Ngày nhận bài: 18-11-2024 / Ngày chấp nhận đăng bài: 16-12-2024 / Ngày đăng bài: 20-12-2024
*Tác giả liên hệ: Võ Thị Thúy Hằng. Bộ môn Chẩn đoán hình ảnh, Khoa Y, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí
Minh, Việt Nam. E-mail: hang.vtt@ump.edu.vn
© 2024 Bản quyền thuộc về Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh.
https://www.tapchiyhoctphcm.vn 97
ISSN: 1859-1779
Nghiên cứu Y học
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh;27(6):97-106
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.06.13
Ứng dụng kỹ thuật TOF–3D trong khảo sát biến thể giải
phẫu đa giác Willis ở người trưởng thành
Võ Thị Thúy Hằng1,*, Phạm Ngọc Hoa2, Nguyễn Thị Thanh Dung1
1Bộ môn Chẩn đoán hình ảnh, Khoa Y, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
2Hội Chẩn đoán hình ảnh Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Vòng đa giác (VĐG) Willis là cấu trúc giải phẫu thông nối vòng tuần hoàn trước và vòng tuần hoàn sau của
hệ thống mạch máu não. Nghiên cứu các biến thể giải phẫu của đa giác Willis đóng vai trò quan trọng trong tiên lượng
điều trị, lập kế hoạch cho các phẫu thuật của bệnh lý thần kinh và bệnh lý mạch máu não. Hiện tại ở Việt Nam, một số
nghiên cứu về giải phẫu biến thể vòng đa giác Willis chủ yếu đánh giá bằng phương tiện chụp cắt lớp vi tính mạch máu,
các nghiên cứu bằng cộng hưởng từ mạch máu còn hạn chế.
Mục tiêu: Xác định phân bố các loại biến thể giải phẫu VĐG Willis trên hình ảnh CHT TOF – 3D ở người trưởng thành.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 320 bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ sọ
não có chuỗi xung TOF-3D MRA. Mô tả sự phân bố các loại biến thể giải phẫu của vòng tuần hoàn trước, vòng tuần
hoàn sau và vòng đa giác Willis với các yếu tố liên quan (giới tính, nhóm tuổi). Phân tích mối liên hệ giữa tỉ lệ xuất hiện
biến thể và tỉ lệ biến thể hoàn chỉnh và không hoàn chỉnh với các yếu tố liên quan.
Kết quả: Nghiên cứu của chúng tôi tìm được 37 hình dạng khác nhau của VĐG Willis, tỉ lệ biến thể chung chiếm 79,4%.
Ở vòng tuần hoàn trước, dạng biến thể chiếm 32,2%, hai biến thể thường gặp nhất là thiểu sản/bất sản động mạch thông
trước (15,6%) và thiểu sản/bất sản nhánh A1 (5,6%). Ở vòng tuần hoàn sau, dạng biến thể chiếm 77,8%, hai biến thể
thường gặp nhất là thiểu sản/bất sản động mạch thông sau hai bên (44,4%) và thiểu sản/bất sản động mạch thông sau
một bên (18,4%). Tỉ lệ VĐG Willis hoàn chỉnh một phần chiếm tỉ lệ cao nhất (56,6%), tiếp theo là VĐG hoàn chỉnh toàn
bộ (23,4%), VĐG Willis không hoàn chỉnh có tỉ lệ thấp nhất (20,0%). Có mối liên hệ có ý nghĩa thống kê giữa tỉ lệ biến
thể vòng tuần hoàn sau, tỉ lệ vòng tuần hoàn sau hoàn chỉnh, và tỉ lệ VĐG Willis hoàn chỉnh với nhóm tuổi.
Kết luận: Biến thể VĐG Willis thường gặp hơn là dạng giải phẫu kinh điển. Thường gặp biến thể ở vòng tuần hoàn sau
hơn so với ở vòng tuần hoàn trước. Ở vòng tuần hoàn trước, hai biến thể thường gặp nhất là thiểu sản/bất sản động mạch
thông trước (15,6%) và thiểu sản/bất sản nhánh A1 (5,6%). Ở vòng tuần hoàn sau, hai biến thể thường gặp nhất là thiểu
sản/bất sản động mạch thông sau hai bên (44,4%) và thiểu sản/bất sản động mạch thông sau một bên (18,4%). Tỉ lệ
VĐG Willis hoàn chỉnh một phần chiếm tỉ lệ cao nhất, tiếp theo là VĐG hoàn chỉnh toàn bộ và VĐG Willis không hoàn
chỉnh. Tỉ lệ biến thể vòng tuần hoàn sau, tỉ lệ vòng tuần hoàn sau hoàn chỉnh, và tỉ lệ VĐG Willis hoàn chỉnh có mối liên
hệ với nhóm tuổi.
Từ khóa: vòng đa giác Willis; biến thể mạch máu; cộng hưởng từ sọ não; chuỗi xung TOF-3D MRA
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 6* 2024
98 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.06.13
Abstract
INVESTIGATION OF ANATOMICAL VARIATIONS OF THE CIRCLE OF WILLIS
IN ADULTS BY 3D TOF MAGNETIC RESONANCE ANGIOGRAPHY
Vo Thi Thuy Hang, Pham Ngoc Hoa, Nguyen Thi Thanh Dung
Backgrounds: The circle of Willis is an anatomical structure connecting the anterior and posterior circulation of the
cerebrovascular system. Studying the anatomical variations of the Willis polygon plays an important role in treatment
prognosis and surgical planning of neurological diseases and cerebrovascular diseases. Currently in Vietnam, some
studies on anatomical variations of Willis polygon are mainly evaluated by means of computed tomography
angiography, studies by magnetic resonance angiography are still limited.
Objective: Determining the distribution of anatomical variations of Willis polygon on TOF - 3D MRI images in adults.
Methods: Cross-sectional descriptive study on 320 patients undergoing cranial magnetic resonance imaging with TOF-
3D MRA pulse sequence. Describe the distribution of anatomical variations of the anterior circulation, posterior
circulation and circle of Willis with related factors (sex, age group). Analyze the relationship between the rate of
occurrence of variants and the rate of complete and incomplete variants with related factors.
Results: Our study found 37 different shapes of Willis polygon, the overall variation rate is 79.4%. In the anterior
circulation, variants account for 32.2%, the two most common variants are hypoplasia/aplasia of the anterior
communicating artery (15.6%) and hypoplasia/aplasia of the A1 branch (5.6%). In the posterior circulation, variants
account for 77.8%, the two most common variants are bilateral posterior communicating artery hypoplasia/aplasia
(44.4%) and unilateral posterior communicating artery hypoplasia/aplasia (18.4%). The rate of partially complete Willis
polygons is the highest (56.6%), followed by completely complete Willis polygons (23.4%), and the lowest rate is
incomplete Willis polygons (20.0%). There is a statistically significant relationship between the rate of posterior
circulation variations, the rate of complete posterior circulation, and the rate of complete Willis polygon with age group.
Conclusion: The circle of Willis variant is more common than the classic anatomical form. Variations are more common
in the posterior circulation than in the anterior circulation. In the anterior circulation, the two most common variants are
hypoplasia/aplasia of the anterior communicating artery (15.6%) and hypoplasia/aplasia of the A1 branch (5.6%). In the
posterior circulation, the two most common variants are bilateral posterior communicating artery hypoplasia/aplasia
(44.4%) and unilateral posterior communicating artery hypoplasia/aplasia (18.4%). The rate of partially complete circle
of Willis is the highest, followed by completely complete ring of Willis and incomplete ring of Willis. Posterior circulation
variant rate, complete posterior circulation rate, and complete circle of Willis rate have a statistically significant
relationship with age group.
Keywords: circle of Willis; vascular variations; cranial magnetic resonance; TOF-3D MRA pulse sequence
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Vòng đa giác (VĐG) Willis là cấu trúc quan trọng của hệ
thống mạch máu não, bao gồm hai vòng tuần hoàn lớn là vòng
tuần hoàn trước (VTHT) và vòng tuần hoàn sau (VTHS).
Nhiều biến thể giải phẫu của những động mạch ở VĐG Willis
đã được ghi nhận bao gồm từ quá trình hình thành, phát triển
cho đến kích thước của chúng. Một điều thú vị là chỉ có một tỉ
lệ khá ít cá thể (24,3%, theo tác giả Nguyễn An Thanh) sở hữu
vòng đa giác Willis kinh điển, mặt khác, đã có khá nhiều
nghiên cứu trên thế giới đưa ra những con số khác nhau về tỉ
lệ xuất hiện biến thể của vòng đa giác Willis ở mỗi người [1].
Ngày nay, kỹ thuật chụp mạch máu kỹ thuật số xóa nền
(Digital Subtraction Angiography – DSA) vẫn là tiêu chuẩn
vàng để khảo sát mạch máu nói chung cũng như mạch máu
não nói riêng, tuy nhiên, đây là phương pháp xâm lấn và
thường dùng trong điều trị can thiệp. Do đó, cộng hưởng từ
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 6 * 2024
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.06.13 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
99
(CHT) được chọn lựa như là một phương pháp khảo sát mạch
máu không xâm lấn thay thế hiệu quả cho DSA. Với chuỗi
xung three – dimesional time – of flight (TOF – 3D), chúng ta
có thể khảo sát mạch máu não mà không cần phải tiêm thuốc
tương phản.
Hiện tại ở Việt Nam, đã có một số nghiên cứu về giải phẫu
biến thể vòng đa giác Willis, chủ yếu bằng phương tiện chụp
cắt lớp vi tính mạch máu (Computed Tomography
Angiography – CTA), các nghiên cứu giải phẫu biến thể vòng
đa giác Willis bằng cộng hưởng từ mạch máu còn hạn chế. Vì
thế, chúng tôi thực hiện đề án “Ứng dụng kỹ thuật TOF – 3D
trong khảo sát biến thể giải phẫu đa giác Willis ở người trưởng
thành” với mục tiêu:
1. Mô tả sự phân bố các loại biến thể giải phẫu của vòng
tuần hoàn trước, vòng tuần hoàn sau và của cả vòng đa giác
Willis theo các yếu tố liên quan (giới tính, nhóm tuổi).
2. Phân tích mối liên hệ giữa tỉ lệ xuất hiện biến thể vòng
tuần hoàn trước, vòng tuần hoàn sau và của cả vòng đa giác
Willis với các yếu tố liên quan (giới tính, nhóm tuổi).
3. Phân tích mối liên hệ giữa tỉ lệ biến thể hoàn chỉnh và
không hoàn chỉnh quan sát được của vòng tuần hoàn trước,
vòng tuần hoàn sau và của cả vòng đa giác Willis với các yếu
tố liên quan (giới tính, nhóm tuổi).
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Bệnh nhân đủ 18 tuổi trở lên, được chụp cộng hưởng từ sọ
não có chuỗi xung TOF – 3D tại bệnh viện Đại học Y Dược
Thành phố Hồ Chí Minh (BVĐHYDTPHCM) từ tháng
03/2022 đến tháng 09/2022.
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn
Bệnh nhân đủ 18 tuổi trở lên, khám ngoại trú hoặc điều trị
nội viện, có chỉ định chụp TOF – 3D mạch máu não.
Bệnh nhân được chụp CHT mạch máu não có chuỗi xung
TOF – 3D MRA và không có dị dạng, túi phình hay hẹp tắc
mạch máu não.
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
Bệnh nhân có một trong số những đặc điểm sau:
Hình ảnh động mạch não có dụng cụ can thiệp (coil, clip,…).
Bệnh nhân có tổn thương gây chèn ép, đè đẩy các cấu trúc
của VĐG Willis. Bệnh nhân có tiền căn phẫu thuật sọ não
gây biến đổi hình thái VĐG Willis.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu hồi cứu – mô tả cắt ngang.
2.2.2. Cỡ mẫu
Lấy mẫu thuận tiện, cỡ mẫu trong nghiên cứu chúng tôi
thu thập được là 320 bệnh nhân.
2.2.3. Biến số nghiên cứu
Biến số nền: Tuổi, giới.
Biến số trên hình ảnh:
Đặc điểm vòng tuần hoàn trước (VTHT): Ghi nhận tần số
và tỉ lệ của mẫu nghiên cứu Theo phân loại của Krabbe-
Hartkamp, có tổng cộng 10 hình thái khác nhau (Hình 1).
Hình 1. Phân loại vòng tuần hoàn trước theo Krabbe-Hartkam.
A: dạng bình thường, với động mạch cảnh trong (ĐMCT) chia
đôi thành động mạch não giữa (ĐMNG) và động mạch não
trước (ĐMNT), và hai ĐMNT nối với nhau bằng một động mạch
thông trước (ĐMTT). B: có hai hoặc nhiều ĐMTT. C: có một
nhánh ĐM thể chai giữa xuất phát từ ĐMTT. D: hai ĐMNT dính
liền nhau trên một đoạn ngắn. E: hai ĐMNT tạo thành một thân
chung sau đó mới tách thành hai đoạn A2. F: ĐMNG tách làm
hai ngay từ lúc xuất phát ở ĐMCT. G: thiểu sản hoặc không có
ĐMTT. H: một đoạn A1 một bên thiểu sản hoặc không có, đoạn
A1 bên kia cấp máu cho cả hai đoạn A2 hai bên. I: thiểu sản
hoặc mất ĐMCT một bên, ĐMNG và ĐMNT bên đó đều được
nuôi từ ĐMCT bên kia qua ĐMTT. J: thiểu sản hoặc không có
ĐMTT và ĐMNG có hai thân riêng từ chỗ xuất phát [2]
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 6* 2024
100 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.06.13
Đặc điểm vòng tuần hoàn sau (VTHS): Ghi nhận tần số và
tỉ lệ của mẫu nghiên cứu theo phân loại của Krabbe-Hartkamp,
có tổng cộng 10 hình thái khác nhau (Hình 2).
Hình 2. Phân loại vòng tuần hoàn sau theo Krabbe-Hartkam. A:
bình thường, với hai động mạch thông sau (ĐMTS) hai bên. B:
Động mạch não sau (ĐMNS) xuất phát phần lớn từ ĐMCT. C:
ĐMNS dạng bào thai hai bên, vẫn còn đoạn P1 hai bên. D: chỉ
có ĐMTS một bên. E: thiểu sản hoặc vắng mặt cả hai ĐMTS. F:
ĐMNS dạng bào thai một bên với thiểu sản hoặc vắng mặt đoạn
P1. G: ĐMNS dạng bào thai một bên với thiểu sản hoặc vắng
mặt ĐMTS bên kia. H: ĐMNS dạng bào thai một bên với thiểu
sản hoặc vắng mặt đoạn P1 và ĐMTS. I: ĐMNS dạng bào thai
hai bên, với thiểu sản hoặc vắng mặt cả hai đoạn P1. J: ĐMNS
dạng bào thai hai bên, với thiểu sản hoặc vắng mặt một đoạn
P1 [2]
Đặc điểm các dạng biến đổi vòng đa giác Willis: ghi nhận
toàn bộ hình dạng VĐG Willis tìm thấy được trong mẫu
nghiên cứu và sắp xếp tỉ lệ phần trăm xuất hiện của các hình
dạng đó theo thứ tự giảm dần.
(*) Lưu ý: VTHT hoàn chỉnh khi hình dạng VTHT của
bệnh nhân đó được xếp loại A, B, C, D, E, F. VTHS hoàn
chỉnh khi hình dạng VTHS của bệnh nhân đó được xếp loại
A, B, C [1]. VĐG Willis của một bệnh nhân được xem là
hoàn chỉnh khi bệnh nhân đó có VTHT và VTHS hoàn
chỉnh, VĐG Willis của một bệnh nhân được xem là không
hoàn chỉnh khi cả hai VTHT và VTHS của bệnh nhân đó
đều không hoàn chỉnh, khi chỉ một trong hai VTHT hoặc
VTHS của bệnh nhân hoàn chỉnh, VĐG Willis của bệnh
nhân đó được xem là hoàn chỉnh một phần.
2.2.4. Phương pháp thống kê
Thông tin được thu thập dựa vào biểu mẫu sẽ được lưu trữ
bằng phần mềm Microsoft Excel 2019 và xử lý bằng phần
mềm thống kê Stata 14.2.
Các biến số liên tục được mô tả bằng số trung bình.
Thống kê mô tả dùng để tính tần số hay tỉ số của các biến
số định tính.
So sánh tỉ lệ hình dạng bình thường và biến thể giữa nam
và nữ của lần lượt VTHT, VTHS và VĐG Willis bằng phép
kiểm Chi bình phương hoặc Fisher’s khi có bất kì giá trị vọng
trị nào nhỏ hơn 5. Sử dụng giá trị p <0,05 để đánh giá mức ý
nghĩa thống kê của kiểm định.
3. KẾT QUẢ
Từ tháng 12/2022 đến tháng 05/2023 chúng tôi đã thu thập
được 320 bệnh nhân thỏa tiêu chí chọn mẫu tại
BVĐHYDTPHCM. Nhóm nghiên cứu gồm 144 nam chiếm
tỉ lệ 45% và 176 nữ chiếm tỉ lệ 55%. Tỉ lệ nam/nữ xấp xỉ 0,8/1.
Tuổi trung bình là 53,6 ± 16,0 tuổi, tuổi nhỏ nhất là 18, tuổi
lớn nhất là 92. Nhóm tuổi từ 41 – 60 chiếm tỉ lệ nhiều nhất
trong nghiên cứu với 135 trường hợp, chiếm tỉ lệ 42,2%, kế
tiếp là nhóm tuổi > 60 tuổi với 115 trường hợp, chiếm tỉ lệ
35,9%; ngược lại nhóm tuổi ≤ 20 chiếm tỉ lệ thấp nhất 0,9%
với chỉ 3 trường hợp.
Trong phân loại của Krabbe-Hartkamp, có tổng cộng 10
hình thái khác nhau của vòng tuần hoàn trước, tuy nhiên chúng
tôi chỉ tìm được 7/10 hình dạng.
Hình thái vòng tuần hoàn trước thường thấy nhất là hình
dạng bình thường (type A) với 217 trường hợp, chiếm tỉ lệ
67,8%, trong đó nữ ít hơn nam (67,6% so với 68,1%), độ tuổi
21 – 40 và 41 – 60 tuổi chiếm tỉ lệ nhiều hơn các nhóm tuổi
còn lại (lần lượt là 71,6% và 68,2%).
Hai loại biến thể thường gặp của VTHT là thiểu sản hoặc
bất sản ĐMTT (type G), chiếm tỉ lệ 15,6% và thiểu sản hoặc
bất sản nhánh A1 của ĐMNT (type H), chiếm tỉ lệ 5,6%.
Trong đó, tần suất xuất hiện biến thể thiểu sản hoặc bất sản
ĐMTT ở namnhiều hơn nữ với tỉ lệ lần lượt là 17,4 và 14,2%,
nhóm tuổi > 60 tuổi chiếm tỉ lệ cao hơn phần còn lại với 18,3%,
kế đến là nhóm tuổi 21 – 40 tuổi với tỉ lệ là 16,4%. Ngược lại,
đối với biến thể thiểu sản hoặc bất sản nhánh A1 của ĐMNT,
tần suất thường gặp ở nữ cao hơn nam dù chênh lệch là không
nhiều, tỉ lệ 6,7% so với 6,6% và nhóm tuổi > 60 tuổi vẫn chiếm
tỉ lệ cao hơn phần còn lại với 7,0%.
Mặt khác, ngoài 3 dạng biến thể không quan sát thấy là dạng
F, I, J, dạng biến thể có tần suất thấp nhất tìm thấy được là xuất
hiện hai hoặc nhiều hơn ĐMTT (type B) và ĐMNT hình thành
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 6 * 2024
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.06.13 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
101
1 nhánh chung và chia thành 2 nhánh ở phần xa thành hai đoạn
sau nhánh nối (type E), với cùng tỉ lệ là 1,6%.
Trong khi ở vòng tuần hoàn trước, chúng tôi chỉ phát hiện
được 7/10 dạng hình thái theo bảng phân loại của Krabbe –
Hartkamp, ở vòng tuần hoàn sau, chúng tôi tìm thấy được đủ
10/10 dạng hình thái.
VTHS dạng thiểu sản hoặc bất sản ĐMTS hai bên (type E)
xuất hiện nhiều nhất với 142 trường hợp, chiếm tỉ lệ là 44,4%,
tiếp theo là dạng bình thường của VTHS (type A) với 71
trường hợp, chiếm tỉ lệ là 22,2%. Đối với type E, tần suất xuất
hiện biến thể thiểu sản hoặc bất sản ĐMTS hai bên ở nam cao
hơn nữ, với tỉ lệ là 47,9% so với 41,5%, nhóm tuổi 41 – 60
tuổi chiếm tỉ lệ nhiều hơn các nhóm tuổi còn lại với 45,9%,
theo sau là nhóm tuổi > 60 tuổi với tỉ lệ là 45,2%. Đối với type
A, nữ vẫn chiếm tỉ lệ nhiều hơn nam, lần lượt là 24,4% và
19,4%, nhóm tuổi ≤ 20 chiếm tỉ lệ nhiều hơn các nhóm tuổi
khác với 100,0%, kế đến là nhóm tuổi 21 – 40 tuổi với tỉ lệ là
28,4%.
Biến thể VTHS xuất hiện ít nhất trong nghiên cứu là ĐMNS
dạng bào thai một bên, ĐMTS đối bên hiện diện rõ (type B)
với chỉ 3 trường hợp, chiếm 0,9%, các biến thể ĐMNS dạng
bào thai một bên kết hợp thiểu sản hoặc bất sản P1 (type F) và
ĐMNS dạng bào thai hai bên kết hợp thiểu sản hoặc bất sản
cả hai đoạn P1 (type I) cũng có tần suất xuất hiện rất ít là 1,3%
với 4 trường hợp phát hiện.
Trong khi ở vòng tuần hoàn trước, chúng tôi chỉ phát hiện
được 7/10 dạng hình thái theo bảng phân loại của Krabbe –
Hartkamp, ở vòng tuần hoàn sau, chúng tôi tìm thấy được đủ
10/10 dạng hình thái.
VTHS dạng thiểu sản hoặc bất sản ĐMTS hai bên (type E)
xuất hiện nhiều nhất với 142 trường hợp, chiếm tỉ lệ là 44,4%,
tiếp theo là dạng bình thường của VTHS (type A) với 71
trường hợp, chiếm tỉ lệ là 22,2%. Đối với type E, tần suất xuất
hiện biến thể thiểu sản hoặc bất sản ĐMTS hai bên ở nam cao
hơn nữ, với tỉ lệ là 47,9% so với 41,5%, nhóm tuổi 41 – 60
tuổi chiếm tỉ lệ nhiều hơn các nhóm tuổi còn lại với 45,9%,
theo sau là nhóm tuổi > 60 tuổi với tỉ lệ là 45,2%. Đối với type
A, nữ vẫn chiếm tỉ lệ nhiều hơn nam, lần lượt là 24,4% và
19,4%, nhóm tuổi ≤ 20 chiếm tỉ lệ nhiều hơn các nhóm tuổi
khác với 100,0%, kế đến là nhóm tuổi 21 – 40 tuổi với tỉ lệ là
28,4%.
Biến thể VTHS xuất hiện ít nhất trong nghiên cứu là ĐMNS
dạng bào thai một bên, ĐMTS đối bên hiện diện rõ (type B)
với chỉ 3 trường hợp, chiếm 0,9%, các biến thể ĐMNS dạng
bào thai một bên kết hợp thiểu sản hoặc bất sản P1 (type F) và
ĐMNS dạng bào thai hai bên kết hợp thiểu sản hoặc bất sản
cả hai đoạn P1 (type I) cũng có tần suất xuất hiện rất ít là 1,3%
với 4 trường hợp phát hiện.
Chúng tôi tìm thấy được 37 dạng hình thái khác nhau của
VĐG Willis. Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa
tỉ lệ xuất hiện biến thể VTHT, VTHS và cả VĐG Willis với
giới tính nam nữ (phép kiểm Chi bình phương, pVTHT = 0,93;
pVTHS = 0,29; pVĐG Willis = 0,45). Ở VTHT, hình dạng
bình thường xuất hiện nhiều hơn so với các biến thể, với tỉ lệ
lần lượt là 67,8% và 32,2%. Ở VTHS, các biến thể xuất hiện
vượt trội so với hình dạng bình thường, chiếm tỉ lệ lần lượt là
77,8% và 22,2%. Xét đến toàn bộ VĐG Willis, chúng tôi bắt
gặp nhiều biến thể hơn so với hình dạng bình thường, với tỉ lệ
là 79,4% so với 20,6%. Không có sự khác biệt có ý nghĩa
thống kê giữa tỉ lệ bắt gặp biến thể VTHT, VĐG Willis với
nhóm tuổi (phép kiểm Fisher’s, pVTHT = 0,5, pVĐG Willis
= 0,29). Khác biệt tỉ lệ biến thể VTHS giữa nhóm tuổi có ý
nghĩa thống kê (phép kiểm Fisher’s, pVTHS = 0,007).
Đa số các nhóm tuổi có tỉ lệ biến thể VTHS cao hơn so với
bình thường, ngoại trừ trường hợp nhóm tuổi ≤ 20 tuổi, tỉ lệ
bắt gặp biến thể là 0,0%, tuy nhiên, do số mẫu thu được ở
nhóm tuổi này chỉ là 3 trường hợp, tỉ lệ trên không có ý nghĩa
nhiều. Tỉ lệ biến thể có xu hướng tăng lên theo nhóm tuổi, cao
nhất là ở nhóm tuổi > 60, với tỉ lệ lên đến 83,5%.
Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa tỉ lệ hoàn
chỉnh của VTHT, VTHS và cả VĐG Willis với giới tính nam
nữ (phép kiểm Chi bình phương, pVTHT 0,5; pVTHS =
0,08; pVĐG Willis = 0,2).
Tỉ lệ VTHT hoàn chỉnh cao hơn so với không hoàn chỉnh,
với tỉ lệ lần lượt là 78,8% và 21,2%.
Ngược lại, tỉ lệ VTHS không hoàn chỉnh vượt trội so với
tỉ lệ VTHS hoàn chỉnh, chiếm tỉ lệ lần lượt là 75,3% và
24,7%.
Xét đến toàn bộ VĐG Willis, tỉ lệ VĐG Willis hoàn chỉnh
một phần có tỉ lệ cao nhất là 56,6%, tiếp theo là VĐG hoàn
chỉnh toàn bộ với tỉ lệ 23,4%, VĐG Willis không hoàn chỉnh
có tỉ lệ thấp nhất là 20,0%.