Tiểu luận Đánh giá tác động môi trường: Anh(chị) hãy ứng dụng phương pháp nghiên cứu ĐTM để khái quát các tác động chính và chỉ ra các vấn đề môi trường quan trọng của dự án Trạm bơm Nhiêu Lộc –Thị Nghè (Nhóm 9)

NG Đ I H C TÔN Đ C TH NG

ƯỜ

TR KHOA MÔI TR

Ạ Ọ ƯỜ

Ắ NG & B O H LAO Đ NG Ộ

Ứ Ả

Ộ

Môn h cọ

ĐÁNH GIÁ TÁC Đ NG MÔI TR

NG

Ộ

ƯỜ

ủ ề

Ch đ : Anh(ch ) hãy ng d ng ph ị

ụ

ể

ộ

ỉ

ng pháp nghiên c u ĐTM đ khái ứ ng quan tr ng c a d ọ

ườ

ủ ự

BTKN ươ ấ án Tr m b m Nhiêu L c –Th Nghè

ứ quát các tác đ ng chính và ch ra các v n đ môi tr ị ạ

ề ộ

ơ

Nhóm: 9

Sinh viên Mã s sinh viên ố

Bùi Quyên Anh 91102003 1

91101008 2 Nguy n Bình ễ

Võ Kim Ngân 91102208 3

Võ Th Quỳnh Trâm 91102144 4 ị

91102152 5 Lê Th M Trinh ị ỹ

N p bài: 23g30 ngày 01/10/2014

ộ

91102162 6 Ph m Th y Thanh Tuy n ề ụ ạ

M C L C Ụ Ụ

1. GI I THI U CÁC PH NG PHÁP S D NG TRONG NGHIÊN C U ĐTM. Ớ Ệ ƯƠ Ử Ụ Ứ

1.1 Ph ng pháp h th ng ươ ng pháp đ n gi n –ph ơ ả ươ ệ ố

ng pháp ma tr n,s đ l t kê là các ph ươ ậ ơ ồ ướ ệ ị ị

ơ ạ ộ ầ ẩ

ng pháp đ n gi n xác đ nh đ nh Ph ả tính các tác đ ng. Trong nghiên c u ĐTM chúng ta c n m t s ho t đ ng: xác đ nh chu n b ị mô t ng ,d đoán và đánh giá, l a ch n các ho t đ ng d ki n. môi tr i và b ng li ả ứ ự ươ ộ ố ọ ị ự ế ng b nh h ị ả ộ ườ ạ ộ ưở ự ả

1.1.1 Ph ng pháp l p b ng li t kê ( Check list) ươ ậ ả ệ

ả ự ươ ệ ậ ệ ữ

ằ

ố ộ c xây d ng t ng. M t b ng ki m tra đ ể ệ ị ượ ườ ộ ả ố ườ ả ể

c t ng c a d án, cho phép đánh giá s b m c đ tác đ ng và đ nh h ng pháp này d a trên vi c l p b ng th hi n m i quan h gi a các ho t đ ng c a d án ủ ự ạ ng có kh năng ch u tác đ ng b i d án nh m m c tiêu nh n d ng ậ ở ự ấ t c các v n ố ẽ ng các tác ướ ạ ộ ụ ượ ấ ả ị t s bao quát đ ộ ự ơ ộ ứ ộ

c đánh giá chi ti t. Ph v i các thông s môi tr ớ tác đ ng môi tr ộ đ môi tr ủ ự ườ ề đ ng c b n nh t c n đ ấ ầ ượ ơ ả ộ ế

t kê ph bi n nh t g m b ng li t kê đ n gi n và ươ ệ ổ ế ấ ồ ả ệ ả ơ

Đ i v i ph ố ớ b ng li ả ng pháp này, có 2 lo i b ng li t đánh giá s b m c đ tác đ ng. ơ ộ ứ ộ ạ ả ộ ệ

ơ ả ướ ạ ầ ủ ệ ệ

t kê đ n gi n: đ ườ

ỏ ớ ỏ i các câu h i này ở ứ ộ ả ờ ế ị

ỏ t đ sàng l c các lo i tác đ ng môi tr ng c a d t kê đ y đ các v n ấ ứ ng liên quan đ n d án. Trên c s các câu h i này, các chuyên gia nghiên c u m c đ nh n đ nh, nêu ậ ả ủ ự ườ ộ ạ ọ

i d ng các câu h i v i vi c li B ng li ệ ả đ môi tr ơ ở ề ĐTM v i kh năng, ki n th c c a mình c n tr l ớ v n đ . B ng li ề ả ấ đó đ nh h án t ị c trình bày d ượ ế ự ầ ứ ủ t kê này là m t công c t ụ ố ể ộ ng cho vi c t p trung nghiên c u các tác đ ng chính. ệ ậ ệ ướ ừ ứ ộ

ng t ươ ả

ả t kê đánh giá s b m c đ tác đ ng: nguyên t c l p b ng cũng t ộ ệ ộ ơ

ắ ậ ị ộ ệ ạ ộ ộ ị

ệ ấ ỉ

ng pháp tính toán đ nh l ế ng. ự ư ả nh b ng B ng li ơ ộ ứ ộ ả c xác đ nh theo các m c đ khác nhau, thông t kê đ n gi n, song vi c đánh giá tác đ ng đ li ứ ộ ượ ệ ệ ậ ng là tác đ ng không rõ r t, tác đ ng rõ r t và tác đ ng m nh. Vi c xác đ nh này tuy v y th ệ ệ ườ v n ch có tính ch t phán đoán d a vào ki n th c và kinh nghi m c a chuyên gia, ch a s ư ử ủ ứ ẫ d ng các ph ụ ự ị ươ ượ

t kê là m t ph ộ ả ệ ả ả ơ ỉ

ư ệ ồ ờ

ng b sung tài li u c n thi ấ ằ ư ậ ợ ứ ệ ả

ầ ụ ệ ự ề ọ ộ

ệ ng pháp đ n gi n, nh ng hi u qu không ch cho vi c Nh v y, l p b ng li ươ ư ậ ậ ệ nh n d ng các tác đ ng mà còn là m t b ng t ng h p tài li u đã có, đ ng th i giúp cho vi c ệ ạ ổ ộ ả ộ ậ ệ đ nh h t cho nghiên c u ĐTM. Nh v y, ph i th y r ng, hi u ế ổ ướ ị ng pháp này ph thu c r t nhi u vào vi c l a ch n chuyên gia và trình đ , kinh qu c a ph ộ ấ ươ ả ủ nghi m c a các chuyên gia đó.[1] ủ ệ

• Rõ ràng, d hi u.

u đi m: Ư ể

ễ ể

• Ph ươ các tác đ ng.ộ

ư ạ ng pháp có vai trò là m t công c nh c nh h u ích v ph m vi cũng nh d ng ở ữ ụ ề ắ ạ ộ

• Giúp xác đ nh các tác đ ng và có th giúp ng tr ng c a tác đ ng.

i th c hi n có c h i xác đ nh t m quan ể ộ ị ườ ơ ộ ự ệ ầ ị

ủ ộ ọ

• Ph

Nh ượ c đi m: ể

ng pháp ch a đ ng nhi u nhân t ch quan c a ng i đánh giá. ươ ứ ự ề ố ủ ủ ườ

• Ph thu c vào nh ng quy ướ s quy đ nh cho t ng thông s . ố ố

ụ ữ ộ ể c có tính ch t c m tính v t m quan tr ng, các c p, đi m ấ ả ề ầ ấ ọ

ừ ị

• H n ch trong vi c t ng h p t ế ạ khác nhau.

• Các danh m c ho c quá chung chung ho c không đ y đ . ầ ủ

t c các tác đ ng, đ i chi u, so sánh các ph ng án ệ ổ ợ ấ ả ế ộ ố ươ

ụ ặ ặ

• M t s tác đ ng d l p l h p thành t ng tác đ ng. ổ ợ

i, do đó đ ộ ố ễ ặ ạ ộ ượ ệ ổ c tính toán hai ho c nhi u l n trong vi c t ng ề ầ ặ

• Không ch ra đ

ộ

• Thi u d đoán các tác đ ng trong t

c m i liên h gi a nguyên nhân và h u qu c a các tác đ ng. ỉ ượ ệ ữ ả ủ ậ ố ộ

ng lai. ế ự ộ ươ

• Ph ươ tr c tác đ ng. ắ

i thích, truy n t i và quan ủ ụ ằ ả ề ả

ng pháp này không có các quy trình, th t c nh m gi ộ

1.1.2 Ph ng pháp ma tr n ( Matrix) ươ ậ

ậ ườ ậ

ng còn g i là ph ọ ạ ộ ng pháp ma tr n môi tr ộ ệ ệ ố

c li ộ t kê các nhân t ụ ươ ể ượ môi tr ố ớ ệ

t kê trên tr c hoành, nhân t i. Cách làm này cho phép xem xét quan h nhân qu ườ môi tr ệ ạ ộ c l ượ ạ ụ

c li ệ ữ ườ ồ

ờ ng c a các ho t đ ng riêng l trên t ng nhân t ố ợ ng pháp ma tr n (matrix method) ph i h p ng có ng ườ ả ự ng vi c xem xét chúng d a ệ t các . Có th phân bi ể ố ạ ộ ộ ị ủ ẻ ệ

Ph ươ t kê các hành đ ng c a các ho t đ ng phát tri n v i vi c li li ủ ệ th b tác đ ng vào m t ma tr n. Ho t đ ng đ ậ ộ ể ị t kê trên tr c tung, ho c ng đ ặ ượ c a nh ng tác đ ng khác nhau m t cách đ ng th i. Thông th ộ ủ trên s đánh giá đ nh l ừ ph ự ng pháp ma tr n c th sau: ượ ậ ụ ể ươ

ươ ậ ươ ụ

ườ ộ

ộ môi tr ng pháp ma tr n t ụ ng nào thì ng ả môi tr ấ ườ ườ ế ố ộ

• Ph ơ các hành đ ng, tr c tung ghi các nhân t ố nhân t đ ng thì đ tr ng. Có th xem ph ộ ti n, đ ng th i xem xét đ n nhi u tác đ ng trên cùng m t tài li u. ề ế

ng tác đ n gi n: Simple interaction Matrix. Tr c hoành ghi ế ng. Hành đ ng nào có các tác đ ng đ n ộ i ta đánh d u “X “, bi u th có tác đ ng, n u không có tác ả ng c i ươ ườ ụ

ể ị ng pháp này là m t d ng danh m c môi tr ộ ạ ộ ể ố ờ ể ế ệ ồ ộ

ị ươ ị

ng pháp ma tr n có đ nh l ượ ậ ỉ ậ ứ ộ

ấ ả i đ u tiên đ xu t ph c c a Leopold, ng ộ ườ ầ ủ ấ

ướ ủ ộ ề ấ

• Ph ng: (Quantified Matrix) ho c đ nh c p (Grad Matrix). ặ Trên các ô c a ma tr n không ch ghi có hay không có tác đ ng mà ph i ghi m c đ và ươ ng t m quan tr ng c a tác đ ng. Theo quy ộ ầ c đánh giá theo 10 c p. Không tác pháp ma tr n vào năm 1971, thì m c đ tác đ ng đ ứ ộ ố đ ng thì đ ề ộ

c đi m 10. T m quan tr ng c a nhân t c đi m 1, tác đ ng nhi u nh t đ ộ ủ ọ ậ ượ ượ ể ấ ượ ủ ể ầ ọ

ể ể ọ

c đi m 1. Vi c cho đi m d a vào c m tính c a ng c ghi đi m theo 10 c p. H t s c quan tr ng đ ườ ế ứ ả ượ ể ấ ự c đi m 10, ít quan ượ ặ ủ i đánh giá, ho c c a ủ ể ệ

môi tr ng cũng đ ườ tr ng nh t đ ấ ượ ọ nhóm chuyên gia đánh giá.

ng đ i v i t ng ho t đ ng phát tri n đ ườ ố

ng tác gi a các nhân t ọ ấ môi tr ự ạ ộ ữ

c xác đ nh ị ớ ng v i ườ c coi là quan i nhi u nhân t ưở ả ố ể ượ môi tr ố khác thì đ ượ ố

ng đ n các nhân t ít nh h T m quan tr ng c a các nhân t ố ớ ừ ầ b ng cách l y ý ki n chuyên gia, d a theo ma tr n t ậ ươ ằ ng t nhau. M t nhân t ớ ề ộ khác. tr ng h n các nhân t ố ơ ủ ế nào đó có kh năng nh h ả ưở ố ả ế ọ

ườ đ ố ượ ị ằ c bi u th b ng ể

ng c a t ng nhân t ng.[2] M c đ tác đ ng đ n ch t l ấ ượ ộ m i quan h gi a đ đo c a nhân t ủ ế ệ ữ ộ ứ ộ ố ng chung c a môi tr ủ ớ đó v i ch tiêu môi tr ỉ ủ ừ ườ ố

u đi m: Ư ể

ng pháp ma tr n r t có giá tr cho vi c xác đ nh tác đ ng c a d án và đ a ra ư ủ ự ộ ị ị ậ ấ

• Ph đ ượ

ươ c hình th c thông tin tóm t t đánh giá tác đ ng. ứ ắ ệ ộ

ng pháp đ n gi n, d s d ng, không đòi h i nhi u s li u môi tr ề ố ệ ả ỏ

• Là ph ươ l ể ạ

• M i quan h gi a phát tri n và môi tr

ng minh đ i có th phân tích t ễ ử ụ ượ ng nh ng ư ườ . c nhi u ho t đ ng khác nhau lên m t nhân t ố ơ ườ ạ ộ ề ộ

• Có th đánh giá s b m c đ tác đ ng.

ng đ c th hi n rõ ràng. ệ ữ ể ố ườ ượ ể ệ

ơ ộ ứ ộ ể ộ

• Không gi

Nh ượ c đi m: ể

i thích đ ng th c p và các nh h ng ti p theo. ả ượ c các nh h ả ưở ứ ấ ả ưở ế

ư ạ ộ ư ế ế ộ ệ t

• Ch a xét đ n di n bi n theo th i gian c a các ho t đ ng, tác đ ng nên ch a phân bi ủ đ ượ

• Ng

ờ ễ c tác đ ng lâu dài hay t m th i. ạ ộ ờ

• Không gi

i đ c ph i t gi ườ ọ ả ự ả i thích m i liên quan gi a nguyên nhân và h u qu . ả ữ ậ ố

i thích đ c s không ch c ch n c a các s li u. ả ượ ự ắ ủ ố ệ ắ

c nguyên lý/ nguyên t c xác đ nh các s li u v ch t l ng và s ượ ố ệ ấ ượ ề ắ ị ố ư

• Không đ a ra đ l ượ

• Không có tiêu chu n đ xác đ nh ph m vi và t m quan tr ng c a tác đ ng. ạ

ng.

ủ ể ầ ẩ ọ ộ ị

1.1.3 Ph ng pháp m ng l i ( Networks) ươ ạ ướ

ng pháp này d a trên vi c xác đ nh m i quan h t ệ ị ỗ ữ ệ ươ ộ

môi tr ườ ộ ậ

ị

ng pháp này đ ự ế c th hi n qua s đ m ng l ng b tác đ ng đ ể ươ ứ ấ ng h gi a ngu n tác đ ng và các ố ồ i theo nguyên lý nguyên nhân và h u qu . B ng c di n gi ả ằ ễ ả c các tác đ ng tr c ti p (s c p) và chu i các tác đ ng ộ ơ ấ ượ ạ i nhi u d ng ơ ồ ạ ỗ i d ướ ướ ộ ể ệ ượ ề

Ph ươ ự y u t ế ố ượ ị ph ng pháp này có th xác đ nh đ ươ gián ti p (th c p). Ph ế khác nhau.[3]

u đi m: Ư ể

ữ c nh ng tác đ ng nhi u b c và tác đ ng cu i cùng, t ậ ừ ố ể

• Có th phân tích đ ể th y rõ đ ượ

ng t c các tác đ ng đó có nh h ấ ượ ộ ề t hay x u nh th nào đ i v i môi tr ố ộ ư ế đó có th ng. ườ ố ớ ộ ưở ả ấ

c nh ng hành đ ng tích c c, h n ch hay phòng tránh đ ữ ự ế ạ ượ c nh ng tác ữ

• Phát huy đ ộ đ ng tiêu c c đ n tài nguyên môi tr ộ

ng. ượ ự ế ườ

• Cho bi ng. tr

t nguyên nhân và con đ ng d n t ế ườ ẫ ớ ậ i h u qu tiêu c c đ i v i tài nguyên môi ự ố ớ ả

• Cho th y m t cái nhìn t ng quát v tác đ ng l n nhau gi a các ho t đ ng. ề

ườ

ạ ộ ữ ẫ ấ ộ ổ ộ

• T m t ho t đ ng ban đ u hay trung gian có th nhìn th y đ hay tác đ ng cu i cùng.

c tác đ ng b c sau đó ể ấ ầ ượ ậ ộ

ừ ộ ộ ạ ộ ố

• Ph i li

Nh ượ c đi m: ể

ả ệ t kê toàn b các tác đ ng trong ho t đ ng c a d án nên ph c t p, c u kì. ạ ộ ủ ự ứ ạ ầ ộ ộ

ộ ộ

ộ ể ề ộ

• M t tác đ ng có th là y u t ể ế ố , và m t nhân t t ị ộ ố ộ ố vi c xây d ng m ng l ướ ạ ự ệ đ ng chính, đâu là nguyên nhân chính, và nhân t ộ

ch u tác đ ng, và m t nhân ộ khác nhau nên ủ i là khó khăn và ph c t p, đi u quan tr ng ph i tìm ra đâu là tác tác đ ng đ n nhi u nhân t ế ộ ch u tác đ ng có th ch u tác đ ng c a nhi u y u t ế ố ị ả ứ ạ ố ị ề ọ ề

ch u tác đ ng chính. ộ ố ị

ng pháp này không phân tích đ c m t cách t ng minh các tác đ ng c a hành ượ ộ ườ ủ ộ ươ

• Ph đ ng lên các nhân t ộ

• Ch a phân tích đ

vì không cho đi m. ố ể

c m c đ n ng nh c a tác đ ng. ư ượ ứ ộ ặ ẹ ủ ộ

1.2 Nhóm ph ng pháp tr giúp ươ ợ

1.2.1 Ph ng pháp ch p b n đ ươ ậ ả ồ

ộ ủ ế ừ

ươ ườ ươ ứ ế ả

ả ả

ả ồ

ả ườ ả ồ ấ ư

ậ ồ ả ả ặ l ng cùng t ỷ ệ ộ ớ ự ệ ệ

ng pháp này nh m xem xét s b các tác đ ng c a d án đ n t ng thành ph n môi Ph ằ ầ ự ơ ộ đó đ nh h ng nghiên c u ti p theo. Ph tr ồ ự ng pháp ch p b n đ d a ng trong vùng, t ị ừ ướ ự ậ trên nguyên t c so sánh các b n đ chuyên ngành (b n đ d a hình, b n đ th m th c v t, ồ ị ồ ả ắ ấ ng, b n đ s d ng đ t, b n đ phân b dòng ch y m t, b n đ đ a ch t, b n đ th nh ố ồ ị ồ ử ụ ưỡ ồ ổ ả . Hi n nay b n đ đ a m o, b n đ phân b dân c …) v i các b n đ môi tr ệ ồ ả ố ả ạ ồ ị ả k thu t GIS (H thông tin đ a lý) cho phép th c hi n ph ng pháp này m t cách nhanh chóng ươ ị ậ ỹ và chính xác.

ự ng pháp ch ng b n đ đ n gi n, nh ng yêu c u ph i có s li u đi u tra v vùng d án ố ệ ồ ơ ư ề ề ầ ả ả ồ

ả t và chính xác. Ph ươ đ y đ , chi ti ầ ủ ế

ề ề ố ệ ử ệ ậ ằ ượ ng, th y văn, ủ

Ph ươ kinh t xã h i t ng pháp th ng kê: Nh m thu th p và x lý các s li u v đi u ki n khí t ế ố i khu v c xây d ng D án. ộ ạ ự ự ự

1.2.2 Ph ng pháp mô hình hóa (Modeling) ươ

ậ ế ươ ế ể ỏ

ặ ự ế ề

ễ ộ

ng pháp này là cách ti p c n toán h c mô ph ng di n bi n quá trình chuy n hóa, bi n ế ễ ấ ng c a các ch t ô v thành ph n và kh i l ủ ố ượ ầ ng pháp có m c đ đ nh l ng và ứ ộ ị ượ ươ nhiên và d báo tác ự ự ệ ậ ỏ ọ

ậ ng, ki m soát các ngu n gây ô nhi m. Ph ọ đ i (phân tán ho c pha loãng) trong th c t ổ nhi m trong không gian và theo th i gian. Đây là m t ph ờ đ tin c y cao cho vi c mô ph ng các quá trình v t lý, sinh h c trong t ộ đ ng môi tr ồ ộ ườ ể ễ

Các mô hình đang đ c áp d ng r ng rãi trong đ nh l ượ ụ ộ ị ượ ng tác đ ng môi tr ộ ườ ng g m: ồ

2, NOx, CO t

Các mô hình ch t l ng không khí: d báo phát tán b i, SO ng khói; ấ ượ ụ ự ừ ố

ự ướ ễ

ờ ễ

ưỡ ạ ặ ơ

ự ả ưỡ ự ự

i đ t; D báo xâm nh p m n vào sông, n c: D báo phát tán ô nhi m h u c (DO, BOD) theo dòng sông và ữ ơ ng (N, P) theo dòng sông và theo th i gian; ờ ồ ngu n ừ ng hóa…); D báo xâm nh p m t và ặ ướ ướ ấ i đ t; ễ ễ ậ ặ ấ

c d t trong sông, bi n; Các mô hình ch t l ng n ấ ượ theo th i gian; D báo phát tán ô nhi m dinh d ự D báo phát tán các ch t đ c b n v ng (kim lo i n ng, hydrocacbon đa vòng th m) t ấ ộ ề ữ th i; D báo ô nhi m h ch a (ô nhi m h u c , phú d ậ ễ ồ ứ c d phân tán ch t ô nhi m trong n ướ ướ ấ D báo lan truy n ô nhi m nhi ệ ề ữ ơ ự ể ự ễ

Các mô hình d báo lan truy n d u; Các mô hình d báo b i l ng, xói l b sông, h , bi n; ề ầ ồ ắ ự ự ở ờ ể ồ

Các mô hình d báo lan truy n đ n; ộ ồ ự ề

Các mô hình d báo lan truy n ch n đ ng; ự ề ấ ộ

Các mô hình d báo đ a ch n. ự ấ ị

ệ ử ụ ươ ể

ư ầ ữ ỏ ả ự ứ ả ầ ủ ầ

Nh ng l u ý trong vi c s d ng ph ph ng g n đúng v i đi u ki n t ớ chính xác; c n ki m ch ng k t qu d báo v i th c t ể ng pháp này là: ph i l a chon đúng mô hình có th mô ủ nhiên c a vùng nghiên c u; s li u đ u vào ph i đ y đ , ố ệ ả ự ệ ự ế . ự ế ề ứ ầ ớ

1.2.3 Ph ng pháp vi n thám và GIS ươ ễ

ng pháp vi n thám d a trên c s gi ự i đoán các nh v tinh t ả ơ ở ả ệ ạ

c m t cách t ng th ễ ầ ự ự ộ ượ ề ể

ổ ử ụ ả ậ ấ

i khu v c d án, k t h p ế ợ Ph ươ ể s d ng các ph n m m GIS (Acview, Mapinfor, ...) có th đánh giá đ ử ụ hi n tr ng tài nguyên thiên nhiên, hi n tr ng th m th c v t, cây tr ng, đ t và s d ng đ t ấ ồ ệ cùng v i các y u t ự khác. t ệ ạ nhiên và các ho t đ ng kinh t ạ ộ ế ố ự ạ ớ ế

2. XÁC Đ NH TÁC Đ NG THEO PH NG PHÁP LI T KÊ Ộ Ị ƯƠ Ệ

t kê 2.1 B ng li ả ệ

- N c ướ

M c đ tác đ ng ạ ủ ự ứ ộ ộ ườ ng ch u tác ị Ho t đ ng c a d ộ án Thành ph n môi tr ầ đ ngộ

- Không khí

- Dân c _Xã h i ộ ư

+ + Thu gom n ướ c th i ả + +

- Không khí

- N cướ

+ + Kh mùi n ử ướ c th i ả + +

- N cướ

- X tràn ả

- N cướ

X n c th i đã x lí ả ướ ử ả - -

- N cướ

+ + L c rác ượ

- N cướ

- Không khí

- i tháp ạ X lý mùi t ử ph n ng ả ứ + +

- N cướ

-

- Không khí

- Đ tấ

ủ ạ - Sinh ho t c a công nhân -

- N cướ

Ch nh pH + + ỉ

B ng 2.1 t kê m c đ tác đ ng t ả B ng li ả ệ ừ ơ ộ ị

ộ Nghè đ n các thành ph n môi tr ng t các ho t đ ng c a tr m b m Nhiêu L c - Th ạ ủ ng ng ươ ứ ầ ứ ộ ế ạ ộ ườ

Chú thích - : tác đ ng x u ấ ộ

- - : tác đ ng r t x u ấ ấ ộ

+: tác đ ng t t ộ ố

+ + : tác đ ng r t t t ấ ố ộ

Gi i trình và nh n xét ả ậ

c th i thì ta có th đi u ti ả khi b m n ế ộ ủ t đ ế ượ ể ề ướ ướ ề

Thu gom n ả khúc kênh bên c nh đó kh năng khu ch tán mùi ra xung quanh cũng s gi m. c ch đ th y tri u c a ủ ẽ ả c th i: ạ ơ ả ế

ng môi tr c sau khi đ ướ ượ

c kh mùi ử c gi m đáng k , c i thi n môi ả xét đ n ch t l c th i: ế ả ấ ượ ả ườ ấ ướ ơ ượ ề ể ả ệ

c đ u ra. Kh mùi n ử i tr m b m, c m quan v mùi gi m cho th y mùi đã đ t ạ ạ ng không khí xung quanh và gi m ô nhi m mùi trong ngu n n tr ả ườ ng không khí và n ả ồ ướ ầ ễ

t quá m c cho phép thì n c s đ ả ả ế ướ ứ

khi l u l ư ượ ộ c th i đ n tr m v ượ ầ ướ ẽ ượ ả ệ ả ng n ị c x tràn c đánh ượ ấ ả ấ

X tràn: ạ ra kênh Nhiêu L c - Th Nghè, tuy nhiên do t n su t x y ra th p nên vi c x tràn đ giá m c đ tác đ ng x u th p. ộ ở ứ ộ ấ ấ

ử ệ ả ả ưở ấ ng l n đ n ch t ế ớ

i đó. X n ả ướ l ng n ượ vi c pha loãng dòng th i ra sông Sài Gòn gây nh h c th i đã x lý: ả c sông và th y sinh v t t ủ ướ ậ ạ

L c rác: lo i b đ ượ ạ ỏ ượ c ph n l n ch t th i r n ra kh i dòng th i. ả ắ ầ ớ ả ấ ỏ

đ x lý mùi t ạ ử ả ứ ạ ầ ấ ể ử

i tháp ph n ng: ử i tháp c n dùng đ n hóa ch t; sau đó, n ế ị ộ

c đ u ra không quá ô nhi m nên ch đánh giá tác đ ng th p. X lý mùi t hóa ch t sau khi kh mùi s đ ẽ ượ ấ n ễ ướ ầ c ch a ứ ướ c th i ra kênh Nhiêu L c - Th Nghè. Tuy nhiên, ch t l ấ ượ ng ấ ả ỉ ộ

ạ ộ ậ ả ậ

ẽ ấ

ng đ t và không khí còn n ng t ạ ộ ườ ướ ưở ả ấ

ả ắ ả c th i sinh ho t x tràn s nh h ạ ả ng công nhân không nhi u nên l c, tuy nhiên, do s l ố ượ ượ ề ễ

trong quá trình v n hành nhà máy c n ph i có công nhân v n hành Ho t đ ng c a công nhân : ầ ủ ả c th i và ch t th i r n có nh tuy nhiên các ho t đ ng c a công nhân s phát sinh ra n ướ ủ ớ i môi tr ng t h i ẽ ả ớ ưở ngu n n ng ô nhi m phát sinh ồ ướ c đánh giá là th p. đ ượ ấ

Ch nh pH : giúp n c tr v tr ng thái trung tính phù h p v i các lo i sinh v t n c. ỉ ướ ở ề ạ ậ ướ ạ ợ ớ

fi ệ ượ ằ Theo k t qu đánh giá đ ả ấ

ươ ự ủ ướ

ộ ộ ế ề ữ ng pháp li ố ớ ộ ế

ườ ng khí và n ữ t, có nh ng thay đ i rõ r t so v i ch t l ổ ữ

ườ ế

ơ t kê cho th y, ho t đ ng c a tr m b m ạ ạ ộ c đ t. Tuy ng khí, n ấ ệ ử c. Do vi c x lý ướ ng ban đ u nên ấ ượ c ướ ự ả ớ ng không khí là tích c c. Môi tr ườ ấ ầ ng n ệ ằ ộ ớ

ạ ự ng n c b ng ph đã có nhi u tác đ ng tích c c và tiêu c c đ i v i các lo i môi tr ạ ự nhiên, nh ng tác đ ng ch y u là nh ng tác đ ng đ n môi tr ủ ế ườ khí phát sinh trong dòng th i khá t ệ ố ả h u h t các tác đ ng c a tr m b m đ n môi tr ơ ủ ộ ầ có th th y là tác đ ng tích c c và tiêu c c khá cân b ng v i nhau, và cũng cho th y hi u qu c là v n còn h n ch . c a tr m b m đ n môi tr ế ơ ủ ế ể ấ ạ ự ẫ ườ ướ ế ạ

2.2 Các v n đ môi tr ng quan tr ng ấ ề ườ ọ

ng quan tr ng đ ể ề ấ ả ị ườ ọ ượ ạ c xác đ nh cho tr m ị

• L

D a vào b ng 2.1 có th xác đ nh các v n đ môi tr ự b m là: ơ

• Mùi c a n

ng n c th i t các qu n huy n đ vào kênh Nhiêu L c - Th Nghè tr c đây. ượ ướ ả ừ ệ ậ ộ ổ ị ướ

c th i dòng th i đ u vào. ủ ướ ả ầ ả

c và x lý mùi là r t t ộ ủ ệ ử

ứ ộ ề ơ ộ ệ ấ ố ậ ử

ướ c xác đ nh là v n đ môi tr ố ớ ủ ượ ủ ả ị t, cũng nh có ư ướ ề ề ư c và x lý mùi, vì v y v n đ v l u ấ ạ ng quan tr ng, và tr m ọ ấ ườ ề

t hai v n đ trên. Do m c đ tác đ ng c a tr m b m đ i v i vi c thu n ạ khá nhi u thành ph n ch u tác đ ng c a vi c thu n ị l ượ b m đã gi ơ ầ ng dòng th i và mùi hôi c a nó đ ề i quy t khá t ế ả ấ ố

3. XÁC Đ NH TÁC Đ NG THEO PH NG PHÁP S Đ L Ộ Ị ƯƠ I Ơ Ồ ƯỚ

3.1 S đ l i ơ ồ ướ

S đ l i th hi n nh ng tác đ ng đ n môi tr ng t các ho t đ ng c a tr m b m Nhiêu L - Th Nghè S đ 3.1 ơ ồ ơ ồ ướ ể ệ ữ ế ộ ườ ừ ạ ộ ủ ạ ơ ộ ị

Nh n xét ậ

ng thông qua s đ l ộ ơ ồ ướ

ng pháp nghiên c u tác đ ng môi tr ứ ạ ộ ủ ạ ộ ườ ơ ữ ạ ộ i, ta đánh ơ

các ho t đ ng c a tr m b m đã t o nên nh ng tác đ ng s ng. Thông qua ph ươ c các tác đ ng t giá đ ượ c p, th c p đ n môi tr ế ứ ấ ấ ừ ườ

ấ ề ậ ạ

ng n ạ ộ ườ

ướ ờ ố i kênh Nhiêu L c - Th Nghè, t ộ ừ

ạ ơ ư ả đó nâng cao ch t l ấ ượ ọ ả ị

i các khu v c đ ộ S đ cho th y có r t nhi u ho t đ ng trong qua trình v n hành tr m b m t o nên m t ơ ồ c, khí, đ i s ng dân c … nh gi m ô nhi m s tác đ ng tích c c đ n môi tr ễ ộ ư ố ng cu c ng n môi tr ộ ướ ườ ả i hai b c a kênh, c i thi n m quan đô th và quan tr ng là gi m s ng c a c ng đ ng t ủ ộ ố t t ng p l ậ ụ ạ ấ ự ế c m t t ặ ạ ạ ồ ự ượ ị ệ ờ ủ c tr m b m thu h i n ạ ỹ c th i. ả ồ ướ ơ

ộ

ủ ạ ộ ng đ n s c kh e ng ế ứ ỏ ơ

ữ i tr m b m, l n h n là nh h ớ ơ ạ ạ ự ế ạ i lao đ ng t ườ ạ ộ ự ế ả ả

Bên c nh đó, ho t đ ng c a tr m còn có nh ng tác đ ng tiêu c c đ n môi tr ư ng nh ườ ạ ự ng tiêu c c nh h ưở ộ ưở ả đ n l u v c sông Sài Gòn do ho t đ ng pha loãng tr c ti p dòng th i ra sông sau khi đã ế ư ự x lý ph n l n rác và mùi. ử ầ ớ

3.2 Các v n đ môi tr ng quan tr ng ấ ề ườ ọ

• Tình tr ng ng p úng t

Các v n đ môi tr ng quan tr ng đ c xác đ nh: ề ấ ườ ọ ượ ị

•

ậ ạ ạ i các qu n huy n trên đ a bàn thành ph . ố ệ ậ ị

nh h ng c a dòng th i đ c pha loãng t i sông Sài Gòn. Ả ưở ả ượ ủ ạ

ộ ể ệ ự ủ

ạ ạ ạ ị

ệ ả

c th i đó ch m i đ ng n ơ ơ ộ ặ ủ ỉ ớ ượ ử ờ ố ả ự ướ ả

i v lâu dài. Hai v n đ trên th hi n rõ tác đ ng tích c c và tiêu c c c a tr m b m đ i v i các lo i ạ ấ ố ớ ự ề c gi m ng khác nhau. Tình tr ng ng p úng đô th thông qua tr m b m đã đ môi tr ả ườ ậ ượ ạ i khu v c và c i thi n b m t c a đô th nh ho t đáng k , nâng cao đ i s ng dân c t ờ ị ư ạ ể đ ng thu gom n ử c x lý s b và x c th i. Tuy nhiên l ượ ơ ộ ướ ộ lý mùi r i pha loãng ra sông, gây ra nh ng nguy c t n t ữ ồ ơ ồ ạ ề

4. XÁC Đ NH TÁC Đ NG THEO PH NG PHÁP MA TR N(Leopold) Ộ Ị ƯƠ Ậ

4.1 L p b ng ma tr n ậ ả ậ

Thành ph n ầ

môi tr ngườ

C nhả quan S cứ kh e ỏ Ho t đ ng ạ ộ Ch tấ th iả r nắ Th yủ sinh v tậ An toàn lao đ ngộ Ch tấ nượ l g khôn g khí tr m b m Ch tấ nượ l g n cướ m tặ ơ ạ

Cơ sở hạ t ngầ - Giao thông

1 Thu gom n 1 1 1 1 1 ướ c th i ả

X tràn ra kênh 1 1 1 1 1 ả

L c rác 0 0 1 1 0 1 ượ

Thu khí trong nhà x 1 1 1 ngưở

1 1 S d ng hóa ch t ấ ử ụ

X lý mùi 1 1 1 1 ử

0 1 1 1 Ho t đ ng c a công nhân ủ ạ ộ

Pha loãng 0 1 1 1

B ng 4.1 ả ả ậ ề ủ ơ ộ ị

B ng ma tr n v tác đ ng c a các ho t đ ng t ộ Nghè đ n các thành ph n môi tr ế ạ ộ ầ i tr m b m Nhiêu L c - Th ạ ạ ng ườ

Chú thích:

Tác đ ng và nh h ng đáng k ả ộ ưở ể

Tác đ ng và nh h ng không đáng k ả ộ ưở ể

Không có tác đ ng và nh h ng ả ộ ưở

Gi i trình và nh n xét ả ậ

ạ ộ ệ ậ ủ ạ ơ

ườ ậ ầ

ậ

ng n c đ ướ ậ

Thu gom n ả ướ tác đ ng đ n nhi u thành ph n môi tr ề ế ộ ph đ ố ượ Nghè. Dòng kênh không còn ti p nh n n không còn b c mùi hôi nh h c th i: Đây là ho t đ ng quan tr ng c a vi c v n hành c a tr m b m có ọ ủ ng. N c th i sinh ho t c a 7 qu n trong thành ạ ủ ả ướ ị c thu gom t p trung không còn x th i tr c ti p vào kênh Nhiêu L c – Th ế ả ả ự ệ c c i thi n, c th i nên ch t l ấ ượ ả ng đ n các h dân s ng xung quanh. Th y sinh và các ộ ướ ượ ả ủ ế ưở ế ả ố ố ộ

i và phát tri n. Ngoài ra, vi c thu gom n ể ồ ạ ệ ề

t c a đô th , vì v y c s h t ng phát tri n và giao thông s đ c thu n l loài cá có th t n t ng p l ị ậ ụ ủ ề ậ ơ ở ạ ầ ể c s gi m đ ướ ẽ ả ẽ ượ c v n đ ượ ấ i. ậ ợ

ng c ng chính có l u l ng l n, v ớ ư ượ ượ

ả ấ ủ ẽ ướ ượ ướ ộ ượ ễ

c th i vào đ ng n c do n ặ

ự ế ế ộ ng d n đ n b nh h t quá công X tràn ra kênh: Khi n ố ề c x tràn tr c ti p ra kênh Nhiêu L c. Đi u su t c a nhà máy thì l c phát c x tr c ti p ra kênh, mùi hôi đ này s làm ô nhi m n ả ượ tán. Các lo i cá và th y sinh g p tr c ti p ch t ô nhi m đ t ng t không thích ng k p có ị ứ ộ ấ ủ ạ ng. th d n đ n ch t. C nh quan môi tr ẫ ả ế ườ ả c d s đ ướ ư ẽ ượ ả c th i đ ướ ự ế ườ ả ự ễ ế ị ả ể ẫ ưở ế

c rác: Đây là công đo n gi m b t ô nhi m trong n ượ ạ ả

ướ c x lý. Ngoài ra, l ệ ượ c ra tr c rác cũng phát sinh c vào ễ ớ ng ch t th i r n khá l n c n đ ớ ầ ượ ử ả ắ ượ ấ

c khi x n ng đ n c nh quan cũng nh lan truy n ô nhi m. L ra l sông Sài Gòn đ không nh h ể c. Vi c l ượ ư ả ướ ể ướ ề ế ả ưở ả

ạ ả ơ

mùi c a n ưở ả ủ ướ ầ ồ ầ ỏ

ng: Góp ph n làm s ch không khí trong tr m b m do nh h c th i phát sinh, đ ng th i cũng góp ph n b o v s c kh e, môi tr ầ ạ ả ệ ứ ữ ệ ố ờ ệ ậ ử ệ ộ

ưở ng Thu khí trong nhà x ng t ườ ừ lao đ ng cho công nhân làm vi c. Vi c v n hành và s a ch a h th ng thu khí c n đ m ả b o an toàn lao đ ng. ả ộ

ấ ượ ử ụ c s d ng là Javen v i s l ng l n, nên vi c v n chuy n, l u tr c n đ c s d ng đ x lý khí th i sau khi nó đ ớ ố ượ ả ệ ậ ể ử ớ c thu gom. Hóa ch t ấ ả c đ m ượ ư ữ ầ ượ ể

Hóa ch t: Hóa ch t đ ấ đ ượ ử ụ b o an toàn. ả

c đ a vào tháp x lý đ kh mùi hôi ch

ướ

i. Do đó, ô nhi m khí s đ ch t ô nhi m l ấ ử ể ẽ ượ ễ ễ ạ

ủ 2S sinh ra. N c có pha dung d ch hóa ch t x lý s tác d ng v i khí th i và ả c ướ c và n ườ ng ử ử ể ớ ẽ ụ c chuy n sang ô nhi m n ễ ướ c x ra môi tr ượ ả ử

X lý mùi: Sau khi thu gom, khí th i s đ ả ẽ ượ ư ử y u là do H ị ế gi ữ ấ này c n đ ầ ượ s không làm nh h ẽ c đem đi x lý. Khí sau khi x lý không còn mùi hôi đ ả ử ng đ n dân c xung quanh. ư ưở ế

đây ạ ở

c x lý. Ho t đ ng công nhân: Do tr m b m ho t đ ng 24/24 nên công nhân sinh ho t cũng r t nhi u s phát sinh n ề ẽ c th i và ch t th i r n sinh ho t c n đ ả ắ ạ ầ ượ ử ạ ộ ấ ạ ộ ấ ạ ướ ơ ả

fi ộ ạ ủ ả

ườ c d dàng m c đ ể

V y các tác đ ng c a tr m b m Nhiêu L c - Th Nghè đ n môi tr ươ ố ượ ầ

ậ ự ề ấ ủ ộ ạ ễ ượ ng b nh h ưở ị ả ả ưở

ế ể ấ ườ c th i là ho t đ ng có nh h ạ ộ ể ướ ộ ứ ấ ấ

ị ng pháp này ta có th th y đ ng thành ph n môi tr ả ộ ng c a tác đ ng mang l i thì khó có th th y đ ạ ộ ng nh t và m c đ tác đ ng đáng k nh t. Tuy nhiên, đ có th ưở ng c tích c c và ự ứ ộ ng b i ho t ạ ở ng đ n nhi u ề ế ể ể ả c qua b ng ể ấ ượ ủ ạ ộ

ơ ộ tiêu c c đ u r t đáng k . Qua ph tác đ ng c a ho t đ ng và s l ạ ộ đ ng đó. T i đây, ho t đ ng thu gom n ộ thành ph n môi tr ườ ầ hi u rõ h n v nh h ề ả ơ ể trên.

4.2 Các v n đ môi tr ng quan tr ng ấ ề ườ ọ

ng quan tr ng đ đây là thu gom n ướ

ả ọ ưở ượ ự ế ườ

ng nh : khí, n ư ụ ể ủ ả

ườ c thu gom s có nh h ẽ ứ c m t gián ti p t ướ ả ướ ư ả ạ ậ ế ạ ặ ị

ộ ỏ ủ

i Nhiêu L c - Th Nghè, ch ng ng p úng s ố i dân t ườ i nh quá trình t c đ m b o, góp ph n giúp kênh t h i ph c l ơ ở ạ ầ ả ụ ạ ạ ự ờ

ả c th i. N c th i c l a ch n V n đ môi tr ướ ọ ở ề ấ ơ ở ng đ n các v n đ môi tr đ c m t, c s ề ặ ấ ượ h t ng _ giao thông, s c kh e, th y sinh v t, c nh quan. C th nh c i t o môi ạ ầ ậ ỏ ẽ tr ườ i hai bên kênh giúp phát tri n c s h t ng và giao thông, s c kh e c a ng ứ ạ làm s ch, t o cũng đ ạ ự ồ nên v đ p c nh quan đô th xanh- s ch- đ p. ẹ ng không khí và n ể ượ ả ẻ ẹ ả ầ ị ạ

5. NH N XÉT CHUNG Ậ

5.1 So sánh và nh n xét ậ

ề ể ư ủ ậ ộ

ươ ế ề ự ề ứ ộ ườ ầ

ữ ự ừ ệ ộ

ng liên quan. Tuy nhiên v m c đ , tính chi ti ự ề ứ ộ ố ủ ọ

ng. ạ ng pháp trên đ u giúp ta có th đ a ra nh n xét v s tác đ ng c a các ho t Các ph t cũng đ ng đ n các thành ph n môi tr ế ộ đó ta cũng có t gi a tác đ ng tích c c hay tiêu c c là khá khác nhau, t nh phân bi ư nh ng nh n đ nh khác nhau v m c đ quan tr ng c a m t s tác đ ng đ n môi ữ ế ộ ộ ị ậ tr ườ

c các v n đ môi tr ượ ươ ườ ề

ấ ọ ị

ng pháp trên ta đ a ra đ ộ ề ộ ố ộ ổ ậ ả

ấ ề ư ệ ả ng quan tr ng cho tr m ạ ọ ươ ng c đ a ra là khác t ượ ư i quy t tình c th i gi ế ả ướ ng phía sau c a tác đ ng đó. Tuy ộ ủ ữ ệ ạ ạ ậ

T ba ph ư ừ b m Nhiêu L c - Th Nghè. Nhìn chung, v n đ quan tr ng đ ơ quan nhau v m t s n i dung n i b t nh vi c thu gom n tr ng ng p úng t ưở ậ nhiên v n có s khác nhau trong vi c nhìn nh n v n đ . ề ự ẫ i các qu n huy n và nh ng nh h ệ ậ ấ

ả ữ ệ ề ậ ị

ng pháp B ng li ườ t kê giúp ta d dàng đ a ra nh ng nh n đ nh v nh ng thành ữ ả ng chính y u nào đã ch u tác đ ng cũng nh so sánh m t cách đ n gi n ư ộ ễ ị ư ế ộ ơ

Ph ph n môi tr nh t v m c đ tác đ ng và đó là tiêu c c hay tích c c. ươ ầ ấ ề ứ ộ ự ự ộ

ng pháp S đ l ươ ơ ồ ướ

ậ ng, t ầ ườ i cho ta nh n đ nh rõ ràng v m i t ộ ộ ỗ

ề ố ươ ậ ệ ươ ữ

ộ ủ

ườ ạ

t trong m i lo i thành ph n môi tr ể ệ ẳ ủ ỗ ơ ươ ặ

i. Ph ạ ng quan gi a các ho t ị ữ đ ng và các thành ph n môi tr đó nhìn nh n tác đ ng theo m t chu i logic ộ ừ t ứ ấ t rõ ràng nh ng tác đ ng th c p ng quan l n nhau. Ph ng pháp còn giúp phân bi ươ ẫ theo trình t th i gian, không gian và phân chia m t cách rõ ràng tác đ ng c a các vùng ộ ộ ự ờ ạ riêng bi ng thông qua vi c hi u rõ quy trình ho t ể ầ ệ đ ng c a tr m b m. Đây chính là đ c đi m n i b t h n h n c a ph ng pháp này so ổ ậ ơ ủ ộ v i hai ph ớ ạ ng pháp còn l ươ ạ

ng pháp Ma tr n khá gi ng v i ph ng pháp B ng li t kê ớ ươ ở ỗ

ấ ươ ẽ ễ ả

ả ộ c rõ ràng h n thành ph n môi tr ự ị ả ườ ơ

ưở ễ ị ầ ư

ng quan tr ng t Ph ố nhìn th y thành ph n môi tr ườ tr n ta nhìn th y đ ấ ậ nh t t ấ ừ và t ừ ch cho phép d dàng ệ ng nào s ch u tác đ ng. Tuy nhiên, d a vào B ng ma ề ng nhi u nhi u ho t đ ng khác nhau, cũng nh đánh giá m c đ m t cách d dàng h n ơ ơ ho t đ ng c a tr m b m. ủ ng nào ch u nh h ứ ộ ộ ạ ộ ừ ậ ầ ượ ạ ộ ượ ề đó đ a ra đ ư c v n đ môi tr ề ườ ạ ấ ọ

ng pháp S đ l i, tuy nhiên ư ề ươ ơ ồ ướ

Ph ươ l i c n nhi u d li u cho vi c đánh giá. ạ ầ ng pháp này không ph c t p v trình bày nh ph ứ ạ ệ ề ữ ệ

5.2 Lý gi iả

ng pháp mà k t qu đánh giá đ c thông ự ươ ạ ế ả ượ

• M i lo i khác nhau cho ta cái nhìn khác nhau v m t t ng th tác đ ng t

Do s trình bày khác nhau gi a các lo i ph ữ qua đó cũng có s sai khác. S khác nhau đó có th là do: ự ự ể

ề ặ ổ ể ạ ộ ừ ạ tr m

ỗ b m.ơ

ng pháp, th hi n rõ theo th i gian hay đánh giá ể ệ ủ ươ ờ

• Tính ch t th hi n c a m i ph ỗ theo m c đ tác đ ng, s l ố ượ

ng thành ph n ch u tác đ ng. ấ ứ ộ ộ ầ ộ ể ệ ị

TÀI LI U THAM KH O Ả Ệ

ng đ i v i d án đ u t ườ ệ ẫ ộ ầ ư.

ng. C c th m đ nh và đánh giá tác đ ng môi tr ố ớ ự ng. [1] H ng d n chung v th c hi n đánh giá tác đ ng môi tr ướ T ng c c môi tr ẩ ụ ề ự ụ ườ ổ ộ ị ườ

[2] Pollution prevention and Abatement Handbook- Toward cleaner product 1998. The World Bank Group in collaboration with United Nations Environment Programme.

[3] V ng Quang Vi t, ng ươ ệ Bài gi ng Đánh giá tác đ ng môi tr ả ộ ườ , 2014.