Tìm kiếm gì trong liệu pháp hương thơm
Mũi có giúp chúng ta xua đuổi những cơn buồn bã, làm dịu bớt đau
đớn cơ bắp hay loại trừ nhức đầu? Đó là ý niệm chữa trị bằng hương thơm
(aromatherapy aromatherapie). Thập niên 1020, nhà sản xuất nước hoa Pháp
René Maurice Gattefosse, dùng từ “aromatherapie” diễn tả việc sử dụng các
tinh dầu, thu thập từ hoa, vỏ cây, trái và hột thực vật để hít hay dán, hầu làm
da lành...
Hai bác sĩ người Ý Giovanni Gatti và Renato Gayola là những người
đầu tiên nghiên cứu lợi ích chữa trị bằng hương thơm, đầu thập niên 1920, cuối
cùng đã xuất bản một báo cáo, “Hoạt động các tinh dầu trên hệ thống thần kinh”
(The Action of Essences on the Nervous System) trình bày những ảnh hưởng của
nhiều loại tinh dầu khác nhau trên chứng âu lo - và trầm cảm.
Ảnh hưởng thoa dịu
Gần đây, nhiều nghiên cứu kể cả một nghiên cứu do Trung tâm Khảo cứu
Wolfson chăm sóc người già, đau ốm của Anh Quốc, năm 2002 đã tìm thấy là xoa
tinh dầu như “cù là” chanh (lemon balm) trên bệnh nhân điên cuồng mạnh, sẽ làm
họ bớt điên. Ngày nay, ai ưa thích trị liệu bằng hương thơm có thể lựa chọn trong
số 50 loại dầu khác nhau, hầu thoa dịu những khó chịu, tỉ như trầm cảm nhẹ, mất
ngủ, hay không tiêu hóa. Vài hương thơm kích động trí nhớ trong não bộ, theo lời
Susanne Fisher - Rizzi, tác giả cuốn “Sổ tay hướng dẫn chữa trị bằng hương thơm
(The Aromatherapy Handbook) nhà xuất bản Sterling, 1989. Bà viết: “Mùi, tính
khí và cả hai trí nhớ ngắn hạn, dài hạn đều liên kết nhau và tồn trữ trong hệ thống
chân tay của thân thể chúng ta. Những mùi nguy hiểm tỉ như lửa hay khói thường
kích động một báo hiệu nội tạng... nhưng những mùi tích cực, tỉ như mùi thơm của
mẹ, có thể là một nhắc nhở thú vị những kinh nghiệm tích cực”.
Hương thơm còn có thể gây ra những phản ứng sinh lý và tâm lý. Hãng
Smallfloer.com, một hãng Internet chuyên môn làm các sản phẩm chữa trị bằng
hương thơm và các loại săn sóc cá thể, giải thích trong cuốn “Hướng dẫn về chữa
trị bằng Hương thơm” là trên phương diện dược lý, tinh dầu lọt vào dòng máu sẽ
tương tác với các chất hóa học trong thân thể. Ở mức sinh lý, tinh dầu ảnh hưởng
đến những hệ thống thân thể, sản xuất ra ảnh hưởng kích thích hay làm mất ngủ
chẳng hạn. Chúng ta cũng phản ứng với mùi các tinh dầu trên phương diện tâm lý.
Nhiều người tiêu thụ ngày nay đơn giản liên kết mùi thơm với chữa trị bằng
hương thơm. Nhưng thiết yếu để chữa trị bằng hương thơm thật sự ích lợi là phải
biết phép này không phải đơn giản do mùi hương thơm đem lại.
Chúng ta tìm kiếm gì đây?
Điều quan trọng là nhìn xem ở những dầu cao phẩm đã ghi vài điều trên
nhãn hiệu: tên loại tinh dầu, tên thực vật La tinh, dầu lấy từ bộ phận nào trên cây,
mẻ chế tạo, các dữ liệu an toàn và thông tin tiếp xúc, theo lời Kelly Azzaro, phó
chủ tịch Hội Quốc gia (Hoa Kỳ) chữa trị bằng hương thơm. Giá bán là một chỉ dẫn
tốt, theo ông ta, vì rằng bạn không thể mua được một tinh dầu chính hiệu tỉ như
dầu hoa hồng, oải hương hay hoàng lan (ylang - ylang) mà giá chỉ vài đô la Mỹ.
Rona Barret, điều khiển một trong những nông trang lớn nhất trồng oải
hương hữu cơ tại Bờ biển miền Tây Hoa Kỳ ở quận Santa Barbara, thì oải hương
là một loại cỏ kỳ diệu giúp trị nhiều bệnh. Nó luôn luôn có mặt trong bao hay tủ
thuốc chữa trị trước tiên. Vì nó có lợi chữa trị cháy da, lây nhiễm, sâu bọ cắn đốt,
nhức đầu và đau đớn cơ bắp. Nhờ làm lành da mau lẹ, nó giúp giảm bớt vết sẹo.
Azzaro là một tay say mê oải hương. Bà nói: oải hương (lavender) có đặc tính
thoa dịu, giúp trị rối loạn mất ngủ và không ngủ được. Chỉ cần nhỏ một hai giọt
vào cục bông gòn hay miếng vải dày rồi để chúng vào gối, như thể nhiều bà mẹ
Việt Nam nhỏ các giọt nước dầu eugenol, dầu bạch đàn (essence algeriennne) vào
gối cho thông hơi, dễ ngủ vậy.
Ai mới dùng phép chữa trị bằng hương thơm thì nên khởi đầu với dầu “bạc
hà” (peppermint), mộc trà (tea tree), dầu bạch đàn (eucalyptus) và dầu cam quít
(cây có múi), cũng theo lời Azzaro. Dầu bạc hà cũng là một chất thoa dịu. Khi tẩm
tấm vải, nó khá tốt cho tiêu hóa và làm bớt nhức đầu. Nó cũng làm bớt đỏ bừng
nóng mặt hay làm bớt đau bắp thịt khi áp lên trên đó. Nhiều du khách đem theo
dầu mộc trà, theo lời Azzaro, vì nó có thể dùng làm chất khử trùng, còn dầu bạch
đàn giúp làm nở xoang mũi và bất cứ dầu cam quít (cây có múi) - nào cũng làm
“khích lệ” các chất tiêu hóa.
Chỉ cần nghiên cứu đôi chút và thâm tâm muốn thử nghiệm là bất cứ ai
cũng xây dựng nên một bộ sưu tập chữa trị bằng hương thơm cho riêng mình, theo
từng chai một. Các tinh dầu đều bốc hơi và mất đi mau lẹ uy lực của dầu nếu tồn
trữ không đúng cách. Azzaro khuyên là mua các tinh dầu chất lượng cao nhất nếu
bạn đủ tiền mua, vì các mùi hương rẻ tiền, các loại dầu tổng hợp mất đi hương
thơm rất mau lẹ. Vài loại tinh dầu giữ được lâu hơn các loại tinh dầu khác. Các
dầu cây có múi có thể tồn trữ lâu hơn một năm nếu dùng chai nhỏ giọt chứ không
dùng ngón tay để khỏi làm ô nhiễm dầu. Trong khi dầu tràm (patchouli) càng giữ
lâu ngày càng tốt hơn? Hương thảo (rosemary), một kích thích và một hương
thơm làm tỉnh táo, trà cúc (chamomile) một liệu pháp cổ điển cho khỏi nóng nảy
bực tức, và hoa hồng, một chất đã biết là làm bớt u sầu, là những chất dầu đáng
được thử nghiệm, theo lời Paula Dzikowski, một nhà chế tạo các sản phẩm chữa
trị bằng hương thơm ở California.
Chữa trị bằng hương thơm không thay thế được chữa trị y khoa, Dzikowski
nhấn mạnh, và hiệu quả thay đổi theo từng người một. Nếu triệu chứng vẫn tồn tại,
phải tham vấn bác sĩ y khoa. Bà nói: “Khi một hương liệu nào đó làm bạn thấy dễ
chịu hơn thì đó là một vấn đề tích cực. Tôi vừa gửi cho một người bạn một bông
hồng Bulgari (Bulgari là nước trồng hồng đẹp và nhiều nhất Đông Âu trước đây),
nó kích động hình ảnh đẹp đẽ mẹ của bà bạn. Dùng phép chữa trị bằng hương
thơm là một phương cách yêu thương chăm sóc bạn đó”.
