Thi công mặt đường ô tô - Chương 6

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

286
lượt xem 143
download

Thi công mặt đường ô tô - Chương 6

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mặt đường Bê tông xi măng 6.1. khái niệm chung. 6.1.1. Khái niệm. Mặt đ-ờng Bê tông xi măng l loại mặt đ-ờng cứng chịu uốn. Hỗn hợp bê tông xi măng có cốt liệu l đá (theo một th nh phần cấp phối nhất định), cát v ng, xi măng, n-ớc v phụ gia đ-ợc phối hợp theo một tỷ lệ nhất định. 6.1.2. -u nh-ợc điểm. Ưu điểm: - C-ờng độ cao, thích hợp với tất cả các loại ph-ơng tiện vận tải, kể cả xe bánh xích, bánh sắt. - C-ờng độ mặt đ-ờng BTXM không thay đổi theo nhiệt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thi công mặt đường ô tô - Chương 6

Ch−¬ng 6 mÆt ®−êng Bª t«ng xi m¨ng 6.1. kh¸i niÖm chung. 6.1.1. Kh¸i niÖm. MÆt ®−êng Bª t«ng xi m¨ng l lo¹i mÆt ®−êng cøng chÞu uèn. Hçn hîp bª t«ng xi m¨ng cã cèt liÖu l ®¸ (theo mét th nh phÇn cÊp phèi nhÊt ®Þnh), c¸t v ng, xi m¨ng, n−íc v phô gia ®−îc phèi hîp theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh. 6.1.2. −u nh−îc ®iÓm. ¦u ®iÓm: - C−êng ®é cao, thÝch hîp víi tÊt c¶ c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, kÓ c¶ xe b¸nh xÝch, b¸nh s¾t. - C−êng ®é mÆt ®−êng BTXM kh«ng thay ®æi theo nhiÖt ®é nh− mÆt ®−êng BTN. - RÊt æn ®Þnh víi t¸c dông ph¸ ho¹i cña n−íc. Do vËy th−êng hay ®−îc sö dông trong nh÷ng ®o¹n ®−êng hay ngËp n−íc, chÕ ®é thuû nhiÖt cña nÒn ®−êng kh«ng tèt. - §iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng kh¾t khe nh− khi thi c«ng mÆt ®−êng BTN. - Hao mßn Ýt, ®é hao mßn th−êng kh«ng qu¸ 0.1 ÷ 0.2 mm/n¨m. HÖ sè b¸m gi÷a b¸nh xe v mÆt ®−êng cao v kh«ng thay ®æi khi mÆt ®−êng bÞ Èm −ít. - Tuæi thä lín. (20 - 40 n¨m). - MÇu mÆt ®−êng s¸ng, dÔ ph©n biÖt víi lÒ ®−êng mÇu sÉm nªn t¨ng ®é an to n ch¹y xe vÒ ban ®ªm rÊt nhiÒu. - TËn dông vËt liÖu ®Þa ph−¬ng. Cã thÓ c¬ giíi ho¸ ho n to n trong c«ng t¸c thi c«ng, do ®ã ®Èy ®−îc tèc ®é thi c«ng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ th nh,... - C«ng t¸c duy tu, b¶o d−ìng Ýt v ®¬n gi¶n. Do vËy mÆt ®−êng BTXM rÊt thÝch hîp l m ë nh÷ng khu vùc Ýt cã ®iÒu kiÖn duy tu, b¶o d−ìng th−êng xuyªn. - Víi c¸c ®−êng giao th«ng n«ng th«n, cã thÓ thi c«ng mÆt ®−êng BTXM b»ng c¸c c«ng cô ®¬n gi¶n, ph−¬ng tiÖn ®ßi hái kh«ng mÊy phøc t¹p, kü thuËt thi c«ng bª t«ng xi m¨ng t−¬ng ®èi phæ cËp trong to n d©n. MÆt kh¸c, xi m¨ng, ®¸, sái, c¸t ®Òu cã thÓ l vËt liÖu ®Þa ph−¬ng. Do vËy mÆt ®−êng BTXM rÊt thÝch hîp víi ®−êng giao th«ng n«ng th«n, bëi v× khèi l−îng BTXM trong ®−êng giao th«ng n«ng th«n kh«ng nhiÒu, nªn gi¸ ®Çu t− còng võa ph¶i. * Nh−îc ®iÓm: - Kh«ng th«ng xe ®−îc ngay sau khi x©y dùng m ph¶i mÊt mét thêi gian b¶o d−ìng. - Do ph¶i x©y dùng c¸c khe co d n nªn ®é b»ng ph¼ng cña mÆt ®−êng bÞ gi¶m m¹nh: xe ch¹y bÞ xãc m¹nh mçi khi qua c¸c khe nèi nªn chÊt l−îng ch¹y xe, tèc ®é ch¹y xe gi¶m ®i rÊt nhiÒu. http://www.ebook.edu.vn 122
Khe nèi l vÊn ®Ò yÕu ®iÓm nhÊt cña mÆt ®−êng BTXM, cÇn tËp trung chó ý ®Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm n y. Muèn vËy, cÇn ph¶i chó ý ®Õn vÇn ®Ò vËt liÖu, kü thuËt xö lý c¸c khe nèi n y sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Còng cã thÓ t¨ng ®é b»ng ph¼ng, triÖt tiªu t¸c dông cña khe nèi b»ng c¸ch th¶m lªn trªn mÆt ®−êng BTXM mét líp BTN t¹o ph¼ng. - §Çu t− ban ®Çu rÊt cao (®¾t gÊp 2-2.5 lÇn mÆt ®−êng bª t«ng nhùa). - TiÕng ån khi khai th¸c lín. Trong thùc tÕ, cÇn ph¶i so s¸nh gi÷a hai kÕt cÊu BTN v BTXM theo c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt chñ yÕu ®Ó chän mét ph−¬ng kÕt cÊu hîp lý nhÊt. 6.1.3. Ph¹m vi ¸p dông. - Dïng cho c¸c ®−êng cÊp cao A1 nh− mÆt s©n bay, mÆt ®−êng cao tèc, ®−êng d©n dông cÊp cao, cã nhiÒu xe nÆng ch¹y (t¶i träng trôc trªn 10T/trôc), ¸p suÊt b¸nh xe lªn mÆt ®−êng tõ 0.5 – 0.7 MPa, l−u l−îng xe ch¹y lín víi vËn tèc cao. - Dïng cho nh÷ng ®−êng hay bÞ ngËp n−íc, dèc cao, nh÷ng ®−êng kh«ng cã ®iÒu kiÖn duy tu b¶o d−ìng th−êng xuyªn. - §−êng v o khu c«ng nghiÖp, nh m¸y. - Qu¶ng tr−êng. 6.2. Ph©n lo¹i mÆt ®−êng Bª T«ng Xi M¨ng. 6.2.1. Theo ph−¬ng ph¸p thi c«ng. - MÆt ®−êng BTXM ®æ t¹i chç: ph¶i mÊt mét thêi gian b¶o d−ìng míi th«ng xe ®−îc. - MÆt ®−êng BTXM l¾p ghÐp. 6.2.2. Theo c−êng ®é. - MÆt ®−êng BTXM th−êng (#20-35MPa). - MÆt ®−êng BTXM c−êng ®é cao (#500\-60 MPa). - BTXM nghÌo (#10-15 MPa) (ChØ dïng cho mãng). 6.2.3. Theo ®é sôt. - MÆt ®−êng BTXM th−êng. - MÆt ®−êng BTXM kh« (®é sôt
H×nh 6.1. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng kh«ng cèt thÐp - MÆt ®−êng BTXM cã cèt thÐp, lo¹i n y gåm: + MÆt ®−êng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc: Do bª t«ng l m ®−êng cã kh¶ n¨ng chÞu nÐn rÊt tèt, c−êng ®é chÞu nÐn th−êng b»ng 8 - 10 lÇn c−êng ®é chÞu kÐo, cho nªn nÕu t¹o nªn mét sù nÐn tr−íc trong bª t«ng th× øng suÊt kÐo xuÊt hiÖn trong mÆt ®−êng chØ b»ng hiÖu cña øng suÊt kÐo ban ®Çu víi øng suÊt nÐn tr−íc. + MÆt ®−êng bª t«ng cèt thÐp cã mèi nèi t¨ng c−êng: C¸c tÊm bª t«ng cã chiÒu d i tèi thiÓu 15m, ®−îc bè trÝ cèt thÐp. D−íi ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè bªn ngo i ((m−a, n¾ng, nhiÖt ®é, ®é Èm,...) sÏ sinh ra ®−êng nøt ngang c¸ch nhau kho¶ng 4.6m, réng 0.2-0.4m, do chiÒu réng vÕt nøt nhá v nhê cã cèt thÐp m vÕt nøt n y kh«ng më réng ®−îc do vËy ®¶m b¶o sù l m viÖc b×nh th−êng cña tÊm bª t«ng (®¶m b¶o ®−îc sù truyÒn lùc ngang gi÷a c¸c tÊm v h¹n chÕ n−íc thÊm qua mÆt ®−êng). H×nh 6.2. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cèt thÐp cã mèi nèi t¨ng c−êng. + MÆt ®−êng bª t«ng cèt thÐp liªn tôc: MÆt ®−êng BTCT liªn tôc chØ bè trÝ khe thi c«ng, khe t¹i vÞ trÝ nót giao, hoÆc t¹i vÞ trÝ c«ng tr×nh tho¸t n−íc. Còng nh− mÆt ®−êng bª t«ng http://www.ebook.edu.vn 124
cèt thÐp cã mèi nèi, trªn mÆt ®−êng còng xu¸t hiÖn c¸c ®−êng nøt ngang, réng tõ 0.2 - 0.4 mm, nh−ng víi kho¶ng c¸ch mau h¬n (1.1-2.4 m). H×nh 6.3. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cèt thÐp liªn tôc. H×nh 6.4. MÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cèt thÐp ®ang l m. Lo¹i mÆt ®−êng n y ®−îc xem l kinh tÕ, phÝ tæn cèt thÐp sÏ ®−îc bï l¹i nhê tiÕt kiÖm bª t«ng v chÊt l−îng khai th¸c th× tèt h¬n nhiÒu (do gi¶m ®−îc sè l−îng cña khe nèi ngang). 6.2.6. Theo sè líp. - MÆt ®−êng BTXM mét líp: L m b»ng hçn hîp bª t«ng cïng mét th nh phÇn cÊp phèi v ®æ mét lÇn trªn to n bé chiÒu d y. - MÆt ®−êng BTXM hai líp: ®æ bª t«ng th nh hai líp víi chiÒu d y líp d−íi lín h¬n chiÒu d y líp trªn. So víi mÆt ®−êng hai líp, mÆt ®−êng mét líp cã nh÷ng −u ®iÓm sau: - Gi¸ th nh x©y dùng thÊp h¬n do cã thÓ gi¶m m¸c bª t«ng v yªu cÇu cña c−êng ®é vËt liÖu ®¸ líp d−íi. - Cã thÓ tæ chøc ®Çm nÐn th nh tõng líp riªng rÏ khi chiÒu d y mÆt ®−êng v−ît qu¸ kh¶ n¨ng cña m¸y ®Çm nÐn. 6.3. cÊu t¹o mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. http://www.ebook.edu.vn 125
6.3.1. CÊu t¹o mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. a. TÊm bª t«ng. L bé phËn chñ yÕu cña mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. TÊm bª t«ng cã thÓ l BT kh«ng cèt thÐp, BTCT, BTCT dù øng lùc.... - ChiÒu dÇy cña tÊm bª t«ng xi m¨ng do tÝnh to¸n thiÕt kÕ quyÕt ®Þnh. Th«ng th−êng nã biÕn ®æi kho¶ng 18 - 24 cm. Víi ®−êng s©n bay 24-36cm. - §é dèc ngang cña mÆt ®−êng BTXM th−êng kho¶ng 1.5 - 2%. - TÊm bª t«ng th−êng cã cÊu t¹o chiÒu dÇy kh«ng ®æi. Còng cã khi chiÒu d y tÊm thay ®æi, hai bªn mÐp ®−îc t¨ng c−êng l m d y h¬n ë gi÷a, tuy nhiªn ®iÒu n y g©y khã kh¨n cho thi c«ng v× vËy kh«ng nªn dïng. - T¹i vÞ trÝ gãc tÊm, l vÞ trÝ yÕu nhÊt. Cã thÓ t¨ng c−êng b»ng c¸ch bè trÝ c¸c thanh thÐp ë gãc tÊm. c). Líp gi·n c¸ch. Líp gi n c¸ch cã thÓ l m b»ng c¸c vËt liÖu sau: - L m b»ng giÊy dÇu: th−êng dïng khi líp mãng hë, cã kh¶ n¨ng thÊm n−íc (c¸t, ®¸ d¨m, cÊp phèi...). T¸c dông chñ yÕu cña líp giÊy dÇu l ng¨n kh«ng cho mãng c¸t hót n−íc cña tÊm bª t«ng khi bª t«ng míi ®æ v l m gi¶m ma s¸t cña tÊm bª t«ng víi ®¸y mãng, l m cho tÊm bª t«ng cã thÓ di chuyÓn khi nhiÖt ®é thay ®æi m kh«ng g©y nøt bÒ mÆt. - L m b»ng c¸t trén nhùa d y 2-5cm (th−êng dïng nhùa láng tõ 2-4% theo khèi l−îng hoÆc nhò t−¬ng tõ 4-8% theo khèi l−îng). Líp c¸t trén nhùa ®−îc l m khi c¸c líp mãng l ®¸ d¨m, ®¸ d¨m gia cè xi m¨ng, ®Êt gia cè…. Nã cã t¸c dông t¹o ph¼ng v l m gi¶m ma s¸t cña tÊm bª t«ng víi ®¸y mãng. NÕu kh«ng cã c¸t trén nhùa cã thÓ l m b»ng c¸t thiªn nhiªn (tèt nhÊt l c¸t mÞn) ®Ó t¹o ph¼ng sau ®ã tr¶i giÊy dÇu lªn. c) Líp mãng. Th−êng b»ng ®Êt gia cè, c¸t gia cè xi m¨ng, cÊp phèi ®¸ d¨m, cÊp phèi ®¸ d¨m gia cè xi m¨ng, bª t«ng nghÌo hoÆc ®¸ d¨m. HiÖn chØ l m líp mãng c¸t trªn c¸c ®−êng cã Ýt xe ch¹y v xe t¶i träng nhÑ. ChiÒu d y líp mãng do tÝnh to¸n quyÕt ®Þnh. 6.3.2. CÊu t¹o khe nèi mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. a) T¸c dung khe nèi. Khi cã sù thay ®æi nhiÖt ®é, trong tÊm bª t«ng sÏ xuÊt hiÖn øng suÊt nhiÖt do tÇm bª t«ng co, gi n. §Ó gi¶m bít øng suÊt n y, kh«ng cho bª t«ng xuÊt hiÖn c¸c ®−êng nøt, cÇn ph¶i chia tÊm bª t«ng th nh tõng tÊm riªng rÏ b»ng c¸c khe nèi däc v ngang. C¸c khe nèi n y cã môc ®Ých cô thÓ nh− sau: - B¶o ®¶m kh¶ n¨ng biÕn d¹ng b×nh th−êng cña tÊm bª t«ng (co, d n, uèn vång) do sù thay ®æi nhiÖt ®é, ®é Èm. - Gi¶m bít c¸c vÕt nøt xuÊt hiÖn trong tÊm bª t«ng do sù bÊt lîi vÒ chÕ ®é thuû nhiÖt cña nÒn ®−êng g©y ra. http://www.ebook.edu.vn 126
- B¶o ®¶m sù tiÕp xóc b×nh th−êng gi÷a c¸c tÊm bª t«ng khi kh«ng thÓ thi c«ng cïng thêi ®iÓm. Cã 3 lo¹i khe nèi trong mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng: khe co, khe d n v khe nèi däc. H×nh 6.5. S¬ ®å bè trÝ khe co, gi n, v khe däc. (1- Khe d n, 2- Khe co, 3- Khe däc, 4- Thanh truyÒn lùc) Chó ý: §Ó truyÒn lùc gi÷a c¸c tÊm, tr¸nh vì c¹nh v mÐp tÊm, ph¶i bè trÝ thanh truyÒn lùc b»ng thÐp tr¬n, ®−êng kÝnh Φ = 18-24mm, chiÒu d i 40-60cm, mét ®Çu quÐt nhùa láng hoÆc nhò t−¬ng ®Ó cã thÓ chuyÓn vÞ tù do. a) Kh«ng cã thanh truyÒn lùc. b) Cã thanh truyÒn lùc. H×nh 6.6. T¸c dông cña thanh truyÒn lùc ®Ó truyÒn lùc. H×nh 6.7. Bè trÝ thanh truyÒn lùc ®Ó truyÒn lùc gi÷a c¸c tÊm. b) Khe d·n. - Môc ®Ých: khe d n l m cho tÊm bª t«ng cã thÓ d n ra khi nhiÖt ®é t¨ng. - Khi ®æ bª t«ng theo tõng vÖt liªn tôc th× bè trÝ khe d n cã thanh truyÒn lùc. Khi ®æ bª t«ng tõng tÊm mét theo ph−¬ng ph¸p thñ c«ng th× th−êng l m khe d n kiÓu ng m. http://www.ebook.edu.vn 127
- §Ó ®¶m b¶o cho tÊm bª t«ng cã thÓ d n d i v gi¶m bít lùc nÐn ë hai ®Çu tÊm, cÇn ph¶i bè trÝ tÊm ®Öm ® n håi b»ng gç mÒm trong khe d n. TÊm ®Öm n y th−êng l m thÊp h¬n mÆt tÊm bª t«ng 3 cm, trªn chÌn ma tÝt v o. - BÒ réng khe d n kho¶ng 20 - 25 mm khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai khe d n tõ 25 - 40 m. - C¸c thanh truyÒn lùc bè trÝ song song víi mÆt tÊm bª t«ng, c¸ch nhau kho¶ng 30 - 40 cm bè trÝ mét thanh, gÇn hai mÐp ngo i tÊm gi¶m xuèng cßn 15 - 20 cm. - ChiÒu d i, ®−êng kÝnh thanh truyÒn lùc chän phô thuéc v o chiÒu dÇy tÊm bª t«ng. ChiÒu dÇy tÊm, cm 22 - 24 20 - 22 18 - 20 §−êng kÝnh thanh, mm 24 - 26 20 - 22 18 - 20 ChiÒu d i thanh, mm 60 - 70 50 - 60 40 - 50 - Khe d n cã thÓ cã c¸c lo¹i sau: H×nh 6.8. Khe d n cã thanh truyÒn lùc. 1- Thanh truyÒn lùc. 2- Ma tÝt nhùa. 3- èng t«n hoÆc c¸t t«ng. 4-TÊm gç ®Öm d y 1.5 ÷2cm. 5- M¹t c−a tÈm nhùa. 6- ThÐp cÊu t¹o φ6. 7- QuÐt nhùa. ` H×nh 6.9. Khe d n cã tÊm ®ì bª t«ng. 1-Ma tÝt nhùa. 2-TÊm ®ì bª t«ng. H×nh 6.10. Khe d n kiÓu ng m. 1-Ma tÝt nhùa. 2-TÊm gç ®Öm d y 1.5 ÷2cm. c) Khe co. - Môc ®Ých: l m cho tÊm bª t«ng cã thÓ co v o khi nhiÖt ®é gi¶m. http://www.ebook.edu.vn 128
- Khi ®æ bª t«ng liªn tôc theo tõng vÖt, th−êng l m khe co gi¶, khi ®æ bª t«ng tõng tÊm theo ph−¬ng ph¸p thñ c«ng th−êng dïng khe co kiÓu ng m. H×nh 6.11. Khe co kiÓu ng m. 2-Ma tÝt nhùa. 3-QuÐt nhùa bi tum. KÝch th−íc a, b, c cña khe co kiÓu ng m cã thÓ lÊy nh− sau: ChiÒu dÇy tÊm bª t«ng C¸c kÝch th−íc cña ng m, cm (cm) a b c l (chiÒu d i ®ua ra) 18 6 6 6 3.5 20 7 6 7 4.0 22 7.5 7 7.5 4.0 24 8 8 8 4.0 26 9 8 9 4.5 28 9.5 9 9.5 4.5 30 10 10 10 5.0 35 12 11 12 5.0 40 13.5 13 13.5 5.0 - Khe co gi¶: l m gi¶m yÕu tiÕt diÖn ngang cña tÊm bª t«ng ®i Ýt nhÊt l 1/3 chiÒu d y tÊm. Khi bª t«ng chÞu kÐo do co ngãt th× mÆt ®−êng bÞ nøt t¹i vÞ trÝ khe v t¸ch ra th nh tõng tÊm riªng rÏ. Cã thÓ dïng m¸y xÎ khe hoÆc ®Æt tr−íc mét thanh gç xuèng d−íi tr−íc khi ®æ bª t«ng, t¹i vÞ trÝ n y tiÕt diÖn mÆt ®−êng sÏ bÞ thu hÑp l¹i. NÕu dïng thanh gç ®Ó t¹o khe th× nªn dïng mét thanh thÐp máng r¹ch lªn bÒ mÆt bª t«ng t¹i vÞ trÝ cã khe co ®Ó vÕt nøt th nh mét ®−êng th¼ng. Trong khe co, cã thÓ bè trÝ hoÆc kh«ng bè trÝ c¸c thanh truyÒn lùc. NÕu ®Æt thanh truyÒn lùc th× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c thanh truyÒn lùc kho¶ng 1 m. H×nh 6.12. Khe co cã thanh gç gi¶m yÕu tiÕt diÖn. 1-Thanh truyÒn lùc. 2-Ma tÝt nhùa. 3-QuÐt nhùa bi tum. 4- Thanh gç ®Ó gi¶n yÕu tiÕt diÖn http://www.ebook.edu.vn 129
H×nh 6.13. Khe co xÎ trong bª t«ng ® ®«ng cøng. 1-Thanh truyÒn lùc. 2-Ma tÝt nhùa. 3-QuÐt nhùa bi tum. H×nh 6.14. M¸y xÎ trong bª t«ng ® ®«ng cøng. H×nh 6.15. Khe sau khi c¾t. d) Khe däc. Khe däc l mét d¹ng cña khe co v cã thÓ bè trÝ theo kiÓu khe co gi¶ khi ®æ tÊm bª t«ng liªn tôc theo d¶i hoÆc kiÓu ng m khi ®æ thñ c«ng tõng tÊm mét. §Ó tr¸nh cho cho khe däc kh«ng më réng miÖng, c¸c thanh truyÒn lùc trong khe däc ®−îc ®Æt cè ®Þnh trong bª t«ng (kh«ng quÐt nhùa ®−êng), t¹o nÒn nh÷ng khíp mÒm trong mÆt ®−êng. Bè trÝ cù ly khe däc: c¨n cø v o ®iÒu kiÖn thi c«ng, bÒ réng mÆt ®−êng m ta chia tÊm cho phï hîp. Th−êng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c khe däc kh«ng ®−îc qu¸ 4.5m v th−êng b»ng bÒ réng mét l n xe. e) Khe thi c«ng. Th−êng tån t¹i cuèi ca thi c«ng v nªn bè trÝ trïng khe d n hoÆc co. 6.4. yªu cÇu vËt liÖu mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. 6.4.1. Yªu cÇu ®èi víi Bª t«ng lµm ®−êng. http://www.ebook.edu.vn 130
Th nh phÇn, tÝnh chÊt v yªu cÇu ®èi víi bª t«ng l m mÆt ®−êng kh¸c nhiÒu so víi c¸c lo¹i bª t«ng dïng trong x©y dùng d©n dông, thuû lîi,... - Bª t«ng l m ®−êng trùc tiÕp chÞu t¸c dông cña t¶i träng xe ch¹y, t¸c dông cña ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt, cña ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt v chÕ ®é thuû nhiÖt cña khu vùc x©y dùng. - §Ó cho bª t«ng chÞu ®−îc c¸c t¸c dông trªn ®©y m kh«ng bÞ ph¸ háng th× bª t«ng xi m¨ng ph¶i cã ®ñ c−êng ®é cÇn thiÕt, cã kh¶ n¨ng chèng b o mßn lín v ®ñ ®é nh¸m. KÕt qu¶ nghiªm cøu cho thÊy, dïng bª t«ng cã c−êng ®é chÞu nÐn trªn 30 MPa sÏ ®¶m b¶o ®−îc ®iÒu kiÖn æn ®Þnh chèng m i mßn trong ®iÒu kiÖn khai th¸c b×nh th−êng. Tû sè gi÷a c−êng ®é kÐo uèn v c−êng ®é nÐn (Rku/Rn) cã thÓ ®Æc tr−ng cho kh¶ n¨ng biÕn d¹ng cña bª t«ng l m ®−êng. Khi tû sè n y c ng cao th× kh¶ n¨ng chèng biÕn d¹ng, dù tr÷ c−êng ®é c ng lín, tøc kh¶ n¨ng chÞu mái cña bª t«ng c ng cao. 6.4.2. Yªu cÇu ®èi víi vËt liÖu trén Bª t«ng. a) Yªu cÇu víi xi m¨ng. - Xi m¨ng dïng l m mÆt ®−êng ph¶i l lo¹i xi m¨ng poãcl¨ng m¸c30, 40 MPa (PC40, PC30), riªng l m líp mãng cã thÓ dïng xi m¨ng pooclang xØ lß cao m¸c kh«ng d−íi 30 MPa. M¸c xi m¨ng ®−îc chän theo m¸c bª t«ng, th«ng th−êng m¸c xi m¨ng ph¶i cao h¬n. NÕu kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu n y th× ph¶i t¨ng l−îng xi m¨ng, ®iÒu n y sÏ kh«ng kinh tÕ. - Kh«ng cho phÐp trén c¸c chÊt phô gia tr¬ nh− c¸t nghiÒn bét ®¸ hoÆc chÊt ho¹t tÝnh (tro bay, xØ nghiÒn,...) v o xi m¨ng, bëi v× c¸c chÊt n y sÏ l m kÐm phÈm chÊt cña hçn hîp v ¶nh h−ëng ®Õn sù ®«ng cøng b×nh th−êng cña bª t«ng. V× vËy chØ dïng xi m¨ng poãcl¨ng cã sñ dông chÊt phô gia kho¸ng vËt ®Ó l m líp mãng. - Thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña xi m¨ng ph¶i ®ñ ®Ó cã thÓ thi c«ng hçn hîp (tèi thiÓu 120’). b) Yªu cÇu víi c¸t. - C¸t dïng trong bª t«ng l m ®−êng l c¸t thiªn nhiªn, c¸t nghiÒn v c¸t c¶i thiÖn (c¸t thiªn nhiÖn trén thªm víi c¸t xay). - Th nh phÇn h¹t: ®Æc tr−ng b»ng m« ®uyn ®é lín Mk v l−îng c¸t cßn sãt l¹i trªn s ng 0.63 mm - Kh«ng cho phÐp dïng c¸t h¹t mÞn (Mk < 1.5) ®Ó l m líp mÆt, nÕu l m th× ph¶i trén thªm c¸t h¹t lín hay c¸t xay. Cho phÐp dïng c¸t h¹t nhá trong x©y dùng líp mãng. - Víi c¸t dïng l m líp mÆt, ph¶i dïng c¸t h¹t lín (Mk ≥ 2.5) víi l−îng sãt l¹i trªn s ng 0.63 mm kh«ng d−íi 30%, cã thÓ dïng c¸t h¹t nhá víi l−îng sãt trªn s ng 0.63 mm kh«ng d−íi 10%. - H m l−îng bôi, sÐt kh«ng qu¸ 2% víi c¸t thiªn nhiªn, kh«ng qu¸ 5% víi c¸t nghiÒn. - H m l−îng h¹t > 5 mm trong c¸t kh«ng ®−îc qu¸ 5%, h m l−îng c¸c h¹t nhá h¬n 0.14 mm kh«ng qu¸ 10% - C¸t nghiÒn dïng trong bª t«ng líp mÆt ph¶i ®−îc nghiÒn tõ ®¸ phón xuÊt cã c−êng ®é nÐn kh«ng d−íi 80 MPa. NÕu dïng l m líp d−íi th× cã thÓ nghiÒn tõ ®¸ v«i cã c−êng ®é kh«ng d−íi 80 MPa hay ®¸ trÇm tÝch cã c−êng ®é kh«ng d−íi 40 MPa. http://www.ebook.edu.vn 131
c) Yªu cÇu víi ®¸. - Th nh phÇn cÊp phèi cña ®¸ d¨m, ®¸ sái dïng l m mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng ph¶i tu©n theo mét cÊp phèi nhÊt ®Þnh. - Cèt liÖu h¹t lín cña bª t«ng xi m¨ng l ®¸ d¨m nghiÒn tõ ®¸ gèc, tõ cuéi sái hoÆc tõ xØ lß cao víi Dmax = 40 mm khi l m líp mÆt, Dmax = 70 mm khi l m líp mãng. - NÕu dïng ®¸ d¨m nghiÒn tõ sái cuéi hoÆc sái s¹n th× yªu cÇu ph¶i röa s¹ch, h m l−îng bïn sÐt kh«ng qu¸ 2%. - §¸ d¨m ph¶i cã d¹ng h×nh khèi, h m l−îng h¹t dÑt kh«ng qu¸ 25% theo khèi l−îng. - H m l−îng c¸c h¹t cã c−êng ®é thÊp trong cèt liÖu h¹t lín kh«ng ®−îc qu¸ 7% theo khèi l−îng víi líp trªn, kh«ng qu¸ 10% víi líp d−íi. - Yªu cÇu ®èi víi ®¸ gèc ®Ó s¶n xuÊt cèt liÖu lín cña bª t«ng l m mÆt ®−êng nh− sau: C−êng ®é chÞu nÐn giíi h¹n cña §é m i mong Los-Angeles ®¸ gèc b·o ho n−íc, MPa Lo¹i cèt liÖu lín Líp mÆt Líp mãng Líp mÆt Líp mãng + §¸ d¨m s¶n xuÊt tõ ®¸ phón xuÊt 120 80 25 45 + §¸ d¨m sx tõ ®¸ trÇm tÝch v biÕn chÊt 80 30 40 50 + §¸ d¨m v ®¸ sái sx tõ xØ lß cao - - 30 50 - Còng cã thÓ dïng sái suèi ®Ó l m cèt liÖu s¶n xuÊt bª t«ng xi m¨ng. Nh−ng c−êng ®é kÐo uèn cña BTXM sái kh«ng b»ng BTXM ®¸ d¨m. Nh−ng dïng sái sÏ tËn dông ®−îc vËt liÖu ®Þa ph−îng, ®ì tèn c«ng ®Çm nÌn. - §Ó b¶o ®¶m th nh phÇn h¹t cña cèt liÖu h¹t kh«ng thay ®æi trong qu¸ trr×nh thi c«ng th× ph¶i ph©n cèt liÖu lín ra l m hai nhãm: Víi Dmax = 70 mm, chia l m hai nhãm: 5 - 40 mm v 40 - 70 mm. Víi Dmax = 40 mm, chia l m hai nhãm: 5 - 20 mm v 20 - 40 mm. - Th nh phÇn cÊp phèi cña ®¸ d¨m, ®¸ sái dïng l m mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng ph¶i tu©n theo qui luËt cÊp phèi. Tû sè giíi h¹n cña tõng nhãm h¹t tÝnh theo l−îng ®¸ cßn sãt l¹i trªn s ng, b¶o ®¶m cho ®¸ cã th nh phÇn h¹t tèt nhÊt, víi ®é rçng kh«ng qu¸ 45% nh− sau: Dmin = 100-50%; 0,5(Dmax + Dmin) = 40-70%; Dmax = 5-0%; 1,25Dmax = 0% NÕu biÓu diÔn trªn ®å thÞ, ta sÏ ®−îc ph¹m vi cã th nh phÇn h¹t tèt nhÊt cña vËt liÖu ®¸ l phÇn cã g¹ch chÐo. C¸c lo¹i ®¸ d¨m, ®¸ sái cã th nh phÇn n»m ngo i ph¹m vi g¹ch chÐo n y ®Òu kh«ng ®¹t yªu cÇu. L−îng sãt tÝch luü trªn s ng % L−îng lät qua s ng % Dmin 0,5(Dmax + Dmin) Dmax 1,25Dmax http://www.ebook.edu.vn 132
H×nh 6.16. §å thÞ biÓu diÔn th nh phÇn h¹t tèt nhÊt cña vËt liÖu (“cñ khoai tiªu chuÈn”). d) Yªu cÇu ®èi víi n−íc. - N−íc l th nh phÇn quan träng ®Ó t¹o th nh hçn hîp bª t«ng xi m¨ng. N−íc thùc hiÖn ph¶n øng ho¸ häc víi víi c¸c kho¸ng vËt cña xi m¨ng ®Ó t¹o th nh ®¸ xi m¨ng l chÊt kÕt dÝnh cña bª t«ng. Ph¶i dïng n−íc kh«ng chøa c¸c chÊt cã h¹i cho xi m¨ng v cèt thÐp. - Kh«ng dïng n−íc cã h m l−îng muèi ho tan trªn 5000 mg/lÝt, trong ®ã l−îng m−íi 2- SO4 kh«ng qu¸ 2700 mg/l, bëi v× nÕu cao h¬n sÏ g©y ra hiÖn t−îng ¨n mßn ®¸ xi m¨ng. - §é pH cña n−íc kh«ng ®−îc nhá h¬n 4 v tèt nhÊt nªn dïng n−íc uèng ®−îc. - H m l−îng n−íc trong bª t«ng rÊt quan träng. V× ®Æc tÝnh cña bª t«ng mÆt ®−êng l thi c«ng trªn mét diÖn réng, l¹i ®Æt trùc tiÕp trªn nÒn ®Êt. Do vËy h m l−îng n−íc th−êng lín h¬n trong bª t«ng cÊu kiÖn. Tuy nhiÖn chon h m l−îng n−íc bao nhiªu ph¶i ®−îc tÝnh to¸n c¨n cø c¶ v o ®iÒu kiÖn thi c«ng, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. e) ChÊt phô gia: - ChÊt phô gia ®«ng cøng nhanh th−êng l muèi CaCl2 v NaCl. Kh«ng dïng lo¹i n y cho mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng cã bè trÝ cèt thÐp v× g©y ¨n mßn. - ChÊt phô gia t¨ng dÎo th−êng ®−îc chÕ biÕn tõ b giÊy, ë n−íc ta ® chÕ t¹o ®−îc gäi l dung dÞch ®en. Trén chÊt phô gia n y víi h m l−îng 0.15 - 0.2% khèi l−îng xi m¨ng th× ®é sÖt cña hçn hîp bª t«ng cã thÓ thay ®æi trong ph¹m vÞ réng, do ®ã cã thÓ gi¶m nhá tû lÖ N/X, tuy nhiªn khi t¨ng tû lÖ phô gia n y qu¸ 1% th× ®é sÖt cña bª t«ng kh«ng t¨ng lªn n÷a. - ChÊt phô gia hót khÝ cã t¸c dông n©ng cao ®é æn ®Þnh nhiÖt cña bª t«ng ® ®«ng cøng, v× vËy nã ®−îc sö dông khi ®æ bª t«ng ë nhiÖt ®é thÊp. 6.4.3. §èi víi vËt liÖu chÌn khe. §Ó cho n−íc kh«ng thÊm qua c¸c khe nèi, l m háng mãng v nÒn ®−êng, ph¶i chÌn kÝn ma tÝt nhùa v o c¸c khe co d n cña mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng. Ma tÝt nhùa ph¶i tho¶ m n c¸c yªu cÇu sau: - DÝnh b¸m ch¾c víi bª t«ng trong bÊt kú ®iÒu kiÖn thêi tiÕt n o. - Ph¶i ®ñ ®é ® n håi, cã ®ñ kh¶ n¨ng biÕn d¹ng ë nhiÖt ®é thÊp (kh«ng bÞ nøt), ®ßng thêi kh«ng bÞ ch¶y v phïi lªn mÆt ®−êng khi nhiÖt ®é cao. - Kh«ng thÊm n−íc. - Kh«ng ho¸ cøng theo thêi gian. - Cã m u s¾c gÇn gièng m u cña bª t«ng. HiÖn nay vÉn ch−a t×m ®−îc lo¹i matÝt nhùa tho¶ m n ho n to n c¸c yªu cÇu trªn nªn trong qu¸ tr×nh sö dông, sau mçi lÇn matit nhùa bÞ háng cÇn ph¶i röa s¹ch v chÌn khe l¹i. Th nh phÇn cña matit nhùa cã thÓ gåm: bitum, bét cao su t¸i sinh, bét ami¨ng, bét ®¸ v«i. 6.5. Tr×nh tù thi c«ng mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng ®æ t¹i chç. 6.5.1. ChuÈn bÞ mãng. http://www.ebook.edu.vn 133
Thi c«ng c¸c líp mãng bªn d−íi. Sau khi thi c«ng xong ph¶i kiÓm tra ®é chÆt cao ®é, ®é b»ng ph¼ng, bÒ réng, ®é dèc ngang cña mãng...theo c¸c quy tr×nh hiÖn h nh. + NÕu l mÆt ®−êng cò th× ph¶i bï phô, v¸ æ g v vÖ sinh. Chó ý: + NÕu l mãng b»ng chÊt liªn kÕt v« c¬ th× tèi thiÓu sau 7 ng y míi ®−îc thi c«ng. - Thi c«ng líp gi n c¸ch: tuú theo lo¹i vËt liÖu l m líp gi n c¸ch m cã c¸ch thi c«ng kh¸c nhau: + NÕu l c¸t, c¸t trén nhùa th× dïng m¸y san kÕt hîp víi nh©n lùc. + NÕu b»ng giÊy dÇu dïng thñ c«ng. 6.5.2. §Æt v¸n khu«n. - Cã thÓ dïng v¸n khu«n thÐp hoÆc v¸n khu«n gç. - §Þnh vÞ v¸n khu«n b»ng c¸ch dïng m¸y kinh vÜ ®Ó ®ãng c¸c cäc c¸ch nhau kho¶ng 50m v c¸c chç thay ®æi ®Þa h×nh sau ®ã c¨ng d©y ®Ó ®Æt v¸n khu«n. - KiÓm tra cao ®é ®Ønh v¸n khu«n b»ng m¸y thuû b×nh. - QuÐt dÇu chèng dÝnh cho v¸n khu«n (cã thÓ dïng v÷a v«i v ®Êt sÐt). Yªu cÇu: - Sai sè vÒ cao ®é ®Ønh v¸n khu«n l ± 3mm. - Sai sè vÞ trÝ v¸n khu«n l ± 5mm. - V¸n khu«n ph¶i th¼ng ®øng, gãc lÖch nhá h¬n 10o. - V¸n khu«n ph¶i v÷ng ch¾c v kh«ng xª dÞch khi thi c«ng. H×nh 6.17. V¸n khu«n thÐp. 6.5.3 Gia c«ng vµ l¾p ®Æt cèt thÐp, bè trÝ c¸c khe nèi. - Gia c«ng v l¾p ®Æt cèt thÐp (nÕu cã). - L m gi¸ ®ì cèt thÐp truyÒn lùc v c¸c tÊm gç ®Öm gi¶n yÕu tiÕt diÖn. - §Þnh vÞ v bè trÝ cèt thÐp khe nèi v tÊm gç ®Öm. http://www.ebook.edu.vn 134
H×nh 6.18. C«ng t¸c l¾p ®Æt cèt thÐp. H×nh 6.19. Gi¸ dì thanh truyÒn lùc v c¸c vÞ trÝ khe ®· bè trÝ. 6.5.4. Trén vµ vËn chuyÓn. - Hçn hîp bª t«ng xi m¨ng cã thÓ trén theo hai ph−¬ng ph¸p: + Trén trong xÝ nghiÖp, dïng xe «t« chuyªn dông chë ra mÆt ®−êng ®Ó r¶i. + Trén trong c¸c tr¹m trén di ®éng ngay t¹i mÆt ®−êng. H×nh 6.20. ¤ t« chuyªn dông vËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng nhùa. - Trén trong c¸c tr¹m trén di ®éng t¹i ®−êng: sö dung c¸c m¸y trén tù do hay c−ìng bøc. Sai sè cho phÐp ®èi víi n−íc, xi m¨ng kh«ng qu¸ 1%, cèt liÖu: 3%, phô gia: 2%. http://www.ebook.edu.vn 135
Thêi gian trén tèi thiÓu víi m¸y trén r¬i tù do l 90s, m¸y trén c−ìng bøc l 60s. Thêi gian trén kh«ng ®−îc v−ît qu¸ thêi gian qui ®Þnh 3 lÇn, v× trén qu¸ l©u sÏ l m n¸t vì cèt liÖu. - Trén t¹i tr¹m: cho phÐp ®¶m b¶o chÊt l−îng cao, c¬ giíi ho¸ trong thi c«ng mÆt ®−êng. - Khi trén hçn hîp ph¶i lÊy mÉu ®Ó x¸c ®Þnh th nh phÇn h¹t, vÒ l−îng xi m¨ng, vÒ c−êng ®é cña hçn hîp, vÒ ®é sôt cña bª t«ng. 6.5.5. R¶i vµ ®Çm nÐn hçn hîp BTXM. - Tèt nhÊt l r¶i b»ng m¸y r¶i chuyªn dông, nÕu kh«ng cã m¸y r¶i chuyªn dông cã thÓ r¶i v ®Çm nÐn b¸n thñ c«ng. ChiÒu dÇy r¶i cña BTXM : h1 = K . h víi K = 1.15 - 1.3. HÖ sè n y ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua r¶i thö hoÆc thÝ nghiÖm. - R¶i b»ng m¸y r¶i chuyªn dông: m¸y r¶i võa tiÕn h nh r¶i, võa tiÕn h nh ®Çm lÌn v ho n thiÖn líp bª t«ng. Ngo i ra, mét sè lo¹i m¸y r¶i cßn cã thÓ tù ®éng bè trÝ cèt thÐp truyÒn lùc khi bª t«ng ch−a ®«ng cøng: H×nh 6.21. M¸y r¶i chuyªn dông cña CIENCO4. H×nh 6.22. M¸y r¶i chuyªn dông cã bé phËn c¾m thanh truyÒn lùc. - R¶i v ®Çm nÐn b»ng b¸n thñ c«ng: + Dïng b n san san g¹t ph¼ng bª t«ng. + Dïng c¸c lo¹i ®Çm sau ®Ó ®Çm: ./ Dïng ®Çm dïi: ë mét vÞ trÝ ®Çm 45s, sau ®ã di chuyÓn ®Õn vÞ trÝ míi. http://www.ebook.edu.vn 136
./ §Çm b n: mét vÞ trÝ ®Çm 45-60s, chång lªn nhau 10cm. ./ §Çm ngùa: ®Çm cuèi cïng, tèc ®é kho¶ng 0.5-1m/phót. + Nguyªn t¾c: ®Çm c¹nh gãc tr−íc, gi÷a ®Çm sau. H×nh 6.23. §Çm dïi. 1- Dïi chÊn ®éng. 2- §éng c¬ ®iÖn. 3- D©y c¸p ®iÖn mÒm. H×nh 6.24. C¸c lo¹i ®Çm b n. H×nh 6.25. §Çm ngùa. a) §Çm ngùa b»ng thÐp ch÷ I cã l¾p m« t¬ chÊn ®éng. b) §Çm ngùa l m b»ng ®o¹n ray. Chó ý: KÓ tõ lóc ®æ n−íc v o hçn hîp ®Õn lóc thi c«ng ®Çm nÐn xong, thêi gian kh«ng ®−îc qu¸ thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña xi m¨ng. 6.5.6. Hoµn thiÖn bÒ mÆt. - Môc ®Ých l l m cho mÆt ®−êng b»ng ph¼ng, ®ñ ®é nh¸m. - Dïng b n trang v èng l¨n hoÆc tÊm l l¾p sau m¸y r¶i ®Ó l m ph¼ng bÒ mÆt. - T¹o nh¸m b»ng c¸ch dïng b n ch¶i chÊt dÎo, b n ch¶i s¾t quÐt ngang mÆt ®−êng t¹o th nh c¸c r nh nhá ngang. http://www.ebook.edu.vn 137
a) B n trang. b) èng l¨n c) TÊm l . H×nh 6.26. C¸c thiÕt bÞ l m ph¼ng bÒ mÆt bª t«ng. H×nh 6.27. T¹o nh¸m cho mÆt ®−êng bª t«ng. 6.5.7. Lµm khe. Sau khi bª t«ng ®«ng cøng tiÕn h nh t¹o khe v ho n thiÖn khe. - ViÖc l m khe ®èi víi khe nèi kiÓu ng m rÊt ®¬n gi¶n, chØ viÖc th¸o nÑp gç con trªn cïng sau ®ã ®æ matÝt. - Víi c¸c khe kh¸c tiÕn h nh ®Þnh vÞ v c¾t khe nèi b»ng m¸y xÎ khe v rãt ma tÝt. 6.5.8. B¶o d−ìng. B¶o d−ìng bª t«ng l mét kh©u quan träng ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng cña mÆt ®−êng bªt«ng xi m¨ng. Trong qu¸ tr×nh bªt«ng xi m¨ng ®«ng cøng cÇn b¶o ®¶m c¸c vÊn ®Ò sau: - Kh«ng cho xe cé v ng−êi ®i l¹i l m h− háng mÆt ®−êng. - Kh«ng cho bª t«ng co rót ®ét ngét d−íi t¸c dông cña n¾ng v giã. - Kh«ng cho m−a xãi háng bª t«ng. - Kh«ng cho n−íc trong hçn hîp bª t«ng bèc h¬i l m thiÕu mÊt l−îng n−íc cÇn thiÕt ®Ó t¹o th nh ®¸ xi m¨ng. http://www.ebook.edu.vn 138
Trong ®ã viÖc quan träng nhÊt l gi÷ kh«ng cho n−íc trong bªt«ng bèc h¬i ®¶m b¶o cho bª t«ng lu«n cã l−îng n−íc cÇn thiÕt ®Ó ®«ng cøng. C¸c biÖn ph¸p b¶o d−ìng bªt«ng: - T−íi n−íc h ng ng y, cã thÓ t−íi b»ng thñ c«ng hoÆc dïng xe phun. - TÐ c¸t ®Ó gi÷ Èm v t−íi n−íc. - L m nh , lÒu di ®éng. - HiÖn nay, ng−êi ta cßn dïng mét ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Ó b¶o d−ìng l phun mét líp m ng máng vËt liÖu kh«ng thÊm n−íc lªn bÒ mÆt tÊm bª t«ng. (Líp n y cã thÓ l nhò t−¬ng, nhùa láng hoÆc s¬n rÎ tiÒn). 6.5.9. KiÓm tra, nghiÖm thu. - Ph¶i th−êng xuyªn gi¸m s¸t, kiÓm tra chÊt l−îng vËt liÖu trong khi trén, r¶i, ®Çm nÌn - KiÓm tra kÝch th−íc h×nh häc: bÒ réng, chiÒu dÇy tÊm - KiÓm tra ®é b»ng ph¼ng - KiÓm tra chÊt l−îng khe nèi. - KiÓm tra c−êng ®é bª t«ng: khoan lÊy mÉu ®em vÒ thÝ nghiÖm - KiÓm tra th nh phÇn cÊp phèi, h m l−îng xi m¨ng: lÊy mÉu ®em vÒ ph©n tÝch. http://www.ebook.edu.vn 139