BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
THẨM QUYỀN CỦA TÒA ÁN VIỆT NAM ĐỐI VỚI
CÁC VỤ VIỆC KINH DOANH, THƯƠNG MẠI CÓ
YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI TRONG MỐI TƯƠNG QUAN
VỚI PHÁP LUẬT MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI
Chuyên ngành : Luật Quốc tế
Mã số :9380108
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của
riêng tôi.
Các kết quả nêu trong Luận án chưa được công bố trong bất kỳ công
trình nào khác. Các số liệu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng,
được trích dẫn đúng theo quy định.
Tôi xin chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của Luận án này.
Tác giả luận án
MỤC LỤC
Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục đích và nhiệm vụ của Luận án .............................................................. 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của Luận án ............................................ 4
3.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 4
3.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 4
4. Phương pháp nghiên cứu của Luận án ......................................................... 8
5. Những đóng góp về mặt khoa học của Luận án ......................................... 10
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận án ................................................... 10
7. Kết cấu của Luận án ................................................................................... 11
Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ........................... 12
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và những vấn đề liên quan đến luận án 12
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ở các nước trên thế giới và Việt Nam về thẩm quyền
của Tòa án đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài .....12
1.1.2. Các nghiên cứu liên quan đến luận án .................................................. 30
1.2. Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................... 39
1.2.1. Những kết quả nghiên cứu đã đạt được ................................................ 39
1.2.2. Vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu về thẩm quyền của Tòa án đối với
các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài ............................ 41
1.3. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu ..................................... 43
1.3.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 43
1.3.2. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................... 44
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................... 47
Chương 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THẨM QUYỀN CỦA TÒA
ÁN GIẢI QUYẾT CÁC VỤ VIỆC KINH DOANH, THƯƠNG MẠI CÓ
YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI ............................................................................. 48
2.1. Khái niệm, đặc điểm và phạm vi thẩm quyền của Tòa án đối với các
vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài. ............................. 48
2.1.1. Khái niệm thẩm quyền của tòa án đối với các vụ việc kinh doanh,
thương mại có yếu tố nước ngoài ................................................................... 48
2.1.2. Đặc điểm của thẩm quyền đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại
có yếu tố nước ngoài của tòa án Việt Nam ..................................................... 58
2.1.3. Phạm vi thẩm quyền của Tòa án đối với các vụ việc kinh doanh, thương
mại có yếu tố nước ngoài ................................................................................ 61
2.2. Xung đột thẩm quyền, nguyên tắc và ý nghĩa của việc xác định thẩm
quyền của Tòa án đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố
nước ngoài ..................................................................................................... 69
2.2.1. Xung đột thẩm quyền trong tư pháp quốc tế ........................................ 69
2.2.2. Các nguyên tắc xác định thẩm quyền của Tòa án đối với các vụ việc
kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài ............................................... 72
2.2.3. Ý nghĩa của việc xác định thẩm quyền giải quyết các vụ việc kinh
doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài của Tòa án ..................................... 80
2.2.4. Cách thức giải quyết xung đột thẩm quyền đối với các vụ việc kinh
doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài của Tòa án ..................................... 82
2.3. Quá trình phát triển của pháp luật Việt Nam về thẩm quyền của Tòa án
giải quyết các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài ........... 87
2.3.1. Xác định thẩm quyền của Tòa án trước ngày Bộ luật Tố tụng dân sự
năm 2004 có hiệu lực ...................................................................................... 87
2.3.2. Xác định thẩm quyền của Tòa án sau ngày Bộ luật Tố tụng dân sự năm
2004 có hiệu lực ............................................................................................. 93
2.3.3. Xác định thẩm quyền của Tòa án từ ngày Bộ luật Tố tụng dân sự năm
2015 có hiệu lực đến nay ................................................................................ 96
2.4. Nguồn luật xác định thẩm quyền của Tòa án Việt Nam đối với các vụ
việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài ................................... 99
2.4.1. Văn bản pháp luật trong nước ............................................................ 100
2.4.2. Điều ước quốc tế ................................................................................. 102
2.4.3. Tập quán quốc tế ................................................................................ 104
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................. 107
Chương 3. THỰC TRẠNG THẨM QUYỀN CỦA TÒA ÁN VIỆT NAM
ĐỐI VỚI CÁC VỤ VIỆC KINH DOANH, THƯƠNG MẠI CÓ YẾU TỐ
NƯỚC NGOÀI TRONG TƯƠNG QUAN SO SÁNH VỚI PHÁP LUẬT
MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI ................................................. 108
3.1. Thực trạng thẩm quyền chung và thẩm quyền riêng biệt của Tòa án Việt
Nam đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài trong
tương quan so sánh với pháp luật một số quốc gia trên thế giới ...................... 110
3.1.1. Thực trạng thẩm quyền chung và thẩm quyền riêng biệt của Tòa án Việt
Nam đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài theo
các Điều ước quốc tế .................................................................................... 110
3.1.2. Thực trạng thẩm quyền chung và thẩm quyền riêng biệt của Tòa án Việt
Nam đối với các vụ việc kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài theo
quy định của pháp luật hiện hành trong tương quan so sánh với pháp luật một
số quốc gia trên thế giới ............................................................................... 118
3.2. Thực trạng thẩm quyền của Tòa án Việt Nam đối với việc công nhận
và cho thi hành các bản án, quyết định kinh doanh, thương mại của Tòa
án nước ngoài tại Việt Nam ....................................................................... 147
3.3. Thực trạng thẩm quyền của Toà án Việt Nam đối với các hoạt động
của Trọng tài nước ngoài trong quá trình giải quyết các vụ việc kinh
doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài .................................................. 155