555 là m t lo i linh ki n khá là ph bi n bây gi v i vi c d dàng t o đ c xung vuông và có th thayộ ạ ệ ổ ế ờ ớ ệ ễ ạ ượ ể
đ i t n s tùy thích, v i s đ m ch đ n gi n,đi u ch đ c đ r ng xung. Nó đ c ng d ng h u h tổ ầ ố ớ ơ ồ ạ ơ ả ề ế ượ ộ ộ ượ ứ ụ ầ ế
vào các m ch t o xung đóng c t hay là nh ng m ch dao đ ng khác.Đây là linh ki n c a hãng CMOSạ ạ ắ ữ ạ ộ ệ ủ
s n xu t .Sau đây là b ng thông s c a 555 có trên th tr ng :ả ấ ả ố ủ ị ườ
+ Đi n áp đ u vào : 2 - 18V ( Tùy t ng lo i c a 555 : LM555, NE555, NE7555..)ệ ầ ừ ạ ủ
+ Dòng đi n cung c p : 6mA - 15mAệ ấ
+ Đi n áp logic m c cao : 0.5 - 15Vệ ở ứ
+ Đi n áp logic m c th p : 0.03 - 0.06Vệ ở ứ ấ
+ Công su t l n nh t là : 600mWấ ớ ấ
* Các ch c năng c a 555:ứ ủ
+ Là thi t b t o xung chính xácế ị ạ
+ Máy phát xung
+ Đi u ch đ c đ r ng xung (PWM)ề ế ượ ộ ộ
+ Đi u ch v trí xung (PPM) (Hay dùng trong thu phát h ng ngo i)ề ế ị ồ ạ
Đ y ch là nh ng thông s c b n c a 555. Còn nh ng thông s khác các b n tham kh o datasheet!ấ ỉ ữ ố ơ ả ủ ữ ố ạ ả
1 : Gi i thi u, s đ kh i, s đ nguyên lý, chân c a 555ớ ệ ơ ồ ố ơ ồ ủ
IC th i gian 555 đ c du nh p vào nh ng năm 1971 b ng công ty Signetics Corporation b ng 2 dòngờ ượ ậ ữ ằ ằ
s n ph m SE555/NE555 và đ c g i là máy th i gian và cũng là lo i có đ u tiên. Nó cung c p cho cácả ẩ ượ ọ ờ ạ ầ ấ
nhà thi t k m ch đi n t v i chi phí t ng đ i r , n đ nh và nh ng m ch t h p cho nh ng ng d ngế ế ạ ệ ử ớ ươ ố ẻ ổ ị ữ ạ ổ ợ ữ ứ ụ
cho đ n n và không n đ nh. T đó thi t b này đ c làm ra v i tính th ng m i hóa. 10 năm qua m tơ ổ ổ ị ừ ế ị ượ ớ ươ ạ ộ
s nhà s n su t ng ng s n su t lo i IC này b i vì s c nh tranh và nh ng lý do khác. Tuy th nh ngố ả ấ ừ ả ấ ạ ở ự ạ ữ ế ữ
công ty khác l i s n su t ra nh ng dòng nàyạ ả ấ ữ
Các d ng hình dáng chân c a 555 trong th c t :ạ ủ ự ế
Hình d ng c a 555 trong hình 1 và hình 2. Lo i 8 chân hình tròn và lo i 8 chân hình vuông. Nh ng ạ ủ ở ạ ạ ư ở
th tr ng Vi t Nam ch y u là lo i chân vuông.ị ườ ệ ủ ế ạ
Nhìn trên hình 3 ta th y c u tr c c a 555 nó t ng đ ng v i h n 20 transitor , 15 đi n tr và 2 diode vàấ ấ ứ ủ ươ ươ ớ ơ ệ ở
còn ph thu c vào nhà s n xu t. Trong m ch t ng đ ng trên có : đ u vào kích thích , kh i so sánh,ụ ộ ả ấ ạ ươ ươ ầ ố
kh i đi u khi n ch c năng hay công su t đ u ra.M t s đ c tính n a c a 555 là : Đi n áp cung c p n mố ề ể ứ ấ ầ ộ ố ặ ữ ủ ệ ấ ằ
gi a trong kho ng t 3V đ n 18V, dòng cung c p t 3 đ n 6 mA.ữ ả ừ ế ấ ừ ế
Dòng đi n ng ng xác đ nh b ng giá tr l n nh t c a R + R . Đ đi n áp 15V thì đi n tr c a R + R .ph iệ ưỡ ị ằ ị ớ ấ ủ ể ệ ệ ở ủ ả
là 20M
T t c các IC th i gian đ u có 1 t đi n ngoài đ t o ra 1 th i gian đóng c t c a xung đ u ra. Nó là m tấ ả ờ ề ụ ệ ể ạ ờ ắ ủ ầ ộ
chu kì h u h n đ cho t đi n (C) n p đi n hay phòng đi n thong qua m t đi n tr R. Th i gian này nóữ ạ ể ụ ệ ạ ệ ệ ộ ệ ở ờ
đã đ c xác đ nh và nó có th tính đ c thong qua đi n tr R và t đi n Cượ ị ể ượ ệ ở ụ ệ
M ch n p RC c b n nh trên hình 4B Gi thi t t đi n ban đ u là phóng đi n.Khi mà đóng công t c thìạ ạ ơ ả ư ả ế ụ ệ ầ ệ ắ
t đi n b t đ u n p thông qua đi n tr . Đi n áp qua t đi n t giá tr 0 lên đ n giá tr đ nh m c vào t .ụ ệ ắ ầ ạ ệ ở ệ ụ ệ ừ ị ế ị ị ứ ụ
Đ ng cong n p đ c th hi n qua hình 4A.Th i gian đó nó đ cho t đi n n p đ n 63.2% đi n ápườ ạ ượ ể ệ ờ ể ụ ệ ạ ế ệ
cung c p và hi u th i gian này là 1 h ng s . Giá tr h ng s th i gian đó có th tính b ng công th c đ nấ ể ờ ằ ố ị ằ ố ờ ể ằ ứ ơ
gi n sau:ả
t = R.C
Đ ng cong n p c a t đi nườ ạ ủ ụ ệ
2 :Ch c năng c a t ng chân c a 555ứ ủ ừ ủ
IC NE555 N g m có 8 chân.ồ
+ Chân s 1(GND)ố: cho n i GND đ l y dòng c p cho IC hay chân còn g i là chân chung.ố ể ấ ấ ọ
+ Chân s 2(TRIGGER)ố: Đây là chân đ u vào th p h n đi n áp so sánh và đ c dùng nh 1 chân ch tầ ấ ơ ệ ượ ư ố
hay ngõ vào c a 1 t n so áp.M ch so sánh đây dùng các transitor PNP v i m c đi n áp chu n làủ ầ ạ ở ớ ứ ệ ẩ
2/3Vcc.
+ Chân s 3(OUTPUT)ố: Chân này là chân dùng đ l y tín hi u ra logic. Tr ng thái c a tín hi u ra đ cể ấ ệ ạ ủ ệ ượ
xác đ nh theo m c 0 và 1. 1 đây là m c cao nó t ng ng v i g n b ng Vcc n u (PWM=100%) và m cị ứ ở ứ ươ ứ ớ ầ ằ ế ứ
0 t ng đ ng v i 0V nh ng mà trong th c t m c 0 này ko đ c 0V mà nó trong kho ng t (0.35ươ ươ ớ ư ự ế ứ ượ ả ừ
->0.75V) .
+ Chân s 4(RESET)ố: Dùng l p đ nh m c tr ng thái ra. Khi chân s 4 n i masse thì ngõ ra m c th p.ậ ị ứ ạ ố ố ở ứ ấ
Còn khi chân 4 n i vào m c áp cao thì tr ng thái ngõ ra tùy theo m c áp trên chân 2 và 6.Nh ng màố ứ ạ ứ ư
trong m ch đ t o đ c dao đ ng th ng hay n i chân này lên VCC.ạ ể ạ ượ ộ ườ ố
+ Chân s 5(CONTROL VOLTAGE)ố: Dùng làm thay đ i m c áp chu n trong IC 555 theo các m c bi nổ ứ ẩ ứ ế
áp ngoài hay dùng các đi n tr ngoài cho n i GND. Chân này có th không n i cũng đ c nh ng mà đệ ở ố ể ố ượ ư ể
gi m tr nhi u ng i ta th ng n i chân s 5 xu ng GND thông qua t đi n t 0.01uF đ n 0.1uF các tả ừ ễ ườ ườ ố ố ố ụ ệ ừ ế ụ
này l c nhi u và gi cho đi n áp chu n đ c n đ nh.ọ ễ ữ ệ ẩ ượ ổ ị
+ Chân s 6(THRESHOLD)ố : là m t trong nh ng chân đ u vào so sánh đi n áp khác và cũng đ c dùngộ ữ ầ ệ ượ
nh 1 chân ch t.ư ố
+ Chân s 7(DISCHAGER)ố : có th xem chân này nh 1 khóa đi n t và ch u đi u khi n b i t ng logicể ư ệ ử ị ề ể ỡ ầ
c a chân 3 .Khi chân 3 m c áp th p thì khóa này đóng l i.ng c l i thì nó m ra. Chân 7 t n p xủ ở ứ ấ ạ ượ ạ ở ự ạ ả
đi n cho 1 m ch R-C lúc IC 555 dùng nh 1 t ng dao đ ng .ệ ạ ư ầ ộ
+ Chân s 8 (Vcc):ố Không c n nói cũng bít đó là chân cung c p áp và dòng cho IC ho t đ ng. Không cóầ ấ ạ ộ
chân này coi nh IC ch t. Nó đ c c p đi n áp t 2V -->18V (Tùy t ng lo i 555 nhé th p nh t là conư ế ượ ấ ệ ừ ừ ạ ấ ấ
NE7555)
3: C u t o bên trong và nguyên t c ho t đ ngấ ạ ắ ạ ộ
a) C u t o:ấ ạ
Nhìn trên s đ c u t o trên ta th y c u trúc c a 555 g m : 2 con OPAM, 3 con đi n tr , 1 transitor, 1 FFơ ồ ấ ạ ấ ấ ủ ồ ệ ở
( đây là FF RS):ở
- 2 OP-amp có tác d ng so sánh đi n ápụ ệ
- Transistor đ x đi n.ể ả ệ
- Bên trong g m 3 đi n tr m c n i ti p chia đi n áp VCC thành 3 ph n. C u t o này t o nên đi n ápồ ệ ở ắ ố ế ệ ầ ấ ạ ạ ệ
chu n. Đi n áp 1/3 VCC n i vào chân d ng c a Op-amp 1 và đi n áp 2/3 VCC n i vào chân âm c aẩ ệ ố ươ ủ ệ ố ủ
Op-amp 2. Khi đi n áp chân 2 nh h n 1/3 VCC, chân S = [1] và FF đ c kích. Khi đi n áp chân 6ệ ở ỏ ơ ượ ệ ở