Tâm thần học part 10

Chia sẻ: Ashfjshd Askfaj | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

93
lượt xem 32
download

Tâm thần học part 10

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

A.Các rối loạn nội tiết: Giảm năng tuyến giáp (hypothyroidism) Bệnh đái đường Hội chứng Cushing B.Các rối loạn thần kinh: Các tai biến mạch máu não Khối máu tụ dưới màng cứng (subdural hematoma) Bệnh xơ cứng rải rác (multiple sclerosis) U não Bệnh parkinson Bệnh co giật Sa sút trí tuệ (dementia)

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tâm thần học part 10

100 l ”. Theo s li u i u tra t i Phư ng úc TP Hu t l nghi n rư u và l m d ng rư u trong c ng ng là 3,21%, Hà Tây là 3,60%, à N ng là 5,59%. III. TÁC D NG DƯ C LÝ C A RƯ U TRONG CƠ TH Sau khi u ng, ta th y rư u xu t hi n trong máu và tuỳ theo n ng c a rư u mà ngư i u ng có nhi u c m giác khác nhau. - 1-100mg/dl C m th y tho i mái, êm d u. - 100-150mg/dl M t ph i h p ng tác và d b kích thích. - 150-200mg/dl Nói không rõ và th t i u. - >250mg/dl Ng t ho c hôn mê. Ngoài ra ta còn nh n th y nh ng b nh nhân nghi n rươ có - MCV (Means corpuscule volume) cao n 95% - Cholesterrol máu tăng cao - Lactate dehydrogenase tăng. - Th tích h ng c u gi m - Tăng Acid uric. - 75% B nh nhân nghi n rư u có men Gamma-glutamyl transferase tăng, ây là ch i m c n lâm sàng phát hi n b nh nhân nghi n rư u s m nh t - SGOT và SGPT u tăng. IV. BI U HI N LÂM SÀNG Th t ra không có m t hình nh i n hình c a m t b nh nhân nghi n rư u v m t lâm sàng, các hình th c u ng rư u cũng như các tri u ch ng u khác nhau tuỳ t ng trư ng h p m t. Trong giai o n u chúng ta khó phát hi n ư c b nh nhân u ng rư u vì ngư i nào cũng ph nh n vi c u ng nhi u rư u c a mình hơn n a các tri u ch ng còn nghèo nàn, ta ch phát hi n ư c nh vào nh ng thông tin c a gia ình ho c b n bè, cơ quan. u tiên là s thay i v thói quen sinh ho t h ng ngày, năng su t lao ng gi m sút, lư i bi ng, ch m ch p hay v ng m t t i cơ quan không có lý do, nhân cách thay i nhe,û t t như d b kích thích, nhi u c m xúc.... Khi nghi n rư u ti n tri n, m t vài thay i v m t cơ th b t u xu t hi n như n i tr ng cá m t, mũi to và m t vài b nh nhân, h ng ban lòng bàn tay, gan l n và thâm nhi m m ây là bi u hi n t n thương gan u tiên c a ngư i nghi n rư u, hay b nhi m trùng ư ng hô h p, ng t x u, hay b tai n n do i u khi n xe c không chính xác. Trong giai o n sau thi xu t hi n xơ gan, vàng da, b ng báng, teo tinh hoàn, vú to, m t vi c, gia ình tan v . V. TÁC H I C A RƯ U 1. V m t cơ th Rư u gây r t nhi u tác h i, tuỳ theo s lư ng u ng h ng ngày và th i gian u ng mà rư u gây ra nhi u tác h i khác nhau, h u h t các cơ quan trong cơ th u b tác h i c a rư u, rư u làm cho ư ng tiêu hoá b nh hư ng trư c tiên, gây viêm d dày, a ch y, gây loét ho c làm cho t n thương loét có s n tr nên tr m tr ng hơn do tác ng c a rư u lên niêm m c d dày ru t, h u h t ngư i nghi n có gan b thâm nhi m m , 10% ngư i nghi n n ng b xơ gan. Viêm tu , ái tháo ư ng, b nh cơ tim, gi m ti u c u, thi u máu, b nh cơ vân... là nh ng t n thương thư ng g p, rư u còn gây b t thư ng bào thai g i là h i ch ng thai rư u, tr có vòng
101 u nh , m t b t, ch s thông minh th p, r i lo n hành vi, h i ch ng n y g p 1-2 /100.000 cu c sinh... vì v y các bà m mang thai ư c khuyên là không nên u ng rư u. i v i h th n kinh trung ương thì rư u tác ng tr c ti p ho c gián ti p, viêm th n kinh ngo i vi do thi u vitamin nhóm B (nh t là B1), làm t n thương ti u não gây lo n v n ngôn (khó phát âm) và th t i u (lo ng cho ng). Gây h i ch ng Wernick v i tam ch ng: rung gi t nhãn c u - th t i u - lú l n, h i ch ng n y có th i u tr kh i b ng cách tiêm vitamin B1 li u cao, n u không i u tr sau h i ch ng Wernick thì s xu t hi n h i ch ng Kócxac p. Rư u còn gây teo não, các não th t dãn r ng, các rãnh v não r ng ra. U ng càng nhi u rư u càng d b ung thư mi ng, lư i, y t h u, th c qu n, d dày, gan, tu . i v i àn ông rư u gây b t l c, vô sinh do teo d ch hoàn. N ng estrogen trong máu tăng cao làm xu t hiên nhi u tri u ch ng n hoá như vú to, hình d ng h lông mu thay i. Ngư i nghi n rư u thư ng hay b ch n thương do b ngã, b tai n n giao thông. 1.1.V m t tâm th n H i ch ng Kócxac p do thi u B1 v i các tri u ch ng viêm nhi u dây th n kinh, quên ngư c chi u, b a chuy n, h i ch ng n y do nh ng t n thương ho i t th vú, i th , và m t s vùng thân não, kho ng 1/3 b nh nhân có th h i ph c ư c. M t trí nh do thi u vitamin ho c cũng có th do tác ng tr c ti p c a rư u. Ho t ng trí năng gi m sút. B tr m c m th phát ( 60%), do tr m c m làm cho nguy cơ t sát tăng cao, 2-4% b nh nhân nghi n rư u t sát, t sát còn là h u qu c a nh ng tác ng v m t tâm lý xã h i do rư u gây ra. 1.2.V m t gia ình và c ng ng Ngư i nghi n rư u thư ng gây ra nh ng hành vi có tính b o l c trong gia ình, t o không khí căng th ng cho các thành viên làm cho nhi u ngư i b lo âu tr m c m theo, t l ly hôn do rư u cao, i v i xã h i thì ngư i nghi n có năng su t lao ng th p, gây tai n n cho ngư i khác như tai n n giao thông ch ng h n, có nh ng hành vi b o hành các quán rư u, m t vi c làm cho gia ình b thi t h i v m t kinh t , ngoài nghi n rư u ra b nh nhân thư ng nghi n nhi u c ch t khác n a. Nhi u b nh nhân b x lý do ph m pháp, ngư i nghi n rư u ph i ch u trách nhi m hành vi v nh ng vi c mình làm trong cơn say. VI. CH N OÁN THEO B NG PHÂN LO I B NH QU C T u (ICD-10) 1. L m d ng rư u Là ngư i s d ng nhi u rư u gây h i cho cơ th , b ngư i khác phê phán. Không có bi u hi n nghi n. 2. Nghi n rư u Là toàn b nh ng hi n tư ng v t p tính, sinh lý, nh n th c c a ngư i s d ng c ch t hư ng tâm th n làm cho b nh nhân d n d n không th th c hi n ư c nh ng công vi c thư ng ngày c a mình. Nét c trưng c a nghi n là s thèm mu n mãnh li t làm b nh nhân không cư ng l i ư c. B nh nhân thư ng tái nghi n sau khi ã cai làm cho h i ch ng l thu c l i xu t hi n nhanh hơn so v i l n nghi n u tiên. Nguyên t c ch n oán: - Thèm mu n mãnh li t. C m th y b t bu c ph i u ng rư u. - Không t làm ch ư c mình. - Khi ngưng s d ng có h i ch ng cai xu t hi n. - Ph i tăng li u d n m i t ư c khoái c m. - B bê công vi c hàng ngày và dùng nhi u th i gian tìm ki m và s d ng ch t gây nghi n.
102 - Ti p t c s d ng c ch t m c dù ã có nh ng h u qu v m t cơ th . VII. I U TR C T CƠN VÀ TÁI PH C H I CH C NĂNG T I C NG NG i u tr ph i tuỳ theo nh ng t n thương do rư u gây ra cho b nh nhân v c các m t cơ th , tâm th n cũng như tái ph c h i ch c năng. ng thái u tiên trong vi c i u tr là cai rư u cho b nh nhân, u tr h i ch ng cai. N u các tri u ch ng ng c r ư u n ng n , b nh nhân b suy hô h p, hôn mê thì ph i ư c ư c i u tr môi trư ng h i s c tích c c. 1. H i ch ng cai Khi ngưng u ng, b nh nhân có cơn thèm rư u, run r y, toát m hôi, nôn, m a, lo âu, tr m c m, d b kích thích, au u m t ng , r i lo n th n kinh th c v t, m ch, huy t áp u tăng ó là nh ng bi u hi n lành tính nh t, thư ng xu t hi n sau khi ngưng u ng t 12-18 gi và t n nh i m t 24-48 gi , nêu không i u tr các bi u hi n cũng t h t sau 5-7 ngày. Trư ng h p nghi n rư u n ng lâu ngày mà ngưng u ng t ng t có th lên cơn co gi t do rư u x y ra sau 7-38 gi k t khi ngưng u ng, co gi t ki u cơn l n, có th thưa ho c dày nhưng hi m khi xu t hi n tr ng thái ng kinh, 30% trư ng h p d n n s ng rư u. Aío giác do rư u bao g m nh ng o giác sinh ng, o giác thính giác khó ch u xu t hi n 48 gi sau khi ngưng u ng rư u, kéo dài hơn 1 tu n, hi m khi kéo dài thành m n tính. Trong h i ch ng cai bi u hi n quan tr ng nh t là s ng do cai rư u hay còn g i là s ng rư u là m t tr ng thái c p c u nhưng cũng ít g p, t l 5% b nh nhân nghi n rư u n m vi n, 1/3 s n y có lên cơn co gi t, b nh c nh v i nh ng tri u ch ng lú l n, m t nh hư ng, r i lo n tri giác, kích ng, r i lo n nh p th c ng , s t nh , r i lo n th n kinh th c v t, s ng rư u xu t hi n vào ngày th 2-3 sau khi ng ng u ng và t n nh i m vào ngày th 4-5. Trung bình các tri u ch ng kéo dài kho ng 3 ngày nhưng cũng có khi h ng tu n, trư c ây t l t vong c a s ng rư u là 15% nhưng ngày nay nh i u tr tích c c t vong ít khi x y ra, i u tr s ng rư u ta ch y u i u tr tri u ch ng, b o m dinh dư ng cho b nh nhân, dùng các thu c bình th n nhóm Benzodiazepines, thu c tr n kinh, vitamin B1 theo phác sau: 2. Phác i u tr s ng rư u: - Librium (chlodiazepoxide) + 50mg/4gi trong ngày 1 + 50mg/6gi trong ngày 2 + 25mg/4gi trong ngày 3 + 25mg/6gi trong ngày 4 Sau ó ta có th ngưng thu c (n u b nh nhân có t n thương gan ta có th dùng các thu c nhóm benzodiazepines có th i gian bán hu ng n như lorazepam ho c oxazepam). - Vitamin B1: 50-100mg u ng ho c TB/ngày - Axit folic 1mg /ngày (u ng). - N u có co gi t ta dùng thu c tr n kinh Phenytoin 100mg x 3 l n/ngày trong 5 ngày. - N u có o giác: Haloperidol 2-5mg ngày 2 l n. 3.Tái ph c h i ch c năng t i c ng ng Khi nào tái ph c h i ch c năng cho b nh nhân thành công thì m i coi vi c cai rư u m i có k t qu . Ph c h i ch c năng cho b nh nhân có hai m c ích: (1) duy trì tình tr ng cai rư u cho b nh nhân. (2) i u tr và ph c h i cho các b nh lý k t h p tr b nh nhân tr l i cu c s ng bình thư ng. Thông thư ng 2/3 ngư i nghi n rư u có nh ng r i lo n tâm th n kèm theo
103 như tr m c m và lo âu c n ư c i u tr . N u có th ư c ta t ch c cho b nh nhân sinh ho t t p th g m nh ng ngư i cai rư u h giúp nhau như ki u h i nh ng ngư i nghi n rư u vô danh nhi u nơi trên th gi i. Li u pháp nhóm và li u pháp gia ình r t c n thi t giúp cho b nh nhân, gia ình không nên chìu theo b nh nhân. VIII. PHÒNG NG A TÁI NGHI N ng a tái nghi n ngoài vi c ti p t c các bi n pháp ã s d ng ph n tái ph c h i v m t hoá dư c ta có th s d ng disulfiram (Antabuse) ng a u ng rư u tr l i, disulfiram là m t ch t c ch aldehyde dehydrogenase là m t men c n chuy n hoá rư u, khi men n y b c ch thì khi u ng vào aldehyde s tích lu l i ây là m t ch t c gây ra nhi u tri u ch ng khó ch u như nôn m a, h i h p, h huy t áp i u nguy hi m là có khi gây t vong, li u disulfirram là 250mg/ngày, u ng 1 l n. Ngoài ra ngư ì ta còn dùng lithium carbonate làm tăng tác d ng khó ch u c a rư u, li u pháp t p tính t o ra nh ng ph n x i u ki n khó ch u khi cho b nh nhân u ng rư u cũng góp ph n i u tr . Thông thư ng nh ng b nh nhân có cu c s ng gia ình n nh, có công ăn vi c làm v ng ch c, có nhân cách v ng m nh, ít b nh ng sang ch n tâm lý, ti n s gia ình không có ngư i nghi n rư u thì có tiên lư ng t t. M c dù nhi u phương pháp i u tr ư c áp d ng nhưng có n g n 1/2 b nh nhân tái nghi n trong vòng 6 tháng sau khi ra vi n m c dù có n m vi n dài ngày i n a. IX. CÔNG TÁC TUYÊN TRUY N GIÁO D C i phó v i n n nghi n rư u m t mình ngành y t không th mang l i hi u qu n u không có s tham gia c a toàn xã h i, nghi n rư u còn ch u nh hư ng c a y u t văn hoá xã h i, vì v y vi c h p tác v i các ban ngành oàn th có liên quan như ngành thông tin văn hoá, oàn thanh niên, ph n , trư ng h c là r t c n thi t, không ư c qu ng cáo nh ng th c u ng có rư u, không bán rư u cho tr em, nơi bán rư u bia ph i có gi y phép như nhi u nư c văn minh trên th gi i, h n ch gi bán, nghiêm tr nh ng ngư i lái xe u ng rư u, tuyên truy n giáo d c ngư i dân bi t rõ tác h i c a rư u v các m t cơ th tâm th n, o c, kinh t ... nh ng kinh nghi m nhi u nư c dù ngành y t có r t nhi u ti n b v m t lâm sàng trong vi c i u tr nghi n rư u nhưng k t qu cũng không m y kh quan vì th ch có m t bi n pháp t ng l c v i s tham gia c a toàn xã h i qua công tác tuyên truy n giáo d c c ng ng m i hy v ng ch n ng ư c n n nghi n rư u. CÂU H I ÔN T P 1. S khác bi t gi a l m d ng rư u và nghi n rư u 2. Các tác h i do rư u gây ra v các m t cơ th , tâm th n và xã h i 3. Nguyên t c ch n oán nghi n rư u 4. Các phương pháp i u tr c t cơn
104 CHĂM SÓC S C KH E TÂM TH N T I C NG NG M c tiêu h c t p 1 Hi u ư c t m quan tr ng c a chăm sóc s c kh e tâm th n t i c ng ng. 2. Bi t ư c nh ng b nh lý tâm th n t i c ng ng thư ng g p. 3. aúnh giá ư c m c h i ph c b nh nhân tâm th n t i c ng ng. 4. T ch c i u tri, ph c h i ch c năng cho b nh nhân tâm th n t i c ng ng. I. T M QUAN TR NG - i u tr b nh tâm th n, c bi t là nh ng b nh tâm th n ti n tri n m n tính t i các cơ s i u tr n i trú ch là m t gi i pháp i u tr nh t th i c a th i kỳ b nh ti n tri n c p tính, nó ch chi m m t th i gian không áng k trong quá trình i u tr ngư i b nh. - Ngư i b nh ư c i u tr và ph c h i ch c năng tâm lý, xã h i ch y u là t i c ng ng. - N u t i c ng ng ch bi t s d ng thu c cho b nh nhân u ng u n hàng ngày, v n c hư a b i vì m c tiêu c a chúng ta là i u tr b nh và giúp cho ngư i b nh hòa nh p c ng ng. - t ư c m c tiêu trên, chúng ta c n ph i h p nhi u li u pháp i u tr , ph i h p nhi u t ch c trong xã h i, ph i h p cùng v i gia ình và c bi t là s h p tác c a ngư i b nh trong su t quá trình i u tr , m i có th t ư c m c tiêu ra. II. D CH T H C B NH TÂM TH N V it c phát tri n nhanh chóng c a n n khoa h c và công ngh trên th gi i. V i tình tr ng ô th hóa ngày càng cao, v i nh p làm vi c ngày m t kh n trương, con ngư i s d ng công c lao ng ngày m t tinh vi. Cùng v i t c phát tri n c a xã h i thì b nh tâm th n cũng phát tri ön và a d ng hơn, ph c t p hơn. V i con s iêìu tra g n ây cho ta th y b nh tâm th n các nư c phát tri n và ang phát tri n có t l cao: M có 30% dân s có r i lo n tâm th n (Kessler 1995) 20% dân s Úc có ít nh t 1 l n r i lo n tâm th n trong i (Rob Moodie 1998) v.v. nư c ta trong hơn 300 r i lo n tâm th n và hành vi theo b ng phân lo i b nh qu c t l n th 10 (ICD10). Có 10 r i lo n tâm th n thư ng g p chi m t l 14,19% (Thái nguyên), theo i u tra d ch t ti n hành vào tháng 4/2002 t l này Th a Thiên Hu là 11,84% III. M T S B NH TÂM TH N THƯ NG G P T I C NG NG - B nh tâm th n phân li t, v i t l trong kho ngû 0.3-0.8% - ng kinh tâm th n, t l trong kho ng 0.3-0.5% - Ch m phát tri n trí tu , t l trong kho ng.0.4-0.5% - Lo n th n tu i già, t l trong kho ng 0.6%
105 - R i lo n lo âu và RL tâm căn có liên quan n stress, t l 3.15-5.48% - R i lo n hành vi tr em và thanh thi u niên, t l 0.15-0.2% - Tr m c m, t l 2.5% - Nghi n rư u, l m d ng rư u, t l 4-4.5% - R i lo n tâm th n sau ch n thương, t l 0.89% - Nghi n ma túy, t l 0.22-1.28% IV. NHI M V C A CÁC THÀNH VIÊN TRONG C NG NG 1. i v i các b y t cơ s 1.1. Thái ti p xúc 1.1.1. Nh ng i u nên làm - i x v i b nh nhân tâm th n như nh ng ngư i bình thư ng. - Khi ti p xúc nên t o không khí thân m t. - Nên l ng nghe ý ki n trình bày c a b nh nhân. - B n nên nh r ng b nh nhân tâm th n h còn nh n th c ư c thái c a h và có tình c m, s thích riêng, chúng ta nên tôn tr ng h . 1.1.2. Nh ng i u không nên làm - S , ghê t m, khinh b b nh nhân nên không mu n ti p xúc. - T c gi n, ru ng b h vì s b nh nhân làm phi n b n. - L y b nh nhân làm trò ùa, di u c t b nh nhân. - Không tin vào nh ng i u b nh nhân nói. 1.2. Nhi m v c a cán b y t t i c ng ng Xác nh ư c s ngư i m c b nh tâm th n trong a bàn mà b n qu n lý .Thông qua i u tra, thăm khám ho c ti p nh n t tuy n trên chuy n v , l p h sơ qu n lý i u tr ngo i trú . 1.2.1. Sơ c u ban u ngư i m c b nh tâm th n Trư ng h p kích ng, có ý tư ng hay hành vi toan t sát, căng trương l c không ch u ăn ư ng... B n c n yêu c u s giúp c a ngư i thân b nh nhân, kh ng ch x trí ban u và chuy n b nh nhân lên tuy n chuyên khoa i u tr . 1.2.2. Chuy n b nh nhân n cơ s i u tr Sau khi ã xác nh b nh nhân tâm th n, sơ c u c n thi t, b n nên chuy n b nh nhân n phòng khám càng s m càng t t, N u b n có i u ki n thì nên cùng gia ình b nh nhân và b nh nhân n phòng khám chuyên khoa. Nh ng trư ng h p sau nên khuyên gia ình b nh nhân n khám chuyên khoa:kích ng d d i, r i lo n hành vi n ng, tr m c m có hành vi t sát, căng trương l c ... 1.2.3.Theo dõi ki m tra i u tr ngo i trú - Ki m tra vi c u ng thu c theo y l nh, u ng h t thu c hay t ý gi m ho c tăng li u . - Theo dõi ti n tri n b nh như th nào . - Ki m tra b nh nhân có bi u hi n tác d ng ph c a thu c an th n kinh hay không ?
106 - B nh nhân b t u làm vi c, ti p xúc, sinh ho t trong gia ình, xã h i t lúc nào ? - B nh có thư ng xuyên n bác s khám b nh hay không ? 1.2.4. Giáo d c s c kh e tâm th n - Tư v n cho t t c các thành viên trong gia ình v nguyên nhân, cách i u tr , d phòng và tái thích ng xã h i i v i b nh nhân tâm th n là r t c n thi t . - Nói cho h bi t v các thông tin b nh tâm th n, nh ng v n vư t quá s hi u bi t c a b n thì b n c n h i thêm bác s chuyên khoa. - B n có th g i ý cho gia ình bi t nh ng tác d ng không mong mu n c a thu c an th n kinh khi có th x y ra gia ình không h t ho ng . - Giáo d c b nh nhân và gia ình tuân th i u tr . - i v i nh ng b nh nhân i u tr có k t qu , nó là cơ s cho b n tuyên truy n giáo d c c ng ng t t nh t . 2. i v i c ng ng xã h i và gia ình c i m b nh nhân tâm th n có khuynh hư ng xa lánh d n xã h i, m t d n thói quen ngh nghi p, t ti m c c m, b i v y c ng ng xã h i và gia ình c n ph i giúp h thoát kh i tình tr ng trên . 2.1. i v i c ng ng xã h i C n hi u bi t v b nh tâm th n và tích c c tham gia vào vi c ch a b nh và ph c h i ch c năng cho b nh nhân . T o i u ki n xây d ng cơ s y t , trang thi t b , thu c ch a b nh, ch chăm sóc c v t ch t l n tinh th n cho b nh nhân . Ph c h i ch c năng giao ti p, t o i u ki n cho b nh nhân vui chơi gi i trí như m i ngư i. Tôn tr ng và l ng nghe ý ki n c a b nh nhân không nên tranh lu n. Giúp h khi h g p khó khăn . Ph c h i ch c năng lao ng, t o cho b nh nhân có vi c làm phù h p v i kh năng c a h . M c tiêu là làm sao ngư i b nh c m th y mình v n là ngư i có ích, không t cao ch t lư ng và năng su t lao ng i v i b nh nhân . 2.2. i v i gia ình C n làm nh ng vi c giúp b nh nhân : - Gia ình c n có thái xem b nh nhân như nh ng thành viên khác, không phân bi t ix . - Gia ình c n ch p nh n nh ng hành vi kỳ d c a ngư i b nh, c n t rõ tình thương i v i b nh nhân, làm như v y ngư i b nh m i có c m giác mình ư c m b o yêu thương. Khuy n khích b nh nhân làm m t s công vi c trong gia ình, ho c t o cho h có vi c làm m i phù h p v i kh năng c a b nh nhân. Không cho b nh nhân ng i không. C n kiên trì giúp b nh nhân, không bi quan chán n n. Không nên cư ng ép, gi n d , nên d u dàng hư ng d n b nh nhân trong x s giao ti p Không nên phê bình ngay khi b nh nhân sai trái, tránh tranh c i, lý l , tr ng ph t mà nên d u dàng khuyên b o t t .
107 N u b nh nhân sa sút không t ph c v b n thân ư c thì gia ình nên ôn c, giúp b nh nhân trong nh ng công vi c: ăn u ng, v sinh cá nhân, m c qu n áo i l i trong làng, ngoài ph , u ng thu c theo y l nh ... nh kỳ n bác s khám b nh, i u ch nh li u thu c cho phù h p tình tr ng b nh lý . V. ÁNH GIÁ K T QU giúp b n và gia ình ánh giá vi c làm c a mình trong công tác ph c h i ch c năng cho b nh nhân tâm th n t i c ng ng. B n hãy tr l i nh ng câu h i sau ây: - Ngư i b nh có s ng t i nhà v i b n hay không ? - B nh nhân có u ng thu c u hay không? - B nh nhân có nh kì n g p bác s khám b nh hay không ? - B nh nhân có chuy n trò v i gia ình hay không ? - B nh nhân có ăn cơm cùng gia ình không ? - B nh nhân có gi v sinh s ch s g n gàng hay không? - B nh nhân có tham gia làm vi c cùng gia ình hay cùng xã h i không? - B nh nhân có chuy n trò giao ti p v i m i ngư i ? N u nh ng câu h i trên u ư c tr l i có thì b n ã làm t t công vi c c a mình t i c ng ng. N u nhi u câu h i trên ư c tr l i không thì coi như công vi c c a b n c n ph i c g ng hơn ho c b n c n có s giúp c a các bác s chuyên khoa. CÂU H I ÔN T P 1 Trình bày t m quan tr ng c a chăm sóc s c kh e tâm th n t i c ng ng. 2. Nh ng b nh lý tâm th n thư ng g p t i c ng ng là nh ung b nh lý gì? 3. Phương ti n ánh giá các m c h i ph c c a b nh nhân tâm th n t i c ng ng. 4. i u tri, ph c h i ch c năng cho b nh nhân tâm th n t i c ng ng ta ph i làm gì?.
M cl c STT Tên bài gi ng Tác gi Trang 1 Các r i lo n tư duy BSCKII Nguy n H u Cát 1 2 Các r i lo n c m xúc BSCKII Nguy n H u Cát 7 3 Các r i lo n ho t ng có ý chí BSCKII Nguy n H u Cát 11 4 Các r i lo n trí tu BSCKII Nguy n H u Cát 17 5 Các r i lo n c m giác và tri giác Th.S Tr n Như Minh H ng 20 6 Tr m c m PGS.TS Nguy n H u Kỳ 24 7 Các r i lo n liên quan n stress PGS.TS Nguy n H u Kỳ 36 và d ng cơ th 8 T sát BSCKII Nguy n H u Cát 55 9 Kích ng BSCKII Nguy n H u Cát 59 10 Tâm th n phân li t PGS.TS Nguy n H u Kỳ 63 11 R i lo n tâm th n th c t n Th.S Tr n Như Minh H ng 83 12 Nghi n ma tuý BSCKII Nguy n H u Cát 89 13 Nghi n rư u BSCKII Nguy n H u Cát 99 14 Chăm sóc s c kho tâm th n t i PGS.TS Nguy n H u Kỳ 104 c ng ng
105 TÀI LI U THAM KH O Ti ng Vi t 1. Nguy n Vi t. Tâm Th n H c. Nhà xu t b n Y H c. Hà N i 1981 2. Bloch Sidney, Singh Bruces. 2001. Cơ s c a Lâm Sàng Tâm Th n H c. (Sách d ch) NXB Y H c. Hà N i. 3. Nguy n H u Kỳ.2004. Giáo trình Tâm Th n h c. Trư ng i H c Y Khoa Hu . 4. T Ch c T Th Gi i.1992. Phân Lo i B nh Qu c T l n th 10 v các r i lo n tâm th n và hành vi. Vi n S c Kh e Tâm Th n Trung Ương. Hà N i Ti ng Anh 5. American Psychiatric Association. 2000. Diagnostic and Statistical Manual Mental Disorders. R.R. Donneley&Sons Company. Washington DC. USA 6. David A. Tomb. 1995. Psychiatry. Williams & Wilkins. USA 7. Harold I. Kaplan; Benjamin J. Sadock; Jack A. Grebb. 1994. Synopsis Psychiatry.Williams & Wilkins. USA 8. Benjamin J. Sadock.2000. Comprehensive Textbook of Psychiatry. Lippincott Williams & Wilkins. USA
I. THÔNG TIN V CÁC TÁC GI THAM GIA BIÊN SO N GIÁO TRÌNH 01. PSG.TS. NGUY N H U KỲ Sinh năm: 1944 Cơ quan công tác: B môn Tâm Th n - i H c Y Dư c Hu a ch email liên h : 02. BSCKII. NGUY N H U CÁT Sinh năm 1954 Cơ quan công tác: B môn Tâm Th n - i H c Y Dư c Hu a ch email liên h : catchau@dng.vnn.vn 03. ThS. TR N NHƯ MINH H NG Sinh năm 1971 Cơ quan công tác: B môn Tâm Th n - i H c Y Dư c Hu i ch email liên h : minhhangtran21@yahoo.com II. PH M VI VÀ I TƯ NG S D NG GIÁO TRÌNH Giáo trình ư c dùng làm tài li u h c t p cho sinh viên y khoa các l p Y5 (h 6 năm) và Y24 (h 4 năm). Giáo trình làm tài li u gi ng d y cho sinh viên Y5 h c luân khoa cho h 6 năm, và là tài li u gi ng d y cho Block 16 i v i sinh viên h 4 năm T khoá: Tâm th n h c, tri u ch ng, b nh lý, i u tr Yêu c u ki n th c c a sinh viên trư c khi h c môn h c này là ã hoàn thành chương trình năm th 4 i v i sinh viên h 6 năm, và ã h c xong block 15 i v i sinh viên h 4 năm. Giáo trình này chưa ư c xu t b n.