Tài liệu tập huấn về khởi nghiệp tạo tác động xã hội cho doanh nhân trẻ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:31

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn "Tài liệu tập huấn về khởi nghiệp tạo tác động xã hội cho doanh nhân trẻ" là tài liệu được biên soạn nhằm hỗ trợ giảng dạy về khởi nghiệp tạo tác động xã hội. Tài liệu này là kết quả của sự hợp tác giữa Chương trình Youth Co:Lab Việt Nam, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP Việt Nam), Quỹ Citi và Bộ Khoa học và Công nghệ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu tập huấn về khởi nghiệp tạo tác động xã hội cho doanh nhân trẻ

TÀI LIỆU TẬP HUẤN VỀ KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG XÃ HỘI Cho Doanh nhân trẻ Cẩm nang người hỗ trợ
Lưu ý với người sử dụng cẩm nang Bạn đang cầm trên tay cuốn cẩm nang hỗ trợ bạn giảng dạy khởi nghiệp tạo tác động xã hội. Tài liệu tập huấn là kết quả của sự hợp tác sâu sắc và quan trọng trong năm thứ ba giữa Chương trình Youth Co:Lab Việt Nam, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP Việt Nam), Quỹ Citi và Bộ Khoa học và Công nghệ. Chúng tôi xin cảm ơn đội ngũ thực hiện và phát triển bộ tài liệu tập huấn: anh Từ Minh Hiếu, chị Vũ Thị Huyền Trang (Bộ Khoa học và Công nghệ), Bà Nguyễn Đặng Tuấn Minh (KisStartup) và các cán bộ tại UNDP Việt Nam: Diana Torres, chị Nguyễn Như Quỳnh và chị Vương Hồng Ngọc. Cuốn cẩm nang mang tính chất gợi mở cung cấp cho bạn những gợi ý cho việc giảng dạy. Để đảm bảo thành công trong việc giảng dạy của bạn, chúng tôi rất mong bạn dành thời gian làm những việc sau đây trước khi giảng dạy (tối thiểu 01h trước khi dạy). 1. Nghiên cứu đối tượng học để điều chỉnh bài giảng cho phù hợp. 2. Thiết kế các hoạt động cho phù hợp với từng loại đối tượng. Trong quá trình dạy, bạn có thể sẽ phải liên tục bổ sung các kiến thức Các ý kiến, phân tích và khuyến nghị trong tài liệu này không phản cần thiết theo nhu cầu thực tế trên lớp học. ánh quan điểm của các tổ chức đối tác hoặc đại diện cho các quan điểm của Liên Hợp Quốc, bao gồm cả Chương trình Phát triển Liên Sau việc dạy, bạn có thể sẽ muốn đo lường tác động của chính Hợp Quốc (UNDP). việc dạy của mình, bạn hãy cập nhật với người học những gì họ thực hành sau khóa học và/hoặc những kiến thức họ cần thêm. Các ký hiệu được sử dụng và việc trình bày tài liệu trên bản đồ không ngụ ý thể hiện bất kỳ quan điểm nào của Ban Thư ký Liên Hợp Quốc hoặc UNDP liên quan đến tình trạng pháp lý của bất kỳ quốc gia, Chúc bạn thành công, vùng lãnh thổ, thành phố, khu vực, hoặc các cơ quan chức năng, hoặc Trân trọng liên quan đến việc phân định biên giới hoặc ranh giới. Nhóm biên soạn 2 3
1. Khung chương trình 5 2. Đối tượng 6 3. Nguyên tắc thiết kế chương trình 7 4. Mục tiêu chương trình 8 5. Hướng dẫn chi tiết 9 6. Kế hoạch hành động sau khóa học 19 7. Một số công cụ sử dụng 20 trong chương trình 8. Tài liệu thuyết trình 28 4 5
6 7
8 9
10 11
12 13
14 15
16 17
18 19
20 21
22 23
24 25
26 27
8. TÀI LIỆU 01. THUYẾT TRÌNH KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG LÀ GÌ? YOUTH CO:LAB VIỆT NAM 2020 TÀI LIỆU TẬP HUẤN VỀ KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG XÃ HỘI CHO DOANH NHÂN TRẺ #YouthCoLab www.youthcolab.org Tác động 1. WHAT - KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG LÀ GÌ? – CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN là gì? Tác động là những thay 2. WHY – VÌ SAO NÊN KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG đổi được tạo ra là kết quả hoạt động của tổ chức. Tác 3. HOW – LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRỞ THÀNH DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP động có thể tích cực hoặc TẠO TÁC ĐỘNG tiêu cực, có chủ đích hoặc không có chủ đích. 4. WHO – NHỮNG DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG THÀNH CÔNG 5. WHERE – CƠ HỘI CHO DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP TẠO TÁC ĐỘNG 6. TÀI LIỆU THAM KHẢO 28 29
Khởi nghiệp Các loại tác động tạo tác động Có nhiều cách tiếp cận về định nghĩa khởi nghiệp tạo tác động Phân loại theo phạm vi Phân loại theo thể loại Tác động ở cấp Tác động ở cấp Tác động môi Tác động xã hội: độ dự án: độ cộng đồng: trường: Là những thay Là những tác Là những tác Là những thay đổi tạo ra từ kết động trực tiếp động tạo ra cho đổi tạo ra từ kết quả hoạt động đến những bên nhiều đối tượng quả hoạt động của tổ chức đối liên quan trong hơn so với dự của tổ chức đối với xã hội dự án kiến ban đầu với môi trường Cách tiếp cận 1: Cách tiếp cận 2: Tác động theo các Là Doanh nghiệp khởi nghiệp mà hoạt động thương mại và cam kết Là những nhóm khởi nghiệp sử dụng công nghệ trong sáng tạo các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) tạo tác động tích cực lên xã hội/ môi trường là hai nguyên lý trung giá trị mới, tạo các tác động tích cực và bền vững, đo lường được, tâm của chiến lược vận hành tổ với môi trường và xã hội song song chức với các giá trị về tài chính. XÓA XÓA CUỘC SỐNG CHẤT LƯỢNG BÌNH ĐẲNG GIỚI NƯỚC SẠCH Theo cách tiếp cận này: Doanh Đây là những nhóm nhận vốn đầu NGHÈO ĐÓI KHỎE MẠNH GIÁO DỤC VÀ VỆ SINH nghiệp khởi nghiệp tạo tác động xã tư tác động nên thay vì được gọi là hội bao gồm cả doanh nghiệp tạo impact enterprises, họ thường được tác động về môi trường. gọi là impact startup (để nhấn mạnh vào khả năng nhân rộng mô hình và tiếp nhận vốn đầu tư để nhân rộng và có yếu tố đổi mới sáng NĂNG LƯỢNG SẠCH VIỆC LÀM ĐÀNG HOÀNG NGÀNH, ĐỔI MỚI GIẢM BẤT ĐÔ THỊ VÀ TIÊU DÙNG VÀ SẢN XUẤT VÀ BỀN VỮNG VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ CƠ SỞ HẠ TẦNG BÌNH ĐẲNG CỘNG ĐỒNG BỀN VỮNG CÓ TRÁCH NHIỆM tạo trong công nghệ) XÂY DỰNG Tổ chức Doanh nghiệp HÀNH ĐỘNG ỨNG PHÓ TÀI NGUYÊN TÀI NGUYÊN HÒA BÌNH CÔNG BẰNG VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU NƯỚC ĐẤT VÀ THỂ CHẾ VỮNG MẠNH QUAN HỆ ĐỐI TÁC CHO CÁC MỤC TIÊU xã hội thương mại Doanh nghiệp tạo tác động xã hội 30 31
Mô hình kinh doanh Doanh nghiệp tạo tác động cũng là cho doanh nghiệp tạo tác động một doanh nghiệp, vì vậy, việc phải xây dựng một mô hình kinh doanh đáp ứng nhu cầu thị trường là ưu tiên quan trọng nhất. Mô hình Kinh doanh là một kế hoạch cấp cao để điều hành một doanh Tác động là một phần không thể Tại sao doanh nghiệp tạo tác nghiệp có lợi nhuận trong một thị trường cụ thể. Một thành phần chính thiếu của doanh nghiệp tạo tác động nên sử dụng của mô hình kinh doanh là tuyên bố giá trị. Đây là phần mô tả hàng hóa động bên cạnh các yếu tố khác, vì vậy cần phải được nêu rõ ràng trong Mô hình kinh doanh canvas hoặc dịch vụ mà một công ty cung cấp và lý do tại sao chúng được khách kết hợp với tác động? mô hình kinh doanh. hàng đón nhận, trong đó sản phẩm hoặc dịch vụ thể hiện được sự khác biệt với các đối thủ cạnh tranh. Mô hình kinh doanh Canvas là một mẫu quản lý chiến lược được sử dụng Công cụ mô hình kinh doanh canvas Giúp nội bộ công ty hiểu về mô hình để phát triển các mô hình kinh doanh mới và ghi lại các mô hình hiện có. được sử dụng rộng rãi trong các kinh doanh của doanh nghiệp. Mô hình cung cấp một biểu đồ trực quan với các yếu tố mô tả tuyên bố doanh nghiệp bao gồm cả doanh Giúp nhà đầu tư hình dung ra cách nghiệp khởi nghiệp cho nhiều mục giá trị, các nguồn lực chính, khách hàng và tài chính của một công ty doanh nghiệp tạo giá trị. đích: Giúp các đối tác hiểu về doanh hoặc sản phẩm, hỗ trợ các doanh nghiệp điều chỉnh các hoạt động của nghiệp. họ bằng cách minh họa những đánh đổi tiềm năng. Giúp doanh nghiệp tự điều chỉnh mô hình kinh doanh trước những biến Mô hình Kinh doanh Tác động (IBM) là cách mà một doanh nghiệp được động của thị trường. thiết kế để tạo ra lợi ích / kết quả tích cực cụ thể cho một trong các bên liên quan. Chúng có thể dựa trên sản phẩm của họ, một quy trình hoặc hoạt động cụ thể, hoặc cấu trúc của doanh nghiệp. CÁC ĐỐI TÁC CHÍNH CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TUYÊN BỐ GIÁ TRI QUAN HỆ KHÁCH HÀNG PHÂN KHÚC KHÁCH HÀNG Các đối tác chính? Các hoạt động chính để mang Chúng ta mang lại những giá Từng phân khúc khách hàng mong đợi chúng ra phát triển và duy trì Chúng ta tạo giá trị cho đối lại những giá trị đã tuyên bố? trị nào cho khách hàng? kiểu quan hệ như thế nào? Quan hệ KH hiện nay ra sao? Quan hệ KH tượng nào? Đâu là những Nguồn cung cấp chính? hiện nay gắn kết như thế nào với các phần còn lại của mô hình kinh khách hàng quan trọng nhất? Các nguồn thu? Giúp giải quyết vấn đề nào cho doanh? Chi phí cho quan hệ KH hiện nay ra sao? Nguồn lực có được từ đối tác? Các phân khúc người dùng khách hàng? cuối/ người thụ hưởng. Nhóm sản phẩm và dịch vụ Các phân khúc người trả phí/ dành riêng cho từng phân CÁC KÊNH người tài trợ. CÁC NGUỒN LỰC CHÍNH khúc khách hàng? Mỗi phân khúc khách hàng muốn được tiếp cận như thế nào? Hiện nay Các công đồng/ các bên liên Cần có những nguồn lực chính Đáp ứng được nhu cầu nào của chúng ra đang tiếp cận họ như thế nào? Làm thế nào để tích hợp các quan khác. nào để tạo ra những giá trị đã khách hàng? kênh phân phối của chúng ra? Kênh nào hoạt động tốt nhất? Kênh nào tuyên bố? có hiệu quả nhất về mặt chi phí? Làm sao để chúng ta tích hợp kênh Tuyên bố giá trị với người dùng phân phối của mình vào hoạt động hằng ngày của khách hàng? cuối/ người thụ hưởng. Tuyên bố giá trị với người trả phí/ người tài trợ. NGUỒN THU CẤU TRÚC CHI PHÍ Tuyên bố giá trị với các cộng Khách hàng sẽ sẵn sàng trả tiền cho giá trị nào? Họ đang phải trả cho cái gì? Họ đang trả như thế nào? đồng/ các bên liên quan khác. Đâu là những khoản chi phí trực tiếp liên quan đến mô hình kinh Họ thích trả như thế nào hơn? Mỗi nguồn thi đóng góp bao nhiêu % vào tổng doanh thu? doanh của chúng ta? Nguồn lực nào đã tốn nhiều chi phí nhất? Hoạt động nào là tốn kém nhất? TÁC ĐỘNG Tác động tạo ra với: người dùng, nhà tài trợ/ trả phí, với cộng đồng và/ hoặc các bên liên quan nếu có. Đo lượng tác động: Các công cụ đo chính. Nguồn: Dựa trên Mô hình kinh doanh canvas (Osterwalder, Alexander; Pigneur, Yves; Clark, Tim (2010). Business Model Generation: A Handbook For Visionaries, Game Changers, and Challengers) kết hợp với yếu tố tạo tác động. 32 33
Mô hình kinh doanh Doanh nghiệp Tạo tác động (DNTTĐ) và Doanh nghiệp bình thường DNTTĐ phải quan tâm đến nhiều các bên liên quan hơn và xác định rõ trọng tâm: Đều hướng đến kinh Người dùng/người hưởng lợi, doanh, sáng tạo giá trị Người trả phí, Người tài trợ cho khách hàng (nếu có) DNTTĐ: phải sáng tạo giá trị Đều đảm bảo những cấu cho các phân khúc tương phần cơ bản: Bán cho ai, ứng khác nhau bán cái gì, bán như thế Giá trị DNTTĐ tạo ra không nào, sử dụng nguồn lực chỉ có giá trị tài chính, mà Phân tích một số mô hình kinh doanh của như thế nào, hoạt động còn có các tác động. Quan DN TTĐ chính thế nào và hợp tác trọng hơn cả là các tác động Phân nhóm người học, lựa chọn các DN với các đối tác ra sao này phải đo lường được TTĐ điển hình để phân tích - Phân nhóm: 3-5 người/nhóm GIỐNG KHÁC - Thời gian: 30 phút CÁC NGUỒN LỰC CHÍNH CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH LOẠI HÌNH CAN THIÊP PHÂN KHÚC TUYÊN BỐ GIÁ TRỊ Bạn cần những nguồn lực nào Các hoạt động trong và ngoài Loại hình can thiệp của bạn là Người hưởng lợi Gía trị xã hội để triển khai các hoạt động? khuôn khổ dự án nào bạn cần gì? Hội thảo? Dịch vụ? Sản Con người, tài chính, sự tiếp thực hiện? phẩm? Khách hàng Đo lường tác động cận? Ai/ tổ chức nào sẽ sẵn sàng chi trả cho bạn? Bạn thể hiện/ minh chứng tác động tạo ra bằng cách nào? ĐỐI TÁC VÀ KÊNH CÁC BÊN LIÊN QUAN KÊNH Khách hàng Ai là nhóm đối tượng hợp tác Bạn sẽ tiếp cận khách hàng và Mỗi phân khúc khách hàng muốn được tiếp cận như thế nào? Khách hàng của bạn mong để thực hiện các hoạt động? người hưởng lợi bằng cách muốn nhận được gì? nào? Hiện nay chúng ta đang tiếp cận họ như thế nào? Bạn có cần đến những tiếp cận đặc biệt hay sự cho phép nào Làm thế nào để tích hợp các kênh phân phối? không? Kênh nào hoạt động tốt nhất? Kênh nào hiệu quả nhất về mặt chi phí? CƠ CẤU CHI PHÍ THẶNG DƯ NGUỒN THU Làm sao để tích hợp các kênh phân phối vào hoạt động hằng Bạn sẽ phải trả chi phí lớn nhất cho việc gì? Bạn dự kiến sẽ đầu tư lợi ngày của khách hàng? Chia nhỏ các nguồn thu nhuận vào đâu? dưới dạng % Nó sẽ thay đổi khi bạn phát triển như thế nào? Nguồn: https://socialleancanvas.com/ 34 35
Vulcan Sản Phẩm Nền Tảng - Chân Tay Giả Augmetics Xây dựng sản phẩm và nền tảng Vulcan Augmetics là mô hình khởi nghiệp chuyên sản xuất các module chân tay giả giá thấp Giá thành thấp, dành cho người khuyết tính năng cao Bảng điều khiển lý tưởng cho khu vực người dùn tật sử dụng công nghệ in thiết lập điều khiển, cơ sở hạ tầng thấp 3D dịch vụ và nâng cấp Điều khiển không dây sử dụng bất kỳ bộ phận nào Trung tâm thiết bị để điều khiển thiết bị với hệ kết nối các thiết bị thống được cấp bằng sáng chế với nhau qua bluetooth Tùy chỉnh dễ dàng cắm và chạy nâng cấp/ Hiệu chuẩn tín hiệu tệp đính kèm sinh học học máy thích ứng với cơ thể của bạn Đội chiến thắng Youth Co:Lab 2018 Chiến thắng Blue Ventures Kênh Awards Việt Nam 2018 phân phối Top 10 cuộc thi Khởi nghiệp ĐMST Quốc gia TECHFEST 2018 Đối tác: Bitis, The Coffee House, 50% 30% Dự án phòng chống tác hại bom Trực tiếp Phòng khám mìn Việt Nam- Hàn Quốc ( và bệnh viện UNDP Việt Nam).... Hỗ trợ từ chính phủ Quan hệ đối tác CSR và các tổ chức Công việc cụ thể phi chính phủ 15% 5% 36 37
Journey of Senses Thiết kế xanh 1516 Chuỗi nhà hàng và dịch vụ sáng tạo cung cấp trải nghiệm độc đáo cho Doanh nghiệp xã hội cung khách hàng được trao quyền và vận hành bởi người khuyết tật. cấp các sản phẩm và dịch vụ cơ bản sử dụng tuabin gió và pin năng lượng mặt trời cho người dân sống ở vùng nông thôn xa xôi ở Việt Nam. 2014 2017 2019 2019 2021 2022 1. Noir. Dining in the Dark 2. Blanc. Restaurant 3. Là hoa . Flower speaks 4. Noir . Blind massage & Spa 5. Green papaya Restaurant 6. Dialogue in the Dark Nhà hàng hàng đầu tiên - Noir. Khách hàng gọi món ăn bằng Shop hoa được phục vụ bởi Các kĩ thuật viên massage tại Nhà hàng chay Việt Nam được Trải nghiệm môi trường cuộc Phục vụ bởi nhân viên là các cách tương tác với các bạn các bạn điếc/khiếm thính với spa là các bạn mù/khiếm thị. phục vụ bởi nhân viên sống hằng ngày trong bóng tối bạn mù/khiếm thị hỗ trợ trải điếc/khiếm thính thông qua những tấm thiệp viết bằng Trải nghiệm khách hàng tập điếc/khiếm thính. tuyệt đối dưới sự hướng dẫn của nghiệm của khách về việc ăn tối thủ ngữ. thủ ngữ. trung vào xúc giác, thính giác các bạn mù/khiếm thị. trong phòng dạ thực. và khứu giác. 38 39