Tổng lược án lệ: Án lệ số 09/2016/AL về xác định lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường và việc trả lãi trên số tiền phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại

Án lệ số 09/2016/AL về xác định lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường và việc trả lãi trên số tiền phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại, được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 17 tháng 10 năm 2016. Nguồn án lệ từ Quyết định giám đốc thẩm số 07/2013/KDTM-GĐT ngày 15-3-2013 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về vụ án kinh doanh, thương mại “Tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hóa”.

Án lệ này nhằm mục đích hướng dẫn việc áp dụng pháp luật trong các tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa, đặc biệt là trong việc xác định lãi suất nợ quá hạn và nghĩa vụ trả lãi đối với các khoản phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại.

Án lệ này giải quyết hai tình huống pháp lý chính:

1. **Tình huống 1:** Hợp đồng mua bán hàng hóa bị vi phạm do bên bán không giao hoặc giao không đủ hàng, dẫn đến việc bên bán phải hoàn trả tiền ứng trước và tiền lãi do chậm thanh toán. Giải pháp pháp lý là tiền lãi do chậm thanh toán được tính theo lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường, dựa trên mức lãi suất nợ quá hạn trung bình của ít nhất ba ngân hàng tại địa phương tại thời điểm xét xử sơ thẩm, trừ khi có thỏa thuận khác hoặc quy định pháp luật khác.

2. **Tình huống 2:** Hợp đồng mua bán hàng hóa phát sinh nghĩa vụ trả tiền phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại. Giải pháp pháp lý là người có nghĩa vụ trả tiền phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại không phải trả lãi trên số tiền phạt vi phạm và tiền bồi thường thiệt hại đó.

Nội dung án lệ trích dẫn các đoạn 4, 5 và 6 Mục 2 phần “Xét thấy” của quyết định giám đốc thẩm, làm rõ việc xác định lãi suất nợ quá hạn trung bình và việc không tính lãi trên tiền phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại. Án lệ này liên quan đến các điều khoản của Luật Thương mại 2005 và Bộ luật Dân sự năm 2005, cụ thể là các điều 34, 37, 297, 300, 301, 302, 306, 307 của Luật Thương mại và các điều 307, 422, 474, 476 của Bộ luật Dân sự.