TIỂU LUẬN MÔN HỌC QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI CHÍNH
Chuyên đề: Khủng hoảng tài chính và Quản trị rủi ro
Giáo viên Hướng dẫn: TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Nhóm Sinh viên thực hiện:
1. Nguyễn Thanh Tuấn – Nhóm trưởng
2. Nguyễn Xuân Sơn
3. Lê Thanh Tùng
2013
Tiểu luận môn học: Quản trị Rủi ro Tài chính GVHD: TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Nhóm 1 – Cao học TCDN Ngày 2 Trang 2
QUẢN TRỊ RỦI RO VÀ KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH
I. Giới thiệu
Cuộc khủng hoảng Tài chính toàn cầu hiện nay đã làm bộc lộ rất nhiều sai sót trong nhận thức, quản
lý, điều hành của các tổ chức kinh tế, các quốc gia, đặc biệt là trong Quản trị rủi ro. Đã có rất nhiều
bài nghiên cứu về thất bại trong quản trị rủi ro và khủng hoảng.
Với 3 bài nghiên cứu Khủng hoảng tài chính - Đâu là sự thất bại của quản trị rủi ro của Gabriele
Sabato; Quản trị rủi ro tối ưu trước, trong và sau khủng hoảng tài chính 2008-2009 của Michael
McAleer, Juan-Angel Jimenez-Martin và Teodosio Pérez-Amaral; và Một khuôn khổ cho quản trị
rủi ro của Kenneth A. Froot, David S. Scharfstein and Jeremy C. Stein nhóm thuyết trình mong
muốn đưa ra một cái nhìn toàn diện về sự liên quan của thất bại Quản trị rủi ro và khủng hoảng tài
chính, cũng như giải pháp khắc phục sai lầm theo quan điểm của các bài nghiên cứu này.
Mục tiêu nhằm làm rõ các vấn đề:
1. Phải chăng thất bại trong QTRR dẫn đến Khủng hoảng tài chính?
2. Nguyên nhân thất bại của QTRR?
3. Phác thảo Một chương trình QTRR trong tương lai sẽ như thế nào và vai trò của Giám đốc
quản lý rủi ro (CRO) sẽ thay đổi thế nào?
Để tiện trình bày, nhóm chọn đề mục Quản trị rủi ro và Khủng hoảng tài chính nhằm khái quát,
phác họa những thất bại của Quản trị rủi ro, chỉ ra cho người đọc một cái nhìn đúng đắn hơn về quá
trình Quản trị rủi ro tài chính, nguyên nhân nào dẫn đến thất bại này. Từ đó giới thiệu cách xây
dựng một mô hình Quản trị rủi ro hiệu quả hơn cũng như phác thảo Một chương trình Quản trị rủi
ro (QTRR) trong tương lai sẽ như thế nào và và vai trò của các CROs sẽ thay đổi thế nào.
Kết cấu bài thuyết trình gồm các phần:
Phần I. Tổng quan về Rủi ro và Quản trị rủi ro
1. Một số khái niệm về rủi ro
1.1. Rủi ro
1.2. Bất định
1.3. Thất bại của QTRR trong quan niệm Rủi ro và Bất định.
2. Quản trị rủi ro tài chính
2.1. Khái niệm:
2.2. Vì sao phải quản trị rủi ro
2.3. Các công cụ phái sinh
Tiểu luận môn học: Quản trị Rủi ro Tài chính GVHD: TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Nhóm 1 – Cao học TCDN Ngày 2 Trang 3
Phần II. Quản trị rủi ro và Khủng hoảng tài chính
1. Tổng quan về tình hình thực hiện QTRR thời gian qua. Phải chăng thất bại trong QTRR dẫn đến
Khủng hoảng tài chính.
2. Nguyên nhân thất bại của QTRR.
3. Một chương trình QTRR trong tương lai sẽ như thế nào và vai trò của CRO sẽ thay đổi thế nào.
Phần III. Kết luận
Tài liệu tham khảo
Tiểu luận môn học: Quản trị Rủi ro Tài chính GVHD: TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Nhóm 1 – Cao học TCDN Ngày 2 Trang 4
Phần I. Tổng quan về Rủi ro và Quản trị rủi ro
1. Một số khái niệm về rủi ro
1.1. Rủi ro
Khái niệm: Rủi ro nói chung là một khái niệm tổng quát trong bất kỳ một tổ chức, hay cá nhân nào
mà mỗi khi chúng ta làm việc, sinh sống hay thực hiện hoạt động gì thì cũng phải gánh chịu rủi ro.
Rủi ro được định nghĩa là một thuật ngữ chứa 2 thuộc tính:
+ Tính không chắc chắn: nghĩa là một biến cố nào đó xảy ra trong tương lai mà hôm nay chúng ta
không có khả năng biết được nó sẽ xảy ra hay không xảy ra. Tính không chắc chắn được biểu hiện
phần lớn dựa trên xác suất. Rủi ro càng cao thì xác suất xảy ra càng lớn và ngược lại.
+ Tính tổn thất: nghĩa là khi rủi ro xảy ra thì nó gây thiệt hại đo lường được bằng tiền. Rủi ro càng
lớn thì tổn thất càng lớn, độ lớn của rủi ro phụ thuộc vào độ lớn của tổn thất.
Rủi ro được đo lường bằng xác suất xảy ra và tổn thất khi nó xảy ra.
Phân loại:
+ Rủi ro kinh doanh: Rủi ro của một nghành nghề, xảy ra trong một chu kỳ kinh doanh của công ty.
Rủi ro kinh doanh có tính đặc thù, khác nhau giữa các nghành nghề.
+ Rủi ro hệ thống: là những rủi ro chung mà mọi tổ chức cá nhân đều phải gánh chịu.
+ Rủi ro Tài chính: Là rủi ro kiệt giá tài chính, rủi ro do các yếu tố thị trường như lãi suất, tỷ giá,
lạm phát, cung tiền, dự trữ, thuế, giá nguyên vật liệu … các chính sách khác, giá hàng hóa khác
thay đổi làm dòng tiền kỳ vọng của một danh mục, tài sản, công ty, định chế tài chính … bị thiệt
hại; và nhiều rủi ro khác
Phòng chống:
Dưới góc độ cổ đông: Rủi ro dưới góc độ nghành nghề có thể được phòng tránh bằng đa dạng hóa
danh mục đầu tư.
Dưới góc độ nhà quản lý: Rủi ro chu kỳ có thể được chuyển giao cho bên thứ ba là bảo hiểm.
1.2. Bất định:
Khái niệm bất định ban đầu đưa ra để ám chỉ những cái nằm ngoài sự hiểu biết của con người, bất
định là những cái mà người ta chưa biết. Trong thế giới tài chính những điều chưa khám phá được
là sự bất định.
1.3. Thất bại của QTRR trong quan niệm Rủi ro và Bất định.
Từ trước đến nay người ta xem rủi ro và bất định là một và đây là thất bại lớn của thế giới chúng ta.
Khi không làm rõ sự khác nhau giửa 2 khái niệm này. Khi xem chúng là một thì chúng ta dễ gặp
thất bại bởi vì xét dưới góc độ đo lường thì rủi ro là những cái đo lường được trong khi bất định là
Tiểu luận môn học: Quản trị Rủi ro Tài chính GVHD: TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Nhóm 1 – Cao học TCDN Ngày 2 Trang 5
những cái mà người ta chưa biết nên không thể đo lường, hay nói đúng hơn chúng ta có thể biết
được bất định là gì nhưng không thể tính toán được xác suất xảy ra bất định.
Các nội dung về bất định và Thất bại của QTRR trong quan niệm rủi ro và bất định sẽ được trình
bày rõ hơn trong phần Tổng quan về tình hình thực hiện QTRR thời gian qua.
2. Quản trị rủi ro tài chính
2.1. Khái niệm:
Quản trị rủi ro tài chính nói ngắn gọn là môn học về giao dịch phái sinh (Phòng ngừa và đầu cơ
bằng các công cụ phái sinh).
Quản trị rủi ro tài chính cung cấp những kiến thức về các chiến lược phòng ngừa rủi ro thông qua
các công cụ phái sinh hiện đại trên thị trường chứng khoán, thị trường ngoại hối, thị trường tiền tệ
và hàng hóa, cách thức tổ chức một chương trình quản trị rủi ro theo đúng những chuẩn mực quốc
tế.
2.2. Vì sao phải quản trị rủi ro
Quản trị rủi ro là để đảm bảo rằng các công ty có sẵn tiền mặt để thực hiện đầu tư tăng giá trị.
Một khuôn khổ cho quản trị rủi ro, tác giả Kenneth A. Froot, David S. Scharfstein and
Jeremy C. Stein.
Trong những năm gần đây, các nhà quản trị đã ngày càng nhận thức được tổ chức của họ có thể bị
ảnh hưởng bởi những rủi ro ngoài tầm kiểm soát . Trong nhiều trường hợp, biến động của các biến
số kinh tế và tài chính như tỷ giá hối đoái, lãi suất và giá hàng hóa có tác động bất ổn lên chiến
lược và kết quả thực hiện của công ty. Về nguyên tắc, các công ty có thể cách ly bản thân họ khỏi
rủi ro về giá và tỷ giá bằng cách sử dụng thị trường phái sinh.
Trong thời Trung cổ, phòng ngừa rủi ro được thực hiện dễ dàng hơn bằng việc tạo ra các thị trường
tương lai. Thay vì mua và lưu trữ các loại nông sản, người tiêu dùng có thể đảm bảo sự sẵn có và
giá cả của nông sản bằng cách mua nó với điều kiện giao hàng ở một mức giá và ngày xác định
trước. Và nông dân có thể phòng ngừa rủi ro mà nông sản của họ sẽ giảm giá bằng cách bán giao
sau ở một mức giá xác định trước.
Gần đây hơn, các công ty cổ phần đại chúng lớn đã nổi lên như là người dùng chính của các công
cụ quản trị rủi ro và các sản phẩm tài chính mới nhất được thiết kế để cho phép các công ty phòng
ngừa hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, vẫn không rõ ràng lý do tại sao một công ty muốn phòng ngừa. Các công ty nói chung
thuộc sở hữu của nhiều nhà đầu tư nhỏ, mỗi người chỉ gánh vác một phần nhỏ của các rủi ro. Theo
Adolf A. Berle, Jr, và Gardiner C. Mean , trong Công ty hiện đại và tài sản tư nhân thì hình thức
công ty hiện đại của một tổ chức đã được phát triển một cách chính xác để cho phép các doanh
nghiệp phân tán rủi ro giữa nhiều nhà đầu tư nhỏ. Nếu đó là sự thật, thật khó để thấy lý do tại sao
chính bản thân các doanh nghiệp này cũng cần phải giảm thiểu rủi ro - nhà đầu tư có thể tự quản trị
