v¨n phßng quèc héi c¬ së d÷
liÖu luËt viÖt nam LAWDATA
TH¤NG T¦
cña Bé TµI CHÝNH Sè 122/2004/TT-BTCngµy 22 th¸ng 12 n¨m
2004 H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHÕ §é KÕ TO¸N Vµ KIÓM TO¸N
§èI VíI DOANH NGHIÖP, Tæ CHøC Cã VèN N¦íC NGOµI
HO¹T §éNG T¹I VIÖT NAM
- C¨n cø LuËt KÕ to¸n ngµy 17 th¸ng 06 n¨m 2003, NghÞ
®Þnh sè 129/2004/N§-CP ngµy 31/05/2004 cña ChÝnh phñ quy
®Þnh chi tiÕt vµ híng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt
KÕ to¸n trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ NghÞ ®Þnh sè
185/2004/N§-CP ngµy 04/11/2004 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t
vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc kÕ to¸n.
- C¨n cø LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy
17/06/1996, LuËt söa ®æi mét sè ®iÒu cña LuËt §Çu t níc
ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy 27/06/2000 vµ NghÞ ®Þnh sè
24/2000/N§-CP ngµy 31/07/2000, NghÞ ®Þnh sè 27/2003/N§-CP
ngµy 18/03/2003 cña ChÝnh phñ híng dÉn thi hµnh LuËt §Çu
t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam;
- C¨n cø NghÞ ®Þnh sè 48/2000/N§- CP ngµy 12/09/2000
cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt DÇu khÝ;
- C¨n cø NghÞ ®Þnh sè 42/CP ngµy 8/7/1995 cña ChÝnh
phñ vÒ quy chÕ hµnh nghÒ t vÊn ph¸p luËt cña Tæ chøc luËt
s níc ngoµi t¹i ViÖt Nam;
Bé Tµi chÝnh híng dÉn thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n vµ
kiÓm to¸n ®èi víi doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi
ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam, nh sau:
I. QUY §ÞNH CHUNG
1. §èi tîng ¸p dông Th«ng t nµy lµ c¸c doanh nghiÖp,
tæ chøc cã vèn níc ngoµi gåm:
1.1. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn ®Çu t níc ngoµi;
bªn níc ngoµi hîp doanh theo LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i
ViÖt Nam;
1.2. Chi nh¸nh, Tæ chøc luËt s níc ngoµi t¹i ViÖt Nam
ho¹t ®éng theo quy chÕ hµnh nghÒ t vÊn ph¸p luËt cña Tæ
chøc luËt s níc ngoµi t¹i ViÖt Nam; Chi nh¸nh th¬ng m¹i;
Tæ chøc, c¸ nh©n tiÕn hµnh ho¹t ®éng t×m kiÕm th¨m dß vµ
khai th¸c dÇu khÝ theo LuËt DÇu khÝ.
1.3. C¸c doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi lµ c¬
së thêng tró cña C«ng ty níc ngoµi ®Æt t¹i ViÖt Nam vµ
c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi kh¸c ho¹t ®éng kinh doanh
t¹i ViÖt Nam kh«ng thuéc c¸c h×nh thøc ®Çu t theo LuËt
§Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
2. TÊt c¶ doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ®îc
thµnh lËp vµ ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ LuËt KÕ
to¸n vµ c¸c v¨n b¶n híng dÉn LuËt KÕ to¸n ViÖt Nam; viÖc
tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c,
néi dung, ph¬ng ph¸p kÕ to¸n, ph¬ng ph¸p lËp vµ tr×nh bµy
b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n vµ
ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ViÖt Nam.
3. Trêng hîp ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x∙ héi chñ
nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc gia nhËp cã quy ®Þnh vÒ kÕ
to¸n kh¸c víi quy ®Þnh cña LuËt KÕ to¸n, chuÈn mùc kÕ
to¸n vµ ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ViÖt Nam th× ®îc ¸p
dông theo quy ®Þnh cña ®iÒu íc quèc tÕ ®ã.
4. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc
ngoµi, khi ¸p dông ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ViÖt Nam
nÕu kh«ng cã nhu cÇu bæ sung, söa ®æi th× kh«ng ph¶i ®¨ng
ký chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông víi Bé Tµi chÝnh.
Trêng hîp doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi khi
¸p dông ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ViÖt Nam cã nhu cÇu
bæ sung, söa ®æi nh quy ®Þnh t¹i Môc 1.1 PhÇn II Th«ng t
nµy ph¶i ®îc Bé Tµi chÝnh ®ång ý b»ng v¨n b¶n tríc khi
thùc hiÖn.
5. B¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña doanh nghiÖp, tæ
chøc cã vèn níc ngoµi ph¶i ®îc doanh nghiÖp kiÓm to¸n
ho¹t ®éng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam kiÓm to¸n tríc khi nép
cho c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn. Nhµ níc khuyÕn khÝch
doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi thùc hiÖn kiÓm
to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh v× môc ®Ých thuÕ.
6. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ph¶i nép
b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m ®∙ ®îc kiÓm to¸n cho Côc ThuÕ
®Þa ph¬ng, C¬ quan cÊp giÊy phÐp ®Çu t hoÆc giÊy phÐp
ho¹t ®éng, Côc Thèng kª, Bé Tµi chÝnh vµ cho bªn gãp vèn
phÝa ViÖt Nam (nÕu cã). C¸c doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn
níc ngoµi cã trô së n»m trong Khu ChÕ xuÊt, Khu C«ng
nghiÖp, Khu C«ng nghÖ cao ph¶i nép b¸o c¸o tµi chÝnh cho
Ban qu¶n lý Khu ChÕ xuÊt, Khu C«ng nghiÖp, Khu C«ng nghÖ
cao nÕu ®îc yªu cÇu.
7. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ph¶i chÞu
sù kiÓm tra kÕ to¸n cña c¬ quan tµi chÝnh vµ c¸c c¬ quan
qu¶n lý chøc n¨ng trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
theo quy ®Þnh cña LuËt KÕ to¸n vµ kh«ng qu¸ mét lÇn kiÓm
tra cïng mét néi dung trong mét n¨m tµi chÝnh.
8. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ph¶i tæ
chøc bé m¸y kÕ to¸n, bè trÝ hoÆc thuª ngêi lµm kÕ to¸n,
bè trÝ hoÆc thuª ngêi lµm kÕ to¸n trëng. Trêng hîp cha bè
2
trÝ hoÆc thuª ®îc ngêi lµm kÕ to¸n trëng th× ph¶i cö ngêi
phô tr¸ch kÕ to¸n. ViÖc cö ngêi phô tr¸ch kÕ to¸n chØ ®îc
thùc hiÖn trong thêi gian tèi ®a lµ 1 n¨m tµi chÝnh, sau
®ã ph¶i bè trÝ, hoÆc thuª ngêi lµm kÕ to¸n trëng. KÕ to¸n
trëng hoÆc ngêi phô tr¸ch kÕ to¸n ph¶i cã ®ñ c¸c tiªu
chuÈn vµ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh t¹i LuËt KÕ to¸n vµ NghÞ
®Þnh híng dÉn thi hµnh LuËt KÕ to¸n.
9. §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong kÕ to¸n lµ §ång ViÖt
Nam (ký hiÖu t¹i ViÖt Nam lµ “®” hoÆc VND). Trêng hîp
nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ ph¶i
ghi theo nguyªn tÖ vµ §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ hèi ®o¸i
thùc tÕ (®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tû gi¸ hèi ®o¸i niªm yÕt
t¹i c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc kinh doanh ngo¹i tÖ theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam) hoÆc theo tû gi¸ hèi
®o¸i do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè (tû gi¸ giao
dÞch b×nh qu©n liªn Ng©n hµng) trõ trêng hîp ph¸p luËt cã
quy ®Þnh kh¸c.
Trêng hîp ph¸t sinh lo¹i ngo¹i tÖ kh«ng cã tû gi¸ hèi
®o¸i trùc tiÕp víi §ång ViÖt Nam th× ph¶i quy ®æi th«ng
qua mét lo¹i ngo¹i tÖ cã tû gi¸ hèi ®o¸i víi §ång ViÖt
Nam.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi
ho¹t ®éng thu, chi chñ yÕu b»ng ngo¹i tÖ ®îc chän mét
lo¹i ngo¹i tÖ lµm ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n vµ ph¶i ®îc Bé
Tµi chÝnh ®ång ý b»ng v¨n b¶n tríc khi thùc hiÖn. Doanh
nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi thùc hiÖn ghi chÐp kÕ
to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh theo lo¹i ngo¹i tÖ ®∙ ®îc
Bé Tµi chÝnh ®ång ý lµm ®¬n vÞ tiÒn tÖ trong kÕ to¸n,
riªng b¸o c¸o tµi chÝnh nép cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ
níc cã thÈm quyÒn ph¶i quy ®æi ra §ång ViÖt Nam theo tû
gi¸ hèi ®o¸i quy ®Þnh.
10. Ch÷ viÕt sö dông trong kÕ to¸n lµ TiÕng ViÖt. Tr-
êng hîp ph¶i sö dông tiÕng níc ngoµi trªn chøng tõ kÕ
to¸n, sæ kÕ to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh ë ViÖt Nam th× ph¶i
sö dông ®ång thêi tiÕng ViÖt vµ tiÕng níc ngoµi.
11. Ch÷ sè sö dông trong kÕ to¸n lµ ch÷ sè rËp: 0,
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9; sau sè hµng ngh×n, triÖu, tû,
ngh×n tû, triÖu tû, tû tû ph¶i ®Æt dÊu chÊm (.); sau ch÷
sè hµng ®¬n vÞ ph¶i ®Æt dÊu phÈy (,).
12. Kú kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc
ngoµi ®îc quy ®Þnh nh sau:
12.1. Kú kÕ to¸n n¨m lµ mêi hai th¸ng tÝnh tõ ®Çu
ngµy 01 th¸ng 01 ®Õn hÕt ngµy 31 th¸ng 12 n¨m d¬ng lÞch.
Trêng hîp cã ®Æc thï riªng vÒ tæ chøc ho¹t ®éng,
doanh nghiÖp, tæ chøc ®îc chän kú kÕ to¸n n¨m lµ mêi hai
th¸ng trßn theo n¨m d¬ng lÞch, b¾t ®Çu tõ ®Çu ngµy 01 cña
3
th¸ng ®Çu quÝ nµy ®Õn hÕt ngµy cuèi cïng cña th¸ng cuèi
quÝ tríc n¨m sau vµ ph¶i th«ng b¸o ®Õn Côc ThuÕ ®Þa ph-
¬ng.
Sau ngµy Th«ng t nµy cã hiÖu lùc, c¸c trêng hîp ®∙
®¨ng ký kú kÕ to¸n n¨m kh¸c víi quy ®Þnh trªn ph¶i thay
®æi l¹i kú kÕ to¸n n¨m phï hîp víi quy ®Þnh t¹i ®iÓm nµy.
12.2. Trêng hîp míi thµnh lËp, kú kÕ to¸n n¨m ®Çu
tiªn tÝnh tõ ngµy ®îc cÊp GiÊy phÐp ®Çu t ®Õn hÕt ngµy
cuèi cïng cña kú kÕ to¸n n¨m theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm 12.1
nªu trªn.
12.3. Trêng hîp chia, t¸ch, hîp nhÊt, s¸p nhËp,
chuyÓn ®æi, gi¶i thÓ, chÊm døt ho¹t ®éng hoÆc ph¸ s¶n, kú
kÕ to¸n n¨m cuèi cïng tÝnh tõ ®Çu ngµy kú kÕ to¸n n¨m ®Õn
hÕt ngµy tríc ngµy ghi trªn quyÕt ®Þnh chia, t¸ch, hîp
nhÊt, s¸p nhËp, chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, gi¶i thÓ,
chÊm døt ho¹t ®éng hoÆc ph¸ s¶n ®¬n vÞ kÕ to¸n cã hiÖu
lùc.
12.4. Trêng hîp kú kÕ to¸n n¨m ®Çu tiªn hoÆc kú kÕ
to¸n n¨m cuèi cïng cã thêi gian ng¾n h¬n chÝn m¬i ngµy
th× ®îc phÐp céng (+) víi kú kÕ to¸n n¨m tiÕp theo, hoÆc
céng (+) víi kú kÕ to¸n n¨m tríc ®ã ®Ó tÝnh thµnh mét kú
kÕ to¸n n¨m. Kú kÕ to¸n n¨m ®Çu tiªn hoÆc kú kÕ to¸n n¨m
cuèi cïng tèi ®a lµ b»ng mêi l¨m th¸ng.
13. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ®îc lùa
chän ch¬ng tr×nh phÇn mÒm kÕ to¸n phï hîp ChÕ ®é kÕ to¸n
ViÖt Nam vµ kh«ng ph¶i ®¨ng ký víi Bé Tµi chÝnh nhng ph¶i
®¶m b¶o cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh
cña Bé Tµi chÝnh.
14. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ph¶i thùc
hiÖn lu tr÷ tµi liÖu kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña LuËt KÕ
to¸n vµ NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ híng dÉn thi hµnh LuËt KÕ
to¸n.
15. Doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi ph¶i chÞu
sù kiÓm tra kÕ to¸n cña c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn.
Trêng hîp cã hµnh vi vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc kÕ
to¸n th× bÞ xö ph¹t theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè
185/2004/N§-CP ngµy 04/11/2004 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t
vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc kÕ to¸n.
II. MéT Sè QUY §ÞNH Cô THÓ
1. C¸c trêng hîp bæ sung, söa ®æi chÕ ®é kÕ to¸n ph¶i
®îc Bé Tµi chÝnh chÊp thuËn
1.1. Bæ sung, söa ®æi chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông:
4
- Söa ®æi néi dung vµ kÕt cÊu mÉu chøng tõ kÕ to¸n
b¾t buéc;
- Bæ sung hoÆc söa ®æi tµi kho¶n cÊp I hoÆc tµi kho¶n
cÊp II vÒ tªn, ký hiÖu vµ néi dung, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Æc thï;
- Söa ®æi sæ kÕ to¸n vÒ néi dung, tr×nh tù vµ ph¬ng
ph¸p ghi chÐp sæ kÕ to¸n;
- Söa ®æi chØ tiªu b¸o c¸o tµi chÝnh hoÆc thay ®æi
kÕt cÊu, ph¬ng ph¸p lËp b¸o c¸o tµi chÝnh;
1.2. Sö dông ®¬n vÞ tiÒn tÖ trong kÕ to¸n kh«ng ph¶i
lµ §ång ViÖt Nam;
1.3. §ang thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam nay cÇn
bæ sung, söa ®æi nh quy ®Þnh t¹i ®iÓm 1.1 môc nµy.
1.4. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc ®∙ ®îc chÊp
thuËn thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n kh¸c víi chÕ ®é kÕ to¸n
doanh nghiÖp ViÖt Nam nay chuyÓn ®æi sang ¸p dông chÕ ®é
kÕ to¸n ViÖt Nam cã bæ sung, söa ®æi theo quy ®Þnh t¹i
®iÓm 1.1 môc nµy.
2. Tµi liÖu ®Ò nghÞ söa ®æi, bæ sung chÕ ®é kÕ to¸n
Trong c¸c trêng hîp ®Ò nghÞ bæ sung, söa ®æi ChÕ ®é
kÕ to¸n ¸p dông, doanh nghiÖp, tæ chøc cã vèn níc ngoµi
ph¶i chuÈn bÞ ba (3) bé tµi liÖu, mçi bé gåm:
- C«ng v¨n ®Ò nghÞ bæ sung, söa ®æi chÕ ®é kÕ to¸n
(quy ®Þnh t¹i Phô lôc sè 01); C«ng v¨n chÊp thuËn chÕ ®é
kÕ to¸n ¸p dông c¸c lÇn tríc cña Bé Tµi chÝnh (nÕu cã).
- B¶n sao GiÊy phÐp ®Çu t hoÆc GiÊy phÐp ho¹t ®éng;
- Tµi liÖu gi¶i tr×nh c¸c néi dung bæ sung, söa ®æi
chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông. Doanh nghiÖp, tæ chøc ph¶i göi
kÌm c¸c tµi liÖu cô thÓ ®Ò nghÞ bæ sung, söa ®æi nh:
Chøng tõ kÕ to¸n, hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n, hÖ thèng sæ
kÕ to¸n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n, hÖ thèng b¸o c¸o
tµi chÝnh, cã kÌm theo mÉu biÓu vµ gi¶i thÝch c¸c ®iÓm bæ
sung, söa ®æi.
C¸c tµi liÖu bæ sung, söa ®æi ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông
®óng yªu cÇu sÏ ®îc ®ãng dÊu x¸c nhËn cña Bé Tµi chÝnh
tríc khi lu hµnh:
- 01 bé: Lu t¹i Bé Tµi chÝnh (Vô ChÕ ®é kÕ to¸n vµ
kiÓm to¸n);
- 01 bé: Lu t¹i Côc ThuÕ ®Þa ph¬ng;
- 01 bé: Lu t¹i doanh nghiÖp, tæ chøc.
3. Thêi h¹n tr¶ lêi
5