Tình hình nhiễm trứng giun đũa toxocara SPP ở đất tại một số điểm của Quảng Ngãi và Đăk Lăk

Chia sẻ: Hạnh Lệ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung bài viết với mục tiêu xác định tỷ lệ nhiễm trứng giun đũa toxocara SPP ở đất tại một số điểm của Quảng Ngãi và Đăk Lăk. Nghiên cứu tiến hành xét nghiệm 800 mẫu đất xác định tỷ lệ nhiễm trứng giun toxocara spp tại 2 điểm của tỉnh Quảng Ngãi và 2 điểm của tỉnh Đăk Lăk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tình hình nhiễm trứng giun đũa toxocara SPP ở đất tại một số điểm của Quảng Ngãi và Đăk Lăk

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học TÌNH HÌNH NHIỄM TRỨNG GIUN ĐŨA TOXOCARA SPP Ở ĐẤT TẠI MỘT SỐ ĐIỂM CỦA QUẢNG NGÃI VÀ ĐĂK LĂK Bùi Văn Tuấn*, Nguyễn Văn Chương*,Nguyễn Hữu Giáo*, Huỳnh Thị Thanh Xuân* TÓM TẮT Mục tiêu: Xác định tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại các điểm nghiên cứu. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu: Cắt ngang mô tả. Xét nghiệm 800 mẫu đất xác định tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp tại 2 điểm của tỉnh Quảng Ngãi và 2 điểm của tỉnh Đăk Lăk. Kết quả: Tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại Quảng Ngãi từ 14-26%, tại Đăk Lăk từ 34-37,5%. Mật độ nhiễm trứng giun tại Quảng Ngãi từ 1,5 đến 4,1 trứng trên 100 gam đất, tại Đăk Lăk từ 4,9 đến 7,2 trứng trên 100 gam đất. Kết luận: Tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại Quảng Ngãi ở các hộ có nuôi chó từ 31,8243,68%, ở các hộ không nuôi chó từ 5,22-12,39%, tại Đăk Lăk tỷ lệ đất nhiễm trứng giun ở các hộ có nuôi chó từ 38,63-45,53%, ở các hộ không nuôi chó từ 12,5-27,27%. Tỷ lệ hộ nuôi chó thả rông tại Quảng Ngãi từ 66,6786,21%, tại Đăk Lăk từ 89,97-95,53%, tỷ lệ tẩy giun định kỳ cho chó tại các điểm điều tra thấp (10,19%). Từ khóa: Toxocara spp, ở đất, Quảng Ngãi, Đăk Lăk. ABSTRACT SITUATION OF TOXOCARA SPP INFECTION IN SOIL IN SOME STUDY SITES OF QUANG NGAI AND DAK LAK PROVINCES Bui Van Tuan, Nguyen Van Chuong, Nguyen Huu Giao, Huynh Thi Thanh Xuan * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 122 - 125 Objective: Determine the prevalence of eggs Toxocara spp in soil at the study sites. Subjects and methods: Descriptive cross – sectional survey. The 800 soil samples were examined to determine the infection rates of Toxocara spp eggs at 2 study sites of Quang Ngai province and 2 sites of Dak Lak province. Results: The infection rates of Toxocara spp eggs of Quang Ngai and Dak Lak provinces were 14-16% and 34-37.5%, respectively. The infection density of Toxocara spp eggs of Quang Ngai was from 1.5-4.1 eggs/100gam soil; of Dak Lak ranged from 4.9-7.2 eggs/100gam soil. Conclusion: The infection rates of Toxocara spp eggs in soil in Quang Ngai province were from 31.8243.68% of dog raising households and from 5.22-12.39% of no dog raising households; in Dak Lak province, these rates were from 38.63-45.53% of dog raising households and from 12.5-27% of no dog raising households. Rates of households raising dogs unbridled in Quang Ngai and Dak Lak were from 66.67-86.21% and 89.97-95.53%, respectively. The rate of deworming periodically for dogs at study sites was low (10.19%). Key words: Toxocara spp, in land, Quang Ngai, Đăk Lăk. động vật” tức bệnh từ thú có xương sống lây ĐẶT VẤN ĐỀ truyền sang người. Giun ở chó là Toxocara canis, Bệnh giun đũa chó mèo thuộc nhóm “bệnh ở mèo là Toxocara cati. Vào năm 1952, Beaver và *: Viện sốt rét KST – CT Quy Nhơn Tác giả liên lạc: Ths. Bùi Văn Tuấn, Chuyên Đề Ký Sinh Trùng ĐT: 0982847539, Email: buivantuanimpe@yahoo.com 123 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 cộng sự đã chứng minh có sự hiện diện của ấu trùng Toxocara canis ở người và gọi đó là “ấu trùng di chuyển nội tạng”. Vì là ký sinh trùng lạc chủ, không trưởng thành được ở người nên y văn ghi nhận đây là hiện tượng “ngõ cụt ký sinh” hoặc “bệnh động vật không hoàn chỉnh”(Error! Reference source not found.). Người bị nhiễm bệnh do tình cờ nuốt trứng có ấu trùng của Toxocara spp nhiễm trong đất, nước, thức ăn do chất phóng uế bừa bãi của những chó con bị nhiễm bệnh. Các ấu trùng đi vào trong ruột, di chuyển đến nội tạng, nơi đây chúng có thể sống nhiều năm ở dạng tự do hay hóa kén nhưng không bao giờ phát triển thành giun trưởng thành. Ngoài ra người có thể nhiễm do ăn thịt thú vật nấu không chín(5). Các nghiên cứu cho thấy, những quần thể người có tỷ lệ huyết thanh dương tính Toxocara sp cao thường ở những nơi có nhiều chó bị nhiễm Toxocara sp. Môi trường bị ô nhiễm trứng nhiều, trẻ em có thói quen nghịch đất. Ở nước ta, chó mèo được nuôi không kiểm soát, thả rong, phân chó gặp ở khắp nơi, số mẫu đất có nhiễm trứng giun đũa chó mèo thay đổi từ 526% tùy theo từng vùng sinh địa cảnh nên mọi người đều có nguy cơ nuốt phải trứng của chúng(2). Điều tra của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn tại một số điểm của Bình Định và Gia Lai năm 2011 cho thấy tỷ lệ nhiễm trứng giun đũa chó mèo ở đất tại Bình Định 25,5%, tại Gia Lai là 22,5%. Trong những năm gần đây số lượng bệnh nhân ngày càng gia tăng có thể là do mầm bệnh được phát tán nhiều ra ngoại cảnh đồng thời người dân đã có ý thức đến các cơ sở y tế để khám và xét nghiệm. Chúng tôi tiếp tục mở rộng điều tra ô nhiễm trứng giun đũa chó mèo ở môi trường đất tại một số điểm của Quảng Ngãi và Đăk Lăk, trên cơ sở đó sẽ đề xuất những biện pháp can thiệp. 124 Mục tiêu Xác định tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại các điểm nghiên cứu. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRA Địa điểm điều tra Chọn mỗi tỉnh 2 xã để điều tra, một xã đại diện vùng thị trấn và một xã đại diện cho vùng nông thôn. Tại Quảng Ngãi chúng tôi chọn 2 xã thuộc huyện Sơn Tịnh: thị trấn Sơn Tịnh và xã Tịnh Thọ. Tại Đăk Lăk chúng tôi chọn 2 xã thuộc thị xã Buôn Hồ: phường Thống Nhất và xã Cư Bao. Đối tượng điều tra Đất tại các hộ gia đình được chọn: lấy mẫu đất ở sân hoặc ở vườn. Phương pháp điều tra Theo phương pháp cắt ngang mô tả. Cỡ mẫu Tại mỗi điểm chọn 200 mẫu đất ở sân hoặc vườn của 200 hộ được chọn (mỗi hộ 1 mẫu). Tổng cộng 4 điểm là 800 mẫu đất. Kỹ thuật chọn mẫu Theo kỹ thuật ngẫu nhiên hệ thống. Kỹ thuật điều tra Xét nghiệm đất bằng phương pháp Romanenko (phương pháp làm nổi trứng bằng nước muối bão hòa). Lượng đất xét nghiệm là 100 gam/mẫu. Thu thập tỷ lệ nuôi chó, tỷ lệ tẩy giun cho chó của các hộ gia đình được chọn bằng phỏng vấn. Xử lý số liệu Số liệu được nhập vào phần mềm Epidata và xử lý trên chương trình Stata. Chuyên Đề Ký Sinh Trùng Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học KẾT QUẢ ĐIỀU TRA Kết quả điều tra nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại các điểm điều tra Bảng 1. Tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại các điểm điều tra. Tỉnh Huyện Xã Số xét nghiệm Quảng Ngãi Sơn Tịnh Đăk Lăk Buôn Hồ Tịnh Thọ TT Sơn Tịnh Cộng Cư Bao P. Thống Nhất Cộng 200 200 400 200 200 400 Bảng 2. Mật độ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại các điểm điều tra. Tỉnh Xã Số xét Số mẫu Số trứng nghiệm dương trên 100 tính gam đất Quảng Tịnh Thọ 200 52 4,1 Ngãi TT Sơn Tịnh 200 28 1,5 Cộng 400 80 2,8 Đăk Lăk Cư Bao 200 75 7,2 P. Thống Nhất 200 68 4,9 Cộng 400 143 6,1 Phân tích tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất theo các hộ nuôi chó Bảng 3.Tỷ lệ nuôi chó tại các điểm điều tra. Tỉnh Xã Quảng Ngãi Tịnh Thọ TT Sơn Tịnh Cộng Đăk Lăk Cư Bao P. Thống Nhất Cộng Số hộ Số hộ Tỷ lệ p điều tra nuôi chó (%) 200 87 43,5 < 0,05 200 66 33,0 400 200 200 153 112 88 38,25 56,0 < 0,05 44,0 400 200 50,0 Bảng 4. Tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất theo các hộ nuôi chó. Xã Hộ nuôi Số mẫu Số mẫu Tỷ lệ p chó điều tra dương tính (%) OR Tịnh Có nuôi 87 38 43,68 < 0,01 Thọ Không nuôi 113 14 12,39 OR=5,48 TT Có nuôi 66 21 31,82 < 0,01 Sơn Không nuôi 134 7 5,22 OR=8,47 Tịnh Cư Có nuôi 112 51 45,53 < 0,05 Bao Không nuôi 88 24 27,27 OR=2,23 P. Có nuôi Thống Không nuôi Nhất 88 112 34 14 Chuyên Đề Ký Sinh Trùng 38,63 < 0,01 12,5 OR=4,41 Số mẫu dương tính 52 28 80 75 68 143 Tỷ lệ (%) p 26,0 14,0 20,0 37,5 34,0 35,75 > 0,05 > 0,05 Xã Hộ nuôi Số mẫu Số mẫu Tỷ lệ p chó điều tra dương tính (%) OR 40,79 < 0,01 Cộng Có nuôi 353 144 Không nuôi 447 13,19 OR=4,53 59 Bảng 5. Tỷ lệ nuôi chó thả rông và tẩy giun định kỳ cho chó. Xã Số hộ Nuôi chó thả nuôi chó rông Tịnh Thọ 87 75 (86,21%) TT Sơn 66 44 (66,67%) Tịnh Cư Bao 112 107 (95,53%) P. Thống 88 79 (89,97%) Nhất Cộng 353 305 (86,40%) Tẩy giun định kỳ 6 (6,89%) 10 (15,15%) 9 (8,03%) 11 (12,5%) 36 (10,19%) BÀN LUẬN Kết quả điều tra tại 2 xã thuộc Quảng Ngãi và 2 xã thuộc Đăk Lăk (Bảng 1) cho thấy tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất tại Quảng Ngãi từ 14-26%, tại Đăk Lăk từ 34-37,5%. Không có sự khác biệt về nhiễm trứng giun Toxocara spp ở đất giữa 2 điểm của Quảng Ngãi cũng như 2 điểm của Đăk Lăk. So với nghiên cứu của S.Dubna năm 2007, điều tra vùng thành thị và nông thôn tại Praha, Cộng hòa Séc, tỷ lệ nhiễm trứng giun Toxocara spp cao nhất là ở sân vườn (45%). Kết quả của chúng tôi phù hợp với nghiên cứu của Bùi Văn Tuấn năm 2011 tại Bình Định và Gia Lai (tỷ lệ nhiễm tại Bình Định từ 1833%, tại Gia Lai từ 14-21%) (1,2). Kết quả bảng 2 cho thấy mật độ nhiễm trứng giun Toxocara spp tại 2 điểm của Quảng Ngãi từ 1,5 đến 4,1 trứng trên 100 gam đất, tại Đăk Lăk từ 4,9 đến 7,2 trứng trên 100 gam đất. Mật độ 125 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 nhiễm trứng ở đất tại 2 điểm của Đăk Lăk cao hơn 2 điểm của Bình Định. So với kết quả nghiên cứu của S.Dubna năm 2007 tại Cộng hòa Séc, mật độ nhiễm trứng giun ở đất là 6,2 trứng trên 100 gam đất thì tương đương với điều tra của chúng tôi tại Đăk Lăk. Kết quả của chúng tôi cũng phù hợp với nghiên cứu của Bùi Văn Tuấn tại Bình Định và Gia Lai, mật độ nhiễm trứng giun từ 0,8 đến 7,3 trứng trên 100 gam đất (1,2). Kết quả điều tra tỷ lệ nuôi chó tại các hộ được chọn cho thấy có sự khác biệt về tỷ lệ nuôi chó tại các điểm điều tra. Tại các vùng nông thôn, tỷ lệ nuôi chó của các hộ gia đình cao hơn vùng thị trấn, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p