Bài giảng Bệnh lao (Tuberculosis)

Tài liệu này cung cấp thông tin về bệnh lao, bao gồm nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh, triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng, nguyên tắc điều trị và các phác đồ điều trị theo chương trình chống lao quốc gia, cũng như các biện pháp dự phòng bệnh lao.

Sinh viên đại học ngành Dược và các cán bộ y tế quan tâm đến bệnh lao.

Tài liệu này trình bày một cách tổng quan và chi tiết về bệnh lao, một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây ra, ảnh hưởng chủ yếu đến phổi nhưng cũng có thể lan đến các cơ quan khác. Bệnh lao được chia thành hai giai đoạn chính: nhiễm lao (lao sơ nhiễm) và bệnh lao (tiềm tàng hoặc hoạt động).

**Nguyên nhân và đường lây:** Bệnh do các chủng vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, chủ yếu lây qua đường hô hấp từ người bệnh lao phổi có AFB dương tính.

**Triệu chứng lâm sàng:** Bao gồm các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, gầy sút, sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi đêm, và các triệu chứng hô hấp như ho kéo dài (khan, có đờm, hoặc ho ra máu), đau ngực, và khó thở.

**Cận lâm sàng:** Việc chẩn đoán dựa vào tìm vi khuẩn lao trong đờm bằng nhuộm soi trực tiếp hoặc nuôi cấy, xét nghiệm máu (số lượng và tỷ lệ lympho tăng, tốc độ máu lắng tăng), phản ứng Mantoux, và các xét nghiệm khác như PCR, DNA Fingerprinting, và ELISA. Hình ảnh X-quang phổi cho thấy các tổn thương đa dạng như nốt, đám thâm nhiễm, hang, u lao, nốt vôi hóa và đường mờ.

**Điều trị:** Nguyên tắc điều trị bao gồm phối hợp các thuốc chống lao, dùng đúng liều, đều đặn, đủ thời gian (tối thiểu 8 tháng) và có kiểm soát. Các phác đồ điều trị theo chương trình chống lao quốc gia bao gồm phác đồ cho bệnh nhân lao mới (2SHRZ/6HE), phác đồ điều trị lại (2SHRZE/ 1HRZE/ 5H3R3E3), và phác đồ điều trị lao trẻ em (2HRZ/ 4RH).

**Dự phòng:** Cắt đứt nguồn lây, dự phòng đặc hiệu (tiêm phòng BCG), dự phòng không đặc hiệu (cải thiện điều kiện sống, dinh dưỡng), và dự phòng bằng thuốc chống lao (Isoniazid).