Bài giảng Bảo tồn đa dạng sinh học: Chương 6 - TS. Viên Ngọc Nam

Chia sẻ: Xvdxcgv Xvdxcgv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

120
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của chương 6 Các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên nằm trong bài giảng Bảo tồn đa dạng sinh học trình bày định nghĩa và các vùng được bảo vệ, cơ sở pháp lý cho việc bảo tồn thiên thiên nhiên và tài nguyên di truyền ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bảo tồn đa dạng sinh học: Chương 6 - TS. Viên Ngọc Nam

Chöông 6 Caùc Vöôøn Quoác gia vaø Khu Baûo toàn thieân nhieân
Noäi dung 1. Ñònh nghóa veà caùc vuøng ñöôïc baûo veä ng 2. Cô sôû phaùp lyù cho vieäc baûo toàn thieân nhieân vaø taøi nguyeân di truyeàn ôû Vieät Nam 3. Ñònh nghóa veà caùc khu baûo veä ôû Vieät Nam
1. Ñònh nghóa veà caùc vuøng ng ñöôïc baûo veä
Phân loại các Khu bảo tồn theo IUCN Hiệp hội Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) đã xây dựng một hệ thống phân loại các khu bảo tồn, trong đó định rõ các mức độ sử dụng tài nguyên như sau: I. Khu bảo tồn thiên nhiên là những khu được bảo vệ nghiêm ngặt, chỉ dành cho các hoạt động nghiên cứu khoa học, đào tạo và quan trắc môi trường. Các khu bảo tồn thiên nhiên này cho phép gìn giữ các quần thể của các loài cũng như các quá trình của hệ sinh thái không hoặc ít bị nhiễu loạn. II. Vườn quốc gia là những khu vực rộng lớn có vẻ đẹp thiên nhiên (ở biển hay ở đất liền) được gìn giữ để bảo vệ một hoặc vài hệ sinh thái trong đó, đồng thời được dùng cho các mục đích giáo dục, nghiên cứu khoa học, nghỉ ngơi giải trí và tham quan du lịch. Tài nguyên ở đây thường không được phép khai thác cho mục đích thương mại. III. Khu dự trữ thiên nhiên là những công trình quốc gia, có diện tích hẹp hơn được thiết lập nhằm bảo tồn những đặc trưng về sinh học, địa lý, địa chất hay văn hoá của một địa phương nào đó.
IV. Khu quản lý nơi cư trú của sinh vật hoang dã có những điểm tương tự với các khu bảo tồn nghiêm ngặt nhưng cho phép duy trì một số hoạt động để đảm bảo nhu cầu đặc thù của cộng đồng. V. Khu bảo tồn cảnh quan trên đất liền và trên biển được thành lập nhằm bảo tồn các cảnh quan. Ở đây cho phép khai thác, sử dụng tài nguyên theo cách cổ truyền, không có tính phá hủy, đặc biệt tại những nơi mà việc khai thác, sử dụng tài nguyên đã hình thành nên những đặc tính văn hóa, thẩm mỹ và sinh thái học đặc sắc. Những nơi này tạo nhiều cơ hội phát triển cho ngành du lịch và nghỉ ngơi giải trí. VI. Khu bảo vệ nguồn lợi được thành lập để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên cho tương lai. Ở đây việc khai thác, sử dụng tài nguyên được kiểm soát phù hợp với các chính sách quốc gia. VII. Các khu bảo tồn sinh quyển và các khu dự trữ nhân chủng học được thành lập để bảo tồn nhưng vẫn cho phép các cộng đồng truyền thống được quyền duy trì cuộc sống của họ mà không có sự can thiệp từ bên ngoài. Thông thường, cộng đồng trong một chừng mực nhất định vẫn được phép khai thác các tài nguyên để đảm bảo cuộc sống của chính họ. Các phương thức canh tác truyền thống thường vẫn được áp dụng để sản xuất nông nghiệp. VIII. Các khu quản lý đa dụng cho phép sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, trong đó có tài nguyên nước, động vật hoang dã, chăn nuôi gia súc, gỗ, du lịch và đánh bắt cá. Hoạt động bảo tồn các quần xã sinh học thường được thực hiện cùng với các hoạt động khai thác một cách hợp lý.
Ñònh nghóa caùc khu baûo veä Khu baûo toàn thieân nhieân Vöôøn quoác gia Khu baûo veä caûnh quan nh Coâng vieân thieân nhieân nhieân Di tích thieân nhieân Boä phaän caûnh quan ñöôïc baûo veä nh Khu döï tröõ sinh quyeån
Khu baûo toàn thieân nhieân Khu ñöôïc luaät phaùp quy ñònh ñeå baûo veä nghieâm ngaët toaøn theå hay töøng phaàn ng thieân nhieân vaø caûnh quan do: nh Duy trì nhöõng quaàn laïc sinh vaät vaø biotop cuûa nhöõng loaøi ñoäng thöïc vaät nhaát ñònh ng Muïc ñích khoa hoïc, lòch söû thieân nhieân c, hoaëc ñòa lyù Hieám, ñoäc ñaùo vaø ñeïp m,
Vöôøn quoác gia VQG laø vuøng ñöôïc luaät phaùp quy ñònh ng baûo veä coù nhöõng tính chaát vaø chöùc naêng ñaëc bieät nhö: Dieän tích roäng, ñoäc ñaùo ng, Ñaùp öùng nhöõng ñieàu kieän cuûa moät khu ng BTTN Vuøng ít bò aûnh höôûng do con ngöôøi ng nh ng Baûo veä ña daïng sinh thaùi, loaøi ñoäng thöïc ng i, ng vaät baûn ñòa
Khu baûo veä caûnh quan nh Laø vuøng ñöôïc luaät phaùp quy ñònh ñeå ng baûo veä thieân nhieân vaø caûnh quan nh Ñeå duy trì vaø taùi laäp laïi naêng suaát cuûa caûnh quan vvì caàn giuõ nhöõng chöùc naêng nh quan troïng cuûa noù ng Do coù tính ña daïng, ñaëc tröng vaø thaåm myõ ng, cuûa caûnh quan nh Giaù trò ñaëc bieät cho söï giaûi trí, nghó döôõng
Coâng vieân thieân nhieân Laø khu ñöôïc chaêm soùc vaø phaùt trieån moät caùch thoáng nhaát do khu naøy ñaït caùc ñieàu ch ng kieän sau: Coù dieän tích lôùn Dieän tích khu baûo veä caûnh quan vaø baûo toàn thieân nh nhieân chieám ña soá Tieâu chuaån thaåm myõ caûnh quan ñeå nghó ngôi vaø nh giaûi trí Laø khu ñöôïc quy hoaïch laø khu du lòch phuø vôùi quy ch hoaïch toång theå. ch ng
Di tích thieân nhieân Laø caù theå thieân nhieân ñöôïc baûo veä ñaëc bieät vaø hôïp phaùp Vì lyù do khoa hoïc, lòch söû thöï nhieân hoaëc c, lòch söû ñòa lyù Söï hy höõu, ñaëc bieät vaø thaåm myõ rieâng
Boä phaän caûnh quan ñöôïc baûo veä nh Laø nhöõng boä phaàn cuûa caûnh quan vaø nh boä phaän thieân nhieân ñöôïc quy ñònh baûo veä moät caùch hôïp phaùp ñeå: ch Baûo ñaûm caân baèng sinh thaùi ng Linh ñoäng, boá trí vaø chaêm soùc chaân dung ng, cuûa caûnh quan vaø tính caùch ñoäc ñaùo cuûa nh ch ñòa phöông Choáng laïi caùc taùc ñoäng phaù hoaïi ng ng
Khu döï döï tröõ sinh quyeån (Biosphere reserve) Laø caûnh quan coù khoâng gian roäng raõi vôùi nh ng nhöõng heä sinh thaùi ñaëc tröng vaø nhöõng ví duï ñieån hình cuûa söï söû duïng ñaát ñai hoaø hôïp vôùi ng moâi tröôøng (thuoäc UNESCO trong chöông ng trình con ngöôøi vaø sinh quyeån –Man And Biosphere Muïc ñích cuûa khu DTSQ Baûo veä chaêm soùc vaø phaùt trieån caûnh quan nhaân nh vaên ñöôïc hình thaønh qua quùa trình lòch söû. nh Ñeà cao söï xöû lyù cuûa con ngöôøi vôùi thieân nhieân moät caùch göông maãu vaø haøi hoaø vôùi moâi tröôøng ch ng Nghieân cöùu vaø toái öu hoaù caùc taùc ñoäng töông hoå ng giöõa caùc yeáu toá sinh thaùi, kinh teá, xaõ hoäi vaø vaên i, hoaù trong caûnh quan nhaân vaên. nh 368 khu DTSQ ôû 91 Quoác gia (tính ñeán 4/2000)
Caùc vuøng trong khu DTSQ ng Khu quan saùt moâi tröôøng sinh thaùi ng Vuøng nghó ngôi vaø du lòch ng Traïm nghieân cöùu Ñieåm giaùo duïc veà moâi tröôøng ng Khu daân cö Trung taâm thoâng tin vaø cô sôû giaùo duïc MT
Phaân vuøng khu DTSQ ng Nghieân cöùu Theo doõi Du lòch, giaûi trí Nghieân cöùu VUØNG NG LOÕI Giaùo duïc VUØNG ÑEÄM NG Du lòch, giaûi trí VUØNG CHUYEÅN NG TIEÁP
Caùc CQ ng/cöuù CQ quaûn lyù Luaät phaùp Baûo toàn Nghieân cöùu Phaùt trieån ñòa & giaùm saùt phöông VUØNG LOÕI NG VUØNG ÑEÄM NG VUØNG CHUYEÅN TIEÁP NG
2. Cô sôû phaùp lyù cho vieäc baûo toàn thieân nhieân vaø taøi nguyeân di truyeàn ôû Vieät Nam
2. Caùc vaên baûn cuûa vieät nam coù lieân quan ñeán baûo toàn ÑDSH VN ñaõ chuù troïng coâng taùc naøy töø naêm 1962 ng khi xaây döïng Vöôøn QG Cuùc Phöông laø khu ng BTTN ñaàu tieân cuûa VN. Coù 2 boä luaät quan troïng coù lieân quan laø: ng Luaät baûo veä vaø phaùt trieån röøng (2004) ng Nghò ñònh 17-HÑBT ngaøy 17/01/1992 cuûa Hoäi ñoàng Boä ng tröôûng veà vieäc thi haønh Luaät baûo veä vaø phaùt trieån röøng ng nh ng Nghò ñònh 18-HÑBT ngaøy 17/01/1992 cuûa Hoäi ñoàng Boä ng tröôûng quy ñònh danh muïc thöïc vaät röøng, ñoäng vaät röøng ng ng, ng ng quùy, hieám vaø cheá ñoä quaûn lyù, baûo veä. y, Coâng vaên soá 687/KGVX ngaøy 31/12/1993 thoâng baùo cuûa Chính phuû ta chính thöùc gia nhaäp CITES. Luaät baûo veä moâi tröôøng (27/12/1993) ng Quyeát ñònh 845/TTg ban haønh ngaøy 22/12/1995 cuûa Thuû nh töôùng Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät keá hoaïch haønh ñoäng ng ch n h n g baûo veä ÑDSH cuûa VN
Quyeát ñònh soá 08/2001/QÑ-TTg ngaøy 11/01/2001 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc ban haønh quy cheá quaûn lyù röøng ng nh ng ñaëc duïng, röøng phoøng hoä vaø röøng saûn xuaát laø röøng töï nhieân ng, ng ng ng ng QuyÕt ®Þnh sè 58/2001/Q§-BNN ngµy 23 th¸ng 05 n¨m 2001 cña Bé truëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n V/v Ban hµnh Danh môc gièng c©y trång, gièng vËt nu«i quý hiÕm cÊm xuÊt khÈu, Danh môc gièng c©y trång, gièng vËt nu«i ®uîc nhËp khÈu. Quyeát ñònh soá 192/2003/QÑ-TTg ngaøy 17/9/2003 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät chieán löôïc quaûn lyù heä ng thoáng Khu baûo toàn thieân nhieân Vieät Nam ñeán naêm 2010 ng Nghị định của Chính phủ số 109/2003/NĐ-CP ngày 23 tháng 9 năm 2003 về bảo tồn và khai thác bền vững các vùng đất ngập nước. Phaùp leänh gioáng caây troàng soùâ5/2004/PL-UBTVQH11 ngaøy nh ng ng 24/3/2004 cuûa UB Thöôøng vuï Quoác hoäi ng
Quyeát ñònh soá 192/2003/QÑ-TTg ngaøy 17/9/2003 cuûa Thuû töôùng ng Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät chieán löôïc quaûn lyù heä thoáng Khu baûo ng toàn thieân nhieân Vieät Nam ñeán naêm 2010 Caùc haønh ñoäng cuûa chieán löôïc nh n g 1. Quy hoaïch heä thoáng khu baûo toàn thieân nhieân ch ng 2. Xaây döïng khung phaùp lyù veà quaûn lyù heä thoáng khu baûo toàn thieân ng ng nhieân 3. Taêng cöôøng quaûn lyù taøi nguyeân thieân nhieân vaø baûo toàn ña daïng ng ng sinh hoïc 4. Ñoåi môùi toå chöùc quaûn lyù caùc khu baûo toà thieân nhieân 5. Ñoåi môùi cô cheá thieát laäp, ñaàu tö vaø cung caáp taøi chaùnh cho caùc khu p, nh BTTN 6. Ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, naâng cao kieán thöùc vaø kyõ naêng c, baûo toàn 7. Ñaåy maïnh coâng taùc Thoâng tin – Giaùo duïc – Tuyeân truyeàn vaø thu nh huùt coäng ñoàng tham gia vaøo coâng taùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc n g ng ng 8. Taêng cöôøng hôïp taùc quoác teá ng 9. Caùc öu tieân cuûa chieáùn löôïc ( XD môùi luaät Baûo toàn thieân thieân …)