HƯỚNG DẪN XÂY DỰNG CÁC
SERVER TRÊN RED HAT LINUX 9
Hồ Đắc Hoàng Hạc
Tô Thanh Hải
Huế, 9/2006
Hướng dẫn xây dựng các server trên Red Hat Linux 9 2/71
Lời giới thiệu
Tài liệu Hướng dẫn xây dựng các server trên Red Hat Linux 9 cung cấp cho
chúng ta những kiến thức nền tảng cơ bản về hệ điều hành Linux nói chung; một số
thao tác thường sử dụng trên Red Hat Linux 9 (RH9); và đặc biệt là các bước chi tiết
để tiến hành xây dựng các server trên RH9.
Tài liệu này được chia thành 10 chương với những nội dung chính như sau:
Chương 1 giới thiệu sơ lược về RH9, các thao tác đăng nhập và sử dụng cơ
bản. Chương này cũng bao gồm một số thông tin chỉ dẫn về tài liệu tham
khảo để cài đặt hệ điều hành RH9.
Chương 2, 3 hướng dẫn cách thiết lập địa chỉ IP và nêu một số lệnh thường
được sử dụng trên RH9.
Chương 4trình bày những nhiệm vụ quản trị hệ thống trên RH9 mà người
quản trị nên thực hiện.
Chương 5, 6, 7 hướng dẫn chi tiết các bước để cài đặt và cấu hình các
server trên RH9. Trong tài liệu này, tác giả chủ yếu tập trung mô tả và giải
thích ở ba server chính: DNS server, Web server và FTP server.
Chương 8giới thiệu một số mẹo vặt thường được sử dụng trên RH9 như cài
đặt bộ gõ tiếng Việt, cài đặt các font Unicode, đặt lại mật khẩu root…
Chương 9giới thiệu tổng quan về vấn đề bảo mật trên RH9. Đây là một chủ
đề khá rộng. Do đó, những nội dung trong phạm vi tài liệu này chỉ mang
tính chất giới thiệu. Độc giả quan tâm có thể dựa vào những thông tin giới
thiệu này để đầu tư nghiên cứu và nắm bắt sâu hơn.
Hướng dẫn xây dựng các server trên Red Hat Linux 9 3/71
Mục lục
Lời giới thiệu..............................................................................................................2
Chương 1. Giới thiệu về hệ điều hành RH9 .............................................................5
1.1. Giới thiệu về Linux ....................................................................................... 5
1.2. Giới thiệu về bộ sản phẩm RH9..................................................................... 6
1.3. Các hệ thống file trong RH9.......................................................................... 7
1.4. Thực hành tạo user & group .......................................................................... 7
1.5. Cấp quyền sử dụng file/thư mục cho user & group........................................ 8
1.6. Thực hành chia sẻ tài nguyên cho user & group với NFS .............................. 9
1.7. Đăng nhập và sử dụng một số ứng dụng trên RH9....................................... 10
1.8. Một số lưu ý về việc tạo user & group......................................................... 15
Chương 2. Thiết lập địa chỉ IP trên RH9 ............................................................... 17
2.1. Giao thức mạng sử dụng trên RH9 .............................................................. 17
2.2. Thực hành thiết lập địa chỉ IP trong mạng nội bộ ........................................ 17
Chương 3. Tập lệnh thường dùng trên RH9 .......................................................... 20
3.1. Giới thiệu tổng quan về tập lệnh trên RH9 .................................................. 20
3.2. Một số trình soạn thảo thường dùng ............................................................ 20
3.3. Tập lệnh thường dùng trên RH9 .................................................................. 21
Chương 4. Quản trị hệ thống RH9 ......................................................................... 27
4.1. Giới thiệu về các nhiệm vụ quản trị hệ thống RH9 ...................................... 27
4.2. Quản trị hệ thống RH9 ................................................................................ 27
Chương 5. Xây dựng DNS server trên RH9........................................................... 36
5.1. Cài đặt phần mềm ....................................................................................... 36
5.2. Các file cấu hình ......................................................................................... 36
5.3. Các record của file zone .............................................................................. 37
5.4. Cấu hình caching-only server ...................................................................... 37
5.5. Cấu hình slave server .................................................................................. 38
5.6. Cấu hình master server ................................................................................ 39
Chương 6. Xây dựng Web server trên RH9........................................................... 43
6.1. Cài đặt phần mềm ....................................................................................... 43
Hướng dẫn xây dựng các server trên Red Hat Linux 9 4/71
6.2. Các file cấu hình ......................................................................................... 43
6.3. Các hình thức cấu hình Web server ............................................................. 44
6.4. Cấu hình DNS cho Web server.................................................................... 44
6.5. Cấu hình Web server ................................................................................... 44
6.6. Giải quyết sự cố trên Web server................................................................. 47
Chương 7. Xây dựng FTP server trên RH9 ........................................................... 49
7.1. Cài đặt phần mềm ....................................................................................... 49
7.2. Các file cấu hình ......................................................................................... 49
7.3. Cấu hình FTP server.................................................................................... 49
7.4. Cấu hình bảo mật cho FTP server................................................................ 53
7.5. Cấu hình mở rộng trên FTP server............................................................... 53
Chương 8. Một số mẹo vặt thường dùng trên RH9................................................ 56
8.1. Thực hành cài đặt bộ gõ tiếng Việt xvnkb trên Fedora (RH9)...................... 56
8.2. Thực hành cài đặt các font Unicode trên Fedora (RH9) ............................... 57
8.3. Thực hành chia sẻ tài nguyên giữa Windows và Linux ................................ 57
8.4. Lấy lại mật khẩu root .................................................................................. 59
Chương 9. Giới thiệu tổng quan về bảo mật với RH9............................................ 61
9.1. Những kinh nghiệm bảo mật trên RH9 ........................................................ 61
9.2. Tăng cường an ninh cho hệ thống Linux ..................................................... 62
Tài liệu tham khảo................................................................................................... 71
Hướng dẫn xây dựng các server trên Red Hat Linux 9 5/71
Chương 1. Giới thiệu về hệ điều hành RH9
Mục tiêu của chương
Kết thúc chương này chúng ta sẽ:
Hiểu được lịch sử ra đời hệ điều hành Linux
Biết được các thành phần chính của hệ điều hành Linux
Biết được bộ sản phẩm của RH9
Biết được các hệ thống file trong RH9
Biết cách tạo user & group
Biết cách cấp quyền sử dụng file/thư mục cho user & group
Biết cách chia sẻ tài nguyên cho user & group với NFS
Biết cách sử dụng một số ứng dụng trên RH9
Một số kiến thức liên quan
1.1. Giới thiệu về Linux
Linux là một hệ điều hành dùng cho các máy PC. Giờ đây, nó đã trang bị cho
người dùng giao diện đồ hoạ (GUI) với đầy đủ các tính năng như của Windows, Mac
(hệ điều hành chạy trên máy tính của hãng Apple).
Vào đầu năm 1991 Linus Torwalds, một sinh viên tại trường đại học Helsinki,
Phần Lan, đã bắt tay nghiên cứu một phiên bản Minix (like Unix) hỗ trợ các nội dung
như bộ nhớ ảo, đa người dùng, và dùng bộ chỉ lệnh 80386. Với ý tưởng tạo ra một hệ
điều hành miễn phí, phục vụ nhu cầu học tập thời bấy giờ. Và hơn thế nữa, đó là sự
chia sẻkiến thức cho cả thế giới. Đến tháng 9/1991, phiên bản Linux beta đã ra đời.
Đến năm 1994, các phần hỗ trợ cho Linux bắt đầu tăng mạnh. Ngay sau đó
phiên bản 1.0 của Linux đã được phát hành. Chu kỳ phát triển cứ tiếp diễn cho đến
ngày nay. Hiện nay có rất nhiều hãng phát triển mạnh như Red Hat, Mardrake, SuSE,
Debian...
Linux là một phiên bản của hệ điều hành Unix - Hệ điều hành chuyên dùng cho
các máy Mainframe và Minicomputer. Do đó, nó kế thừa những đặc điểm cực mạnh
của hệ điều hành Unix. Đó là hỗ trợ xây dựng các Internet server tốc độ cao, hiệu quả
và ổn định như Web server, FPT server cùng với DNS server, Proxy server,
Mail server và News server.
Unix ra đời từ cuối những năm 1960s và đầu 1970s bởi tác giả Ken Thompson.
Ban đầu, hệ điều hành được phát triển cho mục đích nghiên cứu. Không như các hệ
điều hành khác, Unix được phát triển trong các trường đại học và các viện nghiên cứu.
Mặc dù là một hệ thống phức tạp, nhưng ngay từ đầu, hệ điều hành này đã được phát
triển với tính mềm dẻo cao, có thể sửa chữa một cách dễ dàng để tạo ra các phiên bản
khác nhau. Chính vì vậy nhiều hãng như IBM, SUN, HP… đã sử dụng hệ điều hành
Unix ban đầu và phát triển thành phiên bản Unix của riêng họ.
Hiện nay, với cả GNOME và KDE, Linux đã cung cấp các giao diện đồ hoạ
mềm dẻo và dễ dùng. Không giống như Windows, Mac, chúng ta có thể chọn giao
