Năng su t lao đ ngấ ộ Qu n tr s n xu t và d ch vả ị ả ấ ị ụ
M C L CỤ Ụ
L i gi i thi uờ ớ ệ ......................................................................................................Trang 2
I/ Lý lu n c b n v năng su t lao đ ngậ ơ ả ề ấ ộ .........................................................Trang 3
1. Khái ni m v năng su t lao đ ngệ ề ấ ộ .................................................................Trang 3
2. Phân lo i năng su t lao đ ngạ ấ ộ .........................................................................Trang 3
3. Tăng năng su t lao đ ngấ ộ ................................................................................Trang 5
4. Các nhân t nh h ng đ n năng su t lao đ ngố ả ưở ế ấ ộ .........................................Trang 5
5. M i quan h gi a tăng Năng Su t Lao đ ng v i c ng đ lao đ ng, ti n l ng,ố ệ ữ ấ ộ ớ ườ ộ ộ ề ươ
hi u qu kinh t và kh năng c nh tranhệ ả ế ả ạ .........................................................Trang 5
6. Ch tiêu và ph ng pháp phân tích năng su t lao đ ngỉ ươ ấ ộ ...............................Trang 8
II/ Th c tr ng năng su t lao đ ngự ạ ấ ộ
t i m t t p đoàn ôtô n i ti ng – Toyotaạ ộ ậ ổ ế ..........................................................Trang 9
1. Gi i thi u chung v t p đoàn Toyotaớ ệ ề ậ ...........................................................Trang 9
2. H th ng s n xu t Toyotaệ ố ả ấ ...........................................................................Trang 11
3. D ch v chăm sóc khách hàngị ụ ......................................................................Trang 16
III/ Bi n pháp c i ti n năng su t lao đ ng t i Vi t Namệ ả ế ấ ộ ạ ệ ............................Trang 21
Tài li u tham kh oệ ả ............................................................................................Trang 24
Năng su t lao đ ngấ ộ Qu n tr s n xu t và d ch vả ị ả ấ ị ụ
L I GI I THI UỜ Ớ Ệ
Ngày nay v i s phát tri n m nh m c a khoa h c công ngh , xu h ng qu c t hoá,ớ ự ể ạ ẽ ủ ọ ệ ướ ố ế
toàn c u hoá cùng v i tính ch t kh c li t c a c nh tranh thì v n đ tăng năng su t laoầ ớ ấ ố ệ ủ ạ ấ ề ấ
đ ng tr thành v n đ s ng còn c a m t doanh nghi p. Các doanh nghi p đã quan tâmộ ở ấ ề ố ủ ộ ệ ệ
t i vi c khuy n khích tăng năng su t lao đ ng, trong c hi n t i và cho t ng lai.ớ ệ ế ấ ộ ả ệ ạ ươ
Các doanh nghi p Vi t Nam cũng không n m ngoài cu c cách m ng v năng su t này.ệ ệ ằ ộ ạ ề ấ
Đây là m t thách th c không nh nh ng l i mang đ n m t c h i vô cùng l n v l iộ ứ ỏ ư ạ ế ộ ơ ộ ớ ề ợ
nhu n, nâng v th doanh nghi p trên th ng tr ng, chi m lĩnh th tr ng m c tiêu,ậ ị ế ệ ươ ườ ế ị ườ ụ
m r ng th ph n.ở ộ ị ầ
M t trong các t p đoàn hùng m nh c a Nh t B n là Toyota, đ c xem nh m t ví dộ ậ ạ ủ ậ ả ượ ư ộ ụ
đi n hình cho vi c c i ti n năng su t và đ t đ c nhi u thành công. ể ệ ả ế ấ ạ ượ ề Toyota gây đ cượ
s chú ý l n đ u tiên c a th gi i vào nh ng năm 1980 khi mà khách hàng b t đ u nh nự ầ ầ ủ ế ớ ữ ắ ầ ậ
ra r ng xe Toyota có tu i th dài h n và ít s a ch a h n xe M . Ngày nay h là m tằ ổ ọ ơ ử ữ ơ ỹ ọ ộ
trong nh ng nhà s n xu t xe h i có lãi nh t trên th gi i, s n xu t xe h i ch t l ngữ ả ấ ơ ấ ế ớ ả ấ ơ ấ ượ
cao, theo th hi u c a ng i dùng, s d ng ít gi lao đ ng và hàng hóa t n kho. Đ nị ế ủ ườ ử ụ ờ ộ ồ ế
ngày hôm nay, Toyota v n ti p t c gia tăng s n xu t, phát tri n s n ph m và hòan thi nẫ ế ụ ả ấ ể ả ẩ ệ
quy trình.
K t c u g m 3 ph n:ế ấ ồ ầ
Ph n I: Lý lu n c b n v năng su t lao đ ng.ầ ậ ơ ả ề ấ ộ
Ph n II: Phân tích th c tr ng năng su t lao đ ng t i m t t p đoàn ôtô n i ti ng - Toyotaầ ự ạ ấ ộ ạ ộ ậ ổ ế
Ph n III: Bi n pháp c i ti n năng su t lao đ ng t i Vi t Namầ ệ ả ế ấ ộ ạ ệ
Năng su t lao đ ngấ ộ Qu n tr s n xu t và d ch vả ị ả ấ ị ụ
I. LÝ LU N C B N V NĂNG SU T LAO Đ NGẬ Ơ Ả Ề Ấ Ộ
1. Khái ni m v năng su t lao đ ng:ệ ề ấ ộ
-Năng su t ph n nh s gia tăng (s n ph m ho c giá tr ) c a quá trình s n xu t.ấ ả ả ự ả ẩ ặ ị ủ ả ấ
Năng su t đ c tính toán b ng cách so sánh gi a k t qu đ t đ c v i ngu nấ ượ ằ ữ ế ả ạ ượ ớ ồ
l c đã b ra.ự ỏ
-Theo Karl Marx thì NSLĐ là “s c s n xu t c a lao đ ng c th có ích”. NSLĐứ ả ấ ủ ộ ụ ể
th hi n k t qu ho t đ ng s n xu t có ích c a con ng i trong m t đ n v th iể ệ ế ả ạ ộ ả ấ ủ ườ ộ ơ ị ờ
gian nh t đ nh. Theo quan ni m truy n th ng: NSLĐ là t s gi a đ u ra và đ uấ ị ệ ề ố ỷ ố ữ ầ ầ
vào, là l ng lao đ ng đ t o ra đ u ra đó. NSLĐ đ c đo b ng s l ng s nượ ộ ể ạ ầ ượ ằ ố ượ ả
ph m s n xu t ra trong m t đ n v th i gian, ho c b ng l ng th i gian laoẩ ả ấ ộ ơ ị ờ ặ ằ ượ ờ
đ ng hao phí đ s n xu t ra m t đ n v s n ph m.ộ ể ả ấ ộ ơ ị ả ẩ
-N u đ u ra l n h n đ t đ c t m t đ u vào thì có th nói NSLĐ cao h n. Quanế ầ ớ ơ ạ ượ ừ ộ ầ ể ơ
ni m truy n th ng đ c p v m t tĩnh và ch y u nh n m nh v m t s l ng.ệ ề ố ề ậ ề ặ ủ ế ấ ạ ề ặ ố ượ
Còn theo quan ni m m i thì NSLĐ đ c hi u r ng h n, đó là tăng s l ng s nệ ớ ượ ể ộ ơ ố ượ ả
xu t đ ng th i v i tăng ch t l ng đ u ra. Đi u này có nghĩa là s d ng m tấ ồ ờ ớ ấ ượ ầ ề ử ụ ộ
l ng lao đ ng đ s n xu t m t kh i l ng l n các đ u ra có cùng ch t l ngượ ộ ể ả ấ ộ ố ượ ớ ầ ấ ượ
ho c ch t l ng cao h n. V i quan ni m nh v y, năng su t có th hi u là tr ítặ ấ ượ ơ ớ ệ ư ậ ấ ể ể ả
h n và nh n nhi u h n mà không t n h i đ n ch t l ng. NSLĐ không ch phơ ậ ề ơ ổ ạ ế ấ ượ ỉ ụ
thu c vào s l ng mà còn ph thu c r t l n vào ch t l ng, đ c đi m c a đ uộ ố ượ ụ ộ ấ ớ ấ ượ ặ ể ủ ầ
ra và tính hi u qu trong s n xu t.ệ ả ả ấ
-T nh ng quan ni m trên, ta có th ch ra r ng: NSLĐ là hi u qu s n xu t c aừ ữ ệ ể ỉ ằ ệ ả ả ấ ủ
lao đ ng có ích trong m t đ n v th i gian. Tăng NSLĐ không ch đ n thu nộ ộ ơ ị ờ ỉ ơ ầ
là ch tiêu ph n ánh l ng s n ph m s n xu t ra mà nó ph i ch ra đ c m iỉ ả ượ ả ẩ ả ấ ả ỉ ượ ố
quan h gi a năng su t– ch t l ng– cu c s ng– vi c làm và s phát tri n b nệ ữ ấ ấ ượ ộ ố ệ ự ể ề
v ng.ữ
2. Phân lo i năng su t lao đ ng:ạ ấ ộ
2.1. Phân lo i:ạ
Năng su t lao đ ngấ ộ Qu n tr s n xu t và d ch vả ị ả ấ ị ụ
2.1.1. Năng su t lao đ ng cá nhân:ấ ộ
-NSLĐ cá nhân là hi u qu s n xu t c a cá nhân ng i lao đ ng trong m t đ n vệ ả ả ấ ủ ườ ộ ộ ơ ị
th i gian. NSLĐ cá nhân có vai trò r t l n trong quá trình s n xu t. Nóờ ấ ớ ả ấ
th ng đ c bi u hi n b ng đ u ra trên m t gi lao đ ng. Vi c tăng hayườ ượ ể ệ ằ ầ ộ ờ ộ ệ
gi m NSLĐ cá nhân ph n l n quy t đ nh đ n s t n t i và phát tri n c aả ầ ớ ế ị ế ự ồ ạ ể ủ
doanh nghi p. Tăng NSLĐ cá nhân có nghĩa là gi m chi phí lao đ ng s ng d nệ ả ộ ố ẫ
đ n làm gi m giá tr cho m t đ n v s n ph m, giá thành s n xu t gi m, tăng l iế ả ị ộ ơ ị ả ẩ ả ấ ả ợ
nhu n c a công ty. NSLĐ cá nhân ch y u ph thu c vào b n thân ng i laoậ ủ ủ ế ụ ộ ả ườ
đ ng nh trình đ , tay ngh , s c kho , s thành th o trong công vi c, tu i tác vàộ ư ộ ề ứ ẻ ự ạ ệ ổ
công c lao đ ng mà ng i lao đ ng đó s d ng là công c th công hay c khí,ụ ộ ườ ộ ử ụ ụ ủ ơ
là thô s hay hi n đ i.ơ ệ ạ
2.1.2. Năng su t lao đ ng xã h i:ấ ộ ộ
-NSLĐ xã h i là m c năng su t chung c a m t nhóm ng i ho c c a t t c cáộ ứ ấ ủ ộ ườ ặ ủ ấ ả
nhân trong xã h i. Vì v y có th kh ng đ nh NSLĐ xã h i là ch tiêu hoàn h oộ ậ ể ẳ ị ộ ỉ ả
nh t giúp ta đánh giá chính xác th c tr ng công vi c s n xu t kinh doanh c aấ ự ạ ệ ả ấ ủ
doanh nghi p cũng nh ph m vi toàn xã h i. Trong đi u ki n hi n nay, NSLĐ xãệ ư ạ ộ ề ệ ệ
h i ph m vi vĩ mô đ c hi u nh NSLĐ c a qu c gia, ph n ánh t ng giá trộ ở ạ ượ ể ư ủ ố ả ổ ị
s n xu t trên m t ng i lao đ ng c th . Nó là ch tiêu c b n đ đánh giá s cả ấ ộ ườ ộ ụ ể ỉ ơ ả ể ứ
m nh kinh t c a m t n c và so sánh gi a các n c. NSLĐ xã h i tăng lên khiạ ế ủ ộ ướ ữ ướ ộ
và ch khi c chi phí lao đ ng và lao đ ng quá kh cùng gi m, t c là đã có s tăngỉ ả ộ ộ ứ ả ứ ự
lên c a NSLĐ cá nhân và ti t ki m v t t , nguyên li u trong s n xu t. NSLĐ xãủ ế ệ ậ ư ệ ả ấ
h i không ch ph thu c vào công c lao đ ng, trình đ c a ng i lao đ ng màộ ỉ ụ ộ ụ ộ ộ ủ ườ ộ
còn ph thu c r t nhi u vào ý th c lao đ ng s n xu t c a ng i lao đ ng, đi uụ ộ ấ ề ứ ộ ả ấ ủ ườ ộ ề
ki n t nhiên, đi u ki n lao đ ng, b u không khí văn hoá…ệ ự ề ệ ộ ầ
2.2. M i quan h gi a năng su t lao đ ng cá nhân và năng su t lao đ ng xã h i:ố ệ ữ ấ ộ ấ ộ ộ
-NSLĐ cá nhân và NSLĐ xã h i có m i quan h m t thi t v i nhau. Tăng năngộ ố ệ ậ ế ớ
su t cá nhân d n đ n tăng năng su t xã h i và tăng năng su t xã h i là B ngấ ẫ ế ấ ộ ấ ộ ả
Năng su t lao đ ngấ ộ Qu n tr s n xu t và d ch vả ị ả ấ ị ụ
hi n c a tăng năng su t cá nhân. Tuy nhiên, không ph i lúc nào cũng có th nóiệ ủ ấ ả ể
tăng NSLĐ cá nhân d n đ n tăng NSLĐ xã h i vì vi c h th p chi phí lao đ ngẫ ế ộ ệ ạ ấ ộ
s ng nêu rõ đ c đi m tăng NSLĐ cá nhân. H th p chi phí c lao đ ng s ng vàố ặ ể ạ ấ ả ộ ố
lao đ ng quá kh , nêu rõ đ c đi m tăng NSLĐ xã h i, trong đi u ki n làm vi cộ ứ ặ ể ộ ề ệ ệ
v i các công c hi n đ i, không th tách r i lao đ ng c a hàng lo t ngành đãớ ụ ệ ạ ể ờ ộ ủ ạ
tham gia vào sáng t o ra công c hi n đ i đó. M t khác, trong qu n lý kinh t ,ạ ụ ệ ạ ặ ả ế
n u ch chú tr ng đ n thu n tính theo ch tiêu NSLĐ cá nhân (ti t ki m lao đ ngế ỉ ọ ơ ầ ỉ ế ệ ộ
s ng) s di n ra hi n t ng coi nh ti t ki m v t t , coi nh ch t l ng s nố ẽ ễ ệ ượ ẹ ế ệ ậ ư ẹ ấ ượ ả
ph m. Th c t cho bi t có nhi u tr ng h p, NSLĐ c a m t s cá nhân nàoẩ ự ế ế ề ườ ợ ủ ộ ố
đó tăng nh ng NSLĐ c a toàn phân x ng, toàn doanh nghi p không tăng,ư ủ ưở ệ
th m chí gi m. Nh v y, đã có s thay đ i gi a lao đ ng s ng và lao đ ng quáậ ả ư ậ ự ổ ữ ộ ố ộ
kh : lao đ ng s ng càng có năng su t cao h n thì đòi h i s k t h p v i nhi uứ ộ ố ấ ơ ỏ ự ế ợ ớ ề
lao đ ng v t hoá h n.ộ ậ ơ
Tóm l i, đ NSLĐ xã h i tăng lên thì NSLĐ cá nhân ph i tăng lên và ti t ki m lao đ ngạ ể ộ ả ế ệ ộ
s ng gi m nhanh h n s tăng lên c a lao đ ng quá kh .ố ả ơ ự ủ ộ ứ
3. Tăng năng su t lao đ ng:ấ ộ
3.1. Khái ni m tăng năng su t lao đ ng:ệ ấ ộ
-Tăng NSLĐ là “s tăng lên c a s c s n xu t hay NSLĐ, nói chung chúng ta hi uự ủ ứ ả ấ ể
là s thay đ i trong cách th c lao đ ng, m t s thay đ i làm rút ng n th i gianự ổ ứ ộ ộ ự ổ ắ ờ
lao đ ng xã h i c n thi t đ s n xu t ra m t hàng hoá, sao cho s l ng laoộ ộ ầ ế ể ả ấ ộ ố ượ
đ ng ít h n mà l i có đ c s c s n xu t ra nhi u giá tr s d ng h n.”ộ ơ ạ ượ ứ ả ấ ề ị ử ụ ơ
3.2. B n ch t c a tăng năng su t lao đ ngả ấ ủ ấ ộ :
-Trong quá trình s n xu t, lao đ ng s ng và lao đ ng quá kh b hao phíả ấ ộ ố ộ ứ ị
theo nh ng l ng nh t đ nh. Lao đ ng s ng là s c l c con ng i b ra trongữ ượ ấ ị ộ ố ứ ự ườ ỏ
quá trình s n xu t. Lao đ ng quá kh , s n ph m c a lao đ ng s ng đã đ cả ấ ộ ứ ả ẩ ủ ộ ố ượ
v t hoá trong các giai đo n s n xu t tr c kia bi u hi n giá tr máy móc,ậ ạ ả ấ ướ ể ệ ở ị
nguyên v t li u). H th p chi phí lao đ ng s ng nêu rõ đ c đi m tăng NSLĐậ ệ ạ ấ ộ ố ặ ể