Thi công mặt đường ô tô - Chương 6

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

336
lượt xem 146
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mặt đường Bê tông xi măng 6.1. khái niệm chung. 6.1.1. Khái niệm. Mặt đ-ờng Bê tông xi măng l loại mặt đ-ờng cứng chịu uốn. Hỗn hợp bê tông xi măng có cốt liệu l đá (theo một th nh phần cấp phối nhất định), cát v ng, xi măng, n-ớc v phụ gia đ-ợc phối hợp theo một tỷ lệ nhất định. 6.1.2. -u nh-ợc điểm. Ưu điểm: - C-ờng độ cao, thích hợp với tất cả các loại ph-ơng tiện vận tải, kể cả xe bánh xích, bánh sắt. - C-ờng độ mặt đ-ờng BTXM không thay đổi theo nhiệt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thi công mặt đường ô tô - Chương 6

Ch−¬ng 6 mÆt ®−êng Bª t«ng xi m¨ng 6.1. kh¸i niÖm chung. 6.1.1. Kh¸i niÖm. MÆt ®−êng Bª t«ng xi m¨ng l lo¹i mÆt ®−êng cøng chÞu uèn. Hçn hîp bª t«ng xi m¨ng cã cèt liÖu l ®¸ (theo mét th nh phÇn cÊp phèi nhÊt ®Þnh), c¸t v ng, xi m¨ng, n−íc v phô gia ®−îc phèi hîp theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh. 6.1.2. −u nh−îc ®iÓm. ¦u ®iÓm: - C−êng ®é cao, thÝch hîp víi tÊt c¶ c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, kÓ c¶ xe b¸nh xÝch, b¸nh s¾t. - C−êng ®é mÆt ®−êng BTXM kh«ng thay ®æi theo nhiÖt ®é nh− mÆt ®−êng BTN. - RÊt æn ®Þnh víi t¸c dông ph¸ ho¹i cña n−íc. Do vËy th−êng hay ®−îc sö dông trong nh÷ng ®o¹n ®−êng hay ngËp n−íc, chÕ ®é thuû nhiÖt cña nÒn ®−êng kh«ng tèt. - §iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng kh¾t khe nh− khi thi c«ng mÆt ®−êng BTN. - Hao mßn Ýt, ®é hao mßn th−êng kh«ng qu¸ 0.1 ÷ 0.2 mm/n¨m. HÖ sè b¸m gi÷a b¸nh xe v mÆt ®−êng cao v kh«ng thay ®æi khi mÆt ®−êng bÞ Èm −ít. - Tuæi thä lín. (20 - 40 n¨m). - MÇu mÆt ®−êng s¸ng, dÔ ph©n biÖt víi lÒ ®−êng mÇu sÉm nªn t¨ng ®é an to n ch¹y xe vÒ ban ®ªm rÊt nhiÒu. - TËn dông vËt liÖu ®Þa ph−¬ng. Cã thÓ c¬ giíi ho¸ ho n to n trong c«ng t¸c thi c«ng, do ®ã ®Èy ®−îc tèc ®é thi c«ng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ th nh,... - C«ng t¸c duy tu, b¶o d−ìng Ýt v ®¬n gi¶n. Do vËy mÆt ®−êng BTXM rÊt thÝch hîp l m ë nh÷ng khu vùc Ýt cã ®iÒu kiÖn duy tu, b¶o d−ìng th−êng xuyªn. - Víi c¸c ®−êng giao th«ng n«ng th«n, cã thÓ thi c«ng mÆt ®−êng BTXM b»ng c¸c c«ng cô ®¬n gi¶n, ph−¬ng tiÖn ®ßi hái kh«ng mÊy phøc t¹p, kü thuËt thi c«ng bª t«ng xi m¨ng t−¬ng ®èi phæ cËp trong to n d©n. MÆt kh¸c, xi m¨ng, ®¸, sái, c¸t ®Òu cã thÓ l vËt liÖu ®Þa ph−¬ng. Do vËy mÆt ®−êng BTXM rÊt thÝch hîp víi ®−êng giao th«ng n«ng th«n, bëi v× khèi l−îng BTXM trong ®−êng giao th«ng n«ng th«n kh«ng nhiÒu, nªn gi¸ ®Çu t− còng võa ph¶i. * Nh−îc ®iÓm: - Kh«ng th«ng xe ®−îc ngay sau khi x©y dùng m ph¶i mÊt mét thêi gian b¶o d−ìng. - Do ph¶i x©y dùng c¸c khe co d n nªn ®é b»ng ph¼ng cña mÆt ®−êng bÞ gi¶m m¹nh: xe ch¹y bÞ xãc m¹nh mçi khi qua c¸c khe nèi nªn chÊt l−îng ch¹y xe, tèc ®é ch¹y xe gi¶m ®i rÊt nhiÒu. http://www.ebook.edu.vn 122
Khe nèi l vÊn ®Ò yÕu ®iÓm nhÊt cña mÆt ®−êng BTXM, cÇn tËp trung chó ý ®Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm n y. Muèn vËy, cÇn ph¶i chó ý ®Õn vÇn ®Ò vËt liÖu, kü thuËt xö lý c¸c khe nèi n y sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Còng cã thÓ t¨ng ®é b»ng ph¼ng, triÖt tiªu t¸c dông cña khe nèi b»ng c¸ch th¶m lªn trªn mÆt ®−êng BTXM mét líp BTN t¹o ph¼ng. - §Çu t− ban ®Çu rÊt cao (®¾t gÊp 2-2.5 lÇn mÆt ®−êng bª t«ng nhùa). - TiÕng ån khi khai th¸c lín. Trong thùc tÕ, cÇn ph¶i so s¸nh gi÷a hai kÕt cÊu BTN v BTXM theo c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt chñ yÕu ®Ó chän mét ph−¬ng kÕt cÊu hîp lý nhÊt. 6.1.3. Ph¹m vi ¸p dông. - Dïng cho c¸c ®−êng cÊp cao A1 nh− mÆt s©n bay, mÆt ®−êng cao tèc, ®−êng d©n dông cÊp cao, cã nhiÒu xe nÆng ch¹y (t¶i träng trôc trªn 10T/trôc), ¸p suÊt b¸nh xe lªn mÆt ®−êng tõ 0.5 – 0.7 MPa, l−u l−îng xe ch¹y lín víi vËn tèc cao. - Dïng cho nh÷ng ®−êng hay bÞ ngËp n−íc, dèc cao, nh÷ng ®−êng kh«ng cã ®iÒu kiÖn duy tu b¶o d−ìng th−êng xuyªn. - §−êng v o khu c«ng nghiÖp, nh m¸y. - Qu¶ng tr−êng. 6.2. Ph©n lo¹i mÆt ®−êng Bª T«ng Xi M¨ng. 6.2.1. Theo ph−¬ng ph¸p thi c«ng. - MÆt ®−êng BTXM ®æ t¹i chç: ph¶i mÊt mét thêi gian b¶o d−ìng míi th«ng xe ®−îc. - MÆt ®−êng BTXM l¾p ghÐp. 6.2.2. Theo c−êng ®é. - MÆt ®−êng BTXM th−êng (#20-35MPa). - MÆt ®−êng BTXM c−êng ®é cao (#500\-60 MPa). - BTXM nghÌo (#10-15 MPa) (ChØ dïng cho mãng). 6.2.3. Theo ®é sôt. - MÆt ®−êng BTXM th−êng. - MÆt ®−êng BTXM kh« (®é sôt
H×nh 6.1. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng kh«ng cèt thÐp - MÆt ®−êng BTXM cã cèt thÐp, lo¹i n y gåm: + MÆt ®−êng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc: Do bª t«ng l m ®−êng cã kh¶ n¨ng chÞu nÐn rÊt tèt, c−êng ®é chÞu nÐn th−êng b»ng 8 - 10 lÇn c−êng ®é chÞu kÐo, cho nªn nÕu t¹o nªn mét sù nÐn tr−íc trong bª t«ng th× øng suÊt kÐo xuÊt hiÖn trong mÆt ®−êng chØ b»ng hiÖu cña øng suÊt kÐo ban ®Çu víi øng suÊt nÐn tr−íc. + MÆt ®−êng bª t«ng cèt thÐp cã mèi nèi t¨ng c−êng: C¸c tÊm bª t«ng cã chiÒu d i tèi thiÓu 15m, ®−îc bè trÝ cèt thÐp. D−íi ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè bªn ngo i ((m−a, n¾ng, nhiÖt ®é, ®é Èm,...) sÏ sinh ra ®−êng nøt ngang c¸ch nhau kho¶ng 4.6m, réng 0.2-0.4m, do chiÒu réng vÕt nøt nhá v nhê cã cèt thÐp m vÕt nøt n y kh«ng më réng ®−îc do vËy ®¶m b¶o sù l m viÖc b×nh th−êng cña tÊm bª t«ng (®¶m b¶o ®−îc sù truyÒn lùc ngang gi÷a c¸c tÊm v h¹n chÕ n−íc thÊm qua mÆt ®−êng). H×nh 6.2. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cèt thÐp cã mèi nèi t¨ng c−êng. + MÆt ®−êng bª t«ng cèt thÐp liªn tôc: MÆt ®−êng BTCT liªn tôc chØ bè trÝ khe thi c«ng, khe t¹i vÞ trÝ nót giao, hoÆc t¹i vÞ trÝ c«ng tr×nh tho¸t n−íc. Còng nh− mÆt ®−êng bª t«ng http://www.ebook.edu.vn 124
cèt thÐp cã mèi nèi, trªn mÆt ®−êng còng xu¸t hiÖn c¸c ®−êng nøt ngang, réng tõ 0.2 - 0.4 mm, nh−ng víi kho¶ng c¸ch mau h¬n (1.1-2.4 m). H×nh 6.3. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cèt thÐp liªn tôc. H×nh 6.4. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cèt thÐp ®ang l m. Lo¹i mÆt ®−êng n y ®−îc xem l kinh tÕ, phÝ tæn cèt thÐp sÏ ®−îc bï l¹i nhê tiÕt kiÖm bª t«ng v chÊt l−îng khai th¸c th× tèt h¬n nhiÒu (do gi¶m ®−îc sè l−îng cña khe nèi ngang). 6.2.6. Theo sè líp. - MÆt ®−êng BTXM mét líp: L m b»ng hçn hîp bª t«ng cïng mét th nh phÇn cÊp phèi v ®æ mét lÇn trªn to n bé chiÒu d y. - MÆt ®−êng BTXM hai líp: ®æ bª t«ng th nh hai líp víi chiÒu d y líp d−íi lín h¬n chiÒu d y líp trªn. So víi mÆt ®−êng hai líp, mÆt ®−êng mét líp cã nh÷ng −u ®iÓm sau: - Gi¸ th nh x©y dùng thÊp h¬n do cã thÓ gi¶m m¸c bª t«ng v yªu cÇu cña c−êng ®é vËt liÖu ®¸ líp d−íi. - Cã thÓ tæ chøc ®Çm nÐn th nh tõng líp riªng rÏ khi chiÒu d y mÆt ®−êng v−ît qu¸ kh¶ n¨ng cña m¸y ®Çm nÐn. 6.3. cÊu t¹o mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. http://www.ebook.edu.vn 125
6.3.1. CÊu t¹o mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. a. TÊm bª t«ng. L bé phËn chñ yÕu cña mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. TÊm bª t«ng cã thÓ l BT kh«ng cèt thÐp, BTCT, BTCT dù øng lùc.... - ChiÒu dÇy cña tÊm bª t«ng xi m¨ng do tÝnh to¸n thiÕt kÕ quyÕt ®Þnh. Th«ng th−êng nã biÕn ®æi kho¶ng 18 - 24 cm. Víi ®−êng s©n bay 24-36cm. - §é dèc ngang cña mÆt ®−êng BTXM th−êng kho¶ng 1.5 - 2%. - TÊm bª t«ng th−êng cã cÊu t¹o chiÒu dÇy kh«ng ®æi. Còng cã khi chiÒu d y tÊm thay ®æi, hai bªn mÐp ®−îc t¨ng c−êng l m d y h¬n ë gi÷a, tuy nhiªn ®iÒu n y g©y khã kh¨n cho thi c«ng v× vËy kh«ng nªn dïng. - T¹i vÞ trÝ gãc tÊm, l vÞ trÝ yÕu nhÊt. Cã thÓ t¨ng c−êng b»ng c¸ch bè trÝ c¸c thanh thÐp ë gãc tÊm. c). Líp gi·n c¸ch. Líp gi n c¸ch cã thÓ l m b»ng c¸c vËt liÖu sau: - L m b»ng giÊy dÇu: th−êng dïng khi líp mãng hë, cã kh¶ n¨ng thÊm n−íc (c¸t, ®¸ d¨m, cÊp phèi...). T¸c dông chñ yÕu cña líp giÊy dÇu l ng¨n kh«ng cho mãng c¸t hót n−íc cña tÊm bª t«ng khi bª t«ng míi ®æ v l m gi¶m ma s¸t cña tÊm bª t«ng víi ®¸y mãng, l m cho tÊm bª t«ng cã thÓ di chuyÓn khi nhiÖt ®é thay ®æi m kh«ng g©y nøt bÒ mÆt. - L m b»ng c¸t trén nhùa d y 2-5cm (th−êng dïng nhùa láng tõ 2-4% theo khèi l−îng hoÆc nhò t−¬ng tõ 4-8% theo khèi l−îng). Líp c¸t trén nhùa ®−îc l m khi c¸c líp mãng l ®¸ d¨m, ®¸ d¨m gia cè xi m¨ng, ®Êt gia cè…. Nã cã t¸c dông t¹o ph¼ng v l m gi¶m ma s¸t cña tÊm bª t«ng víi ®¸y mãng. NÕu kh«ng cã c¸t trén nhùa cã thÓ l m b»ng c¸t thiªn nhiªn (tèt nhÊt l c¸t mÞn) ®Ó t¹o ph¼ng sau ®ã tr¶i giÊy dÇu lªn. c) Líp mãng. Th−êng b»ng ®Êt gia cè, c¸t gia cè xi m¨ng, cÊp phèi ®¸ d¨m, cÊp phèi ®¸ d¨m gia cè xi m¨ng, bª t«ng nghÌo hoÆc ®¸ d¨m. HiÖn chØ l m líp mãng c¸t trªn c¸c ®−êng cã Ýt xe ch¹y v xe t¶i träng nhÑ. ChiÒu d y líp mãng do tÝnh to¸n quyÕt ®Þnh. 6.3.2. CÊu t¹o khe nèi mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. a) T¸c dung khe nèi. Khi cã sù thay ®æi nhiÖt ®é, trong tÊm bª t«ng sÏ xuÊt hiÖn øng suÊt nhiÖt do tÇm bª t«ng co, gi n. §Ó gi¶m bít øng suÊt n y, kh«ng cho bª t«ng xuÊt hiÖn c¸c ®−êng nøt, cÇn ph¶i chia tÊm bª t«ng th nh tõng tÊm riªng rÏ b»ng c¸c khe nèi däc v ngang. C¸c khe nèi n y cã môc ®Ých cô thÓ nh− sau: - B¶o ®¶m kh¶ n¨ng biÕn d¹ng b×nh th−êng cña tÊm bª t«ng (co, d n, uèn vång) do sù thay ®æi nhiÖt ®é, ®é Èm. - Gi¶m bít c¸c vÕt nøt xuÊt hiÖn trong tÊm bª t«ng do sù bÊt lîi vÒ chÕ ®é thuû nhiÖt cña nÒn ®−êng g©y ra. http://www.ebook.edu.vn 126
- B¶o ®¶m sù tiÕp xóc b×nh th−êng gi÷a c¸c tÊm bª t«ng khi kh«ng thÓ thi c«ng cïng thêi ®iÓm. Cã 3 lo¹i khe nèi trong mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng: khe co, khe d n v khe nèi däc. H×nh 6.5. S¬ ®å bè trÝ khe co, gi n, v khe däc. (1- Khe d n, 2- Khe co, 3- Khe däc, 4- Thanh truyÒn lùc) Chó ý: §Ó truyÒn lùc gi÷a c¸c tÊm, tr¸nh vì c¹nh v mÐp tÊm, ph¶i bè trÝ thanh truyÒn lùc b»ng thÐp tr¬n, ®−êng kÝnh Φ = 18-24mm, chiÒu d i 40-60cm, mét ®Çu quÐt nhùa láng hoÆc nhò t−¬ng ®Ó cã thÓ chuyÓn vÞ tù do. a) Kh«ng cã thanh truyÒn lùc. b) Cã thanh truyÒn lùc. H×nh 6.6. T¸c dông cña thanh truyÒn lùc ®Ó truyÒn lùc. H×nh 6.7. Bè trÝ thanh truyÒn lùc ®Ó truyÒn lùc gi÷a c¸c tÊm. b) Khe d·n. - Môc ®Ých: khe d n l m cho tÊm bª t«ng cã thÓ d n ra khi nhiÖt ®é t¨ng. - Khi ®æ bª t«ng theo tõng vÖt liªn tôc th× bè trÝ khe d n cã thanh truyÒn lùc. Khi ®æ bª t«ng tõng tÊm mét theo ph−¬ng ph¸p thñ c«ng th× th−êng l m khe d n kiÓu ng m. http://www.ebook.edu.vn 127
- §Ó ®¶m b¶o cho tÊm bª t«ng cã thÓ d n d i v gi¶m bít lùc nÐn ë hai ®Çu tÊm, cÇn ph¶i bè trÝ tÊm ®Öm ® n håi b»ng gç mÒm trong khe d n. TÊm ®Öm n y th−êng l m thÊp h¬n mÆt tÊm bª t«ng 3 cm, trªn chÌn ma tÝt v o. - BÒ réng khe d n kho¶ng 20 - 25 mm khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai khe d n tõ 25 - 40 m. - C¸c thanh truyÒn lùc bè trÝ song song víi mÆt tÊm bª t«ng, c¸ch nhau kho¶ng 30 - 40 cm bè trÝ mét thanh, gÇn hai mÐp ngo i tÊm gi¶m xuèng cßn 15 - 20 cm. - ChiÒu d i, ®−êng kÝnh thanh truyÒn lùc chän phô thuéc v o chiÒu dÇy tÊm bª t«ng. ChiÒu dÇy tÊm, cm 22 - 24 20 - 22 18 - 20 §−êng kÝnh thanh, mm 24 - 26 20 - 22 18 - 20 ChiÒu d i thanh, mm 60 - 70 50 - 60 40 - 50 - Khe d n cã thÓ cã c¸c lo¹i sau: H×nh 6.8. Khe d n cã thanh truyÒn lùc. 1- Thanh truyÒn lùc. 2- Ma tÝt nhùa. 3- èng t«n hoÆc c¸t t«ng. 4-TÊm gç ®Öm d y 1.5 ÷2cm. 5- M¹t c−a tÈm nhùa. 6- ThÐp cÊu t¹o φ6. 7- QuÐt nhùa. ` H×nh 6.9. Khe d n cã tÊm ®ì bª t«ng. 1-Ma tÝt nhùa. 2-TÊm ®ì bª t«ng. H×nh 6.10. Khe d n kiÓu ng m. 1-Ma tÝt nhùa. 2-TÊm gç ®Öm d y 1.5 ÷2cm. c) Khe co. - Môc ®Ých: l m cho tÊm bª t«ng cã thÓ co v o khi nhiÖt ®é gi¶m. http://www.ebook.edu.vn 128
- Khi ®æ bª t«ng liªn tôc theo tõng vÖt, th−êng l m khe co gi¶, khi ®æ bª t«ng tõng tÊm theo ph−¬ng ph¸p thñ c«ng th−êng dïng khe co kiÓu ng m. H×nh 6.11. Khe co kiÓu ng m. 2-Ma tÝt nhùa. 3-QuÐt nhùa bi tum. KÝch th−íc a, b, c cña khe co kiÓu ng m cã thÓ lÊy nh− sau: ChiÒu dÇy tÊm bª t«ng C¸c kÝch th−íc cña ng m, cm (cm) a b c l (chiÒu d i ®ua ra) 18 6 6 6 3.5 20 7 6 7 4.0 22 7.5 7 7.5 4.0 24 8 8 8 4.0 26 9 8 9 4.5 28 9.5 9 9.5 4.5 30 10 10 10 5.0 35 12 11 12 5.0 40 13.5 13 13.5 5.0 - Khe co gi¶: l m gi¶m yÕu tiÕt diÖn ngang cña tÊm bª t«ng ®i Ýt nhÊt l 1/3 chiÒu d y tÊm. Khi bª t«ng chÞu kÐo do co ngãt th× mÆt ®−êng bÞ nøt t¹i vÞ trÝ khe v t¸ch ra th nh tõng tÊm riªng rÏ. Cã thÓ dïng m¸y xÎ khe hoÆc ®Æt tr−íc mét thanh gç xuèng d−íi tr−íc khi ®æ bª t«ng, t¹i vÞ trÝ n y tiÕt diÖn mÆt ®−êng sÏ bÞ thu hÑp l¹i. NÕu dïng thanh gç ®Ó t¹o khe th× nªn dïng mét thanh thÐp máng r¹ch lªn bÒ mÆt bª t«ng t¹i vÞ trÝ cã khe co ®Ó vÕt nøt th nh mét ®−êng th¼ng. Trong khe co, cã thÓ bè trÝ hoÆc kh«ng bè trÝ c¸c thanh truyÒn lùc. NÕu ®Æt thanh truyÒn lùc th× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c thanh truyÒn lùc kho¶ng 1 m. H×nh 6.12. Khe co cã thanh gç gi¶m yÕu tiÕt diÖn. 1-Thanh truyÒn lùc. 2-Ma tÝt nhùa. 3-QuÐt nhùa bi tum. 4- Thanh gç ®Ó gi¶n yÕu tiÕt diÖn http://www.ebook.edu.vn 129
H×nh 6.13. Khe co xÎ trong bª t«ng ® ®«ng cøng. 1-Thanh truyÒn lùc. 2-Ma tÝt nhùa. 3-QuÐt nhùa bi tum. H×nh 6.14. M¸y xÎ trong bª t«ng ® ®«ng cøng. H×nh 6.15. Khe sau khi c¾t. d) Khe däc. Khe däc l mét d¹ng cña khe co v cã thÓ bè trÝ theo kiÓu khe co gi¶ khi ®æ tÊm bª t«ng liªn tôc theo d¶i hoÆc kiÓu ng m khi ®æ thñ c«ng tõng tÊm mét. §Ó tr¸nh cho cho khe däc kh«ng më réng miÖng, c¸c thanh truyÒn lùc trong khe däc ®−îc ®Æt cè ®Þnh trong bª t«ng (kh«ng quÐt nhùa ®−êng), t¹o nÒn nh÷ng khíp mÒm trong mÆt ®−êng. Bè trÝ cù ly khe däc: c¨n cø v o ®iÒu kiÖn thi c«ng, bÒ réng mÆt ®−êng m ta chia tÊm cho phï hîp. Th−êng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c khe däc kh«ng ®−îc qu¸ 4.5m v th−êng b»ng bÒ réng mét l n xe. e) Khe thi c«ng. Th−êng tån t¹i cuèi ca thi c«ng v nªn bè trÝ trïng khe d n hoÆc co. 6.4. yªu cÇu vËt liÖu mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. 6.4.1. Yªu cÇu ®èi víi Bª t«ng lµm ®−êng. http://www.ebook.edu.vn 130
Th nh phÇn, tÝnh chÊt v yªu cÇu ®èi víi bª t«ng l m mÆt ®−êng kh¸c nhiÒu so víi c¸c lo¹i bª t«ng dïng trong x©y dùng d©n dông, thuû lîi,... - Bª t«ng l m ®−êng trùc tiÕp chÞu t¸c dông cña t¶i träng xe ch¹y, t¸c dông cña ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt, cña ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt v chÕ ®é thuû nhiÖt cña khu vùc x©y dùng. - §Ó cho bª t«ng chÞu ®−îc c¸c t¸c dông trªn ®©y m kh«ng bÞ ph¸ háng th× bª t«ng xi m¨ng ph¶i cã ®ñ c−êng ®é cÇn thiÕt, cã kh¶ n¨ng chèng b o mßn lín v ®ñ ®é nh¸m. KÕt qu¶ nghiªm cøu cho thÊy, dïng bª t«ng cã c−êng ®é chÞu nÐn trªn 30 MPa sÏ ®¶m b¶o ®−îc ®iÒu kiÖn æn ®Þnh chèng m i mßn trong ®iÒu kiÖn khai th¸c b×nh th−êng. Tû sè gi÷a c−êng ®é kÐo uèn v c−êng ®é nÐn (Rku/Rn) cã thÓ ®Æc tr−ng cho kh¶ n¨ng biÕn d¹ng cña bª t«ng l m ®−êng. Khi tû sè n y c ng cao th× kh¶ n¨ng chèng biÕn d¹ng, dù tr÷ c−êng ®é c ng lín, tøc kh¶ n¨ng chÞu mái cña bª t«ng c ng cao. 6.4.2. Yªu cÇu ®èi víi vËt liÖu trén Bª t«ng. a) Yªu cÇu víi xi m¨ng. - Xi m¨ng dïng l m mÆt ®−êng ph¶i l lo¹i xi m¨ng poãcl¨ng m¸c30, 40 MPa (PC40, PC30), riªng l m líp mãng cã thÓ dïng xi m¨ng pooclang xØ lß cao m¸c kh«ng d−íi 30 MPa. M¸c xi m¨ng ®−îc chän theo m¸c bª t«ng, th«ng th−êng m¸c xi m¨ng ph¶i cao h¬n. NÕu kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu n y th× ph¶i t¨ng l−îng xi m¨ng, ®iÒu n y sÏ kh«ng kinh tÕ. - Kh«ng cho phÐp trén c¸c chÊt phô gia tr¬ nh− c¸t nghiÒn bét ®¸ hoÆc chÊt ho¹t tÝnh (tro bay, xØ nghiÒn,...) v o xi m¨ng, bëi v× c¸c chÊt n y sÏ l m kÐm phÈm chÊt cña hçn hîp v ¶nh h−ëng ®Õn sù ®«ng cøng b×nh th−êng cña bª t«ng. V× vËy chØ dïng xi m¨ng poãcl¨ng cã sñ dông chÊt phô gia kho¸ng vËt ®Ó l m líp mãng. - Thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña xi m¨ng ph¶i ®ñ ®Ó cã thÓ thi c«ng hçn hîp (tèi thiÓu 120’). b) Yªu cÇu víi c¸t. - C¸t dïng trong bª t«ng l m ®−êng l c¸t thiªn nhiªn, c¸t nghiÒn v c¸t c¶i thiÖn (c¸t thiªn nhiÖn trén thªm víi c¸t xay). - Th nh phÇn h¹t: ®Æc tr−ng b»ng m« ®uyn ®é lín Mk v l−îng c¸t cßn sãt l¹i trªn s ng 0.63 mm - Kh«ng cho phÐp dïng c¸t h¹t mÞn (Mk < 1.5) ®Ó l m líp mÆt, nÕu l m th× ph¶i trén thªm c¸t h¹t lín hay c¸t xay. Cho phÐp dïng c¸t h¹t nhá trong x©y dùng líp mãng. - Víi c¸t dïng l m líp mÆt, ph¶i dïng c¸t h¹t lín (Mk ≥ 2.5) víi l−îng sãt l¹i trªn s ng 0.63 mm kh«ng d−íi 30%, cã thÓ dïng c¸t h¹t nhá víi l−îng sãt trªn s ng 0.63 mm kh«ng d−íi 10%. - H m l−îng bôi, sÐt kh«ng qu¸ 2% víi c¸t thiªn nhiªn, kh«ng qu¸ 5% víi c¸t nghiÒn. - H m l−îng h¹t > 5 mm trong c¸t kh«ng ®−îc qu¸ 5%, h m l−îng c¸c h¹t nhá h¬n 0.14 mm kh«ng qu¸ 10% - C¸t nghiÒn dïng trong bª t«ng líp mÆt ph¶i ®−îc nghiÒn tõ ®¸ phón xuÊt cã c−êng ®é nÐn kh«ng d−íi 80 MPa. NÕu dïng l m líp d−íi th× cã thÓ nghiÒn tõ ®¸ v«i cã c−êng ®é kh«ng d−íi 80 MPa hay ®¸ trÇm tÝch cã c−êng ®é kh«ng d−íi 40 MPa. http://www.ebook.edu.vn 131
c) Yªu cÇu víi ®¸. - Th nh phÇn cÊp phèi cña ®¸ d¨m, ®¸ sái dïng l m mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng ph¶i tu©n theo mét cÊp phèi nhÊt ®Þnh. - Cèt liÖu h¹t lín cña bª t«ng xi m¨ng l ®¸ d¨m nghiÒn tõ ®¸ gèc, tõ cuéi sái hoÆc tõ xØ lß cao víi Dmax = 40 mm khi l m líp mÆt, Dmax = 70 mm khi l m líp mãng. - NÕu dïng ®¸ d¨m nghiÒn tõ sái cuéi hoÆc sái s¹n th× yªu cÇu ph¶i röa s¹ch, h m l−îng bïn sÐt kh«ng qu¸ 2%. - §¸ d¨m ph¶i cã d¹ng h×nh khèi, h m l−îng h¹t dÑt kh«ng qu¸ 25% theo khèi l−îng. - H m l−îng c¸c h¹t cã c−êng ®é thÊp trong cèt liÖu h¹t lín kh«ng ®−îc qu¸ 7% theo khèi l−îng víi líp trªn, kh«ng qu¸ 10% víi líp d−íi. - Yªu cÇu ®èi víi ®¸ gèc ®Ó s¶n xuÊt cèt liÖu lín cña bª t«ng l m mÆt ®−êng nh− sau: C−êng ®é chÞu nÐn giíi h¹n cña §é m i mong Los-Angeles ®¸ gèc b·o ho n−íc, MPa Lo¹i cèt liÖu lín Líp mÆt Líp mãng Líp mÆt Líp mãng + §¸ d¨m s¶n xuÊt tõ ®¸ phón xuÊt 120 80 25 45 + §¸ d¨m sx tõ ®¸ trÇm tÝch v biÕn chÊt 80 30 40 50 + §¸ d¨m v ®¸ sái sx tõ xØ lß cao - - 30 50 - Còng cã thÓ dïng sái suèi ®Ó l m cèt liÖu s¶n xuÊt bª t«ng xi m¨ng. Nh−ng c−êng ®é kÐo uèn cña BTXM sái kh«ng b»ng BTXM ®¸ d¨m. Nh−ng dïng sái sÏ tËn dông ®−îc vËt liÖu ®Þa ph−îng, ®ì tèn c«ng ®Çm nÌn. - §Ó b¶o ®¶m th nh phÇn h¹t cña cèt liÖu h¹t kh«ng thay ®æi trong qu¸ trr×nh thi c«ng th× ph¶i ph©n cèt liÖu lín ra l m hai nhãm: Víi Dmax = 70 mm, chia l m hai nhãm: 5 - 40 mm v 40 - 70 mm. Víi Dmax = 40 mm, chia l m hai nhãm: 5 - 20 mm v 20 - 40 mm. - Th nh phÇn cÊp phèi cña ®¸ d¨m, ®¸ sái dïng l m mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng ph¶i tu©n theo qui luËt cÊp phèi. Tû sè giíi h¹n cña tõng nhãm h¹t tÝnh theo l−îng ®¸ cßn sãt l¹i trªn s ng, b¶o ®¶m cho ®¸ cã th nh phÇn h¹t tèt nhÊt, víi ®é rçng kh«ng qu¸ 45% nh− sau: Dmin = 100-50%; 0,5(Dmax + Dmin) = 40-70%; Dmax = 5-0%; 1,25Dmax = 0% NÕu biÓu diÔn trªn ®å thÞ, ta sÏ ®−îc ph¹m vi cã th nh phÇn h¹t tèt nhÊt cña vËt liÖu ®¸ l phÇn cã g¹ch chÐo. C¸c lo¹i ®¸ d¨m, ®¸ sái cã th nh phÇn n»m ngo i ph¹m vi g¹ch chÐo n y ®Òu kh«ng ®¹t yªu cÇu. L−îng sãt tÝch luü trªn s ng % L−îng lät qua s ng % Dmin 0,5(Dmax + Dmin) Dmax 1,25Dmax http://www.ebook.edu.vn 132
H×nh 6.16. §å thÞ biÓu diÔn th nh phÇn h¹t tèt nhÊt cña vËt liÖu (“cñ khoai tiªu chuÈn”). d) Yªu cÇu ®èi víi n−íc. - N−íc l th nh phÇn quan träng ®Ó t¹o th nh hçn hîp bª t«ng xi m¨ng. N−íc thùc hiÖn ph¶n øng ho¸ häc víi víi c¸c kho¸ng vËt cña xi m¨ng ®Ó t¹o th nh ®¸ xi m¨ng l chÊt kÕt dÝnh cña bª t«ng. Ph¶i dïng n−íc kh«ng chøa c¸c chÊt cã h¹i cho xi m¨ng v cèt thÐp. - Kh«ng dïng n−íc cã h m l−îng muèi ho tan trªn 5000 mg/lÝt, trong ®ã l−îng m−íi 2- SO4 kh«ng qu¸ 2700 mg/l, bëi v× nÕu cao h¬n sÏ g©y ra hiÖn t−îng ¨n mßn ®¸ xi m¨ng. - §é pH cña n−íc kh«ng ®−îc nhá h¬n 4 v tèt nhÊt nªn dïng n−íc uèng ®−îc. - H m l−îng n−íc trong bª t«ng rÊt quan träng. V× ®Æc tÝnh cña bª t«ng mÆt ®−êng l thi c«ng trªn mét diÖn réng, l¹i ®Æt trùc tiÕp trªn nÒn ®Êt. Do vËy h m l−îng n−íc th−êng lín h¬n trong bª t«ng cÊu kiÖn. Tuy nhiÖn chon h m l−îng n−íc bao nhiªu ph¶i ®−îc tÝnh to¸n c¨n cø c¶ v o ®iÒu kiÖn thi c«ng, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. e) ChÊt phô gia: - ChÊt phô gia ®«ng cøng nhanh th−êng l muèi CaCl2 v NaCl. Kh«ng dïng lo¹i n y cho mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cã bè trÝ cèt thÐp v× g©y ¨n mßn. - ChÊt phô gia t¨ng dÎo th−êng ®−îc chÕ biÕn tõ b giÊy, ë n−íc ta ® chÕ t¹o ®−îc gäi l dung dÞch ®en. Trén chÊt phô gia n y víi h m l−îng 0.15 - 0.2% khèi l−îng xi m¨ng th× ®é sÖt cña hçn hîp bª t«ng cã thÓ thay ®æi trong ph¹m vÞ réng, do ®ã cã thÓ gi¶m nhá tû lÖ N/X, tuy nhiªn khi t¨ng tû lÖ phô gia n y qu¸ 1% th× ®é sÖt cña bª t«ng kh«ng t¨ng lªn n÷a. - ChÊt phô gia hót khÝ cã t¸c dông n©ng cao ®é æn ®Þnh nhiÖt cña bª t«ng ® ®«ng cøng, v× vËy nã ®−îc sö dông khi ®æ bª t«ng ë nhiÖt ®é thÊp. 6.4.3. §èi víi vËt liÖu chÌn khe. §Ó cho n−íc kh«ng thÊm qua c¸c khe nèi, l m háng mãng v nÒn ®−êng, ph¶i chÌn kÝn ma tÝt nhùa v o c¸c khe co d n cña mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. Ma tÝt nhùa ph¶i tho¶ m n c¸c yªu cÇu sau: - DÝnh b¸m ch¾c víi bª t«ng trong bÊt kú ®iÒu kiÖn thêi tiÕt n o. - Ph¶i ®ñ ®é ® n håi, cã ®ñ kh¶ n¨ng biÕn d¹ng ë nhiÖt ®é thÊp (kh«ng bÞ nøt), ®ßng thêi kh«ng bÞ ch¶y v phïi lªn mÆt ®−êng khi nhiÖt ®é cao. - Kh«ng thÊm n−íc. - Kh«ng ho¸ cøng theo thêi gian. - Cã m u s¾c gÇn gièng m u cña bª t«ng. HiÖn nay vÉn ch−a t×m ®−îc lo¹i matÝt nhùa tho¶ m n ho n to n c¸c yªu cÇu trªn nªn trong qu¸ tr×nh sö dông, sau mçi lÇn matit nhùa bÞ háng cÇn ph¶i röa s¹ch v chÌn khe l¹i. Th nh phÇn cña matit nhùa cã thÓ gåm: bitum, bét cao su t¸i sinh, bét ami¨ng, bét ®¸ v«i. 6.5. Tr×nh tù thi c«ng mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng ®æ t¹i chç. 6.5.1. ChuÈn bÞ mãng. http://www.ebook.edu.vn 133
Thi c«ng c¸c líp mãng bªn d−íi. Sau khi thi c«ng xong ph¶i kiÓm tra ®é chÆt cao ®é, ®é b»ng ph¼ng, bÒ réng, ®é dèc ngang cña mãng...theo c¸c quy tr×nh hiÖn h nh. + NÕu l mÆt ®−êng cò th× ph¶i bï phô, v¸ æ g v vÖ sinh. Chó ý: + NÕu l mãng b»ng chÊt liªn kÕt v« c¬ th× tèi thiÓu sau 7 ng y míi ®−îc thi c«ng. - Thi c«ng líp gi n c¸ch: tuú theo lo¹i vËt liÖu l m líp gi n c¸ch m cã c¸ch thi c«ng kh¸c nhau: + NÕu l c¸t, c¸t trén nhùa th× dïng m¸y san kÕt hîp víi nh©n lùc. + NÕu b»ng giÊy dÇu dïng thñ c«ng. 6.5.2. §Æt v¸n khu«n. - Cã thÓ dïng v¸n khu«n thÐp hoÆc v¸n khu«n gç. - §Þnh vÞ v¸n khu«n b»ng c¸ch dïng m¸y kinh vÜ ®Ó ®ãng c¸c cäc c¸ch nhau kho¶ng 50m v c¸c chç thay ®æi ®Þa h×nh sau ®ã c¨ng d©y ®Ó ®Æt v¸n khu«n. - KiÓm tra cao ®é ®Ønh v¸n khu«n b»ng m¸y thuû b×nh. - QuÐt dÇu chèng dÝnh cho v¸n khu«n (cã thÓ dïng v÷a v«i v ®Êt sÐt). Yªu cÇu: - Sai sè vÒ cao ®é ®Ønh v¸n khu«n l ± 3mm. - Sai sè vÞ trÝ v¸n khu«n l ± 5mm. - V¸n khu«n ph¶i th¼ng ®øng, gãc lÖch nhá h¬n 10o. - V¸n khu«n ph¶i v÷ng ch¾c v kh«ng xª dÞch khi thi c«ng. H×nh 6.17. V¸n khu«n thÐp. 6.5.3 Gia c«ng vµ l¾p ®Æt cèt thÐp, bè trÝ c¸c khe nèi. - Gia c«ng v l¾p ®Æt cèt thÐp (nÕu cã). - L m gi¸ ®ì cèt thÐp truyÒn lùc v c¸c tÊm gç ®Öm gi¶n yÕu tiÕt diÖn. - §Þnh vÞ v bè trÝ cèt thÐp khe nèi v tÊm gç ®Öm. http://www.ebook.edu.vn 134
H×nh 6.18. C«ng t¸c l¾p ®Æt cèt thÐp. H×nh 6.19. Gi¸ dì thanh truyÒn lùc v c¸c vÞ trÝ khe ®· bè trÝ. 6.5.4. Trén vµ vËn chuyÓn. - Hçn hîp bª t«ng xi m¨ng cã thÓ trén theo hai ph−¬ng ph¸p: + Trén trong xÝ nghiÖp, dïng xe «t« chuyªn dông chë ra mÆt ®−êng ®Ó r¶i. + Trén trong c¸c tr¹m trén di ®éng ngay t¹i mÆt ®−êng. H×nh 6.20. ¤ t« chuyªn dông vËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng nhùa. - Trén trong c¸c tr¹m trén di ®éng t¹i ®−êng: sö dung c¸c m¸y trén tù do hay c−ìng bøc. Sai sè cho phÐp ®èi víi n−íc, xi m¨ng kh«ng qu¸ 1%, cèt liÖu: 3%, phô gia: 2%. http://www.ebook.edu.vn 135
Thêi gian trén tèi thiÓu víi m¸y trén r¬i tù do l 90s, m¸y trén c−ìng bøc l 60s. Thêi gian trén kh«ng ®−îc v−ît qu¸ thêi gian qui ®Þnh 3 lÇn, v× trén qu¸ l©u sÏ l m n¸t vì cèt liÖu. - Trén t¹i tr¹m: cho phÐp ®¶m b¶o chÊt l−îng cao, c¬ giíi ho¸ trong thi c«ng mÆt ®−êng. - Khi trén hçn hîp ph¶i lÊy mÉu ®Ó x¸c ®Þnh th nh phÇn h¹t, vÒ l−îng xi m¨ng, vÒ c−êng ®é cña hçn hîp, vÒ ®é sôt cña bª t«ng. 6.5.5. R¶i vµ ®Çm nÐn hçn hîp BTXM. - Tèt nhÊt l r¶i b»ng m¸y r¶i chuyªn dông, nÕu kh«ng cã m¸y r¶i chuyªn dông cã thÓ r¶i v ®Çm nÐn b¸n thñ c«ng. ChiÒu dÇy r¶i cña BTXM : h1 = K . h víi K = 1.15 - 1.3. HÖ sè n y ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua r¶i thö hoÆc thÝ nghiÖm. - R¶i b»ng m¸y r¶i chuyªn dông: m¸y r¶i võa tiÕn h nh r¶i, võa tiÕn h nh ®Çm lÌn v ho n thiÖn líp bª t«ng. Ngo i ra, mét sè lo¹i m¸y r¶i cßn cã thÓ tù ®éng bè trÝ cèt thÐp truyÒn lùc khi bª t«ng ch−a ®«ng cøng: H×nh 6.21. M¸y r¶i chuyªn dông cña CIENCO4. H×nh 6.22. M¸y r¶i chuyªn dông cã bé phËn c¾m thanh truyÒn lùc. - R¶i v ®Çm nÐn b»ng b¸n thñ c«ng: + Dïng b n san san g¹t ph¼ng bª t«ng. + Dïng c¸c lo¹i ®Çm sau ®Ó ®Çm: ./ Dïng ®Çm dïi: ë mét vÞ trÝ ®Çm 45s, sau ®ã di chuyÓn ®Õn vÞ trÝ míi. http://www.ebook.edu.vn 136
./ §Çm b n: mét vÞ trÝ ®Çm 45-60s, chång lªn nhau 10cm. ./ §Çm ngùa: ®Çm cuèi cïng, tèc ®é kho¶ng 0.5-1m/phót. + Nguyªn t¾c: ®Çm c¹nh gãc tr−íc, gi÷a ®Çm sau. H×nh 6.23. §Çm dïi. 1- Dïi chÊn ®éng. 2- §éng c¬ ®iÖn. 3- D©y c¸p ®iÖn mÒm. H×nh 6.24. C¸c lo¹i ®Çm b n. H×nh 6.25. §Çm ngùa. a) §Çm ngùa b»ng thÐp ch÷ I cã l¾p m« t¬ chÊn ®éng. b) §Çm ngùa l m b»ng ®o¹n ray. Chó ý: KÓ tõ lóc ®æ n−íc v o hçn hîp ®Õn lóc thi c«ng ®Çm nÐn xong, thêi gian kh«ng ®−îc qu¸ thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña xi m¨ng. 6.5.6. Hoµn thiÖn bÒ mÆt. - Môc ®Ých l l m cho mÆt ®−êng b»ng ph¼ng, ®ñ ®é nh¸m. - Dïng b n trang v èng l¨n hoÆc tÊm l l¾p sau m¸y r¶i ®Ó l m ph¼ng bÒ mÆt. - T¹o nh¸m b»ng c¸ch dïng b n ch¶i chÊt dÎo, b n ch¶i s¾t quÐt ngang mÆt ®−êng t¹o th nh c¸c r nh nhá ngang. http://www.ebook.edu.vn 137
a) B n trang. b) èng l¨n c) TÊm l . H×nh 6.26. C¸c thiÕt bÞ l m ph¼ng bÒ mÆt bª t«ng. H×nh 6.27. T¹o nh¸m cho mÆt ®−êng bª t«ng. 6.5.7. Lµm khe. Sau khi bª t«ng ®«ng cøng tiÕn h nh t¹o khe v ho n thiÖn khe. - ViÖc l m khe ®èi víi khe nèi kiÓu ng m rÊt ®¬n gi¶n, chØ viÖc th¸o nÑp gç con trªn cïng sau ®ã ®æ matÝt. - Víi c¸c khe kh¸c tiÕn h nh ®Þnh vÞ v c¾t khe nèi b»ng m¸y xÎ khe v rãt ma tÝt. 6.5.8. B¶o d−ìng. B¶o d−ìng bª t«ng l mét kh©u quan träng ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng cña mÆt ®−êng bªt«ng xi m¨ng. Trong qu¸ tr×nh bªt«ng xi m¨ng ®«ng cøng cÇn b¶o ®¶m c¸c vÊn ®Ò sau: - Kh«ng cho xe cé v ng−êi ®i l¹i l m h− háng mÆt ®−êng. - Kh«ng cho bª t«ng co rót ®ét ngét d−íi t¸c dông cña n¾ng v giã. - Kh«ng cho m−a xãi háng bª t«ng. - Kh«ng cho n−íc trong hçn hîp bª t«ng bèc h¬i l m thiÕu mÊt l−îng n−íc cÇn thiÕt ®Ó t¹o th nh ®¸ xi m¨ng. http://www.ebook.edu.vn 138
Trong ®ã viÖc quan träng nhÊt l gi÷ kh«ng cho n−íc trong bªt«ng bèc h¬i ®¶m b¶o cho bª t«ng lu«n cã l−îng n−íc cÇn thiÕt ®Ó ®«ng cøng. C¸c biÖn ph¸p b¶o d−ìng bªt«ng: - T−íi n−íc h ng ng y, cã thÓ t−íi b»ng thñ c«ng hoÆc dïng xe phun. - TÐ c¸t ®Ó gi÷ Èm v t−íi n−íc. - L m nh , lÒu di ®éng. - HiÖn nay, ng−êi ta cßn dïng mét ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Ó b¶o d−ìng l phun mét líp m ng máng vËt liÖu kh«ng thÊm n−íc lªn bÒ mÆt tÊm bª t«ng. (Líp n y cã thÓ l nhò t−¬ng, nhùa láng hoÆc s¬n rÎ tiÒn). 6.5.9. KiÓm tra, nghiÖm thu. - Ph¶i th−êng xuyªn gi¸m s¸t, kiÓm tra chÊt l−îng vËt liÖu trong khi trén, r¶i, ®Çm nÌn - KiÓm tra kÝch th−íc h×nh häc: bÒ réng, chiÒu dÇy tÊm - KiÓm tra ®é b»ng ph¼ng - KiÓm tra chÊt l−îng khe nèi. - KiÓm tra c−êng ®é bª t«ng: khoan lÊy mÉu ®em vÒ thÝ nghiÖm - KiÓm tra th nh phÇn cÊp phèi, h m l−îng xi m¨ng: lÊy mÉu ®em vÒ ph©n tÝch. http://www.ebook.edu.vn 139