0
TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT LÝ TỰ TRỌNG TP HỒ CHÍ
MINH
KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN
TẬP SOẠN BÀI GIẢNG
Học Phần
ĐƢỜNG LỐI CÁCH MẠNG
CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
(DÙNG CHO HỆ CAO ĐẲNG KỸ THUẬT)
LƢU HÀNH NỘI BỘ
(TỪ NĂM HỌC 2012 – 2013)
1
CHƢƠNG MỞ ĐẦU
ĐỐI TƢỢNG, NHIỆM VỤ VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU MÔN
ĐƢỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM.
I. ĐỐI TƢỢNG VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.
Đảng cộng sản Việt Nam ra đời ngày 3-2-1930 là kết quả tất yếu của cuộc đấu
tranh dân tộc và giai cấp, là sự khẳng định vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân Việt
Nam và hệ tư tưởng Mác-Lênin đối với cách mạng nước ta. Đảng là đội tiên phong của
giai cấp công nhân đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả dân
tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động
và của dân tộc. Đảng Cộng Sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động, lấy tập trung dân
chủ làm nguyên tắc cơ bản.
1. Đối tƣợng nghiên cứu.
a. Khái niệm đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam:
Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách
mạng Việt Nam. Trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, vấn đề cơ bản trước hết là đề ra
đường lối cách mạng. Hoạch định đường lối là công việc quan trong hàng đầu của một
chính Đảng.
Khái niệm đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam:
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng Sản Việt Nam là hệ thống quan điểm,
chủ trương, chính sách về mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ và giải pháp của cách
mạng Việt Nam. Đường lối cách mạng của Đảng được thể hiện qua cương lĩnh, nghị
quyết, chỉ thị… của Đảng.
Nhìn tổng thể, đường lối cách mạng của Đảng bao gồm đường lối đối nội và
đường lối đối ngoại.
Có đường lối chính trị chung xuyên suốt cả quá trình cách mạng, nhưng cũng
có những đường lối chính trị riêng cho từng thời kỳ lịch sử.
Đường lối cách mạng của Đảng chỉ có giá trị chỉ đạo thực tiễn khi phản ánh
đúng quy luật vận động khách quan. Đường lối đúng là nhân tố hàng đầu quyết định sự
thắng lợi của cách mạng; quyết định vị trí uy tín của Đảng đối với quốc gia dân tộc.
Nếu đường lối sai lầm thì cách mạng sẽ bị tổn thất, thậm chí bị thất bại.
b. Đối tƣợng nghiên cứu môn học.
Nghiên cứu hệ thống quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng trong tiến
trình cách mạng Việt Nam – từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã
hội chủ nghĩa.
2
Cần phải nắm vững môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin và
môn Tư tưởng Hồ Chí Minh để có thể nhận thức và thực hiện đường lối chủ trương
chính sách của Đảng một cách sâu sắc toàn diện hơn.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Một là: Làm rõ sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Hai là: Làm rõ quá trình hình thành, bổ xung và phát triển hệ thống quan điểm
chủ trương, chính sách của Đảng trong tiến trình cách mạng từ 1930 đến nay. Trong đó
chú trong làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn và nội dung đường lối của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong thời kỳ đổi mới.
Ba là: làm rõ kết quả thực hiện đường lối cách mạng của Đảng trong tiến trình
cách mạng Việt Nam.
Yêu cầu đối với người dạy: Cần nghiên cứu, cập nhật đầy đủ các cương lĩnh,
nghị quyết, chỉ thị của Đảng trong toàn bộ tiến trình lãnh đạo cách mạng. Trong giảng
dạy cần làm rõ hoàn cảnh lịch sử ra đời và sự bổ xung phát triển các quan điểm, chủ
trương của Đảng trong tiến trình cách mạng, gắn lý luận và thực tiễn trong quá trình
giảng dạy.
Đối với người học: Cần nắm vững nội dung cơ bản đường lối cách mạng của
Đảng, để từ đó lý giải những vấn đề thực tiễn và vận dụng được quan điểm của Đảng
vào cuộc sống.
II. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC HỌC TẬP
MÔN HỌC.
1. Phƣơng pháp nghiên cứu.
Phương pháp hiểu theo nghĩa chung nhất là con đường, cách thức và biện pháp
để đạt tới mục đích. Phương pháp phải trên cơ sở sự vận động của nội dung.
a. Cơ sở phương pháp luận.
Nghiên cứu môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng Sản Việt Nam phải dựa
trên thế giới quan, phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác-Lênin, các quan
điểm có ý nghĩa phương pháp luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các quan điểm của
Đảng. Mà trước hết và cụ thể là Chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật
lịch sử.
b. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp lịch sử và phương pháp logic, ngoài ra có sự kết hợp các phương
pháp khác như phân tích, tổng hợp, so sánh, quy nạp, diễn dịch, cụ thể hóa và trừu
tượng hóa…thích hợp với từng nội dung của môn học.
3
2. Ý nghĩa của việc học tập môn đƣờng lối cách mạng của Đảng Cộng sản
Việt Nam.
- Trang bị cho sinh viên những hiểu biết cơ bản về sự ra đời của Đảng, về hệ
thống quan điểm đường lối của Đảng về cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách
mạng xã hội chủ nghĩa.
- Bồi dưỡng cho sinh viên niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, định hướng theo
mục tiêu lý tưởng của Đảng, nâng cao ý thức trách nhiệm của sinh viên trước những
nhiệm vụ trọng đại của đất nước.
- Giúp sinh viên vận dụng kiến thức chuyên ngành để chủ động, tích cực trong
giải quyết những vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội…theo đường lối chính sách của
Đảng.
4
Chƣơng I
SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VÀ CƢƠNG LĨNH
CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG
I. HOÀN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM.
1. Hoàn cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
a. Sự chuyển biến của chủ nghĩa tư bản và hậu quả của nó.
- Sự chuyển biến của chủ nghĩa tư bản.
Cuối thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản chuyển từ tự do cạnh tranh sang giai đoạn
độc quyền. Các nước tư bản đế quốc, bên trong thì tăng cường bóc lột nhân dân lao
động, bên ngoài thì xâm lược áp bức các dân tộc thuộc địa.
- Hậu quả chiến tranh xâm lược của chủ nghĩa đế quốc.
Đời sống nhân dân lao động các nước trở nên cùng cực. Mâu thuẫn giữa các
dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa thực dân ngày càng gay gắt, phong trào đấu tranh giải
phóng dân tộc ở các nước thuộc địa diễn ra mạnh mẽ
b. Chủ nghĩa Mác-Lênin.
Giữa thế kỷ XIX phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân phát triển mạnh
mẽ, đòi hỏi phải có hệ thông lý luận khoa học với tư cách là vũ khí tư tưởng của giai
cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản. Trong hoàn cảnh đó chủ
nghĩa Mác ra đời, về sau được Lênin phát triển và trở thành chủ nghĩa Mác-Lênin.
- Chủ nghĩa Mác-Lênin được truyền bá vào Việt Nam làm cho phong trào yêu
nước, phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ dẫn tới sự ra đời của các tổ chức cộng
sản ở Việt Nam, đó là những tiền đề dẫn đến sự thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam.
c. Cách mạng tháng 10 Nga và Quốc tế Cộng sản
Năm 1917 cách mạng Tháng Mười Nga giành được thắng lợi, nhà nước Xôviết
ra đời dựa trên nền tảng liên minh công nông, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bônsêvich
Nga.
Cuộc cách mạng này cổ vũ mạnh mẽ phong trào đầu tranh của giai cấp công
nhân và nhân dân các nước, thúc đẩy sự ra đời của nhiều Đảng Cộng Sản: Đảng Cộng
Sản Đức, Đảng Cộng Sản Hunggari (1918), Đảng Cộng Sản Mỹ (1919), Đảng Cộng
Sản Anh, Đảng Cộng Sản Pháp (1920), Đảng Cộng Sản Trung Quốc (1921), Đảng
Cộng Sản Nhật Bản (1922).
Tháng 3-1919 Quốc tế cộng sản (Quốc tế III được thành lập) đã thúc đẩy mạnh
mẽ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.