di i Tây Nguyên.  ng ậ ắ ­ Cây xà nu g n bó m t thi ể ượ ẹ ủ ừ nu ­ R ng xà nu  còn là bi u t ố ấ ấ b t khu t trong chi n tranh ch ng gi c ngo i xâm. B i v y,  “ ớ ả ự ẫ ượ t  th c l n t ệ ừ cho thiên truy n v a góp ph n bi u hi n ch  đ  t ộ đã tr  thành m t bi u t ứ ố ch t anh hùng, s c s ng mãnh li c. ch ng Mĩ c u n

ệ ế ẽ ố ớ ạ ị ng m nh m  đ i v i anh (ch ) và b c l ộ ộ ộ ủ ề ủ ắ ễ ậ t ngh  thu t gây  n t ừ ắ R ng xà nu ệ Câu 2: Tìm m t chi ti sâu s c ch  đ  c a truy n ng n c a Nguy n trung Thành? ợ ấ ượ ủ ả ờ i G i ý tr  l

ậ ấ ượ

ả ừ ợ ớ ồ i đ c là hình  nh r ng xà nu h i sinh m nh m  d

ộ ạ ườ ọ ớ ạ ọ ố

ẩ : ủ ề ng g i ch  đ  tác ph m ẽ ướ   ắ i ng sâu s c v i ng ọ   “C nh m t cây xà nu m i ngã g c, đã có b n năm cây con m c lên, ng n ọ ầ ờ

ả ẳ ệ ủ ừ ấ ự ủ ệ ấ ợ t c a r ng xà nu, b t ch p s  tàn phá, h y di ọ ứ ố ố ế ệ ườ ưở ế ệ ố ế ậ ặ ắ ọ ệ ả ợ ọ ế  do, khát v ng gi ủ ế ắ R ng xà nu : Ca ng i khát v ng t t ố ế ệ ế t ngh  thu t  n t I Chi ti ấ ượ ế ­ Chi ti t gây  n t ụ ạ ủ ẻ bom đ n c a k  thù:  ờ cây xanh r n, hình nh n mũi tên lao th ng lên b u tr i” ạ   ấ t tàn b o ­ Hình  nh đó g i lên s c s ng b t di ả   ố ủ ẻ ế ụ ộ c a k  thù: M t cây ngã xu ng, b n năm cây con ti p t c m c lên. Đó cũng chính là hình  nh ế ố ế ữ   ng thành trong chi n tranh: anh Quy t ngã i Tây Nguyên n i ti p nhau tr nh ng th  h  ng ố ố   xu ng có Tnú thay th , Mai ngã xu ng, Dít và Heng ti p n i. Chi ti t ngh  thu t đ c s c này ộ ộ ủ ề ủ ự ừ   b c l i phóng,  ch  đ  c a truy n ng n  ệ   c a dân làng Xô ­ man nói riêng, nhân dân Tây ấ ẩ ứ ố   ph m ch t anh hùng và s c s ng mãnh li ộ Nguyên nói chung trong cu c kháng chi n ch ng Mĩ.

ệ ễ ậ ả ả ừ    hình  nh r ng

ằ ạ ự ầ ủ . Câu 3: Nh n xét s  tài tình c a Nguy n Trung Thành trong vi c miêu t xà nu n m trong t m đ i bác

Tr  l iả ờ

ự ả ừ ầ ạ ả I. S  tài tình trong miêu t ằ  hình  nh r ng xà nu n m trong t m đ i bác:

ở ộ ượ ữ ể

ố ạ ươ

ả ả ạ ế ụ ẹ ạ ươ

ệ ầ ạ ầ

ạ i, đen và đ c quy n thành t ng c c máu l n” ắ ể ế ấ ứ ấ

ẳ ớ ồ ế t dùng con ch  đ  hòa c làm nên b i m t ngòi bút bi   ứ   ạ ng, t o nên ánh sáng và s c ấ ượ ứ    lùng, có s c gây  n t ng th t khó quên trong ự ứ ề ng, nh a  a ra, tràn tr , th m ngào ng t, long   ớ ,  hay “  ừ ặ ố   ừ  trên cao xu ng ”.

ắ ừ ự  nh a cây bay ra, th m m  màng ộ ố ạ ụ ầ ắ ư ế ữ ạ ỉ ẩ i cho tác ph m m t th  h

ượ ớ c cùng v i tác gi

ẻ ẹ ủ ấ ướ ưỡ ế ữ ­ Đây là nh ng dòng t  c nh hi m có, đ ắ ắ ợ h p các s c màu, ch m kh c thành hình kh i, t o nên mùi h ề ả t nhi u câu văn đ p l  đã vi nóng,…Tác gi ơ Ở ỗ ế ư “  ch  v t th ườ ọ i đ c; ví d  nh :  lòng ng ụ ắ ồ ầ ắ lanh n ng hè gay g t, r i d n d n b m l ọ ừ Nó phóng lên r t nhanh đ  ti p l y ánh n ng, th  ánh n ng trong r ng r i t ơ ỡ ừ t ng lu ng l n th ng t p, lóng lánh vô s  h t b i vàng t ứ ươ ị ng v  kì thú ­ Nh ng câu văn nh  th  không ch  góp ph n đem l   ấ   ấ ả ủ   th y ngây ng t c a Tây Nguyên, mà còn có kh  năng làm cho chúng ta đ khi chiêm ng ả ng v  đ p c a thiên nhiên đ t n c.

ệ ủ ữ ễ

ử ạ ị ủ    c a Nguy n Trung Thành, nh ng câu nói nào c a ờ ố ữ   c nh ng chân lí l ch s  và đ i s ng cách m ng? Nêu ý

ấ ắ R ng xà nu ừ Câu 4: Trong truy n ng n  ế ượ ậ ụ ế nhân v t c  M t đã đúc k t đ ủ nghĩa c a các câu nói  y.

ợ ả ờ i

ế ữ ậ ụ ế

: ậ ụ ế ữ ờ ệ ừ

ữ  c a Nguy n Trung Thành, nhân v t c  M t có nh ng l ị ủ ờ ố ử

ầ ả ộ ả ễ i nói   ế ượ   c nh ng chân lí l ch s  và chân lí c a đ i s ng cách   c này còn” , “ Chúng nó đã c m súng, mình

ữ ướ Cán b  là Đ ng. Đ ng còn, núi n ”.

ướ ẳ

ệ ộ ậ ự ả ườ ả ả ạ ấ   ng đ u    do c a dân t c và đánh Mĩ ph i đánh lâu

ộ ấ ủ ả ườ ị c này còn”  kh ng đ nh con đ ủ ả ộ ả i phóng.

ả ầ ả ủ

ầ ố ỉ ố ử ườ ạ ứ ầ ả   ” khái quát chân lí l ch s  là ph i ẻ ạ ạ ạ ự   i b o l c ph n cách m ng c a k  thù, con đ ng duy ạ ẻ ể   i k  thù tàn b o, đánh

ạ ự ấ ể ả ổ G i ý tr  l ủ I. Nh ng câu nói c a nhân v t c  M t có ý nghĩa đúc k t nh ng chân lí ­Trong truy n ng n  ủ ắ R ng xà nu mang ý nghĩa khái quát cao, đã đúc k t đ ạ m ng. Đó là: “  ả ầ ph i c m giáo! II. Ý nghĩa:  ộ         + Câu nói: “ Cán b  là Đ ng. Đ ng còn, núi n tranh cách m ng cũng là con đ ng b o v  đ c l p t ề dài, Đ ng là ni m tin c a nhân dân trong cu c đ u tranh gi       + Câu nói: “ Chúng nó đã c m súng, mình ph i c m giáo! dùng b o l c cách m ng đ  ch ng l i phóng đ t n nh t đ  gi ỏ đu i chúng cút kh i quê h ạ ể ấ ướ c ch  có th  là c m vũ khí đ ng lên ch ng l ươ ng.

Nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh ễ

ữ ủ ễ ệ ắ Nguy n Thi Câu1: Tóm t ” c a Nguy n Thi. t truy n ng n “

ắ Nh ng đ a con trong gia đình ợ ả ờ ứ G i ý tr  l i

ứ ế ề nh ng đ a con trong gia đình t v  “

ộ ế ố

ộ ị

ạ Ở ơ  đ n v , Vi ớ ọ ọ

ộ ệ ố ế ừ ườ ư t c  l

i, hai m t không nhìn th y gì. Lúc t nh, Vi ế ệ ượ t đ ỉ ườ ư ặ ạ ệ ữ ệ ­ Truy n vi ề m t gia đình có truy n th ng cách m ng, cha m  đ u b  gi c gi ộ ộ tòng quân, cùng đi b  đ i m t ngày.  ấ ở ừ ộ ậ  r ng cao su v i b n Mĩ, Vi ­ Trong m t tr n đ u  ị ươ ắ ắ ng kh p ng nh ng b  th ư ộ ồ đi tìm đ ng đ i nh ng lúc thi p đi Vi ” là Vi ẹ ề ệ ượ ồ t đ ệ t tiêu di ấ ữ i nh ng ng ế ị ệ   t và Chi n. Hai ch  em sinh ra trong ế ị ị ặ   t ch t. Hai ch  em hăng hái ư ậ ộ ọ ậ c đ ng đ i g i tên thân m t là c u T . ủ ị c m t xe b c thép c a đ ch   ể  ạ t t ng đo n đ ứ  ầ i thân trong gia đình. L n th t nh  g p l

ỉ ệ ế ữ ớ

ệ ầ

ệ ữ ứ ố ổ ế ị ắ ủ ệ t nh  nh ng ngày cùng ch  Chi n đi b n chim, gi ắ ế ế ứ ộ ộ ờ  đi b  đ i Vi

ớ ồ ế ầ

ả ẫ ớ t, hình  nh má v n còn trong đ u Vi

ề ế ẫ

ộ ụ ậ

ế ặ ậ ộ ệ ượ ươ ụ ư ư ặ ế ế ệ ắ ế ị ậ ớ ế t nh  nh ng đêm cùng ch  Chi n đi b t  ch, nh  chú   hai t nh d y nghe ti ng  ch nhái kêu,Vi ự   ặ ớ t là cu n s  gia đình… L n th  ba, ti ng tr c Năm, nh  nh ng câu hò c a chú Năm, đ c bi ệ   ữ t t, Vi thăng đánh th c Vi ẫ ứ   ứ ư ế ệ , ti ng d  gáy re re đánh th c v n mang theo cái ná thun. R i Vi t nh  đ n má… L n th  t ớ   ị ệ ầ ệ Vi t nh  ngày hai ch  em đăng kí đi tòng quân v i ý ể ả ố   chí quy t tâm tr  thù cho má. Đ n ngày th  ba, anh Tánh d n ti u đ i đi tìm l c su t chi u dài ề ề ị ở  ố c đ a v  đi u tr   m t tr n… cu i cùng cũng g p đ ế ị t th  cho ch  Chi n. m t b nh vi n dã chi n. Khi v t th ớ ế ệ t, Vi ứ ệ t trong m t b i r m. Vi c Vi ắ ng s p lành, anh Tánh nh c Vi ộ ệ ượ t đ ế ệ t vi

ủ ữ ễ ậ . Câu 2: Nêu nh ng nét chính c a phong cách ngh  thu t Nguy n Thi

i

ệ ả ờ G i ý tr  l ễ ợ ậ ữ :

ộ ủ ườ ộ ệ Nhà văn c a ng ế   i nông dân Nam B  trong cu c kháng chi n

ủ ượ c xem là “   ứ ướ ”. c ữ ừ ấ

ậ ữ ạ ắ ễ ế

ể ạ ấ ấ ấ ả ườ ừ ằ ẽ, đ  l

ậ i d u  n sâu đ m trong lòng ng ữ ủ ễ ấ ộ i nông dân vùng đ t Nam B , nh ng con ng

ữ ắ ự ặ ả

ộ ươ ẵ ổ ố ườ ậ ng, vì đ c l p t ừ  do c a T  qu c.

ự ễ ậ ả ủ ờ ố   ắ ả , có kh  năng thâm nh p đ i s ng ộ ậ ự năng l c phân tích tâm lí s c s o

ậ . Nh ng nét chính c a phong cách ngh  thu t Nguy n Thi ễ ­ Nguy n Thi đ ố ch ng Mĩ c u n ẫ ố ngôn ng  phong phú, góc c nh, đ m ch t Nam B ự ữ  ộ, v a th m đ m hi n th c d ệ ằ ­ B ng v n  ữ   ắ ọ ệ ủ ộ kh c h a nh ng t c a chi n tranh, v a đ m th m, tr  tình, Nguy n Thi có kh  năng  d i, ác li ể   ậ ạ ậ i. Nhân v t tiêu bi u nhân v t có cá tính m nh m ườ   trong sáng tác c a Nguy n Thi là nh ng ng i ấ ừ ồ   có b n ch t v a h n nhiên, b c tr c, trung h u v a có lòng căm thù gi c sâu s c; vô cùng gan góc, s n sàng hi sinh vì quê h ­ Nguy n Thi là cây bút có  ộ n i tâm nhân v t.

ấ ử ủ Câu 3: Ch t s  thi c a thiên truy n

ứ ả ờ ệ  Nh ng đ a con trong gia đình? i ữ ợ G i ý tr  l

ể ệ ở ố

ượ ả ộ ổ ệ ố   c c  m t T  qu c i

ậ ng.

ấ ử ủ t ạ c m nh n đ ươ

ượ ấ ử ệ ­ Ch t s  thi đ  c t truy n:  c th  hi n  ệ ề ộ ế ề           Truy n vi t v  chuy n v  m t gia đình nh ng ta l ấ  b ng s c m nh sinh ra t ạ ứ ế đang hào hùng chi n đ u ệ ­ Ch t s  thi c a truy n th  hi n qua chi ti ị ả ư ừ ữ  nh ng đau th ế cu n s  c a gia đình ố ổ ủ ử ủ ấ ị ổ ộ ấ ướ ộ + Cu n s  là l ch s  gia đình mà qua đó th y l ch s  c a m t đ t n ộ   c, m t dân t c

ằ ể ệ ử ố ố ế trong cu c chi n ch ng Mĩ.  ậ ủ ứ ậ ủ ố ố + S  ph n c a nh ng đ a con, nh ng thành viên trong gia đình cũng là s  ph n c a nhân

ữ ố ữ ộ ế ố

ệ ủ ề ấ ử

ề ậ ỗ

ớ ổ ệ ấ ộ

ậ ủ ể ế ứ ướ ươ c th

ố ộ ờ ả ủ ế ế ệ dân mi n Nam trong cu c kháng chi n ch ng Mĩ kh c li t. ệ ể ệ ­ Ch t s  thi c a truy n th  hi n các nhân v t c a truy n:  ố , đ u gánh vác trên vai trách ề ề ệ               M i nhân v t trong truy n đ u tiêu bi u cho truy n th ng ạ k t tinh ph m ch t anh ẩ ế ố ệ ớ nhi m v i gia đình, v i T  qu c trong cu c chi n tranh v  qu c vĩ đ i,    ặ   ướ : yêu n ố ườ ủ ng nhà, căm thù gi c, c hùng c a con ng i Nam B  th i ch ng Mĩ c u n ậ ồ ườ ấ quy t tâm chi n đ u, dũng c m, kiên c ng mà h n h u, th y chung…

ặ ắ ề ệ ậ ữ ứ ắ  Nh ng đ a con trong gia đình c aủ

ệ Câu 4: Nét đ c s c v  ngh  thu t trong truy n ng n ễ Nguy n Thi.

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ệ ơ t r i vào m t tình hu ng đ c bi ồ ườ ặ ệ ề ầ ộ ị ạ ặ ệ  : nhân v t Vi ậ ế ạ ở  chi n tr i ố t (trong   ấ   ộ ng, b  l c đ ng đ i, nhi u l n  ng t ng n ng ph i n m l

i). ứ ậ ự ấ ng th c tr n thu t đ c s c i tr n thu t t ờ ể  i k

ậ ặ ắ : ng ậ ọ ư  gi u mình nh ng cách nhìn và l ề ặ ụ ề ậ ạ ệ ­ V  ngh  thu t t o tình hu ng truy n ộ ậ ả ằ ị ươ m t tr n đánh b  th ồ ỉ đi r i t nh l ươ ­  Ph ạ l

ườ ầ ậ ộ ậ

ầ ệ ủ ệ ừ ượ ệ c thu t, k  cùng m t lúc tính cách nhân v t cũng đ ở ậ ẻ ấ ẫ ớ c k  qua con

ố ầ ể ặ ắ ọ ậ ệ i theo gi ng đi u c a nhân v t. L i tr n thu t này có hai tác d ng v  m t ngh  thu t: ắ ọ ượ c kh c h a.    + Câu chuy n v a đ ể ượ    + Câu chuy n dù không có gì đ c s c cũng tr  nên m i m , h p d n vì đ ắ ấ ệ ậ

ữ ấ ạ ằ ộ : Ngôn ng  phong phú, giàu giá tr  t o hình, góc c nh và đ m ch t Nam B .

ữ ậ ữ ạ ậ ắ

ệ ế i. Nhân v t nh  má Vi

ệ ả ấ ồ

i nông dân vùng đ t Nam B , nh ng con ng ậ ấ ừ ẵ ắ

ủ ổ

ệ ữ ủ m t, t m lòng và b ng ngôn ng , gi ng đi u riêng c a nhân v t. ậ ị ạ ­ Ngôn ng  truyên ẽ   ậ : Truy n kh c h a đ ọ ệ ọ ượ ệ ắ c nh ng nhân v t có cá tính m nh m , ­ Ngh  thu t kh c h a nhân v t ư ườ ể ạ ấ ấ ậ ậ t là đ  l   t, chú Năm, Chi n Vi i d u  n sâu đ m trong lòng ng ộ   ộ ườ ữ ườ ữ nh ng ng i có b n ch t v a h n nhiên, b c ừ ặ ự   tr c, trung h u v a có lòng căm thù gi c sâu s c; vô cùng gan góc, s n sàng hi sinh vì quê ộ ậ ự ươ ng, vì đ c l p t h ả ậ ­ Ngh  thu t miêu t ố  do c a T  qu c.  ắ ả ậ  s c s o.  tâm lí nhân v t

ứ ữ ủ ề ủ ệ    và ch  đ  c a thiên truy n

ủ ễ ắ . Câu 5: Nêu ý nghĩa nhan đ  ề Nh ng đ a con trong gia đình ng n này c a Nguy n Thi

Tr  l iả ờ

ề ị ỉ ị ế ệ ủ    không ch  có giá tr  thông báo v  v  trí th  h  c a

ề ứ ợ

ữ ậ ứ ưỡ ưở ườ ượ i đ c nuôi d ng và tr ng thành

ố ề hào.

ữ ườ ố ứ ế ề ữ   ­ Đó là nh ng con ng ự ố ẹ t đ p, đáng t ữ  ­ Đó là nh ng con ng ố   i đã ti p n i x ng đáng truy n th ng

ữ ề ế ề ặ ợ ố ị : Nhan đ  kh ng đ nh, ng i ca m i liên k t b n ch t, thiêng

ế ệ ữ ữ ườ ớ i v i gia đình.

ồ ứ ủ ề ệ ị ươ ữ ả t khi b  th ng v  nh ng thành viên trong gia đình, tác gi

ướ ầ ủ ủ ề ợ  ca ng i tinh c, truy n th ng cách m ng c a m t gia đình cũng là c a nhân dân mi n Nam

ạ ố ố ố ế ộ ộ ượ I. Ý nghĩa nhan đề:          Nhan đ  ề Nh ng đ a con trong gia đình ữ hai nhân v t chính mà g i nhi u ý nghĩa: ­  Nh ng đ a con trong gia đình trong gia đình có truy n th ng t ứ ­ Nh ng đ a con trong gia đình ủ cách m ng c a gia đình. ẳ ứ ­ Nh ng đ a con trong gia đình liêng gi a các th  h  trong gia đình, gi a con ng II. Ch  đủ ề:        Qua h i  c c a Vi ề th n yêu n ế trong cu c kháng chi n ch ng Đ  qu c Mĩ xâm l c.

ữ ủ ế ượ

ứ ậ ự

ủ ố ớ ệ ể ệ t.

ậ ạ ệ Câu 6: Trong  Nh ng đ a con trong gia đình i ch  y u qua dòng c thu t l , chuy n đ   ớ ế ấ   ế ụ ư ậ ậ ạ ồ ưở ng c a nhân v t nào? S  thu t l h i t i nh  v y có tác d ng th  nào v i k t c u ậ ế ệ truy n và đ i v i vi c th  hi n các nhân v t, tình ti iả ờ Tr  l

ậ ầ ượ ủ ậ t. Lúc này Vi ệ ị  t b

ươ ồ ưở i ch  y u qua dòng h i t ữ ệ ứ ố ồ ứ ủ ặ ấ ầ ỉ t đ t n i sau nh ng l n ng t đi, t nh l ệ ng c a nhân v t Vi ạ i.

ồ ưở ư ế ệ ế ả

ưở ụ ạ ờ ộ ộ ố ự ệ ượ ỗ ầ ễ ấ ệ ậ : I. Ngh  thu t tr n thu t ủ ế ậ ạ ệ ­ Chuy n đ c thu t l ng n ng. Dòng h i  c c a Vi th II. Tác d ngụ :  ự ố ế ấ ­   L i k t c u d a vào dòng h i t ho t, không ph  thu c vào th i gian. M i l n liên t ng nh  th  làm cho truy n giàu c m xúc, di n bi n linh ố   c ch p n i và các ng, m t s  s  ki n đ

ượ ậ t hi n ra, đ ồ c tô đ m d n d n. Đ ng th i b n thân ng

ầ ượ ể ệ ệ ượ ầ ờ ả ệ ầ ủ ặ ả ầ ng cũng d n d n th  hi n đ ầ c b n lĩnh và tính cách c a mình, đ c bi ườ   i ố   t là trong m i

ệ ớ thành viên trong gia đình l n l ồ ưở h i t quan h  v i các thành viên trong gia đình.

ChiÕc thuyÒn ngoµi xa

ễ ệ ậ

ổ ậ ệ ủ ề ủ ị ờ ề ả Nguy n Minh Châu Câu 1: Anh/ch  hãy nêu nét n i b t trong phong cách ngh  thu t Nguy n Minh Châu và hoàn c nh ra đ i, ch  đ  c a truy n ng n

ắ  “Chi c thuy n ngoài xa”. ợ G i ý tr  l i

ệ ễ ế ả ờ :

ộ ữ ủ i d u  n tài năng, phong cách đ c đáo trong nh ng sáng tác c a ông

ễ ề ả ứ

ộ ố ề ộ

ữ ơ ề ồ ả   : Sáng tác c a Nguy n Minh Châu nghiêng v  c m h ng anh hùng ca ph n ủ ườ i và cu c s ng c a nhân dân trong   ấ   ọ ẩ ạ h t ng c  n gi u ệ t. ườ ” gi a n i bom cày, đ n x i...c a chi n tranh kh c li

ướ ườ ủ ự ệ t nhà văn quan tâm khám phá v  đ p c a “ ạ i ng t ẻ ẹ ế ố ng v i nh ng khám phá s

ơ ủ ớ ờ i đ i th ữ ườ ệ ề ở

ng  ạ ự ự

ằ ố

ữ ấ ằ ấ ấ ấ ớ ự  ữ ớ ổ ế ự  bình di n đ o đ c, th  s . Nhà văn có nh ng tìm tòi đ i m i trong đ  tài và   ế ể ệ ễ   t lý, đi sâu khám  s  ­ tri ờ ộ   ủ ị ườ ộ ố ng, đi tìm nh ng giá tr  vĩnh h ng c a cu c i trong cu c s ng đ i th ụ ẩ ủ   ẩ ọ ”  n khu t đ ng sau cái l m láp, b i b n c a ạ h t ng c

ườ ậ ủ I. Phong cách ngh  thu t c a Nguy n Minh Châu ể ạ ấ ấ ễ  Nguy n Minh Châu đ  l ờ qua các th i kì. ướ c 1975          + Tr ệ ứ ệ ánh, tái hi n b c tranh hi n th c sinh đ ng v  con ng ặ ố ế kháng chi n ch ng Mĩ. Đ c bi trong b  sâu tâm h n con ng ễ         + Sau 1975: Ngòi bút Nguy n Minh Châu h ạ ứ ậ ờ th t đ i th bút pháp sáng t o Nguy n Minh Châu th  hi n rõ nét phong cách t ườ ậ phá s  ph n con ng ẻ ẹ ố s ng, khám phá các v  đ p khu t l p – “ ờ đ i th ng.

ủ ề ủ ờ ả ế ề ắ  “Chi c thuy n ngoài xa”?

ợ Câu 2: Hoàn c nh ra đ i, ch  đ  c a truy n ng n ả ờ i ệ G i ý tr  l

ả ượ ạ ” đ ứ

ậ ễ ề Chi c thuy n ngoài xa ẩ ủ ế s  ­ tri

ằ ẩ

ộ ủ ế ố ớ ả ả t đ i v i nh ng c nh đ i, thân ph n, tr  trêu c a con ng

ủ ủ ề ể ệ ờ ể ệ

ờ ắ ủ ộ ậ ề ườ ớ ệ ệ ệ ờ ữ ắ ả ộ ớ ờ

ộ ố ộ ố ườ ả ầ ả ậ ơ

i m t cách gi n đ n, c n ph i nhìn nh n cu c s ng và con ng ề ề ộ ế ế t 1983, thu c giai đo n sáng tác th ­  Hoàn c nh sáng tác: “ c vi ự ự t lý c a nhà văn. hai c a Nguy n Minh Châu; tác ph m in đ m phong cách t ễ ẩ ­ Ch  đ  tác ph m: B ng tài năng c a m t cây bút b n lĩnh, qua tác ph m, Nguy n Minh Châu   ườ   ủ ữ ộ i đã th  hi n m t tình yêu tha thi ậ   ệ ậ Ngh  thu t ồ đ ng th i cũng th  hi n nh ng chiêm nghi m sâu s c c a mình v  ngh  thu t:  ể ớ i ngh  sĩ không th  nhìn chân chính ph i luôn luôn g n v i cu c đ i và v i cu c đ i, ng   ộ   ườ ộ cu c s ng và con ng i m t ạ cách đa d ng, nhi u chi u.

ề ế ủ ệ ắ ễ   ” trong truy n ng n cùng tên c a Nguy n

Câu 3: Ý nghĩa nhan đ  “ề Chi c thuy n ngoài xa Minh Châu ?

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ẩ ể ễ ủ

ẩ ề ạ ủ ứ ự

ế ”:

ế ệ ố ệ ữ ộ ờ ụ  là m t  n d  ngh  thu t ậ v  ề m i quan h  gi a cu c đ i và

ậ ệ

ộ ẻ ẹ ự ơ ươ ả ớ trong s ng s m – m t v  đ p th c đ n gi n và toàn

ệ ậ ủ ộ ố

ờ ả ộ ộ ố Ở ọ đó, ngoài v  ch ng h , còn có c  m t đàn con. Cu c s ng khó khăn đói kém n i ườ   i ơ ở

ườ ậ ổ

ộ ế ứ ề ẹ

ề ầ ế ị

ế ậ ủ ệ ậ … đó cũng là cách nhìn, cách ti p c n c a ngh  thu t chân chính đ ớ  ẻ   ượ   c

nhan đ   y. ứ ề ệ ẳ ả

ệ ả ự ệ ự ữ ự ệ ố ủ ườ . Hãy rút ng n kho ng cách gi a hi n th c và ngh i ngh  sĩ ph i trung th c nhìn th ng vào ệ

i ờ ệ ậ ế ề  Chi c thuy n ngoài xa  là tác ph m tiêu bi u cho sáng tác c a Nguy n Minh Châu sau 1975, ề ư ể ệ th  hi n nh ng tìn tòi trong sáng t o c a nhà văn. Nhan đ  tác ph m ch a đ ng nhi u hàm ý sâu s c. ắ II. Ý nghĩa nhan đ  “ ề ề  Chi c thuy n ngoài xa     ­ Nhan đ  ề Chi c thuy n ngoài xa ộ ẩ ề ngh  thu t. ­ Đó là hình  nh ả ề ế chi c thuy n ngoài xa ộ ủ ự bích, m t chân lí c a s  toàn thi n  ế ề ­  Đó còn là chi c thuy n có th t trong cu c đ i, là không gian sinh s ng c a gia đình ng ợ ồ hàng chài.  ch t ch i làm con ng i thay đ i tâm tính. ề ẩ ể ượ ­ . Chi c thuy n ngoài xa ng v  cái đ p ngoài xa  n ch a nhi u oái oăm, tr  còn là bi u t ậ xa­ g n, vầ ệ ế trêu, ngang trái, ngh ch lí mà n u không đ n g n thì khó mà phát hi n ra. Vì v y,  ề ẳ b  ngoài – cái th m sâu ợ ề ấ g i ra t ườ ự ­ Nhan đ  ch a đ ng thông đi p c a nhà văn: ng ắ ậ hi n th c, nhìn vào s  ph n con ng ộ ờ .  ậ thu t. Ngh  thu t chân chính không r i xa cu c đ i

ệ ủ ệ ệ

ế ả ủ ễ ị ắ Chi c thuy n ề   ế ộ ủ   ậ t c m nh n và thái đ  c a

ệ ấ ậ Câu 4  :   Hai phát hi n c a nhân v t ngh  sĩ Phùng trong truy n ng n   ngoài xa c a Nguy n Minh Châu là gì? Anh/ ch  hãy cho bi Phùng qua hai phát hi n  y.

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ộ ủ ữ ệ ậ ả ớ ườ I. Hai phát hi n v i nh ng c m nh n và thái đ  c a ng i ngh  sĩ ệ  :

ề ướ ế ắ ờ ả c nh đ t tr i cho

ớ ứ ấ  là m t “ ộ ể ả ủ “ là m t b c tranh m c tàu c a m t danh ho  th i c … ng s m trên bi n ban mai,

ộ ứ ặ i vó trong làn ạ ờ ổ ” Đó là  ễ   ỉ i mà c  đ i b m máy anh ch  có di m

ệ ” ­ hình  nh chi c thuy n l    1. Phát hi n th  nh t ộ ự ươ s ọ ả ờ ấ ườ ệ ứ b c h a di u kì mà thiên nhiên ban t ng cho con ng ắ ặ ượ phúc b t g p đ ộ ầ c m t l n.

ả ạ Anh c m th y vô cùng h nh phúc ­ cái h nh phúc c a s  khám phá s ự

ủ ự ẹ ả ệ ủ ấ ườ ệ ệ ẹ ạ ậ ậ ủ ­ C m nh n c a Phùng:  ả c m nh n cái đ p tuy t di u c a ng ạ i ngh  sĩ trong hành trình đi tìm cái đ p và sáng t o

ườ i ngh  sĩ đã “  ắ ệ ờ ầ ư ố  cu n phim ữ ẹ ằ ằ ộ ồ ế ấ b m liên thanh m t h i h t m t ph n t  hóa ấ ử b t t ”,  ấ ả   ” cái đ p b ng nh ng t m  nh ” kia nh m “

ệ ộ ủ ­ Thái đ  c a Phùng : Ng ả ố c nh đ t tr i cho thu vào  ng kính “  ậ ủ ngh  thu t c a mình.

ứ ượ ủ ớ ờ

ộ ố ả ể ư ế ườ ữ ề ng b t ng  và tr  trêu nh  trò đùa quái ác c a cu c s ng. i lam lũ trên bi n c , là

ộ ả  m t c nh t ủ ẹ ư ạ ả ấ ư ơ ủ ượ ạ ộ ệ 2. Phát hi n th  hai là ế ướ B c ra chi c thuy n ng  ph  đ p nh  m  kia  là nh ng ki p ng ả c nh t ng phi đ o lí ­ c nh b o hành c a m t gia đình hàng chài.

ậ ẻ ẹ ằ ậ

ả ề ơ ộ ậ ộ ị chi cế   : Anh cay đ ng nh n ra đ ng sau cái v  đ p th  m ng c a “     ” m t s  th c tàn nh n c a m t bi k ch gia đình. Phùng nh n ra đ ng sau cái

ộ ự ự ậ ệ ắ ẫ ủ ấ ạ ệ ủ ủ ằ ộ ờ ủ ­  C m nh n c a Phùng thuy n ngoài xa ứ ẹ đ p – b c tranh ngh  thu t kia l i là cái x u, cái ác, cái trái ngang, nghi t ngã c a cu c đ i.

ứ ế ầ ạ

ờ ư ế ừ ấ ắ ữ ệ ộ ủ ­  Thái đ  c a Phùng ườ nhìn”. Ng ồ ố ứ ứ   c  đ ng há h c m m ra mà : Anh kinh ng c đ n m c m y phút đ u “  ề   ứ  trong con thuy n i ngh  sĩ s ng s  nh  không tin vào m t mình khi ch ng ki n t

ệ ừ ườ ườ ộ i đàn ông và m t ng

ề ướ ả ộ ề ế ạ ờ

ượ ứ ế ạ ả

ơ ướ ự ạ ế ả ấ ố ủ c s  b o hành c a cái ác, anh đã “

ẹ ư ơ   đ p nh  m  mà anh v a phát hi n kia b i đàn bà quái c ra là m t ng ạ ướ c ra đi v  phía b  và ti p theo là c nh b o hành trong gia đình thuy n chài.  Anh không  b l   ị ể ợ ộ   c khi ch ng ki n c nh lão đàn ông đánh v  m t cách vô lý và thô b o. Phùng th  ch u đ ạ   ứ ể v t chi c máy  nh xu ng đ t ch y không th  làm ng  tr iớ ”… nhào t

ế ế

ố ế ạ i

ộ ẩ Thế   t: “ ớ ”.Anh (ch )ị   ứ ấ ễ ả    hành đ ng c a nhân v t nào trong tác ph m? Tình

ễ ” nhà văn Nguy n Minh Châu vi ả ủ ủ ế ừ t t t câu văn trên di n t ộ ế ố ề Câu 5: Trong tác ph m “ẩ Chi c thuy n ngoài xa ờ ẳ ồ r i ch ng bi , tôi đã v t chi c máy  nh xu ng đ t ch y nhào t  bao gi ế hãy cho bi ẫ hu ng d n đ n hành đ ng đó là gì? Nêu ý nghĩa c a tình hu ng  y? ậ ố ấ

Tr  l iả ờ

ượ ề ậ I. Nhân v tậ đ c đ  c p :     qua câu văn

ẳ ứ ả ấ ạ ố ờ bao gi i ớ ”  là

ế ừ t t ủ , tôi đã v t chi c máy  nh xu ng đ t ch y nhào t ậ ế ế ả ệ ế ồ ­  Câu “Th  r i ch ng bi ộ ễ ả câu văn di n t hành đ ng c a nhân v t ngh  sĩ nhi p  nh Phùng.

ế ố ẫ II. Tình hu ng d n đ n hành đ ng ộ  :

ố ẫ ứ ủ

ề ế ệ ế ừ ư ầ  b

ủ ẹ ế ề ắ ư ườ ứ ộ ắ ế

ườ ộ ế ả ề ả ố ị

ượ ề   ề chi c thuy n ế  phát hi n th  hai c a Phùng v   ư ơ ề    chi c thuy n ng  ph  đ p nh  m  kia là i đàn bà, h  băng qua quãng b  phá và ti n v  bãi xe tăng   ợ   ế i đàn ông dùng chi c th t l ng đánh v ,   không h  kêu m t ti ng, không ch ng tr , cũng không tìm ạ   ng đó, anh vô cùng ng c nhiên, không kìm đ c lòng mình,

i v  cam ch u, nh n nh c “   ượ ấ ạ ớ ộ ế ừ ­ Tình hu ng d n đ n hành đ ng đó chính là t ướ ế ngoài xa. Khi chi c thuy n ti n vào g n, c ra t ọ ườ ộ i đàn ông và m t ng m t ng ậ ỏ Phùng đã t n m t ch ng ki n c nh  ng h ng. Và  ẫ ụ ườ ợ ng ướ ả ạ . Tr ố cách tr n ch y” c c nh t ố ả ế ứ anh đã v t chi c máy  nh x ng đ t ch y nhào t i.

ố : ủ III.Ý nghĩa c a tình hu ng

ố ấ ấ ủ ẩ ậ ả ắ

ạ ẻ ẹ ơ ướ ả ầ ể ạ ỉ

ự ộ ộ ườ ườ ườ ậ i lính, anh không th  làm ng  tr ệ ề i ngh  sĩ có ni m đam mê ngh  thu t mà anh còn là m t con ng

ệ ươ ấ ủ   ­ Tình hu ng  y góp ph n kh c ho  v  đ p trong ph m ch t c a nhân v t. Đó là b n ch t c a ộ   c c nh b o hành và s  đ c ác. Phùng không ch  là m t ng ng   i có lòng nhân ái, giàu tình yêu th ng.

ủ ậ ẫ ố ậ ế “nh n th c” ấ ­ Tình hu ng  y d n đ n ứ  c a nhân v t:

ộ ự ậ ầ ụ ư ậ ằ

ự ứ ạ ơ ườ ề ủ ầ ị ẹ       + Phùng nh n ra đ ng sau con thuy n đ p nh  trong m  kia là m t s  th t tr n tr i, phũ ộ ố phàng, là s  ph c t p và đ y ngh ch lí c a cu c s ng con ng i.

ố ậ ệ ầ

ườ ữ ể ể ề ậ

ề ơ ộ ố nh ng bí  n bên trong thân ph n con ng ệ ệ ậ ậ ở

ệ ộ ả ậ ệ ữ      + Anh nh n ra m i quan h  gi a ngh  thu t và cu c s ng không h  đ n gi n; c n có cái   ờ   ộ ẩ i và cu c đ i. nhìn đa chi u đ  có th  khám phá   ộ   ộ ờ ộ ờ + Anh không vì ngh  thu t mà quên đi cu c đ i; b i ngh  thu t chân chính là cu c đ i, vì cu c ờ đ i. Phùng là m t ngh  sĩ chân chính.

ơ ậ ể ạ ữ ả ữ ấ ượ ắ ườ ọ ­ Kh i d y nh ng c m xúc và đ  l i nh ng  n t ng sâu s c trong lòng ng i đ c.

ế ể ệ ấ ủ ẩ ậ ầ ắ ạ ỉ ủ ề

t này không ch  kh c ho  ph m ch t c a nhân v t mà còn góp ph n th  hi n ch  đ ủ ẩ => Chi ti ư ưở  t t ng c a tác ph m.

c ,đã khi n “

ệ ớ ừ   ộ ượ ế m t cái gì m i v a ậ ẩ ị ển ..”.Theo anh /ch  ,nhân v t Đ u

ầ ị ứ ượ ườ i đàn bà làng chài không đ Câu 6:  Sau khi khuyên ng ủ ố ỡ v  ra trong đ u v  Bao Công c a cái ph  huy n vùng bi ề ậ “v  raỡ ” (nh n th c ) đ c đi u gì sau tình hu ng đó ?

ố iả ờ Tr  l

ỡ ề

ề ộ ờ ế ề ấ

ứ ượ : c

ể ể ỉ

ỡ ẽ ữ ế

ả c nh ng c nh đ i t ữ ủ ờ ố ượ ợ ầ ẩ ẩ ứ ỏ ả ự ứ ế ổ ữ   ệ c r ng ch  có thi n chí và nh ng ườ   ố ổ i i tăm, đau kh . Mu n con ng ỉ  ả t th c ch  không ph i ch i thoát đ i ,man r  c n có nh ng gi

ượ ằ ờ ố ả i pháp thi ự ễ ẽ ư ệ ờ ẩ : ­  Đi u “v  ra” trong Đ u ộ ẩ        Đ u ng  ra cu c đ i này còn có nhi u góc khu t; còn có nhi u trái ngang mà lí thuy t sách ở ư ỏ v  ch a soi t . ề ­ Đi u Đ u nhân th c đ ị ữ         Đ u hi u ra nh ng ngh ch lí c a đ i s ng và hi u đ ả ki n th c sách v  s  không gi ố thoát kh i c nh đau kh  ,tăm t ế ẹ ặ là thi n chí ho c các lý thuy t đ p đ  nh ng xa r i th c ti n.

Hån Tr¬ng Ba, da hµng thÞt (TrÝch)

ư

L u Quang Vũ

ắ ộ ở ị ồ ươ ủ ư H n Tr ng Ba, da hàng th t :   Tóm t t n i dung v  k ch “ ị ” c a L u Quang Vũ và

ị ở ị Câu 1   nêu khái quát giá tr  v  k ch.

ợ G i ý làm bài

ắ ế ố ử

ạ ậ ế ầ ộ

ề ế ị

ạ ươ ờ ể ị ng Ba thì đau kh

ươ ờ ỏ ị i đánh c  gi ươ ố ng Ba s ng l ặ ấ ề ươ ng Ba g p r t nhi u phi n toái: Lý t ả ng Ba cũng c m th y xa l … mà b n thân Tr ặ t o. Đ c bi

ấ ướ ộ ố ớ ự ữ

ề ự ấ ả ệ t thân xác anh hàng th t làm Tr ả ủ ẻ ủ ế ị ả ạ ươ i b  Nam Tào b t ch t nh m. Vì mu n s a sai,  nên Nam ị ừ   i, nh p vào xác m t anh hàng th t v a ch t. Trú ễ ưở ng sách nhi u, ch  hàng   ổ  ễ   ng Ba nhi m ề  ơ c nguy c  tha hóa v   i xác ng Ba quy t đ nh tr  l

ữ ạ ữ ể ả i và gi i l

ủ ị ậ ủ ở ị ẫ i không còn đ ứ ớ ộ ỗ  nhiên c a mình, tác gi

ư ấ ự c s ng đúng v i b n ch t t ắ cu c s ng th t đáng quý nh ng không ph i s ng th

ả ố ớ ượ ố ộ ượ ườ ạ ớ ế   i quy t ả    đã ế   ọ   c s ng đúng v i mình và v i m i ộ ố c. H nh phúc chân chính c a con ng ớ ả ậ i là đ

ế ị ủ ủ ậ ả ớ ộ

ể ủ ễ ả ố c s  phát tri n c a tình hu ng k ch; di n t

ệ ữ ặ

ệ ộ ả ắ ợ : hành đ ng c a nhân v t phù h p v i hoàn   ộ    thành công hành đ ng ả   ộ ậ t là hành đ ng bên trong – ph n ớ ề ậ   i tinh th n căng th ng, ngôn ng  nhân v t sinh đ ng, g n li n v i tình c m, tâm

ữ ố ệ ạ ọ

ế ớ ụ ể ừ ộ ố ư ệ ệ

ề ớ ấ ắ ữ ẻ ế ắ ặ ẩ : ắ t tác ph m I. Tóm t ườ ố ươ ng Ba v n là ng ­ Tr ồ Tào và Đ  Thích cho h n Tr ị nh  th  xác anh hàng th t, Tr ươ ồ th  đòi ch ng, gia đình Tr ị ả ạ ả ố vì ph i s ng trái v i t  nhiên, gi ố ầ m t s  thói x u và nh ng nhu c u v n không ph i c a chính mình. Tr ượ nhân cách và s  phi n toái do m n thân xác c a k  khác, Tr ế ấ cho hàng th t và ch p nh n cái ch t. ị II. Giá tr  khái quát c a v  k ch: ồ ễ ả ệ  mâu thu n gi a linh h n và th  xác, gi a đ o đ c v i t ­ Qua vi c di n t ượ ố ườ ủ bi k ch c a con ng ọ khái quát m t bài h c nhân sinh sâu s c:  ủ nào cũng đ i.ườ ng ầ ậ ệ t k ch đ y tài năng c a tác gi ­ Ngh  thu t vi ể ệ ượ ự ị ả c nh, tính cách th  hi n đ ố ể ệ bên ngoài trên th  hi n m i quan h  gi a các nhân v t, đ c bi ẳ ầ ánh th  gi ế tr ng c  th , có gi ng đi u bi n hóa, lôi cu n. ạ   =>  T  m t c t truy n dân gian, L u Quang Vũ đã xây d ng thành m t v  k ch nói hi n đ i ấ xu t s c, đ t ra nh ng v n đ  m i m , có ý nghĩa t ộ ở ị t lí và nhân văn sâu s c. ự ng, tri ư ưở  t

ồ ị

ươ ế ươ ị ị ”?  Qua đó, anh/ ch  hãy phát bi u ể   ng Ba, da hàng th t ồ ng Ba, da hàng th t. ủ ở ị H n Tr Câu 2: Ý nghĩa nhan đ  “ ề H n Tr ề ề ng, chi u sâu tri v  ý nghĩa t ư ưở  t t lí c a v  k ch

ươ

G i ý làm bài ị ng Ba, da hàng th t  ”:    ẫ ớ ấ ươ ậ

ậ ổ ủ ỗ ụ ị ng Ba khi tâm ủ , phàm t c. Đó là bi k ch c a con

ượ ố i không đ

ề ặ

ấ ị ườ

ề ể ệ ấ ấ ố ẹ ữ ể

ủ ở ị t lí c a v  k ch ư ưở  t :

ư ẹ ọ ố

ấ ả ả ơ ớ ị ữ ế ề ng, chi u sâu tri ượ ố ậ c s ng đúng là mình, s ng tr n v n, hài i quý giá th t, nh ng đ ườ i ph i luôn đ u tranh v i ngh ch c nh,

ụ ể ườ ệ I. Ý nghĩa nhan đ  “ ề ồ  H n Tr   ả ề ­ Nhan đ  cho th y tình c nh tr  trêu, mâu thu n, đau kh  c a nhân v t Tr ồ ả ẩ h n thanh cao, nhân h u ph i  n mình trong thân xác thô l ậ ớ ườ c s ng th t v i mình. ng ề ẩ ủ ề ủ ấ   ­ Nhan đ  th  hi n ch  đ  c a tác ph m:  đ t ra v n đ  có tính ch t khái quát cao v  ý nghĩa ể ủ ự ố ữ ớ   ả ượ ố ẳ ồ i ph i đ c a s  th ng nh t gi a linh h n và th  xác, kh ng đ nh con ng c s ng là mình v i ồ ự ố ẩ nh ng ph m ch t t t đ p, s ng trong s  hài hòa gi a th  xác và tâm h n. ề ể ệ II. Nhan đ  th  hi n ý nghĩa t ườ ộ ố ủ ­ Cu c s ng c a con ng ể ồ ữ hòa gi a th  xác và tâm h n còn quý giá h n. Con ng ạ ự ầ ố ch ng l ng, dung t c đ  hoàn thi n nhân cách. i s  t m th

ươ ự ạ ồ ẩ H n Tr ng Ba, da hàng th t ố   ị  đã xây d ng trên tình hu ng

ị Câu 3:  Đo n trích tác ph m  k ch nào ?

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ố ị I. Tình hu ng k ch :

ị ươ ữ ắ ấ ộ ở ớ

đây là cu c đ u tranh gay g t gi a H n Tr ể ấ

ồ ươ ng Ba chút n a b  th t b i tr ế ể ng Ba v i cái th  xác mà nó   ữ ị ấ ạ ướ ự  ễ ụ ắ ủ ồ ế ị ị ượ ố ể ồ ể ể ồ ố ­ Tình hu ng k ch  ỉ ị ẩ ố trú ng . Tình hu ng  y b  đ y lên đ nh đi m khi H n Tr ươ ẫ d n d t c a th  xác. Đ  r i H n Tr ng Ba quy t đ nh ch t đi vĩnh vi n đ  cu T  đ c s c s ng.

ủ ố ị II. Ý nghĩa c a tình hu ng k ch này :

ủ ườ ậ ớ ả ư ọ ố i mang khát v ng s ng chân th t v i b n thân nh ng l ạ   i

ướ ế ộ ẻ ị ­ Tr c h t đó là bi k ch c a con ng ả ố ị ắ b  b t bu c ph i s ng theo k  khác.

ứ ả ố ả ị ự ng t ệ  bao bi n cho

kh ng đ nh không th  s ng gi ồ ể d i, không th   o t ụ ộ ộ ể ố ẳ ­ Th  hai, tác gi ế ở mình. B i không th  có m t linh h n cao khi ể ả ưở ể t trong m t th  xác phàm t c.

ứ ạ ỉ ượ ố   c s ng

ấ ự ố ự ố ế ậ ư ậ ­ Th  ba, đo n trích cho ta th y s  s ng th t đáng quý, nh ng nó ch  có ý nghĩa khi đ ấ là chính mình. Còn n u không thì s  s ng  y th t vô nghĩa.

ồ ươ ị ấ ượ ị ả ế Câu 4: H n Tr ng Ba lâm vào bi k ch nào và bi k ch  y đ c gi i quy t ra sao?

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ồ ị ươ ủ I. Bi k ch c a H n Tr ng Ba :

ẻ ấ ả ị

ờ ư ả ề ỗ c s ng đúng nh  b n ch t v n có c a mình, tr  nên thô l

ồ ượ ố ả ủ ổ ứ ố ỉ ụ ở ị ố ị ấ ố i thân xa lánh, b n thân b  s  nh c , đau kh , b c b i khó ch u mu n thoát ra mà

ở ể ị ­ Đó là bi k ch mà linh h n mình ph i trú nh  thân xác k  khác và b  thân xác  y đi u khi n tr   thành tha hóa, không đ   , phũ phàng ườ ế khi n ng c.ượ không đ

ị ượ ả II. Bi k ch đ c gi ế : i quy t

ạ ả ỏ

ươ ọ ữ ậ ộ   ộ ằ bên trong m t đ ng, bên ngoài m t ề  ấ

c tr  v  v i chính mình, không nh p vào xác b t kì ai n a và đ ị ượ ố ị ế ạ ế ị ồ H n Tr n oẻ ”, ch n cái ch t đ  đ ế ể ượ ngh  Đ  Thích giúp cho cu T  đ ng Ba quy t đ nh ph i thoát ra kh i tình tr ng: “  ở ề ớ c s ng l i.

III.Ý nghĩa :

ả ệ mu n g i t

ạ ự ườ ố ử ớ ượ ườ ọ ủ i ng ộ ố

ể ể ả ộ ố ẹ ẽ ộ ớ i đ c m t thông đi p giàu tính nhân văn: Con i khác mà ph i là chính mình, hài i m t cu c s ng đ p đ  , cao ườ ng t

ị ộ ­ T o d ng bi k ch này, tác gi ả ố ể ố  d i, vay m n cu c s ng c a ng i không th  s ng gi ng ướ ệ ầ ữ hòa gi a th  xác và tinh th n đ  hoàn thi n nhân cách, h quý.

ươ ồ ế ậ ng c a hai nhân v t H n Tr

ủ ị t ý nghĩa bi u t H n Tr

ể ượ ươ ộ ố ư ươ ạ ữ ọ ắ ọ ủ   ng Ba và ị  c a L u Quang Vũ ( Sách ng Ba, da hàng th t   ồ   ng Ba và Xác hàng

ữ ị ạ ị Câu 5 : Anh/ch  hãy cho bi ồ Xác hàng th t trong đ an trích  Ng  văn , 12). Nêu ng n g n ý nghĩa cu c đ i tho i gi a H n Tr th t trong đo n trích.

ả ờ ợ G i ý tr  l i

ượ

ạ ươ ậ : ng nhân v t ể ượ ị

ầ ồ ữ ấ ầ i v i nh ng nhu c u b n năng th p hèn. ể   ng cho ph n tâm h n thanh cao, trong s ch. Xác hàng th t là bi u ả ụ ộ ỗ ớ i l

ữ ộ ố ể ệ

bên trong m t đ ng, bên ngoài m t n o ng Ba.

ủ ộ ẻ ” c a nhân v t Tr ữ ạ ứ ữ ẫ

ậ ự ấ ể ộ ể ể ệ ụ   ồ t lý nhân sinh: không th  có m t tâm h n thanh cao trong m t th  xác phàm t c.

ộ ườ ể ố ồ I. Ý nghĩa hình t ồ ng Ba là  bi u t ­ H n Tr ể ầ ượ ng cho ph n th  xác phàm t c, t t ộ ố ạ : II. Ý nghĩa cu c đ i tho i ạ ồ ­ Cu c đ i tho i gi a H n và Xác th  hi n: ươ ộ ằ ị ạ        + Tình tr ng bi k ch “ ồ ạ Tình tr ng đó th  hi n mâu thu n gi a linh h n và th  xác, gi a đ o đ c và s  th p hèn.  ộ        + M t tri Con ng

ể ệ ộ ị ự ủ ư ể ự ấ i ph i là s  hài hòa th ng nh t gi a tâm h n và th  xác.  ạ ­ Cu c đ i tho i th  hi n tài năng vi

ữ ố ệ ấ t, s  d ng ngôn ng  đ i tho i s c nét và giàu ch t tri ậ t lý, ngh  thu t kh c h a

ữ ế ị t k ch c a L u Quang Vũ: xây d ng xung đ t k ch  ạ ắ ắ ọ ế ạ ữ ố ậ ế ả ộ ố ế ệ ử ụ quy t li ạ tâm tr ng nhân v t qua ngôn ng  đ i tho i.

Sè phËn con ngêi (Trích)                                                                             Sô – lô – kh pố

ố ả ắ ậ

ế i ệ   ọ Câu 1:  Nêu ng n g n hoàn c nh s ng c a nhân v t Anđrây Xô –cô­ lôp (trong truy n ố ậ ng n ắ S  ph n con ng ủ ườ ) sau chi n tranh.

ả ờ Tr  l i:

ố ế ở ề ớ ủ ớ

ế ướ ả ố p đi t

ấ ộ ộ ố ơ ọ ề ệ ạ ử ữ ị   v  v i nôi đau m t mát l n : gia đình thân yêu c a anh b ớ   ở ấ ả t c , anh tr  nên tr  tr i, cô đ c và luôn ph i s ng trong giày vò đau đ n ườ   ư i i (không nhà c a, không ng

ệ ể ế ể ơ ượ ầ ả ố ố ỗ

ặ ở ộ ­ Sau chi n tranh, Xô­cô­l p tr chi n tranh c ầ ề v  tinh th n cũng nh  nh ng khó khăn v  cu c s ng hi n t thân thích,..) ẫ ộ ­ V t lên c nh ng  đó, Xô­cô­l p v n làm vi c đ  ki m s ng, đ  v i đi n i đau tinh th n và không tr  thành gánh n ng cho xã h i.

ủ ề ủ ệ ả ố ậ ắ S  ph n con ng i ủ ườ  c a Sô­lô­

Câu 2: Nêu hoàn c nh sáng tác và ch  đ  c a truy n ng n  khôp.

ả ờ Tr  l i:

ả ố ậ ượ đ i ắ S  ph n con ng ườ  c a Sô­lô­khôp

ủ ệ ạ ườ i ta có th

ẩ ấ ở ọ ộ ự  tác ph m này nh ng tìm tòi ch  y u c a văn h c Xô vi

t su t giai đo n sau này. B i, ng ế ượ ế ủ ế ủ ậ ườ ấ ạ ể ệ t, nhà văn t p trung th  hi n hình t

ọ ộ ố ự ế ệ ế ố ầ   c công b  l n ố   ọ ự ậ , s  ra ngày 31.12.1956 và 1.1.1957. Truy n có ý nghĩa khá quan tr ng đ i S  th t ể  ở ố ẩ   ạ ệ t hi n đ i. Đây là tác ph m   i b t h nh sau ng con ng ệ ượ   ề c

ệ .

ủ ậ ườ   t p trung khám phá n i b t h nh c a con ng i

ậ ế ề ấ

ươ ườ ở ấ ườ ỗ ấ ạ ế ng, m t mát mà chi n tranh gây ra, tác gi ở ư ng cũng nh  lòng tin ế   i sau chi n ữ  ả ẫ  v n gi    t m lòng nhân ái ộ ố  cu c s ng,

ệ  : Truy n ng n  ­ Hoàn c nh sáng tác ố ầ đ u trên báo  ể ủ ề ớ v i toàn b  s  phát tri n c a n n văn xuôi Xô vi ữ tìm th y  ế ầ đ u tiên trong văn h c Xô vi ộ chi n tranh, nhìn cu c s ng và chi n tranh m t cách toàn di n, chân th c. V  sau, truy n đ in trong t p ậ Truy n Sông Đông ố ­ Ch  đủ ề:  S  ph n con ng ư tranh. Song tuy vi t v  nh ng đau th ở ề ữ  tính cách Nga kiên c v ng ni m tin  ườ ủ ị v  tha c a con ng i.

ặ ắ ậ ủ ố ậ ệ ệ ắ S  ph n con ng ư ưở  t ng và đ c s c ngh  thu t c a truy n ng n ườ  c aủ   i

Câu 3: Ý nghĩa t Sô­lô­khôp.

ả ờ Tr  l i:

t ng

ị ố ứ ữ ế ủ ư ưở :  ẳ

ả ệ ự ạ ự

ạ ụ ở

ng v ể ệ ả ướ c vô vàn khó khăn tr ạ ng lai, h nh phúc.

i lính dũng c m trong chi n đ u tr

ộ ườ ẩ ệ n t ộ ả ướ ờ ị ự ế ấ ộ ố ng trong cu c s ng đ i th

ố ề i lao đ ng có trách nhi m cao c  và ngh  l c phi th ậ

ừ ầ

ệ ớ ậ ộ ự ừ ờ ấ ả ớ ể ượ ướ ườ c đ ng đ i r t riêng.

ứ ấ c k  theo ngôi th  nh t, k t c u theo trình t

ố ự ờ  th i gian. S  ph n con ng ứ ị ế ấ ả ậ ạ ự ề ề ầ

ệ ậ

ệ ồ ố ả ệ  ; nhân v t tôi (tác gi ) thu t l ả ệ i k  chuy n : tác gi

ể truy n l ng trong truy n  Xô­cô­l p. Tác ph m có hai ng ệ ẩ ậ ặ ắ ườ ể ể ử ề ố

ậ ạ i câu   ậ    và nhân v t;   c nhi u tình hu ng ngh  thu t đ c s c đ  th  thách, khám phá chi u sâu tính ườ ­ Ý nghĩa t ạ ề ẩ ­ Đo n trích kh ng đ nh s c m nh ti m  n và nh ng c ng hi n c a nhân dân Nga nói chung   ưở   ồ ố ổ ờ ệ trong s  nghi p b o v  và xây d ng T  qu c, đ ng th i th  hi n lòng khâm ph c và tin t ng ậ ồ ở ườ  tính cách Nga kiên c    ng i mà con ng và nhân h u, đ ng c m tr ươ ớ ươ ả ượ ườ i ph i v i t t qua trên con đ ng ậ ẻ ườ ủ ả c k  thù, ­ Nhân v t trung tâm c a tác ph m là m t ng   ườ ườ ộ ườ m t ng ng.   ờ ạ ộ ặ   Đ t nhân v t vào nhi u m i quan h  v i dân t c, nhân dân, th i đ i, gia đình,.. nhà văn đã nâng ộ   ủ ừ ử ậ nhân v t lên t m vóc s  thi. Nhân v t chính v a là bi u t ng  c a nhân dân Nga, v a là m t ữ ả ố ậ s  ph n cá nhân v i nh ng c nh ng , s  t ng tr i và b ệ ậ : ặ ắ ­  Đ c s c ngh  thu t ượ ườ   ề ẩ i ­ Tác ph m đ ầ   ưở ng anh hùng ca v  lòng dũng c m, v  tinh th n ch u đ ng và s c m nh tinh th n mang âm h ườ ủ i Nga, tính cách Nga. c a con ng ế ượ t theo ki u  ­ Truy n đ c vi ượ ừ ệ c t chuy n anh nghe đ ề ượ ạ nhà văn t o đ i Nga. cách Nga, con ng

ư ể ế ủ ề ộ ờ Câu 4: Nêu nh ng hi u bi ố . t c a mình v  cu c đ i nhà văn Sô­lô­kh p

ả ờ Tr  l i:

ị ấ ủ ạ i m t th  tr n c a vùng sông Đông.  ớ t l ộ i l c tham gia cách m ng khá s m.

ố ừ ề ể ế

ế ứ ề ế ự ọ  h c. ặ ậ ế ắ ổ ườ ng và vi ế   t

ượ ề ọ ổ ế ả i Nôben v  văn h c năm 1965.

ế ấ ố

­ M. Sô­lô­kh p ố (1905 ­1984) sinh t ế ỗ ạ ­ Là nhà văn Xô vi ­ T ng làm nhi u ngh  đ  ki m s ng và luôn t ­ Trong th  chi n th  hai ông là phóng viên m t tr n, rong ru i kh p các chi n tr ậ ề nhi u bài chính lu n, bài kí n i ti ng. ự ậ c vinh d  nh n gi ­ Ông đ ể ẩ ­Các tác ph m tiêu bi u:  ườ ậ ố   + S  ph n con ng i   + Sông Đông êm đ m.ề ấ ỡ   + Đ t v  hoang ọ   + H  đã chi n đ u vì T  qu c,.. ả ẩ ộ ố ổ ố ủ ề ệ ộ ườ   i

­ Các tác ph m c a Sô­ lô ­ kh p ph n ánh m t cách toàn di n v  cu c s ng và con ng ế trong chi n tranh.

¤ng giµ vµ biÓn c¶ (Trích)                                                                     Hê – minh –uê

ữ ể ế ủ Câu 1: Nêu nh ng hi u bi t c a mình v  cu c đ i nhà văn Hê minh uê.

ề ộ ờ ả ờ Tr  l i:

ộ ạ Ơ i bang Ilinoi trong m t gia đình trí th c nit Hê­ minh­ uê (1899­1961) sinh t

ườ ứ ở Mĩ.   ế ớ ầ ế ng, tham gia chi n tranh th  gi i l n th ứ t nghi p ông đi làm phóng viên chi n tr

ờ ự ậ ậ ế ệ ấ ộ th  h  m t mát ườ ng th i, t ế ở ề ng Italia, ông tr  v  Hoa kì.   nh n mình thu c , không hòa nh p đ ượ   c

ế ỉ ố ệ ờ ệ i văn ki m l ả   i, ki m c m

ươ ạ ề ướ

ng và th c thi nguyên lí “  ụ ề c Mĩ th  k  XX. Ông khai sinh l ả t ng băng trôi ”... ộ ế ằ ơ ả vi t m t áng văn xuôi đ n gi n và

ệ ồ ườ ”. i ề i Nô­ ben v  văn h c 1954. ừ  vũ khí, Chuông nguy n h n ai, Ông già và bi n c ­  ệ ố ­ Sau khi t ế ở ị ươ  chi n tr ng  nh t. B  th ộ ươ ề ấ ọ ­ Th t v ng v  xã h i đ ờ ộ ố ớ v i cu c s ng đ ng th i. ấ ủ ướ ­ Là nhà văn vĩ đ i nh t c a n ườ ự xúc, là ng i đã đ  x ế ề ề ­ Dù vi t v  đ  tài gì, ông cũng đ u nh m m c đích “ ự ề trung th c v  con ng ả ậ ­ Nh n gi ­ Các tác ph mẩ : Giã t ể ả,..

ế ả ủ ộ   ẩ Ông già và bi n cể ả c a Hê­minh­uê là m t

ể ượ ả Câu 2: Hình  nh con cá ki m trong tác ph m  ữ ng mang nh ng ý nghĩa gì? hình  nh bi u t Tr¶ lêi

ả ể ượ ả

ề ng mang nhi u ý nghĩa: ế ể ấ ặ ớ n ộ ượ ” c a con cá l p đi l p l

ặ ạ ơ ố

ậ ể ể ộ ố ắ ể ướ ị ự  ng, dũng mãnh. Suy nghĩ sâu h n cũng có th  hi u là nh ng c  g ng cu i cùng   ướ   c c hi m nguy, tr

ạ ề ạ ế         Hình  nh con cá ki m là m t hình  nh bi u t ủ ữ ­ “Nh ng vòng l i trong tr n chi n đ u v i ông lão bi u th  s ườ ữ ngoan c ư ệ ủ ế ứ t c a con cá. Đó cũng là thái đ  hiên ngang tr nh ng h t s c mãnh li ố ữ nh ng đe do  v  m ng s ng,

ầ ể ượ ồ ng c a thiên nhiên kiêu

ệ ờ ủ  và v  đ p tuy t v i c a con các ki m là bi u t ưở ả ườ ằ ủ ướ ẻ ẹ ổ ­ T m vóc kh ng l hùng, kì vĩ…, là hình  nh c a ế ng mà con ng ủ ổ i h ng theo đu i. ơ c m , lý t

ự ợ ị

ư ị ệ ế ướ ế ự ế ờ ắ ắ hình  nh ề  ế

ả ự ỡ ư ướ ệ ủ t c a con cá ki m  khi ch a b  chi m lĩnh và khi đã b  chi m lĩnh, g i hàm ý v ­ S  khác bi ơ ế ừ ể ự s  chuy n bi n t c m  sang hi n th c­ nó không còn xa v i, khó n m b t, vì th nó không còn huy hoàng r c r  nh  tr c.

Thuèc

ỗ ấ

L  T n

C ©u 1

: Nªu nh ng nét chính v

ề cu c ộ ®êi vµ sù nghiÖp v¨n häc cña nhµ v¨n Lç TÊn? Tr¶ lêi

ộ ờ Lç TÊn (1881- 1936), tªn khai sinh lµ Chu Ch¬ng Thä sau ®æi thµnh Chu

cha mÊt n¨m Lç TÊn 13 tuæi (v× l©m bÖnh

ườ ườ ệ ở i TQ hăm h  đi xem ng ậ chÐm ngêi TQ làm gián đi p cho i Nh t

ườ ư ữ ạ ọ i l u ý và tìm cách ch a ch y.

ắ ầ

ỗ ấ lµ nhµ v¨n c¸ch m¹ng Trung Quèc, bãng d¸ng bao trïm c¶ v¨n ®µn Trung Qu cố - Cu c đ i: Thô Nh©n. - Quª ë tØnh TriÕt Giang ( Trung Qu c),  ố kh«ng thuèc ch¹y ch÷a), mÑ lµ mét phô n÷ n«ng d©n trung hËu kiªn nghÞ. - Bót danh Lç TÊn ghÐp tõ hä mÑ vµ ch÷ tÊn trong chữ “ t n ấ hµnh”. - Trø¬c khi häc nghÒ thuèc «ng häc hai nghÒ hµng h¶i vµ khai má. ¤ng chän nghÒ y lµ ®Ó ch÷a bÖnh cho nh÷ng ngêi nghÌo èm kh«ng thuèc mµ ch÷a nh bè «ng. - §ang häc ë trêng y khoa Tiªn §µi, nh©n mét lÇn xem phim thêi sù gi÷a giê ông th yấ   qu©n Nga, «ng thay ng ®æi chÝ híng chuyÓn sang lµm v¨n nghÖ ®Ó ch÷a c¨n bÖnh tinh thÇn: «ng chñ tr¬ng phanh phui c¸c c¨n bÖnh tinh thÇn cho quèc d©n m i ng - Sù nghiÖp v¨n häc : 3 tËp truyÖn ng¾n, 16 tËp t¹p v¨n, 75 bµi th¬, c¸c t¸c phÈm tiªu biÓu : NhËt ký ngêi ®iªn, Gµo thÐt, Bµng hoµng, Thuèc, AQ chính truy nệ .. - Toµn bé c¸c s¸ng t¸c cña «ng ®Òu tËp trung phª ph¸n c¸c c¨n bÖnh tinh thÇn khiÕn cho quèc d©n mª muéi tù tho¶ m·n. V¨n häc gãp phÇn cøu d©n, cøu níc, ngßi bót lu«n l¹nh lïng tØnh t¸o mà hàm súc, thâm tr m sâu s c. - L  T n thÕ kû XX

C©u 2: Hoµn c¶nh s¸ng t¸c truyÖn ng¾n Thuèc vµ nªu chñ ®Ò cña t¸c phÈm? Tr¶ lêi:

- Hoàn c nh sáng tác : Ngµy 4/5 /1919/ ë Trung Quèc diÔn ra phong trµo chèng ®Õ quèc ả vµ phong kiÕn mµ lùc lîng nßng cèt lµ sinh viªn häc sinh( phong trµo Ngò tø). BÊy giê Lỗ  T n ấ cã quan hÖ víi nh÷ng ngêi céng s¶n ®Çu tiªn cña Trung Quèc. TruyÖn ng¾n Thuèc lÇn ®Çu ®¨ng trªn t¹p trÝ T©n thanh niªn, sè th¸ng 5/ 1919 hñ ®Ò: tác phẩm ph¬i bµy tr¹ng th¸i tinh thÇn ngu muéi,v« c¶m cña ngêi d©n Trung Quèc tríc hiÖn tr¹ng ®¸t níc vµ nçi buån ®au cña nhµ c¸ch m¹ng

ỗ ấ C©u 3: Tãm t¾t ng¾n gän truyÖn ng¾n Thuèc cña L  T n ? Tr¶ lêi

- Vî chång lão Hoa Thuyªn, chñ qu¸n trµ cã con trai bÞ ho lao. Nhê ngêi gióp ,l·o Hoa tíi ph¸p trêng mua b¸nh bao thÊm m¸u ngêi mang vÒ cho con ¨n. Sau ®ã mét sè ngêi xuÊt c¸ch hiÖn ë qu¸n trµ vµ bµn t¸n vÒ ngêi tö tï võa bÞ chÐm s¸ng. Đó lµ H¹ Du, mét chi n sĩế m¹ng kiªn cêng. Nhng ch¼ng ai hiÓu g× vÒ anh ta, nhiÒu ngêi cho H¹ Du lµ gi c, là điên   N¨m sau, vµo tiÕt thanh minh mÑ H¹ Du vµ bµ Hoa Thuyªn ®Õn b·i tha ma cïng viÕng mé con. DÜ nhiªn, ph¬ng thuèc b¸nh bao chÊm m¸u tö tñ kh«ng ch÷a khái bÖnh th»ng Thuyªn ®· chÕt, mé cña nã gÇn mé H¹ Du. Hai bµ mÑ ®au khæ b¾t ®Çu cã sù ®ång c¶m víi nhau. Hä rÊt ng¹c nhiªn khi nh×n thÊy trªn mé H¹ Du cã mét vßng hoa, mÑ H¹ Du lÈm bÈm : thÕ nµy lµ thÕ nµo?

C ©u 4: Nªu ý nghÜa nhan ®Ò truyÖn ng¾n Thuèc? Tr¶ lêi

ẩ ườ ủ ườ ữ ch÷a bÖnh lao b ng bánh bao t m máu ng i c a nh ng ng ố   i Trung Qu c

ư ể ầ ạ . T ng nghĩa này nh  là s

h¶i t×m ra mét ph ¬ng thuèc lµm cho quÇn chóng gi¸c ngé ặ ấ ề ố

- Nhan ®Ò t¸c phÈm Thuèc nguyªn v¨n lµ “Dîc” cã ba tÇng nghÜa: +Thuèc là thu cố  ằ ạ ậ l c h u. + TÇng nghÜa thø hai mang tÝnh khai s¸ng mäi ngêi ph¶i gi¸c ngé ra r»ng c¸i gäi lµ thuèc ch÷a bÖnh theo k i u mê tín, l c h u vèn lµ thuèc ®éc ự  ậ  : Ngêi Trung Quèc ph¶i tØnh giÊc - Kh«ng ®îc ngñ mª trong c¸i nhµ hép b»ng ả c nh t nh s¾t kh«ng cã cöa sæ. + Thu c còn đ t v n đ  là p c¸ch m¹ng vµ lµm cho c¸ch m¹ng g¾n bã víi quÇn chóng.

C©u 5: Nªu ý nghÜa h×nh tîng chiÕc b¸nh bao tÈm m¸u ngêi? Tr¶ lêi

ỏ ừ ỏ ươ ọ ừ i, máu còn nh  t ng  gi t, t ng gi t”: ọ g i vợ ề sù thiÕu

iườ  mµ cßn ®Èy h  ọ vµo c¶nh bi ®¸t phò phµng h¬n.

ạ ậ ủ ủ ầ ả ị ợ ề c¨n bÖnh u mª lÇm l¹c, l c h u c a qu n chúng và bi k ch c a nh ng ữ

ế - ChiÕc b¸nh bao tÈm m¸u, đ  t hiÓu biÕt, sù l¹c hËu, sù u mª lÇm l¹c cña ngêi d©n. + §©y lµ ph¬ng thuèc ch÷a bÖnh mï qu¸ng mµ nh÷ng ngêi d©n mª muéi, l c h u. ậ Dï ®îc coi lµ thø thuèc ®Æc biÖt nh ngư ph¬ng thuèc ®ã còng ch¼ng cøu ®îc tÝnh m¹ng con ng + Hình  nh này g i v ạ chi n sĩ cách m ng tiên phong.

C©u 6: Nªu ng¾n gän vÒ nh©n vËt H¹ Du? Tr¶ lêi

x¶ th©n v× nghÜa lín. ạ ế

ng chèng nhµ ưở c¸ch m¹ng D©n ườ ể h×nh tîng ng

xa rêi quÇn chóng nên quÇn chóng kh«ng ®îc tuyªn truyÒn,

ặ ạ ị

ề Lç TÊn bµy tá sù kÝnh träng vµ lßng th¬ng c¶m s©u s¾c ®èi víi ạ ế t gì v  cách m ng.( anh b  cho là gi c, là điên...) ạ

- H¹ Du chÝnh lµ ngêi bÞ chÐm, lµ ngêi  chi n sĩ cách m ng  - Trong nhµ lao, anh vÉn hiªn ngang tuyªn truyÒn c¸ch m¹ng, th  hi n lí t ể ệ M·n Thanh và kh«ng hÒ sî h·i. Anh tiêu bi u cho ế i chi n sĩ chñ t s¶n tríc thêi C¸ch m¹ng T©n Hîi. - Nhîc ®iÓm cña H  Du là gi¸c ngé, không bi - Qua nh©n vËt H  Du, nh÷ng ngêi chiÕn sÜ tiªn phong cña c¸ch m¹ng.

̣ ̉ ̉ ̣ Thuôć ”cua Lô Tân , hinh anh vong hoa trên ngôi mô ng ̀ ươ   i

́ ́ ̃ ́ ́ ́ ̀ ́ ở ̣ ̉ ̉ ̀ ̣ Thê nay la thê nao C©u7: Trong truyên ngăn “́ ̀ ̀ chiên sĩ Ha Du va l ̀ ơ i cua ba me “ ̀  cuôi tac phâm co  y nghia gi? ̀ ̀ ?”

́ ́ ̉ ơ ̃ ̀ Tra l i :̀ ́ ̀ ̣ ̣

̀ ̀ ̀ ̀ ̃ ả ỏ ươ ̣ ̣ ̉ ̉ ̉ ̣ ̀ i hiêu va bay to long cam phuc th ươ   ng ́ ự ̉ ̉ ̣ ̣ ̉

́ ̀ ả ấ ́  co ng ̃ ng đep đe cua anh.  ̉ ự ̉ ̣

́ ̃ ̀ ́ ư ạ ứ ưở ̀ ồ ờ ̣ ̃ ữ   ̣ ố ớ ươ ng mô đ i v i nh ng ̀ ̀ ưở ỏ ề   ng vao tiên  ni m tin t

̣

̀ ̀ ươ i chiên sy cach mang nh  H  Du, đ ng th i nha văn cũng bày t ̀ ủ ́ ̃ ̉ ̉ ̣

̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ự ̉ ̣ ̉ ̣ ̉ câu h i ỏ  thê hiên s  băn khoăn, nghi hoăc cua ba me không thê nao hiêu ́ ́ ̀ ̉

̀ ́ ̀ ươ ơ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣

́ ́ c y nghia vê cai chêt cua con. ́ ́ ̀ i hiêu va trân trong con minh. ́ ̀ ̃ ́ ươ ự ̉ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̀ i chiên sy cach mang , vê môi ̀ ươ ơ i me :co ng ̀ ̀ ̃ ươ i đoc suy nghi vê s  hy sinh cua ng ́ ̀ ̀ ̣ ư ̣ ­Y nghia vong hoa trên mô Ha Du ­ Hình  nh vong hoa trên mô Ha Du ch ng t ́ ̀ tiêc  s  hy sinh cao ca cua Ha Du va  ly t  ­ Qua hình  nh vòng hoa  y, tac gia ngâm bay to s  kinh trong va ng ́ ng ́ đô c a cach mang. ̀ ­Y nghia câu hoi cua ba me: ̀  ­“Thê nay la thê nao?”,  ́ ̃ ượ đ ̀ ­ Co môt niêm hy vong (tuy m  hô) n i ng ̀ ­ Tac gia ngâm g i cho ng ̃ quan hê gi a ng ợ ̀ ̀ ươ i lam cach mang va quân chúng nhân dân.

ở ố C©u 8: Nªu ý nghÜa h×nh ¶nh con ®êng mòn chia c¾t nghÜa ®Þa ẩ ?  cu i tác ph m

ườ ữ ạ i làm cách m ng)

ườ ữ ả ồ tệ nghÜa ®Þa ngêi chÕt chÐm ( nh ng ng i nghèo hai bµ mÑ míi bíc qua con ®êng mßn ®Ó ®Õn víi nhau. Tr¶ lêi: - Con ®êng lµ mét h×nh ¶nh Lç TÊn hay ®Ò cËp. Con ®êng mßn lµ tîng trng cña tËp qu¸n xÊu ®· trë thµnh thãi quen, trë thµnh suy nghÜ ®¬ng nhiªn, con ®êng mßn chia  víi nghÜa ®Þa c¾t, phân bi ). Cuèi truyÖn, ph¶i qua mét thêi gian đ ng c m và ngêi chÕt bÖnh( nh ng ng   ể hi u ra,

C©u 9: NhËn xÐt kh«ng gian và  thêi gian trong truyÖn ng¾n Thuèc? Tr¶ lêi

ườ ọ i quanh mình

-Thêi gian vµ kh«ng gian trong truyÖn cã nh÷ng ®Ëc s¾c riªng dÔ nhËn. - Thêi gian cã sù vËn ®éng, cã mét ngµy mïa thu vµ mét ngµy mïa xu©n - cã ba buæi sím: mét buæi sím n¬i ph¸p trêng, mét buæi sím tiÖm trµ, mét buæi sím b·i tha ma. Thu qua, xu©n tíi lµ quy luËt cña ®Êt trêi; thu lµ buæi chiÒu cña n¨m, lµ sù thu vÐn ®Ó kÕt thóc, mïa thu l¸ vµng r¬i ®Ó tÝch nhùa qua ®«ng ®ãn mïa xu©n đâm chåi n¶y léc. C¸i chÕt cña hai con ngêi do sù u mª, l¹c hËu c a m i ng còng nh hai chiÕc l¸ ủ rêi cµnh ®ể tÝch nhùa cho mïa xu©n hy väng, còng nh sù gieo mÇm, nh tr¶ gi¸ cho mét sù gi¸c ngé. - Kh«ng gian: mét qu¸n trµ lÆng lÏ trong ®ªm - ån µo ban ngµy, m t  ộ ph¸p trêng nhèn nh¸o, hçn t¹p, mét nghÜa ®Þa mªnh m«ng, l¹nh lÏo. §©y lµ kh«ng gian cña x· héi Trung Quèc đ ngươ thêi.

H TẾ