BONG GÂN CỔ CHÂN (Ankle Sprain)
BS. TRƯƠNG CÔNG DŨNG
ĐỊNH NGHĨA
Bong gân cổ chân hay còn gọi là “lật sơ mi”. Bong gân cổ chân là tình trạng rách hay đứt dây chằng bao quanh cổ chân (Hình)
Chấn thương thường gặp
GIẢI PHẨU
GIẢI PHẨU
NGUYÊN NHÂN- YTTL
- Chấn thương gián tiếp : lật cổ chân sang bên Lực bẻ làm khe khớp bên đối diện toác rộng – đứt
DC.
BONG GÂN CỔ CHÂN KHÁC NHAU
mức độ các dấu hiệu cách điều trị thời gian phục hồi từ 4-6 tuần đến 12 tuần
PHÂN ĐỘ TỔN THƯƠNG
- Độ 1 (bong gân nhẹ) : DC (gân, cơ) bị kéo giãn, số lượng bó sợi bị rách ≤ 25%
Tổn thương DC gân cơ gồm 3 độ :
LâmSàng: đau vừa, sưng tại chỗ, vẫn đi lại được. Thời gian lành hoàn toàn khoảng 4- 6 tuần
Độ 2 (trung bình )
LS: (độ II): có thể nghe tiếng rách nhỏ khi bị chấn thương. Cổ chân sưng to và đau nhiều làm đi lại khó khăn. Vài ngày sau có thể có dấu bầm tím ngoài da. Bênh vẫn phục hồi nhưng lâu hơn, khỏang 4-8 tuần.
DC (gân, cơ) bị rách từ 25 75% số sợi.
Độ 3 (nặng)
LS: dây chằng bị đứt hoàn toàn, toàn bộ cổ chân sưng và rất đau. Cổ chân bị “lỏng lẻo ” rất rõ và đi lại hết sức khó khăn và rất đau. Mức độ này cần được điều trị tích cực mới mong phục hồi hoàn toàn, có thể kéo dài tới 12 tuần
Đứt hoàn toàn số sợi cơ + DC
Các hướng dẫn xử trí bong gân cổ chân
RICE/PRICE
• Ngay khi bị chấn thương, nghỉ tập ngay • Dùng túi đá lạnh chườm lên chỗ đau trong
10 phút, 3-4 lần • Băng ép cổ chân lại • Gác chân lên cao
CHƯỜM ĐÁ
BĂNG ÉP
Dùng thuốc
paracetamol hoặc các loại vừa giảm đau vừa chống sưng nề
Thuốc giảm đau thông thường như
ngày 2 lần sau ăn no
- Efferagan 0,5mg lần 1 viên, ngày 3 lần - Voltaren 75mg/ Mobic 7,5mg lần 1 viên,
Các cách điều trị sai
Xoa bóp dầu nóng: sưng thêm Kéo nắn: chảy máu thêm, rách thêm Bó thuốc bắc: nhiễm trùng da Đi lại chạy nhảy quá sớm: d/c không lành Chích thuốc vào tổn thương: lâu lành hơn
Điều trị tại BS chuyên khoa
Nếu thấy cổ chân sưng đau nhiều (bong gân độ II hoặc III), cần đi khám bác sỹ chuyên khoa.
