Thiên th ch cho bi t l ch s M t Trăng ạ ế ị ử ặ
Tác gi : Vengeurs ả
07/12/2007
Các núi l a trên b m t M t Trăng đã hình thành s m ngay sau khi M t Trăng hìnhử ề ặ ặ ớ ặ
thành, m t nghiên c u m i trên t p chí Nature đã g i ý nh v y.ộ ứ ớ ạ ợ ư ậ
M t m nh đá thu đ c t M t Trăng đã cho th y r ng đã t ng có dung nham tuônộ ả ượ ừ ặ ấ ằ ừ
trào trên b m t c a M t Trăng t 4,35 t năm tr c. Con s này s m h n hàng trămề ặ ủ ặ ừ ỷ ướ ố ớ ơ
tri u năm so v i con s thu đ c qua các m u đã l y đ c b i các nhà du hànhệ ớ ố ượ ẫ ấ ượ ở
Apollo.
Các nhà khoa h c cho bi t thông tin này s giúp chúng ta hi u rõ h n v s ra đ iọ ế ẽ ể ơ ề ự ờ
c a H M t Tr i.ủ ệ ặ ờ
Thông tin này cũng d n đ n s thúc đ y các d án t ng lai v thám hi m M t Trăngầ ế ự ẩ ự ươ ề ể ặ
đ tìm ki m s t n t i nhi u h n c a nh ng t ng đá c th này.ể ế ự ồ ạ ề ơ ủ ữ ả ổ ế
"Chúng tôi mu n hi u h M t Tr i và các hành tinh đã hình thành nh th nào," Mahesh Anand t i đ i h c m Anh choố ể ệ ặ ờ ư ế ạ ạ ọ ở
bi t.ế
"M t Trăng là n i duy nh t b n có th tìm hi u v l ch s đ a ch t đ n 500 tri u năm, vình ng t ng đá già nh th nàyặ ơ ấ ạ ể ể ề ị ử ị ấ ế ệ ữ ả ư ế
đã bi n m t trên Trái Đ t" - Anand nói qua BBC.ế ấ ấ
V n may Bostwanaậ
Theo gi thuy t đ c thích thú nh t thì M t Trăng đã hình thành cách đây kho ng 4,5 t năm trong m t va ch m gi aả ế ượ ấ ặ ả ỷ ộ ạ ữ
Trái đ t v i m t thiên th c Sao Ho . V t ch t b ném vào không gian trong v va ch m đó đ c tin là nh ng thànhấ ợ ộ ể ỡ ả ậ ấ ị ụ ạ ượ ữ
ph n sau này hình thành ra v tinh c a chúng ta.ầ ệ ủ
Các v phun trào c a núi l a ch b t đ u khi b m t c a nó đã l nh đi và c ng l i thành m t cái v và nhân đ c hìnhụ ủ ử ỉ ắ ầ ề ặ ủ ạ ứ ạ ộ ỏ ượ
thành bên trong nó. Các đá badan do Apollo tr c đây mang v cho bi t chúng có tu i th 3,9 t năm, tuyniên các nhàướ ề ế ổ ọ ỷ
khoa h c th y nghi ng vi c này.ọ ấ ờ ệ
Gi đây ti n sĩ Anand làm vi c cùng ti n sĩ Kentaro Terada t i đ i h c Hiroshima (Nh t B n) cùng các đ ng nghi pờ ế ệ ế ạ ạ ọ ậ ả ồ ệ
đang cómotj nghiên c u m i trên m t t ng đá M t Trăng có tên Kalahari 009.ứ ớ ộ ả ặ
M t lúc nào đó trong quá kh , t ng đá 13,5kg này đã b đánh b t kh i M t Trăng do tác đ ng c a m t v va ch m nàoộ ứ ả ị ậ ỏ ặ ộ ủ ộ ụ ạ
đó, có th là v i m t ti u hành tinh hay 1 sao ch i, nó đ n Trái Đ t trong cái mà ngày nay chúng ta g i là Botswana.ể ớ ộ ể ổ ế ấ ọ
Hi u bi t v M t Trăngể ế ề ặ
Các nhà khoa h c bi t r ng m nh đá này đ n t M t Trăng qua nh ng nguyên t oxy trong thành ph n c a nó. Và quaọ ế ằ ả ế ừ ặ ữ ử ầ ủ
vi c t m hi u thành ph n Uranium và các thành ph n khác trong l ng ph t phát c a kh i đá, h có th bi t ch c r ngệ ỉ ể ầ ầ ượ ố ủ ố ọ ể ế ắ ằ
tu i th c a nó vào kho ng 4,35 t năm, v i sai s là kho ng 150 tri u.ổ ọ ủ ả ỷ ớ ố ả ệ
"Tu i cúa h p ch t ph t phát chính là tu i c a đá", ti n sĩ Anand nói "vì t ng đá c ng l i khi magma l nh đi và khiổ ợ ấ ố ổ ủ ế ả ứ ạ ạ
magma làm l nh các khoáng ch t khác"ạ ấ
"Ho t đ ng núi l a là quá trình th 2 c a thiên th sau quá trình hình thành và l nh đi t o thành l p v đ dung nham cóạ ộ ử ứ ủ ể ạ ạ ớ ỏ ể
th trào lên, vì th chúng tôi đang đ y ng c l i các quá trình này và các nghiên c u g i ý r ng quá trình nàycó th di nể ế ẩ ượ ạ ứ ợ ằ ể ễ
ra trong th i gian ng n h n nh ng gì đã nghĩ tr c đây"ờ ắ ơ ừ ướ
M i quan tâm m iố ớ
Các c quan không gian đã đ t l i m i quan tâm c a h t i M t Trăng, 3 th p k t sau khi Apollo h cánh.ơ ặ ạ ố ủ ọ ớ ặ ậ ỉ ừ ạ
V tinh Smart 1 g n đây c a châu Âu đã lên đ ng ngay sau nh ng tàu không gian c a Nh t B n và Trung Qu c.ệ ầ ủ ườ ữ ủ ậ ả ố
n Đ s là qu c gia ti p theo, và trong th p k t i, chúng ta s th y các robot v n hành trên M t Trăng cùng v i s trẤ ộ ẽ ố ế ậ ỉ ớ ẽ ấ ậ ặ ớ ự ở
l i c a các nhà du hành vào năm 2020.ạ ủ
Các nhà khoa h c cho bi t M t Trăng có th cho chúng ta bi t nhi u h n v giai đo n s m c a Trái Đ t. Các dá bọ ế ặ ể ế ề ơ ề ạ ớ ủ ấ ở ề
m t hành tinh chúng ta đ u khá tr vì các đá già h n đã b che d u trong lòng hành tinh.ặ ề ẻ ơ ị ấ
Trong khi đó, b m t M t Trăng v n còn l u gi đ c nhi ud ng v t ch t s m, nó có th m ra h ng nghiên c u về ặ ặ ẫ ư ữ ượ ề ạ ậ ấ ớ ể ở ướ ứ ề
l ch s đ a ch t c a M t Trăng và qua đó l c Trái Đ t c a chúng ta.ị ử ị ấ ủ ặ ẩ ấ ủ
Theo Dailyastronomy