Bài giảng Bệnh thần kinh do đái tháo đường do Bùi Minh Đức biên soạn trình bày đại cương bệnh đái tháo đường, nguyên nhân gây bệnh đái tháo đường, các yếu tố làm nặng thêm bệnh thần kinh do đái tháo đường, các loại bệnh lý thần kinh, biểu hiện bệnh thần kinh vận động.
Bệnh thần kinh do ĐTĐ rất hay gặp, 16% số
Bệnh TK mạn tính ít gặp ở bn ĐTĐ type 1
Do sự phá huỷ của các dây TK mất chức
Tác động CH của ĐH mạn tính trong TB
2 thuyết về NN phá huỷ dây TK :
Tác động mạch máu, cấp máu mm cho TK NV thiếu máu trong tb TK phá huỷ các tb TK
Sự phá huỷ các dây TK diễn ra trong t/ gian dài, do phối hợp t/ động CH và t/ động mạch máu
ĐTĐ lâu ngày, bn có ĐM không được kiểm
Thuốc và rượu ĐTĐ cao tuổi, có vóc dáng cao lớn Phối hợp với bệnh lý thận và bệnh võng
Bệnh TK ngoại vi thần kinh cảm giác của bc và cẳng chân, tính chất đối xứng 2 bên, kiểu “đi bốt”
Bệnh TK vận động, t/ thương mạch máu cục bột/ thương 1 dây TK đơn độc, thường gặp t/ thương dây TK sọ.
Bệnh TK tự động, nhiều biểu hiện khác nhau
Cảm giác tê bì, dị cảm, kiến bò dọc cẳng chân , bàn
Tăng cảm giác đau. Đối xứng 2 bên. Nặng có thể bị loét bàn chân. Khám hoặc mất p/x gân gót, gân gối , RL c/giác
Thăm dò điện sinh lý TK: tốc độ dẫn truyền TK.
Tổn thương các dây thần kinh sọ. Nhìn đôi x/hiện đột ngột, sụp mi, lác do yếu các cơ vận nhãn, h/quả của t/thương các dây TK sọ số III, IV, VI.
Liệt mặt do tổn thương dây VII. Teo cơ đùi, đau do t/thương TK vận động ít gặp hơn, teo cơ đùi 1 hoặc 2 bên , thường không đối xứng
Tim mạch
Hạ HA tư thế Tim nhanh thường xuyên, do t/thương TK phó g/ cảm. Các loạn nhịp khác
Dạ dày –ruột
Giảm trương lực dạ dày : buồn nôn, ăn chậm tiêu Vã mồ hôi sau khi ăn hoặc uống RL đại tràng : ỉa chảy, đại tiện không tự chủ, táo bón
Hệ niệu –sinh dục
RL cương dưong, liệt dương hoàn toàn RL ch/năng BQ, bí tiểu, tiểu không hết, tồn dư nước
tiểu trong BQ
Quan sát bàn chân Các biểu hiện RL cảm giác, dị cảm Điện SL TK Biểu hiện TK tự động (tim mạch, tiêu hoá,
t/niệu )
sớm rất quan trọng tránh b/chứng nặng: loét bàn châncắt cụt. BN: khám đều đặn, biết cách tự chăm sóc, tự khám bàn chân
ĐM tốt làm mức độ, thời gian bị đau Cần kiểm soát ĐM thật tốt, HbA1C về bt Nhiều bn ĐTĐ type 2 cần chuyển sang dùng insulin để giữ đường máu ổn định.
Kiểm soát tốt đường huyết
Điều trị đau do thần kinh :
tư thế).
Vit nhóm B: Nevramine, Ancorpir, Neurobion Không t/dụng: Neurotin, 300-400 mg Khó , ít đ/ứng thuốc đau tt, mất ngủ, cân, trầm cảm. M/đích đau, không bị mất ngủ. đau Opiate: lựa chọn cuối cùng khi thuốc trên
không td
Đau vừa: Paracetamol trước khi ngủ. Amitriptyline 25 mg trước ngủ. Chú ý HA (hạ HA
HA tư thế :nằm đầu thấp , quấn băng chun, đ biệt
chú ý thay đổi tư thế thật nhẹ nhàng, không đột ngột ngồi hoặc đứng dậy. Nặng: dùng Fludrocortisone, cần t/dõi sát nguy cơ giữ nước nặng thêm t/trạng s/tim.
Mất trương lực dạ dày : Metoclopamide 10 mg, 2-3
lần /ngày.
Rối loạn tiêu hoá :Imodium 2mg, 3-4 lần /ngày
Điều trị các rối loạn thần kinh tự chủ
máu.
Điều trị tốt đường máu, t/dõi ĐM hàng ngày. Điều trị tốt RL mỡ máu để nguy cơ mạch
bàn chân
Hướng dẫn cho bn biết tự khám và chăm sóc
thương bàn chân nhỏ tránh BC nặng nề: loét bàn chân, viêm xương.
Khám và điều trị sớm bệnh TKvà những vết
Loét bàn chân do BC thần kinh cảm giác
Bệnh thần kinh tự động
